2006 Dictee vrijdag 04-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (47) √

Dictee – dictees [2006]

Oefendictee 810 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (47)

1. Die calleuze (eeltige) verdikkingen kunnen er maar beter af zijn. Die termieten [grote mieren] weten geen mieter [volstrekt niets] van thermiek [opstijgende luchtstroom]. De afkorting t.h.t.
[tee-haa-tee] betekent: ten minste houdbaar tot (Hoe zouden ze dat dus vroeger schrijven?). Een TIA is een transient ischaemic attack (voorbijgaande aanval door een ontregelde bloedtoevoer naar de hersenen – vaak als voorbode van een beroerte). Dit perk moet nog toegroeien: de planten moeten naar elkaar toe groeien. Zelfs de ME (mobiele eenheid) kwam eraan te pas. Het eenhedenstelsel van Giorgi (synoniem: giorgistelsel) is een door de Italiaanse elektrotechnicus G. Giorgi (1871-1950) opgesteld eenhedenstelsel met als grondeenheden meter (m – voor lengte), kilogram (kg – voor massa), seconde (s – voor tijd) en ampère (A – voor stroomsterkte), ook wel MKSA-stelsel [niet in wdb.] genoemd, de voorloper van het SI-stelsel (Système International d’Unités – ook nog candela, lichtsterkte, kelvin, temperatuur en mol, hoeveelheid stof). Een valkuillening [alleen ogenschijnlijk goedkoop] is geen krediet om vliegende valkuilen(!) te kopen.

2. Wil je de deur toetrekken, dan moet je de kruk naar je toe trekken. SI staat trouwens voor Système International d'Unités (internationaal genormeerd stelsel van meeteenheden, gebaseerd op de grondeenheden meter (voor lengte), kilogram (voor massa), seconde (voor tijd), ampère (A – voor elektrische stroomsterkte), kelvin (voor temperatuur), candela (voor lichtsterkte) en mol – voor hoeveelheid stof). Over 'een- en ondeelbaarheid' (VD – lemma's 'eenheid' en 'ondeelbaarheid') moest ik wel even nadenken (= van de staat). Wist je dat je voor 'hendel' ook ‘handel’ mag schrijven? Zo staat het althans in GB. Hij zit daar op de een-na-voorste rij. Een lulletje rozenwater [sul, ook lulletje lampenpit/katoen] wordt ook wel met (sul) Jan Eenoor aangeduid [Jan Langarm = de pomp]. Ik wil nu wel eens [contrastief] een eerste plaats behalen bij het schaken. Op een EHBO-post werken EHBO'ers (eerste hulp bij ongelukken) in de eerstehulpverlening. Vele eersten zullen de laatsten zijn, vele laatsten de eersten.

3. Eerstelijns [bnw.] medische zorg [VD] is eerstelijnsgezondheidszorg. Eerstkomende dinsdag (afgekort: e.k. di/di.) al. Met Hagenezen is het vaak lachen. Met BED wordt de binge eating disorder (eetbuienstoornis) aangeduid. Een eetlepel (el, eetl.) is zes theelepels [tl]. Hij heeft een efebengestalte [militair in Athene]. De tokehs [gekko] vlogen rond de toko's. Hij kent de stof tot-en-met, tot en met de laatste tittel en jota. Ik heb heel wat van Den Haag CS naar Scheveningen getramd. Ook moest ik vaak naar Rotterdam-Centrum of (het station) Rotterdam-Centraal (vgl.: Brussel-Zuid). Mijn grootvader was tremmer [kolenwipper] op een stoomschip. Met het toynbeewerk werd ontwikkelingswerk onder de arbeidende klassen bedoeld. Welke Tour de France-etappe leidt naar de Tourmalet? De trassi (garnalenpasta) is op het trascement gevallen. Hij is een kei in cartomagie (goocheltrucs met speelkaarten).

4. Die getrasseerde wissel [op iemand afgeven] is al getraceerd. Mouliné (znw., stof) is moulinetgaren [èh]. Hoeveel Effies (door de reclamebranche ingestelde prijs voor effectief gebleken
tv-reclamespots) hebben zij al gewonnen? Spreek uit: egraam [eg]. De EHEC is de enterohemorragische E. coli (bacterie die besmettelijke dikkedarmontsteking met bloederige diarree kan veroorzaken). Een EHBO'er verleent eerste hulp bij ongelukken. Lijdt zij aan eibofobie (angst voor palindromen – zelf een palindroom dus ...)? In de Eifel zou best een eiffeltoren kunnen staan. Eikelsuiker is querciet. In Holland kun je volgens zeggen op de Eilanden [= de Zuid-Hollandse eilanden] wonen. Leknamad is lekeimed [derde gewas in een jaar op een weiland]. Het seizoen gaat ten einde lopen, we zullen de productie ten einde brengen teneinde geen voorraden over te houden. Hij is een eindtwintiger en dus bijna dertig (en daarna begindertiger). In België kun je een ejt (eindejaarstoelage) krijgen. Elateriet is mineraal caoutchouc [kaa-oe-tsjoek – rubber]. Een elektroschok [stroomstoot] geeft een elektroshock. Ik heb dat al elfendertig keer [dikwijls] verteld. Wat was een elf-en-dertig oorspronkelijk [kam voor textiel weven: langzaam]?

5. EL&I is het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Hij hield een eloge [lofrede] op zijn schoonvader. Elohiem (VD) is het Hebreeuwse woord voor God. Een elsenaar is een grote jager [vogel]. De Elvislookalike droeg elvisbakkebaarden. Ons volkstuintje is ons eigen elysium [paradijs]. Hij werd verteerd door een embarras du choix (te grote keus, zodat men niet weet wat te kiezen). Ekidens zijn estafettes op de weg voor teams van zes lopers die samen een marathon afleggen. Wacht u voor de chikungunya (door muggen verspreide subtropische virusziekte). Die Rus verkommerde op zijn datsjaatje [buitenhuis]. Het stikt hier van de dombo's en doblootjes [dom blondje]. Samuel Morse heeft het morsealfabet uitgevonden. Hoe spreek je 'ampersand' uit (2 mogelijkheden, GB en NL)? Het hondje Idéfix (niet in VD) was toch bepaald geen idee-fixe van Goscinny en Uderzo [VD, zie lemma 'Toutatis' – Keltische oorlogsgod], of toch wel? In de verhalen van Willy Vandersteen heet de hond met snor Tobias. Dat hondje Rataplan in Lucky Luke , van Morris [niet in wdb.], maakt er altijd een rataplan [rommeltje] van.

