1610 Dictee zondag 19 mei 2019 (2) dictee Oefendictee (oud) 841 √

Dictee - dictees [1610]

Dictee 841 (DCCCXLI) Dictee Specialisten (22-05-2015)

1. Scapham [f] scapham dicere [k]: het kind bij de naam noemen. De jongens hebben schaakgespeeld. Ze warmden zich bij het schaddenvuur (veenachtige heide). Schabouwelijk: het kind was alleen in een oude schab (oude lap) gehuld. Hij is behoorlijk schadeloosgesteld. Met veel schalkenwater (jenever) word je vanzelf wel een schalkse schalk. Waartoe dient een schallanalyse [klank]? Met de Schapeneilanden worden de Faeröer aangeduid. We hebben gedronken op Maaike in 't schapraaike (de bevalling). Zo'n scheit (schaap x geit) produceert extra veel schijt. Met een schellenboom [muziekinstrument] kun je de Turkse bellen laten rinkelen. Een schemeroorlog is een phoney war, een drôle de guerre. De Schepper heeft volgens het scheppingsverhaal de schepping geschapen. In een steengroeve kun je scheizen (stenen uit een groeve houwen). Jouw schicksalsstunde (noodlotsuur) komt heus nog wel. Dat leverde veel schadenfreude, leedvermaak, op.

2. Verbiedt de Scheurwet om (te) hard met een auto te scheuren? Nee, gaat over scheuren van graslanden! Vertel eens wat schijfnaaien is. Antwoord: een Hollandse heistelling installeren! Dat schillerhemd kostte ooit 30 schilling. Wie maakten deel uit van de Vlaamse schilderschool? Schizofrenie is het gespletenpersoonlijkheidssyndroom, niet te verwarren met MPS, de meervoudigepersoonlijkheidsstoornis. Zo'n Duits-militair optreden noemen we schneidig. Een estheet, een man van schöngeisterei, is meestal ook een schöne Seele (persoon met gevoelige inborst). Het schorrenkruid is een ganzenvoetachtig plantengeslacht. Hij heeft maar een klein schrabbetje (schrab, schrap) opgelopen. Bedoelde je een schroefsnijijzer [schroeven snijden] of een schroei-ijzer [brandijzer]? Zo'n schreibtischmörder zal de schrödingervergelijking [kwantummechanica] wel niet kennen. Met een scooper kun je grond verzetten. Ik ga schuitjevaren. Beter schuldeloos dan met schuldenlast. De Schutterijwet is van 1815.

3. Die scones [rond broodje] vind je [vindt je broer] vast lekker. Het sciëntisme [wetenschap de ware bron van kennis] is in flagrante strijd met de scientology [Christian Scientology, reliwetenschappelijke beweging, Ron Hubbard]. Een scotist volgt John Duns Scotus. Scopolamine wordt tegen zeeziekte gebruikt. Een scuba
[self-contained underwater breathing apparatus] gebruik je onder water, dat kan ook in het onderwater zijn. Secreta haec murmura vulgi: dat zachte gefluister van het volk. SPQR: Senatus Populusque Romanus, senaat en volk van Rome. Hij was senior manager van de senseititeldragersorganisatie (Japan: sensei = aanspreektitel leraar bij vechtsporten). Septies (ten zevende): een septic tank [rottingsput] moet septisch [bederf betreffende] zijn. De Siënese schilderschool was in Siena [sjèh] gevestigd. Vroeger had je een voorkeurspelling. Ze had driehonderddrieënveertig voorkeurstemmen. Ze zou er verder alleen voor staan. Ik zorg ervoor dat de auto voorstaat. Kijk recht omhoog: de Vos met de Gans (sterrenbeeld; niet meer zo in VD, wel: Vosje)! In de film speelde die Vopo-voorpost een rol. Hij behoort al lang tot de
vrij-katholieke denominatie [nee: niet oudkatholiek!].

4. Vrij lustig, vrijlustig stel! Na zijn vrijspelen had de spits vrij spel. Geldt dat ook voor vroegrijpe meisjes: vroeg rijp, vroeg rot? Hij bezong de chihuahua op zijn wahwahgitaar. Dat is even wennen: wadi's [droge bedding in woonwijk] in een Vinex-wijk [NL: Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra]. De vriezeman heeft zich al gemeld in de voutenkamer. De V-wapens zijn de V1 en V2; het V 8 is iets anders (vroegere naam van tv-zender Veronica). Zijn er nog wannabe's [en wat dan?] in de zaal? Ik gebruik vaak ellenlange woorden: sesquipedalia verba. Ik teken met: servus observantissimus, uw gehoorzaamste dienaar. Na de sixties [jaren 60] kwamen de seventies. Ze zocht een sexcuus. De shakshukamaaltijd [Noord-Afrika – ook: chakchouka] werd begeleid door een shakuhachi (traditionele lange Japanse bamboefluit). GB en VD zeggen beide 'shiitakes' [uh] en 'shiitake's' [ee]. Kinderarbeid wordt shitty (waardeloos, slecht) beloond. Het shinto ryu [sjihn-too-rie-joe] is een Japanse vechtkunst met stokken en wapens. Shamponeren is shampooën. Daar zag je veel sheddaken [zaagdak].

5. Een shockjock heeft als handelsmerk choqueren (shockeren). Ken je de stijl shoegaze (Britse alternatieve rockstijl) al? In die short story drijft de uitbater een shop-in-shop. Dat kan meteen in de shredder. De siamees, de Siamese kat, zat op het siamois, zekere Siamese stof. Nee, sibi manus inferre (de hand aan zichzelf slaan), dat is beslist niet van de handwerkersvriendenkring zijn … Dat doe je si en la, zus en zo. Ik vind je een schat tussen al die barbaren: een lilium inter spinas (een lelie tussen de doornen). De overheid moet het sigillum confessionis (biechtgeheim) respecteren. Lekker, zo'n sijpe (sappige) pruim! Hij heeft silicose, een steenlong: kan de Silicosewet hem helpen? Die muren zijn niet gespachtelputzt, maar gesilicaat. Op silvesteravond (oudejaarsavond) scoorde hij bij het futsal (zaalvoetbal) de silver goal. Sinds kort slik ik simvastatine (cholesterolverlagend). Skratjie (skraki, Surinaamse trommel): rombom(bom). Zie ook: skrakipoku en skratjie pokoe [zang met drums, voorloper kaseko].

6. Hij is kampioen simultaanschaken. Dat document is sine loco et anno (zonder aanduiding van plaats en jaar, s.l.e.a.). De
pgb-maatregelen (persoonsgebonden budget) zijn sine causae cognitione, zonder kennis van zaken, genomen. De inbewaringstelling is sine die, voor onbepaalde tijd, opgeschort. Singelen is een single spelen. Een sinker is het zinklood aan een surfplank. Antwerpen is de sinjorenstad. Wie noemden ze op Bali een singkè (uit China geëmigreerde Chinees)? De sinofiel was wars van Sinn Féin.
Sint-Bureaucratius bepaalt heel hautain wanneer sint-salarius [de Heilige Salarius] gevierd wordt. Schrijf correct: sint-maartensvogel en
Sint-Lucasgilde. Si placet, na u! Zij baden het sjema jisraël (gebed). De Vlaamse jongens waren aan het sjotten (voetballen). Hij zit in een skifflegroup [muziek]. Er was een voetbalmatch tussen skateboarders en skeetschieters. Hij skydivede (parachute laat openen) onvervaard. Waar is je skiuitrusting? De een skottelbraait (soort van barbecue, Afrikaans), de ander barbecuet.

