1137 Dictee woensdag 21 juni 2017 (4): dictee Lingewaards Dictee 2017 √

Dictee - dictees [1137]

Lingewaards Dictee 2017

De dingen die voorbijgaan

1. Eens flaneerde Louis Couperus in de chique Haagse Archipelbuurt, hoorde er het geratel over de kasseien van landauer, dos-à-dos, sjees en ander gerij dat het begintwintigste-eeuwse straatbeeld beheerste, met daartussendoor het rollende staal-op-staalgeluid van trams en bijwijlen een claxonnerende automobielhoorn; wie weet bevroedde hij, de alleeën beschrijdend, achter de aan weerszijden van het plaveisel in neorenaissancestijl oprijzende gevels oude mensen en de dingen die voorbijgaan.

2. Terwijl boogiewoogie, dixieland, bebop en andere jazzvarianten nog in zwang zijn, wordt er midden jaren vijftig – met vetkuivencoupe en al – volop gerock-'n-rold; amper daarvan bekomen volgt een jarenzestig- en jarenzeventighausse aan muziekgenres: rhythm-and-blues, beatmuziek met bijbehorend beatlehaar, soul, punk, disco et cetera, alles zich kristalliserend in een veelal in vergetelheid wegkwijnende potpourri van singletjes en lp's; tijd zou zich soms even moeten neervlijen.

3. Decennialang veranderde kindervertier nauwelijks; oké (OK), elektrificatie creëerde nieuwe toepassingen, drie- en vierenhalfvoltbatterijen voedden motortjes van treinen en autootjes maar eerst de digitalisering bracht razendsnel een wezenlijke omwenteling: heden ten dage wordt vooral gegamed, de verafgode smartphone devalueerde triktrakken, rummikuppen en vergelijkbare gezelschapsspellen tot decemberverstrooiing: slechts met kerst wordt nog gemens-erger-je-niet, gestrategood of gescrabbeld.

4. Leven schrijdt voort, glijdt je ongemerkt voorbij, totdat als capricieuze indringer Vadertje Tijd zijn eerste bloedeloze schrab in je vel trekt, ten teken op je qui-vive te zijn voor lijfelijk verval, een hardnekkig proces dat zich sowieso niet laat koeioneren, ondanks botoxbehandelingen, liposculptuur en ingenieuze plastischchirurgische ingrepen; maar of de joie de vivre door buitenissige lippen en een strakgetrokken gelaat verhoogt?

5. Wanneer wij, geassisteerd door verloskundige c.q. gynaecoloog, deze sibillijnse wereld betreden, dan wacht het onvoorspelbare, met dien verstande dat van jongs af aan de vergankelijkheid ten enenmale gewaarborgd blijkt; ofwel asjeweine gaan we allemaal, Magere Hein kiest met dedain en zwaait op het moment suprême zijn zeis.

 

1136 Dictee woensdag 21 juni 2017 (3): dictee Stedelijke Humaniora Dilsen, jaar 1 en 2, finaledictee 2 √

Dictee - dictees [1136]

Stedelijke Humaniora Dilsen, jaar 1 en 2, finaledictee 2

1. Eigenlijk droom ik er al lang van om op mijn achttiende egyptologie te gaan studeren. Kan ik tijdens mijn vakanties archeologische vondsten bestuderen en me laten inwijden in de methoden die men toepaste voor de mummificatie van mens en dier? Of ik zou me kunnen toeleggen op het ontcijferen van hiërogliefen. Misschien heb ik wel een aardje naar mijn vaartje, want ook mijn pa is bijzonder geïnteresseerd, of zeg maar gerust dat hij erdoor geobsedeerd is. In zijn bibliotheek tref je tientallen boeken aan over piramiden, farao's en oude imperiums.

