1082 Dictee zaterdag 18 maart 2017 (1): dictee Oefendictee maart 2017 (4) √ x

Dictee - dictees [1082]

Oefendictee maart 2017 (4)

1. De lijsttrekker had een levensgrote standee
[stèhn-die] (reclamebord van persoon). Staat die stavaza [stand van zaken] op papier? Strandgapers zijn clams [klèhms] en vergeet ook Temmincks strandlopers niet. Een stukadoor is een stucwerker (en geen stukwerker). Je zult maar aan sudeck
(het syndroom van Sudeck) lijden [complex regionaal pijnsyndroom] . De sukuk [oe] is een
non-rentefinancieringsvorm [bij moslims]. Het indiapaper [dundrukpapier, o.a. voor bijbels] kan een gewijde functie vervullen. Bishts [biesjts] zijn veelal versierde traditionele Arabische overjassen. Wie dragen er dishdasha's (lang, wit, traditioneel gewaad]? Antwoord: Arabische mannen. Hookahs zijn waterpijpen. Ze lijdt aan phpd: pijntje hier, pijntje daar. Grappig: een rhinophyma is een aardbeienneus. Een taqiyah is een klein rond kapje dat sommige moslims op het hoofd dragen uit respect voor God, [afko:] m.n. tijdens het gebed. Het cockaynesyndroom is een soort van versneldeverouderingsziekte. Ruiters in de klassieke oudheid droegen een chlamys (wijde, korte mantel - mv. chlamydai]). Een paar jan-draag-ans riepen: "Jan, draag Ans het huis in"; dat stel was immers pasgetrouwd. De uitroep 'joechei' getuigt van het
vrijheid-blijheidideaal. Waar het Jantje Contantje is, zijn alleen jantje-contantjes welkom (vgl. ook een
jan-contant = een solide koopman). Geef de hoffmann(s)druppels [voor flauwgevallen personen] eens aan.

2. Jottem [uitroep van enthousiasme], de wederopstanding van de Joris Driepinter van het CDA heeft plaatsgevonden. Resurgam = ik zal weer opstaan. Die posting [dat blogbericht] werd onmiddellijk (weg)gejorist. Wat wordt bedoeld met der jüdische Selbsthass [de haat van de Jo­den
je­gens zich­zelf]? Die caesar [keizer] hield wel van caesarsalade. Hij is kat' exochen (bij uitstek, per definitie) wie we zoeken. Een koudekarbonadebuurt lijkt toch net wat deftiger dan een kouweaardappelenbuurt. Het niet-gekasjerde [kasjeren: koosjer maken] voedsel werd gecacheerd [cacheren: afdekken]. Hoe steekt het kastensysteem van deze bieb (bib) in elkaar? Een wist-je-datje: het k.g.v. van twee getallen maal de g.g.d. ervan is altijd het product van die twee getallen *. Op '*hemel*': verhemeltespleet, schathemeltjerijk, tenhemelschreiend, pêche melba(!),
Onze-Lieve-Heer-Hemelvaart, Hemelwagen (sterrenbeeld de Grote Beer), hemelvaartbeleving (levitatie), hemelheir (hemelheer, de engelen, niet: de Hemelheer), hemeldauw en godshemelsnaam
(in godsnaam, in ('s) hemelsnaam). Binnen artikelen: het hemels brood (het Woord Gods), iemand de hemel in prijzen, de hemelse Vader is God
(ook: Koning der hemelen).

* Vb. 20 en 15 (product 300); g.g.d. = 5, k.g.v. =60 (product 300)

3. Verder: de Olympische hemel (de Griekse goden), een Chinees is Zoon van het Hemelse Rijk (het Rijk van het Midden), hij dacht: lieve hemel!, de Hemelse Medicijnmeester, potkrauwers komen niet in de hemel, de Schepper van hemel en aarde, de Opperste Rechter, de Hemelse Rechter, de Rechter van ’t Heelal, een strakblauwe hemel en een wolkeloze hemel. Het Surinaamse wied [onkruid] en de jongegroenaanplant hielden geen gelijke tred. Prachtig, die trompe-l'oeils [zo natuurgetrouwe afbeelding dat die echt lijkt]. Ben je een
joris-goedbloed, dan nemen ze een loopje met je. Jullie zijn de bovenste besten. Alles was er botertje tot de boom (vroeger: boôm - ook nu, 2025 nog wel: VD). Boontjis zijn in de oosterse keuken sperziebonen. De vrucht is bijna voldragen, het is een bijna-voldragen vrucht. Speciaal voor Bob: een woord met 4 z's zonder koppelteken was niet te vinden. Voorlopig: jackrussellllanero = hun herder. Mooiere oplossingen gezocht. Ook nog: payrollllanero en yellllanero. Het bestuur en ook de PvdA-leider zal eruit stappen.

4. Ze zouden te lijke gaan [naar de begrafenis]. Ook Driekoningen is een merkeldag [lotdag, levenslot van de mens]. Die bijna-klare job is bijna klaar. De bijtster (vriendin van Luis Alberto Suárez - voetballer, niet in wdb.) en tevens bikester was niet bijster slim. Een madhhab is een soennitische wetschool. De hukou was een zeker sociaal systeem in China. Wat kenmerkt monocliene kristallen
[en­kel­vou­dig sym­me­trisch, met drie as­sen, waar­van één lood­recht op het vlak van bei­de an­de­re]? Schande, zo'n mutahhuwelijk [islam, alleen voor de seks]! Een taqiyah is een islamitisch klein rond hoofdkapje. De tantalus, de nimmerzat
[soort ooievaar], is de Ibis ibis. Het is allemaal toetmem: één pot nat. Een gebroken been wordt gegipst, een ontuchtige gegispt. Een touterrek is een zwevende rekstok, een trapeze. Een touterpaard is een hobbelpaard. Een tracer is in de chemie een isotoop. Traduttore traditore: een vertaling geeft het oorspronkelijke werk nooit precies weer.