6. Je zult bij die poging wel bot vangen. Het werd me botweg geweigerd. Hij hangt de trotskistische [Trotski] beginselen aan. Zij triestten de godganse dag. Een troubleshooter moet trubbels, troebelen, oplossen. Hij was stoepier [pjee – klanten winkel in lokken], maar in het leger wilde hij troupier [pjee] [officier, thuis tussen de soldaten] zijn. Ook gij, Brutus, mijn zoon: tu quoque, Brute, tu quoque, fili mi [keizer Caesar zag Brutus onder zijn moordenaars]. Wist je dat de komodovaraan [tot 3 m lang en 150 kg] verwijst naar het Indonesische eiland Komodo? Een eindereeks zit in de uitverkoop [winkelrestanten]. Mijn neef zit op de TUD, de Technische Universiteit Delft, zijn oom is elders tu-medewerker [vgl. ook TU/e en TUT]. Een triëre was een galei, een oorlogsschip, waarbij aan elke riem drie roeiers zaten. Je zult maar een quasi Jack the Ripper als beul hebben. Enfant(s) gâté(s) [+]: verwend kindje. Gaan jullie weer zo'n groot vliegtuig spotten [vliegtuigspotten]? Een 'trois-quarts' [half opzij] slaat op een portret, een 'troiscart' [ook: trocart, bij operatie, driekantig, aftappen vocht, gas, etc.] op de chirurgie: die woorden worden exact hetzelfde uitgesproken.

7. Hij was nog net niet en déshabillé [ongekleed], maar in deshabillé [nachtkleding]. Het GEB was het Gemeentelijk Energiebedrijf. Een epa is een energieprestatieadvies. Het enfant(s) prodige(s) [+] [wonderkind] en het enfant(s) prodigue(s) [+] [Bijbeltaal: de verloren zoon] schelen maar één letter. Hij werd en flagrant délit (op heterdaad) betrapt. Hij leeft en garçon (als vrijgezel). Een engel des hemels is een engel des Heren. Ik ben niet engelrein, maar vroeger was ik soms de bengel Rein. Zij is lid van de Engelse of anglicaanse kerk. Hij is Engelssprekend, Angelsaksisch. Een engelwortel is een angelica of angélique. Ik vind hem een engerd, een creep. Een en-groshandel [en gros] verkoopt niet en détail. Staat in de Enkhuizer almanak ook hoe je een enkhuizer [herhaalde slag van een kabel om de beting] op het touw legt? Een enkwest is een verouderd (Belgisch-Nederlands) woord voor een enquête. Met een negligeetje aan ben je en (profond) négligé [in nachtkostuum of bijna zonder kleren]. En relief is gewoon in reliëf, simpel toch? Wat was eerder: de Entente [staten in WO I t.o. Duitsland en Oostenrijk] of de Kleine Entente [bondgenootschap tussen
Tsjecho-Slowakije, Roemenië en Joegoslavië (1922-1939)]? Die eerste dus. Zij is een erkend estheticienne.

8. In (omnia) saecula saeculorum: tot in de eeuwen der eeuwen, voor alle eeuwigheid. Heeft 'ense et aratro' [door het zwaard en de ploeg] iets te maken met 'zwaarden omsmeden tot ploegscharen'? Antwoord: driewerf neen! Enteritis regionalis is de ziekte van Crohn [kortweg: crohn]. Een enterorragie is een darmbloeding. Geef eens een voorbeeld van een enthymema (syllogisme waarin een van de termen is verzwegen en kan worden aangevuld). De boef viel ten offer aan entrapment (uitspraak E., het in de val laten lopen, om iemand te arresteren). Voor regen en zon: een en-tout-cas [kleine
paraplu-parasol]. Met zijn entrain [aanstekelijke ijver, voortvarendheid] kwam hij wel en train [op dreef]. Hoeveel [de, het] entre-deuxs [tussenzetsel] zijn er nodig? Het is kiezen of kabelen: entweder oder. In Lille en environs is dat en vogue [in de mode]. Als we naar de mis gaan, zal er thuis toch niks misgaan? Een rokkenjager doet aan rokkenjagen (GB, alleen infinitief) of (znw.) het rokkenjagen. Een relschopper heeft het makkelijker: die doet gewoon aan relschoppen. De 2 step is een muziekstijl, de twostep een dans. Een épagneul is een spaniël [hond]. Epateren of épater le bourgeois = verbluffen, overdonderen.

9. De eolusharp is naar Aeolus [windgod] genoemd. Eolisch kapiteel is genoemd naar Aeolis, een landstreek in het noordwesten van
Klein-Azië. Hij is van houtem (ook: Houthem) (schriel, gierig). Bespreek de begrippen anthem (lied fans voetbalclub), eonothem (chronostratigrafische entiteit waarin de gesteenten worden ingedeeld die gedurende een bepaald eon zijn geformeerd) en erathem (idem met era). Een epauletspreeuw behoort tot de troepialen [alleen in Amerika]. Wie sprak die epea pteroënta (gevleugelde woorden) ook alweer? Met EB wordt epidermolysis bullosa [zekere genetisch bepaalde huidaandoening] bedoeld. Epitome's zijn uittreksels [kort overzicht]. Hij is een epitroperedenaar [n/s/’s] [ik weet wel dat ... maar ...]. Bij belle époque [1890-1910, culturele en mondaine leven] moet ik denken aan epoque makend [groot opzien barend] (epochaal) en epochemachend [idem, uitermate belangrijk]. Ik vind Eppie een malle eppie [mallerd, ook: appie of beppie]. Een equerre is een trommelkruis [landmetersgereedschap, hoek 45 graden of veelvoud ervan]. Bij
dag-en-nachtevening of equinox duren de dag en de nacht even lang. Hij laat zich gelden als equus publicus [uitslover ten algemenen nutte]. Hij zal morgen aankomen. Truffels: daar is geen aankomen aan. De bus zou eraan komen (er aankomen). Dat kan ook nog wel erbij. Een staminee is een estaminet (café).

10. Zou hij weer erbovenop komen? Die verdediging is helemaal e re [ter zake, passend]. Wat vond er in de Erebus [Griekse mythologie: onderwereld] allemaal wel niet plaats? Zijn portret komt in de eregalerij, de hall of fame. Een bekende erenaam is 'Vader des Vaderlands'. Een andere naam voor Palestina is Erets Jisraël. Een erfgooier heeft altijd in het Gooi gewoond. Ze hebben me erin laten lopen. Eroev (mv. eroevin): omheining waarbinnen op sabbat dragen geoorloofd is. Escosijnse steen is blauwe arduin. We dansten de espagnole. De e-sport is het gamen in wedstrijdverband. Hij beoefent de essayistiek. De essenen leefden bij de Dode Zee.

