1219 Dictee vrijdag 30 nov 2017 (1): dictee Oefendictee nov 2017 (9) √

Dictee - dictees [1219]

Oefendictee november 2017 (9)

1. De palmtakken met Soekot heten loelavs of loelavim (VD; enkelvoud loelav, GB heeft mv. loelaviem). Wat zijn je logingegevens? Een logologo is in SR een paling. Marie had zowel mannelijke logeetjes als vrouwelijke logeetjes. De 'louis' is een verkorting van een louis d'or, een munt, de Louis d'Or is een (voor mannen) Nederlandse toneelonderscheiding (net als de Theo d'Or voor vrouwen). Je kunt staan kijken, erbij staan als verdomde Louis of lamme Louis en het zwarte schaap is een verdomde louis (ook: verdomde Louistje of Lowietje). De kleine luiden moeten het weer ontgelden. Goud-, zilver- of bronskleurig garen uit metaal heet (de, het) lurex. De lukuman (SR: in het wintigeloof de medicijnman, m.n. in zijn rol van ziener) had last van lumbago. Ik wil graag de luxe-uitgave (luxe uitgave) van dat boek. Er wordt daar op lynxen gejaagd. De breinbaas at het liefst zo zout als brijn.

2. Tezamen trokken zij op. Hij moet zijn naam hooghouden. Een kutai is een hoogkijker. De maashagedis zwom in het Maaswater. Voor mij graag cafè macchiato. In de Maghreblanden wonen Maghrebijnen. Bij de pizza Margherita dronk hij een margarita. Mag glyfosaat nog steeds gebruikt worden? Marokijn (verkorting: marok) gebruiken boekbinders (het adjectief is: (half)marokijnen). Turks (ook: Spaans!) leer is marokijnleer (ook: saffiaan of maroquinerie) of chagrijnleer. Een masbangu is een horsmakreel. De martiale marshal hield wel van marshmallows, maar vondt dat marshallplan maar niks. Masusarijst is gele rijst. Mastiek wordt ook lantisk, mastik of mastix genoemd. Een mata is een stampblok, een matapi een cassavepers. Een mauvais quart d'heure lijkt veel op een quart d'heure de Rabelais, maar beslist niet op 15 minutes of fame. Een maulana is een Korangeleerde bij Hindoestaanse moslims. Wat is het verschil tussen een matroesjka en een baboesjka? Geen!

3. Een matjok- lijkt wel op en mahjongtafel. Het quartair is de jongste periode van het fanerozoïcum. Als adjectief betekent het ook: vierde (vgl.: quartaire sector). Verkoop je weer waarheden als koeien: vérités de Monsieur de la Palisse, zeg maar: lapalissades? Dan heb je vast een flinke lapalissadeverzameling. Bij een quarté wed je op vier paarden. Bij het kwartetten denk je meestal niet aan een quartet in een spectrum. Quarto, ten vierde: het boekformaat zal kwarto (afkorting: qto.) zijn, het boek is dan een kwartijn. Een quatre-quarts is een evenveeltje. Een gezicht kan trois-quarts zijn afgebeeld. Lipariet is ryoliet of kwartsporfier. Een QL-lamp is een quartz-lightlamp of kwartslamp. Het QG, het quartier général of hoofdkwartier is gevestigd te X. De scheldnaam voor Seyss-Inquart was Zes-en-een-kwart. Hij heeft driekwart (! TH) van zijn vermogen verbrast. Venlo en Roermond liggen in het Overkwartier.

4. Een maxim is een machinegeweer. Ken jij het maximebegrip? In BE is mazout [oe] stookolie. Dat wist je: mdf is medium density fibreboard en MDMA is methyleendioxymethylamfetamine (de drug ecstasy). Een medior zit tussen een junior en een senior in. Die wijn is van mediocre kwaliteit. Een mediëvist bestudeert de middeleeuwen. Een schlager nodigt uit tot meeblèren. Dus jij meent, dat een meent veel
mede-eigenaren had? Die meesterkok is pas meester-kok geworden. Die meester-schilder is een meesterarrangeur. We kennen de megahertz (afko: mHz), de megabyte (MB), milliwatt (mW), megawatt (MW), het wattuur (Wh) en het megawattuur (MWh). Is een mekanieker gewoon een mecanicien, een mecano? Heb je vandaag je adh (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) al ingenomen? 'Memento vivere' is geënt op 'memento mori'. In welk melkwegstelsel ligt de Andromedanevel nu eigenlijk? Zou een ménage à trois een moeilijke menage voeren? Zou je een Keltisch kruis of keltenkruis ook als menhir mogen aanduiden?

5. Meniger portemonnee was leeg. Een marktkoopman moet wel een mensenmens zijn. Helpt een mentholstift echt tegen migraine? VD noemt een mentsj een mensj (rechtschapen mens bij de joden). Het mercurius wordt met Hg aangeduid. Ken je het meritebegrip? Meta is een verkorting van metaldehyde. Een metis [ee] is een mesties: dat spreekt vanzelf. Is de microkosmos een microkopie van de macrokosmos? Hoeveel millivolt (mV) gaan er in een megavolt (MV)? Antwoord: een miljard! Is hij de middellijke dader? Een middenklasser (middenklassenauto) is een middle class auto [GB ook: middleclassauto]. Wat een miese (lelijke, ook: miesje) miezerd [min mannetje] ben jij, zeg. Een mignonette [geen 'tuh'] komt van een varken. Een milf dankt haar naam aan "mother, I'd like to fuck". Mikwes zijn joodse badhuizen. Die mikado heeft altijd graag gemikadood. Hij overhandigde het MER. Hij verdient veertig mille op jaarbasis. Deze millésimé is van een goed millésime. De minderdraagkrachtigen zijn de sjaak.

