0164 Dictee woensdag 05 maart 2014 (1): dictee Woerden – Groot Woerdens Dictee √

Dictee woensdag 05 maart 2014 (1): dictee Woerden – Groot
Woerdens Dictee

Rating

Dictee (zie onder) werd alweer voor de derde maal gehouden. Dankzij de controle vooraf door www.dictees.nl zaten er geen fouten in het dictee. De entourage was prima. Op zich zou dat tot 3 sterren kunnen leiden, maar het weren van dictee-experts kost 1 ster: men kan toch gemakkelijk een categorie 'van buiten' instellen (desnoods met numerus fixus), dan komt het dictee ook landelijk (meer) op de kaart!

Rating - RDR 2 sterren: * *        [NB de 48e rating]

Woerden bruist (titel)

1. Degenen die Woerden altoos beschouwen als doorsneegemeente zullen na deze spellingsexercitie welhaast gegeneerd vaststellen dat zij ernaast zitten en zich faliekant verkijken op dit vitale centrum van de Randstedelijke groene long.

2. Reeds in de Romeinse tijd(s)spanne moet het hebben gebruist in deze contreien; parkeergarage Castellum, die tevens dienstdoet als drive-inmuseum, toont parafernalia als amforen en doet vermoeden dat de hier bivakkerende soldaten zich toentertijd nogal eens te buiten gingen tijdens een bacchanaal.

3. Negentiende-eeuwse landschap(s)schilders van de Haagse School frequenteerden graag de Woerdense omgeving, getuige hun impressionistische werk in het stadsmuseum [ook S, dan plaatselijke eigennaam]; zij verbeeldden het gebied indertijd althans als openluchtspektakel.

4. Het natuurschoon is nog alleszins een belangrijke trekpleister en voor recreatie is agrotoerisme inmiddels ook een vertrouwd fenomeen: menig familie-uitje leidt naar een multifunctioneel agrarisch bedrijf of naar de prestigieuze shortgolfbaan aan het Oortjespad, waar zelfs door ongeoefende charlatans tweeënhalf uur driftig wordt gepitcht en geput.

5. De gemeente kent een schier grenzeloze evenementenkalender en moet bijwijlen iets cancelen; nochtans trekt ze jaarlijks vele niet-Woerdenaren naar happenings als een triatlon, een loeigezellige najaarsmarkt, een dance-event met tachtiger- en negentigerjarenmuziek, een één [mogelijk ook: een] weekend durend jazzfestival en natuurlijk de intocht van de goedheilig man [2020 - GB ook aaneen], het volksfeest dat afgelopen herfst internationaal de zwartepiet kreeg toegespeeld.

6. Ook de lokale bioscoop [m.] draagt met zijn programmering van kaskrakers bij aan het mondaine karakter van de stad en heeft zijn recette kortgeleden nog slim veiliggesteld: hij is een samenwerking aangegaan met enkele nabijgelegen etablissementen.

7. Heden ten dage zullen zelfs gastronomische types constateren dat er nog meer is dan afhaalchinees en dat zij voor exquise spécialités als gnocchi, tzatziki, sint-jakobsschelpen, crème brûlée, een tiramisu'tje of, nog exotischer, een Vietnamees rodebonenijsje niet per se meer hun woonplaats uit hoeven gaan.

8. Kortom criticasters, hoedt u zich voor dedaigneus bruuskeren, onderschat de reikwijdte van Woerdens betekenis niet en weet dat de stad aan vitaliteit niet onderdoet voor menige metropolitische agglomeratie.