2. Weet je waar ik ook dol op ben? Op zo'n ouderwetse circusvoorstelling. Niks trucage: spectaculaire attracties en hallucinante acrobatieën, alles echter dan echt. De voortdurende risico's waaraan ieder die zo'n circusbestaan leidt, is blootgesteld, zijn geen kattenpis, me dunkt. Laatst nog, ik herinner het me levendig, tartte de trapezeartiest het lot door zijn salto mortales [salto's mortale, salto mortale's] uit te voeren zonder vangnet. Het gevaar is toch reëel dat hij vroeg of laat verongelukt?

3. Na zijn bloedstollende act was het tijd om even te relaxen. Het hele rariteitenkabinet dat het circus rijk was, passeerde de revue: frêle ballerina's in roze tutu's, corpulente clowns die het enthousiaste publiek aan het lachen maakten met hun vrolijke melodieën op hun miniharmonica, extravagante personages met dumbo-oren [niet in wdb.; Dumbo = olifantje uit Walt Disneyfilm] en tot slot een stoet walrussen, die goeiige lobbesen, getraind door macho's met tattoos op de ontblote borst.

 
 

1135 Dictee woensdag 21 juni 2017 (2): dictee Stedelijke Humaniora Dilsen, 1e en 2e jaar, finaledictee 1 √

Dictee - dictees [1135]

Stedelijke Humaniora Dilsen, 1e en 2e jaar, finaledictee 1

1. Zodra het militaire defilé was afgelopen, trok het gezelschap naar het luxueuze viersterrenrestaurant [4 sterrenrestaurant], waar allen zich tegoed deden aan culinaire delicatessen. Baronessen met boa's van struisveren schreden langs het buffet terwijl keurige, zwart-wit geklede obers rondgingen met minipasteitjes, lepelhapjes met kippenragout of gekruide ansjovisreepjes. De echtgenote van de Portugese ambassadeur zag er het chicst uit in haar oranje satijnen jurk en lakleren enkellaarsjes.

2. Cariës is een aandoening die je kunt voorkomen als je je tenminste de moeite van een goede tandhygiëne getroost. Geef toe: erg esthetisch is zo'n rottend gebit niet. Bovendien kunnen er problemen rijzen zoals abcessen en andere infecties. En daar is geen vaccin tegen opgewassen. En denk erom: zoetigheden tasten het tandglazuur aan.

3. Al die media-aandacht liet het zigeunervolkje intussen vrij onverschillig. Toen de nieuwsgierigheid van de dorpelingen bevredigd was, keerde de rust terug. Zo konden de vreemdelingen, na een eerste kennismaking met het dorp en de bewoners, eindelijk beginnen aan een rustige familieavond. Wat meer dan hun goed recht was, na al die heisa. Vind je ook niet?

4. Vindt u, mijnheer, dat het hier onveilig is? Luister dan eens naar dit verhaal uit het zuiden van Israël. Kamelen worden daar voorzien van lichtgevende strepen. De politie wil zo het aantal nachtelijke verkeersongevallen terugdringen. De agenten kleven fluorescerende strepen op de lichamen van de dieren. Deze strepen geven licht af nadat ze beschenen zijn door de koplampen van de auto’s of de openbare verlichting. Dat is geen luxe want het aantal zware ongevallen met kamelen liep de laatste tijd hoog op. Een veertigtal kamelen is inmiddels met strepen bekleed.

 
 

1134 Dictee woensdag 21 juni 2017 (1): dictee Finale Zinnendictee Stedelijke Humaniora Dilsen (1e en 2e jaar) √

Dictee - dictees [1134]

Finale Zinnendictee Stedelijke Humaniora Dilsen (1e en 2e jaar)