 

1081 Dictee vrijdag 17 maart 2017 (1): dictee Groot Leerpark Dictee (GLD) Dordrecht 2017 √ x

Dictee - dictees [1081]

Groot Leerpark Dictee (GLD) 2017

NB De vet en onderstreepte woorden moesten worden ingevuld.

Schapenkoppen (auteur: Randy van Halen)

1. Lang geleden, in de middeleeuwen, waren er een paar bijdehante kooplieden, die trachtten de
wet- en regelgeving van de stad door middel van een trucje te omzeilen om zo geen taksen te hoeven betalen.

2. De belastingontduikers avant la lettre waren eerdaags eropuit getrokken om verderop bij een agrariër een schaap te kopen.

3. Ze wilden het dier zonder importheffingen te betalen richting het abattoir transporteren; niet om hem te transformeren in shoarma of döner kebab, maar wellicht wel in een lekker koteletje.

4. De grootste kwestie om deze queeste succesvol af te ronden, lag echter nog voor hen: hoe camoufleer je zo'n beest, zodanig dat het onopvallend de stad binnengeloodst kon worden?

5. Even waren ze ideeëloos, totdat ze plots langs een vogelverschrikker kwamen, en ze deze uitkleedden om het schaap dit tenue te laten aantrekken. 

6. 's Avonds laat belandden ze bij de Riedijkspoort, en zetten daar het dier op de achterpoten neer, om hem op deze manier de bruisende metropool die Dordt toentertijd [ook: toendertijd] was, binnen te krijgen.

7. Ze hadden echter geen rekening gehouden met de bietebauw van een suppoost die bij de poort stond: het schaap blaatte en hij liet zich niet zomaar door het trio verrassen.

8. ‘Dus jullie proberen op deze manier de boel te misleiden, hè?’ vroeg hij hun, op het moment dat ze de smokkel bijna voor elkaar hadden.

9. Alle moeite die ze erin gestoken hadden, bleek dus voor Piet Snot te zijn geweest.

10. Door dit voorval hebben Dordtenaren de bijnaam schapenkoppen gekregen, en is het dier overal in de stad te vinden: van sculpturen tot de geuzennaam van onze profvoetbalclub, schapen zijn alomtegenwoordig in Dordrecht.

11. Hoeveel van deze legende waargebeurd is, en hoeveel volledige quatsch, is en zal tot in den treure een groot hiaat in onze kennis blijven.

 

 

 
 

1080 Dictee woensdag 15 maart 2017 (2): dictee Oefendictee maart 2017 (3) √ x

Dictee - dictees [1080]

Oefendictee maart 2017 (3)

De 100 onderstreepte woorden moeten worden ingevuld.

De wereld om ons heen: Sarah, Sjors, Jelle, Maria en Kobus

1. Kijk haar nou in dat prêt-à-porterpakje
[prêt-à-porter = confectiekleding]. Ik had liever een haute-couturedeux-piècesje [haute couture, exclusief en modieus] gezien. Met XXL-T-shirt ken ik haar wel en ook Sarahs [zie titel dictee!] afgedragen en
bijna-versleten [zie Taaladvies 578 - nu niet meer genummerd - ook 'bijna versleten' denkbaar], uitgelubberde fantasiebikinietje ken ik wel. Zou ze neo-islamaficionada [neo-islam: ontwikkeld vanuit de traditionele islam] worden, dan zou ze na elke adhan [= azan, oproep voor gebed door muezzin vanaf de minaret] – later gevolgd door de ikama – [tweede oproep] gevolg geven aan die oproep tot asr
[ah-suhr], het namiddag-, en fajr [fah-djuhr], het ochtendgebed. Maar dat deed ze niet. Ze schafte een boeddha [Boeddhabeeld] aan, las hoe je bodhisattva [stelt het boeddhaschap uit om anderen te helpen] kon worden, had haar karma [soort geestelijk cv] – dat de samsara [kring­loop van dood en
we­der­ge­boor­te, be­paald door het kar­ma], eindigend met het nirwana [het op­gaan in de on­ein­dig­heid,
be­schouwd als be­vrij­ding uit de kring­loop van dood en we­der­ge­boor­te], bepaalde – te verliezen en zag wel wat in dat non-theïsme [afwezigheid godsbegrip] van met name het zenboeddhisme [veel nadruk op meditatie]; in de stoepa [boeddhistisch heiligdom] zou ze een reliek [relikwie, overblijfsel van een gestorvene] van Boeddha vereren.

2. Sjors' leven is niet te omschrijven als een
vie manquée [leven zonder eigenlijk talent en roeping], gekenmerkt door chaerofobie met dus afkeer van vreugde en vrolijkheid. Weliswaar kende hij als niet-jood de Vreugde der Wet [her­stel van de gods­dienst na de Ba­by­lo­ni­sche bal­ling­schap] niet, maar dat mocht de pret niet drukken. Een polygyn huwelijk [meerdere vrouwen als echtgenoot] zat er niet in en zijn monogame verbintenis strandde zoals bij velen op de seven-year itch [neiging om daarna vreemd te gaan]. De sexcuses van zijn eegade brachten hem in de bdsm-scene, dat is voluit trouwens: bondage [vastbinden], dominance [overheersing], sadism & masochism [slachtoffer pijnigen & plezier beleven aan pijn]. Het sadomasochisme [sadisme + masochisme] sprak hem aan. Hij kickte met name op ponyplay [partner moet als pony ingespannen aan de 'meester' gehoorzamen]. Hij onderging dat en gaf geen kik. Een rare aberratie – kwam dat door het
fragiele-X-syndroom [verstandelijke handicap, etc.]? – zorgde ervoor dat hij zijn (voetbal)kicksen altijd aan wilde. Op de ene sekscapade volgde de andere en uiteindelijk leidde dat tot het oplopen van
chlamydia-averij.

