zondag 15 april 2018

1306 Dictee zondag 15 apr 2018 (2): dictee Groot Kinderdictee Vlaardingen 2018 √

Dictee - dictees [1306]

Groot Kinderdictee Vlaardingen 2018

De slag in de Broekpolder (auteur: Jan van Hemert)

Alleen de vet en onderstreepte woorden telden mee.

1. In de Vlaardingse Broekpolder bevindt zich Het Klauterwoud [eigennaam], een hartstikke leuk recreatieterrein , waar kinderen zich naar hartenlust kunnen vermaken.

2. In de onmiddellijke nabijheid ervan vind je een gebied waar in juni een bijzonder interessant evenement wordt georganiseerd.

3. Daar wordt dan door honderden enthousiaste amateursoldaten een gewelddadige veldslag van duizend jaar geleden zo nauwkeurig mogelijk nagespeeld.

4. De strijd ging toentertijd [ook: toendertijd, GB] tussen de troepen van graaf Dirk III en de met smeedijzeren zwaarden en spiesen uitgeruste manschappen van de Duitse keizer.

5. In het middeleeuws ingerichte legerkamp, dat bezocht kan worden, ontdek je hoe de mensen in die tijd musiceerden, hoe zij zich kleedden en hoe ze op een houtvuurtje hun stamppot bereidden.

6. Vele belangstellenden uit binnen- en buitenland kijken reikhalzend uit naar de herdenking van de Slag bij Vlaardingen; zelfs uit Tsjechië en West-Canada hebben bezoekers hun komst al aangekondigd.

 
 







zaterdag 14 april 2018

1305 Dictee zondag 15 apr 2018 (1): dictee Groot Roparun Dictee 2018 √

Dictee - dictees [1305]

Groot Roparun Dictee 2018

Bredaas [Breda's] theater (auteur: Otto Knitel)

1. Welkom in dit taaltheater. Heden geen matinee, maar een soiree voor spelling(s)virtuozen in dit antiquarische complex, waar u langs
art-decoarcades, geglazuurde balustrades en gepolijste lambriseringen naar boven schreed.


2. Authentieke tierelantijnen [tierlantijnen] op de galerijen rijgen zich soeverein aaneen. Reikhalzend werd bijwijlen uw blik door de hexagonale vide naar de polychrome glas-in-loodkoepel met zijn exorbitante eclectische stijldetails geleid.

3. Vanaf 1921 was dit de theatrale mise-en-scène voor stomme
zwart-witfilms en geënsceneerd vaudeville- en variététheater, waar gesofisticeerde protegés [protegees] van de regisseur Hollywoodsterren wilden na-apen.


4. Uitgedost in sjamberloeks hadden amateurs uit onze contreien schmierend grootse carrièrefantasieën, waardoor ze de clous misten en de souffleur van de coulissen vertwijfeld moest verijdelen dat de geafficheerde komedie in een dramatische climax beëindigd werd.

5. Met slapsticks in slow motion, begeleid door een staccato bespeelde piano, debuteerde ook Chaplin in deze bioscoop. Pas lang daarna verschenen vermaledijde blockbusters waarin gelauwerde acteurs van beiderlei kunne de trukendoos wijd opentrokken.

6. In de enigszins gênante spaghettiwesterns volgde, na een galopperende queeste en salamitactieken van de heroïsche sheriff, vaak een knallende apotheose vol gelynchte criminele cowboys.

7. Na al dat bombastische geweld is de bescheiden opwinding, die de hedendaagse boekwinkel u serveert, een levenselixer [-elixir] van glutenvrije latte macchiato's. Of kiest u voor een heilzame taugésalade met huisgemaakte paprikaketchup?

8. Gelukkig kunt u hier ook ruimschoots geestelijk gevoed worden met fictie of non-fictie, zoals over causale linguïstiek, de detaboeïsering van fetisjisme, decadente dicteewedstrijden, vileine treiterijen door narcistische presidenten et cetera.
Grietje helpt u graag verder!

