zaterdag 6 december 2014

0417 Dictee woensdag 03 dec 2014 (20): dictee 805 (deel 3) √

Dictee - dictee s [0417]

Oefendictee 805 (deel 3)

Dictee 805, alinea 7 t/m 10.

7. Een covered [oh] bond is een zekere obligatie. Die cover-up [operatie om iets geheim te houden] is jammerlijk mislukt. Een cowpertoren is een windverhitter. Het cradle-to-cradlebeginsel [onderdelen product hergebruiken] spreekt me wel aan. De slimmerds hadden hun crack [heroïne] in het crag [schelpgrind] verstopt. De cramignon is een dans. Een verkorting van cachet-crampon is crampon. Hij was wel kranig, maar zijn cranerie [overmoedig gedrag, pralerij] beviel me niet. Die kunst is wel erg Crassa Minerva [plat, boers]. Eén credit is 28 studie-uren. De CRC is de Costa Ricaanse colon. De credits [èh] komen hem toe en kunnen op de creditzijde [ee] worden bijgeschreven. Noem je zoiets een crémant [wijn] of een crèmerie [ijssalon]? Zekere stof is crêpe georgette [geen mv.], crêpes suzette [ook: crêpe suzettes - flensje met likeur] kun je eten. Zo'n creusemaaltijd [n/s - Japanse oester] doet me goed. Cress is een kiemgroente. Crimen laesae majestatis is majesteitsschennis, hoogverraad. Is crin végétal [vezels dwergpalm als vulmiddel] verkies(e)lijker dan crin [paardenhaar idem]?

8. Ik moet veel flauwekulmailtjes beantwoorden. In de muziek staat s. voor sinistra (linkerhand) en d. voor destra (rechterhand), of op zijn Frans: main gauche (g. of m.g.) en main droite (d. of m.d.). Is er een connectie tussen Sinn Féin en de Dáil Éireann? Hoe ziet een
sint-philippuskruis eruit? Zo'n shanghaaier voert je dronken met kwade bedoelingen. We hebben er kennelijk zes, immers: sixth sense of sixième sens, maar het hoeveelste is eigenlijk de sens commun of common sense, om over no-nonsense maar helemaal niet te reppen? Het Skal- of EKO-keurmerk wordt toegekend door de Stichting Keurmerk Alternatieve Landbouw (in Nederland). Dat skijøring kan best spectaculair zijn. Op Sint-Steven, tweede kerstdag, eet men stevens als kerstbrood; als die dan maar niet over waren van het
sint-nicolaasgebak.

9. Gedachtevol liep hij te peinzen, zijn maat wandelde gedachteloos verder. Ik heb het crisisdruk. Jan heeft alleen maar een crisiskrat [12 flesjes] meegebracht. Cristallitis is ontsteking van de ooglens. Mijn vrouw is nogal crisofreen
[ge­neigd om in een men­ta­le of psychi­sche cri­sis te ra­ken]. Wat voor werkwijze is de bij DuPont ontwikkelde critical path method (CPM) eigenlijk? In polytetrafluorethyleen moet je de letters van 'teflon' terug kunnen vinden. Een croquembouche is een kegelvormige toren van gevulde soesjes, vaak versierd met draden van karamel, als nagerecht. Foto's croppen is ze bijsnijden (net als bijknippen een raar woord). Zo'n Obama moet wel veel cronies [makkers, die je door dik en dun steunen] hebben. Pas maar op met die zelfgemaakte croftybommen [flessenbom uit gootsteenontstopper]. Een croquis is een schets. Hij is erg sterk in crossselling [verkoop producten aan klant die al andere producten heeft]. Wat is dat lekker en croûte [met knapperig korstje] gebakken. Cruer gezegd: de cru [wijnoogst m.b.t. plaats en jaar] van 2011 was mislukt, dat is de crux [clou].