 

0163 Dictee woensdag 26 februari 2014 (5): dictee – oefendictee 725 (deel 3) √

Dictee woensdag 26 februari 2014 (5): dictee – oefendictee 725 (deel 3)

7. Clerus klinkt beter dan clergé [èh]. Het stikt daar van de kap-, kob- en kokmeeuwen. Deze skiester is een ware skister! Wat is het verschil tussen koeterwaals en Bargoens? De Koerd ging op vakantie naar de Koerilen. De kondee is een haardracht met een wrong. In dat oude verhaal stond dat kooltje vuur steevast naast de sierplant, het
kooltje-vuur. Een effectentrommel wordt ook wel blikkendoos genoemd. Is iemand discrediteren hem of haar in diskrediet brengen? In dat wassenbeeldenmuseum zijn ook kratesen opgenomen. Bij een kouros (mv. kouroi) moet ik altijd aan een korè (mv. korai) denken. Er was geen koutje aan de lucht, maar we zagen wel een kauwtje in de lucht. Hé krullenbol, laat die kuddegeest eens varen. Enige oudgereformeerde gemeenten worden aangeduid met Gemeente [ook: Kerk] onder het Kruis.

8. Een must-have is een hebbedingetje. Verkopen ze bij het Kruidvat [winkelketen] ook lonten? Kyaniseren doe je met kwik-II-chloride. We hebben ons krom gelachen om zijn krompraten. Gurkha's strijden met kukri's. Kunnengenoten zijn niet van beiderlei kunne. Kwaad vertellen na kwaad denken en kwaad willen is zoiets als kwaadspreken. Labskous heet ook wel lapkous. Onze vakantie gaat naar la città eterna. Ik kan de langue d'oc en langue d'oïl nooit uit elkaar houden. De lansier lanceerde een nieuwe rijstijl. Omdat dit Latijn voor me was, ben ik nu aan het eind van mijn Latijn (au bout de mon - son - latin). Gebruik die lastminuteaanbieding dan toch! Niet te vreten, dat lauwebrijprutje. Ligt seculariseren niet dicht aan tegen laïc(is)eren? Geloof die lijpo's maar liever niet! Sterk verhaal: met die
lepels-en-vorken kun je niet eten …

9. Hij was lek- en leeggereden. Ik wil liever geen mok, maar een
kop-en-bak. Een lis sub judice is een rechtszaak die nog aanhangig is. Zo'n  links-extremistische figuur zal wel lid zijn van een extreem linkse partij. Die loeris (van lotje getikt) moest zich het schompes, de pleuris, werken. Hij heeft wel een los-vaste relatie met Mientje. Zijn mond staat niet stil: hij lijdt aan logorroe. Een literair * historicus verricht literair-historische * arbeid. Moet je 'losschroeven' los schrijven? Lorkenbomen zijn geen sporkebomen, maar lariksen. Dat veertje is een ludibria ventis, een speelbal van de winden. Het devies in het wapen van de provincie Zeeland is 'luctor et emergo' (ik worstel en ontzwem). Met lucrum sessans wordt gederfde winst bedoeld. Aan het begin van dementie zijn er nog weleens lucide [heldere] momenten. De soldaten kregen allemaal lupa's [lunchpakket] mee.
* GB ook: litterair!

10. Als een lupus in fabula, een duveltje uit een doosje, dook hij op uit het niets. Die lulla vond de lullepijpspeler maar een lulleman; die moest echter wel naar een brand als lullenman. Heel, heel lang geleden vond je aan de Maasoever de maaseend en de maashagedis. Leefden er al magelhaenpinguïns in het magdalénien? Op Sicilië vind je veel maffioze maffiosi [enk.: maffioso, maffioot]. Meisje, het valt niet mee om je maagdom te behouden. Het lsd is, zoals bekend, het lyserginezuurdi-ethylamide (ook: lysergamide). Wat doe je met een Lyonse kwast? Een ezelsbruggetje: het ontplofbare lyddiet onderscheid je van lydiet door aan DDT te denken.
 