3. Hierbij een in-extensoverslag [in extenso - volledig] van Jelles bemoeienis met Flora's kinderen
[de bloemen]. Zijn centre d'intérêt [zaak die vooral de belangstelling wekt] is ontstaan uit en verder gegroeid door de floriade [gro­te in­ter­na­ti­o­na­le
tuin­bouw­ma­ni­fes­ta­tie = flo­ra­lia] in Venlo van 2012. De baard van Mozes (het slaapkamergeluk), de uchiki kuri (een Japanse pompoen), de
suzanne-met-de-mooie-ogen (uit de acanthusfamilie), de pyrethrum (wilde bertram) en de eschscholtzia
(de goudpapaver), ja daar viel hij voor. Venlo's bekendheid is enorm gegroeid – gij vondt dat toch ook? – en Jelle heeft inmiddels een
bloemisterij-bv, die er wezen mag. Als dga
[di­rec­teur-groot­aan­deel­hou­der] verdient hij goed aan deze businesscase. Het op een na laatste verrassende e-mailtje dat hij recent ontving – nou vraag ik je – was of hij ook thomasslakken- [bemesting landerijen] en-of arrowroot(meel)
[zetmeel uit wortelstok Zuid-Amerikaanse plant] kon leveren: tenhemelschreiend, toch?

4. De Jakobsdag is de dag van de Heilige Jacobus. Maar we willen vooral Maria's gedachtenis accentueren. Het gaat dus niet over de scala caeli (de jakobsladder) of "Rorate coeli desuper" (Dauwt hemelen uit den hoge). We beginnen met de Mariamaand oktober [ook mei: M] , vervolgen met de zeven smarten en vreugden van Maria, op een schilderij wordt de Virgo inter Virgines [Maagd Maria en andere heilige maagden] uitgebeeld, 'stella maris' [ster der zee] is een epitheton [glorieuze toevoeging] van Maria, ook in een Onze-Lieve-Vrouwekerk wordt
Maria-Tenhemelopneming herdacht, 'mater gloriosa' is een glorieuze benadering van haar, 'mater dolorosa' een wat droeviger; 'jasses marante' is een bekende van haar naam afgeleide bastaardvloek, een engelse groetenis komt haar toe, in een deësis doet zij met Christus en Johannes de Doper een goed woord voor de mensheid, met 'consolatrix afflictorum' wordt zij als troosteres der verdrukten aangeduid en we besluiten met haar titel 'Allerreinste Moeder'.

5. Kobus' ambitie was: ook een hele alinea vullen. Lukt dat met Kille Kobus (de dood) en een kobus (visdiefje, penis)? Nee, dus. Dan maar wat inleveren en overgaan op '*obu*': aleppobuil (ook: oriëntzweer of kala-azar, dan wel leishmaniasis), en biobutanol (verkregen via pyrolyse), business-to-business (ook wel: b2b), labor improbus (onvermoeibare arbeid), locoburgemeester en robusta (koffieplant). Ten slotte: er zijn vier isomere butanolen: 1‑ en 2‑butanol en 2‑methyl-1-propanol (= isobutylalcohol) die alle drie vloeibaar zijn, en 2‑methyl-2-propanol, een naar kamfer ruikende kristallijne stof die geproduceerd wordt door katalytische additie van water aan isobuteen. Toch?

 
 

1079 Dictee woensdag 15 maart 2017 (1): dictee Oefendictee maart 2017 (2) √ x

Dictee - dictees [1079]

Oefendictee maart 2017 (2)

1. Je kan de moord (ook: bobber) steken [doodvallen]! Bobbies zijn harries [vrouwenborsten, boezem]: sommige bobby's [Engelse politieagent] geilen daarop. Hebben ze daar een bobbycam
[fiets­helm met een mi­ni­ca­me­ra] voor? Met boches worden hunnen bedoeld [beide: scheldnaam Duitsers]. De bodemkartering vordert gestaag. Om 'bodhrán' goed te schrijven, moet je wel de puntjes op de i zetten [uitspraak: bouw-raan]. Een gerookt runderboegstuk heet boeghies [Gronings]. Wat is het verschil tussen een guldenboek [pa­tri­ci­sche
ge­slach­ten in de Ve­ne­ti­aan­se Re­pu­bliek of gastenboek museum voor hooggeplaatste bezoekers] en een Gulden Boek (idem hoge bezoekers van een stad)? Je moet maar weten dat bisette boerenkant is. Situeer je de Boerenkrijg in Zuid-Afrika, dan is dat fout. Op­stand van de
boe­ren­be­vol­king in Vlaan­de­ren en Wal­lo­nië te­gen de Fran­sen (1798-1799). Waarom noemen ze boerenlinnen ook congolinnen? Geen idee, mogelijke herkomst? De Boerenoorlog hoort daar wel (de Boeren spraken de boerentaal), maar ook in Midden- en Zuid-Duitsland. De gamay [wijnstok, rode wijn] komt uit de Côte d'Or, de côtes du Rhône is een rhônewijn. Heb jij een koeskoes [buideldier] weleens couscous [gerecht Noord-Afrika] zien eten? De camelot du roi [mo­nar­chis­tisch pro­pa­gan­dist in Frank­rijk] droeg kamelotkleding [kostbaar weefsel, oosterse kleding, kameelwol]. Ik heb geboekt in een grand hôtel [groot, statig hotel, mv. (s) s]. Ik wens je mooie alcyonische dagen [rus­ti­ge da­gen, rus­ti­ge,
ge­luk­ki­ge tijd] toe! Asfixatie is het vastzetten van een as, asfyxiatie is de verstikkingsdood. Indiase vrouwen dragen soms een kameez [kaa-mie:s] [lange ruime bloes, daaronder een salwar = broek; rijkversierd].

