donderdag 10 juli 2014

0221 Dictee woensdag 23 juli 2014 (1): dictee 769 (deel 1) √

Dictee - dictees [0221]

Oefendictee 769 (deel 1)

Hierbij dictee 769, eerste 3 alinea's. Zouden geen fouten in mogen zitten, is goed gecontroleerd.

1. Aan die langgevreesde toestand kwam een einde, een langgehoopte oplossing werd werkelijkheid. Ken je langejaap uit het kinderversje? Zo'n langlendegezelschap [lang, dun mens] kun je – ook letterlijk – niet over het hoofd zien. Langoureus keek hij me aan: hou op met dat taedieuze [langdradig] betoog. Is er veel verschil tussen langoest en langoustine? Ik wilde langskomen, maar jullie waren er niet. Een lanyard (ook: keycord) is een sleutelkoord. Een laodiceeër is lauw. De oude naam van potas is lapis causticus. Wat betekent 'lapis divinus is een adstringerend middel'? La plus noble conquête de l'homme (de edelste verovering van de mens) is het paard. In Parijs heeft die laplander [bedrieger] me geflest. Hier nog een drietal stenen: lapis philosophorum (steen der wijzen), lapis lazuli ((stuk) edelgesteente van diepblauwe kleur) en lapis infernalis (helse steen).
 

2. Ze leefden streng naar het Boek der boeken, het Boek (Gods), de Heilige Schrift. Nadal breakte Ferrer. Wie of wat verwoordt la Reine du Monde [de pers]? Is dit nu een larghetto of een larghissimo? Hij betaalde in Georgië met een paar larietjes. L'art de grouper les chiffres: there are lies, damned lies and statistics … Na de cd (compact disc) hebben we nu de ld (laserdisk). Die lascieve lasciviteit lag wel erg dik erbovenop. De lassakoorts is genoemd naar het dorp Lassa in Nigeria. Het wilde paard werd gelassood. In Amsterdam had je vroeger de Lastage [buurt met werven]. God lasteren is godslasterlijk en godslasterend. Je mag hem nu niet lastigvallen. Waarom zet iemand eigenlijk 'last rose of summer' in een Nederlands woordenboek? Sprak men in de vroeg-Griekse tijd Vroeggrieks? Hier is sprake van lata culpa, grove schuld.
 

3. De latah is een schrikken-en-van-streek-rakenaandoening. Het Lateraan is het gebouwencomplex op de heuvel Celio te Rome, enclave van de staat Vaticaanstad (ook de Sint-Jan van Lateranen staat op die heuvel). Laternae magicae zijn toverlantaarns (ook: toverlantarens). Je mag zowel 'deventerkoek' als 'Deventer koek' (als eigennaam naamgever van de deventerkoek) schrijven. Ze smulden uitbundig van de Deventer latten. Eén lats, twee lati (de vroegere munteenheid van Letland, sinds 2014 de euro). Dat heb je mooi in de latse [je zak] gestoken. Die twee jongelui latten [hebben een latrelatie] en houden van latte macchiato. Enkele Aziatische bomen leveren lauan [zeker hout]. We genieten nog steeds van (Stan) Laurel en (Oliver) Hardy. De Laurentiustranen worden ook Perseïden genoemd. Laudator temporis acti: een lofredenaar van het verleden, van de oude tijd, van ‘zijn tijd’. Ze zongen het Laudate Dominum (Lof zij de Heer). De vertaling van 'laus Deo' is 'God lof'. Erasmus' laus stultitiae was de lof der zotheid.
 
 

vrijdag 4 juli 2014

0220 Dictee woensdag 16 juli 2014: dictee - waar zoal? √

Dictee - dictees [0220]

Dicteeplaatsen

De vraag diende zich aan: waar ben ik voor dictees wel niet allemaal geweest? Welnu, hier het alfabetische antwoord (per juli 2014).