6. Op Kreta zagen we een minotaurus (stierkever). Mira-udu is de boomsoort mierenhout. Met veel misbaar verklaarde hij me misbaar. Het miserere geeft veel misère weer. Van je misjpooche moet je het maar hebben. Wie werd er Miss België? En wie Mister Holland? Die mock-up gaf uiteindelijk de doorslag. Een moel(ie) is een kneedtrog. Een mofokoranti ['mondkrant'] wordt gevoed door de geruchtenmachine. Een moloch is log. Een mojito is een zekere cocktail. Een mokomoko is een moerasplant en moksimeti is een zeker SR-gerecht. Zou in die stal MKZ, mond-en-klauwzeer, heersen? Die mon-choufantasie verraste ons. Een Monegask komt uit Monaco. Monomanie is eenzijdige fixatie op iets. Mopés zijn SR-vruchten.

7. De Moor reed op een moor. Hij moonde [oe] voor de grap. Zij zijn beslist moslimfundamentalistisch en moslimmilitant. Hij was al vroeg klaarwakker. Ken je de scat 'heybaberiebah'? De multiplescleroselijder [MS-lijder] moest een multiplechoicetest [evt. multiple choice test] uitvoeren. Deze wiskundige vergelijking heeft multipele wortels (oplossingen). Een muselet of agrafe kun je aantreffen bij een fles schuimwijn (champenoise, spumante). Met zijn musket schoot hij op een mosket, maar raakte een als doelwit opgehangen musketflik (kijk ook bij: soft target en flare). Een musketon wordt ook mousqueton genoemd. Bezit jij veel muzenkennis? Het mycelium of de zwamvlok is een netwerk van hyfen (schimmeldraden). Wist je dat myeline mergschede vormt? En mytylschool is geen tyltylschool. Die konijnen lijden aan myxomatose.

 
 

1218 Dictee maandag 27 nov 2017 (1): dictee Oefendcitee november 2017 (8) √

Dictee - dictees [1218] 

Oefendictee november 2017 (8)

1. Ergens buiten Bergen op Zoom troffen we een blotekakkiespad aan. Hij lijdt aan BED (binge eating disorder). Hij zei: "The proof of the pudding is in the eating". De studenten dronken nog een apengeiltje. De orde van de Mevlevi's omschrijft VD als de dansende, draaiende derwisjen. Laagwater kort je af met LW. De lagergelegen gebieden zijn te nat, de hogergelegen [niet in wdb.] dito te droog. Lamunchi is lamoensiroop. Hij fiets langsheen [BE] de schuur. Een langoest is een hoornkreeft en een langoustine een kleine kreeft, nieroogkreeft of Noorse [uit Noorwegen] kreeft. Hij heeft een enorme lapis-lazuliverzameling. Wist je, dat laos galanga is? Die ontwikkeling gaat via de larventoestand. Een LAN-party zonder computers is ondenkbaar (local area network). Met larp wordt live-action role-playing, een rollenspel, bedoeld. Daar heb je die lazerstraal weer met zijn laserstraal.

2. Laat dan die lastpost de Last Post maar blazen. Een bed kan een lattenbodem (latten bodem) hebben. Lavas kun je toch gewoon op lavash gebruiken? Een lazaret is niet alleen voor leprozen. Een led-tv heeft een ledscherm. Hij gebruikt lecithinenpreparaten (VD: zonder tussen-n). Zit er statiegeld op dat leeggoed [BE]? Hij is een snelle Duitsleerder. Hij volgt een leer-werktraject en verstouwt veel leerwerk. Zit hij weer te legoën? Leisure is besteding van de vrije tijd. Lethargie kan letaal zijn. In dat Libelleproza komt het libellennet niet voor. De LGO-besluiten betreffen landen en gebieden overzee. Bij golfen is de lie [laaj] belangrijk. Is een light verse ook een lightproduct? Een dwerg is een lilliputter [2 x ie]. Is het limbisch systeem specifiek menselijk? The sky is the limit: dat is dus de limit. Lindaan is een insectendodende stof. De line-up kom je bij meer sporten tegen, de line-out alleen bij rugby. Hij is links-extremist. Af en toe hebben ze op de Antillen een lionfishinvasie.