Ex-aequozin

Als een echte coccejaan [aanhanger Coccejus = Koch, uitspraak:
kohk-see-jaan, maar volgens mij werd kohk-sie-jaan voorgelezen; daarbij  hoort koksiaan = volgeling Hendrik de Cock]
met colgateglimlach cuede (ww. cueën = regisseren - als barbecueën, dus niet: queuede [gequeued!]) Rutte, somtijds coërcerend [dwang uitoefenend] dan weer coachend, zijn co-existerend [naast elkaar bestaand] coalitiekabinet naar een non-conform en contemporainer

coccidiosisbeleid [kok-sie] [hoenderziekte met 'kokken', cocci - kk] met oöcytenpreventie [tussenstadium eitjes].

 
 




vrijdag 13 april 2018

1304 Dictee vrijdag 13 apr 2018 (1): dictee Groot Vlaardings Dictee 2018 √

Dictee - dictees [1304]

Groot Vlaardings Dictee 2018

Alleen de vet en onderstreepte woorden telden mee

Vlaardingen herdenkt en viert feest (auteur: Jan van Hemert)

1. Het lijdt geen twijfel dat 2018 in de kronieken zal worden geboekstaafd als het jaar van de uitgebreide herdenking van de Slag bij Vlaardingen, die onloochenbaar de ontwikkeling en de expansie van het graafschap Holland     inluidde.

2. Met niet-aflatende ijver is door een aantal geënthousiasmeerde organisatoren, op basis van een reeds lang geleden gestarte     langetermijnplanning, nauwgezet een festijn     voorbereid dat zijn weerga niet zal kennen.

3. Deze pietjes-precies, die door vele vrijwilligers worden geruggensteund, kan beslist niet worden verweten, dat zij zich
haastje-repje en op z'n janboerenfluitjes met een jantje-van-leiden van hun taak hebben afgemaakt.


4. Het festiviteitenprogramma     voorspelt een diversiteit aan attractieve     activiteiten en spectaculaire evenementen, die zowel door jongeren als door AOW-genieters zal worden geapprecieerd.

5. Door enige honderdtallen geoefende strijders zal in de Broekpolder de Slag bij Vlaardingen worden nagespeeld, niet met quasiauthentieke zwaarden van kunststof, maar met gesmede     stalen exemplaren en ander wapentuig, dat qua     originaliteit dat van destijds tot in details     benadert.

6. Voor het derde weekend van juni staat een imposant     scala aan feestelijkheden geprogrammeerd, dat belooft de naam Stadsspektakel     ten volle waar te maken en waarbij eenieder zich een middeleeuwer kan wanen.

7. Het stadscentrum zal worden overstroomd door personages in zelf gefabriceerde [veel beter: zelfgefabriceerde, VD lemma 'zelf'] kledij naar elfde-eeuws model: in ruige pijen     geklede     monniken en hun vrouwelijke collega's, religieuzen  in stemmige habijten, maar ook carnavaleske     potsenmakers en zwaar gedecolleteerde dames van lichte zeden zullen de straten bevolken.

8. Maar als onvermijdelijk     anachronisme is daar stellig ook de scholier, een havoër of mbo'er, die ons terugvoert naar het heden, als hij uit de plooien van zijn tuniek zijn uiteraard geüpdatete smartphone opvist en via een appje zijn vrienden meldt, dat er in Vlaardingen een vet cool feest gevierd wordt, waarvan akte!

 
 


donderdag 12 april 2018

1303 Dictee donderdag 12 apr 2018 (2): dictee Groot Dictee der Lopikerwaard 2018 √

Dictee - dictees [1303]

Groot Dictee der Lopikerwaard 2018

Jumelage (auteur: Renate Westerlaken)

1. De secretaris-generaal van de in 1951 opgerichte Raad der Europese Gemeenten en Regio's, Jean Bareth [niet meegerekend], bedacht voor ontmoetingen op lokaal niveau het woord jumelage. Dit fenomeen, waarbij twee gemeenten van verschillende nationaliteiten elkaar plechtig erkennen als tweelinggemeente en culturele uitwisselingen organiseren, heeft sindsdien een tamelijk hoge vlucht genomen. De deelnemers logeerden bij elkaar, wat goedkoop was, maar ook als de beste manier werd gezien om elkaars cultuur te leren kennen en te begrijpen en zo vriendschapsbanden te kweken. Jumelage wordt daarom wel 'de diplomatie van het volk' genoemd.

