Dictee - dictees [0246]
Wilfen of winozzen
1. In een PZC-cryptogram kwam als opgave voor:
"Spijkers die te onderscheiden zijn." (10 letters). Dan open je de
online-VD en kijkt eens bij 'onderscheiden' (werkwoord). Dat betekent 1) als
ongelijksoortig van elkaar afscheiden (deze soort onderscheidt zich door
langere oren), 2) (worden met:) een ridderorde etc. ontvangen, 3) (met 'zich':)
uitmunten (hij heeft zich in de oorlog onderscheiden) en 4) als zodanig
onderkennen (hij weet geen koe van een paard te onderscheiden). Verder is
'onderscheiden' nog een bijvoeglijk naamwoord met als betekenis: 1)
verschillend (bekers van onderscheiden grootte en vorm), 2) uiteenlopend (de
onderscheiden meningen) en 3) niet gering aantal (onderscheidene winkels hebben
dit in de verkoop).
2. Maar vanwege 'te' in de opgave ging het hier over een
werkwoord. Enfin, verder met spijker(s). Buiten wat gewestelijke en verouderde
betekenissen kom je terecht op 'puntig staafje metaal …' (timmerlieden
onderscheiden 'spijkers' van 'nagels') en (Bargoens) cent of geld. Dat 'nagel'
leek me wel wat. Dus verder zoeken naar '*nagel*'. Dat gaf 90 treffers, maar
wacht, het waren tien letters, dus beter '????nagel', want er zal dan wel een s
achter staan (meervoud). Om technische redenen mocht er toen geen vraagteken als zoeksymbool
aan het begin van een woord staan in de online-VD, daarom lukte dat niet, maar
gelukkig had ik ook mijn oude eVD (elektronische Van Dale) nog.
3. Daarmee lukt
het wel, maar nog altijd 32 treffers. Achteraf stond het gezochte woord (sedert
2006!) er wel bij, maar ik zag het niet zo gauw. Nou ja, dan maar naar de
Puzzelsite, afdeling Cryptogram. Binnen de kortste keren had ik toen natuurlijk
plaknagel [Oplossing cryptogram dus: plaknagels]. En ja: een plak is natuurlijk ook een onderscheiding. Vervolgens
bekroop me het gevoel: wat ben ik nu eigenlijk aan het doen? Van Dale geeft het
antwoord: het staat boven aan dit verhaal: ik was aan het wilfen (surfen op het
internet waarbij men niet meer weet naar welke informatie men oorspronkelijk op
zoek was, WILF: What was I looking for?) of winozzen (winoz: waar was ik naar
op zoek?). Waarvan akte.
dinsdag 26 augustus 2014
zaterdag 23 augustus 2014
0245 Dictee woensdag 10 sep 2014 (6): dictee (on)bekende woorden √
Dictee - dictees [0245]
(On)bekende woorden
Weerbruiloft
Zou een weerbruiloft met het weer te maken hebben? Vast niet. Het zal wel iets met 'weder' of 'terug' te maken hebben. Wat een bruiloft is, weet eenieder. Van Dale zegt het zo: feest van een huwelijksvoltrekking of althans in de bruidsdagen gevierd, synoniem: trouwfeest. Ook de etymologie (tak van de taalwetenschap die de oorsprong en de geschiedenis van de woorden opspoort, synoniem: woordafleidkunde) vermeldt Van Dale: 'bruiloft' komt van 'bruid' + 'lopen – bruidsloop dus eigenlijk, het afhalen van de bruid. Op zo'n feest gebeurt van alles, maar in dit verband moeten we vooral denken aan een bruiloftsmaal. Tegenwoordig is er ook vaak een receptie, maar de belangrijkste gasten mogen aanzitten aan het bruiloftsmaal. En dan zijn we waar we wezen moeten: voor wat hoort wat, en let er dus voortaan op, al bent u dat vast niet (meer) gewend, u hoort het jonge bruidspaar te gelegener tijd uit te nodigen voor een 'tegendiner'. En dan is het kringetje rond. Van Dale zegt over 'weerbruiloft': maaltijd aan jonggetrouwden gegeven, wier bruiloft men bijgewoond heeft. Zo, dat is ook weer opgehelderd.
Dolfijn of dol fijn?
Die spatie maakt nogal uit. Aaneengeschreven is het volgens Van Dale een walvisachtig dier uit de onderorde van de tandwalvissen, de 'echte' dolfijnen hebben een duidelijke rugvin. Verder kwam 'dolfijn' vroeger ook voor als vertaling van ‘dauphin’, titel van de Franse kroonprins. En met een hoofdletter is Dolfijn een sterrenbeeld aan de noordelijke hemel. Schrijf je 'dol fijn' los, dan betekent het gewoon 'buitengewoon fijn'. Overigens zou je ook in dat geval dolfijn aaneen kunnen schrijven, net als dolblij, maar in VD en GB (het Groene Boekje) komt dat nergens voor. Trouwens: dol heeft heel wat betekenissen: als bijvoeglijk naamwoord krankzinnig (Ben je dol?), buiten zichzelf (dol van wanhoop), als ziekte (een dolle hond), onbezonnen (een dolle dries, Dolle Dinsdag – in WO II), lachwekkend (te dol om los te lopen), erg leuk (muziek vond ze dol), verzot (dol op iets of iemand zijn), lam (de schroef is dol), giftig (dolle bessen: dolkruid, dollekervel) en niet-eetbaar (dolle kastanje, dolle peen). Als zelfstandig naamwoord heeft 'dol' minder betekenissen: spitsmuis, blauwe vleesvlieg (bromvlieg), last of moeite (daar heb ik zo'n dol mee gehad) en ten slotte: pin op of holte in het boord dan wel U-vormige houder op het boord, waaromheen respectievelijk waarin, een riem zich bij het roeien beweegt. Allemaal te dol!