3. Mijn zoon volgt een liostage. Hij heeft een hele lipidenstudie [VD: geen tussen-n] achter de rug. Hoeveel lisdoddensoorten zijn er? Is dat een livealbum of een live album? Interessant met *piet*: vogel: bonte piet (scholekster), luis: als de pieten (heel erg), een hele piet, de hoge pieten in den Haag, een saaie piet, een piet in iets zijn (goed), de grote piet uithangen (plassen, dik doen), hete melk en dikke pieten (zeker gebak, op het ijs), iemand bij z'n pietje hebben (penis, ook figuurlijk), veel piet hebben (geluk), zich piet (bnw.) houden, zo piet als een muisje (stil, koest), Piet: Piet Snot, Pietje de Dood (Magere Hein), Zwarte Piet, Piet, Pieterbaas, Sint en Piet, Sinterklaas en zijn Pieten, een malle pietje (handelaar in de tweedehandsspullen (tweedehands spullen)), Piet de smeerpoets, (werp)spiets (spies, speer), Sint-Pieter, een pietertje (klein beetje), platte pieter (= platte peter, tuinboon), spie (spietje!), kepie (kepietje!), kopie(tje), pietlut, pietsie, pietsje en hulppiet.

4. Verder: opspieën (hij spiet op, dat hij opspiet), pappie(tje), pieterig, saaipiet, utopie(tje), zeurpiet, hippietijd (!), hoofdpiet, okapi(etje), pieterman (zeevis – onderdeel van de pietervis(sen), gulden – inwoner van Leuven – ook: peterman, penis; vgl. Pieterbaas!), verpieterd, keukenpiet, pietjesbak (triktrak, bakje met dobbelstenen), pietlut(tig)(heid), verpieteren, zielenpiet, zwartepiet (toespelen = zwartepieten), ietsepietsie, pieterselie (= peterselie), kanariepiet, therapie(tje), ietsepietsie, ietsjepietsje, therapietrouw (!), pietendiploma, pietepeut, pietepeuterig, pietepeuter(en), pietje-precies, zwartepietenspel, zwartepietenpak, chelatietherapie(tje), koek-en-zopietent(!) en zwartepietenbeleid (tot zover GB).

5. Uit VD nog wat interessante zaken: ietsjepietsje, impiëteit (slechtheid, goddeloosheid), kleurenpiet (regenboogpiet), Knekelpiet (de dood), paupiëtte (bv. blinde vink – vgl. blinde dirk = ketelkoek), piëta (Maria met gestorven Jezus), pietdood (morsdood), piëteit (vroomheid, verering), pieterig (tenger), (Sint-)Pieterspenning, pietheinen (stelen), piet-in-'t-hok (* geslachtsgemeenschap, brandewijn), pietjanknor (= piepjanknor = *), pietje(s) (hoofdluis),
pietje-de-voorste (haantje-de-voorste), gossiepietje, pietenpet, zwartepietenprotest, pietje-precies, pietje-rechtuit, pietje-secuur, pietjeslui (vogelaars), pietjesneuker (muggenzifter), pietjeswagen (soort janplezier), pietmaker (opschepper), regenboogpiet, roetpiet (schoorsteenpiet), piet-van-vliet (koekoeksoort), sint-pieterskruid (sleutelbloem, glaskruid), sjappietouwer (baliekluiver), spietoren (uitkijktoren), sullenpiet (dommige zielenpiet), tempietto (Romeinse tempel), uitgepieterd (mager, zwak), wegpieteren (verkommeren), zanikpiet en zielenpieten (zielig doen).

 
 

1217 Dictee zondag 26 nov 2017 (2): dictee Juridisch Dictee Grotius 2017 √

Dictee - dictees [1217]

Juridisch Dictee Grotius Leiden 2017

De boekenkist et cetera (auteur: Tonko van Leeuwen)

1. Twintig lustra geleden, wat een wereld van verschil. De ontdekker van de lorentzkracht net met welverdiend emeritaat, de hallen en zalen van het Kamerlingh Onnes Gebouw gevuld door een eclatant gezelschap van wis- en natuurkundigen.

2. De rechtenstudent moest zich elders vermaken, gelubd zonder zijn geliefde KOG [zie zin 1!]. Meelijwekkend is deze historische confrère – een veilige aanname qua geslacht – nu wij ons wanen in de periode na het caoutchoucartikel [in grondwet], maar nog voor het algemeen stemrecht.

3. Soit, zal hij een centennium geleden tegen zichzelf gezegd hebben, onvermurwbaar en vastberaden. Met groot gelijk, want vanaf dat moment is er een plek zonder quatsch, weg van de koeionerende menigte, een rendez-vous van gelijken. Er is J.F.V. Grotius.

4. Een eeuw oude vereniging, met een eeuw aan veranderingen onder haar vleugels. Ten oprichting net bijgekomen van de daguerreotypie, nu met Snapchat snapchat (!) men erop los. In vroeger tijden exquise champagne drinkend bij een bal masqué met jazzzanger, nu swingend en salsaënd op house- en rock-'n- rollmuziek.

5. Van boekenkist vol zware literatuur, over het jus gentium [volkenrecht, VD] en natuurrecht, tot iPad met Legal Intelligence [eigennaam – zoekmachine voor betrouwbare juridische informatie] – het de pyknische gestalte van de student vandaag de dag is alleen nog maar te wijten aan zijn of haar bierconsumptie, niet omdat er zoveel gesjouwd wordt met gebogen rug.

6. We bevinden ons in een tijd van studentikoze kladderadatsch, met anglicismen in elke zin, concentratiebogen van likmevestje, een wereld mijlen verwijderd van die van honderd jaar geleden. Pantagruelesk zoals men zich vaak voordoet, is het eerder quasinonchalant. Twee werelden van verschil, met een één ding gemeen. Gekoesterd door elke rechtenstudent, sinds zeventien en lang daarna; honderd jaar Grotius, hoera!