1. De smeuïge gerechten die door de bekende tv-kok worden klaargemaakt, doen het cholesterolgehalte alleszins stijgen. 

2. Om zogezegd humanitaire redenen worden terdoodveroordeelden in de VS tegenwoordig met een injectie geëxecuteerd.

3. Meteorologen kunnen het effect van cyclonen simuleren met de computer.

4. Enkele heetgebakerde supporters wilden de arbiter voor die penalty lynchen.

5. Het bebloede houweel naast het lichaam maakte het resultaat van de autopsie vrij voorspelbaar.

6. Na het faillissement van het bedrijf veilde de deurwaarder een partij gerei zoals slijpschijven.

7. De hardleerse dievegge vertelde zonder gêne aan de rechter over de inbraken die ze minutieus voorbereidde.

8. Ik kreeg het terrarium voor een habbekra(t)s als ik de cobra erbij nam.

9. In afwachting van een definitieve herstelling werd het terras wat opgekal(e)faterd.

10. Dit geïllustreerde boek laat zien hoe collaborateurs vlak na de Tweede Wereldoorlog publiekelijk vernederd werden.

 
 

1133 Dictee dinsdag 20 juni 2017 (1): dictee Oefendictee juni 2017 (2) √

Dictee - dictees [1133]

Oefendictee jun 2017 (2)

1. De verzouten soep werd in de al verzoute rivier gekieperd. Een vexilloloog beoefent de vexillologie! Overleg tussen Palestijnen en Joden gaat moeizaam. Een (speed)pedelec is een elektrische fiets met krachtige motor waarmee hoge snelheden kunnen worden bereikt. Hij was geheel doli incapax en ging met een dolkmes de dolklamp te lijf. Slapen doe je in een dolmspiese. Een beetje wielrenner heeft een domestique. Werken met greinig tekenpapier is wel geinig. Dommies (dombo's) zijn dommeriken. Een donarsbeitel is een pijl- of lynxsteen. Hij heeft Samaritaans een nier gedoneerd. Hij is een echte dongiovanni. Wat is het verschil tussen k.i.d. en kie? Je zal wel dood- en doodmoe zijn. Die man is door- en doorslecht, door en door slecht. De WW-draad is de whitworthschroefdraad.

2. Het devies van het Groningse studentencorps is: "Mutua fides" (wederzijdse trouw); dat van het Leids studentencorps: "Virtus, Concordia, Fides" (deugd, eensgezindheid, trouw). In Roosendaal [NB = Noord-Brabant – N.B. of N.Br. is noorderbreedte – daar komt Brabants rijshout vandaan] stapt een Zeeuw met de trein over voor België, in Rozendaal [Gelderland] vindt hij (de) bedriegertjes. Een schaker heeft veel savvie van rokeren. Een nopper is nu
niet-overplaatsbaar [niet overplaatsbaar]. Met stad en lande worden bedoeld (de stad) Groningen en Ommelanden. Dat vlees is bien cuit en dus well done. Wat is dat degustatiebier toch lekker! Bij dieren is HD heupdysplasie. Spinifex is doorngras. Doornnaalden werden bij grammofoons gebruikt. Heb je die: een doortrapper is een fixie ...? Sommigen zeggen 'salut' [uu], anderen 'saluut' [uut]. Verwar liever niet: alcantara [zonder t: Japanse kunststof, lijkt op suède] en almucantarat [met t: hoogtecirkel]. Dit oefendictee bevat een uberteit aan moeilijke woorden. Wist je dat panas hetzelfde is als panache [andere uitspraak]? Opdracht: teken lineair een parallellogram met die parallelliniaal.