(On)bekende woorden
Weerbruiloft
Zou een weerbruiloft met het weer te maken hebben? Vast niet. Het zal wel iets met 'weder' of 'terug' te maken hebben. Wat een bruiloft is, weet eenieder. Van Dale zegt het zo: feest van een huwelijksvoltrekking of althans in de bruidsdagen gevierd, synoniem: trouwfeest. Ook de etymologie (tak van de taalwetenschap die de oorsprong en de geschiedenis van de woorden opspoort, synoniem: woordafleidkunde) vermeldt Van Dale: 'bruiloft' komt van 'bruid' + 'lopen – bruidsloop dus eigenlijk, het afhalen van de bruid. Op zo'n feest gebeurt van alles, maar in dit verband moeten we vooral denken aan een bruiloftsmaal. Tegenwoordig is er ook vaak een receptie, maar de belangrijkste gasten mogen aanzitten aan het bruiloftsmaal. En dan zijn we waar we wezen moeten: voor wat hoort wat, en let er dus voortaan op, al bent u dat vast niet (meer) gewend, u hoort het jonge bruidspaar te gelegener tijd uit te nodigen voor een 'tegendiner'. En dan is het kringetje rond. Van Dale zegt over 'weerbruiloft': maaltijd aan jonggetrouwden gegeven, wier bruiloft men bijgewoond heeft. Zo, dat is ook weer opgehelderd.
Dolfijn of dol fijn?
Die spatie maakt nogal uit. Aaneengeschreven is het volgens Van Dale een walvisachtig dier uit de onderorde van de tandwalvissen, de 'echte' dolfijnen hebben een duidelijke rugvin. Verder kwam 'dolfijn' vroeger ook voor als vertaling van ‘dauphin’, titel van de Franse kroonprins. En met een hoofdletter is Dolfijn een sterrenbeeld aan de noordelijke hemel. Schrijf je 'dol fijn' los, dan betekent het gewoon 'buitengewoon fijn'. Overigens zou je ook in dat geval dolfijn aaneen kunnen schrijven, net als dolblij, maar in VD en GB (het Groene Boekje) komt dat nergens voor. Trouwens: dol heeft heel wat betekenissen: als bijvoeglijk naamwoord krankzinnig (Ben je dol?), buiten zichzelf (dol van wanhoop), als ziekte (een dolle hond), onbezonnen (een dolle dries, Dolle Dinsdag – in WO II), lachwekkend (te dol om los te lopen), erg leuk (muziek vond ze dol), verzot (dol op iets of iemand zijn), lam (de schroef is dol), giftig (dolle bessen: dolkruid, dollekervel) en niet-eetbaar (dolle kastanje, dolle peen). Als zelfstandig naamwoord heeft 'dol' minder betekenissen: spitsmuis, blauwe vleesvlieg (bromvlieg), last of moeite (daar heb ik zo'n dol mee gehad) en ten slotte: pin op of holte in het boord dan wel U-vormige houder op het boord, waaromheen respectievelijk waarin, een riem zich bij het roeien beweegt. Allemaal te dol!
Wildredder
Wat is een wildredder: is dat iemand die gewoon wild redt? Nee,
zo simpel is het niet. Het eerste deel is 'wild'. Dat kan een bijvoeglijk
naamwoord zijn: natuurlijk (een wilde havanna), niet-veredeld (een wilde
appelboom), niet-tam (wilde eenden), onbeschaafd (wilde volken), onbeheerst
(wilde hartstochten, in het wilde weg), niet-ingetogen (een wilde meid), dol
(zich wild schrikken), ongecultiveerd (een wilde tuin), enkele vaktermen (een
wilde staking, de wilde vaart en een wilde (sport)bond) en aangetrouwd (wilde
neven). Het kan ook een zelfstandig naamwoord zijn: (de dieren leven er in) het
wild, dieren waarop men jaagt: groot, aangeschoten, opgejaagd, overstekend wild
en de geschoten jachtdieren: een stilleven van wild en fruit, een lekker stukje
wild en wild en gevogelte. Een redder is iemand die redt (uit de nood, het
vaderland of bij een schipbreuk) met als extra: Jezus Christus als de Redder. Ten slotte
dan toch maar de wildredder (volgens Van Dale): buis met bellen die aan de
zijkant van een cyclomaaier wordt gehangen om wild en vogels van het te maaien
gras te verjagen. Het is dus niet iemand die gewoon wild redt, maar iets dat
gewoon wild redt.donderdag 21 augustus 2014
0244 Dictee woensdag 10 sep 2014 (5): dictee VD en voetbalclubs √
Dictee - dictees [0244]
VD en de voetbalclubs
Hoe onbevooroordeeld is Van Dale eigenlijk (bv. met betrekking tot voetbalclubs)?
VD en de voetbalclubs
Hoe onbevooroordeeld is Van Dale eigenlijk (bv. met betrekking tot voetbalclubs)?
Nu er in 2015 weer een nieuwe versie van de Grote of Dikke
Van Dale gaat verschijnen, is het wel interessant om eens te bekijken, hoe 'onbevooroordeeld'
Van Dale eigenlijk met zijn voorbeeldzinnen is. De eerste verkenning gaat over
sport, in het bijzonder voetbal.