Nederland: Aalsmeer, Aardenburg, Alkmaar, Almere, Alphen a/d/ Rijn, Amerongen, Amsterdam, Apeldoorn, Arnhem, Bergen (L), Borne, Breda, Breskens, Cadzand, Capelle a/d IJssel, Cuijk, Delft, Den Bommel, Den Haag, Deventer, Dordrecht. Driehuis (Velsen), Dronten, Duiven, Eede, Eerbeek, Eindhoven, Enschede, Epe, Geldermalsen, Goes, Gorinchem, Groningen, Halderberge, Harderwijk, Haren, Heeze, Hendrik-Ido-Ambacht, Hoorn, Kampen, Lansingerland, Leerdam, Leiden, Leiderdorp, Lelystad, Lexmond, Lingewaard, Lisse, Meppel,  Middelburg, Middelharnis, Nijkerk, Oostburg, Oostvoorne, Oss,
Oud-Beijerland, Oudewater, Papendrecht, Putten, Renkum, Rhenen, Ridderkerk, Rotterdam,  Rozenburg, Schiedam, Sint Anthonis, Sint-Oedenrode,  Sittard, Sluis, Terneuzen, Tilburg, Utrecht, Veendam, Veenendaal, Venray, Vianen, Voorburg, Voorthuizen, Wezep, Wierden, Wijchen, Winterswijk, Zeewolde, Zeist, Zevenbergen, Zoetermeer, Zutphen en Zwolle.


België: Brussel, Gent, Hasselt, Herent, Houthalen-Helchteren, Kortrijk, Merelbeke en Zottegem.

Zuid-Afrika: Kaapstad.
 

maandag 30 juni 2014

0219 Dictee woensdag 09 juli 2014 (3): dictee 768 (deel 3)

Dictee - dictees [0219]

Oefendictee 768 (deel 3)

Hierbij de alinea's 7, 8, 9 en 10.

7. Is het vervangen van 'lambda' door 'labda' een soort van labiacorrectie? 'Laborum dulce lenimen' is een omschrijving van het dichten (letterlijk: zoete troost voor zorgen). Labskous (lapkous) is een scheepsgerecht. Een labusiam is een chayote, zekere pompoen. 'Laas' komt van 'helaas', 'laci' van 'eilaci'. Helaba, wel opletten graag. In la città eterna [Rome] werden ze voor de leeuwen geworpen. La clarté française is de helderheid in de Franse uitdrukkingswijze. De lacrimae christi [wijn] komt uit de buurt van de Vesuvius. De Laconische keramiek komt uit Laconië. We hebben ook nog lacrosse gespeeld. Wat zijn lacs d'amour precies? Wanneer is die ladies' day? Een ladingsbrief is een chertepartij of een charte-partie. Het Ladinisch is het Reto-Romaans van Zuid-Tirol. Een Tyrolienne is een Tiroolse. Die Tiroler kan goed jodelen.

8. Het Ladino of Judezmo is de taal van uit Spanje verdreven Sefardische Joden. Hier is veel lad- of dick- en chicklit te koop. Het is Fellini die ons met la dolce vita, het goede leven, verblijd heeft. La douceur de pleurer is het zachte genot van het huilen. Meerdere lady's bevonden zich in ons gezelschap. Lady Chatterleys gedragen zich zoals de hoofdpersoon in Lady Chatterley's [Engels] lover (van D.H. Lawrence). Laedentes (enk.: laedens) laederen laesi (enk.: laesus). Jullie lafwammesen zijn laffelijke lafbekken en laffe lafaards. Met LDPE wordt lagedichtheidpolyethyleen bedoeld. Het Romameisje en het Sinti-jongetje hebben beiden twee gitzwarte oogjes. De scheiding van Kerk en Staat was een vorm van laïciteit. Een labyrintoloog hoeft echt niet te zoeken. Het gaat erom wat een laideron vanbinnen is. Twee laits russes graag [koffie verkeerd].

9. Pijpjes-lak moet je goed water geven. Een kip in Laos wordt aangeduid met LAK. De rekenmunt lakh was in voormalig Brits-Indië 100.000 roepies waard. Het LAKS is het Landelijk Aktie Komitee Scholieren. Ik ben van 't Lam Gods geslagen. Waarom heette Lodewijk Napoleon de Lamme Koning? Is Plasterk nu een lame duck? De rooms-katholieken noemen het klaaglied van Jeremia ook wel de Lamentatie. Een longan of lamyai is een Zuidoost-Aziatische vrucht. Met LAN's worden local area networks aangeduid. Een heel oude dans is de lanciers. Wat hield de Landarbeiderswet (niet te verwarren met: de Landbouwarbeidswet) in? Bestaat het Landbouwschap nog steeds? In WO II had je de Landstand. Een landwacht(er) was lid van de Landstorm, die daarvoor Landwacht heette.