3. GB zegt: één hyve, twee hyves – berichten verstuurd via Hyves. Met ponden sterling kun je een stirlingmotor kopen. Een cocktail moet je stirren [stihr, stuhr]. Hij droeg een ponceau (papaverrode) poncho (regenzeiltje). Het bnw. porfierisch slaat op porfier [soort graniet – en delirisch op delier]. De letters IPCC staan voor Intergovernmental Panel on Climate Change. Ik blijf erbij: liever blo Jan dan dô Jan. Ze hebben daar nu een florerende gele-uikwekerij. Het rijppunt is het dauwpunt en de rijkaard had een rijkaart. Een weetje: roodijzererts komt in twee modificaties voor: hematiet en maghemiet. De ruwharige honden liepen tussen de ruwarige tarwe. Het stel daldeede regelmatig en wende een aantal exorbitante eigenaardigheden maar niet af. Belucht heet ook wel geaereerd. Zelfs Italiaanse muziek à gogo is ononderbroken. De agora is het centraal openbaar plein in
Oud-Griekse steden. De hele operatie ging à grands frais [met hoge kosten] gepaard. Zelfs tijdens zijn A-griep zong hij de aïsis nog luid. De rivieraal is de Anguilla anguilla.

4. Gelukkig ben ik nu van die alt-A-hypotheek af! Een Jordanees komt uit de Jordaan. De B-omroep had een docusoap over die vrouw die naar Bommelskonten was en daar vertelde over haar bom(moeder)schap. Zij lustte wel een bombe glacée, al is dat dan geen bomijs (en ook geen bol ijs – dat niet meer in VD). Ik heb nu een andere passie: markusa's [passievruchten] eten. Het zal daar wel bij liggen. De schepelingen zouden langere tijd voor Kaap Snert bijliggen. Om niet op te vallen, moet je je stil houden. De tram zal spoedig stilhouden. Een oudgelovige is aanhanger van een in de 17e eeuw ontstane afsplitsing van de Russisch-orthodoxe kerk. Een poed is 4 kilosolotnik. Zou op die calotte ooit een kalotje gezeten hebben? Barki's [100 euro] worden meestal niet meer aangepakt. Krijg je bij twee (2) 1 euromaaltijden (eeneuromaaltijden) evenveel als bij één (1) 2 euromaaltijd [twee-euromaaltijd]? De Euribor is de euro interbank offered rate. Gelukkig heeft de Eurocommissie (EU-commissie) nu ook kapitale Eurocommissarissen! Hoeveel is een euroton in het kader van de neuro en de zeuro?

 
 

1132 Dictee woensdag 14 juni 2017 (1): dictee Tabee, Groot Dictee! √

Dictee - dictees [1132]

Tabee, Groot Dictee! (auteur: J. Verschuure, overgenomen uit dagblad Metro)

1. Nu het gejeremieer en het geweeklaag enigszins is verstomd, buigen allerhande begenadigde taaladepten zich over het congé van het Groot Dictee der Nederlandse Taal; de hele santenkraam werd zomaar stante pede bij het oud vuil gezet en naar sint-juttemis verwezen – inclusief flamboyante babyboomers als Philip Freriks en de linguïstische beroepsbeoefenaars van de jury.

2. Deze anachronisten van weleer orakelden welbespraakt over het armageddon van het Nederlands, terwijl het przewalskipaard nietsvermoedend een afgedankt(e) bidet leeglebberde in de Mazurische Laagvlakte [Polen] – gevuld met trappistenbier bereid door toegewijde monniken in wijde pijen, met tonsuren à la Philip Freriks.

3. Millennials daarentegen, ordonneren liever skinny jeans via een smartphoneapp, middels korte kretologie automatisch aangevuld door dyslectische spellingstechnologen uit (de) Silicon Valley. Onderwijl puilt de Dikke Van Dale uit van neologismen als 'treitervlogger'. 'Too little, too late' [niet in VD], klonk het uit de krochten der sociale media. 'Dit was de max [het summum]. Tabee, Groot Dictee!'

 
 

1131 Dictee dinsdag 13 juni 2017 (1): dictee BeNeDictee 2017-03 √

Dictee - dictees [1131]

BeNeDictee 2017-03

Rotfluts * (auteur: Ronald Ganzeboom)
* Rolling on the floor laughing unable to speak

De woorden en woordgroepen in vet en onderstreept moesten worden ingevuld.

