1467 Dictee zondag 30-12-2018 (1) - dictee Wekelijkse dicteetest 030 RL √

Dictee - dictees [1467]

Wekelijkse dicteetest 030 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?
Oplossingen: hieronder!
Bron: Oefendictee (oud) 530

1. De ............ lijkt op het .............
a. ponzifraude           piramidespel
b. Ponzifraude           piramidespel
c. ponzifraude           pyramidespel.

2. Als ........... constateerde ik dat er een ............ langs de baan lag.
a. hordenloopster           hindekalf
b. hordeloopster             hindenkalf
c. hordeloopster             hindekalf.

3. Het nieuws telde meerdere items over ............ (places to be) en ............ (rare piefen).
a. hot spots           hotshots
b. hotspots            hotshots
c. hotspots            hot shots.

4. Een ............ is vanzelfsprekend geen .................
a. Bijbelbloem             pinksterbloem
b. Bijbelbloem             Pinksterbloem
c. bijbelbloem             Pinksterbloem.

5. De namen van twee maanden tijdens de Franse Republiek waren: ............ en .............
a. ventose             floréal
b. ventôse             floreal
c. ventôse             floréal.

6. In Suriname is de ........... een groente en een ............. een zeemeerval.
a. djarpesi                jarabaka
b. dyarpesi               yarabaka
c. dyarpesie             jarabaka.

7. Een ........... is een ...............
a. acouchy              staartagoeti
b. acouchie             staartagoeti
c. acouchy              staartagoetie.

8. Het getal ............ schrijf je als een een met ............. nullen
a. deciljard              drie-en-zestig

b. decillard              drieënzestig
c. deciljard              drieënzestig.

9. Buurman ............ is een turner en heel goed in de .......... (christusstand).
a. chris            Chris
b. Chris           chris
c. Chris           Chris.

10. Bij een bespanning ........... lopen alle paarden .............
a. en flèche          achter elkaar
b. en flêche          achterelkaar
c. en flèche          achterelkaar.

Oplossing [030] 

--------------------------------------------------------

Oplossing [030]:
1a 2c 3b 4a 5c 6b 7a 8c 9b 10a

Contact: leentfaarrein@gmail.com

1466 Dictee vrijdag 28 december 2018 (1): dictee Oefendictee 687 (oud) √

Dictee - dictees [1466]

Hierbij dictee 687 (oud), geheel herzien, ook naar spelling 2019.

Dictee 687 (DCLXXXVII) Dictee Specialisten (17-11-2013)

1. Cyaniet is distheen [blauwe verfstof]. In een distichomythie zegt men beurtelings een distichon [tweeregelig vers, volledige zin, hexameter + pentameter]. Een dodeman is geen dode man. Die vervloekte kerel is een dit-en-datse vent. Het xanthogeenzuur is een dithiokoolzure ester. Een divette is een operette- of café-chantantzangeres. Zij krijgen een heel- of halfjaarlijkse uitkering. Een divo is een mannelijke diva, met name een exuberante homo. Divots zijn stukjes graszode die door de club losgeslagen zijn bij golfen. Dixi: don't shoot the pianist! De dixiecraten komen geografisch uit Dixieland. De djamboe bidji is de guave [boom, ook groengele vrucht ervan], maar wat is de djamboe monjet? Maar natuurlijk: de Anacardium occidentale. Bestaan djaksa's [in Indië: inheemse officier van justitie op Java en Madoera in het voormalige Nederlands-Indië] nog? Nee, dus. We moeten de jeep djakken [opkrikken] wegens een lekke band. De reclamecodecommissie (NL) is in België: de JEP, Jury voor Ethische Praktijken. De djenna is het islamitische paradijs. DNS staat voor: domain name server [internetverkeer].

2. Van dittum heb ik geen verstand, van dattum wel. Zij droegen djilbabs (djalabib – vrouwensluier die het lichaam van hoofd tot voeten bedekt). Arabieren roepen soms djinns [geesten] aan. Djizja is het protectiegeld dat dhimmi's [niet-moslims] moeten betalen [voor hun 'bescherming']. De DNA-letters [genetische code] zijn A (adenine), T (thymine), C (cytosine) en G (guanine). De DNB is De Nederlandsche Bank. Op een scorebord zie je soms d.n.s. (did not start) en d.n.f. (did not finish, beide: VD). Het ozongehalte druk je in dobson uit [DU, dat niet in VD]. De officiële naam van dodendag en dodenfeest is Allerzielen [allerzielendag]. De nationale dodenherdenking wordt in Nederland jaarlijks op 4 mei gehouden. 5 mei is het Bevrijdingsdag [NL, BE: 8 mei] De dodenmars is de marche funèbre, de marcia funebre. Wat mag een tarwehalmdoder [zekere schimmel] wel niet zijn? Een doejoeng of doejong of dugong is een vorkstaartige zeekoe. Ervandaan is een doelaanwijzend bijwoord. De doelisten vergaderden in de Kloveniersdoelen te Amsterdam.

