1179 Dictee woensdag 4 okt 2017 (1): dictee NVJ Dictee juristencongres 2017 √ x

Dictee - dictees [1179]

Dictee NVJ op juristencongres over taal 2017

Een consciëntieuze functionaris vindt zijn Gethsemane (auteur: Roel Schutgens)

1. Blijkens dubbelblind, niet-gefalsifieerd [gefalsifieerd] sociaalpsychologisch onderzoek neigt het juridisch metier – tezamen met de medische stiel – er van alle aan de alma mater gedoceerde disciplines het pregnantst naar om aspirant-collegae te evalueren op de distinctieven van het voornapoleontische patriciaat.

2. Wie solliciteert als gynaecoloog moet niet verrast zijn als de commissie vis-à-vis de kandidaat – in stede van de medische referenties te verifiëren – bovenal peilt welke wijn-spijscombinatie deze had geprefereerd: drinke de authentieke gourmand bij zijn chateaubriand een gevelouteerde bourgogne of juist een foudroyante medoc?

3. Naar verluidt staan in onze hogere rechtscolleges de kledingkarakteristieken van de haute couture in het epicentrum.

4. Een witgesokte [vgl.: blauwgekield] sollicitant die op espadrilles arriveert, legt het ontegenzeggelijk af tegen de suave representant van de golfende upper class, die op bordeauxrode brogues met een enkele Windsor [merknaam stropdas, mogelijk: windsor] en een forsythia in de revers het toneel betreedt.

5. De buitenissige raadsheer had evenwel al sinds zijn puberteit een hartgrondige antipathie tegen maatschappelijk klasseren, weshalve hij van den beginne balsturig de kont tegen de krib had gegooid.

6. Hij kleedde zich in non-descripte niemendalletjes, soupeerde zijn kerstdiner op z’n janboerenfluitjes bij Van der Valk of de afhaalchinees, en gewaagde eenvoudigweg van ‘toilet’ en ‘peignoir’, niet van ‘wc’ of ‘badjas’.

7. Daarom ook trad hij toe tot de magistratuur, waar hij als een zebedeus [weerloze tobber, sul] zwoegde voor het bonum commune.

8. Zijn bescheiden traktement liet hem siberisch: als rechter kon hij naar hartenlust linguïstische inventiviteiten aaneenrijgen en rechtsoverwegingen zonder clichés concipiëren.

9. Hij palaverde met jolijt over de clausula rebus sic stantibus
[niet in wdb.: (overeenkomstenrecht) – het beding van het overeengekomene is slechts van kracht onder gelijkblijvende omstandigheden], over moord met voorbedachten rade, over het
lex-mitiorbeginsel [milder oordelen als de wet tussentijds veranderd is], over nulla poena [geen enkele (strafbare) gedraging mag met terugwerkende kracht strafbaar worden gesteld] en over détournement de pouvoir.

10. Tot een recidiverende delinquent heel affronterend tegen hem zei: "Mierenneuker! Allemaal taalkundige poeha!".

11. Gechoqueerde [ook: geshockeerde] introspectie dwong hem tot een geëmotioneerde confessie: ik schrijf als een patjepeeër …

12. Opeens wist hij het: ik ga Nederlands leren!

 

 

 

 

1178 Dictee zondag 1 okt 2017 (1): dictee Oefendictee okt 2017 (1) √ x

Dictee - dictees [1178]

Oefendictee oktober 2017 (1)