 
 

1216 Dictee zondag 26 nov 2017 (1): dictee Portaelsdictee Vilvoorde 2017 √

Dictee - dictees [1216]

Portaelsdictee Vilvoorde 2017

De 73 woorden in rood moesten door de specialisten worden ingevuld, de 75 blauwe door de liefhebbers. Toelichting in groen tussen vierkante haken [ ].

Een odyssee (auteur: Jan Deroover)

1. Dit verhaal gaat over de reisimpressies van Jean François [Jan Frans, Jean-François] Portaels, een negentiende-eeuwse
schilder-reiziger, visueel chroniqueur en zijn odyssee, toentertijd [thans ook: toendertijd] geen sinecure [VD ook: sinecuur], zonder tgv's en dat ging dus niet op z'n janboerenfluitjes. Geboren in het jaar des Heren 1818, op 3 april volgens de gregoriaanse kalender, onder Hollands bewind. Hij was molenaars- en brouwerszoon in een familie waar keukenmeidenfrans en Marollenfrans werd gesproken, vermoedelijk nog het meest in Vilvoords dialect. Hij trok naar het Louvre als voorbereiding van het admissie-examen voor de Prijs van Rome, waaraan een reisbeurs verbonden was om in Italië de antieken te gaan bestuderen. Hij bereidde zich consciëntieus voor.

2. Op 7 oktober 1842 won hij de Prijs van Rome [Prix de Rome, v.a. 1663] en kon hij beschikken over heel wat middelen, want Portaels' vader was geen croesus en hij had nog niet geërfd. Voor zijn afreis had hij zijn valies volgepropt met een pardessustje [overjas], een
houtje-touwtjejas, een zonnehoed, naast nog wat victualiën. Zijn vader sprak hem toe: "Heil zij met u en hoed (!) u voor gevaar!" Hij vertrok mit heißem Bemühn [met vurige ijver]. Hij verplaatste zich met een kales [VD; met GB ook: calèche, andere uitspraak], dan weer een droschke, getrokken door een span behemoths [groot en sterk viervoetig dier; Bijbel: B] of paarden met een sjabrak [dekkleed], terwijl lipizzaners voorbijijlden. Om de tijd te verdoen [doden] vermeide hij zich met bezique spelen en trente-et-quarante.

3. Via onze oosterburen en via het Schwyzerdütschsprekende deel van de Confoederatio [VD] Helvetica trok hij de Alpen over. Aangekomen in Rome, la città eterna [de Eeuwige Stad, Rome], vond hij een tijdelijk verblijf bij de Zusters [VD: zusters van het Heilig Hart, maar: Zusters van het Arme Kind Jezus] van het Heilig Graf, zwartgekouste [als: witgehandschoend] kanunnikessen, niet kortgerokt, buren van de barrevoetse monniken. Het was een prachtig monasterium met een peristyle [zuilengang] met pen-en-gatverbindingen in stucmarmer en stucco lustro [beide: kunstmarmer] en muren bezet met spachtelputz. Hij kon acclimatiseren in de aanliggende tuin, waar duizendguldenkruid woekerde naast juffertje(s)-in-'t-groen en hyacinten. Portaels maakte er kennis met de Italiaanse keuken met prosciutto [achterham], cacciucco [vissoep], panettone [brood, Kerstmis], cappuccino en maraskinotaartjes [vgl. marasquin = maraskijn], eens iets anders dan paardensteak of kippenragout of boekweitebrij uit de Brabantse keuken.

4. Het was de bedoeling Bijbelse taferelen te schilderen, ook ignudi [ignudo = naaktfiguur] zoals zovele voorgangers. Hij maakte er zijn eerste schetsen, veelal chiaroscuro [clair-obscur], tekende in situ [ter plaatse], in plein-air [vrije natuur] op vergépapier [met waterlijnen]. Bepaalde lijnen werden benadrukt met gallusinkt,
3,4,5-trihydroxybenzoëzuur [galluszuur], later verantwoordelijk voor inktvraat. Na zes weken stuurde hij een eerste reeks werken naar de juryleden, naast een souvenirtje voor zijn moeder en een ansichtkaart naar Navez [vees], zijn oud-leraar. Via de Pontijnse moerassen [in regio Latium, drooggelegd door Mussolini; evt. Moerassen] en over Napels trok hij naar het Apennijns Schiereiland.

5. Een onvoorzien oponthoud vond plaats bij het verderzetten [BE] van de reis, want in Napels werd hij aangevallen door de loucheste Italiaanse maffia [enk., m/v] en hun zijn/haar Napolitaanse mastiff [Engelse dog] (ook: mastino napoletano = Italiaanse dog]. In Palermo nam hij de stoomboot en reisde door naar Malta. Het schip verdwaalde, hij had sjlemazzel [pech], want de kapitein vond de Leidster niet, de Poolster, beneveld door de limoncello [citroenlikeur] zag hij alleen de Andromedanevel. Zijn ausdauer was op de proef gesteld. Hij kon bekomen in een van de grands hôtels [ook: grand hôtels!]. Maar hij moest besparen op zijn reiskosten en vond een refuge [toevluchtsoord] bij de johannieterridders of hij verbleef sub Jove frigido [onder de blote hemel]. Hij zette zijn homerische tocht verder [BE] richting Athene, bezocht de Akropolis en genoot van de Griekse yoghurt en tzatziki [gerecht]. 