7. De sla-uil zat in de slaolie. Odin reed op Sleipnir. Ik wil na de slöjd [kinderen: karton, klei, hout] graag een slivovitsj [drank]. Ze gingen over op slowen (dansen). Mijn broek zat onder de sludge [olie]. De sémillon [wijnstok] dient voor de productie van sauternes [wijn: enk. en mv.]. Waarom schrijf je 'snaredrum' [èhr, snaardrum mag ook!] zó? Met die smurfenspray op vinden ze hem wel. Hij beende snellijk weg. Via een snellius [plaatsbepaling] werd de plaats bepaald. De snib [dito vrouw of meisje] kijfde [ruziën] me toe. Dat zijn bloemen voor de snij. Kom, we gaan snorkelen. Die oude snorrenbaard met al zijn snorrepijperij … Snuf en Snuitje zaten in de snuffmovie aan de snow (cocaïne, coke). Het is een sobstory (tranentrekker, tearjerker): so be it (het zij zo). Hij is gesocialized en zelfs in staat tot een social talk. Wat gebeurt er in een societas leonina (verdeling waarbij de een alles krijgt en de ander niets)? Moet je dit als sociocultureel of socio-economisch kwalificeren? Een knijpbril, lorgnet, so easy, pince-nez, dat is toch geen monocle? Daar staat een soepterrientje (soepterrinetje) vol soezen.

8. Hij was soi-disant (zogenaamd) niet thuis. Morgen beginnen de solden (uitverkoop). Dat lijkt me sole clarius (zonneklaar). Hij is betrouwbaar: solider dan soliedst. Welke sollwert (streefwaarde) is hier van toepassing? Solo e pensoso (alleen en in gedachten verzonken): De Denker van Rodin (Le Penseur). Daar stinkt iets: something rotten. Somma sommarum (kortom), we beginnen gewoon weer van voren af aan. Een son et lumière is een klank-en-lichtspel. Wie of wat sophisticated is, is wereldwijs, mondain, verfijnd. Dat is een sordide (smerig, vuil, gemeen) streek! Zijn sottisearsenaal [zotheid] is vrijwel onbeperkt. Hij is een rare souger (kwibus) en bijna altijd de
souffre-douleur (het zwarte schaap). Hij is een soumis [gedwee] volgeling. De soukous [oe] is een zekere muziekstijl. Ze wonen in het souterrain. Opzoeken: soutien (gaas, bh), souvlaki [geroosterd lamsvlees aan houten pin], sovchoz [staatslandbouwbedrijf voorm. SU], sovereign [Engels gouden pondstuk, soeverein], Spartakiade [vroeger in Oostbloklanden] en spaniël [hond]. Op wie rust de soupçon (verdenking)? Wat is een souter (psalmboek)? Is een sotternie [kluchtspel] een zotternij? Spadille (schoppenaas) of spadrille (lichte schoen met zool van touw)? Hoezo, welgemanierd?

9. Als je een stepperund en een zeboe [oe] kruist, krijg je een watoessi. Waternood is watergebrek, watersnood is waterovervloed (letterlijk!). Tgov. is de afkorting van tegenover [net als t.o.). Wierdt gij daar niet hoorndol (horendol) van? Het zou veel weg hebben van 'terug van weggeweest'. Hij had echte bierbrouwerswenkbrauwen. Hij weekendt altijd uitgebreid. Je zult hem niet meer weerom zien, hij zal niet weeromkomen (weer omkomen zou een rare uitdrukking zijn). Ik heb je wel verstaan. Ik wil u dat beloven, ter wille van hem, welteverstaan. We zullen het probleem werkende weg oplossen. Zijn weifelen versterkte onze twijfel. De weeïge geur gaf me een slecht gevoel. Kwam het wauwelen van de wauwe wind?

 
 

1609 Dictee zondag 19-05-2019 (1) - dictee Wekelijkse dicteetest 050 RL √

Dictee - dictees [1609]

Wekelijkse dicteetest 050 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?
Oplossingen: hieronder!
Bron: Oefendictee (oud) 550

1. Met je ............ kun je...............
a. tweeps              twidden
b. tweaps             Twidden
c. tweaps              twidden

2. Bij de ............ op de siërra was er ook ................
a. fiesta           paëlla
b. fiësta           paella
c. fiësta           paëlla

3. ............ is flanel, een ............... is een draairoede.
a. Spanjolet                spagnolet
b. Spanjolet                spanjolet
c. Spagnolet               spanjolet

4. Is een ............ een soort van ..................?
a. spillewervel              spillebeen
b. spillenwervel            spillebeen
c. spillenwervel            spillenbeen

5. Een ............... is een hondenrenbaan en het ................ is ongefundeerde angst voor wolven.
a. kynodroom                roodkapjessyndroom
b. synodroom                roodkapjessyndroom
c. cynodroom                roodkapjesyndroom

6. Hij is ............. en drinkt vaak...............
a. ultraorthodox               underberg
b. ultra-orthodox              Underberg
c. ultraorthodox               Underberg

7. Een ............. is een gluurfoto.
a. upshirt
b. up-skirt
c. upskirt

8. De ............, zij vorderde maar ...............
a. fietster              staagjes aan
b. fietsster            staagjes aan
c. fietsster            staagjesaan

9. Het ............. stamt uit de ............... (vergelijk: Indochina).
a. sovchozenidee            Sovjet-Unie
b. sovchozenidee            Sovjetunie
c. sovchoze-idee             Sovjet-Unie

10. Mijn ............ is mijn opa, net als mijn .............. (onderstreept is met klemtoon).
a. vadersvader            vaders vader
b. vaders vader           vadersvader
c. vadersvader            vadersvader

Oplossingen [050]: zie hieronder.

-----------------------------------------------------------------------------------------

Oplossingen [050]

1a 2b 3c 4b 5c 6a 7c 8b 9a 10b

Contact: leentfaarrein@gmail.com
 

1608 Dictee vrijdag 17 mei 2019 (2) dictee Oefendictee (oud) 840 √

Dictee - dictees [1608]

Dictee 840 (DCCCXL) Dictee Specialisten (20-05-2015)

1. Deze rogge heeft de reup (ziekte door het stengelaaltje). Ik kende wel die coupes soleils [of/of!] en ook die gekleurde hairextensions (haarextensies), maar de puntjes van dipdyeharen die in 'verf' worden 'gedipt', daar had ik echt nog nooit van gehoord. Onwetend hebben onze vrienden het eerst uitgeprobeerd op hun poedel en die loopt er nu als een fluorescerende alien [buitenaards wezen] bij. 'Om door een ringetje te halen', zeiden de vrienden liefkozend [(tiré) à quatre épingles]. Mijn voorkeur gaat dan toch uit naar mooie, natuurlijke, grijze duiven. Vast schrijven is aaneenschrijven. Deze medewerker is vastbenoemd. Als het bij de velleïteit (neiging) tot moorden blijft … De Vendéese droeg een bonte bonten pelsmantel. De reis zou nog verder gaan dan Winterswijk. Voortwerken is verder werken. Op welke verblijfplaats zouden zij verblijf houden? Vilein (laag, vals, boosaardig) verdonkeremaande hij het velijn [fijn perkament]. Die opleiding is voor deze leerling veel te hooggegrepen. Dat stuk grond is veier (vet, vruchtbaar) dan ik dacht. Moet ik die verbeuze (woordenrijk, wijdlopig) verbiage (woordenvloed, gewauwel) nog langer aanhoren? Hij werkt bij IenM (Ministerie van Infrastructuur en Milieu, thans: IenW [W = Waterstaat]. Is dat het meest verafgelegen oord? Hij verknoertte het maar met moeite. Het verguldsel begint los te laten. Een retardo (kansarm kind) hoeft nog geen retard (achterlijk iemand) te zijn. Het reticulaire stelsel (weefsel in o.a. milt) wordt ook wel het
reticulo-endotheliaal systeem genoemd. Hij werd geretorqueerd (met eigen woorden bestreden).