1. Je weet toch dat brt. de afkorting is van bruto, en brt die van bruto registerton (vergelijk: nrt = netto registerton)? Een notoire veelpleger doet veel onoorbaars. Als nimfen draalden de nymfomane nymphes du pavé [straathoer] rond het nymfaeum [monumentale fontein], juist toen een nymfale [soort van dagvlinder] opvloog. Bij het oarsen [boordroeien, elke roeier één lange riem] ga je toch geen o-antifonen [rooms-ka­tho­liek: de ze­ven an­ti­fo­nen die met de uit­roep ‘o’ be­gin­nen en die van 17 tot 23 de­cem­ber in de ves­pers van het ker­ke­lijk of­fi­cie ge­be­den wor­den] zingen? Hij speelde luit [ook: luid] op zijn oedje, zijn luit. Je kunt toch moeilijk tot de of-of- én de en-engeneratie behoren [GB ook: en/en, of/of]. Wanneer valt Onnozele-Kinderen
[onnozele-kinderendag]? 28 december! Hij speelt altijd oordje-zeker [nooit eens iets wagen]. Het is illusoir dat alles oorbaar geschiedt. Met een open mind ben je open-minded. Speelt hij nou eufonium [tenortuba, koperen blaasinstrument] of ophicleïde [ko­pe­ren
blaas­in­stru­ment met klep­pen, voor­lo­per van de tu­ba]
[vgl. ophicleïdenspeler en teorbenspeler - basluit]? De N-VA'er en de Open Vld'er [vgl. VLD] gingen in de clinch met de vroegere nieuwflinkser. Op zich is iets opzichzelfstaands zo gek nog niet. Sodemieter op, jij met je sodomie [mens en dier of homoseksualiteit]! Het Oranje-elftal bestaat uit Oranjespelers, oranjehemden dus. Dat laatste is nu op-en-top, op een duit, op-en-duit, op end' op een metonymie (metonymia: een zaak wordt gebruikt voor iets anders).

2. In een odium [sfeer] van otium [ledigheid, rust] genoot hij van zijn ouderdom (senectus). Lekker, zo'n oublieoblie [chocoladewafel].
O tempora, o mores: uitroep van verbazing of ergernis over het zedelijk peil van de tijdgenoten. Deze kledingjoekel had wel iets oversizeds en was zeker niet slimfit [met een strak­ke pas­vorm, slank af­kle­dend]. Heiligverklaringen zijn altijd outre-tombe, postuum. Hoeveel ouguiya [vroeger MRO, nu MRU - Mauritanië] kost zo'n ouijabord [cijfers en letters, communiceren met geesten] nu? Hij gebruikt graag oxymorons [een stijlfiguur] als 'zwarte sneeuw' en 'levend dood'. Houdt een papyroloog zich met papier bezig? Hoe snel legde hij dat parcourstje [oer - bij uitspraak oers wodt het parcoursje] af? Een paraenese is een opwekking, een vermaning. P+R's zijn park-and-rides, K+R's zijn
kiss-and-rides, zeg maar: zoenstroken, zoen-en-zoefstroken. Nu kan ik die pas geleerde truc toepassen! Zouteloos, zo'n glamrockpastiche [slechte nabootsing]! De naam 'pirlamp' komt van passief infrarode sensor. Er werd veel poerim [drukte] gemaakt.

3. Hoe ziet de polllijst van die enquête eruit? Een polak is een Poolse Jood, een pollak een vis. Op het Portiuncula-aflaatfeest (2 augustus) kun je een portiuncula-aflaat verdienen. Dat rekenen we allebei goed: postcoïtumdepressie [NL] en post-coitumdepressie [Latijn]. Bij de aankoop van de pot-au-feu (stoofpot) en de pot à feu (decoratieve vaas) gaven we een pot-de-vin (fooi). Een pro-Deoadvocaat werkt
pro Deo, P.D., voor een pro-Deaan. Zonder souche is dit document niet geldig. Er werd geput, een putt geslagen. Hij had een aantal dreumesen als pyladessen [trouwe metgezel]. Hij vervult daar een qualitate-quafunctie (afgekort: q.q.-functie). Bij xiang [sjie-jahng] qi [tsie] [Chinees schaakspel] zal toch ook wel qi [tsie] gong [Chinese meditatietechniek] voorkomen? Vroeger heette mijn instrument anders, maar nu speel ik cuatrogitaar [vergelijk quattrowoning en quatre-mains] in een typico-orkest. In zijn quoteje [citaat] werd de omvang van het quotetje [quotum, aandeel] genoemd. Een quodlibet is een allegaartje, quod licet is wat geoorloofd is en quod non betekent: niet waar. Met de zaklamp zochten ze de rakklamp [zeilvaart].