2. De gemeente Lopik, in de persoon van burgemeester Schuman, is in september 1956 een stedenband aangegaan met de in Auvergne gelegen gemeente Lezoux. Deze jumelage was gebaseerd op de ideële gedachte van het bevorderen van Europese integratie en eenheid. Burgemeester Schuman droeg de Europese idealen consciëntieus uit. Een tegenbezoek van de Franse burgemeester aan Lopik resulteerde zelfs in participatie aan het defilé op 30 april 1957 te Soestdijk en een ontmoeting met Hare Majesteit de Koningin.

3. In 1960 volgde Sarsina in Italië. De Italiaanse delegatie werd feestelijk ontvangen in Lopik en cadeaus werden uitgewisseld: een met wijn gevulde luxe garnituur, een etui met kaasmessen, kristallen glazen met inscriptie, kaarsenhouders en klompen. De drie burgemeesters metselden de eerste steen van het Cultureel Centrum [zo op internet] Wieleroord te Lopik en in dagblad Trouw werd melding gemaakt van het feit dat de drie burgemeesters hand in hand naar voren traden en zelfs dat Lopiks burgemeester zich liet verleiden tot een on-Nederlandse wangkus met zijn buitenlandse collega’s.

4. In de loop der jaren vonden vele uitwisselingen plaats, waarbij opvalt dat het uitdragen van de importantie van de jumelage op de jeugd van eminent belang werd geacht. In het kader van het Internationaal Jongerenjaar in 1985 gaf burgemeester Schakel een nieuwe impuls aan de jongerenuitwisselingen. Velen die tijdens hun jeugd deelgenomen hebben aan een uitwisseling, hebben warme vriendschapsbanden met elkaar en hebben elkaars cultuur spelenderwijs leren kennen. Stokbrood, croissants, Franse en Italiaanse charcuterie en spaghetti werden gemeengoed. Cappuccino's smaken nergens zo lekker als in Italië en als digestief smaakt een cognac of limoncello ook geweldig.

5. Ooit kwam de Lopikse delegatie op Goede Vrijdag in Sarsina aan en nam deel aan een processie, die de berg op voerde *. Tijdens de tocht naar boven bad de menigte hevig. Boven op de berg werd de processie ontbonden en ging men huiswaarts, waarna in een op de berg gevestigd etablissement een waar bacchanaal werd aangericht. Een cultuurshock voor de Lopikers maar in het katholieke Italië kennelijk goed te combineren.

* Het werkwoord opvoeren heeft ook de betekenis omhoogvoeren, maar dan is het een overgankelijk ww., dus mét lijdend voorwerp. Je kunt dus wel een persoon of een ezel de berg opvoeren, echter niet 'de berg'; zonder lijdend voorwerp kan hier alleen echt maar 'op voeren'.

6. [Wegens tijdgebrek en een te grote omvang, is deze alinea vervallen!]
In 1992 werd de stedenband van de drie gemeenten uitgebreid met de stad Grebenstein in Duitsland. Een unieke wijze van jumeleren, omdat alle vier de gemeenten onderling zijn gejumeleerd en er zo een 'klavertjevier' [aaneen: GB, VD] tot stand is gekomen. Inmiddels brengt de Stichting Jumelage jaarlijks een bezoek aan de Nicolaimarkt in Grebenstein tijdens het tweede weekend van de advent en zijn er ook met deze partnerstad hechte vriendschappen ontstaan.