2. Wil je deze perikoop [fragment H. Schrift] voorlezen tot en met vers 23? Zijn kassie-zes [dood] en kasje zes [verschillende dobbelspelen] echt exact hetzelfde? Nee, dus. Gewichtheffen hun je ook met kettlebells [gewicht in de vorm van koebel of kanonskogel met handvat] doen. Kijk daar vliegt een killdeer(plevier)! In de kinderbijbel worden de Bijbelverhalen eenvoudig naverteld. Een killerheel is een stilettohak. De koepel van een koepelmoskee heet koebba. Ongeloof vanuit het perspectief van de islam is koefr. Lamyais zijn longans (soort lychees) [ee/ie]. Hij is member of Parliament (Engeland, MP). Regio's in Tsjechië en Slowakije worden krajs genoemd. Een ksar is een versterkt woestijndorp van de Imazighen (Berbers - alleen mv. - ook: Amazigh met mv. -en) met voorraadschuren met vierkante verdedigingstorens (tighremt of agadirs). Ktèma eis aei: een verworvenheid voor altijd. Een külliye is een bijgebouwencomplex van een moskee. Een kümbet is een vrijstaand islamitisch grafmonument. Komt sabaeïsme (sterrendienst) nog wel voor? Vast wel. Een sadhoe [saa-doe] is een rondtrekkende asceet [vrouw: sadhvi]. Saeva indignatio betekent: woedende verontwaardiging. Sahns [zaans] zijn binnenplaatsen van een moskee. Een scryer is een kristalkijker. Een lekyth mag ook lekythos heten
[Oud-Griekse vaas].

3. Hij was tot-en-met (tot op het bot) gemotiveerd. Een scheitrechter is er voor twee vloeistoffen, een scheidsrechter voor een sportwedstrijd. Amai, wazzup, who cares? Hij reedt [reden, rederij] mee aan dat schip. Schorriemorrie (ook: schorremorrie) is het: gespuis, geteisem, rapaille, schorem, tuig, tuig van de richel, uitschot, geboefte, gepeupel, uitvaagsel, vee of tuig van Laban, canaille, falderappes (dat is een verzameling falderappesen), gajes en janhagel. Een oldtimer [antieke auto] is een houbeestje [houpaard, kost veel aan onderhoud]. Een serir is een grindwoestijn (grind: GB, meestal, maar ook t). De verkoop van dat chalet is sjalet gezet [onzeker, staat op losse schroeven]. Die kinderen drinken graag sjok [chocolademelk]. Ziedaar: sjampie [champagne] drinkende sjappies [-touwer, opschepperig ventje] Ze droeg nog een jack over haar sjek [loshangend vrouwenjasje]. Bij pleintjesvoetbal wordt er veel gesjot [voetballen, schieten]. De sjocheet [jood­se ri­tu­e­le slach­ter,
sjou­chet sjnoderde [gift toezeggen voor goed doel] voor de Rode Davidster [pen­dant van het Ro­de Kruis in Is­raël]. Het pasgetrouwde stel zou zo meteen in het pas gebouwde appartement trekken. Ik ben relaxed, ik heb gerelaxt. Ook een postillon d'amour [overbrenger liefdesbrieven] is een soort van postiljon [postrijder]. De 2 step is een muziekstijl, de twostep kun je dansen, net als op de bubblin' een stepdans.

4. De sneeuwmaand is nivôse [Franse Republiek] en een sneeuwmeter is een nivometer. Heerlijk, die kanaalharing [uit het Kanaal]! Vanmorgen snoozede ze nog, vanmiddag is deze snoezepoes verantwoordelijk voor de snoezelzorg. Bij het Papoease dodenritueel gebruiken ze de bisjpaal. Die Goereese inwoner heeft een Heverleese vriendin, die farizese trekjes vertoont. 'Soedah [al klaar; laat maar; hoeft niet], ik heb het al', schreef de Maleier in de soerat (brief). Tot de solenodons [lijkt op spitsmuis] behoren de agouta [oe] en almiqui [k]. Veel mazzel en broge (ook brooche is mazzel) met je nieuwe brogues (gaatjesschoenen). Hoeveel solotniks gaan er in een poed? Antwoord: vierduizend: poed = 16 kg en 4 gram; 16 x 250 = 4000. Bij die volkspot horen sousies (informeel: sausjes)! Wat maak je van spandex? Dat is een zekere elastische stof. De Romeinse cavalerie liep met de spatha's
[lang zwaard Romeinse cavalerie] onder de hemlockspar. Op het menu staan spätzle [pasta in verschillende vormen] en spätlese [wijn van druivenpluk laat in het najaar]. Madonna was een echte celeb [beroemdheid, celebrity]. Ik vind zo'n koboldmaki [spookdier, halfaap] spooky [griezelig, eng]. De drie bekendste  spotheiligen zijn
Sint-Niemand, Sint-Lorts en Sint-Reinuit. Een staartagoeti [soort konijn, knaagdier] heet ook wel acouchy. In Friesland kennen ze stabijs [gefokte staande hond - jachthond, roerloos als hij wild ruikt] en vast ook wel het stabjack [trimvest]. Een stambha is in India een losstaande zuil of pilaar, vaak in gebruik als gedenkteken.

 

 
 

1078 Dictee maandag 13 maart 2017 (1): dictee Groot Dictee van Rozenburg 2017 √ x

Dictee - dictees [1078]

Groot Dictee van Rozenburg 2017

Rozenburgse historiën (auteur: Anneke
Boskma-de Zoete)

1. Het lijdt geen twijfel dat de ongebreidelde en excessieve expansiedrift van het Rotterdamse establishment in de jaren vijftig de authentieke inwoners van Rozenburg veel te verstouwen gaf.