4. Medisch is er soms sprake van het recidievenverschijnsel - recidief -(ook: recidiveverschijnsel + n/s). Een reclamen- of custodeaanduiding verwijst naar de volgende bladzijde. Met zijn reflexcamera legde hij de reflexieve reflectie op de deflector (spoiler) vast. Deflexie in de taalkunde heeft niets met reflexieve werkwoorden te maken. Leg uit: een Rijnsburger is een reformateur en eet rijnsburgers [groentesoort]. Trouwens: Zwingli was een van de mannen van de Reformatie
(een reformator). Pas na een burn-out op voor het reisstresssyndroom. Bij schaven zeg je: hij reit. Een relict [overblijfsel uit vroeger tijd] heeft wel iets van een reliek [relikwie]. Relikwieën [overblijfsel gestorvene] horen thuis in een reliquiarium. Dat boek roept heel wat reminiscensen [herinneringen uit het verleden] op. We gaan een lekkere reinette [uitspraak NL, BE] (ook: renet) eten. De vicevoorzitter remplaceerde als remplaçant de voorzitter. Residentie is een kwestie van résidence en resistentie een kwestie van résistance. Onder welk ressort [(rechts)gebied] valt dat resort [luxueus vakantiecomplex]? Wat is het verschil tussen revivificatie [terugbrengen in oorspronkelijke toestand] en revivescentie [weer tot leven wekken]? Waar komt de term 'reinardie' [listige streek] vandaan, Rein? Een RFID-chip dient voor radiofrequentie-identificatie. We kennen A- tot en met E-klimaten, het pool- en het rivièraklimaat. Hij at een roggenstaartfantasie op zijn roggebrood. Hoe ziet een Romeinse acht eruit? Antwoord: VIII. En een romeinse acht? Antwoord: 8 (en dus niet [= contrastief] cursief: 8). De Rozenoorlog ging tussen de Witte [huis van York] en de Rode Roos [huis van Lancaster] (Engeland ca. 1455-1485). Rouille [roestkleurige knoflooksaus] en dan ook nog een rouxtje [van bo­ter en bloem be­rei­de ba­sis of bind­mid­del voor een saus] erover?

 

 

 
 

1177 Dictee vrijdag 29 sep 2017 (1): dictee Oefendictee sep 2017 (19) √ x

Dictee - dictees [1177]

Oefendictee september 2017 (19)

1. Los of aaneenschrijven lijkt niet zo moeilijk bij: kapucijnenklooster en kapucijner klooster. In het kartuizerklooster met de kartuizermonniken fokten ze kartuizer katten. Een kasjmieren blouse (kasjmier blouse, kasjmierblouse) hoort uit Kasjmir te komen. Raar toch: een Chinees is zoon van het Hemelse Rijk en de keizer van China is Zoon des hemels? Overigens is Christus de zoon van David en de Zoon des Mensen, een Israëliet een zoon van Abraham, een Arabier een zoon van Hadramaut, zijn dichters de zonen van Apollo, krijgers de zonen van Mars, zeelieden de zonen van Neptunus en is een katholiek een zoon der Kerk. Met Neerlands zonen worden de personen, met name de mannelijke personen die in Nederland geboren zijn, bedoeld. Een voetballer kickte vroeger op kiksen [voetbalschoenen]. Op Poerim eten de joden kiesjeliesj of hamansoren, op Pesach gremzelisj.

2. Klein fruit [dat aan strui­ken of in la­ge ge­was­sen groeit, zo­als
bes­sen, fram­bo­zen] wordt met kleingeld (VD ook wel: klein geld) betaald. Een kiur (vogel) kan geen kiyu (graad bij judo) halen. Die skiester [uh] is een skister [èh] en staat bekend als een kniesster. De clipper [vliegboot] stortte neer op de klipper [oorspronkelijk houten zeilschip]. In de voormalige kolonie werd door een colonne de kolonist met colonkanker [karteldarm] klemgereden. Die ene Serf houdt van conserf [geneeskrachtige stroop] en die andere Serven houden van conserven [verduurzaamde levensmiddelen]. Zei de man 'koppie krauw', zei de papegaai 'koppie-krauw' terug. Die krabbekat [kribbekat] toonde haar veroverde krabbenschaar en ging op zoek naar een krabbenscheer [plant, krabbenschaar = -poot]. Brokstukken van het ontplofte kruitschip kwamen in de kruidhof terecht. De kukri is het wapen van de Gurkha's. De enen brachten de land- en zeewind ter sprake, de anderen de land- en volkenkunde. Laxisme is laksheid. De lazerstraal was superlazarus, kreeg op zijn lazerstraal en ook nog een lading laserstralen te verwerken. Zij leiden een kwijnend bestaan en lijden aan een vie manquée [roeping of talent misgelopen]. Het zeikwijf [zeurt altijd] had leigrijs haar.