7. Het 50-jarig jubileum van de verbintenis werd op grootse wijze gevierd in Sarsina, in een feeërieke sfeer op het middeleeuwse plein in het centrum van het stadje. Het feest viel samen met de wereldkampioenschappen voetbal in Zuid-Afrika. Het gezamenlijk voetbal kijken met als Oranjeleeuwen [niet los; wel ook: oranje leeuwen] verklede Nederlanders, ingetogen Duitsers, gepassioneerde Italianen en enigszins ontredderde Fransen was zeer leerzaam om van nabij mee te maken.

8. De organisatie van de officiële en jeugduitwisselingen is al bijna 30 jaar in handen van de Stichting Jumelage Lopik. Zeer prijzenswaardig; maar laten we ons realiseren dat een succesvolle jumelage niet kan zonder enthousiasme aan de basis, noch zonder geëngageerde gemeentebesturen die nodig zijn om acte de présence te geven bij officiële ontvangsten. Laten we er gezamenlijk voor zorgen dat deze mooie traditie ook voor toekomstige generaties levend blijft en ons scharen achter het belang van consolidatie van vrede en veiligheid in Europa.

Shoot-outwoorden: 1. existentiële, 2. excentriekeling, 3. oedipuscomplex.

Drie plaatselijke winnaars met elk 7 fouten.
Rein 8 fouten (jury, maar het waren er 9): Schumann (i.p.v. Schuman) 2 maal (absurd), Lesoux i.p.v. Lezoux 1, Sachina i.p.v. Sarsina 3 (nog absurder), op voerde 1 (was niet fout, dus toch 8) en cultureel centrum i.p.v. C. C. 2.
Ik heb dus alles wat ik goed kon doen, goed gedaan.
Echter: mea culpa! Ik was drukdoende met een herhaalmarathon m.n. i.v.m. het komende BeNedictee. Had ik nou maar de bevestigingsmail die ik enkele dagen tevoren ontving, beter bekeken ... Daarin stond dat het thema 'jumelage' was ... En wat googelen op 'jumelage Lopik' levert binnen 5 minuten Sarsina, Lezoux en Schuman op [6 fouten minder]. Op dezelfde pagina staat 'Stichting Jumelage Lopik' en het vinden van [vroeger] CCL (Cultureel Centrum Lopik) en Cultureel Centrum [in minderheid vind je ook wel kleine letters c. c.] Wieleroord kost wat meer moeite. Maar in principe kwam het dictee dus behoorlijk in de buurt van een nulfouter, zoals wij dat noemen.
Overigens: in diezelfde mail werd wel degelijk het 'absurde' gedrag van de foutentelling bij eigennamen aangekondigd: blijft raar! Met nog 10 keer Lezoux had ik nog 10 fouten meer gehad ...
Nog een keer naar Lopik? Nou nee, laat los van die paar eigennamen (dat mag best in een plaatselijk dictee), die gifbeker van deze foutentelling maar aan mij voorbijgaan. Laat ze het maar lekker bij een plaatselijk feestje houden ... Een jumelage met de 'echte' dicteewereld zit er wat mij betreft niet in.

Verder: het was overigens leuk en gezellig, mooie entourage, op zich een heel aardige tekst en goed voorgelezen!
 
 


1302 Dictee donderdag 12 apr 2018 (1): dictee Oefendictee april 2018 (1) √

Dictee - dictees [1302]

Oefendictee april 2018 (1)

1. In de schouwburg had ik andermans jas meegenomen, iemand anders' jas dus. Hij schoot tekort in zijn functie-uitoefening. En bij het carpaletunnelsyndroom is er gedeeltelijke functie-uitval van de hand. Een theremin is een elektronisch instrument dat bespeeld wordt door de handen in een elektromagnetisch veld te bewegen. Lastig met die beesten: neien is hinniken en nijten is met de hoorns stoten. Een bleitje is een vis en een blein is een blaar. Dat voorwerp is leigrijs. Waar zit op een schip die lijboelijn? Die dominee lijkt wel een zijige sok. Als je IADM hebt, lijd je aan insulineafhankelijke diabetes mellitus, jeugddiabetes, suikerziekte, diabetes type 1. Overigens is adiponectine een door adipocyten [vetcellen] afgescheiden eiwit waarvan wordt aangenomen dat het diabetes en aderverkalking helpt voorkomen. Met een 8 plusje haal je een 8 plusresultaat [8+'je, achtplusje, achtplusresultaat, 8+-resultaat]. Atten is hetzelfde als een adje. Een akoe is een geluidsalarm.