10. De Landweerwet is van 24 juni 1901. Hij studeert land- en volkenkunde. Dolicho- en brachycefaal zijn lang- en kortschedelig. Een emeritus predikant mag je ook kortweg – met betekenisverlies – emeritus noemen. Ik wist allang wat je bedoelde. Noem drie steden met een lange Jan. Raar, maar waar: lange lijzen kunnen tijdens het leizen zingen lange lijzen [meisjespop] in lange lijzen [Chinees porselein] stoppen. In zijn langarm-T-shirt (longsleeve) dronk hij wijn van Jan Langarm [water uit de pomp]. Is die langbeen op de loop voor Jan Langbeen [de dood]? Viswijven spreken de langage des halles. Hij wil de grote jan uithangen. 't Is een jan van een bram: hij kan geweldig opsnijden. Hij is al lang ziek.


 

0218 Dictee woensdag 09 juli 2014 (2): dictee 768 (deel 2) √

Dictee - dictees [0218]

Oefendictee 768, deel 2, alinea's 4, 5 en 6

4. Werkt dat Burgernet nou? Wat is uw bsn, uw burgerservicenummer? Het bushisme komt vooral buiten de bushbush voor. Hij heeft de businessschool [skoel] met goed gevolg doorlopen. Hoe oud is het spel busje-trap al? Bûter, brea en griene tsiis, wa't dat net sizze kin, is gjin oprjuchte Fries: boter, brood en groene kaas, wie dat niet kan zeggen is geen echte Fries (Grote Pier liet in de strijd tegen de Hollanders ieder die in zijn handen viel deze woorden zeggen, om vast te stellen of hij met een Fries te doen had). Butterfly's zijn vlinderdassen. Mag ik die buttplug even afrekenen? Buutreednen is tonpraten. Hij woont in de buurt, dichtbij dus. De zalige Maagd is Beata Virgo (B.V.). De Botswaanse munteenheid is de pula (BWP). Het bvl is het beroepsvoorbereidend leerjaar. De butoh is een Japanse dans.
 

5. Op motorrijtuigen staat BY voor Byelorussia (Wit-Rusland). Bye is dáág. Hij heeft een byzantijnse geest en bestudeert de byzantinologie. Voor slechts zes miljoenste van de aardoppervlakte geldt dit. De fractie van deze stof erin is een zes miljoenste. ITL [Italiaanse lire] is de aanduiding van een historische munt. Het getal van Avogadro wordt aangeduid met NA of L, de lambert met L of la. Ze was ooit idolaat van la Thatcher. Dat is maar een sjofele shovel. Eén laaf, twee laven. Boven lage landen kan nevelvorming optreden, maar de lage landen bij de zee, dat zijn de Lage Landen. Je moet een strekse laag (strekkenlaag) metselen. Die aarde haal ik te naaster lage. De laagstaande [VD, lemma verkeershinder] zon verblindde ons. Kinderen uit een laagstaand milieu.
 

6. Dat is een halfstammige fruitboom. De jager schoot die nacht mis en de fotograaf schoot een foto van de nachtmis. De jongste bediende werd de laan uit gestuurd. De laars van Italië is het Apennijns Schiereiland. In tegenstelling tot plotsdoofheid ontstaat laatdoofheid uit geleidelijk toenemende slechthorendheid. Ze kregen niet genoeg van het Laatste Oordeel van Michelangelo. Daarmee heeft het Laatste Avondmaal weinig van doen. Hij realiseerde zich zijn laatte niet. De labannotatie is een zeker dansschrift. Dit werkstuk is labberdepoepie. Ze zitten behoorlijk in de labberente. Wat zijn galenische geneesmiddelen? Op de eerste maandag van september is het in de VS Labor Day (in Engeland hebben ze de Labour Party en Labourregeringen). Labor improbus (onvermoeide arbeid) komt vast alles te boven.
 
 

0217 Dictee woensdag 09 juli 2014 (1): dictee 768 (deel 1) √

Dictee - dictees [0217]

Oefendictee 768 (deel 1)

Hierbij dictee 768, deel 1, eerste 3 alinea's.
Zouden geen fouten in mogen zitten, is goed gecontroleerd.