10. Crude [kroe:t] is ruwe aardolie. Hij heeft een crush op haar [is (stiekem) verliefd]. Is hij nou cryptosoenniet of -sjiiet [in het geheim]? Dat wist je toch: (crystal) meth is methamfetamine! De ČSSR was de Československá Socialistická Republika. Het Ctsv was in Nederland het College Toezicht Sociale Verzekeringen. De CU is ook de ChristenUnie. Rare sport, dat cuckolden [vrouw gaat met toestemming van de man vreemd: dat windt hem op - koekoek]. Cuba libre is
rum-cola met citroen. Hij is een cujus pluris erat unguis, quam tu totus: iemand wiens pink meer waard is dan jouw hele persoon. Hij zette zichzelf schaak door die cul-de-sac [betoog waarin je je vastpraat]. Leidt egoïsme naar een culte du moi [vooropplaatsen eigen persoon]? Een kulturhus [kuhl-tuur-huus] is een cultuurhuis. Hij heeft een cummetje gehaald [cum laude slagen - met lof].

 

0416 Dictee woensdag 03 dec 2014 (19): dictee 805 (deel 2) √

Dictee - dictees [0416]

Oefendictee 805 (deel 2)

Dictee 805, alinea 4 t/m 6.

4. Uit Parma komen de parmaham en de coppa [zekere worst]. Coprologie [onderzoek feces], daar heb ik schijt aan. Ik lust geen coquilles Saint-Jacques. Een coquero is een cocakauwer. We zullen die coq-à-l'âne [wartaal] even copy-pasten voordat we aan de coq au vin (GB, VD: 2020) gaan. Ik heb die beslissing coram Deo [voor het aangezicht van God] genomen. Ik voel me gevleid door zo'n kokette [behaagziek, ijdel] coquette (= kokette, ijdel meisje, vrouw). Zou de munteenheid van Nicaragua, de cordoba (oro), NIO), naar Córdoba [geen vernederlandste naam ...] genoemd zijn? Corduaans leer (corduaan) zeker wel! De cordon(s) rouges [VD] zijn wat minder dan de cordon(s) bleus [GB, VD: topkok], maar ze produceren ook voortreffelijke cordons bleu(s) [vlees]. Corgi's [hond] hebben korte poten en een grote kop. De term 'cornet-à-pistons' [kornet, klephoorn, piston] wordt weinig gebruikt. Een hoorn des overvloeds kun je aanduiden met cornucopia (mv.: cornucopia's, cornucopiae) of cornu copiae (mv.: cornua copiae). In smörgåsbord zie je een corona [tweede teken], in smörrebröd niet.

5. Hij zal nog een zware corona of coronita roken. Geef eens een voorbeeld van een woord met een coronis [Grieks teken boven klinker: gn
ōthi seauton]. In een studentencorps (mv. corpora) hoort een corporale sfeer te heersen, in een muziekkorps hoeft dat niet per se. We hadden corporeel contact. Het Corpus Christi is het lichaam van Christus, het Heilig sacrament is de geconsacreerde hostie. Twee bekende codificaties zijn het Corpus Juris Canonici en het Corpus Juris Civilis. Dat is zo, correct me if I'm wrong. Met kerstfeest stuur ik haar altijd een mooie carte [geen uh uitspreken]. Een corrida (de toros) is een stierengevecht. Een corselet is korset plus beha. Vals spelen is corriger la fortune. In die landen is de Cortes het hoogste orgaan. De corvina [blauwe druif] wordt meestal in bardolino [wijn, Gardameer] verwerkt.

6. Waar komt de naam cosmatenwerk [Italiaanse familie Cosma] vandaan? Zo doen ze allen: così fan tutte. Een coscoroba is een zwaangans. Een corybant was priester van de Frygische godin Cybele. De cosa nostra is de Siciliaanse maffia. Cosas de España zijn ingewikkelde zaken, voor een buitenstaander niet te begrijpen. Vat die costumen [gewoonterecht, enk. 'costume'] van Brabant eens samen. Een costumier hoeft niets van costumier recht [gewoonterecht] te weten. Het bal werd besloten met enkele cotillons [dans]. Komt het cotardsyndroom [waan: niet te bestaan of dood te zijn] veel voor? Kom, we nemen er nog één: een côtes du Rhône. Een côtelette suisse is een aangeklede kotelet. Hier, twee côtes à l'os [koo-taa-lohs] graag! Het is niet allemaal couleur de rose: niet allemaal rozengeur en maneschijn. Zo'n counterfeit [namaakproduct] is toch verboden? In België is een covaartest een cognitieve vaardigheidstest. Wie zal die coup de grâce [genadeslag] toedienen?