2. In plaats van weidse vergezichten zouden concurrerende petrochemische industrieën verrijzen en olieraffinaderijen onverbiddelijk de plaats innemen van fenomenale polders en magnifieke, idyllische boerderijen. Het was klip-en-klaar dat dit
ad-hocbesluit van burgemeester en wethouders geen gebakkelei verdroeg en niet illusoir was.

3. Baby'tjes, adolescenten en ouden van dagen werden allen consequent als evacués behandeld: zonder aanzien des persoons werden zij wederrechtelijk en rigoureus beroofd van hun domicilie en hun bezittingen geconfisqueerd.

4. Van tevoren bevroedde de gevestigde orde geenszins de grootte van dit debacle, noch nam het lokale geteisem en rapaille represailles tegen het verguisde gemeentebestuur. Thans echoën de gevolgen nog na en zijn de naweeën van dit echec invoelbaar.

5. Als gefascineerde chroniqueurs later parallellen trekken met vergelijkbare massa-evacuaties, zullen zij verbaasd zijn dat de Rotterdamse overvaltactiek toentertijd geen gewelddadige manoeuvres uitlokte. Na de besluitvorming minutieus uiteengerafeld te hebben zullen zij concluderen dat de ingezetenen zich er ten langen leste bij hebben neergelegd. Recapitulerend kunnen we zeggen dat de huidige lokale populatie behoorlijk geëquilibreerd
[in evenwicht houden] is.

6. Rozenburg is als een feniks uit zijn as herrezen. Althans, velen leiden heden ten dage een vergenoegd bestaan en zoeken bij tijd en wijle verstrooiing in het contemporaine Muziektheater De Ontmoeting.

 
 

1077 Dictee donderdag 09 maart 2017 (1): dictee Oefendictee (oud) nummer 739 √ x

Dictee - dictees [1077]

Wat er al niet in één zo'n oud Oefendictee
(nummer 739) zit ...

1. Hij is vast vooruitgelopen. Je moet niet op de zaken vooruitlopen. Het huis staat niet meer te koop. Zouden ze er niet (meer) af willen? Astrakin is een zeker cloqué dubbelweefsel. Echt een prachtvink, die hoogrode astrilde! Rode bordeaux heeft een astringence [wrange smaak]. Een astroïde [stervormige kromme lijn] heeft niets met de asteroïdengordel [planetoïdengordel] van doen. Hoe groot is de AE, de astronomische eenheid? 149.600.000 km. A suo arbitrio: naar eigen inzicht. Mijn aanbod is slechts geldig as we speak [precies nu]. Het plein-air [schilderen in de vrije natuur] heeft toch wel zo zijn charme. A teneris (annis): van kindsbeen af (denk aan tiener of teenager). Een atheroom is een onderhuids gezwel (een wen). Atheromatose (atherosclerose, arteriosclerose) is aderverkalking. Athymie is ontbreken van de thymus, de zwezerik. Bij de oude Grieken was atimie eerloosheid. De berberherten graasden onder de atlasceders.

2. Bespreek de verschillen in aard- en Marsatmosfeer, met name wat de dampkringdruk in (hecto)pascal [Pa, hPa] betreft. Ik koop dat atomizertje [verstuiver]. Een atoomstraal is een covalentstraal of een vanderwaalsstraal. Hij begon à tort et à travers [in het wilde weg] wild om zich heen te slaan. Die slag moet je à tout hasard [in elk geval] binnenhalen. Is vermaak een panacee [wondermiddel] voor atra cura (duistere zorgen)? Atropine is een racemaat van hyosciamine. Is een hospice (niet: hospies) een atrium mortis [voorportaal van de dood]? Hij deed van zijn attachement, zijn genegenheid blijken, via een attachment [aanhangsel] bij de e-mail. Geeft een leuk geluid: attacher le grelot ((de kat) de bel aanbinden). In Attica [landschap Midden-Griekenland] vind je behoorlijk wat attica's [attiek: bouwkunde, staand vlak]. Droeg Attila de Hun een attila [kort, met tres­sen ver­sierd hu­za­ren­buis]? Zij is een brekebeen,
drop-out, ratee, loser, au banquet de la vie, infortuné convive: rampzalige gast aan de dis van het leven. Ik ben au bout de mon latin [aan het eind van mijn Latijn]. Het menselijk geslacht: audax Japeti genus (eigenlijk: Prometheus).

3. Kun je met deze audio-installatie audio-opnamen maken? Waarom staat er in een dictee altijd 'tv- en filmbeelden' en niet 'film- en tv-beelden'? Is lastiger. Met de aufklärung wordt de verlichting (niet van de fiets) bedoeld. Dit drukwerk is in augustijn [lettersoort] gezet. Dat stamt nog uit het augusteïsche [keizer Augustus] tijdperk. De clown gedroeg zich als een domme august. Heden verscheen voor mij … au naturel [naakt] … De ploeg presteerde matig: het was aurea mediocritas (de gulden middenmaat). De aureus [Romeinse gouden munt] was vijfentwintig denarii [mv.] waard. De denarius is een
Oud-Romeinse (GB) zilvermunt, die zelf weer tien asses of assen waard was (enkelvoud as, kleine koperen munt). De auri sacra fames (vervloekte honger naar goud) heeft veel kapotgemaakt. De aurora australis (zuiderlicht) en (de aurora) borealis (noorderlicht) kun je niet terzelfder tijd (tezelfdertijd) zien. Die schilder werkt aus der Tiefe seines Bewusstseins: uit de diepte van zijn bewustzijn.