 

 

2005 Dictee donderdag 03-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (46) √

Dictee – dictees [2005]

Oefendictee 811 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

1. Een étang is een hafachtig zoutmeer. Wat vindt het euhemerisme [eu/ui] ((Griekse) goden beschouwen als verheerlijkte bijzondere mensen) van goden? Hoe spreek je 'ewingsarcoom' (joe – agressieve vorm van botkanker, [afko:] m.n. bij kinderen) uit? Geef eens een voorbeeld van een euphuïsme, die gekunstelde literaire (GB ook: tt) barokstijl. Een evenveeltje is een quatre-quarts (soort van gebakje). Ethyleenimine is aziridine (een giftige vloeistof). Het Euroland bestaat uit eurolanden [geld]. Vertel maar eens wat een euthynteria (bovenste laag van het fundament van een Grieks bouwwerk) is. Hij deed dat in euvelen [VD] moede [met boos opzet, in arren moede]. Mijn exgenote [m.: exgenoot] is ziek. Hier zie je de extrêmes [uitersten] tegenover elkaar. De adressering van de beide brieven luidde: (Aan) 'Zijne Excellentie de Gouverneur-Generaal' en (Aan) 'Hare Excellentie de Ambassadrice' (GB). Waar is die Cobra-expositie [Copenhagen, Brussels, Amsterdam]? Een expogee is een ex-politiekegevangene. Ze moeten dat ex propriis (financieel: uit eigen middelen) bekostigen. Een eyvan (Turks) is een nis met koepelgewelf rond het centrale plein van een moskee. Franciscus van Assisi = Broeder Ezel (epitheton).

2. Er zijn heel veel (werk)woorden met 'uit*en'. Daar begin ik dus mooi niet aan. Overigens: bijna net zoveel met 'aan*en'. Kwestie van 'aan en uit' dus van een aan-en-uitrelatie (aan/uit-relatie). Dient daar de
aan-uitknop (aan/uit-knop) voor? Die veelgeroemde en veelgenoemde diskjockey [dj] is top! Homo's zijn zo in hun zo-zijn, recreanten uit in hun uit-zijn, mensen mens in hun mens-zijn, vgl. niet-zijn, hier-zijn en alleen-zijn. Die jurk heeft bloezende mouwen. In deze stad vaceert [s] de betrekking van notaris. De Unie KBO en de Unie mhp schoven aan bij de minister. Een urt is een onbeduidend persoon [minachtend]. Fama is de faam, de godin van het gerucht. Waarin verschillen een fabiola- en een beatrixkapsel? Deze boerden zijn sproken. Face to face is vis-à-vis. Hij is een faciele (gemakkelijk, inschikkelijk) vent. Bij een triootje is er toch geen fâcheux troisième (derde aanwezige die de intimiteit van twee anderen stoort)? Een faciëswisseling (geologie) = overgaan gesteentelaag in andere samenstelling]. Factice (fak-tie-suh kunstmatig) is fake [feek].

3. Ard Schenk was toen een soort facile princeps (gemakkelijk de eerste, de anderen verre de baas). De Feyenoordsupporters zongen: "Facta non verba!" (geen woorden maar daden). Factfree politics [beleid – niet op feiten gebaseerd] lijkt me erg zweverig. De Faeröerder vertelde een fade (faa-duh – flauw, slap, zouteloos) grap. Wat is een fajr? Antwoord: ochtendgebed van de moslims. Wie komen er in een fak(bar): juist, die van die faculteit. Dat plan is goed faisabel (te doen, uitvoerbaar). De jaks of knorossen kwamen in groten getale opzetten. Almelo's burgemeester las het Almeloos dictee voor. Schrijf je 'Osloër' als 'vwo'er' of als 'havoër'? Wie is de valste speler van de eredivisie? Daaro en daarzo zijn versterkingen van daar(!). Ik was weg, vandaar dat je me niet thuis trof. Vandaar is het nog een halfuur lopen. Het doopboek bevat een lijst van daar gedoopte kinderen. Ach, dat heeft verdacht veel van een vanityfair (VD: kermis der ijdelheid). Vanwaar die soesa [drukte] van die soussie [oe – Marokkaan afkomstig uit het Soussgebied in Zuidwest-Marokko] over die sousafoon [zekere tuba] van die Soesoehoenan [titel van de vorst van Solo of Soerakarta op Java]: niets van zijn beweringen is waar! Ik ben blij: deze bijenweide blijft vei (vet, vruchtbaar). Onze bijen vlogen van de hei naar de veiste planten.

4. Die velleïteit [neiging die niet tot een daad leidt] is op zich al strafbaar: dat kan toch niet! Een falcon is een Fixed term Agreement for Long term Call Options on existing securities, een beursterm voor een langlopende optie. Kijk, daar heb je die falderappesen [m/v van laag allooi] weer. Kende Piet Hein het 'famam extendere factis' (zijn naam door daden groot maken) al? Slechts een klein nuanceverschil: 'Hij is van Kleef [VD: K, fout], hij houdt meer van de heb dan van de geef' en 'Hij is van de familie Van Kleef.' De Heilige Familie, de familie Doorsnee en de familie Flodder zijn geen doorsneefamilies. De Doorsneefamilie is lange tijd op tv geweest. Is hij familje [verouderd] van je? In een fancy [elegant en modieus] rokje ging ze voor een fancyprijs [willekeurig hoog] wat fancyartikelen [luxeartikelen] kopen om naar de fancy fair te brengen. Een fanfaronnade (opschepperij, snoeverij) is een gasconnade [idem]. Nee maar, een fanfarekorps dat de fandango [Spaanse volksdans] van Boccherini speelt? Er volgde een fantaske (grillige) ontknoping. De 'darwintulp' is een fantasienaam: deze heeft geen wetenschappelijk equivalent.

5. FAP is de familiaire adenomateuze polyposis, een erfelijke aandoening [gezwellen in dikke darm]. De FAO is de Food and Agriculture Organization of the United Nations (voedsel- en landbouworganisatie van de UN of VN = Verenigde Naties). Infibulatie (bij meisjes) is de faraonische besnijdenis [dichtnaaien schaamlippen]. Zou de faradische stroom naar Faraday genoemd zijn? Ja; farad = eenheid el. cap. Mogen voertuigen in Vlaanderen fareverlichting [faar/faa-ruh – groot licht] voeren? Ja, denk ik. Die grootgrutter levert gratis faribolen (zottenpraat, zotteklap – enk.: faribool) bij zijn handel. Een pharmaceutical is een farmahuis. Zij is een farouche (wilde, ontembare) meid. Wat, als een fausse dévote (huichelaarster) – ze had nog een latrelatie met een faux dévot ook – een fausse couche (miskraam) meldt? Het had veel van een faustische (als van Faust) verschijning. Als favicon (pagina-icoon, urlicon) hebben ze een maple leaf [esdoornblad]. Die speler is mijn favo [favoriet]. De FBO is de Federatie van Betaaldvoetbalorganisaties (in Nederland).