Voetbal
Voetbal
Zoeken binnen artikelen op 'Feyenoord' (let op: de
Rotterdamse wijk heet Feijenoord, dat woord komt in VD niet voor) geeft slechts
2 treffers (wel positieve!): 'Ajax werd weggespeeld door Feyenoord' en 'geen
woorden maar daden' (supporterslied). PSV komt zelfs driemaal voor: 'PSV
bedwong Ajax: 3-1', 'PSV declasseerde Ajax volledig', en 'PSV ging gisteren
onderuit tegen Roda'. Het is wel opvallend, dat Ajax maar liefst bijna 20 keer
voorkomt, zoals in: 'Ajax in slotfase langs zwak NEC' ([èhn-ee-see], nu niet in
eredivisie), 'lucky Ajax', 'Ajax schakelde in de halve finales van de Europacup
Liverpool uit' en 'Roda JC wijst Ajax terug'. Een club als Roda JC komt 5 x
voor, waarbij eenmaal 'Roda' nog moet worden aangepast tot 'Roda JC'. 2020: 3 x, OK.
Andere clubs
Andere clubs
We kijken nog even naar de andere clubs, die momenteel in de
eredivisie spelen. FC Groningen komt helemaal niet in beeld, net als Excelsior
(officieel: SBV Excelsior, Rotterdam), Go Ahead Eagles (Deventer), FC Utrecht,
Willem II (Tilburg), SC Cambuur (Leeuwarden), SBV Vitesse (Arnhem), FC
Dordrecht, PEC Zwolle [pek], FC Twente (Enschede), ADO Den Haag en SC
Heerenveen (zelfs Abe Lenstra niet, evenmin als andere beroemdheden zoals Faas
Wilkes, Kick Smit en Kees Rijvers). Heracles (officieel: Heracles Almelo) komt
eenmaal in beeld: 'na de thee was Heracles sterker'. AZ (Alkmaar) haalt twee
keer de kolommen van VD: 'de buitenlanders van AZ' en ' AZ overwintert in het
UEFA-cuptoernooi' (moet zijn: UEFA Cuptoernooi, fout in VD; is eigennaam - 2020 geschrapt - Nu: Europabeker, Europacup ).
Trouwens grappig, dat je bij zoeken op '*uefa*' ook liquefactie (vervloeiing)
vindt … NAC (Breda, [nahk]) krijgt één vermelding: 'de clubkleuren van NAC
verdedigen'.
Verder: niet alles hierboven gecontroleerd - 2020.
Heen-en-weertjes
Verder: niet alles hierboven gecontroleerd - 2020.
Heen-en-weertjes
Er zijn van die clubs die steeds switchen tussen ere- en
eerste divisie (Jupiler League - geschrapt 2020) zoals BV De Graafschap (Doetinchem), dat niet
voorkomt, evenmin als FC Almere, FC Volendam, FC Eindhoven, FC Den Bosch
('s-Hertogenbosch), FC Oss, VVV-Venlo, Fortuna Sittard, MVV Maastricht, Helmond
Sport, FC Emmen, SC Telstar (Velsen-Zuid), Achilles '29 (Groesbeek) en RKC
Waalwijk. Sparta (officieel: Sparta Rotterdam) komt 5 x voor zoals in 'na 10
minuten stond Sparta al met 2-0 achter'.
Idem.
België
Idem.
België
Door de taalstrijd ligt de meest fanatieke helft van onze
Nederlandse taal in België, dat ook bediend wordt door VD. Daarom ook daar nog
even naar de eerste klasse (Jupiler Pro League - niet meer in 2020) gekeken: Anderlecht 2 x ('Anderlecht
deed goede zaken door de medekoploper te verslaan'), Club Brugge ('leidt met
2-0') en (KV) Mechelen (' scoorde tegen de veldverhouding in'). Standard heeft
geen enkele vermelding. Magere oogst … Daarom ook nog even naar de tweede
klasse gekeken: FC Antwerp (ook: Royal Antwerp FC of RAFC), Eupen, Sint-Truiden, Roeselare (die drie niet in VD!). Uit de derde klasse noemen we alleen nog Koksijde en uit de vierde klasse Ronse.
2020: niet alles gecontroleerd!
Internationaal
2020: niet alles gecontroleerd!
Internationaal
Voor de andere landen doe ik een steekproef (x = niet
gevonden): Manchester United en City (x), Arsenal (x), Liverpool eenmaal (zie
hierboven bij Ajax), Glasgow Rangers (x), FC Barcelona (x), Real Madrid (mager:
'een directe lijnverbinding met het stadion in Madrid'), FC Porto (x), Atletico
Madrid (x), Besiktas (x), AC Milan (x), Bayern München (x), etc., etc.
Tot slot
Tot slot
Op grond van dit onderzoekje in VD kom ik tot de conclusie
dat VD wel erg veel aan Ajax refereert. Mijn aanbeveling aan VD zou zijn, om in
een groot aantal gevallen Ajax te vervangen door een andere, hierboven wel,
maar in VD niet genoemde club.
2020: in voorbeeldzinnen nog 6 x Ajax, sub lemma nog 5 x bij: 1) Ajacied, 2) arena - vgl. Amsterdam Arena, nu: Johan Cruijff ArenA, 3) F-side, 4) jood - scheld- of geuzennaam voor de supporters en 5) spectemur agendo = beoordeel ons naar onze daden, Thorbecke, uitspraak toegeschreven aan de mythische held Ajax.