1. "Dick, thee? In een kopje" "Nee, doe maar in een coca-colaflesje", zei hij met een air alsof-ie bij blakstil     weer weer voor de panache [zwier, bravoure] moest zorgen in een wereld van eschatologische [leer van de laatste dingen], steeds dystopischer [dystopie = antiutopie] wordende fantasmagorieën [spookachtige voorstelling] van zijn beauty's [schoonheid], te weten zijn sjikse [christenmeisje als dienstmeid, Joden], en zijn shakespeareaanse     jack russell [hond].

2. Binnenkomertje, niet? Heerlijk zo'n dictee. Waarom? Omdat je kladderadatsch [economische of morele instorting] mag combineren met broodjeaapverhalen, apekool en gevioleerde [violeren = ontwijden] nonsens om er geprivilegieerde 'tijgers' mee om hun chique     mombakkesen [(bizar) masker] te slaan. Gewoon wat als een kruidje-roer-mij-nietje [plant - ook 'me' in GB] in het wilde weg schrijven ... Prachtig!

3. Er zou zich natuurlijk een haatbukkake [groepsseks] van de geïmmatriculeerde [opnemen als lidmaat] schrijvende aficionado's [fan] kunnen manifesteren, maar lou loene [mis poes!, dat kun je denken], mijn afwezigheid beschermt mij als het zwarte schapulier [ook: scapulier, schouderkleed] over de witte pij van een cisterciënzer monnik [mag ook aaneen, VD] tegen het laag-bij-de-grondse vuil. Ik eet er geen moksaleisi's [VD ook: moksialesi], sopropo's [komkommer] of bitawiri [bitterblad] minder om. Gelukkig heb ik geen last van hyperthyr(e)oïdie [overmatige werking schildklier] en zullen de queteletindices [QI, maat overgewicht, BMI, bodymassindex] bij mij in het rood uitslaan.

4. Alcantara [soort suède], xyloliet [versteend hout] en purschuim (dat is schuim van polyurethaan) beschermen overigens beter dan die pij, al zullen deze niet in de palissanderhouten     landauers [vierwielig rijtuig] en sulky's [tweewielig rijtuig paardensport, ook: sulk] van de goeiige     zelateurs [ijveraar] van de archaïsche, op ouwels [niet-geconsacreerde hostie] geschreven woordspelletjes zitten. Weet je wat tien dictees plus een venndiagram [verzamelingen, wiskunde] zijn? Nee? Het breviarium [brevierboek] van een hobbyistenmisjpooche [familie] die geilt op vergeten woorden die alleen personen met spraakapraxie [stoornis bij praten] foutloos kunnen uitkramen. Of had hier dysartrie [idem] moeten staan? Ik weet het niet. Dysfagie [slikstoornis] wellicht?
  t
5. Dicasterie [niet in wdb. - onderafdeling Romeinse curie, zelfde voor dicasterie] is het evenwel niet. Dat woord heeft iets met de thomistische [Thomas van Aquino]    curie [r.-k. ambtenarij, Rome] te maken; de verzameling curieuzeneuzen die sinds het Oosters Schisma [vgl. Groot Schisma] nog Chaldeeuwser [Chaldea, streek Zuid-Mesopotamië] is dan haar oosters-orthodoxe evenknieën, de assassijnen [niet in wdb. - wel: sub lemma 'old man of the mountains']. Wat hier staat is natuurlijk allemaal humbug [bluf, schijnvertoon, boerenbedrog], maar weet u een betere manier om deze woorden in één zin te vatten? Dan bent u vermoedelijk in het proterozoïcum [hoofdtijdperk geologie], toen de landouwen [velden, weilanden en akkers] gevormd werden, geboren. Hoezo yolo [you only live once]?