3. Het woord 'apso' (leeuwhondje) komt uit het Tibetaans (Lhasa apso). Een libellé is een ambtelijke aantekening in de registers van de registratie. Bij een lijf-aan-lijfgevecht is het lijf om lijf vechten. Hij had iets louches en was overigens van lotje getikt. Een malentendu [misverstand] is een mal-à-propos, toch? Malagassiërs spreken Malagasi en betalen met de ariary [Madagaskar, MGA]. Schattig, zo'n makartboeket! Malmö's inwoners kennen Malrauxs werken en Dutrouxs daden vast niet. Die malste paarden eten niet van het malste gras. Het manenstelsel van Jupiter geeft heel wat mane(n)schijn, zeg het maar. De Middellandse Zee is het mare nostrum. Bij een pizza margherita drink ik graag een margarita [cocktail]. VD verraste mij met markusa's [SR: passievrucht]. Dat is geen crêpen kleding (crêpekleding), maar matcrêpe kleding (matcrêpekleding). Bij het mate [uit­roep van de scheids­rech­ter om een par­tij te on­der­bre­ken] bij judo onder de maté [boom] dronken de toeschouwers een maté [Zuid-Amerikaanse volksdrank]. Een MiB is een mebibyte [megabyte, MB]. En een MiG? Rus­sisch ge­vechts­vlieg­tuig [ge­noemd naar de Rus­si­sche ont­wer­pers Artjom Mikojan en Mi­chail Goerevitsj].

4. Gezelschap, pas op voor de mecalo's [megacalorie - Mcal]! Ne quid nimis: mèden agan [alles met mate]! Zouden we de referee [scheidsrechter]  meehebben (GB/VD)? Tegen media nox [middernacht] begon het te spoken. Worden de teksten van mediëvisten in mediëval [lettertype] gedrukt? De maartse buien zijn meestal kouder dan de meise buien. Van al die meiden was zij het mies(j)t [ongunstig, lelijk, slecht]. Een metteur en scène zorgt voor de
mise-en-scène [toneelschikking]. Kan myalgie [spierpijn] miosis [pupilvernauwing] veroorzaken, waardoor je de myosotis
[vergeet-me/ij-niet] minder goed kunt zien? Nee. Een myoloog [spieren] weet alles van myositis [spierontsteking]. Wat is het verschil tussen militant nationalisch (GB) en militant-fundamentalistisch (VD, niet als samenstelling aanwezig)? Zeg het maar. De Bijbeluitleg gaat uit van het monofyletische [= monofyl of monogenetisch, alle mensen stammen af van Adam en Eva] gedachtegoed. Volgens mij is een spinnenweb monofil [uit een en­ke­le draad be­staand]. Monofyl is trouwens (ook) eenbladig. Een neomist [pas tot priester gewijd] behoort nog niet tot de mysten [in­ge­wij­den in een mys­te­rie]. De een zegt 'nanking slobkousen', de ander 'nankingslobkousen'. De neofieten [nieuwgedoopte, nieuw lidmaat] moesten die neofyten [plantensoort, ooit als exoot hier gevestigd] verzorgen. Spelend op zijn ney [ei] [bamboefluit] volgde hij de leylijn [ie] [elk van de denk­beel­di­ge lij­nen die pre­his­to­ri­sche lo­ca­ties en hei­li­ge plaat­sen met el­kaar lij­ken te
ver­bin­den; door som­mi­gen er­va­ren als ba­nen waar­door­heen ener­gie wordt ge­leid]. Hij zat in een net-nietmidlifecrisis. Komt de Noord/Zuidlijn [niet in wdb.] in Amsterdam ook bij de Zuidas? Vast wel.