2020: in voorbeeldzinnen nog 6 x Ajax, sub lemma nog 5 x bij: 1) Ajacied, 2) arena - vgl. Amsterdam Arena, nu: Johan Cruijff ArenA, 3) F-side, 4) jood - scheld- of geuzennaam voor de supporters en 5) spectemur agendo = beoordeel ons naar onze daden, Thorbecke, uitspraak toegeschreven aan de mythische held Ajax.
woensdag 20 augustus 2014
0243 Dictee woensdag 10 sep 2014 (4): dictee - Wat is er loos? √
Dictee - dictees [0243]
Wat is er loos?
1. In goed Zeeuws: wat doet er op, wat is er aan de hand?
Wat is er loos?
1. In goed Zeeuws: wat doet er op, wat is er aan de hand?
Als
bijvoeglijk naamwoord geeft Van Dale voor loos veel betekenissen: leeg (loze
beukennoten), niet vast (loos slapen), vals, onbetrouwbaar (loze zaakjes),
listig, sluw, geslepen (een loze kerel), slim, snugger (loos om loos spelen),
schalks, ondeugend, aardig (daar was laatst een meisje loos, die wou gaan
varen als lichtmatroos), niet echt (loze ribben, loos alarm), niet gemeend,
betekenisloos (loze beloften, loze kreten, een loze deur), in reserve gehouden
(loze zeilen), (zeevaart) ter bescherming (een loze kiel) en flauw, slecht (een
loze grap).
2. Als zelfstandig naamwoord betekent loos: een losse bocht in een touw (een touw loos geven = vieren) en een long (het op de lozen – longen – hebben). Verder kennen we nog 'voor de loos' (in reserve). Ten slotte kan 'loos' hierboven in de titel (bijvoeglijk naamwoord) niet vóór een zelfstandig naamwoord staan, maar alleen na het koppelwerkwoord (is loos). Je kon vroeger iets per Van Gend en Loos verzenden. Daarnaast komt -loos nog voor om aan te geven (loos = zonder) dat het voorgaande er juist niet is (meestal zonder tussen-n): zinloos, ademloos, uitzichtloos, roerloos, naadloos, belangeloos, puntloos (onderaan staan), ideeëloos, gedachteloos, moedeloos, pluimeloos, woordeloos, levenloos en wezenloos (die hadden al een n).
3. Let op bij werkeloos toezien (niets doen) en werkloos zijn (geen werk hebben), zoutloos dieet (zonder zout) en zouteloze grap (niet geestig). Als uitsmijter: pc'loos en tv'loos (apostrof, omdat je pc en tv als aparte letters uitspreekt, wel: radarloos – ook radar is een afkorting, maar die wordt niet letter voor letter, maar als woord uitgesproken). Aanvulling: het besproken 'loos' kan ook aan het begin van een woord staan: loosgaan (ongeremd feesten, uit z'n dak gaan) en loosheid (slimheid, sluwheid, slimme, sluwe daad).
2. Als zelfstandig naamwoord betekent loos: een losse bocht in een touw (een touw loos geven = vieren) en een long (het op de lozen – longen – hebben). Verder kennen we nog 'voor de loos' (in reserve). Ten slotte kan 'loos' hierboven in de titel (bijvoeglijk naamwoord) niet vóór een zelfstandig naamwoord staan, maar alleen na het koppelwerkwoord (is loos). Je kon vroeger iets per Van Gend en Loos verzenden. Daarnaast komt -loos nog voor om aan te geven (loos = zonder) dat het voorgaande er juist niet is (meestal zonder tussen-n): zinloos, ademloos, uitzichtloos, roerloos, naadloos, belangeloos, puntloos (onderaan staan), ideeëloos, gedachteloos, moedeloos, pluimeloos, woordeloos, levenloos en wezenloos (die hadden al een n).
3. Let op bij werkeloos toezien (niets doen) en werkloos zijn (geen werk hebben), zoutloos dieet (zonder zout) en zouteloze grap (niet geestig). Als uitsmijter: pc'loos en tv'loos (apostrof, omdat je pc en tv als aparte letters uitspreekt, wel: radarloos – ook radar is een afkorting, maar die wordt niet letter voor letter, maar als woord uitgesproken). Aanvulling: het besproken 'loos' kan ook aan het begin van een woord staan: loosgaan (ongeremd feesten, uit z'n dak gaan) en loosheid (slimheid, sluwheid, slimme, sluwe daad).
zondag 27 juli 2014
0242 Dictee woensdag 10 sep 2014 (3): dictee 775 (deel 3) √
Dictee - dictees [0242]
Oefendictee 775 (deel 3)
Hierbij de alinea's 7, 8, 9 en 10.
7. Een mpeg-bestand heeft het MPEG-formaat. MPD staat voor multiple personality disorder, in het Nederlands: meervoudigepersoonlijkheidsstoornis, MPS. De MRAB-bacterie is de multiresistente Acinetobacter baumannii-bacterie. Een MRBM is een medium range ballistic missile. MR is Mauritanië, MS is Montserrat en MU Mauritius. De MUB is de Wet Modernisering Universitaire Bestuursorganisatie. Muco is mucoviscidose, CF, cystic fibrosis, taaislijmziekte. Bekijk die mucoze [slijmachtig] massa eens onder de microscoop [miek]. Het is er zo vol als mut, mudvol dus, maar muttens, nur Mut! Van muggenpis word je niet echt nat. We zaten als muizen (ratten) in de val. Ik zou met mijn muizenissen wel in een muizennest willen kruipen. Droeg Klukkluk mukluks, winterse indianenlaarzen, in de tv-serie Pipo de Clown? Vast wel! Over deze aanplanting is een laagje mulch [deklaag van rottend materiaal, ook: muls] gestrooid. Hij is fervent antimultikul.