3. De teleologie is de doelmatigheidsleer. De entelechie is de doeloorzaak. Een doelpuntloos gelijkspel eindigt in nul-nul (0-0). Wie zaten er toen in de Doema [Russisch parlement]? Doemetoch [bastaardvloek: jammer, verdorie], wat een ellende. Zij zullen er ook wel mee van doen hebben. Een doerian is een stinkvrucht, de doerra is het kaffer- of negerkoren (sorghum). Met miliaria wordt gierstuitslag bedoeld. Een doesoen is een desa of dorp. Dat proces verloopt d'office [vanzelf, automatisch]. Wat, hebben jullie een Ulmer dog [stad Ulm – oe]? Ik vind dat dogepaleis niet mooi. Een dogkar is een dogcart (gewestelijk ook: dokkaar – 1 paard, je zit rug aan rug). Dojinshi's zijn zekere verhalen [gebaseerd op een film]. Morgen komt onze dogo argentino [Argentijnse (vecht)dog]. Doksen zijn Surinaamse muskuseenden. Wat was dokter [dr. B.] Beffies specialisme [geslachtsziekten]? Een nieuwe dieetrage is het dokterfranken (niet in wdb.). Wat houdt de dokterbibberregel [schaatsers mogen met hun schaats niet over de middenstreep op het rechte eind gaan] precies in? Een dokterse [doktersvrouw] is zelden dokteres [vrouwelijke dokter].

4. Hoe kan zo'n Doktor Eisenbart als kwakzalver nu zo'n succes hebben [door onzin te verkopen]? Op Dolle Dinsdag ging hij als een dolle dries tekeer. Het dolby is een ruisonderdrukkingssysteem [bij cassetterecorders]. Hoe klinkt dolengeluid [dole = kauw, torenkraai] rond de kerktoren? Dat is een farcicaal [met veel scherts, klucht = farce + n/s is ook gehakt] toneelstuk. Zijn er nog landen waar dollarisering [dollarisatie = vervanging eigen munt door dollar] plaatsvindt? Hoe zien dollekervel en bilzekruid eruit [planten]? Nou gaan we toch geen dollepraat of gekkenpraat uitslaan? Een dolmspiese is een slaapstee. Dolus praemeditatus is voorbedachte raad [iets doen met voorbedachten rade]. Hij is zo dom als 't kalfke Mozes. Aan het 'habemus Papam' [wij hebben een paus] gaat sede vacante [pauselijke zetel vacant] vooraf, los van eventuele sede-vacantisten [die een paus niet erkennen]. In de wielersport is een domestique een knecht. We hebben gisteren gedomineed [domineeën = dominoën]. Een cisterciënzerklooster en een dominicaner klooster: is dat uit te leggen? Ja: let op bijvoeglijke en zelfstandige naamwoorden!

5. De dominica dies is de zondag, de dag des Heren. Wat is een dominomus (let op! – doodgeschoten mus die de domino-opstelling verstoorde.)? Ik koester mijn domus et placens uxor: het huis en de dierbare echtgenote. Voor een donatio mortis causa [juridisch: schenking onder de opschortende voorwaarde dat de begiftigde de schenker overleeft] moet je wel blijven leven. De Zwarte Donderdag is de Black Thursday [24 oktober 1929, de dag waarop in New York de beurskoersen instortten – vgl. Black Friday = Zwarte Vrijdag [bv. 9 mei 1873], VD (nog) kleine letters]. Een nieuw typetje (typeje, tiepje) op de vrouwenverleidingsmarkt: een dongiovanni [dzjo]. In 'Beek en Donk' is donk een moeras. Zijn dat nou zwart-Afrikaanse bewoners? Een donna komt uit Italië, een doña uit Spanje (en doño – Papiaments/o – is eigenaar). Wat doet een Samaritaanse donor [bij leven orgaan afstaan aan een onbekende]? Die donquichot heeft donovanosis [soa]. Het donum exitiale Minervae is het paard van Troje. Zij leek wel uit den dode te zijn opgestaan. Doodgoed is door en door goed (door- en doorgoed). Thanatofobie is angst voor de dood. Een concha is een doopschelp.

6. De doom en gloom is een onheilsdreiging [GB:
doom-and-gloomverhaal]. Hij is weg van doom(metal) [popmuziek]. Een doopgeschenk is een pillegift. Is een broes [douchekop] een soort douche? Testen maar: vlokkentest [erfelijke afwijkingen ongeboren kind], vlekkentest (rorschachtest), survival of the fittest (!), stresstest [banken], roadtest [rijgedrag nieuw soort auto], predictortest [zwangerschap], multiplechoicetest [meerkeuzetoets – keuze + n/s], mantouxtest [krasjestest, tbc], magtest [hond – maatschappelijk aangepast gedrag], seksetest [atletiek, etc.], kafkatest [onderzoek naar bureaucratie], hiv-test (hivtest), epotest [doping], elandtest [snel uitwijken voor elanden], DNA-test, crashtest [nabootsen voor onderzoek], coopertest [conditie], BSE-test, beilsteintest (met gloeiende koperdraad halogenen in een organische verbinding aantonen), beautycontest (!) en aidstest. Een Rhodesian ridgeback is een leeuwhond of pronkrug. Deze bron stamt uit het Middelhoogduits, die andere uit het middeleeuws Hoogduits. Sommigen wilden met mate verdergaan op de ingeslagen weg, anderen wilden nog verder gaan. Enkele rampwoorden bij dictees waren ooit: bhv'er (kleine letters), klaarstaan (aaneen), mechatronica (niet: mega-!), erlenmeyer (y) en half open (bijwoord bnw. = halfopen).

7. Ontbreekt hier geen door-bepaling? Wat wilden de doorbraakchristenen? De doorluchtige of doorluchte school was het vroegere Athenaeum Illustre te Amsterdam. De doorbitch [vrouwelijke portier horeca] weigerde hem. Een titel van prelaten is Doorluchtige Hoogwaardigheid (Zijne, Hare Doorluchtigheid, Hunne Doorluchtigheden). Naast 'doornenkroon' zou toch ook 'doornen kroon' moeten kunnen? Met Doornroosje bedoelen de gebroeders Grimm de Schone Slaapster (die van die doornroosjesslaap). Dit is als wit doorschoten boek [met witte bladzijden voor aantekeningen] uitgegeven. Ga je van een inslaapmiddel echt dood? Dit tenue is met gouddraad doorstikt. Doorstoven is door en door stoven. Het bloed dat mijn lichaam doorstroomt … Hij hield een goed doortimmerd betoog. Weldoorvoede, goed gevoede, mensen weten niet wat honger is. Dat woord is doorge-x't [doorhalen met de letter x op de schrijfmachine].