 
 
 

0415 Dictee woensdag 03 dec 2014 (18): dictee 805 (deel 1) √

Dictee - dictees [0415]

Oefendictee 805 (deel 1)

Dictee 805, alinea 1 t/m 3.

1. De een was nog confuser dan de ander. Het Wener Congres is het Congres van Wenen, dat andere Congres moet je in de VS zoeken. De lange conjunctuurgolf is de kondratieffgolf. Een conserf (geneeskrachtige stroop) heeft als meervoud 'conserven'. Niet verwarren met conferven (draadwieren, watermos)! Een consigliere is een raadsman van de maffia. Ik zal je consilio manuque (met raad en daad) terzijde staan. Kan een consolateur [kunstpenis, lett.: trooster] ook een consolateur des misères [trooster bij ellende] zijn? Wat is consolebouw [bouwkunde]? Hij en zijn konsoorten (consorten) gingen ter kerke. Tot de constantenverzameling behoren de constante van Boltzmann en die van Planck. Wat bedoel je met 'consternatiebureau' [verbastering van consultatiebureau]? Onze website is onder construct [constructie: wordt gebouwd]. Napoleon stond aan het hoofd van het Consulaat [regeringsvorm] als eerste consul. Wat hield de Akte van Consulentschap (1766) in? Ge­hei­me over­een­komst (3 mei 1766)
waar­door de her­tog van Bruns­wijk als ad­vi­seur van stad­hou­der Wil­lem V bleef op­tre­den na diens meer­der­jarig wor­den. 


2. Alles was beter consule [oe ee] Planco (in mijn jonge jaren). De Consumentenautoriteit is onderdeel van EZ. Wil je me asap contacten [èh/ah]? Waterpokken is een contagieuze [besmettelijk] ziekte. De contante waarde wordt aangeduid met CW. Wat doet de afdeling contentieux van de Raad van State? Een cms is een contentmanagementsysteem. Zij wonen in contigue [aan elkaar grenzend] woningen. We zijn continu bezig. Bespreek de begrippen (conto de) reis [oude munteenheid Portugal] en conto corrente [rekening-courant]. Het geheimzinnige proces van X tegen Y bleek dat van K. tegen W. te zijn. Is die contra-enquête echt nodig? Ik acht dat contra bonos mores: in strijd met de goede zeden. De 'anglaise' en de 'écossaise' zijn contradansen. De Kroon is contrair gegaan. Een contre-épreuve is een zogenaamde tegendruk. Hij is een echte controlefreak (controlfreak). Een controlestaat is een bigbrothermaatschappij.

3. De beklaagde (contumax in dit geval = die laat verstek gaan) werd bij contumacie [bij verstek] veroordeeld. Bekende conventies zijn de Nationale Conventie en de Berner Conventie. Een convertible [converteerbare obligatie - kan onder zekere voorwaarden tegen aandelen ingeruild worden] is convertibel. 'Convertor' [chemische omzetting, ook van signalen] en 'convector' [verwarmingstoestel] zijn niet echt synoniemen. Een conveyer is een transporteur. Een convoyeur is de begeleider van een transport, met name van een konvooi. Hij is een coole gast, vet cool, supervetcool zelfs. Vooraf warming-up, achteraf coolingdown. In Vlaanderen kunnen coördinaten ook personalia zijn. Je zal maar copoclefiel zijn … [verzamelaar sleutelhangers] Een copier kopieert. Hé, heb ik dat, een copia verborum [grote woordenkennis]? Mooi woord: copepode, roeipootkreeftje. Een cope [uh] is een rechthoekige kavel. De COPD is de chronic obstructive pulmonary disease, een bepaalde chronische longziekte. Een coño is in jongerentaal een schoft. De coronairarterie is de kransslagader.