8. Een MS-patiënt is een multiple-scleroselijder. Een multipurpose vehicle is een MPV. Hoe bestrijd je een multiresistente klebsiellabacterie? Mundus senescens: de wereld die oud wordt. In de Schotse hooglanden kun je munrobaggen [boven de 3000 voet bedwingen]. Ik wijs op de Koninklijke Nederlandse Munt te Utrecht en de Munt in Amsterdam. De numismatiek is de munt- en penningkunde. Waar is dat munt- en penningkabinet? Het muntloon wordt aan de Munt betaald. Munus Apolline dignum: een uitstekend gedicht (letterlijk: geschenk, Apollo waardig). In de Indiase keuken is murgh kip of kippenvlees. Murfen is mobiel internetten (van 'mobile' en 'to surf'). Autochtone jongeren proberen soms Murks [Marokkaanse en Turkse jongeren nadoen] te spreken. In muschelkalk zitten versteende schelpen. Hij koestert zijn musée imaginaire. De muscadet komt uit het mondingsgebied van de Loire.
9. Liever mosquitogeluid dan muskietengezoem! Die binnenstad is een must-see en dat souvenirtje een must-have [beide: 2020]. Het most niet maggen, zo'n mutahhuwelijk [islam, voor de seks]. De takken waren tot mutsaards bijeengebonden. Wat zit er zoal in muthee? Wat voor mannen geldt, geldt mutatis mutandis ook voor vrouwen. Iets wat slecht is, wordt niet minder slecht als men slechts de naam verandert: mutato nomine. Vlaamse wielrenners vrezen de Muur van Geraardsbergen. Oost-Berlijners, nu ex-Oost-Berlijners, vreesden vroeger de Muur. De Helicon, Parnassus of Pindus worden als muzenberg aangeduid. Een muziekdictee? Nee, daar heb ik niks mee. In dat muziekuurtje volgt hij een muziekkuur. Een muziekzaal vol muzikale musicologen. Welke rol speelde MvM (Moeders voor Moeders) in de MVM (Man-Vrouw-Maatschappij)?
10. Wat is mycorrhiza [symbiose]? My dear, je hebt mydriasis, pupilverwijding. Een myorrhexis is een spierscheuring. Niet verwarren: myositis (spierontsteking) en myosotis (vergeet-mij-niet). Myringitis is trommelvliesontsteking. Mysofobie is infectievrees. De mystères [lang overgordijn] verhulden een mysterie. De Droevige Mysteries zijn die van Christus' lijden. Het triniteitsmysterie is het mysterie van de Heilige Drie-eenheid. Die rock-'n-rollmytheschrijver vind ik niet geweldig. Is die mysticus de mysteryguest? Zij is geen mythomane [fantaste, ziekelijke leugenaarster] , maar wel mutserig, dozig. Waaraan herkennen we een myxoedeem [slechte schildklierfunctie]? Myxomyceten zijn slijmzwammen.
Oefendictee 775 (deel 3)
Hierbij de alinea's 7, 8, 9 en 10.
7. Een mpeg-bestand heeft het MPEG-formaat. MPD staat voor multiple personality disorder, in het Nederlands: meervoudigepersoonlijkheidsstoornis, MPS. De MRAB-bacterie is de multiresistente Acinetobacter baumannii-bacterie. Een MRBM is een medium range ballistic missile. MR is Mauritanië, MS is Montserrat en MU Mauritius. De MUB is de Wet Modernisering Universitaire Bestuursorganisatie. Muco is mucoviscidose, CF, cystic fibrosis, taaislijmziekte. Bekijk die mucoze [slijmachtig] massa eens onder de microscoop [miek]. Het is er zo vol als mut, mudvol dus, maar muttens, nur Mut! Van muggenpis word je niet echt nat. We zaten als muizen (ratten) in de val. Ik zou met mijn muizenissen wel in een muizennest willen kruipen. Droeg Klukkluk mukluks, winterse indianenlaarzen, in de tv-serie Pipo de Clown? Vast wel! Over deze aanplanting is een laagje mulch [deklaag van rottend materiaal, ook: muls] gestrooid. Hij is fervent antimultikul.
8. Een MS-patiënt is een multiple-scleroselijder. Een multipurpose vehicle is een MPV. Hoe bestrijd je een multiresistente klebsiellabacterie? Mundus senescens: de wereld die oud wordt. In de Schotse hooglanden kun je munrobaggen [boven de 3000 voet bedwingen]. Ik wijs op de Koninklijke Nederlandse Munt te Utrecht en de Munt in Amsterdam. De numismatiek is de munt- en penningkunde. Waar is dat munt- en penningkabinet? Het muntloon wordt aan de Munt betaald. Munus Apolline dignum: een uitstekend gedicht (letterlijk: geschenk, Apollo waardig). In de Indiase keuken is murgh kip of kippenvlees. Murfen is mobiel internetten (van 'mobile' en 'to surf'). Autochtone jongeren proberen soms Murks [Marokkaanse en Turkse jongeren nadoen] te spreken. In muschelkalk zitten versteende schelpen. Hij koestert zijn musée imaginaire. De muscadet komt uit het mondingsgebied van de Loire.