6. Hij reisde naar Thessaloniki via de Landengte [maar VD heeft: landengte; istmus, mv. istmi of istmussen] van Korinthe waar vroeger de Isthmische Spelen plaatsvonden. Hij aanschouwde in de verte Constantinopel en had een prachtig uitzicht op de ziggoerats [tempeltoren] en campaniles [klokkentoren] met jaquemarts [figuurtje op klok]. Aldaar aangekomen bezocht hij de binnenstad waar hij zich tegoed deed aan köfte [Turks gerecht] en nargileh [waterpijp] rookte. Hij zette zijn reis verder [BE] naar het Midden-Oosten via Smyrna en Baalbek met zijn Romeinse tuinen en kruip-in-door-sluipsteegjes [wdb.: kruip-door-sluip-doorsteegjes]. Hij bereikte de Oriënt.

7. In december kwam hij aan in Damascus. Er woedde een strijd tussen sjiieten en soennieten, allen moellahs [ook: mollahs - geestelijke], waarbij nazaten van de Loutere Broeders [school van islamitische filosofen – 10e eeuw] bemiddelden via een derwisj [o.a. bedelmonnik]. Gelukkig vond hij snel onderdak in een lokaal klooster, voor hem zijn mekka. Hij trok verder naar het Beloofde Land en bezocht Bethlehem waar hij de middernachtmis bijwoonde in de kerk van de grot van de Annunciatie [r.-k.: Maria-Boodschap], aan de buitenkant begroeid met in bloei staande ster-van-bethlehem. Op onnozele-kinderendag [= Onnozele-Kinderen] ging hij verder naar Egypte en had er een relâche forcée [gedwongen oponthoud] omwille van een koortsepidemie ten gevolge van de chikungunya [virusziekte; muggen – NL: goen, BE: koen]. Hij kon gelukkig een beroep doen op de medewerkers van de Rode Halvemaan [avant la lettre ...].

8. Jean François trok verder naar Thebe, de oud-Egyptische [ook: Oud!] stad, en verbleef er bij een lokale fellah [landbouwer] in een bedoeïenentent, een twee-onder-een-kapwoning avant la lettre. Hij moest beschutting zoeken tegen samoem [ook: samoen] en chamsin [ook: kamsin], beide ghibils [hete woestijnwinden] in Noord-Afrika. Hij konterfeitte kamelen en dromedarissen, Saharaanse taferelen en leidde een seminomadisch bestaan, want de lange reis kostte hem geld en hij lag bijna aan de gallemieze(n) [blut zijn]. Hij voer de Nijl af in een dhow [boot] of een feloek [zeilboot, VD ook: feloeka]. De lokale bevolking, vooral islamieten, vierde het einde van de ramadan en hij werd uitgenodigd via zijn dragoman [ook: drogman – tolk] en prud'homme [vertrouwensman, maar: monsieur, Joseph Prudhomme] op het Suikerfeest [Ied-al-Fitr].

9. Op 2 april, de dag voor zijn 28ste (28e) verjaardag, beleefde hij het toppunt van zijn reis. Hij was de invité [vr.: invitée] van de wali [= vali: gouverneur], Mohamed Ali, onderkoning van Egypte. Portaels droeg een kasjmieren jacquet en een pashmina [sjaal] en een ravenzwarte ceintuur. Hij werd met egard(s) ontvangen, nu zou de jeugd dit propz noemen. Hij kreeg de opdracht zijn staatsieportret te maken tegen een hoge prijs en had zijn mecenas gevonden. De wali lag neergevlijd op een ottomane, een chaise longue, bekleed met patchwork [met lapjes] in een paisleypatroon [abstract, kleurrijk], met ernaast een gueridon [tafeltje], waarop een Ierse (!) whiskey stond in een
façon-de-venisekaraf. Hij dronk er verse muntthee en rookte op aandringen van zijn hoge gast(heer) uit een soort tjilm [pijpje voor opium]. Het driegangenmenu bestond uit rode zeebrasem, lavash [brood] gedept in dukkah [mengsel om brood in te dippen] en een croquembouche [nagerecht].

10. Uitgerust trok hij verder naar Gizeh waar hij de sfinx en de piramides schetste. Het werd stilaan tijd voor onze eerste Syriëganger terug te keren naar Vilvoorde, waar hij à bras ouverts werd verwelkomd. Hij werkte zich te pletter. Hij tekende oosterse vrouwen, nooit met een decolleté en niet shabby gekleed, wel in een berthe [kanten pelerine] van orleans [zekere stof], al dan niet met een haik [sluier], dan weer in een abaja [gewaad moslimvrouwen] of gewaden van chalcosienkleurige [koperglans] chintz [stof, ook: calicot, indienne, sits] en barège [japonstof] in jonquillekleur [gele narcis]. Hij portretteerde de zus van Leopold II, Marie Charlotte, in Lombardische [ook: Lombardijs, betreffende Lombardije] kledij in een chemise [hemd] in régence [zijden japonstof] met suçon(s) en kanten pelerine. In 1849 huwde hij Navez' [vees] dochter. Hij reisde later Europa af, was aanwezig bij de opening van het Suezkanaal en werd ook directeur van de Brusselse Academie [eigennaam] waar o.a. Ensor, Van Gogh [maar: Vincent van Gogh] en Van Rysselberghe tot zijn leerlingen behoorden. Hij overleed op 8 februari 1895 en ligt begraven op het kerkhof van Laken, het Belgische Père-Lachaise [de beroemde begraafplaats van Parijs].