6. Wat spaart hij nou, fdc's [first day covers, postzegel] of FDC's [fleur de coin, ongebruikte munt]? Hij lijdt aan feedingfrenzy [onverzadigbaar verlangen naar nieuws] en dat leidt tot paparazzogedrag [opdringerige persfotograaf]. Wanneer is het Feest van de Arbeid [BE, NL: Dag van de arbeid]? 1 mei. Dat is nu eenmaal een feesteigen [r.-k.] rite [ritueel gebruik]. In Egypte kun je fellahs [inheemse landbouwer] tegenkomen. Felones [enk.: felo] de se zijn zelfmoorden dan wel zelfmoordenaars. Verwacht je bij de date een femme fatale, een vamp, blijkt het een fembot [koele en emotioneel afstandelijke vrouw die zich niet wil binden] te zijn. Een fenocryst is een voorkristal, niet te verwarren met cristallitis [ontsteking ooglens], (crystal) meth of methamfetamine [tik] en lcd (liquid crystal display). Fentanyl (een morfinederivaat) wordt bij operaties gebruikt. De afkorting PKU staat voor phenylketonuria of fenylketonurie. Hoe spreek je 'feudaal' uit? [ui/eu]. De Romeinse kalenderfeesten heten ook Feriae. Wat was een fermier général (belastingpachter) tijdens de Franse monarchie? In een ferrarisschijf kunnen wervelstromen ontstaan. Wat is een festicert (festivalconcert)?

7. Haast u langzaam: festina lente. Fettuccine is een Italiaanse lintpasta, fettunta een dito voorgerecht. Ik zeg allebei die feuilles de chou (minderwaardige krant) op. Dat feu sacré (heilig vuur) raakt hij nooit meer kwijt. Effentjes [eventjes] dimmen, makker! Een fiaal, fiale of fioen is een pinakel en een fiacre of fiaker een huurrijtuig. Zij en haar fiancé lieten zich fêteren. In meubels zit vaak fiberfill [vulmiddel meubelen]. Je moet me geen fibbetjes [Bargoens: leugens] vertellen. CF, cystische fibrose (cystic fibrosis), is de taaislijmziekte. De FIDE is de Fédération Internationale des Échecs (Internationale Schaakfederatie). De Romeinse godin van de trouw is Fides. Hij leek een fidus Achates, maar verviel in fides Punica [trouweloosheid, ook: Punica, fides]. Ken je het (so)fiekruid [de fijnbladige raket]? Zijn fightingspirit is ongebroken. Tja, die je-weet-wel van de Fifth Avenue [Vijfde Avenue, New York, miljonairs]. Dat noem ik nou nog eens van de hei in de fij gaan [van het ene uiterste in het andere].

8. Die foodie [gourmet, culi] schrijft het liefst met een fineliner [VD ook: fijnlijner]. De jurisprudentie van de sharia heet fikh. Ze kozen allemaal voor eenden- of kabeljauwfilets. Hij zou mijn fiets mooi naar de filistijnen helpen. Een still is een filmfoto. Van films noirs [VD: +] [grauwe, dreigende omgeving, zwart-wit] word ik depri [depressief]. Met die filous (schurken, bedriegers) heb ik niks. Hij verbruidde(!) [niet in wdb.] zijn dochter. De verlaatmeester [sluiswachter] werkte ook freelance voor een verlaadcentrum [overladen vracht]. Dat
fine-fleurgezelschap [keur der ingezetenen – fine fleur] beleefde een finesthourgevoel [hoogtepunt (in loopbaan) – finest hour]. Fini, finito, basta, afgelopen! Geen finis Poloniae [hoogste graad van wanhoop], maar: nog is Polen niet verloren. Tijdens de Olympische Spelen van Helsinki (1952) is de finnjolklasse geïntroduceerd (deze is genoemd naar Finland). De finoegristiek bestudeert de Fins-Oegrische talen. De Firato is in Nederland de Vereniging van Fabrikanten en Importeurs van Radiotoestellen en Technische Onderdelen. Een flapschoen is een piposchoen.

9. De first lady reisde op een firstclassticket [first class]. Bij het WK schaken spelen ze nu met een fischerklok [naar: Bobby Fischer]. Die fishy (onzindelijk, met een luchtje eraan) praktijken zijn verwerpelijk, zeker als ze tot een fittie (SR: ruzie) leiden. Zijn five o'clock shadow [stoppelbaard] is goed te zien. Ze hadden het idee-fixe [dwangvoorstelling] dat ze naast de fixe (vaste loon) provisie zouden krijgen. De flabvisser [draadwieren] was flabbergasted [verbijsterd]. Hij werd in flagranti, flagrante delicto, op heterdaad, betrapt. Not done [ongepast]: bij het e-mailen een flame (elektronische schrobbering of scheldpartij) uitlokken. Een flanellen hemd is van flan(n)el. Flappen tappen doe je bij een flappentap(per) – geldautomaat. Een flare [èh – uitgeworpen fakkel] misleidt hittezoekende raketten. Een flatcoat is een flatcoated retriever [hond voor de korte jacht]. Je moet geen flauwsi/jes, flousjes [smoesjes], verkopen. Doe mij maar zo'n stuk fleer (Staphorster nieuwjaarskoek). Flensen heeft met walvissen of seks te maken, flenzen met het zeewezen, het stuwen [lading neersmijten]. Een flessentrekker doet aan flessen (trekken).

10. Gaandeweg de middag nuttigde hij zijn lunch lopende weg. Doen vestaalse maagden ons nog aan Vesta denken? Ja, maar ook aan een zeer kuis meisje. Die twee waren veruit de besten, de overigen lagen ver uit elkaar. Bij vietnamiseren [van: door land eigen oorlog voeren of eigen zaakjes opknappen] moet ik onwillekeurig altijd aan 'vi et armis' [door wapengeweld], de Vietminh en de Vietcong denken. Een 4x4 is een fourwheeldrive, afgekort 4wd [uitspraak: fourwheeldrive]. Zullen we naar dat viola-da-gambaconcert [viola da gamba] gaan? Runderen: lakenvelder (rund), Madoerees rund (kruising banteng en zeboe), gaur [Z.-O.-Azië], glanrund [NL: Zuid-Limburg, Eifel], heckrund [grote grazer, oeros], (Schotse) hooglander, jak [Tibet, knoros], roodbont, roodlakenvelder, saola [Laos-Vietnam], sapi [Indië, inlands], stepperund, watoessi (kruising stepperund, zeboe) en wagyu [k].