2. Hij droeg baggy (hobbezakkerige) trousers [flodderbroek], zij een tregging [broeklegging]. Het reuzenfeest was een reuzefeest [of omgekeerd]. Een reveillon is een nachtelijk feestmaal. Er zouden 80 oproerkraaiers zijn, re vera (werkelijk) slechts 30. Deze stap is irreversibel (onomkeerbaar). Op die goederen rust een revindicatoir (voortvloeiend uit een eis tot terugvordering) beslag. Hij woonde in Reykjavik, hoofdstad van IJsland in een rez-de-chaussee (benedenwoning). Een rhinestone is een rijnsteen. Ze droeg een régencejapon [regentschap Frankrijk 1715-1723]. De référérechter [NL: kort geding, BE: kortgeding] doet vanmiddag uitspraak. De
ridder-grootkruis was trots op zijn decoratie. Wat voor wonderen mag je van een ricinus(boom) (wonderboom) verwachten? Een opwarmertje in de schouwburg is een lever de rideau [voorstukje]. Sommigen zullen daarbij ridere in stomacho (rire entre cuir et chair: in zijn vuistje lachen). En in de vreemde doos zat … ridiculus mus (iets nietigs). Het riele (slank) meisje had haar zakken vol riels (munten Cambodja – KHR). De rijkaard kreeg een rijkaart.

3. De RLD was de Rijksluchtvaartdienst, de RGD de Rijksgeologische Dienst en de Rgd is de Rijksgebouwendienst. De RDW is de Rijksdienst voor het Wegverkeer en de RIJP was de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders. In de Rijn leven rijnkreeften en -forellen. Een Jan de Rijmer is een kei in rijmerij, rijmelarij. Een reder reedt en een rijder rijdt weleens achter op een voorligger. Bij een reidans reit (ww. reien – reidans uitvoeren, in een koor zingen) hij. Dat gedeelte wordt ripieno (volle orkest – tgov. solopartijen) gespeeld. Op het menu stonden ris de veau (kalfszwezerik) en poudre de riz (poudre d'iris: blanketsel, maar dan toch niet om op te eten …). Querulanten zijn experts in rixari de lana caprina, ruziemaken, ruzie zoeken over niets. Een roadie (roadmanager) mag geen rowdy (agressieveling) zijn. Roastbeef is rosbief. Wat is het verband tussen rocaille (grotwerk van schelpen etc.) en rococo (bouwstijl)? Geen, dus. De rocksteady is een soort van ska [muziek]. Return on investment is ROI.

4. Het roe-end schuift in het oogje. Met de rois fainéants worden de Vadsige Koningen bedoeld. De naam van een fabeldier, een reusachtig grote vogel, in Duizend-en-een-nacht, ook genoemd in Middelhoogduitse gedichten, is Rok. Het Romanche is een
Reto-Romaans dialect. Het Romani (Romanes) is een zigeunertaal. Een romeinse letter is niet-cursief. Een rondnaaier [staat aan de rondnaaimachine – bv. strohulzen voor flessen] is nog geen rondneuker [veel wisselende seksuele contacten]. De rondom-lelijk werd op een van de rond-points [rotonde] aangereden. Een vliegend roodkapje … [vogel – Antillen]. De running mate [tweede op verkiezingslijst] en de runner-up [kans op kampioenschap] kregen een runner's high [roes door langdurige training]. Het turfschip van Breda was, net als het paard van Troje, een fenomenale ruse de guerre (krijgslist). Vroeger (= voor 1952 !) was de RVD de Regeeringsvoorlichtingsdienst. De rzb is de roerendezaakbelasting en met de RWS [vero: RW] wordt Rijkswaterstaat aangeduid. Een roofrack is een zeker vast imperiaal op een auto [2 roofrails, dakrail].

5. Die rookie [nieuwe speler in team] meteen topscorer, dat geloof je toch niet? Ze mochten van de rooming-in [overnachten bij in ziekenhuis opgenomen kind] gebruikmaken. Wat was de rooms-koning [door keurvorsten gekozen opvolger keizer van HRR] in het Heilige Roomse Rijk? ROS is return on sales. Ga maar in die rotan stoel (rotanstoel) zitten. Die kan zomaar weer ontstaan, zo'n Rote-Armee-Fraktion [RAF]. Die rouee (vr. losbandig persoon uit de aanzienlijke stand, m.: roué) was pas nog op tv (teevee), ze bekte goed. De rozenkruisers [VD: R] vond je bijv. in de zeventiende eeuw in Duitsland. Het Rozenkransfeest stoelt uiteindelijk op het rozenkransgebed. Er was veel résistance (resistentie) tegen de komst van die résidence (residentie). De rozenzondag (vgl. klaproosdag) is zondag laetare. Hij kocht een echte Ruisdael met mooie ruisdaelluchten. Zij zou getergd répondre en Normand (een ontwijkend antwoord geven). De Rota (rechtscollege Heilige Stoel) heeft rechtgesproken. Doe maar een rouxtje (bindmiddel) bij die saus.

6. Maak geen soesa of heisa over die sousafoon [muz.instr.]! Hun verreikende macht zorgde ervoor dat ze zich flink konden verrijken. Ze gooiden de verzouten pap in de toch al verzoute rivier. Hun prestaties lagen ver uit elkaar en Piet was veruit de beste. Hij lijdt aan en leidt een vie de bohème (een ongebonden, onconventionele levensstijl). Het waren er [letters] vijf miljoen dertig. De versjwartster nar (dwaas, idioot) versjteerde (verpesten) de vers bereide en versgebakken mokkataartjes. Ik kwam er via via achter. De afkorting vg slaat onder andere op vicaris-generaal. Het is trouwens ook het internetadres van de Britse Virgineilanden. Bij het peren plukken heb ik me verreikt. Als violon d'Ingres [hobby naast het werkelijke talent] heeft hij de poëterij. Die Vinex'er [NL: Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra], al eerder vutter [VUT = vervroegde uittreding uit dienstverband] en nu AOW'er [AOW = Algemene Ouderdomswet], kent de Vinex-nota met betrekking tot zijn eigen Vinex-wijk, op zijn duimpje. Jij hebt mooi praten met dat mooipraten van je.

7. Noem eens een vlamisme [sacoche = tas]. De kinderen speelden met de vliegende hollander (vierwielig wagentje). Uw donatie, die vlijt mij bijzonder goed. Vlei ik u daarmee? Wat is het verschil tussen een vliegerarts en een arts-vlieger [die vliegt ook zelf]? Leentje leerde Lotje (zus van dat vlijtig Liesje op haar fietsje) lopen langs een lange lindelaan [algemeen]. Volbloed Europeanen zijn er steeds minder, zeker zij die volbloedprzewalskipaarden fokken. Omdat ik mijn handen vol heb aan andere zaken, zal ik maar beperkt commentaar leveren en geen A4'tjes volpennen. Die politicus staat bekend om zijn volte-faces [ommezwaai]: hij zou zelfs zijn huik naar de wind willen hangen. Het volschip [fregat] zou dat andere volle vrachtschip torpederen. Wat is het verschil tussen een volt-ampèremeter [meet V, spanning en A, ampère] en een voltampèremeter [meet VA = voltampère], die vermogens meet? Zij moet dagdagelijks vitamine B₁₂ (GB: B12) gaan slikken.