 

 

 

 

1176 Dictee woensdag 27 sep 2017 (2): dictee Oefendictee sep 2017 (18) √ x

Dictee - dictees [1176]

Oefendictee september 2017 (18)

1. Ergocalciferol [stof­naam vi­ta­mi­ne D2, o.a. voor­ko­mend in bo­ter] werkt niet ergotroop [het wer­ken be­vor­de­rend, de ac­ti­vi­teit op­voe­rend]. Wat is het: Erasmus'er of Erasmusser [als letterwoord voor een zekere studie in onbruik geraakt]? Hij is epris [verzot] van epsomzout
[mag­ne­si­um­sul­faat -  plaats: Epsom]. ESR = elektronenspinresonantie = EPR = elektroparamagnetische resonantie. Een epub(!) [boek] wordt volgens het bestandsformaat EPUB [elec­tro­nic pu­bli­shing] gepubliceerd. Toen ze eropuit gingen, bleek hij erop uit te zijn om haar te versieren. Dit is een expressebestelling [n/s]. Zij heeft een faible [zwak] voor fäh, petit-gris [bont van het Si­be­risch eek­hoorn­tje]. Die fade [feet] [lang­za­me over­gang tus­sen twee film- of te­le­vi­sie­beel­den, waar­bij de beel­den eni­ge tijd sa­men­val­len] maakte een einde aan de fade
[faa-duh] (slap, zouteloos) vertoning. We gaan feestvieren, een groot feest vieren. Dat schilderij vind ik flou [onscherp, zacht, vervloeiend]. Is dat fonduetje al besteld? Het is frips [fris] buiten. Krulandijvie heet ook frisee. Op '*leman': (Jan en) alleman, belleman (BE, omroeper in straten - VD ook: bellenman), bieleman (schutterij), bolleman (bolman = klaverenvrouw en -boer), Brutus is an honourable man, deleman
(in Indië: (huur)rijtuigje op twee wielen), dolleman (onbesuisd mens), every inch a gentleman (van top tot teen een heer), frulleman (knoeier), gentleman, lulleman (babbelaar), pieleman (o.a. penis), en would-begentleman.

2. Op '*lenman': billenman, borstenman, bollenman
(SR: broodjesverkoper op straat, ook: bollenvrouw), brillenman (brildrager of opticien), bullenman (bulloper, gaat met de stier rond), jollenman (vaart met de jol – overzetveer; ook: vletterman), kielenman (kielman, witkiel, sjouwer), kolenman (kolenboer), lullenman (pijpgast bij brandweer, lulleman = babbelaar), pielenman (uithaler van ovens), prullenman (prulvent), schillenman (haalde groenteafval op) en bellenman (znw. bel, zie ook belleman - van ww.). Krijg nou de ftisis (ltering - eufemisme)! Hij heeft op zijn autoped geautopet. Gekwantiseerd is uitgedrukt in quanten. Na al dat gestres volgde iets er relaxeds. In de geüpgradede versie zongen ze een geuzenlied en dronken ze een geuzelambiek.

3. De geuite beweringen logen er niet om. Dit product is geoctrooieerd. Hebben jullie die goedevrijdagdienst [Goede Vrijdag] bezocht? De Gouwenaar kreeg gouwenaar [buikloop] van het IJsselwater. In de namiddag wordt het goûter, het vieruurtje, gegouteerd. Zo'n gortenteller [vrek] kan weinig met gortepap. Hij viel op door zijn gratuite gratuïteit [ongegrondheid]. Gratias, dank u! Gramineae zijn graanachtige planten, Hominidae de mensachtigen. Zet die stoel maar bij het grofvuil. Hij guetteerde [beloeren, bespieden] de laborant of die bij de guttatie (het uitdruppelen) geen fout maakte. Kunnen jullie een guiro [klein slag­in­stru­ment] bespelen? Om haar haar droeg ze een gimpje (guimpe [gèhmp] - tu­len hals­be­dek­king met ba­lein­tjes), aan haar voeten gympjes. In de hafttijd rond Sint-Jan moet je oppassen voor die insecten, die eendagsvliegen. Rond de Haarlemmerdijk kon je heel wat soorten haarlemmerdijkies [praatjes, haarlemmerdijkjes] gewaarworden. In de dierenfabel werd geroepen: haasje, rep je – en wel haastje-repje – met het haasje-over. Hij was halfdronken, aangeschoten, entre deux vins. Voor dat bericht over de hasjhond moet je onder andere een hashtag [# hekje] gebruiken.