 

 

2004 Dictee woensdag 02-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (45) √

Dictee – dictees [2004]

Oefendictee 812 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (45)

1. Die Japanse hete groene mierikswortelpasta heet wasabi. Via internet nog wat runderrassen die ook in VD staan: witrik of -rug (melkras), MRIJ-rund, dubbeldoelkoe die sinds de 19e eeuw in het gebied tussen Maas, Rijn en IJssel wordt gefokt, blonde d'Aquitaine [èh], charolais: wit vleesrund gehouden voor de vleesproductie, dikbil, galloway [natuurgebieden begrazen], hereford [hèh-rie-fuht – vleesrund, begrazing natuurgebieden], limousin [roodbruin] en de piemontese(s, ‘s) [pjee] (Italiaans – vleesrund). In onze bedrijfstak val ik onder een flex-cao. Een flibustier [vrijbuiter, zeerover] is een boekanier. Een flikflak [gymnastiek] is een achterwaartse
handstand-overslag. Het lijkt witte flip [erg vertrouwelijk] met die twee, maar het is Flip en Jacob [past niet bij elkaar]. Deze filippies (tienguldenmunten of -stukken) zijn een voorbeeld van flippes [Bargoens: geld]. In een flits zag ik de man met de flitspuit. Met Flora's kinderen wordt het rijk van Flora [het bloemenrijk] bedoeld. Toe maar: men noemt de schrijver Gerrit Komrij de Florence Nightingale van de letteren.

2. Zonder floss [tandzijde] geen flos juvenum [bloem der jeugd, flos juventutis]. Bij een soft focus [= foto] is de flou artistique toegepast (met romantische sfeer). Hersenscans leveren fMRI's [functional magnetic resonance imaging] op. De Chinese naam voor Boeddha is Fo (ook: Fohi) en een FOC is een factory outlet centre. Met een kolenbrandersgeloof [werktuiglijk], een foi du charbonnier, hoef je nog niet in Ome Kolenbrander (de gevangenis) te komen. Kijk, daar heb ik nou zo'n fokking [fucking, verdomde] hekel aan. Zij kweekt mooie foksen (fuchsia's). De fond de teint is de foundation [onderlaag
make-up, lingerie, ook wel: fonds voor goed doel]. Elke gemeente in NL krijgt geld uit het Gemeentefonds. Wat ben jij een popi [populaire] popiejopie [populair iemand], zeg. Jij hebt mooi praten met je mooipraten [vleien]. Zij heeft een zekere foncé [donkere] tint. Een fondue savoyarde is een kaasfondue en een fondue bourguignonne is een vleesfondue. Ook in de Sahara kun je die horen: de vox clamantis (mv.: voces clamantes) in deserto : de stem ven een roepende in de woestijn. Een fundraiser is fondsenwervend bezig. Een fond- [BE] is een langeafstandsloper.

3. Fonduen is fondue eten. De fontina [kaas] komt uit het Aostadal. Soldaten zijn food for powder (kanonnenvoer). Een footie is een sneakersok [zonder schacht]. Die found footage [oud beeldmateriaal] geeft deze film wel wat. Een foodie is een culi [smulpaap]. 'Fore' (waarschuwing voor aanvliegende bal), riep de golfer. Liederik, Ingelram en Audacer waren de drie forestiers [ie] (voorgangers eerste graaf van Vlaanderen). For God's sake, for heaven's sake (in godsnaam): doe het niet! De for intérieur (oordeel van het geweten) zou altijd maatgevend moeten zijn. For old times' sake zal ik je ter wille zijn. Obama for president! For the record: we gaan trouwen, off the record: wel op huwelijkse voorwaarden (hv, pacta dotalia). Forumen [deelnemen aan een forum op internet] jullie foristen [deelnemer internetforum] veel? Gij fortunate senex [gelukkige grijsaard], Fortunae filius [gelukskind, zondagskind – alles zit mee in het leven] en fortuynist [aanhanger Pim Fortuyn], wilt gij een fortunecookie [gelukskoekje, gelukwens meegebakken]? Het ATP, adenosinetrifosfaat, kan als fosforylerend agens [bij een alcohol] optreden en daarmee veresteren met fosforzuur bewerkstelligen. Noem hem gerust een gefossiliseerde fossielenjager.

4. Fosteren [Foster Parents Plan] doe je een fosterkind. Zijn alle cfk's schadelijk [chloorfluorkoolwaterstof]? Fouettés zijn verlengde pirouettes (je weet wel: van dat pirouettewerk). De foule [foe-l(uh)] (menigte, volksmassa) kwam in beweging na de foul (au – fout) van hun idool als reactie op foul [au] play van zijn tegenstander. Die fourreur [bontwerker] maakt fourruremantels. Lekker, die fourrés [koekje met middenlaagje van crème]. Voor fourragères [schouderkwasten met koorden op uniformen] moet je toch niet bij die fournisseur de la Cour [hofleverancier] zijn? De uitslag [medisch] was fout- of valspositief. Zij is echt een foxy (aantrekkelijke) dushi (schat(je)). Kun je met een fragiele-X-syndroom [met verstandelijke handicap] wel naar een project X-feest? Een matamata is een franjeschildpad. De frankfurter [grote knakworst] ging er bij hem in als een frankipaal in de grond (en als Gods Woord in een ouderling). Wat de Bijbel is voor dominees, is de Grote of Dikke Van Dale voor de overige zeurpieten. Zou hij de frappe, de pointe, echt niet doorhebben? Een doodzonde: een freaky (bizarre) rechter die aan fraus legis (wetsontduiking) doet. Met freefight of ultimate fight wordt MMA, mixed martial arts, bedoeld.