2. Hoeveel? Nou, anderhalf miljoen anderhalfduizend. Ik doe tegenwoordig aan bbb-training (buik, billen, benen). Een cérémonie protocollaire is een kwestie van protocollen en ceremonies, ceremonieën of ceremoniën. Een pickel is een pikhouweel voor bergbeklimmers. In BE staat pmd voor plastic flessen, metaalverpakkingen, drankkartons. Ethanol is de psychoactieve stof in alcohol en THC (tetrahydrocannabinol) die in marihuana. Trouwens: superskunk is skunk [een soort van nederwiet] met een hoog gehalte aan THC (tetrahydrocannabinol). De ideale Schotse gentleman uit de tijd van Shakespeare was The Admirable Crichton; hij leefde ver voor the age of machinery [de eeuw van de machines]. De consorten bereikten consensus: we doen geen concessies. Ik was er bijna weer ingestonken. U mag geen prozac (wel muzikale!) en ibuprofen meer gebruiken! Wat is NSAID? Wel, dat is een nonsteroidal
anti-inflammatory drug, een niet-steroïde anti-inflammatoir geneesmiddel (pijnstiller die naast een pijnstillende werking ook een ontstekingsremmende en koortsverlagende werking heeft, zoals ibuprofen). Hij is pfeifferlijder.


3. Hij oefent vaak echelles op de piano, vurig als door een echel [bloedzuiger] gebeten. Het niveau van prévôt ligt onder dat van maître [bij schermen]. Het woord 'makokketje' [SR, kinderspel] is mogelijk afgeleid van 'machochel' [ook: machoechel]. De Malagassische bevolking spreekt Malagasi en betaalt met ariary's [MGA]. Op de Malediven [ook: Maldiven] vind je tasjesdieven, t-dieven en mogelijk ook steppekiekendieven [in de zoo]. Malgré tout is hij goed terechtgekomen. Op een mallejan hoor je veel mallepraat. Een mannekino is een mannequin.

4. De geheimzinnige koper stuurde een manus ministra [stroman] naar de veiling. Is Al Gore een vox clamantis in deserto [een roepende in de woestijn]? De passievrucht heet ook granadilla [Spanje], maracuja [Portugal] of markusa [SR]. Het is de vrucht van de passiebloem [Passiflora, de blauwe passiebloem is de Passiflora caerulea], limonade van die vrucht is zuurwater. Wat je aan dovemans deur tegen dovemansoren zegt, zijn margaritas [ah] ante porcos [paarlen voor de zwijnen]. Doe mij maar een martinietje. Mastiek met als synoniemen mastix en lantisk [kostbare harssoort] kun je niet drinken. De marcaanse [Marcus'] evangeliebenadering bevalt niet iedereen. Wat is parkour of freerunning voor een acrobatisch spel [snel een parkoers afleggen in stad of vrije natuur]? Let op: een mc [see] is een master of ceremonies, een hiphopartiest dus, een femcee [ie] is een vrouwelijke mc, vrouwelijke rapper, maar een MC [ie] is een echte master of ceremonies – ook wel: mike controller – die m.n. de acts van
stand-upcomedians en popgroepen aan elkaar praat! Het lettertype mediëval is in Italië ontstaan. Hij zei door de mike wat hij in de miek zag.