8. Het is maar goed dat een curriculum vitae (cv) niet je complete vita ante acta (de vroegere levenswandel) bevat. Zij is een Stier en hij een Vis, zijn ze samen een zeemeermin of -man? In die vogelaarwijk [op te knappen buurt] hebben ze alle jihadgangers vogelvrij verklaard. Met die vogelvrijverklaring is hij nu dus een vogelvrijverklaarde. Bij het labyrint [doolhof] groeide voorjaarslathyrus. De voorbijtrekkende stoet is gestopt: het defilé zal dus wel voorbij zijn. Ik zal je 's [uhs] verrassen met die verassing. Wil je ook 'ns [uhns] een keer rodelen [met slee aar beneden]? De zevendedagsadventisten zijn sabbatariërs. Je weet wel, die Sabijnse maagden [geroofd door de eerste bewoners van Rome]. De Sabena was de Société Anonyme Belge d'Exploitation de la Navigation Aérienne. De synoniemen van sabayon (crème eierdooiers etc.) zijn zabaione en zabaglione. Wie en wat is de Saceur (hoogste baas NAVO in Europa)? Het woord 'sacoche' (tas) is een belgicisme. Hij heeft het sacrum (heiligbeen) gebroken, zij het ijs. Ja, het is vandaag Sacramentsdag.

9. Ga je mond spoelen na dat 'sacre-nom-de-Dieu' [sacredieu]! De sadducese en farizese disputen hadden wel iets van de Hoekse en Kabeljauwse twisten: het ging er in ieder geval hoeks en kabeljauws aan toe! Ze kregen een safe conduct [vrijgeleide] naar het safedeposit [safe, kluis]. Hoeveel s'en heeft 'saisisseren' [4]? Als voorafje hebben we salade niçoise [maaltijdsalade met tonijn, etc. – mv. (s) - s]. Op de Salomonseilanden werd een salomonsoordeel uitgesproken. Wat kun je zeggen over het meervoud van 'salto mortale' [dodensprong, 3]? Met 'salut' [geen t uitspreken] bracht hij een saluut. Waarom verwar ik altijd 'salve regina' [beginwoorden lofzang H. Maagd] met 'victoria regia' (ook: victoria amazonica, reuzenwaterlelie)? De salvadorthee is niet naar Dalí genoemd [wel: = bergthee, gaultheria]. Wat? Jullie samenkooien? We hebben samen de Samische Samengewoonten over het samenwonen bestudeerd. Samenzijn is plezieriger dan het alleen-zijn. Hij bezat geen sangfroid [koelbloedigheid], maar had wel een opmerkelijke sang-de-boeufkleur [znw.] (geen g uitspreken) [dieprood].

10. De myioloog (muggenkundige) leed zelf aan myiasis (parasitisme van vliegenlarven). De sangoma (Afrikaanse traditionele genezer en waarzegger) had de sangriadozen [soort bowl] met sanguine (roodkrijt) gekrijt. El caballero de la trista figura (Don Quichot) was er een sans peur et sans reproche (zonder vrees of blaam). Vlekke- en zorgeloos: sans tache et sans souci, zelfs niet met een tache de beauté [schoonheidsvlekje]. Ik denk dat hij van zijn santé niet af weet (zich nergens van bewust is). Zij is Santomese. Een sapientum octavus is een wijsneus. Jouw sardonische grijns is hinderlijk. Met SARS heb je het severe acute respiratory syndrome. De mens – homo homini lupus = de ene mens is voor de andere een wolf, d.i. zijn grootste vijand – is de sartor resartus (volgens Carlyle: benaming voor de mens, die, hoewel hij steeds een andere mode omarmt, door alle eeuwen heen dezelfde is). De saturnaliën (GB) of saturnalia (oVD) (Romeins volksfeest), die wilden de slaven wel. We dronken een sauternes [wijn]. Een sauvegarde is een sauf-conduit (vrijgeleide).

 
 

1607 Dictee vrijdag 17 mei 2019 (1) dictee Oefendictee (oud) 839 √

Dictee - dictees [1607]

Dictee 839 (DCCCXXXIX) Dictee Specialisten (17-05-2015)

1. Is al getraceerd wie die wissel getrasseerd [afgegeven] heeft? Hij droeg de tricolor [driekleurige] tricolore [Franse nationale vlag]. De hele triefel (gespuis, canaille) at treife (koosjere) trifle (dessertgerecht met custard). Ik was goed in goniometrie, minder in trigonometrie. Dat antieke (!) tribunengroepje bestond uit verwoede tribunetijgers. De trucopname was een trucage uit zijn trukendoos. De troupier was in trubbels. Toen ze de trottinette (step) beu waren, gingen ze maar
trou-madame (met 13 ivoren balletjes) spelen. Mag je 'ins en outs' ook volgens die andere taal schrijven? Ik heb gesudokuud (VD, GB: gesudokud) en gejiujitsud (niet in wdb. Zou GB hier ook 'gejiujitsuud' schrijven? Vast niet.) en gejeu-de-bould. Een truus spreekt een andere truus aan met Truus. E tutti quanti (afkorting: e.t.q.) liep achter hem aan, maar hij wilde geen enkele tuyau (twie-joo – tip) geven. Voor tussor heb je een tussahvlinder nodig. Toen hij geturkt [getreiterd] werd, ging hij aan als een Turk [razen, tieren]. Nu je zo zwart ziet als een turk [vuil], kun je eigenlijk niet gaan mee-eten bij de turk.

2. Voor de türbe (graftombe) stond een turbe (grote menigte). Dat is toch onhandig zeker, zo'n tweedeursautootje (ook: tweedeurs autootje)? Zij heeft een refuus, een blauwtje, gelopen. Doe mij maar zo'n lekker pateeke (gebakje). Tv-kijkers (teeveekijkers) opgelet: links ziet u nu een bedje met twaalf-apostels (niet meer in VD: gladiool, keizerskroon). We slapen in een tweepersoons bed (ook: tweepersoonsbed). Niemand de deur uit, waar is mijn nijf (mes)? Inwoners van Tietjerk (Fries: Tytsjerk) worden biezensnijders genoemd. De Tyrolienne danste, toen zij met haar tirolerhoed [ook: Tiroler hoed] op aan de tyrannosaurus rex (grote vleesetende sauriër) liep te denken, de tyrolienne met haar Tiroolse partner. Luid je naar verluidt eens de noodklok, denk er dan om: geen jijen en jouen, maar uwen! Zo'n übermensch moet wel een grote uberteit (vruchtbaarheid) hebben. Die ubiquitaire (omnipresente) Stasi-agenten [Staats Sicherheitsdienst] waren alomtegenwoordig. Een spion werd uitgestuurd, om het uitgestuurde bericht dat de chef de laan uit gestuurd was, te checken.

3. Jij, achterlijke gladiool! Ik denk dat ze geen kant meer uit kan. Het filharmonieorkest speelde al fantastisch, maar de eerstevioolspelers stegen erboven uit. Ik heb die lastpost het huis uit gebonjourd. Hij ging tekeer als een un ours mal léché (een ongelikte beer). De
Unizo-voorzitter [BE: Unie van Zelfstandige Ondernemers] heeft gesproken. Alle kinderen kregen een Unicef-cadeautje [United Nations International Children's Emergency Fund]. Een bastaarddoronicum is een stinsenplant. In 'siësta' komt een diacriticum (diakritisch teken) voor. Lsd is een fantasticum. Kent hij echt het hele corpus hermeticum (verzameling van de van Hermes Trismegistus afkomstig geachte geschriften) uit zijn hoofd? Een posticum is een opisthodomos (achterhal Griekse tempel). De ene broer studeert aan het philosophicum, de andere aan het polytechnicum. Een psychodyslepticum (niet meer in VD: middel dat psychische stoornissen, psychopathologische verschijnselen teweegbrengt) kun je beter mijden (als de pest). Zijn al gepeperde taal nog met Attisch zout kruiden … is overdreven. Wat is erger, het odium medicum (beroepsnijd tussen artsen) of het odium theologicum (de rabies theologorum)?