5. In Noord-Afrika eten ze wel freekeh [frie-kee] (tarwe). Zit zij op een freinetschool [leren door ervaring]? Wat freschi zijn, weet VD alleen (GB + VD: fresco's). Die freud (psychiater) heeft vaak freudiaanse versprekingen geuit. We gaan fricasseeën/s [fijngehakt vlees, pikante saus] eten (is frisee – krulandijvie – ook goed?). Die fruges consumere nati (nietsnutten) zijn niets nut. Bij ftp'en gebruik je het FTP (file transfer protocol). Fumu [functionele muziek] is muzak [muzikaal behang]. De heilige boeken zijn een fundgrube [goudmijn, schatkamer] voor fundi's [fundamentalist, levensbeschouwelijk opererend – t.o. realo]. Dante beschreef de furia infernalis (helse furie). Welke rol speelden de Erinyen [Griekse wraakgodinnen] daarin? Hij was maar een Jan Fuselier [een gewoon soldaat]. Een benaming van het runenalfabet is futhark [/fuθɑrk/]. Ik walg van die fokking [fucking] f-woorden. Voor zijn fysiek [gestel] ging de fysicus naar de fysio(therapeut). Fytoftora is zwakziekte in aardappelloof. Een wimberg is een frontaal [steile driehoekige siergevel] en een winch is een lier op schepen. Bij printen is wysiwyg [what you see is what you get] een heel belangrijke voorwaarde.

6. Is hij nou oudkatholiek, vrij-katholiek, Romeins-katholiek of
rooms-katholiek? Ik ben vrijlustig en vrij lustig. Een vroegrijpe vrouw is vroeg rijp. Het wallstreetkapitalisme dankt zijn naam aan Wall Street. Welteverstaan, à propos, ben ik wel te verstaan? Bij de zijingang vindt men vanuit een soort wij-zij-gevoel een wijinscriptie. Het schilderij ademt een wijdheid van de weidsheid van de omgeving van de stee [boerderij, hofstede], die een wijd open, wijd openstaande, zeg maar wagenwijd openstaande, deur laat zien. De wildestakingsleider was wild enthousiast over zijn opgefokte kompanen, compagnons. Je moet de leerlingen niet wat wijsmaken, je moet ze wijzer maken. Wil je een whisky-soda of een whiskygrog? De wijdverbreide en wijdverspreide maffia is wijdvertakt. Maffioze [maffieuze] maffiosi vind je nu eenmaal overal in de laars [van Italië]. Je snapt toch wel dat met dat laatste het Apennijns Schiereiland bedoeld wordt?

7. Een bekende Joodse groet is 'sjalom' [vrede]. Een gocart is een kart, een skelter. Dat leidde tot een lose-losesituatie. We gaan winkelskijken, statten. Hij is echt een stillewillie-exponent. Hij heeft weer last van het writer's blocksyndroom (uitz. !). Deze pottenbakker is een potsenbakker [poets, grap] en witzenverkoper [witz = grap, mop]. In het Woord Gods staan vele woorden Gods. Mijn ga [gade, eega, eegade] heeft een lief. De vechtersbazen zouden erin gaan. Pas op hè, kom me niet te na. Gaandeweg trok hij bij. Die wreedaard was soms een gaapaard, een gaper. Gabbro is een grofkorrelig gesteente dat bestaat uit basisch plagioklaas en augiet. Een gaffelbuis is een Y-buis [ei]. Een gaganaut is een vyomanaut [Indiase ruimtevaarder]. Zij schonk hem een gage d'amour, een liefdesbaby. Grassen en yucca's zijn niet-succulente xerofyten [kan in droge omgeving groeien]. Hij fiedelt maar wat raak [op zijn viool].

8. Ook woordeloos kon je haar stemming wel peilen. Sparta was nog zegeloos. Heeft de zegenloze visserij nog toekomst? Hij had een baard als een Zwitser en was zo zat als een zwitser. Het zegenrijke familiekoor was in zangcompetities veelal zegerijk. Zeep zieden doe je in een zeepziederij. Wat je zelf fabriceert, is zelfgefabriceerd. Galant is ridderlijk-hoffelijk. Met camera op statief nam hij een foto van de galakoets, de staatsiekoets. Wil je er galanga, laos [verwant aan de gemberwortel] bij? Laat je niet inpakken door die galantuomo
[toe-woh-moo – gentleman]! Hoe snel zijn een galapagosvink en -schildpad (van GB's Galapagoseilanden)? Het rad van Sinte-Katrien is een katrienerad [huidziekte in de vorm van een steeds groter wordend wiel]. Het galgt beter dan het burgemeestert [levert meer gevaar dan voordeel op]. Daar was vroeger de galgenbelt [galgenberg]. Daar werden zelfs Galliërs gallisch en tureluurs van. Galmeisteen is hetzelfde als kalamijnsteen [zinkerts].

9. Het Gallo-Romaans was het vulgair Latijn, zoals dat in Gallia Transalpina (het huidige Frankrijk) gesproken werd. Op het galmei [zinkerts] lag een vers blaadje met een galmijt [mijt op plantendelen]. De gamay [wijnstok, ook wijn] groeit in de Côte d'Or. Die gamasche [enkelstuk] zat tussen galoche [overschoen] en broek. Hij gangmaakte, of maakte hij een gang [het was geen mol ...]? Ik hoop van ganser harte dat jouw syndroom van Ganser [antwoorden geven op vragen, die er net naast zitten] geneeslijk is. Hier is een gapwedge [gèh:p goal – golf] nodig. Doe er maar wat garam masala [kruidenmengsel] op. Twijn is tweedraads garen; tweedraads touw [alleen bnw.!], moet dus wel stevig zijn. Floreren er nog garen-en-bandwinkels? Wat zoekt een garimpeiro [goal ih ee] (goud)? Een staggarnaat is een kleine takel. Wat doet een garnalenkorder (garnalen vangen met een kor)? Hij werd gegarrotteerd (gewurgd met touw). Een mofettengebied (met gaten waaruit koolzuur ontsnapt) lijkt wel op een fumarolenlandschap [idem]. Alle gascogners (ja, die met hun gasconnades!) snoeven en scheppen op. Op een lab gebruik je heel vaak bunsenbranders [gas met lucht].

10. In België kun je een GAS-boete (gemeentelijke administratieve sanctie) krijgen. Hij kneep ertussenuit. Wat, weet je niet, wat gasohol (mengsel van benzine en alcohol) is? Pas op voor de glimmende gassies [politieagent]. Is een bramzeilsgast op een botter een soort van Jan de Hartog als bramzijgertje? De gaswet van Boyle-Gay-Lussac luidt: pV = RT. Die jangat stond te kijken naar Jan Gat: de Verwoeste Stad, een beeld van Zadkine in Rotterdam. In Kaapstad vind je veel gated community's (hekwerkwijken). Een gatnaald is een marlpriem [voor het zeil]. Zijn er nog veel gaullisten [aanhangers gaullisme, Charles de Gaulle]? De gaur [gau-wuhr – groot rund] leeft in
Zuidoost-Azië. Wat voor standaardmaat [fijnheid van weefsel] is de gauge [geetsj of gautsj – g van goal]? Bacchus' gave is de wijn; de gaven van Venus en de drie Gratiën zijn schoonheid en bevalligheid.