9. Liever mosquitogeluid dan muskietengezoem! Die binnenstad is een must-see en dat souvenirtje een must-have [beide: 2020]. Het most niet maggen, zo'n mutahhuwelijk [islam, voor de seks]. De takken waren tot mutsaards bijeengebonden. Wat zit er zoal in muthee? Wat voor mannen geldt, geldt mutatis mutandis ook voor vrouwen. Iets wat slecht is, wordt niet minder slecht als men slechts de naam verandert: mutato nomine. Vlaamse wielrenners vrezen de Muur van Geraardsbergen. Oost-Berlijners, nu ex-Oost-Berlijners, vreesden vroeger de Muur. De Helicon, Parnassus of Pindus worden als muzenberg aangeduid. Een muziekdictee? Nee, daar heb ik niks mee. In dat muziekuurtje volgt hij een muziekkuur. Een muziekzaal vol muzikale musicologen. Welke rol speelde MvM (Moeders voor Moeders) in de MVM (Man-Vrouw-Maatschappij)?
10. Wat is mycorrhiza [symbiose]? My dear, je hebt mydriasis, pupilverwijding. Een myorrhexis is een spierscheuring. Niet verwarren: myositis (spierontsteking) en myosotis (vergeet-mij-niet). Myringitis is trommelvliesontsteking. Mysofobie is infectievrees. De mystères [lang overgordijn] verhulden een mysterie. De Droevige Mysteries zijn die van Christus' lijden. Het triniteitsmysterie is het mysterie van de Heilige Drie-eenheid. Die rock-'n-rollmytheschrijver vind ik niet geweldig. Is die mysticus de mysteryguest? Zij is geen mythomane [fantaste, ziekelijke leugenaarster] , maar wel mutserig, dozig. Waaraan herkennen we een myxoedeem [slechte schildklierfunctie]? Myxomyceten zijn slijmzwammen.
0241 Dictee woensdag 10 sep 2014 (2): dictee 775 (deel 2) √
Dictee - dictees [0241]
Oefendictee 775 (deel 2
Hierbij de alinea's 4, 5 en 6.
4. Morbleu, wat een ziektes: morbus anglicus: Engelse ziekte, rachitis, morbus gallicus, Franse ziekte, syfilis, morbus Paget: diergeneeskundige botziekte, morbus regius: geelzucht of lepra en morbus sacer: epilepsie. Dat zijn zo van die morgense zorgen. Die morgenlandse [oosters] rituelen zeggen me niets. Het moreskenbegrip behelst een arabesk van Moorse vorm. Morgue [hoogmoed] komt voor de val. Beschrijf de morisco's (morisken - tot christendom overgegane Moor) eens. Wil jij de Mormon of de mammon dienen? Smaakt die mornaysaus? De ene smartlap was nog moroser [droefgeestig] dan de andere. Ene kapitein Mors staat voor de deur. Met een zeis? Gaat zij morsipiep, mortjes, mors, mortibus, mortelefitikus? Dan nog snel een laatste afscheidskus, lijkt mij. Zij was geen morsebel, morsepot, morskont. Deze mortadella [grote Italiaanse worst] is halfgaar. Vaak zie je Moren afgebeeld als morenkop. Een mortgage-backed security is een gesecuritiseerde hypotheek.
5. Zijn optreden was mortifiant [krenkend, beschamend]. Moscovade is zoet, maar niet-geraffineerd. Het meervoud van dat 'mos' is 'mores'. Ze waren aan het moshen [wilde armbewegingen] bij hardrock en heavy metal. Een mosjav is nu eenmaal geen kibboets. Zijn dat nou moslimse gewoonten? Zijn mospissebedden schadelijk of juist niet? Pissebed verjagen en kakkebed weerom krijgen. Past die mosselton [100 kg] wel in deze mosselton? Wanneer is dat mosselsouper? 'Sapperdemallemosterdpot!', hij is een uitgesproken curieuzeneuzemosterdpot. Het gesprek werd mot à mot [woord voor woord] opgetekend. Wat is de MO-theorie (molecuulorbitaal]? Komen jullie op de moto [motorfiets]? Wie kan dat: motos componere fluctus, de opgejaagde golven tot kalmte brengen? Hij heeft veel van een mottige Janus. Een mouchard [verklikker, spion van de politie] herken je niet altijd. Ik ga naar de oogarts, want ik zie mouches volantes, muscae volitantes en dan krijg ik een vertekend beeld van de motyo's [prostituees].
6. In mojito [ch] [zekere cocktail] zit ook verse munt. Hij is een begaafd schaatsenrijder, maar soms ook wel een scheveschaatsrijder. Ze was om op te eten, in haar ochtendjapon van mousse nylon. Bij moutons retournés (lammycoats) zit het bont aan de binnenkant. De moutons de Panurge zijn erg volgzaam [schapen, als er één over de dam is]. Schattig (en lekker) toch, die moutse challetjes [kleine gevlochten broodjes]? Deze branche moet het hebben van movers [afstandsbediening caravan] en shakers [cocktailshaker of - mixer]. De moxatherapie werkt met brandend kruid. Bij moxibustie werken ze met moksa [dons van de bladeren van de Chinese alsem]. De Mozambiekse munteenheid (in Mozambique) is de metical [MZN]. Geldt die mozaïsche wet nog steeds? De mozesboom beschaduwde de mozes-in-het-biezen-mandje. Dat is kras: mozes nog an toe. De linksbinnen appelleerde. Duizend Romeinse passen (M.P., mille passuum) zijn samen ongeveer anderhalve kilometer. Een mp3-speler werkt kennelijk met het MP3-formaat.