8. Wij zijn de Straat van Gibraltar doorgezeild (na de Golf van Biskaje!). We zagen ergens een Neurenberger doos [met speelgoedpoppetje, etc.] en een doos van Pandora [bron van ellende]. We kennen hokverdelende en schotverdelende doosvruchten. De DOP is de Dominicaanse peso (munteenheid van de Dominicaanse Republiek). Johannes de Doper was de wegbereider van de Heer. Zijn dat allemaal dopinggeduide middelen? Hij ging doppen: gebruikmaken van de dopregeling (doorstroming onderwijspersoneel: een eenmalige
VUT-regeling voor leraren vanaf 55 jaar). Wat moet die Dordtenaar, een dorknoper [saaie maar rechtvaardige ambtenaar – met 'D' in Bommel!], in Rotjeknor [Rotterdam]? Dorpers moeten weinig hebben van statters. In België is de Dorpsstraat [lokale politiek!] de tegenhanger [pendant] van de Wetstraat. Het was een karwei om de karwij [plant] te oogsten. Dorstlessend is de dorst stillend. Kabeljauw vang je met een dory [open roeiboot, Newfoundland]. Een dos passé is een vlakke, vierkante rug [van boek].

9. De aanduiding disk operating system wordt afgekort tot DOS. Een douairière is een weduwe van adellijken of aanzienlijken huize. Afzeliahout wordt ook doussié genoemd. De dota is de documentatie van tijdschriftartikelen. Een douar is een cirkelvormig tentenkamp. Double bagels [tennis: 6-0, 6-0] komen niet erg vaak voor, een double eagle [golf: drie slagen onder par] ook niet. Douteus [oe] is twijfelachtig. Wat valt je op aan 'double-breasted' [borst – bedekkende voorpanden en twee rijen knopen]? 'Ambacht' en 'ambt' vormen taalkundig een doublet. Een douglasspar is een veel gekweekte naaldboom. Een Noord-Afrikaanse douria [oe] is een aanbouw bij een groter gebouw. Een Griekse doula [oe] is een soort kraamverzorgster. Dougalls sterns [vogels] worden wel als dwaalgast waargenomen. Die wijn is heerlijk doux [uitspraak: doe – zoet, niet droog]. Hier moet je downhill [van de berg af, omlaag] skaten. Wat is trisomie 21 en waarom heet dat zo [downsyndroom, drie chromosomen i.p.v. twee]? Down the drain is door het putje, helemaal foetsie.

10. Doza's [donderdagavond, zaterdag] zijn oproepkrachten, die ook wel doyennés du comice [handpeer] in de vakken leggen. Wat is erger: dozig [dom, onbenullig] of mutsig [zelfde, ook: dozerig, mutserig]? Het DPS is het disfunctioneleperceptiesyndroom. Wie kent niet de draad van Ariadne [om ingewikkeld probleem op te lossen, oorspr.: Labyrint, Kreta]? Bij filariasis (draadwormziekte) treedt besmetting met guineawormen, een draadwormensoort, op. De draadmannekes [tropische zangvogel] zaten op het steenmannetje [stapel stenen, markering wandelroute in de bergen]. Een jetfoil is een draagvleugelboot. De draagwijdte is de portee van iets. Daar wordt nog draconisch [zeer streng] gestraft. Willen jullie daarvoor zorg dragen? De baardragers (!) torsten een overleden baarddrager. En die laatste was beslist geen ex-collega van hen. Kijk, daar staat weer zo'n
tinus-aan-de-rekstok [schertsend: kruisbeeld, jan-an-de-lat].

 
 

1465 Dictee dinsdag 25 december 2018 (1): dictee Oefendictee (3) december 2018 √

Dictee - dictees [1465]

Oefendictee december 2018 (3)

1. Fascesrecueil is een beetje vreemde samenstelling. Is het
rendez-vous de chiquige uitvoering van een rendez-moi? Je te(r) ruste leggen (begeven) kun je vaker doen, je hoofd te(r) rust(e) [4x] leggen maar eenmaal [één keer]. Voorhanden waren een sachari- en calorimeter. Lijdt die savante savante nou echt aan het savantsyndroom? Per pedes apostolorum, met de apostelpaarden, gingen we op weg naar de sedes apostolicum, de Heilige Stoel. Een sylvester die op silvesteravond moet werken: das war einmal. SIMM's zijn single in-line memory modules. Toen ze de grootslempartij [grandslampartij, grand-prixwedstrijd] gewonnen hadden, volgde een ware slemppartij. Op het congres heb ik veel gesocialized. Snapt u het nog: hij legde een sudanknoop in het soedanrode touw. Ten langen leste volgde het ten laste leggen. De yakuza werd opgepakt: ze zaten in hun jacuzzi's.

2. Gooi die bayem [spinazie] maar in de majem [water]. Mezze (mv.) zijn in de Midden-Oosterse keuken kleine hapjes die als tussendoortje, als voor- of bijgerecht of complete maaltijd worden gegeten. De indycar is naar Indianapolis genoemd. De intrigant was erg exigeant. Vroeger werkte hij in een smidsstal. Hij verdient evenveel als zijn vrouw, maar meer dan zijn zoon. Het is even ver naar A als naar B, maar verder dan naar C. Het is mij even veel (om het even). Via het boek dat hij las, giste hij dat het toen in die stad behoorlijk gistte. In een huis clos bevind je je met anderen in een helse ruimte, waaruit je niet kunt ontsnappen. Overigens: Huis Clos was een toneelstuk van Sartre (1945); daaruit kent VD ook de uitdrukking 'l'enfer, c'est les Autres'. Zij komen uit een grote Koïsche familie. Turken zijn verzot op köfte.