4. Van deze species [ook: speciën] zijn dit unica [enk.: unicum, enig in z'n soort]. Ze draagt liefst bloezende uniformbloesjes. Mijn uggs (laarzen) moeten gepoetst worden. Nikkelglans wordt ook wel ullmanniet genoemd. Een uraeusslang is een Egyptische cobra. De urticaceeën vormen de brandnetelfamilie. Zo is de linnaeusaanduiding van de grote brandnetel Urtica dioica. Een URL is een uniform resource locator. Met uretrorragie wordt een bloeding in een urineleider (ureter) aangeduid, maar wat is nu precies de urethra [die komt daarna, op weg naar buiten]? Zoek maar op bij urinebuis en -leider! Een urial is een steppeschaap, ondersoort van de Aziatische moeflon. De Q-koorts, ook wel geitenziekte genoemd, is een soort zoönose. Kwartslampen, QL-lampen [quartz-lightlamp, kwartslamp], worden veel gebruikt, zijn veelgebruikte lampen. QSO's [quasi-stellar object] zijn quasars. Met [zeg: 'afkorting' en lees gewoon 'kwarto'] qto. wordt het boekformaat kwarto aangeduid (!). Is een octokopter (helikopter met 8 rotoren) een soort van drone?

5. Een QR-code [quick response code] kun je snel decoderen met smartphone of scanner. Doubleren en daarna quadrupleren is (samen) verachtvoudigen. Een quaggapopulatie bestaat uit steppezebra's. Het Franse ministerie [gebouw, anders: M] van Buitenlandse Zaken is gevestigd aan de Quai d'Orsay. Dat quant is een kwantum. Quartets vind je alleen in de natuurkunde [in een spectrum]. Quarto: dit boek moet in kwarto [afko: qto. – zeg: kwarto] gedrukt worden! Wat doet de quartaire sector van de economie [zorg, onderwijs, cultuur en openbaar bestuur]? Een quatre-quarts is een evenveeltje [soort van gebakje]. Wat staat er in artikel 429 quater [(onder) lid 4]? Ik zag een quatuor (kwartet) ganzen vliegen. Het quattrocento is de vijftiende eeuw (de jaren 14xx). Zij is onomstotelijk de queen of ballet. De enquêteur legde me een questionnaire [vragenlijst] voor. Ik dacht eerder aan zoiets als een dictionaire [vertaalwoordenboek].

6. In het klooster heeft hij quiëscentie (innerlijke rust) gevonden.
Qui-va-là, wie daar? Niet te verwarren: quodlibet (mengelmoes) en quod licet (wat geoorloofd is). Is het rapaille [gepeupel] erger dan het canaille [idem, janhagel] en racaille [uitschot]? Hij heeft een racy (gestroomlijnd, een snelle indruk makend) jachthond. De Radenwet regelde niets over de raden-ajoe [titel echtgenote regent]. Hoe spreek je 'raout' [raa-oet] uit [ook: rout]? Toen de rapen gaar waren, greep hij naar zijn rapé (snuiftabak). De vogel volvoerde een rasante (raserend, scherend) vlucht. Hij is onvoorspelbaar: een raptor, largitor (tegelijk gierig en verkwistend). Bob Marley verbreidde de
terug-naar-Afrikagedachte. Zij is het prototype van een ratee (vr., m.: raté = mislukkeling). Bij het voetballen was hij een echte rausjer (ook: rauzer). Hij ging dan tekeer als een razende roeland. Een reallifesoap is reallife. Reblochon is roomwitte zachte rauwmelkse kaas uit de Franse Savoie. A rebel without a cause [opstandige jongere, m.n. van welgestelden huize] is doelloos. Reboiseren is herbebossen. Ik moest zijn fouten rechtbreien. Het publiek zou en masse rechtkomen (opstaan).

7. Recognosceren is verkennen. Reculer pour mieux sauter: een spierinkje uitwerpen om een kabeljauw te vangen. De rechtbank velde een redhibitoir (koopvernietigend) vonnis. In de haven is er op het schip een redenwacht [ook: reewacht]. Je moet oppassen met een reductio ad Hitlerum (drogreden: iets met Hitler of de nazi's vergelijken). Reefers (marihuanasigaretten) zijn hier verboden. Gezocht op '*ance' (niet actueel: 100 hits – 2019: 106): aequa lance = onpartijdig, ap- en dependances (ap- en dependentiën – ook -ies: aanhorigheden), déchéance = verval van een recht, tenietgaan, échéance = verschijning, verval, élégance = elegantie, jouïssance (vruchtgebruik) en action de jouissance [i.p.v. obligatie of aandeel], lancé = stof met kleine of grote contrasteffecten, mesalliance = ongelijk huwelijk, huwelijk beneden iemands stand, préséance = (recht van) voorrang, rance = wit-en-roodbruine marmersoort met grijze en blauwe aderen, résistance = verzet, een spiritistische seance en surseance (van betaling).

8. Aardige dicteewoorden zijn ook nog: e-vakantie en GIW-garantie (garantie van het Garantie-instituut Woningbouw). De veel genoemde en veelgeprezen runner-up is het uiteindelijk niet geworden. Hij valt op door die al meergenoemde gewoonte. Utraquisten (utraque = in beide gevallen) of calixtijnen (calix = kelk) vinden dat het Heilig Avondmaal in de beide gedaanten (brood en wijn) genuttigd moet worden. Zijn komaf, hij wilde ervan af zien te komen. We hadden een valsspeler in de smiezen, die valsspeelde. Een doopboek ergens bevat een lijst van daar gedoopte kinderen: vandaar dat het veel geraadpleegd wordt. Je moet van jongs af aan van je af bijten. Je moet die gedachte(n) nu maar van je afzetten. Mijnheer huppel(d)epup wordt ook wel Van der Hummes (Dinges, van Ipschoten) genoemd. Vandaar is nog één uur lopen.

9. Er vaceert [s] een vacature voor chef de bureau. In dat vademecum staat ook iets over vacuümtrekken. Vanwaar die achterdocht: die beschuldigingen, daar is niets van waar! Hij staat vanboven op de shortlist, ook al komt hij van boven de Moerdijk. Van Otterloos concert: in één woord prachtig. Gisteren nijtte het hoornvee, toen de boer de sloten reitte (zuiverde). De rekwisieten werden gerekwireerd [vorderen, opeisen]. Na de W-dip (W-recessie) trad er een relance (opleving) op. Bedoel je hier met reliëf relief en bas [halfverheven] of relief en creux [helemaal verzonken]? Zo'n relâche forcée (gedwongen oponthoud) kan klauwen met geld kosten. Ze was toentertijd [ook: d] een religieuze precieuse (taalverfijnster). Met enteritis regionalis wordt crohn, de (darm)ziekte van Crohn, bedoeld. De reiger reigde (speuren naar, azen op) naar prooi. En die nijging [buiging] neigde [tendeerde] naar een knicksje [reverence]. 'Reïmponeren' en 're-importeren' hebben wat gemeen [her-, opnieuw]. Re infecta [onverrichter zake] is een bijw. en re-infectie [herinfectie] een znw.

10. De reine du bal at een reine-claude (geen reinette of renet). Die remarque (bedenking) was remarquabel (opmerkelijk). Veel ophaalbruggen hebben nu remote control (afstandsbediening). We zijn die remuneratoire [als beloning] bonussen spuugzat. Het
rendez-voustje eindigde in een rendez-moi (diefstal door wisseltruc). Hij kan die renommage (grootspraak, bluf) nooit waarmaken. Ik hoorde par renommée (bij geruchte) dat die renommee ((iemand met een) goede naam, goede reputatie) van zijn voetstuk gaat vallen. Een repentir is een pentimento, pardon?. O, juist: een overgeschilderd geheel van lijnen en contouren. Is repousseren een soort van achterbaks werken [reliëf creëren door kloppen op achterkant]? Ik wil die wilde reseda [z] (plant). Is een vent van niks ook een soort res nullius (onbeheerd goed, van nul en gener waarde)? Een res litigiosa is een litigieuze zaak. De resusfactor is resusfactorpositief of -negatief.