Oefendictee 775 (deel 2
Hierbij de alinea's 4, 5 en 6.
4. Morbleu, wat een ziektes: morbus anglicus: Engelse ziekte, rachitis, morbus gallicus, Franse ziekte, syfilis, morbus Paget: diergeneeskundige botziekte, morbus regius: geelzucht of lepra en morbus sacer: epilepsie. Dat zijn zo van die morgense zorgen. Die morgenlandse [oosters] rituelen zeggen me niets. Het moreskenbegrip behelst een arabesk van Moorse vorm. Morgue [hoogmoed] komt voor de val. Beschrijf de morisco's (morisken - tot christendom overgegane Moor) eens. Wil jij de Mormon of de mammon dienen? Smaakt die mornaysaus? De ene smartlap was nog moroser [droefgeestig] dan de andere. Ene kapitein Mors staat voor de deur. Met een zeis? Gaat zij morsipiep, mortjes, mors, mortibus, mortelefitikus? Dan nog snel een laatste afscheidskus, lijkt mij. Zij was geen morsebel, morsepot, morskont. Deze mortadella [grote Italiaanse worst] is halfgaar. Vaak zie je Moren afgebeeld als morenkop. Een mortgage-backed security is een gesecuritiseerde hypotheek.
5. Zijn optreden was mortifiant [krenkend, beschamend]. Moscovade is zoet, maar niet-geraffineerd. Het meervoud van dat 'mos' is 'mores'. Ze waren aan het moshen [wilde armbewegingen] bij hardrock en heavy metal. Een mosjav is nu eenmaal geen kibboets. Zijn dat nou moslimse gewoonten? Zijn mospissebedden schadelijk of juist niet? Pissebed verjagen en kakkebed weerom krijgen. Past die mosselton [100 kg] wel in deze mosselton? Wanneer is dat mosselsouper? 'Sapperdemallemosterdpot!', hij is een uitgesproken curieuzeneuzemosterdpot. Het gesprek werd mot à mot [woord voor woord] opgetekend. Wat is de MO-theorie (molecuulorbitaal]? Komen jullie op de moto [motorfiets]? Wie kan dat: motos componere fluctus, de opgejaagde golven tot kalmte brengen? Hij heeft veel van een mottige Janus. Een mouchard [verklikker, spion van de politie] herken je niet altijd. Ik ga naar de oogarts, want ik zie mouches volantes, muscae volitantes en dan krijg ik een vertekend beeld van de motyo's [prostituees].
6. In mojito [ch] [zekere cocktail] zit ook verse munt. Hij is een begaafd schaatsenrijder, maar soms ook wel een scheveschaatsrijder. Ze was om op te eten, in haar ochtendjapon van mousse nylon. Bij moutons retournés (lammycoats) zit het bont aan de binnenkant. De moutons de Panurge zijn erg volgzaam [schapen, als er één over de dam is]. Schattig (en lekker) toch, die moutse challetjes [kleine gevlochten broodjes]? Deze branche moet het hebben van movers [afstandsbediening caravan] en shakers [cocktailshaker of - mixer]. De moxatherapie werkt met brandend kruid. Bij moxibustie werken ze met moksa [dons van de bladeren van de Chinese alsem]. De Mozambiekse munteenheid (in Mozambique) is de metical [MZN]. Geldt die mozaïsche wet nog steeds? De mozesboom beschaduwde de mozes-in-het-biezen-mandje. Dat is kras: mozes nog an toe. De linksbinnen appelleerde. Duizend Romeinse passen (M.P., mille passuum) zijn samen ongeveer anderhalve kilometer. Een mp3-speler werkt kennelijk met het MP3-formaat.
0240 Dictee woensdag 10 sep 2014 (1): dictee 775 (deel 1) √
Dictee - dictee [0240]
Oefendictee 775 (deel 1]
Hierbij dictee 775, eerste 3 alinea's. Zouden geen fouten in mogen zitten, is goed gecontroleerd.
1. Het mollissima fandi tempora: het gunstigste moment om iemand aan te spreken, namelijk wanneer hij in een toegeeflijke stemming is. Het moment de gloire is het finest hour, het moment de vérité is het moment van de waarheid, het moment of truth en een moment suprême is een hoogtepunt. Een momus is een bespotter. Deze
stereo-opname kan ook monauraal afgedraaid worden. De Mona Lisa van het Noorden of van Nederland is het schilderij Meisje met de Parel van Johannes Vermeer. Mon cher, mag ik nog wat van die mon chou? De mondbeglänzte Zaubernacht: door de maan beschenen tovernacht, als slagzin van de (Duitse) romantiek gehanteerde regel. Zoek eens op wat een mondegreen [mama appelsap bv.] is. Dat is, mon Dieu (mijn God, lieve hemel), een bittere pil. De monierbalk [mohn-jee] van gewapend beton.