3. Annie is het buurmeisje van Karel. De totemnaam [bij scouting] van koning Boudewijn was Trouwe Eland. De bijnaam voor de jonge koning Boudewijn in Congo was Bwana Kitoko [lett. mooie heer]. De
kou(de)-inval viel vroeg in dat jaar. Meerdere kouroi (enkelvoud: kouros) en dito korai (enkelvoud: korè) vullen elkaar goed aan [naakte mannen- resp. geklede vrouwenfiguur]. Piet de Visser is Kreeft en Piet Kreeft is visser. Annie en Karel zijn Tweelingen. Wij zijn anti racisme. Een blanco accept is een blancet [s] en een blanco volmacht, blanc-seign, is een blanket. Hij is met de noorderzon vertrokken en dus met farao's bokken weggegaan. De Blasiuszegen (tegen keelaandoeningen) ontvang je op 3 februari. Het spul van Blanus trof je op de kermis aan. Chic (sjiek) de friemel (friebel) is de aanduiding van iets dat nepchic is zoals dat nepchique [zeg maar: chiquige] voorwerp daar. Een choker(collier) [kohl-jee] is een nauwsluitende halsketting. Een choker [ww. choken] is ook nog een sporter die 'dichtslaat' als hij een wedstrijd dreigt te winnen en verder een ascot = een (zijden) sjaaltje in de open boord van een overhemd.

4. Een politicus, in gesprek met de media, is getraind in het répondre en Normand: een ontwijkend antwoord geven. De constante van Boltzmann wordt weergegeven door k en die van Planck door h. In de r.-k. kerk is de vierde zondag van advent rorate (coeli) (ook: vroegmis in de advent). De introïtus voor die zondag is 'Rorate coeli desuper' [Dauwt, hemelen, uit den hoge – archaïsch]. NB: coeliakie is een ongeneeslijke stofwisselingsziekte, veroorzaakt door een glutenintolerantie. Het meervoud van missa brevis [korte mis] is missae breves [dat niet in VD], het meervoud van missa solemnis is missae solemnes [dat niet in VD]. Wikipedia noemt ook nog de missa longa [mv. missae longae]. Allerwegen bekend zijn is volitare per ora virum [lett.: op aller lippen zwevend]. Een sororaat is een zusterhuwelijk.

5. Een scala caeli is een jakobsladder (trap of ladder naar de hemel). Hij wilde niet over de brug komen, want hij leed aan gefyrofobie. Hij kan goed jeu-de-boulen, hij beheerst het jeu-de-boulesspel (tot) in de (fijnste) puntjes. Op Sicilië is de nuraghenbouw veelvoorkomend. Ze zeggen dat ze hun boterhammen wel op kunnen, maar hun geluk niet op kunnen. Op het woord 'cajon' wordt nu veel minder nadruk gelegd dan voorheen. VD is 'om': chakchouka'= 'shakshuka' (groenteomelet). Dat is ondenkbaar en dus niet peizelijk. Als je twijfelt, het is 'gij die loopt' [niet: loop] en dus ook 'gij die wilt'. VD hanteert de vaste uitdrukking 'pais en vree', het Liedboek [voorheen: 'voor de kerken', uitgave: PKN] hanteert 'peis en vreê'. Zowel GB als VD kent de woorden 'pasgeboren' en 'nieuwgeboren'.

6. Zomaar, VD op *aaa* [selectie – zelfs iets met *aaaa* – blokcopolymeer =  chemie: polymeer waarvan de moleculen uit secties van homopolymeren be­staan … -A-A-A-A-B-B-B-A-A-A- …]: AAA (triple A), java-aap, media-aandacht, DNA-, RNA- en MRSA-aanpak, contra-aanval, na-aapgedrag, na-aapster, terra-nigra-aardewerk,
terra-sigillata-aardewerk en genormeerde valuta-aanduiding. Op *bbb*: bbb-training [buik, billen, benen] en KBBB [Koninklijke Belgische Basketbalbond en Koninklijke Belgische Biljartbond]. *ccc*: in de chemie betekent allenyl- als voorvoegsel dat organische moleculen de groep H₂C=C=CH- bevatten en 'gecumuleerd' betekent: dubbele bindingen tussen ten minste drie opeenvolgende koolstofatomen zoals in alleen, H₂C=C=CH₂. Latijn d.d.d. betekent: do, dico, dedico = ik geef (het), wijd (het), draag (het) op aan en DDD (bnw.) = van cd's: digitaal opgenomen, digitaal gemixt, digitaal op de cd-master vastgelegd. *eeee*: zee-eend. twee-eenheid, gve = grootvee-eenheid, ze wil dat hij mee-eet; bekend is ook de zeeduiker of wigstaart, de zwarte zee-eend (!). *eee* [veel, kleine selectie]: cetaceeën (walvis) en bobsleeën.