 

0162 Dictee woensdag 26 februari 2014 (4): dictee – oefendictee 725 (deel 2) √

Dictee woensdag 26 februari 2014 (4): dictee – oefendictee 725 (deel 2)

4. Een waterdokter, is dat een aqualoog? Vreemd: jacana's [kaa] worden ook wel jaçana's [saa] genoemd (het zijn steltlopers). Het is hier Jantje Contantje: hier betaalt een jan-contant handje contantje. Een jan-in-de-zak is een au bain-marie bereide koek. Een janjaweed [dzjahn-dzjaa-wiet] is lid van een gewapende Arabische militie in Darfur. [In cijfers:] De jaren 90 lopen van '90 tot en met '99. Yasser Arafat had zelf toch zeker wel een jasser [aardappelschilmesje]? De jan-weetal [2020] en het lijsje-weetal zongen een prachtig duet. De Jakobsdag is de feestdag van de Heilige Jacobus, 25 juli. Jeetje mina, wat een je-m'en-foutisme, zeg. Jouer des coudes is niet netjes: met je ellebogen werken. Kun je jouïsseren van een action de jouissance? Kan joosjesthee, buskruitthee, wellicht kwaad? Hij zal wel weer Joppie zijn. Hij heeft een joppie [karweitje, baantje].

5. Is jugendstil hetzelfde als art nouveau? Juffertjes-in-'t-groen zijn sierplantjes of likeurtjes. Het zij je vergeven: zeg maar kaddisj. Een taxidermist is een preparateur. Een kalief bestuurt een kalifaat, een markies een markizaat. Een ka-kom-eruit is een bijdehante ka. Hij is aan de kakkerij. Op de markt kon de kakadoris de kakofonie van schreeuwende kaketoes niet overstemmen. Zo'n kanis is geen ponem, maar je kunt er wel kano's mee eten. Voor canderen heb je kandij nodig. Het kandidaat-Eerste Kamerlid ontmoette de
kandidaat-vicepresident van de Verenigde Staten. Kardaus (kardoen) kun je als groente eten. Ze behoort tot de kanunnikessen van het Heilig Graf. De Hollandse kantonnier [ie] huwde de Brugse kantklosster.

6. De bintjes, dorés en irenes waren bij karrenvrachten in de aanbieding. Met die linnen voeringstof, dat kat-in-de-zak, kocht ze een onverwachte kat in de zak. Aan de voet van een aartje kunnen kelkkalfjes staan. Heb je weleens een kast- of relnicht met een kastoren hoed gezien? Nooit van gehoord: krambamboeli en kajapoet(ih)olie. Die kettingrokende zenuwpees is vertegenwoordiger in kevlar, een soort aramidevezel. Doet u er wat kappersaus bij? Het werd een keizersnedebevalling. Kauwen en wouwen zijn vogels. Cava is Spaanse volgens de méthode champenoise gemaakte mousserende wijn en een kava (ook: kawa) is een peperstruik. Zo'n kingkong kun je beter niet tegenkomen. Die klappei maakte veel stampij. Wanneer was de kleine ijstijd? Je moet dat alleen maar puur klinischbiologisch benaderen.
 
 

0161 Dictee woensdag 26 februari 2014 (3): dictee – oefendictee 725 (1) √

Dictee woensdag 26 februari 2014 (3): dictee – oefendictee 725 (deel 1)

Bij de oefendictees is weer een nieuwe mijlpaal bereikt: nummer 725. Het dictee is nog vrijwel ongecontroleerd door derden, dus iedereen mag erop schieten, als hij of zij fouten aantreft … Mail naar rein@dictees.nl [2020: dit adres bestaat niet meer]

1. Mag je een viervoetige (niet: tetrapodische) ijslander ook eilander noemen? Schrijf je weids met een ij'tje of een ei'tje? Hij wilde er weer zijn neus insteken, maar zij wil er echt geld, tijd en energie in steken. Lastig, al die d'tjes en t'tjes. Die sergeant en die arbitrageant waren echte intriganten. Isoniazide en isocyanide zijn bijna woordgelijk, maar werkingsongelijk. Ik moet mijn ismeverzameling eens bijwerken. Er zijn vier isomere butanolen:
1- en 2-butanol en 2-methyl-1-propanol (isobutylalcohol) die alle drie vloeibaar zijn, en 2-methyl-2-propanol, een naar kamfer ruikende kristallijne stof die geproduceerd wordt door katalytische additie van water aan isobuteen, tja ... Bepaalde derivaten van butanol dienen als antioxidantia. Een jab [dzjèhp] is een punch in de vechtsport. Een kazoo is een soort van mirliton. En een gambade [luchtsprong - paarden]?