4. Aan zijn hardvochtige optreden had ik een hart(s)grondige hekel. De heibeiige croesus [zeer rijk man] werd achternagezeten door de heilige hermandad [politie], at een hijlikmaker [heiligmaker, zekere koek] en had de neiging om van het ene uiterste naar het andere te gaan: van de hei in de fij. Als de schildklier overmatig werkt, is dat hyperthyr(e)oïdie [antoniem: hypo-]. Een ichtyologe is een viskundige (vr.). Is isoniazide een middel tegen tbc, een isocyanide bevat een isocyaangroep. 25 juli is het Jakobsdag, de feestdag van de Heilige Jacobus, geloof het of niet. Op de vierde zondag in de advent zingen we ' Rorate coeli desuper' ofwel 'Dauwt [archaïsch], hemelen, uit den hoge'. De japanologie houdt zich o.a. bezig met japannerieën, japonaiserieën, zeg maar: japonisme [snuisterijen]. Na dat mislukte joppie [job, baan] was ik weer Joppie (kleine Job - kind van de rekening). Als dicteeër zou je moeten weigeren ju-ju te spelen
(paardje spelen - juju = magie). De meeste Kaapstatters nuttigen graag Kaapse wolken [= Kaapwolken, nagerecht]. Een Kamper steur is een kampersteur en een Kamper ui is een kamperui [beide: dwaze streek]. Ken je Grieks: kat' exochen [èh] (bij uitstek, per definitie), kalos k'agathos (rechtschapen naar lichaam en ziel, samenvatting van het Griekse cultuurideaal) en to kalon k'agathon (het mooie en het goede).

 

 

 
 

1175 Dictee woensdag 27 sep 2015 (1): dictee Groot Rondeveens Dictee 2017 √ x

Dictee - dictees [1175]

Het Groot Rondeveens Dictee 2017 (Taalhuis De Ronde Venen)

1. Een laborant maakt röntgenfoto's van uw borsten, waarbij u er rekening mee moet houden dat er zowel mannelijke als vrouwelijke laboranten zijn.

2. Kim vond aerobiccen altijd het leukste onderdeel, totdat zij last van haar meniscus kreeg.

3. "Bij het afsluiten van een allriskverzekering moet u rekening houden met de begrote kosten, zodat u niet voor verrassingen komt te staan", vertelde de assurantieadviseur.

4. Hij had geen Afvalwijzer [bij veel gemeenten eigennaam, niet in wdb.]. Daarom downloadde hij de app via de een appstore
[GB, VD, Engels: eigennaam App Store] op zijn smartphone.

5. De marechaussee, die meedeed met de stiptheidsactie op de luchthaven zei: "Houd rekening met de wachttijd".

6. Een noodpakket bevat in ieder geval een radio op batterijen, een zaklamp, een eerstehulpdoos, lucifers in een waterdichte verpakking, waxinelichtjes, warmhouddekens, een gereedschapsset en een waarschuwingsfluitje.

7. Heb jij die bestanden op de USB-stick [universal serial bus] gedeletet?

8. Zij heeft haar pluchen beest verloren tijdens het dinertje van haar ouders.

9. Veel moskeeën hebben prachtige minaretten die meestal gebruikt worden voor de oproep tot het gebed.

10. De hbo'er krijgt een studentenreisproduct als hij een voltijdopleiding doet, ook als hij nog geen achttien is.

 

 

 
 

1174 Dictee maandag 25 sep 2017 (2): dictee Dicteeallerlei √ x

Dictee - dictees [1174]

Dicteeallerlei 

1. Zelfs in Zoetermeer wordt de Sincfalbode [verschijnt o.a. in Aardenburg en Eede] met deze rubriek gelezen. Daarvandaan werd gemeld dat ik in een van de vorige rubrieken een domme fout gemaakt had: een donna komt uit Italië, een doña uit Spanje. Dit is (nu) zo goed, maar ik had indertijd de landen verwisseld. Hartelijk dank aan de oplettende lezeres!