7. Verder: halve-eeuwfeest, hoezeeën, twee-eiig, Breeënaar, Heverleeënaar, Oud-Heverleeënaar (! al -) [New Yorker],
twee-euromunt, levée en masse [massamobilisatie], IEEE = Institute of Electrical and Electronics Engineers, peeën = plagen, tweeënhalf, tweeërhande, tweeërlei, poe-ee, tweeënzestig, tamme-eendenborst, zonne-eest, twee-en-een-halve-centstuk en Zuidzee-eiland. *fff*: fff = fortississimo [muziek], zo luid mogelijk en tiff = (internet) tagged image file format (beeldbestand in TIFF-formaat = de standaard). *ggg*: niks! *hhh*: nop(pes). *iii*: Louis XIII, socii individui = onafscheidelijke genoten en wiiitis [krijg je bij Wii, het wiiën]. *jjj*: nada. *kkk*: KKK = Ku-Klux-Klan. *lll*: de VBSL is de Vlaamse Baseball- en Softballliga. *mmm*: heerlijk, verrukkelijk – of uitdrukken van twijfel. *nnn*: niente. *ooo*: een peroxyzuur is in de anorganische chemie een zuur dat de groep –C(=O)–OOH bevat (bv. peroxymierenzuur). *ppp*: pianississimo, uiterst zacht, PPP = Triple P = people, planet, profit, p.p.p.d. = per persoon per dag (met m: maand, met n: nacht, met w: week) en PPPS = postpostpostscriptum (naschrift na ...).

8. Verder: (een hele mooie!) het appprotocol. *qqq*: zero. *rrr*: rrrt = geluid van een rollende val. *sss* (altijd interessant): businessschool, crossselling, economyclasssyndroom [vliegtuigtrombose + n/s],
KISS-syndroom, Ordnung muss sein, SSSR = (historisch) Sojoez Sovjetskich Sotsialistitsjeskich Respoeblik = Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (Sovjet-Unie, USSR), stresssituatie, stresssymptoom, stresssensatie, welnessspecialist, stressstijging, PTSS = posttraumatische stressstoornis [veteranensyndroom] en TSS = tibialestresssyndroom (scheenbeen). *ttt*: o.t.t.t. = onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd (en v.t.t.t = voltooid). Ze zullen het wel als een haas veranderen nu, maar kijk eens (oVD) bij de lemma's 'kwetsbaar' (1, 1e stip) en 'dampwinkel' ... (:-))

9. *uuu*: Uuu = unununium (element 111, thans röntgenium). *vvv*: VVV (NL: Vereniging voor Vreemdelingenverkeer) en VVV-bediende, AVV/VVK = Alles voor Vlaanderen/Vlaanderen voor Kristus (leus van de Vlaams-nationalistische beweging), IVVV = Internationaal Verbond van Vrije Vakverenigingen [vergelijk WVV = Wereldvakverbond, communistisch georiënteerd], v.v.v. = Latijn: veni, vidi, vici = ik kwam, ik zag, ik overwon (bericht van Caesar aan de Senaat in 47 v.Chr.) – ook (op documenten): voor vernietiging vatbaar. *www*: www = world wide web. *xxx*: XXXL = extra extra extra large [en S = small] en xxx = de seksextensie op internet. *zzz*: jazzzanger, etc. Ook nog: zzz = zeer zeldzaam (bij verzamelaars) en zzz als zoemgeluid van bijen.

 
 

1464 Dictee maandag 24 december 2018 (1): dictee Oefendictee 681 (oud) √

Dictee - dictees [1464]

Willekeurig uitgekozen: herziene Oefendictee 681 (oud).

Dictee 681 (DCLXXXI) Dictee Specialisten (29-10-2013)

1. Biscotti di Prato zijn cantuccini [amandelkoekjes]. Het capoeira [uitspraak!] is een Braziliaanse zelfverdedigingstechniek. Capots zijn motorkappen. Een capotje [oo] is dus geen kapotje (vergelijk: capote anglaise). Een captcha is een completely automated public Turing-test to tell computers and humans apart. De capuce is een monnikskap [plant]. Bij de captatio verborum [jacht maken op fraaie woorden] scoor je flink met onuitspreekbare woorden als paraskevidekatriafobie [angst voor vrijdag de dertiende] en hexakosioihexekontahexafobie [angst voor het getal 666]. Wat vroeger cara was, is nu uitgesplitst in astma en COPD (chronic obstructive pulmonary disease). Caramba [uitroep gespeelde verbazing], dat is kras! Caput Nili quaerere: aan een onbegonnen werk beginnen [lett.: de bronnen van de Nijl zoeken]. Hoe verging het de markies van Carabas in het sprookje De gelaarsde kat? Carbamazepine is een geneesmiddel tegen epilepsie. Carbone (atro) notare (niet meer in VD) is iets zwart afschilderen. CMC is carboxymethylcellulose.

2. Een carbonkopie is een doorslag, een carbon copy (copie conforme) een cc. Is cordiaal [hartelijk] hetzelfde als cardiaal [het hart betreffend]? Nee, dus. Wees blij, dat je niet weet wat carding [diefstal en illegaal gebruik van creditcardgegevens] is … Cardiostriptease [therapeutisch ...]: mijn hart nog gezonder? Cardiotocografie [registratie hartslag foetus] is ctg. In aam (voor adem) zit geen caret (weggevertje). De carnavalsschlagers schalden door de feestzaal. Het carobe is het johannesbrood. De carottentrekker (carottier - lijntrekker) blonk uit in het carottespel [biljarten: verdedigend]. Hij sprak carrément, ronduit (of beter: vierkant?). Carrouselfraude is een zekere btw-fraude. Een cartel nodigt uit tot een duel. Die cassandravoorspellingen [somber, door niemand geloofd] blijken vaak juist te zijn. Cassis is limonade, crème de cassis een likeur. Cassoulet is een zekere ragout. Heeft een castraat nou nog castratieangst? Wanneer valt casual friday [informeel gekleed naar kantoor] dit jaar? Beschrijf de catachrese [tegenstrijdige beeldspraak, onjuist gebruik van een woord]. Van hem is er een catalogue raisonné [systematische catalogus].