1. De w van wereld staat in de anlaut, de e in de inlaut en de d in de auslaut. Wat eindigt er verder op 'aut': assaut (bal van de cadetten), heraut, comme il faut. Naut (kindertaal, schoolvak: natuur en techniek). Grieks nautès: schipper, zeeman. Ruimtevaarder: astronaut, esanaut (euronaut), gaganaut (vyomanaut, India), kosmonaut, taikonaut (China). Een aero-, aqua- of selenaut kan ook een zorbonaut (beoefenaar van het zorben) zijn, maar is zeer zeker geen juggernaut (een gevaarte dat alles wat het op zijn weg aantreft platwalst, vernietigt). Websurfer: cybernaut, infonaut, internaut. De psychonaut spacete in zijn spacepak, leek daarom op een maanmannetje, luisterde naar spacerock, keek naar Lady Gaga, schreeuwde uit: "Ik ben nog geen gaganaut maar wel een 'marsnaut', de allereerste!" en zweefde naar de spacewagon van zijn ouders. Ik ben een lijpo, ik ben helemaal lijp van dictees. Ze draaiden country en keken naar een western. Hun buren hielden het bij country-and-western. Plegen: raadplegen, medeplegen en verplegen. Plegen kun je zoal: een aanslag, een moord, abortus, afgoderij, bedrog, censuur, chantage, een coup, een diefstal, euthanasie, fraude, genocide, geweld, een putsch, overleg, heiligschennis, hoererij, ketterij, overspel, een plasje, incest, roofbouw, een goede daad en nog veel meer.

2. Heerlijk, bubblegumpop en dan bubbelgum kauwen. Bubblin' is (het dansen op) raggamuffin. Bij builenpest treden bubonen (enk.: bubo) op. Buches lijken op kleine boomstammen die je kunt eten. Wat is een büchnertrechter? Een bucentaur is half stier, half mens. Zo'n bucefaal is genoemd naar Bucephalus. Een bucardo is een uitgestorven pyreneeënsteenbok. Buccaal is de wangen betreffend. De buddleja [buht-lee-jaa] is de vlinderstruik. Buffe hoenders (buffs) zijn bruingeel. Een buffobas is een bas-buffo. Hij is bugelspeler. Die droge bui komt ons wel goed uit nu. Buidelen is kangoeroeën. Zijliggers zijn niet vaak dwarsliggers. Vreemde hobby, dat builderen [bihl]. We kennen de buis van Torricelli, de fallopische buis en de buis van Eustachius. Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is een eug, extra-uteriene graviditeit.

3. Ze zouden die vent moeten buitengooien. Konden we hem maar buitenkijken. Je moet de zorgen buitenlaten en de vreugden binnenlaten. Wij eten alleen vrije-uitloopkippen. De strenggelovige streng gereformeerden waren niet blij met deze buiten-Schriftuurlijke interpretatie. Je moet je kousen niet krang (binnenstebuiten, dus met het buitenste binnen) aantrekken. Televisiekijken noemen ze ook wel buizen. Abject, zo'n bukkake. Een buxus is een buksboom. Een bullenbijter is een bullebak. De buldog werd slachtoffer van de bullbar. Die griet is bokkegeil. Dat was driemaal bull's eye. Het buna is een soort van synthetisch rubber. Dat zijn echte buma's [burgermannetje]. Een bulterriër, is dat een pitbullterriër? Wat is burberry voor een ruitjespatroon? Het Burgerlijk Wetboek beschrijft alleen maar het burgerlijk recht.
 
 

woensdag 25 juni 2014

0216 Dictee woensdag 02 juli 2014 (3): dictee 767 (deel 3) √

Dictee - dictees [0216]

Oefendictee 767 (deel 3)

Hierbij de alinea's 8, 9 en 10.

8. Verder: rail-routevervoer, poutrel (stalen balk), platinizout – niet genoemd naar de voetballer, peper- en zoutvaatje, peper-en-zoutstel, passe-partout, pay-out, palmyrahout, outre-tombe (postuum), out of bounds, out-of-competitioncontrole, intro's en outro's, out of Africa, out of line, out of pocket, out of the blue, out of the box, opting-out, much ado about nothing, mouton retourné (lammy(coat)), moutons de Panurge, moutse challetjes: kleine gevlochten broodjes, mazout (stookolie), malgré tout (ondanks alles), een mahout of kornak begeleidt een olifant, lock-out, lindehout, le goût de la perfection qui stérilise: het onvruchtbaar makende verlangen naar volmaaktheid, leestenhout, lateihout, lifo (last in, first out), la grande règle de toutes les règles: een toneelstuk moet voor alles in de smaak vallen.
 