5. Een eeuw duurt tien decennia lang. De Apelles van de 17e eeuw: dat was Pieter Lastman. Piet Mondriaan creëerde de Nachtwacht van de twintigste eeuw (Victorie Bogie Woogie). De metteur en scène zorgt voor de mise-en-scène. In Moffrika wonen moffrikanen en moffinnen. Een typische bezigheid van een monsieur Jourdain, de omhooggevallen rijke burger, is 'faire de la prose sans le savoir': proza schrijven zonder het te weten. Hij studeert morosofie, dwaasheidkunde. Morphing is morfen, het produceren van morphs [RL: morfing en morfs]. Een mudejar is een Moor. Lijd je aan mucoviscidose, dan heb je de taaislijmziekte (CF, cystic fibrosis). Je mag (moet) nu 'Vrede van Münster' schrijven. De Leugenbaron is een leugenbaron. Bij 'musivisch' denk ik aan mozaïek, bij 'muzisch' aan muzen en bij amuzikaal aan muziek. Van de muskadel (muscadelle) wordt via de muskadeldruif witte muskadel(len)wijn gemaakt; muscadet [ook wijn, Loire] heeft daarmee niets van doen. Waar wordt muschelkalk [grijsachtige soort van kalksteen] trouwens voor gebruikt ? Hij is een mythomaan, een fantast.

6. Een myosotis, een vergeet-me-nietje [ook: mij], zal vast wel verzachtend werken bij myositis, spierontsteking. Behoort een neomist meteen tot de mysten (ingewijden)? NAD(H) is gewoon het nicotinamideadeninedinucleotide. Bij 'niesen' hoort 'geniest', bij 'niezen' hoort 'geniesd'. Niet elke nikser [doet niets] is een nixer [van de generatie nix]! Een notchback is een sedan, een vierdeurs (4-deurs), een vierdeurs personenwagen dus. Notoire notoriëteit (notoriteit) is wel erg dubbelop. met brt. [ook: bto.] wordt bruto aangeduid, met brt brutoregistertong. Gregorius XIII schoof in 1582 de datum 10 dagen op: na 4 oktober kwam 15 oktober. In de voorafgaande periode werd een datum volgens de juliaanse kalender (oude stijl, o.s., stilo veteri of stili veteris – st.v.) aangeduid, in de latere periode met de gregoriaanse kalender (nieuwe stijl, n.s., stilo novo of stili novi – st.n). Een ocotillo heeft – zoals je weet – karmozijnrode bloemen.

7. Het zal wel voorgekomen zijn dat een student overstapte van het novitiaat naar het noviciaat. Wat gratis (koefnoen, voor tjomme) is, is om godswil, pro Deo (P.D.). Ze kunnen nu niet langer om de hete brij heen draaien. Een open haard zie je niet vaak in de openlucht. Een opéra bouffe is een opera buffa. Kunnen een ophicleïde en een eufonium wel samenspelen? In de Opus Dei wordt vaak het opus Dei gebezigd. De Ouden woonden in de oude wereld, sommige dieren worden gesitueerd in de Oude Wereld (Europa, Azië, Afrika). Omne vivum ex ovo: alle leven komt uit het ei, meent de ovist(e). Bedoel je Overrijns voor de Boven-Rijn of de Neder-Rijn? Een overnachtse beslissing neem je overnight. Een white knight [witte ridder] kan je te hulp schieten (de 'k' van 'knight' spreek je niet uit). Toevallige passanten zijn ships that pass in the night. Gaan jullie vaak naar een ladies' night? Ik tippel op films als 'Saturday Night Fever'. Ik lijd trouwens aan saturday night fever. Een KG is een Knight of the Garter, Ridder van de Kousenband (en een kg gewoon een kilogram).

8. Het out-of-the-boxdenken is out of the box denken. Een deus ex machina is een out-of-the-blueverschijning. De verkiezingscampagne begon met champagne (pagne, sjampie, sjampoepel) op het kampanjedek. De ouguiya (MRO) behoort bij Mauritanië, de pa'anga (TOP) bij Tonga. Met 'paki' scheld je een Pakistaner uit. Bij een pakistaan [restaurant] kun je (meestal) geen paak [Pakistaanse hasj] krijgen. Ze morste paillet [blekerd, wijn] op haar paillettenpakje [zijden weefsel]. Die barista [medewerker espressobar] maakt lekkere koffie. De NZa is de Nederlandse Zorgautoriteit. Par bricole is niet rechtdoorzee. Ik zie een zeker parallellisme tussen cirkel en ellips. 20 penny's hebben een waarde van 20 pence. Een pic of picca is een digitale afbeelding. Een pirlamp heeft een ingebouwde passief infrarode sensor.