3. Cassante kritiek is gezouten. Catatonie is 'iets met de spieren'. Dat is catarrale enteritis [ontsteking van een slijmvlies, gepaard gaand met veel afscheiding van slijm – enteritis = darmvliesontsteking]. Herinner jij je nog een tv-catchphrase [ee] (typerende uitspraak zoals: oogjes dicht en snaveltjes toe (Fabeltjeskrant)]? Het catgut [medisch: hechtdraad] verdwijnt vanzelf. Een cathetus of kathete is een loodlijn. Waar vind ik het cattuig [voor kleine scheepjes]? Die cause célèbre [beroemd rechtsgeding] vergeet ik nooit meer. Cava is Spaanse volgens de méthode champenoise gemaakte mousserende wijn. Een cavaliere [jèh-ruh] servente is een gedienstige ridder, vaste begeleider en minnaar van een gehuwde vrouw. Wat is nou toch die CCD, de colony collapse disorder (verdwijnziekte – bijen!)? Een CCU is een coronary care unit, een hartbewakingseenheid. Cave [kaa-vee]: pas op! Cave canem: pas op voor de hond! Een CCO is een chief commercial officer (directeur verkoop). CD&V staat voor Christendemocratisch en Vlaams. De cecemel is een chocoladedrank. In de biochemie kennen ze het cellysaat [preparaat, afkomstig van cellen waarvan het celmembraan verbroken is].

4. En dat komt dan door cellysis [kunstmatig of natuurlijk]. Hij moet schoolexamen (se) en centraal examen (ce) doen. Een Celtic field is niet het voetbalveld van Celtic [maar akkertjes met lage walletjes] … Centaurie en santorie (die laatste niet meer in VD) zijn dezelfde plant. Het honderdste deel van een frank (franc) is een centimetje (centiempje). De Centralen waren Duitsland en zijn bondgenoten in de Eerste Wereldoorlog. De Stichting van de Arbeid sloot centrale akkoorden af. Centrafrika is de Centraal-Afrikaanse Republiek. Omschrijf een centre d'intérêt [zaak die belangstelling trekt]. De cera is continuous erythropoiesis receptor activator, een op epo lijkende soort van bloeddoping. Een certosa is een kartuizerklooster. Het centrum van Broca (brocacentrum) is het spraakcentrum. Celotex is dik karton. Een cerberus [s] is een norse, waakzame wachter. Is de cérémonie protocolaire [Frans] al geweest [en protocollair geheel verantwoord]? Een CVA is een cerebrovasculair accident [beroerte].

5. Dat geldt alleen ceteris [s] paribus [als al het overige gelijk is]. De CF (cystic fibrosis) is een aangeboren ziekte, de taaislijmziekte. De
CFA-frank is gerelateerd aan de Communauté Financière Africaine, de Afrikaanse Financiële Gemeenschap. Een chachumber is een frisse salade. De chado is een Japanse theeceremonie. Chaerofobie is afkeer van vrolijkheid en vreugde. Wat houdt chagas, de ziekte van Chagas in [trypanosomiasis veroorzaakt door bloedparasiet]? Bij joden is chai [tsj] vers, niet gekookt. Maar ook: symbool voor het leven, gevormd van de letters chet en joed. Een chaitya is een heiligdom van de boeddhisten. Een chakchouka is een groenteomelet (Noord-Afrika); is dat net zo lekker als shakshuka? Ja, sinds kort hetzelfde in VD! Het chambray is cambric (batist, kamerdoek) en een chambree is een slaapzaal. De chambertin is een rode bourgognewijn.

6. Duitse champagne is sekt. Je drinkt die uit een champagneflûteje. En erbij eet je soms kastanjechampignons. Ken je het chanboeddhisme [tsj – zen-]? Brengt champost [sj] nog wel wat op [overblijfsel champignons telen]? 'Een hoofse buiging' is een erg verraderlijke dictee-uitdrukking. Een chanson de geste is een Oudfrans heldendicht. In chantillycrème zit vanille-extract. Een chape is een slijtlaag. De chappezijde wordt van afval gemaakt. Een charango [tsj] is een snaarinstrument. Charedim (enkelvoud: charedi) zijn ultraorthodoxe joden, zoals de chassidim [vroom]. Hij is een kei in charlatanerie. Wil je montagne russe [nagerecht van vanillevla met puddingbiscuits] of charlotte-russe [room(ijs)pudding met gelei en een rand van biscuits]? In de charonsboot vervoerde Charon de zielen over de Styx [voor een (één) obool]. De Olympische Spelen hebben een charter [grondwet] en we kennen ook het Pacific Charter [1945: doelstellingen van de oorlog]. In een chartreuse [kartuizerklooster] drinken ze zelf ook chartreuse [likeur]. Die chasses-patates [mislopen achtervolging op de kopgroep, wielrennen] zijn onuitroeibaar. Een chateaubriand [biefstuk] is voor twee [of meer] personen.

7. Een chattra is de bekroning van een stoepa. Chattri's zijn gedenkgebouwen. Ze stonden cheek to cheek [wang tegen wang], anderen rug tegen rug (dos-à-dos). Die chef lege dozen moet er wel bij zijn: alleen in zijn bijzijn hoor je de nodige
gouwe-dozen-met-blikken-randen [vervormde bastaardvloek] . Een chef de cuisine is een chef-kok. Chet, get, gad, chetsie, gadsie, wat doe je nu weer? De (het) cheviot is een fijne Engelse wollen stof. De chicagoblues is geen bloes (blouse). Chiaroscuro is clair-obscur [werken met licht en schaduw]. Chijm (chymus – spijsbrij in maag) en chijl (chylus – lymf(e) in de darmvlokken) haal ik altijd door elkaar. De chikungunya is een virusziekte. Ik heb pas nog gechillaxt [chillen + relaxen]. Chimes [tsjaajms] zijn klokkenspellen, het chimes is (ook) een klokkenspel. Het chinees is Chinees porselein en het (oud) delfts is Delfts porselein. En eten doen we bij de chinees in Delft. Het chineesrestaurantsyndroom krijg je van ve-tsin [glutamaat, ajinomoto]. Doe maar 10 chin-ups [optrekken aan rekstok].