4. 'Trouwer' [znw.] lijkt me een typisch Vlaams woord. Een autarchie [onafhankelijk zelfbestuur] garandeert geen autarkie, zelfvoorzienende economie. De ASS is de autismespectrumstoornis (lijders eraan hebben soms een autipas - pasje van autisten). Die groep omvat ook asperger en PDD-NOS [pervasive developmental dis­or­der not otherwise specified]. Wonen alle Azeri's in Azerbeidzjan? Ja. Het devies van een nu-of-nooitmoeder, een nonmoeder, is: aut nunc, aut nunquam (nunc aut nunquam; ook: aut omnia, aut nihil – nu of nooit). Ook de autoadministratie moet je zelf doen. Als je in de auto belt (niet handsfree), komt je auto licht op de autobelt [autokerkhof] terecht, en jijzelf … [in het houtenjassenpark, kerkhof?] Wat mag een autocefale kerk wel zijn? Oos­ter­se [begin zin!] ker­ken die niet on­der de pa­tri­ar­chen van Constantinopel, Alexan­drië of An­ti­ochië res­sor­te­ren.  Wat houdt autocorrectie in voor een tekstverwerker en voor een chauffeur? Een molenvliegtuig heet nog niet zo lang autogyro: je kunt die beslist wel per giro betalen. Gyromantie is waarzeggerij uit magische cirkels.

5. De postcheque-en-girodienst [PCGD] is achterhaald (de Bankgirocentrale nog steeds niet). De Giro is de Ronde van Italië. Het woord 'vijflettergrepig' is vijflettergrepig (een autologie - identiek met het adjectief - dus). Een girolle schaaft kaas. 'Grijs' is in 'grijs bestaat uit vier of vijf letters' een autoniem [woord in zelfnoemfunctie]. De Europese kolen-en-staalgemeenschap (EGKS: Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal) had een Hoge Autoriteit. Hijzelf (de meester) heeft het gezegd = autos epha . Zij is au vif [sprekend] haar moeder. De rechter concludeerde tot avas [afwezigheid van alle schuld]. Die ruzie leidde
a verbis ad verbera [van woorden tot klappen, handtastelijkheden]. De avicultuur is de vogelteelt. De binnenhof, binnenplaats, van een grote moskee is een avlu. Is dit avodiré [een tropische houtsoort] voor deze timmerklus geschikt? We zullen de dicteespelregels à vol d'oiseau [in vogelvlucht] doornemen.

6. De ixia is de Engelse zwaardlelie of avondbloem. Een curfew is een avondklok. In de avonduren vinden de meeste avonturen plaats. Deze wet is behept met de avondroodclausule [na bepaalde tijd vervalt de wet]. Een avoué is een procureur. At your service (Pim Fortuyn - tot uw dienst): à vos ordres. Awoert = boe! Het AWACS is het airborne warning and control system. Koranverzen zijn aya's. De ayahuasca
[aa-jaa-wahs-kaa] is een Zuid-Amerikaans geestverruimend plantenbrouwsel. Hij is een echte azijnzeiker [zuurpruim]. Een azmari is een Ethiopische griot. Hiervoor is azobéhout [Afrika] het geschiktst. Geloof je het zelf? Dat zal Jaapje heten: dat zal waar zijn ... Met '*jab*': cijfersjabloon, hallelujabrigade (Leger des Heils, heilsleger, LdH), hidjab (hoofdbedekking moslimvrouwen), jab (punch), jabiroe (ooievaar), jabotje (geplooide strook), ouijabord (communicatie met geesten), sjabbesgoj (sabbatsknecht) en sjabrak ((rijkversierd) paardendekkleed).

7. Verder nog: Tisja Beav (joods: verwoesting van de tempel) en tjabé (lange Spaanse peper, lombok). Is de Wilde Jacht [oude Germaanse goden als voortjagende stoet] is nog steeds gaande? De meeste jachthonden zie je onder de noordelijke hemel, de Jachthonden eraan. Een jack-up [booreiland met poten] rust op jackets [bedoelde poot]. Een jagamohan is de voorhal van een hindoetempel. Het Tweede Jagers is een legerafdeling. Het Gardebataljon Jagers bestaat uit voltigeurs = jagers (militair). We nemen nog een jajempie [borrel]. Een jabroer doet niets anders dan jaknikken. Een jakobstang [uitspraak!] is een klaas [houten nijptang; vandaar houten, stijve klaas?
Ook: stijve harmen]. Hoe ziet de jalappenplant eruit? Mexivaanse plant, ondergrondse stengeldelen --- > jalap = laxeermiddel. Een griot is een volksverteller (jali), een griotje een gesuikerd zout dropje en een griotte een zure kers (morel). In Duitsland en België kan men een jamaicacoalitie vormen
[chris­ten­de­mo­cra­ten, li­be­ra­len en groe­nen], in Nederland een cuba-librecoalitie [SP en VVD]. Bij een jammerorkest horen jammerzang, jammertonen, een jammerhout, een jammerkast en een jammerplank.

8. In de Indonesische cultuur kent men de rubbertijd (jam karet - flexibel met afgesproken tijdstippen). O, wat lekker is dat: jammie, njamnjam, mjammie, mjam. En wat gaat Janneman drinken? Een janpotage is een jean potage (hansworst). De jansky (Jy) is de eenheid van radiostraling. De vergadering vond januis clausis (met gesloten deuren) plaats. Wat is die sukkel een jan-van-mijn-gat, zeg. De vertaling van 'yuppie' [young ur­ban pro­fes­si­o­nal] is 'jappie' . [jon­ge, am­bi­ti­eu­ze pro­fes­si­o­nal]. Onze sergeant is naar kapitein Jas gegaan [doodgaan]. De Jasmijnrevolutie [Tunesië] begon in december 2010. Wat is dit vies, zeg: jasses marante [afschuw, ook: ajak­kes, tjas­ses, tjes­ses]. Een jatmous [kleine dief] houdt zich bezig met jatmo(u)zen. In javanais [gebak] zit crème au beurre [botercrème]. De javamens is de pithecanthropus erectus. Een javaantje is een koekje, een javaan een soort van gestaarte aap. Het was een jazzy bedoening: op het jazzfestival waren er tig jazzers en nog meer jazza's. Jejuna zijn nuchtere darmen.