2. Hij sudokut vaak, hij lost vaak sudoku'tjes op. Bij een oefendicteetje voor Goes waren de 10 invulwoorden (onderstreept): Rotaryclub, een teveel aan daadkracht, te veel daadkracht, crapaudje, circuitje, taxirit, taxi's, taxietje, de kleinkinderen en hun Cito-toets, en in Sotsji hadden Zijne Koninklijke Hoogheid koning Willem-Alexander en Hare Koninklijke Hoogheid koningin Máxima plaatsgenomen op de viptribune. Met 'mai*': maidenspeech, maieutiek (verloskunde), maikara > makaira (blauwe marlijn), maiko (jonge geisha), maillot (broekje met lange kousen), maina (treurspreeuw), een mainteneur met zijn maintenee, die maire heeft een buitengewoon goed maintien [houding], maische (bierbeslag), maison, maison de passe (bordeel), ook: maison de rendez-vous en maison de santé (particulier ziekenhuis voor geesteszieken). 

3. Verder: maisonnette, maison de société (bordeel), maître (chef-kok of schermmeester), maître-chanteur (beroepsafperser), maître Jacques  (manusje-van-alles), maître d'hôtel (intendant), maîtresse, maître-tambour (tamboer-majoor), maitriseren (de meester spelen) en maitta (ik geef op – bij budo). Stoelen: (Sint-)Pieterspenning (vrijwillige gift der gelovigen voor de Heilige Stoel), sedesvacatie (het vacant zijn van de pauselijke of een bisschoppelijke stoel), sedes apostolica (r.-k.: de Heilige Stoel), paddenstoel, grand foulard (groot kleed om over een bank of stoel te leggen), de drievoet van de Pythia, dos-à-dos (stoel met een leuning in het midden voor twee personen), dagobertstoel (niet Dagobert Duck, maar middeleeuws meubel met gebogen zitting), aartskanselier van de Heilige Stoel: opperste kanselier van het pauselijke hof.

0160 Dictee woensdag 26 februari 2014 (2): dictee Groot Leerpark Dictee √

Dictee woensdag 26 februari 2014 (2): dictee Groot Leerpark

In mijn meer dan 200 dictees heb ik al heel wat meegemaakt. Ik heb dat ooit op een rijtje gezet. Het toppunt was natuurlijk het dictee in Rhenen (17 november 2011: zou gaan over Remco Camperts 'Het leven is vurrukkulluk' - 1961 - in de spelling waarin het geschreven was). Op de deur van de bieb in Rhenen trof ik een briefje aan: wegens te weinig belangstelling gaat het dictee vanavond niet door. Men was vergeten de 2 inschrijvers te berichten … Waarachtig heb ik later mijn reiskosten nog vergoed gekregen.

De laatste tijd is er niet al te veel geks gebeurd. Maar nu meldde het Groot Leerpark Dictee (27 februari, Dordrecht) zich nadrukkelijk. Ik las het bericht daarover al eind januari. Ik citeer: "Vond u het Groot Dictee der Nederlandse Taal ook zo lastig?   Maar ook u, dicteefan of taalliefhebber, bent van harte welkom". Nou, dicteefan ben ik natuurlijk (volgens sommigen zelfs dicteejunk), dus heb ik me fluks ingeschreven. Ik vraag altijd om bevestiging van mijn deelname. Op 13 februari meldde Tineke van 't Hof (directiesecretaresse) met excuses voor de vertraging, dat mijn aanmelding ontvangen was. Ze had om de een of andere reden de mailtjes niet kunnen openen.