8. Het CHIO is het Concours Hippique International Officiel. Met RFID wordt radio frequency identification bedoeld (vergelijk: RFID-chip). Het chi-rho [hoofdletters: P en X] is het Christusmonogram. De ene specialist deed hoofd- en halschirurgie, de andere maag-darmchirurgie. Een chiton is een onderkleed bij de oude Grieken, chlamydia is een geslachtsziekte, de chlamydia (enkelvoud: chlamys) zijn wijde korte mantels. Kaliumchloraat heet ook wel chloras kalicus. Chlorofylline wordt uit brandnetels gewonnen en chloroquine is een antimalariamiddel. Een botsing van meningen is een choc des opinions. Choemasjim (enkelvoud: choemasj) is de niet-inhoudelijke aanduiding van exemplaren van de vijf boeken van Mozes, de Thora, in de vorm van een gebonden boek. Eén choppe of choepa, twee choppes of choepa's: dat is een Joodse huwelijksplechtigheid.

9. Goede cholesterol is hdl (high) en slechte cholesterol is ldl (lipoproteïne, low density lipoprotein). Clafoutis [klaa-foe-tie] is flan met vruchten. Een zeker voorgerecht van rauwe en geblancheerde groenten wordt crudités genoemd. Een choliambe (choliambus) is een hinkjambe. De chole of cholos is de gal. Chortens [boeddhistisch gedenkteken] kom je in de Himalaya tegen. Noem eens enkele sympetalen [mv., zekere tweezaadlobbige planten]. Handig, die chrestomathieën [bloemlezing]. Een chrismon (christogram) is een Christusmonogram [zie boven]. De Chronologie der Vaderlandse Geschiedenis is een nuttig boekje. Een chullo [tsjoe-joo] is een Peruaanse wollen muts met oorflappen. Een retabel [achterwand altaar] zal maar churrigueresk [barok met overdadige versiering] zijn … Ken je de methode Galin-Paris-Chevé [zekere muzieknotering met cijfers i.p.v. noten]? Zij zweert bij ciceroniaans Latijn [het zuiverste klassieke Latijn]. Een sima is (ook) een cimaas. Een cimetière des arts is een museum. Kan dat: 'gewast'? Ja: van linnen of stof.

10. De cinéma vérité is heel echtheidsgetrouw. Een cingulum is een albenkoord. De CIO, de chief information officer, is de directeur ICT (GB ook wel: ict). Zij zijn circe's: onweerstaanbare verleidsters. Dat is een circulus in probando, een cirkelredenering. Het is wel circumstantial evidence [bijkomstig bewijs], maar toch … De cire perdue is de verlorenwastechniek. De cirlgors komt uit Zuid-Amerika. Een cisiojaan is een middeleeuws hulpmiddel voor de kalenderinrichting. Het Cités zou een straattaal zijn [in de mijnstreek]. In deze Cito-toets komt het begrip 'citorecept' [spoed] niet voor. Sereh [èh] is citroengras. Zit in citronnade [citroendrank] ook citronine [citroengele kleurstof]? Vast wel. Wat is het Civiele Huis [het gedeelte van de hofhou­ding dat niet tot het Militaire Huis behoort]? Het circassienne is het halflaken.

 
 

1463 Dictee zondag 23-12-2018 (1) - dictee Wekelijkse dicteetest 029 RL √

Dictee - dictees [1463]

Wekelijkse dicteetest 029 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?
Oplossingen: hieronder!
Bron: Oefendictee (oud) 529

1. Het .......... telt veel ..............
a. Hindoevolk            Hindoeaanhangers
b. Hindoevolk            hindoeaanhangers
c. hindoevolk             hindoeaanhangers.

2. De angst voor het getal 666 heet ................
a. hexakosioihexakontahexafobie
b. hexekosioihexekontahexafobie
c. hexakosioihexekontahexafobie.

3. Als de scheids ............ heeft, heeft hij een ............ uitgevoerd.
a. getost            tos
b. getosst          toss
c. getost            toss.

4. Mijn ............ (voetenbankje) staat nog steeds in de ............ (afsluitbaar opbergkastje).
a. hocker           locker
b. hocker           lokker
c. hokker           locker.

5. Die ............ is wél, dat ............ níét naar Sherlock Holmes genoemd.
a. holmespet             holmeslicht
b. holmespet             Holmeslicht
c. Holmespet             holmeslicht.

6. Die ............. verkeert in .............., sedert hij op zijn ziel kreeg
a. zielenpiet            zielennood
b. zielepiet              zielennood
c. zielenpiet            zielenood.

7. Je zult maar ............  en ................ geserveerd krijgen. ['maar' later naar voren verplaatst]
a. apenootjes              apekool
b. apennootjes            apekool
c. apenootjes              apenkool.

8. De ............ van Friesland, dat is .............
a. zuid-westhoek            Zuidwest-Friesland
b. zuidwesthoek             Zuidwest-Friesland
c. Zuidwesthoek             Zuid-West-Friesland.

9. Een .......... is een lofrede, een ............ een herdersdicht.
a. éloge            écloge
b. eloge            ecloge
c. éloge            ecloge.

