0161 Dictee woensdag 26 februari 2014 (3): dictee – oefendictee 725 (1) √

Dictee woensdag 26 februari 2014 (3): dictee – oefendictee 725 (deel 1)

Bij de oefendictees is weer een nieuwe mijlpaal bereikt: nummer 725. Het dictee is nog vrijwel ongecontroleerd door derden, dus iedereen mag erop schieten, als hij of zij fouten aantreft … Mail naar rein@dictees.nl [2020: dit adres bestaat niet meer]

1. Mag je een viervoetige (niet: tetrapodische) ijslander ook eilander noemen? Schrijf je weids met een ij'tje of een ei'tje? Hij wilde er weer zijn neus insteken, maar zij wil er echt geld, tijd en energie in steken. Lastig, al die d'tjes en t'tjes. Die sergeant en die arbitrageant waren echte intriganten. Isoniazide en isocyanide zijn bijna woordgelijk, maar werkingsongelijk. Ik moet mijn ismeverzameling eens bijwerken. Er zijn vier isomere butanolen:
1- en 2-butanol en 2-methyl-1-propanol (isobutylalcohol) die alle drie vloeibaar zijn, en 2-methyl-2-propanol, een naar kamfer ruikende kristallijne stof die geproduceerd wordt door katalytische additie van water aan isobuteen, tja ... Bepaalde derivaten van butanol dienen als antioxidantia. Een jab [dzjèhp] is een punch in de vechtsport. Een kazoo is een soort van mirliton. En een gambade [luchtsprong - paarden]?

2. Hij sudokut vaak, hij lost vaak sudoku'tjes op. Bij een oefendicteetje voor Goes waren de 10 invulwoorden (onderstreept): Rotaryclub, een teveel aan daadkracht, te veel daadkracht, crapaudje, circuitje, taxirit, taxi's, taxietje, de kleinkinderen en hun Cito-toets, en in Sotsji hadden Zijne Koninklijke Hoogheid koning Willem-Alexander en Hare Koninklijke Hoogheid koningin Máxima plaatsgenomen op de viptribune. Met 'mai*': maidenspeech, maieutiek (verloskunde), maikara > makaira (blauwe marlijn), maiko (jonge geisha), maillot (broekje met lange kousen), maina (treurspreeuw), een mainteneur met zijn maintenee, die maire heeft een buitengewoon goed maintien [houding], maische (bierbeslag), maison, maison de passe (bordeel), ook: maison de rendez-vous en maison de santé (particulier ziekenhuis voor geesteszieken). 

3. Verder: maisonnette, maison de société (bordeel), maître (chef-kok of schermmeester), maître-chanteur (beroepsafperser), maître Jacques  (manusje-van-alles), maître d'hôtel (intendant), maîtresse, maître-tambour (tamboer-majoor), maitriseren (de meester spelen) en maitta (ik geef op – bij budo). Stoelen: (Sint-)Pieterspenning (vrijwillige gift der gelovigen voor de Heilige Stoel), sedesvacatie (het vacant zijn van de pauselijke of een bisschoppelijke stoel), sedes apostolica (r.-k.: de Heilige Stoel), paddenstoel, grand foulard (groot kleed om over een bank of stoel te leggen), de drievoet van de Pythia, dos-à-dos (stoel met een leuning in het midden voor twee personen), dagobertstoel (niet Dagobert Duck, maar middeleeuws meubel met gebogen zitting), aartskanselier van de Heilige Stoel: opperste kanselier van het pauselijke hof.

0160 Dictee woensdag 26 februari 2014 (2): dictee Groot Leerpark Dictee √

Dictee woensdag 26 februari 2014 (2): dictee Groot Leerpark

In mijn meer dan 200 dictees heb ik al heel wat meegemaakt. Ik heb dat ooit op een rijtje gezet. Het toppunt was natuurlijk het dictee in Rhenen (17 november 2011: zou gaan over Remco Camperts 'Het leven is vurrukkulluk' - 1961 - in de spelling waarin het geschreven was). Op de deur van de bieb in Rhenen trof ik een briefje aan: wegens te weinig belangstelling gaat het dictee vanavond niet door. Men was vergeten de 2 inschrijvers te berichten … Waarachtig heb ik later mijn reiskosten nog vergoed gekregen.