OK, dat dictee stond dus in mijn agenda. Wie schetst mijn verbazing toen ik vandaag (24 februari) een mail kreeg van mevr. A.J. Vogel-de Pagter. Ik was dictee-expert, deed vaker mee aan dictees en had al vaker een prijs gewonnen (dat klopt overigens allemaal). Ik citeer uit het afwijzingsmailtje: "Wij erkennen dat er in de uitnodiging staat dat iedereen van harte welkom is, dat zal u ook de vrijmoedigheid hebben gegeven om u aan te melden. Echter wij behouden ons het recht voor om personen niet in te schrijven." Ik heb vaak genoeg aan dictees meegedaan buiten mededinging en ik heb ook meerdere malen mijn prijs ter beschikking gesteld van plaatselijke deelnemers. Ik dacht: zal ik dat nog melden, maar na zo'n bits mailtje heb ik daar al totaal geen zin meer in …

Het toppunt volgt nog: we werden verwezen naar het Groot Dordts Dictee op 10 maart 2014 met verwijzing naar www.dictees.nl. Maar bij mijn weten is er dan helemaal geen dictee. Wel was er op 29 mei 2013 een Groot Dordts Dictee, dat ik won, maar waar veel op aan te merken was. Ook is er op 14 maart a.s. in Papendrecht een dictee van de Rotaryclubs Kinderdijk en Papendrecht, waaraan ik ga deelnemen. Ik was daar de vorige keer buiten mededinging. Ook daar een absurde ervaring: het dictee dat daar gebruikt werd, was al eerder gehouden … In de omgeving van Dordrecht hebben ze geen gelukkige hand met dictees: in Ridderkerk had ik ooit 4 fouten (en had bij de top drie moeten horen), maar volgens de jury had ik 32 fouten: tja, dat was mijn tafelnummer …
 

0159 Dictee woensdag 26 februari 2014 (1): dictee KSH Hoofddorp √

Dictee woensdag 26 februari 2014 (1): dictee KSH Hoofddorp

Rating
Het mag dan wellicht erg gezellig geweest zijn, en de auteur mocht Jan Terlouw heten, met meer dan 5 fouten (7 zelfs) komt dit KSH-dictee in de kelder van de ratings terecht: 0 sterren en daarmee krijgt Putten eindelijk gezelschap! Het dictee werd voor de 3e keer gehouden. De fouten: crêpe suzette (was S), olympische winterspelen (was O, W - 2020, VD: wel hoofdletters), paralympische winterspelen (was P, W - 2020. VD: wel hoofdletters), slopestyle (was i), baghera (was ee), de rock-'n-roll (was het) en cro-magnonmens (was C).

Rating: RDR 0 sterren                  [NB de 46e rating]

Het goede leven (titel)

1. Elektrische apparaten veraangenamen ons dynamische bestaan: we zijn gevaccineerd of anderszins gewapend tegen ziekten als dysenterie en longemfyseem en voor onze verpozing en verstrooiing wordt gezorgd door aan cybernetica verwante mechanismen.

2. We eten geen hachee meer, maar paddenstoelensoufflé, chipolatapudding, crêpe suzette en heerlijke kazen als roquefort en komijnekaas, maar we houden ons aan de adviezen van de diëtist, al is ons voedsel overvloedig en wordt het door planten als cichorei op smaak gebracht: we leven bourgondisch.

3. De iPhone en de iPad zijn in ons leven gekomen, ongelofelijk inventieve technieken, ooit futuristische ideeën, door prestaties van de mathematische fysica tot werkelijkheid geworden; in vergelijking daarmee hebben de alchemisten indertijd zitten hannesen.

4. Met telepathie zijn we niet erg opgeschoten: veel bij een onderzoek geënquêteerden vinden het onzin, maar andere zeiden geëmotioneerd, dat de wereld te geëmancipeerd is om de essentie van de psyche nog te begrijpen.

5. We bereizen de wereld: we gaan naar Sotsji voor de Olympische Winterspelen en wat later voor de Paralympische Winterspelen, waaraan achtentachtig landen deelnemen, waaronder Tadzjikistan, en nieuwe sporten worden geïntroduceerd als onder andere de halfpipe, de slopestyle en bij de biatlon de gemengde estafette.