2024: GB en VD allebei eloge!

10. Je moet niet overal ........... en ............. 
a. instinken            in tuinen
b. instinken            intuinen

c. in stinken            in tuinen.

Oplossing [029]

---------------------------------------------------------------------

Oplossing vorige week [029]:
1b 2c 3c 4a 5a 6a 7b 8b 9c 10a

9 2024 GB en VD allebei eloge!

Contact: leentfaarrein@gmail.com
 

1462 Dictee maandag 17 december 2018 (1): dictee Groot Hellendoorns Dictee basisscholen 2018 √

Dictee - dictees [1462]

Groot Hellendoorns Dictee basisscholen 2018

De 44 rode woorden moesten worden ingevuld.

Grappenmaker (auteur: Daniëlle Bakhuis)

1. Ik heb mijn carrière al volledig uitgestippeld , want ik wil namelijk cabaretier worden, net als mijn oudoom. Het liefst haal ik de hele dag apenstreken en andere capriolen uit.

2. De beste grappen bedenk ik 's morgens in mijn pyjama wanneer ik mijn cappuccino drink en mijn ananas eet. Dan komen de creatieve ideeën.

3. Ken je bijvoorbeeld de mop van de tweeëntwintig dromedarissen al? Of weet je het verschil tussen een courgette en een komkommer? Die grappen zijn echt grandioos.

4. Stiekem hoop ik dat ik word ontdekt en veel publiciteit krijg. Dan zal het hele universum, van Nieuw-Zeeland tot het Verenigd Koninkrijk, kunnen schateren om mijn anekdotes.

5. Niet dat ik nu al een expert ben of de burgemeester van de lach. Grapjes waar niemand om kan grinniken of giechelen belanden in de prullenmand.

6. Een goede grap is de combinatie van timing en een geniale clou. Het is dus belangrijk om even een pauzering in te lassen voor je de oplossing deelt.

7. En natuurlijk moet je zelf wel je serieuze gezicht opzetten. Lachen om je eigen onzinnigheden is natuurlijk behoorlijk misplaatst.

8. Sommigen zeggen dat ik geen fortuin kan verdienen met flauwekul, maar ik luister niet naar chagrijnige     pessimisten. [ook: sacherijnig]

9. Ik droom liever van een staande ovatie die ik krijg als ik straks professioneel humorist ben.

10. Mijn allerbeste grap? Weet je wat het verschil is tussen een duizendpoot en een hyena? Negenhonderdzesennegentig poten!

 

1461 Dictee zondag 16 december 2018 (3): dictee Groot Dictee Bibliotheek Utrecht 2018 √

Dictee - dictees [1461]

Groot Dictee Bibliotheek Utrecht 2018

Getekend vlees (auteur: Tom Hofland)

1. 'Coquilles' [schelpen], verzuchtte de seigneur (ook: sinjeur) terwijl hij zijn sigaret doofde op de emaillen sierschaal, die hem verleden jaar tijdens een lijzige seance geschonken was door de gastheer die in zijn Friulaanse [ook Friulische, maar dat wordt anders uitgesproken – Friulaans = Reto-Romaanse taal in Noordoost-Italië] accent niets anders dan gebedjes had staan prevelen.

2. Normaal gesproken honorabele dorpsgenoten deden zich hedenavond tijdens dit majestueuze diner tegoed aan vis en schaal- en schelpdieren en lachten hinnikend en schuddebuikend met de steurgarnaal nog in de mondhoek om imbeciele frivoliteiten.

3. Terwijl de geurige bouillabaisse [vissoep met tomaten], de brunoise [in superkleine blokjes] gesneden langoustines [zeekreeft], verschillende konfijten [in suiker ingelegde vruchten of stukken daarvan] en de au bain-marie [in warm water bereiden of warm houden onder 100 graden Celsius] gegaarde kamtsjatkakrab [geen t, zie VD lemma sneeuwschaap – kan fout van VD zijn ... Taalunie: wel t *] door voorbij stiefelende (ook: voorbijstiefelende) obers werden aangedragen, voelde de seigneur dat niets daarvan hem kon enchanteren [niet in wdb., betekenis: bekoren].
* 2020: geschrapt uit VD.

4. Toen onze held door de burgemeester een beignetje [uitspraak NL: bèhn-jee, BE bèhn-jèh(t)] kreeg aangeboden, waar hij zich met een gemelijk [knorrig] gezicht van distantieerde, zag hij boven de julienne [in dunne reepjes] gesneden penen de reden van zijn lusteloosheid.

5. Daar, onder de vergulde kandelaber [armkandelaar] keek zij op hem neer met een zalige blik die in alles apotropaeïsch [bezwerend, afwendend] op hem overkwam.

6. De seigneur voelde zijn alizarinerood [kleurstof] geworden wangen, nam een slokje demi-sec [(half)droge wijn], en richtte zijn blik voorzichtig op zijn geschilderde, zwart gehaarde (ook: zwartgehaarde) en naamloze muze.

7. Naast haar verbleekte de afbeelding van de deësis [voorstelling van Christus, Maria en Johannes de Doper] en hoewel zij in een lijst van buxus op doek gespannen was, kwam zij reëler op hem over dan de vlezige freules die hem, lascief [wulps, wellustig] gekleed en Bacchus aanbiddend, omringden.

8. Terwijl de dronken conciërge het couvert [bestek] als een sieraad in zijn borstzak stak, brak het hart van de seigneur in het besef dat van al het vlees dat hem omgaf alleen het geschilderde hem bekoorde.

Shoot-outwoorden: 1) piramidefonds, 2) kickboksster,  3) empathisch.