 
 

1215 Dictee vrijdag 24 nov 2017 (2): dictee Groot Castricums Dictee 2017 √

Dictee - dictees [1215]

Het Groot Castricums Dictee 2017

(Geen titel; auteur: Gerard Wortel)

1. Het jaar tweeduizend zevenenvijftig was een memorabel jaar voor de gemeente Castricum, omdat er vanwege het vijftigjarig bestaan van de humanoïde robot tal van artificiële activiteiten werden georganiseerd ten behoeve van de tweedegeneratierobots, een ogenschijnlijk koudhartige, gesofisticeerde [ook: gesofistikeerd – andere uitspraak] doelgroep.

2. De burgemeester opende het jubileumjaar triomfantelijk met een wijdlopig discours over kunstmatige intelligentie en sprak lauwerende woorden over de groteske wijze waarop de doorsneecyborg uit zijn gemeente in de afgelopen decennia wist te assimileren, waarbij de laatste nooit ofte nimmer enig xenofobisch gedrag tentoonspreidde of ervandoor ging ingeval een collisie dreigde met de menselijke entiteit.

3. Nadat de zorg- en knuffelrobots door het college van B en W reuzegrappig gefêteerd waren op een geëngageerde vaudeville, bracht een a-capellakoor van juveniele robots op initiatief van een lokale CDA'er de vijftien strofes van het Wilhelmus ten gehore, weliswaar met behulp van een autocue, opdat de nationale hymne niet zou ontaarden in een kakofonie.

4. Daarna toog men naar een zompig en gemillimeterd grasveld, waar twee atypische voetbalteams, bestaande uit androïde robots met een immens hoog IQ, een heuse derby uitvoerden met over en weer fenomenale een-tweetjes, crosspasses en man-tegen-mangevechten, zodat er een spanning heerste vanjewelste [GB ook: van jewelste, van je welste] en de aanwezige toeschouwers het bijwijlen Spaans benauwd kregen.

5. Speciaal voor de feminiene robot waren er in de lokale staminee workshops maquilleren en coifferen, waar robots met het sterrenbeeld Tweelingen een gratis coupe soleil konden krijgen of een voucher om naar believen te outletten in een doe-het-zelfzaak; dit tot ongenoegen van een aantal genderneutrale denkers die zich buitengesloten voelden en zich dientengevolge impertinent en misogyn gedroegen.

6. Ten slotte was er, als afsluiting van het jubilee, voor de ganse goegemeente een bal masqué in de sportaccommodatie, waar robots en mensen zich ongebreideld konden uitleven met linedancen en aerobiccen, terwijl er tussen beide groepen heimelijk geflikflooid werd.

7. Om het wij-gevoel tussen robot en mens continu te pushen heeft de Stichting Feestcomité Castricum besloten om er vanaf tweeduizend zestig weer tegenaan te gaan met een groots robotfeest in de vorm van een triënnale.

 
 

1214 Dictee vrijdag 24 nov 2017 (1): dictee Mortsels Dictee 2017 √

Dictee - dictees [1214]

Dictee Mortsel 2017

Huwelijksperikelen (auteur: Reinhilde Haest)

1. Mag ik u mijn buren voorstellen: het is een mooi gezin, echt nette lui. Frans is een notoire klarinettist met een drukke concertagenda. Zijn vrouw Marie is yogacoach. En dan zijn er nog de twee 14-jarige zonen, een twee-eiige tweeling. Frans en zijn vrouw hebben nogal uiteenlopende interesses. Zo vindt hij dat op een matje op de grond liggen om je daarna een beter mens te wanen een snobistisch gedoe. En Marie van haar kant heeft niet al te veel belangstelling voor het concertleven van haar man. Die meningsverschillen hebben soms verregaande consequenties. Zo konden zij vorige zomer het niet eens geraken over hun vakantiebestemming. Marie wilde naar Zuidoost-Azië voor haar relaxatietechnieken, maar Frans wilde helemaal niet gaan yogaën. Hij verkoos te gaan saunaën in Finland, in een authentieke houten sauna aan de rand van een van de vele Finse meren, ver van het lawaai en de CO₂-emissie in onze vervuilde steden. De zonen wilden geen van beide: hun plan was in hun hawaïshirt te gaan zumbaën. Dat leverde hoogoplopende discussies op, een compromis bleek niet mogelijk.

2. Hoe anders was dat vroeger! Als verliefd koppeltje hadden ze het niet al te breed. Een beginnende muzikant verdient namelijk nog niet veel. Een citytrip naar Parijs konden ze zich niet permitteren, maar ze waren gelukkig. Ze waren tevreden met een gezellig tête-à-tête
[het-woord] in een kleine koffieshop (ook: coffeeshop) om de hoek, of met een simpel dinertje met een bord spaghetti bolognese, toen nog zonder het obligate glas bordeaux, en een suikerrijk dessert. Of ze vierden Valentijnsdag met een kant-en-klare pizza thuis, in hun pyjama in de zetel voor de televisie. Toch was dat een mooie tijd!