6. De vraag rijst of de aarde aankan wat we van haar vragen, of het bruggebint van de planeet sterk genoeg is voor onze extravaganties, want welpen in de padvinderij hebben een baghera, sporters hebben een trainer, leerlingen hebben een leidsman, maar wat hebben wij: de rock-‘n-roll van hedonisten?

7. De temperatuur op aarde stijgt en geologen, klimatologen en fysici denken dat het komt door het verbranden van fossielen, maar er zijn ook klimaatsceptici die het klimaatbeleid zien als een soort autodafe van politici op grond van wetenschapswaanzin: zij noemen het zelfprojectie en soms zelfkastijding van psychoten.

8. Inmiddels houden we dieren op een industriële basis: in de oceanen worden de adderzeenaald, de ansjovis, de driedradige meun en vele andere soorten bedreigd, maar wij letten op de calorieën en we houden van barbecueën: vis moet esthetisch zijn en verder niet dramatiseren graag.

9. De biodiversiteit neemt drastisch af, want landbouw wordt vertaald in monoculturen: is dat een visie van economen of fatalisme van dommeriken, zijn we optimisten die een wolkeloos bestaan voor zich zien of masochisten die het eigen bestaan in gevaar brengen?

10. Loopt de ontwikkeling van de cro-magnonmens naar zijn eind of gaan we consciëntieus proberen onze nakomelingen een kans te geven? Je moet van goeden huize zijn om als lobbyist voor de toekomst voet aan de grond te krijgen, eyeopeners voor politici aan te reiken, encyclopedieën te raadplegen, al dan niet digitaal, en de courage te hebben de moeilijke weg in het labyrint van verwarrende signalen te zoeken.
 
 

0158 Dictee woensdag 19 februari 2014 (6): dictee – aankondiging Goes √

Dictee woensdag 19 februari 2014 (6): dictee – aankondiging Goes

Op woensdag 12 maart vindt weer (voor de zesde keer) het jaarlijkse Goese dictee plaats, een initiatief van Rotaryclub Goes-Reimerswaal (zie ook www.grootzeeuwsdictee.nl - 2020: website bestaat niet meer!). De locatie is Bergweg 14, 4461 NB Goes (Het Goese Lyceum, Pontes Scholengroep). Zaal open 19 uur (koffie) en aanvang programma 19.30 uur. Het dictee zelf begint stipt om 20 uur. Het wordt weer ontzettend leuk en gezellig en voor het geld hoeft u het niet te laten: individuen betalen 10 euro (scholieren 5 euro!). Ook kunt u als team inschrijven (leuk als bedrijf of als instelling!), u betaalt dan voor minstens 4 personen een bedrag van minimaal 100 euro. Laat u sponsoren! De teams doen ook mee voor de individuele prijs, voor de teamprijs is het gemiddeld aantal fouten van de deelnemers bepalend!

Iedereen maakt hetzelfde dictee, dat voor de liefhebbers. Helge Prinsen heeft het geschreven. Het is een leuke tekst, die over – * ! censuur ! * – gaat. Het is een invuldictee met 60 invulwoorden of woordgroepen (per invulplaats wordt maximaal 1 fout aangerekend: soepel, toch?). Gedeputeerde Ben de Reu zal het dictee voorlezen. Het dictee wordt tijdens de bespreking ervan door Rein Leentfaar onderling nagekeken (via de dan uitgereikte tekst en de uitleg via de beamer door Rein). Daarna buigt de jury zich nog over de beste resultaten van individuen en teams, om er zeker van te zijn dat de juiste uitslag tot stand komt.

Telkenjare meldt zich ook een aantal specialisten. Als het goed is, maken zij wellicht geen fouten in het liefhebbersdictee. Daarom heeft Rein een bonuszin opgesteld met 10 extra invulwoorden … en ga er maar van uit, dat ze daar geen 0 fouten in maken … Iedere deelnemer krijgt het invulblad met die bonuszin uitgereikt en mag 'meekijken' of 'meeschrijven'. Alleen van de specialisten wordt dat blad opgehaald en door de jury nagekeken.

Wij hebben er zin in! U ook?