 

0414 Dictee woensdag 03 dec 2014 (17): dictee De feestdagen √

Dictee - dictees [0414]

Dictee De feestdagen

In dit dictee zaten 10 fouten.
Die moesten onderstreept worden.
De oplossing staat in blogpost [0451]

Eerste kerstdag

In de advent wordt er vaak uit Lucas 1 gelezen: de geboorte van Johannes (later genoemd: de Doper) wordt aangekondigd door een engel aan Zacharias, die tempeldienst deed. Hij geloofde het niet en werd daarom letterlijk met stomheid geslagen. Ook de Heilige Maagd, de maagd Maria, de Moeder Gods kreeg een aankondiging, namelijk van Jezus geboorte. Hij zal Zoon van God en Zoon van de allerhoogste genoemd worden. Met Kerstmis, op eerste kerstdag, op het kerstfeest is het dan zover. De dominee preekt in de kerstdienst en bid, de preses van de kerkenraad is ouderling van dienst en de cantor-organist speelt en zingt dat het een lieve lust is. Er wordt uit het kerstevangelie gelezen. In de kerk staat vaak een kerstboom en er worden spesiale kerstliederen zoals 'Ere zij God' gezongen. Bij de rooms-katholieken zijn er maar liefst drie kerstmissen, te weten de nachtmis, de dageraadsmis en de dagmis. Het kindjewiegen is ervoor al geweest: dat gebeurt in een kerstdienst voor de kinderen op 24 december s middags. Natuurlijk zijn er veel mensen die eerste kerstdag met een kerstdiner(tje) afsluiten.

Tweede kerstdag

Op deze dag, op tweede kerstdag, gaan we altijd met ons gezinnetje op stap. We gaan nu wandelen in de Loonse- en Drunense Duinen en daarna gaan we stadten in Eindhoven, de lichtstad. Voor moeder een nieuwe deux-pièces, voor vader een trendy stetson, voor de oudste dochter een mooi negligeetje en voor de jongste zoon een cowboypak. Daarna gaan we brunchen met een kipsatéfiletje, een milkshakeje en wat dies meer zij. Gewoontengetrouw gaan we in de loop van de middag naar de cinema, de bioscoop. Daar draait dan een zwart-witfilm, maar een paar zalen verder een bloedstollende horrorfilm, een successtory en een feelgoedfilm - die laatste als waar kassucces. Het is overdaad, maar daarna genieten we later op de avond ook nog van een dinertje, met borsjtsjsoep, biefstuk met bearnaisesaus en een kaasplateautje met exquise rode port toe. Welvoorzien, in meer dan één opzicht, keren we huiswaarts.




 
 

0413 Dictee woensdag 03 dec 2014 (16): dictee aparte √

Dictee - dictees [0413]

Dictee aparte: Erasmus Universiteit Rotterdam 2014

1. Ik had gevraagd of ik dit jaar weer buiten mededinging mee mocht doen. Net zoals vorig jaar, toen zelfs de tv via EenVandaag daar verslag van deed. Maar dat mocht niet: het was dit jaar écht alleen voor studenten en medewerkers. Jammer, maar die keuze moet je respecteren. Vervolgens heb ik aangeboden om het dictee vooraf op foutjes te controleren: vorig jaar zaten er ook enkele in, zoals 'gebruikmaken' (aaneen) en 'babylonische spraakverwarring' (indien niet in Babylon, absoluut met kleine letter). Daar was geen behoefte aan, ook dat moet je respecteren: het zij zo.