9. Voorts: le tout Breskens, knock-out, knock-outtoernooi,
je-m'en-foutisme, IJslandroute, een argument dat houtsnijdt, is houtsnijdend, houtje-touwtje(jas), ins en outs, houtenjassenpark, heinhout, haute couture, hang-out (hangplekcafeetje), hand-out, guerre à outrance: oorlog op leven en dood, tot het bittere einde, guajakhout (pokhout), grouten (waterdicht maken), gouttière (dubbele, parallel lopende haarlijntjes), goutte militaire (druiper), goûter (vieruurtje),
FSC-hout (Forest Stewardship Council), fouta [oe] (hamamdoek), pernambukhout, fausses routes (van katheters), fall-out, fade-out, everything you always wanted to know about een dicteegoeroe, envoûtement (zoek op), en-tout-cas (zowel kleine paraplu als parasol), en route (onderweg, ook: en cours de route), dug-out en egoutteur (in papierindustrie, net als de heelgoedhollander).
 

10. Ten slotte: dt-fout, drop-out, je betaalt daar met de Djiboutiaanse Djiboutifranc, na de hecatombe volgde een déroute, de haut goût (sterk gekruid), degout en degoutant, de coutume (naar gewoonte), en croûte gebakken, coûte que coûte, compagnon de route (reisgenoot of fellowtraveller), coming-out (outing), chill-out(ruimte), chief-scout (hoofdleider bij de boyscouts), campêchehout, bukshout, bruyèrehout, brazielhout, brasilethout, brijnzout is niet goed voor het brein, bonne à tout faire: meisje voor alle voorkomend werk, bail-out(fonds), bailefunk of favelafunk, aloëhout, agouta (solenodon), a deed without a name, break-out en burn-out(syndroom).

0215 Dictee woensdag 02 juli 2014 (2): dictee 767 (deel 2) √

Dictee - dictees [0215]

Oefendictee 767 (deel 2)

Hierbij de alinea's 5, 6 en 7.

5. De bruchharsch is de bevroren harde bovenlaag op verder zachte sneeuw. De originele Brug der Zuchten ligt in Venetië. Een tuatera of tuatara is een brughagedis. Met de bruid der zee wordt Venetië bedoeld. Voorbeelden van bruidstranen zijn hipocras en boerenjongens. Dat kan Bruin(tje) niet trekken. Bruinharthout is geen hardhout. Ik vind die bruinhart tafel (bruinharttafel) erg mooi. Hij valt op brunetjes en brunhildes. De godin Brunhilde is een van de Walkuren [uu]. Bruschetta [broes-kèh-taa] is zeker geroosterd brood. Geert Wilders is een honourable man, ik heb niets met die brutus. Ze waren behoorlijk bruyant [luidruchtig] met dat bruyère [roodachtig bruin hout]. Is die buy-out geslaagd? Het aboutalisme is naar Aboutaleb genoemd. Amarilhout: smergelhout.
 

6. Gezocht op '*down*': breakdown (instorting), coolingdown (tegenover warming-up), hij ging drie down, syndroom van Down (downsyndroom, daaraan lijdt een downie), downdaten (zoek op), downhill skaten is niet moeilijk, wel gevaarlijk, Downing Street, downplayen (bagatelliseren), downstart (bij schaatsen), down the drain: gezegd van iets dat verloren gaat (door het putje), down-to-earth: met beide benen op de grond staand, praktisch, nuchter, de downtown (de binnenstad), down-under: (informeel) in Australië, Nieuw-Zeeland of de Stille Zuidzee, dropdown (uitklapbaar keuzemenu), knockdown (bij boksen), meltdown (bij kernreactor), shakedown (zwaar verhoor), sitdownstaking, top-down, touchdown (American football, rugby), trickledowneffect: indirect positief effect en ups-and-downs (ups en downs).
 

7. Gezocht op '*out*' (1852 hits): Zoutzee (de Dode Zee), de zoutte van iets, zoutevis (labberdaan), youtuben (!), work-out (intensieve conditietraining), voutenkamer (opkamer), vermout, venkelhout (sassafras), veloutésaus (met roux), try-out, tout mon possible, tout le monde, tout court (zonder meer, kortweg), tout comme chez nous, three strikes out (zoek op), time-out, touche-à-tout (bemoeial), tout à toi (t.à.t.), tout à vous (t.à.v.), stouterdje, teak- en sycomorenhout, stobbehout, spin-out (startende onderneming), soutas (soutache), sorbenhout (en sporkehout en lorkenhout), sjouter (politieagent), shake-out, side-out en shoot-out, sans atout (sans, SA), s'amuser à la moutarde: zijn tijd met futiliteiten verdoen, routier, router,
schout-bij-nachtsschip, rout (raout), rebel without a cause en ras el hanout (kruidenmengsel).