3. Bijzonder mooie herinneringen bewaren ze aan die romantische reis naar de Italiaanse Rivièra [VD], kort nadat ze getrouwd waren. Dat was het summum! Negen maanden later werd hun tweeling geboren. Dat heeft hun leven helemaal overhoopgegooid. Marie was overstuur, ze had haar handen vol  met de zorg voor de baby's en de stress werd haar te machtig. Om haar te helpen gaf Frans haar een yoga-abonnement. Toen is de yogakoorts begonnen. Ze ging daar zo in op, dat ze geen enkele sessie miste en dat ze na een minimum van tijd zelf coach werd. Nu had ze zeker geen tijd meer om met Frans mee te gaan als die in het buitenland op tournee was. Marie vervreemdde steeds meer van Frans en die zag dat wel, maar wist niet wat hij er kon aan doen. Af en toe haalden zij mooie herinneringen aan vroeger op, maar daar bleef het bij.

4. En de vakantie? Terwijl de twee jongens op zumbakamp waren, zijn de ouders naar een chic wellnesscenter in de Zwitserse Alpen getrokken, in de frisse berglucht, met sauna, yoga en tutti quanti à volonté.

5. Eind goed, al goed!

 
 

1213 Dictee donderdag 23 nov 2017 (2): dictee Oefendictee november 2017 (7) √

Dictee - dictees [1213]

Oefendictee november 2017 (7)

1. Ik behoor kennelijk tot de osd, ons soort dicteenomaden. De jabroer (jaknikker) bracht een ja-stem uit. Een jab is bij boksen een punch. Je hebt een mooi jabotje op je jurk. Het ja- en neekamp voerden hun bekende ja- en neecampagnes in de strijd om de ja- en
nee-stemmen. Jammie, wat is dat lekker. njamnjam! De jakobieten waren: 1) aanhangers van het monofysitisme [Christus alleen goddelijk, niet menselijk] of 2) aanhangers van Jacobus II van Engeland (en jakobijnen vurige democraten of (vroeger) dominicanen). "Hebben jullie een nee-neesticker" [nee/nee-sticker] is een ja-neevraag [ja/nee-vraag], ook als het antwoord 'neeneenee' is! De (d)jarang kepan (uit het Javaans?) is een Javaanse dans waarbij men gevlochten stokpaarden berijdt, in trance geraakt en dan het gedrag vertoont van bepaalde dieren, zoals paarden, tijgers, slangen en apen (dit is dus geen javanisme en zeker niet dat van de javamens!). De tweeling (uiteraard tweeëiig) vierde hun zijn feest als waren ze jarige job en jarig jetje: beiden hadden ze hun jawoord nog niet vergeven (gegeven). Bleekwater heet ook wel (eau de) javel. Zijn karkó's grote zeeslakken, een carco lijkt hetzelfde te zijn.

2. Is die jazza nieuw als jazzzangeres? Een janet mag je ook 'jeanet' noemen (homoseksuele man). De beide zaken werden gejuxtaponeerd. Wie onverschilligheid tentoonspreidt, vertoont
je-m'en-foutisme. Jeu de boules spelen is jeu-de-boulen. De vragende je-vorm krijgt meestal geen (extra) t: dat heb jijzelf jezelf toch wel aangeleerd? Die jeugdzorg is je van het. In Suriname hebben ze het Jeugdparlement. Hij zit in een jji (NL: justitiële jeugdinrichting (jeugdgevangenis)). De jij-bak ging over jijen en jouen (en ook over uitjouwen). Het woord 'jid' is Bargoens voor 'Jood'. Een jock is een dj. Joechei, 't was in de maand van mei. Hij leed aan Jodenhaat en gaf dus maar een jodenfooi. Een joert(e) of yurta of ger is een zekere nomadische Kirgiezen- en Mongolentent. Joh, bedoel je een johannieterridder?

3. Die jonggestorven man hield van jong belegen kaas. Hij kickt op jonathans en jonagolds, zeker na earl grey (earlgreythee) en ook als het geen Jom Kipoer is. Het jonassen met die jonas [pechvogel] is naar Jona(s) genoemd. Jij bent nog jonk, al ben je geen twintig meer. Jottem, dat gaan we doen! Haar ware jozef bleek een kuise jozef te zijn: dat leidde tot een jozefshuwelijk. Een judaskus bezegelde zijn lot. De juriste en al haar feminiene collega's hadden een juristenbijeenkomst. Geef die jutezak (juten zak, VD ook: jute zak) eens aan, wil je? De juryuitspraak was gunstig voor hem. Voilà, je jackrusselterriërpuppy. Een kachu is op de Antillen een koehoorn, een traditioneel muziekinstrument. De kaisoi is een koolsoort als bladgroente. Nederlanders eten een kaiserbroodje, Duitsers een kaiserbrötchen. Een ka'i òrgel is een draaiorgel. Ik ga die rekening van Jan Kalebas voorlopig niet betalen. Mooi, die kalken knikkers!