6. Moeten we het nog over seks hebben? Over in rokje-hakje [vgl. jasje-dasje] gestoken madammekes [GB] met door kohlpotloden [houtskool. cosmetisch middel ogen] tot leven gewekt sexappeal [erotische aantrekkingskracht] die als cholesterolsyntheseremmers     cunnilingus [cunnilinctus, beffen] prefereren boven statines [cholesterolverlagend medicijn]? Na met jou in satijnen teddy's [vgl. teddybeer] onder onesies [pyjama-huispak] te hebben gesexercised/t [GB - sexercisen = oefenen in seks, studententaal]? Nee, we worden toch liever door iemand anders geapaiseerd [kalmeren, sussen]. Doe dan maar een in nikab [gezichtssluier] of kaftan [bovenkleding oosterse volken] gestoken medelander die glissando [muziek: glijdend naar volgende toon] of mezzo forte [muziek, matig sterk, m.f.] de toetsjes beroert. Toch?

7. Iets anders: die tsietsiet [= tsitses, gedenkkwasten aan de 4 hoeken van het talliet] aan zo'n joodse talliet [= talles, gebedskleed joden] lijken op dendrieten [uitloper zenuwcel, antoniem: axon, neuriet], op biaisbanden [garnering kleding] of op blaadjes van een blaassilene [n/s] waarmee de met het verstand van wisenten [Europese bizon] hebbende falderappesen [persoon van laag allooi = peil] vaak salades niçoises [GB/VD ook: salade niçoises - maaltijdsalade] opleuken. Vind je ook niet? Judaïca [begin zin - hebraïca - verzameling boeken] bekijkende, is dit trouwens waarschijnlijk vloeken in de synagoge (=) – in de sjoel als het om Asjkenazische variant gaat. Vloeken die als memen [ie] (internetmeme - gaat rond op internet] het hele internet over gaan.

8. Trek de rauhfaser [structuurbehang] maar van de muren, nodig Tüötten [niet in wdb. - Teuten C&A was er een!] op de koffie uit, serveer escabeches [Spaans koud gerecht] of quesadilla's [kaasdingetjes], luister vooral naar krontjong [muziek, gitaar] en zie dit woordspel als een entr'acte [pauze(nummer)] waarvan de overwinning als een trompe-l'oeil is: een (=) bedrieglijk [niet: ge] niets voordat je eeuwig kassiewijle [dood] bent en alleen thanatopraxie [vertraging ontbindingsproces lijk] er wellicht voor kan zorgen dat je als zygote [kiemcel] wederkeert. Als de commensalen [mi­cro-or­ga­nis­me dat op of in een an­der or­ga­nis­me leeft zon­der dit scha­de te be­rok­ke­nen] in je lichaam dit althans toestaan. Tja, had dan bij leven maar wat meer gerummikupt [ww. rummikuppen] of gekaraookt [ww. karaoken]. Quatsch [onzin]!

9. We schrijven anno Domini [A.D] 2017 en het is circa honderd dagen na quinquagesima [zevende zondag voor Pasen, liturgische kleur paars]. Okapi's [soort giraffe] zijn niet ovipaar [eierleggend, eierbarend], plebanen-dekens [pas­toor van een ka­the­dra­le kerk, die ook de­ken is] kunnen pats-boem [plotseling, onverwacht] protestants worden, de geur van di-ethylether [narcoticum, oplosmiddel, ether, ethoxyethaan] komt je in elk ziekenhuis je neus uit, chasse-patate [kilo­me­ters­lang zin­loos tus­sen kop­lo­per(s) en pe­lo­ton blij­ven rij­den] blijft de mooiste wielerterm en schwarzwalderkirschtaart komt niet wel uit het Zwarte Woud (zwartewoudham overigens wel ook). waar komen Belgischwitblauwstieren [voor vlees] eigenlijk vandaan? België!

10. Nou ja, laat ik met deze pseudo-enumeratie [niet in wdb. - opsomming - correcte samenstelling] nu maar afsluiten. Of beter, in de vorm van een tmesis [samengesteld woord scheiden: aflsluiten --- > sluit af]: ik sluit het dictee hiermee af. Rotfluts!