11. Sofisticeren van wijn met suiker is een sophisticated procedé. De Sont is een voorbeeld van een sond [zeestraat]. Hij is een soi-disant [zogenaamd] putschtsaar (!). Hoe spreek je 'sovereign' [soh-vuh-rihn] uit? Wie zou ik moeten soupçonneren (verdenken)? Ze zullen vast wel veel spraak maken, want ze behoren tot de spraakmakende gemeente.

 
 

1606 Dictee donderdag 16 mei 2019 (5) dictee Oefendictee (oud) 838 √

Dictee - dictees [1606]

Dictee 838 (DCCCXXXVIII) Dictee Specialisten (14-05-2015)

1. Bord bij de kustversterking in Breskens: dumpers voorrang! Dumper? Soort van grote kiepkar, gebruikt bij dijkwerken! In de Tour de France (Ronde van Frankrijk) gaat het om de maillot jaune [gele trui], in de Giro d'Italia (Ronde van Italië) om de maglia rosa [rose trui]. Men onderscheidt de academische bachelor of wo-bachelor en de professionele bachelor of hbo-bachelor. Een bachelor of science mag BSc achter zijn naam zetten. Trouwens, verder gezocht op '*lor': counselor (raadsman), exitcounselor (voor uittreden uit een sekte), flor (schimmellaag op (sherry)wijn), lor (prul, vod), ni fallor, ook: nisi fallor (als ik mij niet vergis), Selor (in België: Selectie en Oriëntatie (selectiebureau van de federale overheid)), semilor, ook: similor = pinsbek (goudkleurige legering van koper en zink, ook: spinsbek) en tailor (kleermaker).

2. Verder: technicolor = procedé bij de vervaardiging van (de oudste) kleurenfilms waarbij kleuren afzonderlijk maar wel gelijktijdig zijn opgenomen, tricolor (bnw.: driekleurig, znw.: driekleurige amarant – plant, geen edelsteen) en VLOR = Vlaamse Onderwijsraad (instantie die de Vlaamse regering adviseert over onderwijsmateries). Een selectie van de 581 (niet actueel – 2019: 1064!) woorden op '*ler':
06-dealer, aadler (adelaar), de bedeler, de bedelaar, appenzeller = Appenzeller kaas, blu-rayspeler, CO₂-vervuiler, cobbler [drank], derdeprovincialer [sport], geblèr, geiger-müllerteller, hairstyler, heckler (debatverstoorder), intercooler, kahler = de ziekte van Kahler, kniller (gewezen soldaat bij het KNIL), laisser-aller (achteloosheid, vergelijk ook: laisser-faire en laissez-aller, vergelijk savoir-faire en savoir-vivre), ländler (dans), lonsdaler (draagt Lonsdale), mp3-speler, Oranjespeler, penaltykiller en (au) pis-aller, (in) het ergste geval.

3. Ook nog: quatre-mainsspeler, relithriller, rottweiler [hond], satkiller [raket vernietigt satellieten], silent killer = verschijnsel dat of ziekte die vaak sluipend of onopgemerkt door het slachtoffer of zijn omgeving de dood veroorzaakt, bv. koolmonoxide of hepatitis B, teetotaller [geheelonthouder], tolk-vertaler, trainer-speler, Statenvertaler, vriestreiler, webcrawler = spider [zoekmechanisme internet], een Westfaler op een westfaler [paard], wortkoeler [wort = basis voor bier] en zaterdagvoetballer. En nou vergat ik propeller nog, waarom alles eigenlijk draaide. Zoeken op '*tor' en '*ter' is een onbegonnen sisyfusarbeid. Wel interessant was het zoeken op '*ue' (niet actueel: 174 treffers, enkele hits daarvan, maar niet die op '*que' – 2019: 237!): âme de boue = verachtelijk wezen, autocue = afleespaneel, avoir toute honte bue = de schaamte voorbij zijn, avoué = procureur, à vue = op het eerste gezicht (een muziekstuk spelen) en bévue = misslag, bok, flater.

4. Verder: cire perdue = verlorenwastechniek, clue (aanwijzing), Danish blue [kaas], déléguée (v.- m.: délégué), evacué (m. – vr.: evacuee), fausse queue (bij biljarten), Fifth Avenue, fugue (vluchtgedrag), gigue (dans, muziek ervoor), idée reçue = conventioneel beginsel, living statue = levend standbeeld, out of the blue en out-of-the-bluedenken, roué (losbandig persoon uit de aanzienlijke stand, m. – v. = rouee), slip of the tongue = verspreking, statue = beeldhouwwerk, too good to be true = te mooi om waar te zijn, TU/e = Technische Universiteit Eindhoven en u.e. = op recepten: usus externus, uitwendig gebruik. De braque d'Auvergne en de braque ariégeois (ook: brak) zijn jachthonden. We eten een kiptandoorischotel [kip tandoori]. Kan dat: tandeloos knarsetanden dan wel tandenknarsen? Tale quale: het gaat zo zijn gangetje. Zeg eens tata (dáág) tegen opa.

5. De TAP is (in Nederland, historisch) de Regeling Tijdelijke Arbeidsplaatsen (regeling uit 1973 voor academisch personeel). Die creëerde tappers en tapsters. Een tapu = een Surinaams-Nederlandse amulet. De Engelse had getead, de Nederlandse getheed. Willem de Zwijger:  P.P. (Pater Patriae), Vader des Vaderlands. Ik wil dat eens te meer onder jullie aandacht brengen, temeer daar de termijn overmorgen afloopt. Kan de theologie nog iets bijleren van de teleologie [doelmatigheidsleer]? Een telepaat heeft telepathische vermogens. De p, t en k behoren tot de tenues (meervoud van tenuis [tee-nuu-wihs] – stemloze plofklanken). Het is ten enenmale onmogelijk, maar je mag het gerust ten anderen male proberen. Die Siënese weet alles van siena, terra di Siena, terrasiena [alle drie:
sjèh-naa].

6. Nog even de smakelijke bereidingswijze doornemen van teppanyaki. Alleen met dubbel-i komt er ook nog een i-grec, bij: teriyaki en sukiyaki en in een andere volgorde bij yakitori (Japans spiesje met kip). "Mmm, vandaag jakkie (jakkes)?" Jakkie (Surinaams-Nederlands) is de buitengewoon grote larve (kikkervisje) van de paradoxale kikker, de staartvors = Pseudis paradoxa. "Nee, niet voor mij, dat vind ik nou echt jakkie (jakkes)!" Het was tenenkrommend: ik kreeg een krommetenengevoel. Is tenaciteit (vasthoudendheid) een vorm van te na komen? Wegwezen nu, anders is ook straks 'terug van weggeweest' niet mogelijk. Er gaan 60 terties (tertiën) in een seconde. In zijn wekelijkse terzijdes komt hij vrijwel altijd ter zake. De termieten maakten gebruik van de thermiek, maar werden uiteindelijk verdelgd door thermiet (plofstof). Hoezo, onzinzin? We hebben getead (getheed) met een thé complet langs de Theems. Ik had het gevoel the last of the Mohicans, de laatste der Mohikanen te zijn. Er lag een tig aantal schepen. Van die tiensecondelijmtubes zijn er al tig duizend, een tig aantal, een tigtal verkocht. Hij waarschuwde haar voor de tigste keer. Dat thebaïdedorp [kluizenaars] ligt erg verscholen.