De laatste tijd is er niet al te veel geks gebeurd. Maar nu meldde het Groot Leerpark Dictee (27 februari, Dordrecht) zich nadrukkelijk. Ik las het bericht daarover al eind januari. Ik citeer: "Vond u het Groot Dictee der Nederlandse Taal ook zo lastig?   Maar ook u, dicteefan of taalliefhebber, bent van harte welkom". Nou, dicteefan ben ik natuurlijk (volgens sommigen zelfs dicteejunk), dus heb ik me fluks ingeschreven. Ik vraag altijd om bevestiging van mijn deelname. Op 13 februari meldde Tineke van 't Hof (directiesecretaresse) met excuses voor de vertraging, dat mijn aanmelding ontvangen was. Ze had om de een of andere reden de mailtjes niet kunnen openen.

OK, dat dictee stond dus in mijn agenda. Wie schetst mijn verbazing toen ik vandaag (24 februari) een mail kreeg van mevr. A.J. Vogel-de Pagter. Ik was dictee-expert, deed vaker mee aan dictees en had al vaker een prijs gewonnen (dat klopt overigens allemaal). Ik citeer uit het afwijzingsmailtje: "Wij erkennen dat er in de uitnodiging staat dat iedereen van harte welkom is, dat zal u ook de vrijmoedigheid hebben gegeven om u aan te melden. Echter wij behouden ons het recht voor om personen niet in te schrijven." Ik heb vaak genoeg aan dictees meegedaan buiten mededinging en ik heb ook meerdere malen mijn prijs ter beschikking gesteld van plaatselijke deelnemers. Ik dacht: zal ik dat nog melden, maar na zo'n bits mailtje heb ik daar al totaal geen zin meer in …

Het toppunt volgt nog: we werden verwezen naar het Groot Dordts Dictee op 10 maart 2014 met verwijzing naar www.dictees.nl. Maar bij mijn weten is er dan helemaal geen dictee. Wel was er op 29 mei 2013 een Groot Dordts Dictee, dat ik won, maar waar veel op aan te merken was. Ook is er op 14 maart a.s. in Papendrecht een dictee van de Rotaryclubs Kinderdijk en Papendrecht, waaraan ik ga deelnemen. Ik was daar de vorige keer buiten mededinging. Ook daar een absurde ervaring: het dictee dat daar gebruikt werd, was al eerder gehouden … In de omgeving van Dordrecht hebben ze geen gelukkige hand met dictees: in Ridderkerk had ik ooit 4 fouten (en had bij de top drie moeten horen), maar volgens de jury had ik 32 fouten: tja, dat was mijn tafelnummer …
 

0159 Dictee woensdag 26 februari 2014 (1): dictee KSH Hoofddorp √

Dictee woensdag 26 februari 2014 (1): dictee KSH Hoofddorp

Rating
Het mag dan wellicht erg gezellig geweest zijn, en de auteur mocht Jan Terlouw heten, met meer dan 5 fouten (7 zelfs) komt dit KSH-dictee in de kelder van de ratings terecht: 0 sterren en daarmee krijgt Putten eindelijk gezelschap! Het dictee werd voor de 3e keer gehouden. De fouten: crêpe suzette (was S), olympische winterspelen (was O, W - 2020, VD: wel hoofdletters), paralympische winterspelen (was P, W - 2020. VD: wel hoofdletters), slopestyle (was i), baghera (was ee), de rock-'n-roll (was het) en cro-magnonmens (was C).

Rating: RDR 0 sterren                  [NB de 46e rating]

Het goede leven (titel)

1. Elektrische apparaten veraangenamen ons dynamische bestaan: we zijn gevaccineerd of anderszins gewapend tegen ziekten als dysenterie en longemfyseem en voor onze verpozing en verstrooiing wordt gezorgd door aan cybernetica verwante mechanismen.

2. We eten geen hachee meer, maar paddenstoelensoufflé, chipolatapudding, crêpe suzette en heerlijke kazen als roquefort en komijnekaas, maar we houden ons aan de adviezen van de diëtist, al is ons voedsel overvloedig en wordt het door planten als cichorei op smaak gebracht: we leven bourgondisch.