9. Ik erger me het je-ne-sais-quoi, het
ik-weet-niet-wat. De wereld gaat aan
je-m'en-foutisme [onverschilligheid] ten onder. Dat moet wel over filosofie gaan: jenseits von Gut und Böse. Een jerichoroos is een roos van Jericho. Zij vrijt altijd double Dutch [pil + condoom]. Zoeken op '*dutch*': Dutchbat (Dutch Battalion), Dutch courage (jenevermoed), Dutch Mountains (schertsend), Flying Dutchman (de Vliegende Hollander), DTC (Dutch Treasury certificate, uitgegeven door de DNB -
De Nederlandsche Bank), Dunglish (Nederengels), hollanditis (Hollandse ziekte, Dutch disease - atoompacifisme) en de knickerbocker [wij­de
knie­broek, waar­van de pij­pen on­der de knie zijn
sa­men­ge­bon­den]. Jeux de mots zijn woordspelingen. Het wordfeuden (VD ook: wordfeuten) is een jeu d'esprit [spel waar­bij je aan­ge­we­zen bent op
scherp­zin­nig­heid]. Een stayokay is een jeugdherberg (JH). Is hij echt bij de Jeugdzorg geweest? Dat verbaast me. Spreekwoord: jeuk leert klauwen en armoede leert huishouwen. Antwerpen is het Jeruzalem van het Noorden.

10. Wie vormden oorspronkelijk de jeunesse dorée? Jongeren na de val van Robespierre 1794. Ze lijdt aan je-weet-wel. De jezuïeten hebben vaak jezuïtische streken, al vormen ze dan de Sociëteit van Jezus (S.J., Societas Jesu). Wat een bende, jezus-maria-jozef [bastaardvloek]! Pas op voor de jidden [Joden]. Een jihadganger gaat meedoen aan de kleine of uiterlijke jihad - ge­wa­pen­de strijd te­gen de vij­an­den van de is­lam. Jinxen is onheil over iemand afroepen. Kijken jullie weleens JIMtv? Jong, In­ter­ac­tief en Meer - te­le­vi­sie. Hij heeft een halftime job (halftimejob - wdb. meestal los), is toch zo arm als Job en is morgen de jarige job (als hij niet toevallig Job heet …). Een werkstudent is een jobist (jobstudent). Wat ben jij een onnozele jochem, een jocrisse [onnozele hals]. Op 1 april zijn dingen joci causa [voor of uit de grap]. Hij droeg jodhpurs
[een rijbroek]. Joehoe, hallo, ben ik in beeld?

 

 
 

1076 Dictee woensdag 08 maart 2017 (2): dictee Het dictee (oefendictee 721) √ x

Dictee - dictees [1076]

Wel grappig, oefendictee 721 was een écht dictee (met zelfkennis ...)

Het dictee 

De of het idee 
Plato's ideeënleer zou je kunnen parafraseren als de tweewereldenleer. Enerzijds is daar idealiter de 'idea' (de geesteswereld, de idee in de zin van Plato, een categorie die divien en stereotiep is, met de anamnese: de platoonse leer dat alle intellectuele kennis memorie is) en anderszins de empirie, de ervaring als de bron van kennis – volgens Plato dus ideeëloos. Het verband tussen de twee werelden wordt gelegd doordat de continu veranderlijke afbeelding uit de waarneming deelheeft aan het oerbeeld, maar ook dat zo'n oerbeeld aanwezig is in die veranderende dagdagelijkse werkelijkheid. Het bijbehorende Griekse begrip parousie [oe] komt in die betekenis niet in Van Dale voor, wel de (Bijbelse) betekenis: verwachte terugkeer van Christus op aarde. Dit alles speelde door onze breinen, toen onze filosofische studievereniging het idee opvatte om ook eens een dictee te organiseren. Voor sommigen onzer is dat inmiddels een idee-fixe geworden, maar inmiddels blijkt het een idée reçue [algemeen aanvaard idee] te zijn in ons filosofenkorps. Met deze idées de derrière la tête, gedachten die uit de achtergrond van het bewustzijn opkomen – geheel in de geest van Plato – wil ik maar duidelijk maken dat ons ideetje echt werkelijkheid geworden is. 

De auteur 

Primo, ten eerste, heb je dan een (liefst niet zoveelsterangs)auteur nodig. De rector magnificus wilde niet, evenmin de decaan en de pedel (ja, die van 'hora est'). Dan kom je vanzelf buiten de faculteit terecht. We hebben een rij hotemetoten afgewerkt: de dichter des vaderlands, de risee [m/v]van de vaderlandse tv-elite, de éminence grise van de Hoge Raad, de preses van de Tweede Kamer, de
adjunct-hoofdredacteur van 'de Volkskrant', het meest lucide [helder - van geest] dochtertje van Zijne Majesteit koning Willem-Alexander en Hare Koninklijke Hoogheid, koningin Máxima: allemaal tevergeefs. Goede raad was duur. We hebben ons toen maar via Jeroens website tot de dictee-elite gewend. En zo hebben we onze ideale auteur toch gevonden. En wel niemand minder dan de in binnen- en buitenland als taalpurist bekendstaande gehuwde penny-a-liner Janneke Schrijf-Correct, die haar wenkbrauwen wel eerst moest fronsen alvorens ze op ons niet af te slane aanbod wilde ingaan. Maar eenmaal aan het idee gewend, gaat ze er vol voor. Ze broedt nu al twee en een halve maand op een tekst en meldt – ze is doctor designatus [promotie: binnenkort] – dat ze het schrijfproduct zal afleveren als haar academische proefschrift, haar thesis, door de promotor is goedgekeurd. 