7. We kunnen het maar beter scherpstellen (GB) tegenover hen. Die camera is al scherpgesteld (GB). Hij beweegt zich veel in kringen van socialmediawebsites. Zij heeft zich eigen gemaakt, hoe je eigengemaakte kaas maakt. Waar komt 'elektrificeren' bij het alfabetiseren? De juiste schrijfwijzen zijn 'farizese' en 'overzeese', maar waarom? De opvliegende Laplanders zagen de opgevlogen laplanders [vogel] overvliegen. In Limbabwe [Limburg] wonen limbo's [Limburgers]. Koudvuur is gangreen. Hoe spreek je dat laatste woord uit [gahng-green]? Hij gaat het liefst zijn eigen goddelijke gang. Hij behoort niet tot de generatie X of Y, maar tot de generatie Einstein, de apenstaartgeneratie. Goeiendag [geen n uitspreken], was me dat een knoeper(d) [joekel]. Ik heb keine ahnung, geen benul. Feyenoord zou al snel achter komen. De winkelier vroeg me of ik wilde achter komen. Het woord 'abbatiaal' komt van abbas (abt).

8. Tokehs zijn gekko's. Ik ben er nog bijtijds achter gekomen, gelukkig maar. Acetylcholine is een neurotransmitter [draagt prikkels tussen zenuwcellen en spieren over]. Als hippie heeft hij altijd tegen de maatschappij aan geschopt, als voetballer zal hij nog vaak tegen de bal aan schoppen. Ik zag een saloeki (oosterse windhond) schijten op een salomonszegel (plant); de afrikaantjes [idem] spaarde hij. Volgens de rechter had hij de man getjintjangd (tot moes geslagen). Tjoeketjoeke, daar vertrok de trein met de vluchtende tsjoektsjoek (tapijtenzwendelaar). Die was trouwens fervent tchoukbalspeler (soort handbal). Een tongtong is een gong. Een deur toetrekken is die naar je toe trekken. Hoe lang is die brug? En tot hoelang is deze geopend? De scheidsrechter liet weten dat hij de toss deed: ik tos. Volgens mij is een top 5-positie (topvijfpositie) het hoogst haalbare. De torr is de eenheid van druk [1 torr = 1 mm kwikdruk, Hg]. In het Toscaanse heuvelland zag je het gloeiende puntje van de toscaner (sigaar).

9. Aan het slot van de brief stond 'tout à vous' (geheel de uwe, afkorting: t.à.v.). Als die struiken naar elkaar toe groeien, zal het struikgewas uiteindelijk toegroeien. Wat ben je toch een toddik (smeerpoets, niet meer in VD): gooi die vodden maar op de toddenhoop en neem daarna een lekkere toddy (koude of warme grog)! Wat het ertoe doet? Ik ga eerst maar een oogje toedoen. Een toepe is een lichtzinnige vrouw. Die schilder toqueert [schilderen met brede en vette verfstreken] graag. O ja, denk bij die eerdere torr ook aan Torricelli! Ze had haar toqueje [dameshoed] vergeten. De tootsie (man die als vrouw verkleed is) droeg een poulaine, een tootschoen. Waar is die grote reischaaf? Die touche-à-tout [bemoeial] heeft behoorlijk autoritaire touches [aanraking, penseelstreek]. Een Tour de
France-etappe is een Touretappe en een Tour Fémininrenster is een Tourrenster. Die tour de passe-passe [goocheltruc of -toer] is een hele tour de force (krachttoer). Na dat toernooi [BE: tornooi] gaat de ploeg op tournee door Midden- en Zuid-Amerika. Ook zij is een tantefeer [bemoeial, druktemaker].

10. De tormentil (soort ganzerik) was een waar torment [kwelling, plaag]. Gino geeft vaak een tournée générale [rondje]. Ik zag een Trabantje, een T-Ford, een Peugeotje en een DAF'je rijden. Ik vond geen FAQ'jes over de juiste schrijfwijze van dat laatste woord. Het cabinet d'affaires (zakenkabinet) had enkele chargés d'affaires (zaakgelastigden) benoemd. Hij was trainee [stagiair], zij was ook trainee [stagiaire]. Die toxinegehaltebepaling was lastig. Wat was nou het tragischt? Tribrachische verzen bestaan uit tribrachen (van tribrachys met ook hetzelfde mv.). Leuk, zo'n tresriffje [tres = soort gitaar]. Twee prachtige dicteewoorden: treillis [trei-jie] (traliewerk) en trascement [uitspraak: ss]. De troubleshooter moest het getroebleerde gezelschap tot rust brengen. Wil je tripel of een triple-sec? Je moet je wel spouteren (haasten), hoor!

 
 

1605 Dictee donderdag 16 mei 2019 (4) dictee Oefendictee (oud) 837 √

Dictee - dictees [1605]

Dictee 837 (DCCCXXXVII) Dictee Specialisten (09-05-2015)

1. Zou de originele iron lady [Margaret Thatcher] haar echtgenoot ook een ijzeren hein gevonden hebben? De museumdirecteur was ook artistiek directeur van de instelling. Sommige mensen zijn heel wat mans ('*mans'): professor Akkermans (iemand die vaak genoemd wordt voor een (politieke) functie), sommigen pronken met andermans veren, sommige vrouwen vallen op een baardmans, anderen spreken Beulemans (Frans), weer anderen gebruiken een calmans (kalmerend middel), een enkeling gebruikt weleens de dodemansknop, een formans is in de taalkunde een vormend element (met name voor- of achtervoegsel), straatmuzikanten mansen met een mans (centenbak), droogstoppels worden wel saaimans genoemd en die Simpelmans stelt de zaken wel heel eenvoudig voor. Een marktkoopman mansjt (aanprijzen, aanbevelen) zijn koopwaar. Hij heeft kerststresssores.

2. Op de kerstmarkt kun je als symbool van de Kerstster poinsettia's, kerststerren of kerstrozen, kopen. Heb je al die feiten in je geheugen gestockeerd (opgeborgen)? We moesten kalmpjes aan, stilletjesaan, maar eens vertrekken. Lekker, zo'n stobbezwammetje (GB zal aanpassen – 2019 gebeurd – mv. n/s). Wat is een stjelp (ook: stelp = hoeve)? Ach man, versjteer (verstieren, verstoren, verpesten) mijn stemming niet met zo'n irrelevante vraag! Mogen streng gereformeerde, strenggelovige, mensen wel sterkwerkende medicijnen en profylactica (voorbehoedmiddel tegen ziekten, enk. profylacticum, ook profylaxe + n/s) gebruiken? De perte totale, dat totallossgevalletje, is hersteld en de auto weer gecertificeerd. In België heet die keuring vast geen apk (algemene periodieke keuring). Met een styptisch stypticum kun je stypsis (bloedstelpen) bereiken. Door die koolmonoxidevergiftiging (CO-vergiftiging) zijn ze beiden – wel pijnloos – gesuffoqueerd (stikken, smoren). Mag je een roksplit wel suçon (insnijding kledingstuk) noemen? Zij pretenderen een zeker sub-ABN [Algemeen Beschaafd Nederlands] te spreken.

3. Die film over dat stresssymptoom, dat was nog eens een successtory (GB ook: sss). Ze is op vakantie naar Kuala Lumpur. Hij was ondergedoken in haar stuga (Zweeds buitenhuisje). De stupefactie [uiterste verbazing] droop eraf: hij was stupéfait (stomverbaasd). Dat kun je toch niet onthouden: teppanyaki, teriyaki, sukiyaki? Of het zou moeten zijn: n, dus niet een (extra) i, r en k wel? Hij is habitué in die supercoole en superbe super-de-luxe superdoe-het-zelfzaak. Er was een klein overschot: een surplusje [uh] of een surplustje [uu]. Hij was overladen met trofeeën. De baanrenners surplaceten regelmatig. De wittevlagdragers kregen een sûreté [suur-tee] de corps (vrijgeleide). Op zijn vest van surah [kunstzijden weefsel] hadden de onverlaten suramin gedaan: een zeer giftig geneesmiddel tegen de slaapziekte surra, een trypanosomenziekte. Van de genoemde soera's (hoofdstukken Koran) mag dat echt niet! Zou eertijds Sisyphus ook toen al syfilis gehad hebben?