 
 




zaterdag 7 april 2018

1301 Dictee zaterdag 07 apr 2018 (2): dictee Johan Hendrik van Daledictee 2018 Sluis √

Dictee - dictees [1301]

Johan Hendrik van Daledictee 2018 Sluis

(geen titel, auteur: Rein Leentfaar)

De onderstreepte woorden (50 voor de liefhebbers en specialisten, 20 extra voor de specialisten) de moesten worden ingevuld.

Foto's: Oscar van Beest


1. Beeld u (*) eens in: u bent lexicograaf en u mag een dictionaire samenstellen: een statig in boxcalfs gebonden goud op snee boek.
* Qua spelling is dit 100% correct, echter: grammaticaal is 'inbeelden' een wederkerend ww. - met 'zich' - en daarom was correct geweest: 'Beeldt (!) u zich eens in ...

2. Voor u de kans om achterhaalde archaïsche woorden als 'desniettegenstaande' en 'archeopteryx', een jurassische vogelsoort, in de vergetelheid te doen geraken!

3. In tegenstelling tot Johan Hendrik zou u zeker de kopij naar de drukker-uitgever toe ge-e-maild hebben en de royalty's ontvangen hebben via i-bankieren.

4. De niet-welgestelde man werkte nog met een kroontjespen, moest reizen per vélocipède en ook per diligence en soms nog wel per pedes apostolorum.

5. Als ik u allen een welgemeend en dringend interim-advies mag geven: schrap vooral de synoniemen – wie wil er nu weten dat een souvenirtje gewoon een herinnering mag heten en een dinertje een maaltijd?

6. U moet wel rondkomen met het begrote bedrag en de papierenwoordenboekversie is vanaf nu taboe: het wordt je wel ingepeperd dat de online-editie de enige echte is.

7. Ook de etymologie zou ik schrappen: wie interesseert het nu waar 'éminence grise' en 'graue Eminenz' vandaan komen? Of dat het Genootschap Onze Taal liefst alle tussen-n'en zou willen afschaffen?

8. Zorg dat het een vrolijk boek wordt: schrap alle ziektetermen: weg met de tyfuslijder en ook – schrijf sinds kort alles aaneen! – gillesdelatourettesyndroom. Ook woorden als Q-koorts en aids en bechterew zien we liever niet terug!

9. Best leuk om als ghostwriter voor JH op te treden: wilt u dan ook zelf wel een liederlijk pseudoniem bedenken? Suggestie: u weet wel ... Nou ja, liefhebbers, uw sisyfusarbeid loopt ten einde!

10. Onze zuiderburen zouden zeggen: wie wordt de laureaat bij deze gezellige spellingbee? Uzelf toch, zo luidt mijn (en naar ik aanneem uw) vurigehoopverwachting!

De zinnen 11 t/m 14 zijn voor de specialisten; de liefhebbers schrijven die wel mee: alleen als er bij de liefhebbers ex aequo's zijn, is het aantal fouten voor hen in dit deel het zwaard van Damocles en dus beslissend ... Verder tellen deze zinnen voor de liefhebbers niet mee.

11. JHvD had eens moeten weten dat Suriname inmiddels geassocieerd lid van de NTU (Nederlandse Taalunie) is en dat dus het ketikotifeest, de krobiya (een baarsachtige), de markusa (passievrucht), de rowti (SR: dikbekje met een oranje buik – Sporophila bouvreuil) en de baithak gana (traditionele Hindoestaanse volks- en dansmuziek) tot onze lingua franca behoren.
* Ketikoti = ketikotifeest: afschaffing bevrijding slavernij 1863.