De tekst 

We hebben moeten negotiëren, maar over het kader zijn we het eens geworden. De tekst mag niet godslasterlijk zijn, moet back to basics gaan en voor de deelnemers achteraf een peace with honour [vrede met behoud van eer] mogelijk maken. Geen instinkers dus en geen vakjargon. Houd het maar bij dt-fouten, eind-e- en tussen-n- en -s-problemen. Werkwoorden verdienen de volle aandacht: van infinitief en participium tot conjunctief, tegenwoordige tijd en reflexieve pronomina. Diminutieven als 'aloëetjes' zijn gewenst, net als feminiene 'dégénéréetjes'. En vooral niet allerlei vreemdtalige ismen zoals een wellerisme (zeispreuk), een spoonerisme (zoals een 'blaasje gier' in stede van 'glaasje bier'), ook vooral geen soloecisme of solecisme – taalfout – in het dictee, geen neologisme als 'goudenbergenbelover' en geen Duitstalige uitdrukking als 'zum Tode betrübt', geen Engelstalige uitdrukkingen als 'up-to-date' en 'face to face'
(vis-à-vis). Nee, houdt u het maar bij een aangepaste oer-Middelnederlandse tekst, wat ons betreft over 'Van den vos Reynaerde' of wat dies meer zij. Kortom, we hebben de auteur op- en afgescheept met een praktisch imprakticabele dicteemissie. Mevrouw Schrijf echter staat haar vrouwtje wel en we hebben er fiducie in dat alles tekstueel en contextueel im grossen ganzen goed komt. 

Het voorlezen 

We hebben geprobeerd om een opera-ariazangeres à la Maria Callas te strikken, maar dat werd een fiasco. Iemand met donaldduckstem wilde wel, maar dat wilden wij weer niet. Ook een castraat, eventueel op de achtergrond een Cetti's zanger (en anders Blyths rietzanger wel), een wereldberoemde
singer-songwriter, een dj-aficionado (deejayaficionado), een haute contre, meerdere mezzosopranen, een van het Eurovisiesongfestival bekende folksinger, een crooner, diverse tv-idols, een jordaanvibrato- en een leadzanger, een troubadour, een bard, een minnezanger, een reggaezangeres, een jazzzangeres, een blueszanger en een flamencozanger – eminent vertolker van duende, fado en flamingogerelateerde liederen, ze lieten het allemaal afweten. Dan kom je algauw terecht bij
RTL-nieuwslezers [Ra­dio-Té­lé­vi­si­on Luxem­bourg], staatssecretarissen van Justitie of Defensie, (ex-)ministers-presidenten, iemand met argusogen en een stentorstem, een logo- of akoepediste, een t-dievegge of iemand die graag hiaatdelgers
('toen wilde-n-ie') hanteert. Maar we hebben 'het' gevonden: een transgender, tevens travestiet, die in letterlijk allerlei toonaarden en -soorten thuis is. Beetje macabere zoektocht, want we vonden de heer Piet Correct, achteraf gewoon broer van, toch? 

Het nakijken 

Als we veine hebben, is het onze pietjes-precies en jantjes-secuur gelukt om een foutloos dictee te produceren en hebben de criticasters en
jantjes-contrarie geen schijn van kans met hun pietluttigheden over vermeende lapsus linguae van Correct. Alles was keurig in lingua franca [algemeen beschaafde omgangstaal]. Of het nu juryrechtspraak wordt of een rodepotloodsessie met zelfcorrectie, het correctiesjabloon is uitgedeeld en de rode turfjes kunnen geplaatst worden. Alle puntkomma's en dubbelepunten zijn keurig voorgelezen, ze moeten er dus ook staan, want anders is het fout. Wat, of 'sectie callgirls' ook goed is naast 'sexy callgirls'? Nee, natuurlijk niet, want de context leert dat het hier niet om een bedrijfsafdeling gaat. Ook is het een tweeënhalf (of twee-en-een-half) voor je proefwerk, vier je een twaalf-en-een-halfjarig jubileum (25-jarig in cijfers schrijft prettiger!) en kun je al vier en een halve maand werkloos zijn. Enfin, na nog wat gejeremieer van de scribenten en wat onderling geheibei kan de stapel proefwerken in het juryonderkomen worden afgeleverd. Daar gaan ze fijntjes nog een keer eroverheen. Die ene
dictee-eigenwijze die zelfs de juryruimte nog binnenloopt om zijn (eigen)wijsheden nog even te spuien, wordt er fluks weer uit gebonjourd. 

De prijsuitreiking 

Wie zouden de laureaten zijn? Hoe is het afgelopen? Eerst wordt de derdeprijswinnaar naar voren gehaald. Hij heeft tig fouten, een tigtal, maar ja, hoeveel is tig? Dat blijkt zeventien te zijn. Op zijn elfendertigst komt hij uit dépit langzaamaan naar het podium met de katheder. Sneu voor hem, maar het is niet anders. Dan had hij 'katafalk', 'janboerenfluitjes', 'labyrint', 'Jan met de korte achternaam' en
'oer-Hollands' maar goed moeten schrijven. Ja, hij staat nu een beetje voor Jan Lul, maar is daarmee natuurlijk nog geen janlul. De tweede prijs, het overduidelijke accessit (met maar veertien fouten!) ging naar de kandidaat-makelaar. Had die nu maar minstens twee van de woorden 'maître-chanteur', 'bolleboos' en 'amphigouri' goed geschreven, dan was hij eerste geweest. De uiteindelijke winnaar maakte maar 13 fouten tenslotte. Die wist dan weer niet hoe je 'een babylonische spraakverwarring', 'Trojaans paard', 'Trojan horse', 'dribbel' en 'gerecycled' moest schrijven. Uiteindelijk mocht de vicevoorzitter van de organiserende plaatselijke Rotaryclub, tevens algemeen adjunct van de dicteeorganisatie en overigens gerespecteerd adjunct-accountant de avond afsluiten. Hij hoopte dat de deelnemers veel bijgeleerd hadden en hij zag ze D.V. [Deo volente - ook: V.D. = volente Deo] volgend jaar allemaal graag weer terug.