4. De bekende uitdrukking Sisyphi saxum versare betekent overigens: sisyfusarbeid verrichten. Uit de synthesizer klonk synthipop. Met syzygie wordt samenstand bedoeld, syncytia zijn tot een massa samengesmolten cellen. De syrinx (panfluit) klonk arcadisch, bucolisch en idyllisch. Die tagrijn (voddenkoopman) – vaak tevens chagrijn of sacherijn – is een knorrepot. Dat is toch tacheles (gewoon, simpel): c'est simple comme bonjour. In de Sydneyse contreien rijden veel jockeys op een sydniër (paard). Swipen is met een vinger over het touchscreen van een tabletcomputer of telefoon bewegen om te navigeren en swypen is letters typen op een touchscreen waarbij de vinger van de ene naar de andere letter beweegt zonder de aanraking met het toetsenbord te verbreken. Ha swa (kameraad), swell (prachtig, fijn, mieters)! Op de tabula rasa (letterlijk: onbeschreven blad) kwam de rekening voor de tabouleh (GB ook: taboulé – salade met couscous of bulgur = burgul).

5. Die bon vivants (GB ook: bons vivants) behorend tot de nouveaux riches, vormden regelmatig tableaux vivants ['levend schilderij']. Achter zijn naam stond d.n.f. (did not finish, niet: d.n.s. did not start). Ik vind taille-douceprenten [zeker grafisch procedé] misleidend. Die blauwgroene takahe's (vogel Nieuw-Zeeland) verdienen toch zeker de naam (vliegende) vogel niet? In de zeventiende eeuw waren er in Parijs precieze precieuses (taalverfijnsters). Haar preciosa (mv., kostbaarheden) liggen in de kluis. Hij hield een predikerspredicatie. De troepen voerden een preëmptieve [preventief] aanval uit. Een
non-pre-eclampsie (niet-zwangerschapsvergiftiging) is preëminent (boven andere(n) voortreffelijk). Eerst werd de prequel (voorvertoning) vertoond. Wordt die zwangerschapsreactie van Aschheim-Zondek [reactie via muizen] nog steeds gebruikt? Om dit prefab [bnw.] skelet wordt een huis gebouwd. Er ontstaat dan een prefabwoning. Dat je van die preibrij nog een pot kunt stoven …

6. Een rechter oordeelt sans préjugé (onbevooroordeeld). Ook een prejudiciële uitspraak moet sans préjudice (rechten van anderen niet beknotten) zijn. Zij wonen in een premie A-woning. Veel plezier met dat prêt-à-porter (confectiekleding). Was Don Quichot een preux chevalier (onvervaard ridder)? Hij is een geile en priapische (ontuchtig, onverbloemd erotisch) sybariet (wellusteling). Prima facie (op het eerste gezicht) lijkt hij een prima de luxe versterking voor het team. Ik heb de buitenmuur geprimed (gegrondverfd) met primer. Die voorman is een primus inter pares (eerste onder zijns gelijken). Die school had al eerder primi perpetui (leerling die elk jaar van de middelbare school de beste van de klas is, enkelvoud: primus perpetuus). Printanière is een soort lentesoep. Stop nou toch eens met die prinzipienreiterei. Het prinsmetaal heet voluit prinsrobertsmetaal. Een pro-Deaan hoeft niet te betalen voor de rechtsbijstand. Vat u dat: problematische Naturen [Duits!] zijn problematische naturen? Een profeet produceert profeteumata (profeteuma's [ui, eu] profetische uitspraken). Een proces-verbaal is een pro justitia [BE]. U mag meegaan pro hospite (als gast). Het zeïne in mais wordt ook prolamine genoemd.

7. De proletkult (streven naar massacultuur, Rusland) voerde toneelstukken op met een ode aan de machine. Heeft yakult (melkachtige drank) iets met reincultuur [zuivere kweek van bacteriën] te maken? In België gaan de studenten veelal naar de fakbar (faculteit). Een kümbet is een vrijstaand islamitisch grafmonument, een külliye een bijgebouwencomplex van een moskee. Heb ik dat echt allemaal pro nihilo (voor niets) gedaan? Hij wordt beschuldigd van promiscue (volledig vrij seksueel verkeer) gedrag. Bij een dictee zou de pronunziare [muziek: gearticuleerd spreken, zingen] wel meer aandacht mogen hebben. Het Hollands papier wordt ook wel
pro-patriapapier (ook: pro patria = geschept papier) genoemd. Pro praesenti (voor heden) is dat genoeg. Hij heeft voor mij geprouveerd (gunstig getuigd). Ik heb het liefst Provençaalse provenceolie. Een proteus (zeer onbestendig, veranderlijk mens) waait met alle winden mee. De sfeer is daar provrouw (beter lijkt: pro vrouw). Een prud'homme is een vertrouwensman, présence is de wijze van presenteren en provolone (kaas) kan ook op het brood genuttigd worden.

8. Latijnse uitdrukkingen: proprio jure = volgens, op grond van eigen recht, propter barbam et staturam = uit hoofde van de eerbiedwaardigheid, niet om zijn vaardigheden, proprio vigore = door eigen kracht, proprio motu = uit eigen beweging, uit vrije wil, propriis verbis = precies in die termen, proprie communia dicere [k] = alledaagse dingen zeggen op gepaste wijze, propria vineta caedere [tsj] = zijn eigen glazen ingooien, propria quae maribus = dingen die echtelieden passen, propria manu (manu propria) = eigenhandig, propria auctoritate = op eigen gezag, eigenmachtig, pro salute animae = voor het zielenheil, pro studio et labore = voor gedane moeite en arbeid, pro stylo = voor de vorm, pro tempore = tijdelijk, voorlopig, pro viribus = naar vermogen, pro rato is naar ieders aandeel en een prostylos = een zekere klassieke tempel.

9. Pyongyang is de hoofdstad van Noord-Korea. Een pyrronist is een aanhanger van Pyrrho (voor de waarheid moet je aan alles twijfelen). De wilde pyrethrum [plant] wordt ook wel wilde bertram genoemd. In Vlaanderen worden nogal wat kortverhalen [NL: korte verhalen] geschreven. Ze droeg een prune (pruimkleurig, roodpaars) japon. Een prévôt is een verouderde rang op floret, degen, sabel of geweer. De pseudo-islamiet hing de pseudogentleman uit. Pseudonimiteit [verborgenheid onder een schuilnaam] gaat minder ver dan de anonimiteit van een anonymus. Die twee psychen [psychiaters] hebben mijn psyche [geest] onderzocht: ik moest in de psyché [spiegel] kijken. De pu is een Chinese lengtemaat van zeg maar een meter plus een el (1,67 m). Publica auctoritate, op gezag van de overheid moest ik dat doen. Lang niet alle conceptpublicaties zijn publicabel. Met public spirit bezit je gemeenschapszin, gevoel voor verplichting(en) jegens het algemeen belang.

10. Publice [poe-blie-tsee] (publiekelijk) heeft ze haar ongelijk bekend. Hij sloeg de puce [vlokleurig] vlo morsdood. Met je pudenda [uitwendige schaamdelen] loop je niet te koop als niet-exhibitionist. De vrouw stierf in het puerperium (kraambed). Op Porto (GB ook: Puerto) Rico wonen veel Porto (GB ook: Puerto) Ricanen. Ze willen dat pugnis et calcibus, met alle middelen, bereiken. Die ruiter heeft de puissance (shoot-out bij concours hippique) gewonnen. Waar vind ik die pukcode (personal unblocking key-code voor mijn simkaart) dan? Vergeet je pulli (ook wel: pull, pullover) niet. In een pullmantrein of -bus slaap je overheerlijk op een pullmanmatras. Een puna [oe] is een koude hoogvlakte in Zuid-Amerika. Onze vakantie gaat naar de Punjab. Een pull-up is een rekoefening.