2. De derde fase was wat vreemder: op de vraag of ik (na afloop) de tekst zou kunnen krijgen, kreeg ik ook nul op het rek(w)est. Er waren geen gedrukte exemplaren van het dictee. Dat nu vind ik vreemd: als je als belangstellende in de zaal had gezeten (dat kon volgens mij gewoon), had je toch het dictee ook kunnen opschrijven of (al dan niet stiekem) kunnen opnemen? Maar enfin: ik dacht, ik laat me niet uit het lood slaan. Ik nam contact op met de – wel via de website van de EUR te achterhalen – winnaars bij de medewerkers Peter van der Zwan en bij de studenten Randy van Halen (hij mag trouwens dit jaar meedoen aan het Groot Dictee in Den Haag!) met de vraag of ze me een scan van hun geschreven werk konden bezorgen.

3. En wat bleek? Men had het werk niet teruggekregen! Er was waarschijnlijk onderling nagekeken, zoals vorig jaar en daarna was het werk ingenomen en waren de prijzen uitgedeeld. Zoiets heb ik bij enkele honderden dictees nog nooit meegemaakt. Hoe zou dat toch komen? Een onbegrijpelijke angst dat er toch een paar foutjes in zouden zitten? Ik weet het niet. Peter en Randy vonden het ook vreemd, maar ja ze maakten daar natuurlijk geen scène over. Het betekent wel, dat de deelnemers kennelijk niet te weten kwamen, wát ze fout gedaan hadden: één van de doelen van zo'n dictee is toch ook om te leren van je fouten? Overigens gaat niemand dat natuurlijk doen, maar een proces over die teruggave zou je volgens mij altijd winnen: het geschreven werk is toch je intellectuele eigendom?

4. Nee, dan doet Amsterdam (dictee UvA-HvA, 8 december) het beter: veroorzaakten Bert Jansen en ik daar twee jaar geleden het neologisme 'dicteecrasher' (overigens ten onrechte), mochten externen vorig jaar wel meedoen en is het dictee in 2014 weer alleen voor studenten en medewerkers, nu mocht ik – ik geef toe: na enig volhouden – buiten mededinging en geheel buiten de schijnwerpers meedoen. In tweede instantie koos men ervoor me het dictee tevoren te laten nakijken: dat was maar goed ook, want ik haalde er minsten 5 'echte' fouten uit. Ik mag nu in de jury plaatsnemen en het werk van de vips nakijken. De tekst van 'Amsterdam' kun je dus binnenkort tegemoetzien op deze blog, in tegenstelling tot die van Rotterdam …

 

donderdag 4 december 2014

0412 Dictee woensdag 03 dec 2014 (15): dictee Castricum 2013 √

Dictee = dictees [0412]

Groot Dictee Castricum 2013 (Auteur: Hanneke Klinkert)

De zwarte weduwe en Johanna’s Hof

1.Begin jaren veertig van de vorige eeuw belandt het jongetje Erik Pinksterblom in zijn ouderwetse hansopje in het land Wollewei, althans in een manuscript geschreven door wijlen Godfried Bomans.

2. Met bomansiaanse humor parodieert de auteur de detectiveroman met personages die direct ontleend zijn aan een excentriek insectenboek waarin de diversiteit van vliesvleugeligen en geleedpotigen van beiderlei kunne beschreven wordt, niet door een botanisch expert als Jac. P. Thijsse, noch door een theoloog als Bonhoeffer, maar door ene Solms.

3. Het is allerminst een realistische novelle waarin wij geattendeerd worden op de aantasting van ons ecosysteem door insecticiden en andere chemicaliën, maar een fictief werk waarin wantsen een luizenleven leiden en larven ongehinderd de metamorfose van cocon tot vlinder ondergaan.

4. Uit welingelichte kringen is vernomen dat een fameuze schrijfster zich door deze integrale heruitgave geïnspireerd voelt een literaire [GB ook: tt] thriller te schrijven over een eigengereid meisje met wespentaille dat tijdens haar verblijf in een psychiatrische kliniek verzeild raakt in een psychose vol mijten en teken.

5. Uit angst te gaan lijden aan de ziekte van Lyme ijlt zij in haar zijden pyjama over het terrein van Dijk en Duin naar De Hoep waar zojuist een exotische spinnenexpositie is geopend.

