Dictee - dictees [1205]
Groot
Dictee Sint Anthonis 2017 (in De Oude Heerlijkheid)
In
de schaduw van de rômfabriek (auteur: Piet Vloet)
1.
Schitter in alle disciplines waarin geschitterd kan worden; Oploo past deze
euforiserende leuze toe door toneelkunst, want het beseft dat kunst altijd ook
woord- en toneelkunst behelsd heeft; juist op dit punt slaat het
would-bekunstdorp Sint Anthonis een astronomische modderfiguur: het heeft zelfs
geen toneelclub waardoor mijn bloed karnemelk wordt.
2.
Geroemd moet worden het initiatief van het Oploose echtpaar dat drie toneelclubs
tot een drie-eenheid, niet te verwarren met de
rooms-katholieke Drie-eenheid,
weet te smeden en met een gezamenlijk superoptreden Oploo op de Noord-Brabantse
toneelkaart zet.
3.
Een aubade aan de auteur die reuzegrote gebeurtenissen uit het verre verleden een
reuzengestalte geeft in een authentiek, historisch verhaal dat ontroert en
waarvoor hij veel research verrichtte en vele interviews afnam.
4.
Velen van ons kennen de rômfabriek; een typisch Brabantse betiteling, want
"rômme" is ordinaire, alledaagse, doordeweekse koeienmelk en
"melk" is karnemelk waarvan de room is afgekarnd voor goudgele boter;
daarnaast is er nog sprake van fiets over de betekenis waarvan zelfs
deskundigen ruziën. Raad jij of raadt u nu maar wat het precies is.
5.
Het toneelstuk onthult het verhaal van onderduikers en gecrashte piloten die
door de moffen gezocht werden maar ook expliciet van heroïeke helpers, die in
de schaduw van de fabriek, verborgen voor Duitsers en gewetenloze NSB'ers, deze
refugiés hielpen met inzet van hun hachje zonder dat zij op hun iPhones
geïphoned konden worden over eventuele razzia's door bloedfanatieke,
minderjarige nazietjes die in koelen bloede moordden.
6.
Voor deze hulp was mannen- en vrouwenmoed nodig, want werd je geattrapeerd door
laag-bij-de-gronds verraad van pilatussen of door iemands loslippigheid, dan
wachtte je de kogel of misschien nog erger het concentratiekamp waar een
tergend langzame dood loerde totdat Magere Hein je kwam halen.
7.
Wij, toeschouwers, zien het optreden van de tonelisten maar moeten ook oog
hebben voor de arbeid die een tiental vrijwilligers verrichtte: decorbouwers
voor een coulisselandschap en geaquarelleerde luchten, coupeuses en costumières
voor archaïsche kostuums anno Domini 1944, grimeuses voor een beatrixkapsel en
dan vergeet ik nog de auteur, de regisseuse en alle coacteurs en coactrices inclusief
de souffleuses.
8.
Voor mij als linguïst is Oploo in drieërlei opzicht het kunstdorp bij uitstek,
wat nog meer profiel krijgt door het pseudo-Romeinse amfitheater dat gebouwd is
met de inzet van de zzp'ende bevolking waar zelfs een duizendtal bijtjes op de
achtergrond zoemt.
9.
Cultureler kan toch niet: een trias van cultuur, natuur en coöperatie. Applaus
voor Oploo.