2. Nog wat woorden die erg op elkaar lijken: baco en bahco. Een baco is een Bacardi [zekere merknaam van rum] met cola, rum-cola dus. Een bahco is (NL) een universele, verstelbare moer- of schroefsleutel, een soort Engelse sleutel. Oorspronkelijk was Bahco een merknaam. Het betrokken bedrijf werd gesticht in 1862 in Zweden.

3. Een hospice is een bijna-thuishuis, waar stervenden hun laatste dagen door kunnen brengen, anders gezegd: verblijfplaats voor terminale patiënten. Of: huis waar stervenden die om veelal godsdienstige redenen geen euthanasie wensen, worden verpleegd en begeleid. Dat woord kennen zowel VD als GB. Daarnaast kent VD nog het hospies [GB niet]: dat is een gastenverblijf in het klooster of een bejaardentehuis (deze term is verouderd, beter is: ouderencomplex of verzorgingstehuis).

4. Een houw is een hak, gereedschap om de grond te bewerken
(heel ouderwets). In de diergeneeskunde is houw een oogziekte (oogeelt). We kennen het ww. houwen: met een sabel, een zwaard, een bijl kun je houwen: iets met één houw doormidden slaan of hakken. Een houw in de lucht is een slag in de lucht. Denk aan vlees houwen (ook: vleeshouwen) en een vleeshouwer en aan beeldhouwen en een beeldhouwer. Bijna hetzelfde als het genoemde vierletterwoord is 'hauw'. Een hauw is in de plantkunde een droge, overlangs openbarstende vrucht met twee kleppen en een tussenwand waaraan ter weerszijden de zaden zijn vastgehecht; een gelede hauw wordt door dwarse wanden in hokjes verdeeld. Verwante woorden zijn zaaddoos, peul, schok en doosvrucht. Een hauwtje is een hauw waarvan de lengte hoogstens tweemaal de breedte is en een dubbel hauwtje bestaat uit twee eenzadige, afgescheiden hokjes.

5. Ten slotte is een Rijk (als aardrijkskundige aanduiding met hoofdletter) een land of een staat en ben je rijk als je veel geld hebt
(of veel geluk?). Een kleine selectie: het Byzantijnse Rijk, het rijk van Flora (bloemenrijk met Flora's kinderen, de bloemen), het Frankische rijk, 't Prachtig Rijk van Insulinde (de Indonesische archipel), een Chinees is een zoon van het Hemelse Rijk, het Romeinse Rijk, het rijk van de Satan, het rijk van Karel V, het Heilige Roomse Rijk (HRR), het Britse Rijk, het Rijk van Nijmegen (gebied dat bij een stad behoorde), laat toekomen Uw Rijk (in een verouderde versie van het Onzevader), het Israëlitische rijk, en je kunt zo rijk zijn als Boaz (Bijbels figuur) of Croesus (zeer rijke koning van Lydië). Je kunt ook een croesus zijn, dat is dan met kleine letter.

 

 
 

1173 Dictee maandag 25 sep 2017 (1): dictee Oefendictee sep 2017 (17) √ x

Dictee - dictees [1173]

Oefendictee september 2017 (17)

1. Een kenau zou je een bataaf kunnen noemen (of: een virago, dragonder, gendarme, kurassier, mannetjeswijf, mannin, driedekker). Een batengel is een liggende gamander. Tria juncta in uno: drie in een, een drie-eenheid. De bathyale zone loopt van 200 tot 3000 m onder de zeespiegel. In de Provence kun je schuilen in een borie [koepelvormog gebouwtje als schuilplaats]. Trommelen? Zoek op '*trom*': handtrommel (handtrom), kaardtrommel [cilinder met kaarden = haken!], luchttrommel [bij brandspuiten, of n.a.v. plastic soep ook: luchtrommel?], apinti of pinti, bendir of lijsttrommel, bobine (voor platte kabel), bodhrán [bau-raan] (Ierse handtrommel), bongo (Cuba), brush [bruhsj] (kwast voor de steeldrums), cajon [kaa-chohn]
(bij tangomuziek), derboeka of darboeka (Arabische of Turkse vaastrommel), djembé (West-Afrikaans), drum, drumstick, equerre (trommelkruis landmeters), junglemuziek is geïnspireerd op getrommel, kassie of kassia (trommelstok), kawina (cilindrische trommel), kendang (slaginstrument met trommelvel), knijptrommel (Afrikaans), mars
(vero: trommelslag), het trommelvlies sluit het middenoor af, myringitis (trommelvliesontsteking), myringotomie (doorprikken ervan), paracentese (punctie), ramplan(plan), rataplan, roffelvuur (trommelvuur), rombom(bom), sabar (bespelen met lange stok), schuintamboer (uit liedje), skraki (SR) = skratjie, skrakipoku = skratjie pokoe (zang, voorloper van kaseko), stonewashed (van kleding), tamboer, tamboerijn (rinkelbom), tamtam, telefono [ook: telefoon: foltermethode - met vlakke hand op de oren slaan], tombak (Iraans), tympanie (trommelzucht), waterkalebastrom, en nog veel meer ...