 

2003 Dictee dinsdag 01-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (44) √

Dictee – dictees [2003]

Oefendictee 813 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (44)

1. Dat vond plaats in het Brielsche Gat. Waren er in de gay nineties (letterlijk de vrolijke jaren negentig, 1890 t/m 1899) ook al gays actief? De gazeuse [znw.] behoort tot de gazeuze [alleen VD bnw. gazeus] dranken (ook: gazeusedranken = samenstelling!). Bij een gsc [groenestroomcertificaat] is het gcs-stelsel
(gram-centimeter-secondestelsel) totaal overbodig. Een mihrab is een gebedsnis. Dubbelgebeide is dubbel gebeide jenever en geen dubbelgebeide wol. Hij is met een Vlaamse getrouwd en nu gebelgd [boos]. Zijn brommer is geblingpimpt. Zij droeg een gebriljanteerd collier, hij ging zonder brillantine de deur niet uit. De kastelein was rond- en dikgebuikt. Die wel gedijt, die wordt benijd. De cgt (cognitieve gedragstherapie) en de vog (verklaring omtrent het gedrag) hebben met gedrag te maken. In de Bijbel wordt Jobs geduld op de proef gesteld. Een jonker van Geenhuizen is een heer van Geenland. Gefaasd is van fazen [stroken op wapenschild] voorzien. De dokter is gegripeerd. In Nederland wordt de Verantwoordingsdag [Tweede Kamer] ook weleens ‘gehaktdag’ genoemd.

2. Deze verhalen hebben een hoog Privégehalte. Is er verschil tussen het geheim van Soestdijk en het geheim van het Noordeinde? Daar is veel gesukkel, gehob en getob. De jihadist riep 'Allahoe akbar' en onthoofdde de gijzelaar. Zij bevond zich binnen gehoorsafstand. Wie heeft de geisslerse buis uitgevonden [gesloten buis met verdund gas – Geissler]? Wat doet de geïstiek [beschrijving van de vaste delen van de aarde]? De chupacabra is een geitenzuiger. Niemand kan dat Geitje [niet meer in VD: ster in sterrenbeeld Voerman of Wagenman] aanraken. Waar denk je aan bij gekapt-gekoust [de heraldiek!]? Gekko's zijn tokehs. Ik vind het larie en apekool dat je met lari's [Georgië, GEL] wilt betalen. Hij kwam vrij uit de gevangenis en sprak vrijuit. Hij zocht met een duikbril naar zilver-onder-water [niet meer in VD], niet wetende dat dit kroontjeskruid op het land groeide. Moet je 'zoiets' echt zó schrijven [ja, wel klinkerbotsing, maar uitzondering]? Die te zoute vis hoef ik echt niet. De vertellingen van Moeder de Gans bevatten onder andere het sprookje "De gelaarsde kat" (dat van de markies van Carabas). Na die mooie mop volgde een hard gelach.

3. Agaragar is plantaardige gelatine. Tijd is geld, en pecunia non olet (geld stinkt niet)! Het is verkeerd, de mammon (geldgod) te dienen. Drie weken geleên (geleden) was het er nog. Er waren heel wat geleeuwden aanwezig (geridderd met (Orde van) de Nederlandse Leeuw). Een gelegouw is een wielewaal. Alle collega's gelieven dit te lezen, en daarna: gelieve te betalen. De slaap: gelidae mortis imago, een beeld van de kille dood. De wedstrijd eindigde onbeslist, in een gelijkspel. We zullen je maar gelijk geven. Je zult wel gelijk hebben. Wat gelijk blijft, is gelijk blijvend. Die contrabassen zijn gelijkgestemd. Een akoe is een geluidsalarm. De geluidsleer is de acustica of akoestiek. Is dat nou een geluipaarde leeuw [heraldiek]? De geluks- en jobsbode kwamen tegelijk aan. De Gelukzalige Eilanden zijn de Canarische Eilanden. Zijn beroep is nog steeds gelulemaker (capsule).

4. Na het bal masqué volgt het demasqué. Dat moet op onze conto a metà [gezamenlijke rekening, mv. conti] gestort worden. Er komt hier een gesamtkunstwerk [met verschillende kunstvormen]. Het Engelse Lagerhuis is het Huis der Gemeenten. Tot in welk jaar is er gemeentefondsbelasting voor het Gemeentefonds geheven? Zie je die genebde [neb = snavel] vogel daar? Welke Generaliteitslanden ken je zoal [Land van Cuijk, Vrije van Sluis, etc.]? Is een gennaker [groot voorzeil] net zoiets als een spinnaker (GB ook: spinaker = ballonfok)? Ja. Genoisedeeg is een luchtige deegsoort. Het meervoud van 'gens' [zjahn] is 'gentes'. Ook zonder die gentle hint [lichte wenk] had ik dat gentleman's agreement wel gesloten. Beschrijf de gentrificatie (verbetering van de buurt door de komst van jongeren) eens. Hij is een genuïen [echt, aangeboren] genie. Wie is hiervan de geoctrooieerde [octrooibezitter]? Geocaching [dzjie-joo] is een spel waarbij een schat (de cache [kèhtsj]) gevonden moet worden met behulp van
gps-apparatuur (via geo-informatie). Voorbeelden van geoniemen [van plaatsnaam afgeleid] zijn 'krent' [druif van Korinthe] en 'bikini' [tweedelig badpakje voor dames, genoemd naar het atol Bikini].

5. Slaat de algemene term g.o. ook op het in 1919 ingestelde Georganiseerd Overleg? Dat is niet duidelijk. Geotechnologie en -tektoniek hebben veel raakvlakken. Een gepard [ee] is een jachtluipaard. Te gepasten tijde zal ik het u betaald zetten. Een gerbil [woestijnrat] is geen ghibil [hete woestijnwind Noord-Afrika]. Ghee [gie] is geklaarde boter. Hij werkte tot 1991 bij het Hoog Militair Gerechtshof (HMG) in Nederland, daarna bij het Militair Gerechtshof in België en nu werkt hij sinds kort bij de militaire kamer van het gerechtshof te Arnhem. MG (historisch) is Militair Gezag. Te betalen met gereed [= contant] geld. Hij en die germain [neef] hebben dezelfde grootmoeder. Ook een gierige Gerrit heeft een gerrit (mannelijk geslachtsdeel). Een lang gerokte dame is niet kortgerokt. Een chalazion is geen echte gerstekorrel, maar dat strontje op jouw ooglid lijkt er wel veel op. Deze is heel geschikt als geschenkbijbel. Ken je de geschiedenis van Klein Duimpje? Geschubd leer is veau écaillé. Ik ben gesjareld, gejost (te grazen genomen, bedonderd). Neem een roergebakken (geroerbakt) maaltje. De Gestapo-fielten [Geheime Staatspolizei] waren horrorlike [niet in wdb.].