6. Vol adrenaline botst zij tegen de vitrine van de tarantula die zijn tentakels al verlekkerd uitspreidt om het stresskipje te consumeren.

7. Door het ijlings ingrijpen van een suppoost die net met een ragebol het plexiglazen domein van de venijnige zwarte weduwe van spinrag wil reinigen, wordt het meisje behoed voor een ondermijnende behandeling met antibiotica van de farmaceutische industrie.

8. Onmiddellijk trakteert de chef-kok van het belendende perceel Johanna’s Hof haar op een geraffineerd diner met een delicatesse als langoustines  die geïnfecteerd lijken met de salmonellabacterie waardoor ze alsnog het loodje dreigt te leggen.

9. Dit ecologisch verantwoorde, maar toch enerverende boek zal de Nederlandse literatuur [GB ook: tt] een kosmopolitische uitstraling geven en het oubollige gezwets van Bomans teniet doen.

10. Ook de valse aantijgingen tegen de literaire [GB ook: tt] thriller zullen gelogenstraft worden door de grandioze stijl waarin dit eigentijdse werk is geboekstaafd.

 

0411 Dictee woensdag 03 dec 2014 (14): dictee Castricum 2012 √

Dictee - dictees [0411]

Groot Dictee Castricum november 2012 (Auteur: Hanneke Klinkert)

Project X-party als zwaard van Damocles

1. In Haren, naar verluidt ooit de woonstee van de gerenommeerde Nederlandse auteur W.F. Hermans, die eind jaren vijftig lector fysische geografie  werd aan de universiteit van Groningen, vond onlangs het opzienbarendste festijn aller tijden plaats.

2. Een naïeve adolescent creëerde via sociale media een festiviteit die gigantisch geëscaleerd is en een immense precedentwerking had.

3. Een ingenieuze schepper als Hermans zou een geraffineerde roman hierover  gecomponeerd hebben met behulp van contemporaine bronnen als weblogs en Facebook waarbij 'De donkere kamer van Damokles' [titel] gediskwalificeerd zou worden als simplistische literaire [GB ook: tt] thriller.

4. In de hoofdrol zouden niet schizofrene Osewoudt en diens alter ego Dorbeck figureren maar het meisje Merthe en haar dubbelgangster Jackie in een viriele omgeving met verlopen macho’s en gehate delinquenten.

5. De discrepantie tussen de virtuele en reële werkelijkheid zou Merthe continu doen lijden aan hallucinaties en psychopathologisch gedrag waartegen geen kruid gewassen zou lijken.

6. Als saillant detail zou Hermans geen oedipus- maar een subtiel elektramotief geïntroduceerd hebben waarbij Merthe onder invloed van Jackie collaboreert met impulsieve ADHD'ers [GB ook wel: adhd] van beiderlei kunne om haar buitenissige kameraden te elektrocuteren.

7. Het zwaard van Damocles hangt ditmaal niet aan een paardenhaar boven het hoofd van een hoveling van de tiran van Syracuse, noch boven dat van Osewoudt, maar aan een elektriciteitskabel boven justitiële inrichtingen, die de exponentiële groei van dit soort evenementen te allen tijde trachten te voorkomen.

8. Niettemin belandt Merthe na een spannende etappe, verbouwereerd door de dubieuze praktijken van Jackie, in woon-zorgcentrum De Boogaert te Castricum en laat zij onverwijld een loyaliteitsverklaring uitgaan naar de rechterlijke macht met als consequentie dat venijnige Jackie op de Duinenboschweg gearresteerd wordt.

9. Ten slotte geschiedt de apotheose tijdens een door Jackie ontketend Project X-feest op de Bakkumer Zanderij: in de maneschijn worden wegens kortsluiting in de illuminatie van belendende percelen alle criminele lobbyisten geëlimineerd.

10. Hermans zou met deze postume toevoeging aan zijn oeuvre, waarvoor hij in 1971 de P.C. Hooftprijs kreeg, die hij nochtans arrogant weigerde, unaniem gelauwerd worden door de reclassering en 'Bureau Halt'.