2. Het liep uit op hØken [on­ge­remd feest­vie­ren, uit zijn dak gaan] en neuken. Een ascendant [teken dierenriem] is geen verwant [ascendenten]. Ze cacheerden [verbergen, verhelen], dat het kasjeren [joden - koosjer maken] hier vergeten was. Op Prinsjesdag was het Oranjeweer. Het Oranjezonnetje scheen. Baby's verdienen tender loving care. Na die stressvolle stresssituatie was ze op en tenden. Hij dacht gewonnen te hebben. 't En doet, (ei)laci! Mogen wij drie côtes du Rhône van u? Een cremaillère is een heugel of haal. Wat is het verschil tussen crambe recocta, crambe repetita en crambe bis cocta? Antwoord: niets. Het is opgewarmde kost, oude koek. We hebben lekker genas(j)t: crudités [voor­ge­recht van rau­we en ge­blan­cheer­de groen­ten] als voorgerecht, surf-and-turf [zeevruchten en rood vlees] als hoofdgerecht en spécialité de la maison, en croquembouche
[ke­gel­vor­mi­ge to­ren van ge­vul­de soes­jes als nagerecht]. Door een forse douw belandde hij op de bedauwde grond. Hij is regelmatig de kantjes aan het aflopen [op klei­nig­he­den let­ten, al­les nauw­ge­zet
na­gaan]. Er de kantjes (van) af lo­pen = lijn­trek­ken! Haar broer heeft er vroeger de kantjes van af gelopen, maar toen wel zijn kandjes [kandidaatsexamen]gehaald. Wat ooit als inflectie [flexie] begon [verbuiging], kan door deflexie tenietgaan. De afkorting d.e.t. staat voor daarentegen. Hoe is de uitspraak van 'dictionairetje' [en: bravoure]? Die fles is al geknotst [knotsen = legen].

3. Het mineraal dolomiet komt uit de Oostenrijks-Italiaanse Alpen. Een domus Dei is een godshuis, een huis Gods. Nee joh, drabkleurig is niet kraprood! De Dreigroschen- of Driestuiversopera berust niet op een driestuiversroman. De drilsergeant was overigens drinkebroer en dronkenlap. Druiven plukken wil ik wel, theeplukken en wolplukken niet. Du moment dat ik 'dummies' schreef, wist ik dat het fout was [dummy's - wel: mummies]. Ik geef hen maar wat eau de toilettejes cadeau. Alle edelgermanen worden geacht blond en blauwogig te zijn. In mijn professional organizer vond ik de afspraak met de merchandiser terug. Bij het ontwerp van het echappement [onderdeel horloge] was een lelijke échappade [door haast veroorzaakte fout] gemaakt. De woorden 'deze zelfde' en ''t zelfde' hebben eenzelfde schrijfwijze. Een maken is een kwestie van eenmaking, een worden een kwestie van eenwording. De een-na-laatste bus is de op een na laatste bus. De elfen waren met hun elven. Geloofd zij Elohiem! Die serafijnen zongen in de Serafijnen [een van de negen engelenkoren]. Als je een negligé of negligeetje draagt, ben je en (profond) négligé [in nachtkostuum, bijna zonder kleren] (en vast ook: en pantoufles). In zijn entrain [voortvarendheid] was hij flink en train [op dreef]. Dat is geen setter [hond], maar een épagneul (een spaniël). Verzin eens een ezelsbruggetje voor de schrijfwijzen van de woorden 'epididymis' en 'syfilis'.