6. De drie Gestrenge Heren zijn de ijsheiligen Pancratius, Servatius en Bonifatius. Gesurseëerd ben je als je surseance van betaling geniet. Get a life [ga eens wat nuttigs doen met je leven]! Zij is van lotje getikt. De gettotaal, dat is Jiddisch (Jiddisj). Een getto is onder andere een Jodenbuurt. De Geünieerde Gewesten of Provinciën hadden de Unie van Utrecht gesloten. De giga-elektronvolt wordt tot GeV afgekort. Jullie moeten niet zo veel aanstoot geven. Het gebeurde in 1800 (en) zoveel. God is de Gever van alle goeds. Dat geeft een prachtig
moiré-effect [gevlamd]. Waarom is een woord als 'wichtigmacherei' nodig [gewichtigdoenerij]? Het synovia is het gewrichtsslijmvlies. Was er politiek al een cordon sanitaire omheen gelegd, daarbovenop kwam nog een gezondheidskordon wegens besmettingsrisico's. Zuccotto is een Italiaans nagerecht. Die medewerker is zwaarbelast, zijn collega is al even zwaar [leespauze!] belast.

7. Wat gebeurt er zoal bij een ghat (dat is een terras) in India? Waar betaal je met cedi's (Ghana – GHS)? Hoogtepunt van een spellingtest: de giaur [gah-voer] (scheldnaam voor alle niet-moslims). In België hoor je de Gidsen [muziekkorps leger] regelmatig spelen. De gieren van de Nieuwe Wereld vormen een afzonderlijke familie. Gielerstaal (dieventaal, Bargoens) kun je niet smeden. Hij is zo parcimonieus [vrekkig: c – cent] als de pest. Goeie Mie was de Leidse gifmengster. Met GIFT wordt de gameta intra-fallopian transfer (bevruchtingstechniek waarbij de eitjes uit de eierstokken weggeplukt worden en onmiddellijk samen met een spermastaal teruggeplaatst worden in de eileider) aangeduid. Gifsumak wordt ook wel poison ivy [= plant] genoemd. Naast het schippersgilde noem ik ook nog het Gilde van Luchtverkeersleiders. Lijkt een gimar (lang gewaad vrouwen, gezicht onbedekt) op een khimar (hoofddoek die ook boezem bedekt)? Nee, dus. Investeren gaat bv. via de GIMB (Gewestelijke Investeringsmaatschappij voor Brussel) en Gimv (Gewestelijke Investeringsmaatschappij voor Vlaanderen). Gingerisme (een afwijkende behandeling van roodharigen) lijkt me hinderlijker dan gingivitis (tandvleesontsteking). Was zij tipsy [aangeschoten] van de gipsyjazz [zigeuner-]?

8. Wat is de ginicoëfficiënt (maat voor inkomensongelijkheid)? De gioer is de overgang tot het jodendom. Hebben jullie echt giouvetsi [joe] (Griekse gegratineerde ovenschotel met lamsvlees, tomatensaus en deegwaren) gegeten? In een islamitisch tegelpatroon zie je vaak girihs (met vijf- en tienhoeken). Dat gitaarriffje heeft wel wat. In de vestingbouw kennen ze het glacis [sie – g van goal]. Een gladdekschip heeft geen kampanje [verhoogd achtergedeelte]. Waar heb ik dat meer gehoord: glänzendes Elend, stralende ellende? Bij Goethe. Dat is mooi glas in lood. In vliegtuigrompen zit vaak glare [glèh:r – g van goal – zekere kunststof]. Het Westland wordt ook wel de Glazen Stad genoemd [kassen!]. Sommigen schrijven 'glazendak', anderen 'glazen dak'. Glazuur is verglaassel. Pas op voor Leidse glibbers [scheldnaam, griezel]. Helpt glidkruid tegen jicht? Ja! Met kapotte instrumenten maak je glitch [muziek – g van goal]. Gloriosae memoriae (Glor. Mem. of G.M.), (ter) roemrijker nagedachtenis, Pieter de V. Is het glossengebruik [ook: glos, woord in kantlijn van een handschrift] helemaal uitgestorven? Andere namen voor glutamaat zijn umami en ve-tsin.

9. De GMD, de dalasi, is de munteenheid van Gambia. De gnawa [muziek] komt van de Gnawa (afstammelingen zwarte slaven Marokko). Hoe is dat Gods ter wereld (godsterwereld) mogelijk? Het Woord Gods is het goddelijke Woord, bediend door een V.D.M. (verbi divini minister): een bedienaar des goddelijken Woords. God is de goedertieren Vader. Een goelagarchipel ligt lang niet altijd in Siberië. Een goenoeng api is een vulkaan. Wees bedacht op Gog en Magog (vreemde volkeren die volgens de profetie vanuit het noorden Israël zullen binnenvallen). Een voorbeeld van het begrip chochme is voetbalgogme. Genieten alle Golfstaten van de Golfstroom? Netsukes [uitspraak – nèht-skuhs] zijn gordelknopen. Gord u aan om de gordiaanse knoop door te hakken. Naast het IJzeren Gordijn kennen we nog het Zijden Gordijn en het Bamboegordijn. Het gorisme is naar Al Gore [klimaat!] genoemd. Is er nog goudzout [natriumgoudchloride]? De gourmands [lekkerbekken] aten gougère (goe-dzjèh-ruh – g van goal – luchtig hol gebak met hartige vulling bij de koffie). Een zekere goût de contradiction [dwarsdrijverij – lust tot tegenspraak] bekroop hem.

10. Gouverner, c'est prévoir: regeren is vooruitzien. Jonge dubbele graanjenever is dubbelgebeide [znw.!]. Grâce à Dieu, goddank, werd ze gered. Ze zongen als graculi inter musas: kraaien onder de muzen. Bevindt zich daar het Heilige Graf? Waar zijn die granaathouwitsers? Wees zuinig met die grand cru's (ook: grands crus [+]). De grand(s) desserts komen straks. Er staan meerdere grand(s) pliés (VD) en demi-pliés (VD) op het oefenrepertoire. Het meervoud van 'grand prix' is 'grand prixs' [s uitspreken] (ook: grands prix). Op die serie grand(s) tours kwamen ze heel wat grand(s) cafés tegen. Wil je rode of witte graves [graa-vuh, g van goal – zelfde mv.]? Bij traanbereiding uit walvissen blijft grax [grahks] over.