4. De kalief heerste over zijn kalifaat. Op het kamerbrede tapijt werd de motie Kamerbreed aangenomen. Feyenoord en Ajax hebben kamp op gespeeld. De meerkamper verbleef in een camper. Hij kreeg een klap op zijn kanis. Het woord 'kapo' komt van Kamppolizei. Karet is rubber en een caret is een dakje. Met de karpattenziekte (VD: ehrlichiose) heb je op de Antillen teken. Een kashupete [GB; ook: cashupete] is een cashewnotentaart. De betaling voor de kassalade ging in de kassalade. Een kasyu (GB) is een kasjoe (VD; GB: katsjoe) [cashewnoot]. In dat huishouden van Kea vlogen heel wat kea's (papegaaien) rond. Hij sloeg een reuzenkemel (ook wel: reuzekemel). Koffie met keksi (cake), lekker! Hij haalde kielekiele de eindstreep. Ken je de boom kibrahacha? Vlak bij ons huis in Middelburg staat een thomashuis. Geef mij maar kip kerrie, dan maak ik er kipkerriesalade van. Een kipper is een brado of een kiep- of stortkar.

5. Wat betekent 'kinsena'? Ik denk: veertiendaagse betaaldag (vergelijk kazeem, kazem). En betekent 'kipashi' een heel brood? In SR staat 'kiut' voor 'fraai' [vergelijk: cute]. Is dat nou het prototype van een houten klaas, een droge klaas of een olijke klaas? Ik wil graag een klaasjes- of dirkjespeer. Een klapchi is een rotje. Onder het oogsten van de klarun [VD: klaroen] werd er klaroen gespeeld. Die atleet is een klas(se)bak. Die klassespeler is hoofdklassenvoetballer. Hoe heet dat in het klassiek Arabisch (en in modern Hebreeuws of vulgair Latijn)? Die klerenkast had zich in de kledingkast verstopt. Voor weinig geld wordt je verhaal in kleinkapitaal gezet. In SR vindt men nog kleinlandbouw. Wat klerikaal is, betreft de clerus. Ze hebben een klik (match).

6. Klezmorim spelen klezmer(jazz). In onze inpandige garage zit een klinket (loopdeur). Ze maakte een schattig knicksje (niet in haar niksje!). Hij gaf zichzelf een klap voor z'n kneiter vanwege die knijt. Een kob is een kobwaterbok. Een kob is een kobmeeuw (zilvermeeuw). Een koekepeer past niet op koekebrood. Een kofimama (GB, VD: koffiemama) heeft geen kinderen, maar takken. Nu is Engels feitelijk de koine (en in de toekomst het Chinees?). Een kokolampu is een blikken olielamp. Een kokosorgeade kun je drinken. Bij het koppeltjeduiken aan de waterkant raakte hij geheel kopje-onder. Hij was de kop van Jut omdat ie er bij de kop-van-jut niks van bakte. Stuur mij s.v.p. een kopie conform (cc), wil je? Dat motief doet Korinthisch aan. Een koredor is een gang (vergelijk corridor). Komaan, kom op! In BE is een kortverhaal een kort verhaal, een short story, een novelle. Een kotkoti is een veenmol. Hij kan piano(-), viool(-) en contrabas spelen (en ook nog chapeau bas).

7. Lusten jullie krabsla? In SR betekent krabita-anu hebben: 1) slechte handen hebben bij het knippen van haar of 2) alles wat men aanpakt, doen mislukken. Een koralen ketting is vast ook een kralenketting. In het Kranshigebouw op Curaçao huist de afdeling Burgerlijke Stand aldaar. Krapaolie komt van de krapboom. Krapé-eieren komen van zekere schildpadden. Hoe schrijf je krawkraw [kraa] tegenwoordig (chips van de cassave). Een krioyogerecht komt uit de Curaçaose keuken. Niet iedere kritische criticus heeft weet van het begrip kritikaliteit. Na croquet spelen is het goed kroket eten. Over taal en god Kromanti hebben GB en VD nog een appeltje te schillen. Hij liep liever dat kruip-door-sluip-doorweggetje. Wanneer was de Kinderkruistocht? [1212]. Hoeveel staties heeft een kruisweg? [14].

8. Een krutu is een vergadering, beraadslaging. Een KSA'er behoort tot de Katholieke Studentenactie. Een kuarta is een muziekinstrument en een kudzu een plant (bodembedekker). Met 'beiderlei kunne' wordt 'beide kunnen' [geen eind-n uitspreken] bedoeld. Ze woont zolang in een moeder-en-kindhuis. Een kulaman staat voor op een korjaal. De palmboom kumbu levert vruchtensap. Een kunukuhuisje staat op het platteland (buiten stad en dorp; vgl. VD: knoek). Een kunukero is een boer. In een kursaal kun je geen kür (kuur) rijden. Hij heeft vroeger heel wat kwajongensstreken uitgehaald. De kwasibita is de kwassieboom [en levert een koortswerend middel]. De kwihi is een mimosa-achtige plant. De Kwinti's zijn zekere bosnegers en die spreken Kwinti. Kwikwi's zijn zekere vissen. Het Kyotoprotocol dient gerespecteerd te worden.