12. Van de islam had JH natuurlijk nog weinig weet. Vanuit de moskee, de mesdjid, roept de muezzin gelovigen op – vanaf de minaret – voor het gebed, de salat. Die oproep is de adhan. Er volgt zelfs nog een tweede oproep, de ikama. Voor het gebed vindt een reiniging plaats: de woedoe. Elk etmaal vinden er vijf gebeden plaats. In de ochtend: de fajr, kort na het middaguur: de dhuhr, in de namiddag: de asr, het avondgebed: de maghrib en het nachtgebed: de isha.

13. De laatste 150 jaar van de DVD zijn buiten bereik van JH gebleven. Uitdrukkingen als mccarthyisme (periode van anticommunistische verdachtmakingen in de Verenigde Staten tijdens de jaren vijftig van de 20e eeuw) en andere politiek geduide terminologie als de brezjnevdoctrine (alle communisten steunen elkaar), volledig uitgeanalyseerd door de kremlinologie, het système de la bascule van een minderheidsregering en de Rapaljepartij kende hij niet.

14. Zoals al eerder gezegd: de communicatie van JH met de drukkerij toen verliep anders dan nu: die werkte veel met het lettertype elzevier, soms op Oostenrijkse hoogte, 63 didotpunten – een cicero telde er 12 – en soms in minidruk met de non-plus-ultra, die slechts twee en een halve punt groot (beter: klein) was. In scherp contrast daarmee stonden de wiegendrukincunabelen.



1300 Dictee zaterdag 07 apr 2018 (1): dictee Johan Hendrik van Dalejeugddictee 2018 Sluis √

Dictee - dictees [1300]

Johan Hendrik van Dalejeugddictee 2018 Sluis

(geen titel, auteur: Rein Leentfaar)

De 50 onderstreepte woorden moesten worden ingevuld.

1. Daar zitten jullie dan als goed voorbereide scholieren in het magnifieke belfort in Sluis om een uitdagend dicteetje te maken. Vind je het spannend? En vindt je meester dat ook? Gieren de zenuwtjes je al door de keel? Wees maar niet bang: het wordt een makkie! Wat hoofd- en kleine letters, een accentje hier en een kommaatje daar. Klaar? Stress weg, we zijn begonnen!

2. O ja, dat is waar ook: dat laatste doet me eraan denken, dat dit het Johan Hendrik van Dalejeugddictee is. Je weet wel, die artiest die al in 1872 voor het berebekende woordenboek tekende. Zijn
oud-leerling Jan Manhave maakte de tweede editie, de eerste onder de naam Van Dale, af, want de meester overleed in dat jaar jammer genoeg op [cijfers] 44-jarige leeftijd: hij werd slachtoffer van een pokkenepidemie. De meester was zelf precies tot de letter z gekomen. Hij was overigens ook nog archivaris van Sluis.


3. Zijn manuscript voor het woordenboek ging met de slakkenpost naar Leiden, waar de uitgever resideerde. Jullie zouden dat anders doen: een appje sturen, e-mailen, het gedownloade antwoord goed bekijken en je hersenspinsels daarna replyen na natuurlijk een back-up ervan te hebben veiliggesteld.

4. In die meer dan [letters] honderdvijftig jaar is er wel het
een en ander veranderd. Ouderwetse woorden als kasteleinse (dat betekent: vrouw van een herbergier) zijn vrijwel verdwenen en woorden als vwo-leerling en havoleerling zijn tamelijk nieuw. Die leerlingen kunnen trouwens in de aula van hun middelbare school lekkere yoghurt kopen.


5. We gaan naar het hoogtepunt toe: de correctoren scherpen hun schrijfgerei. Ieder foutje wordt genadeloos afgestraft, zij het wel dat ze maar één klein of groot, dik of dun rodepotloodstreepje per invulplaats mogen zetten. Dat valt mee, ? De olympische gedachte zegt het al: het deelnemen is belangrijker dan het winnen, en dat geldt ook hier. Toch hoop je stiekem dat jij straks triomferend op het erepodium zal staan. Duimen dan maar: we zullen het zien.