2. Een mondjegauw zal snel mondjesmaat een mondjevol Spaans spreken. Ze is zo lelijk als een kruising tussen een monjet [aap, Indië, scheldwoord] en een monkimonki [SR, doodskopaapje]. Het Nederlandse staatssysteem is niet monocameraal, maar bicameraal. Die kristallen zijn monoclien. Deze novelle wordt gekarakteriseerd door de monologue intérieur. Heeft de monsteragreatie [voorbehoud koper m.b.t. kwaliteit] al plaatsgevonden? Waarin verschillen montagne russe en charlotte-russe? Kun je wel: montes auri polliceri, gouden bergen beloven? Handig, zo'n montre à tact [horloge zonder dekglas]. Kun je montrer patte blanche: bewijzen dat je een vertrouwd persoon bent? De Rijksdienst voor de Monumentenzorg is sinds 2009 onderdeel van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Zo'n mooi meisje, een mooitje, hakt graag en mooitjes een mooimeisje [jonge kabeljauw - stokvis] in mootjes. Hij is een typische kortetermijnplanner, maar absoluut wel een moordgozer.
3. Loop jij, uit Groot-Mokum, nu maar mooi met jouw moker naar de Mookerhei, kun je daar alvast dopheide gaan doppen of met heien beginnen. Sapperdeflap, dat is geen appelepap, geen happelepap. Mopanehout is erg hard. Wat, maken jullie mopéjam [pruimvormige vrucht]? In Macao betaal je cacao en patat met pataca's (officiële aanduiding: MOP). Welke afmetingen hebben waal- en ijsselstenen? Het ene commentaar was nog moquanter [honend] dan het andere. Moqueca is een traditioneel Braziliaans visgerecht. Mwah, die trijp heeft een moquette gangloper voor in de hal. Naast realpolitik moet je wel moralpolitik schrijven voor moraalpolitiek. Aan het gletsjereind vindt men vaak een morenebult (morainebult). Moravische, Zeister en Boheemse broeders zijn allemaal hernhutters, die graag een hernhuttertje nuttigen [vergelijk de Louter Broeders]. Moravië is genoemd naar een voor-Slavische riviernaam. Ondanks zijn morbeuze [ziekelijk] zwakte bedient hij zich nog van morbide [macaber] humor, zelfs toen het zo moorddadig heet was. Wacht u voor mordechais. More canino klinkt misschien als Moorse konijntjes maar het is doggystyle [op z'n hondjes].
Oefendictee 775 (deel 1]
Hierbij dictee 775, eerste 3 alinea's. Zouden geen fouten in mogen zitten, is goed gecontroleerd.
1. Het mollissima fandi tempora: het gunstigste moment om iemand aan te spreken, namelijk wanneer hij in een toegeeflijke stemming is. Het moment de gloire is het finest hour, het moment de vérité is het moment van de waarheid, het moment of truth en een moment suprême is een hoogtepunt. Een momus is een bespotter. Deze
stereo-opname kan ook monauraal afgedraaid worden. De Mona Lisa van het Noorden of van Nederland is het schilderij Meisje met de Parel van Johannes Vermeer. Mon cher, mag ik nog wat van die mon chou? De mondbeglänzte Zaubernacht: door de maan beschenen tovernacht, als slagzin van de (Duitse) romantiek gehanteerde regel. Zoek eens op wat een mondegreen [mama appelsap bv.] is. Dat is, mon Dieu (mijn God, lieve hemel), een bittere pil. De monierbalk [mohn-jee] van gewapend beton.
2. Een mondjegauw zal snel mondjesmaat een mondjevol Spaans spreken. Ze is zo lelijk als een kruising tussen een monjet [aap, Indië, scheldwoord] en een monkimonki [SR, doodskopaapje]. Het Nederlandse staatssysteem is niet monocameraal, maar bicameraal. Die kristallen zijn monoclien. Deze novelle wordt gekarakteriseerd door de monologue intérieur. Heeft de monsteragreatie [voorbehoud koper m.b.t. kwaliteit] al plaatsgevonden? Waarin verschillen montagne russe en charlotte-russe? Kun je wel: montes auri polliceri, gouden bergen beloven? Handig, zo'n montre à tact [horloge zonder dekglas]. Kun je montrer patte blanche: bewijzen dat je een vertrouwd persoon bent? De Rijksdienst voor de Monumentenzorg is sinds 2009 onderdeel van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Zo'n mooi meisje, een mooitje, hakt graag en mooitjes een mooimeisje [jonge kabeljauw - stokvis] in mootjes. Hij is een typische kortetermijnplanner, maar absoluut wel een moordgozer.
3. Loop jij, uit Groot-Mokum, nu maar mooi met jouw moker naar de Mookerhei, kun je daar alvast dopheide gaan doppen of met heien beginnen. Sapperdeflap, dat is geen appelepap, geen happelepap. Mopanehout is erg hard. Wat, maken jullie mopéjam [pruimvormige vrucht]? In Macao betaal je cacao en patat met pataca's (officiële aanduiding: MOP). Welke afmetingen hebben waal- en ijsselstenen? Het ene commentaar was nog moquanter [honend] dan het andere. Moqueca is een traditioneel Braziliaans visgerecht. Mwah, die trijp heeft een moquette gangloper voor in de hal. Naast realpolitik moet je wel moralpolitik schrijven voor moraalpolitiek. Aan het gletsjereind vindt men vaak een morenebult (morainebult). Moravische, Zeister en Boheemse broeders zijn allemaal hernhutters, die graag een hernhuttertje nuttigen [vergelijk de Louter Broeders]. Moravië is genoemd naar een voor-Slavische riviernaam. Ondanks zijn morbeuze [ziekelijk] zwakte bedient hij zich nog van morbide [macaber] humor, zelfs toen het zo moorddadig heet was. Wacht u voor mordechais. More canino klinkt misschien als Moorse konijntjes maar het is doggystyle [op z'n hondjes].
Abonneren op:
Posts (Atom)