3. De iPhone en de iPad zijn in ons leven gekomen, ongelofelijk inventieve technieken, ooit futuristische ideeën, door prestaties van de mathematische fysica tot werkelijkheid geworden; in vergelijking daarmee hebben de alchemisten indertijd zitten hannesen.

4. Met telepathie zijn we niet erg opgeschoten: veel bij een onderzoek geënquêteerden vinden het onzin, maar andere zeiden geëmotioneerd, dat de wereld te geëmancipeerd is om de essentie van de psyche nog te begrijpen.

5. We bereizen de wereld: we gaan naar Sotsji voor de Olympische Winterspelen en wat later voor de Paralympische Winterspelen, waaraan achtentachtig landen deelnemen, waaronder Tadzjikistan, en nieuwe sporten worden geïntroduceerd als onder andere de halfpipe, de slopestyle en bij de biatlon de gemengde estafette.

6. De vraag rijst of de aarde aankan wat we van haar vragen, of het bruggebint van de planeet sterk genoeg is voor onze extravaganties, want welpen in de padvinderij hebben een baghera, sporters hebben een trainer, leerlingen hebben een leidsman, maar wat hebben wij: de rock-‘n-roll van hedonisten?

7. De temperatuur op aarde stijgt en geologen, klimatologen en fysici denken dat het komt door het verbranden van fossielen, maar er zijn ook klimaatsceptici die het klimaatbeleid zien als een soort autodafe van politici op grond van wetenschapswaanzin: zij noemen het zelfprojectie en soms zelfkastijding van psychoten.

8. Inmiddels houden we dieren op een industriële basis: in de oceanen worden de adderzeenaald, de ansjovis, de driedradige meun en vele andere soorten bedreigd, maar wij letten op de calorieën en we houden van barbecueën: vis moet esthetisch zijn en verder niet dramatiseren graag.

9. De biodiversiteit neemt drastisch af, want landbouw wordt vertaald in monoculturen: is dat een visie van economen of fatalisme van dommeriken, zijn we optimisten die een wolkeloos bestaan voor zich zien of masochisten die het eigen bestaan in gevaar brengen?

10. Loopt de ontwikkeling van de cro-magnonmens naar zijn eind of gaan we consciëntieus proberen onze nakomelingen een kans te geven? Je moet van goeden huize zijn om als lobbyist voor de toekomst voet aan de grond te krijgen, eyeopeners voor politici aan te reiken, encyclopedieën te raadplegen, al dan niet digitaal, en de courage te hebben de moeilijke weg in het labyrint van verwarrende signalen te zoeken.
 
 

0158 Dictee woensdag 19 februari 2014 (6): dictee – aankondiging Goes √

Dictee woensdag 19 februari 2014 (6): dictee – aankondiging Goes

Op woensdag 12 maart vindt weer (voor de zesde keer) het jaarlijkse Goese dictee plaats, een initiatief van Rotaryclub Goes-Reimerswaal (zie ook www.grootzeeuwsdictee.nl - 2020: website bestaat niet meer!). De locatie is Bergweg 14, 4461 NB Goes (Het Goese Lyceum, Pontes Scholengroep). Zaal open 19 uur (koffie) en aanvang programma 19.30 uur. Het dictee zelf begint stipt om 20 uur. Het wordt weer ontzettend leuk en gezellig en voor het geld hoeft u het niet te laten: individuen betalen 10 euro (scholieren 5 euro!). Ook kunt u als team inschrijven (leuk als bedrijf of als instelling!), u betaalt dan voor minstens 4 personen een bedrag van minimaal 100 euro. Laat u sponsoren! De teams doen ook mee voor de individuele prijs, voor de teamprijs is het gemiddeld aantal fouten van de deelnemers bepalend!

Iedereen maakt hetzelfde dictee, dat voor de liefhebbers. Helge Prinsen heeft het geschreven. Het is een leuke tekst, die over – * ! censuur ! * – gaat. Het is een invuldictee met 60 invulwoorden of woordgroepen (per invulplaats wordt maximaal 1 fout aangerekend: soepel, toch?). Gedeputeerde Ben de Reu zal het dictee voorlezen. Het dictee wordt tijdens de bespreking ervan door Rein Leentfaar onderling nagekeken (via de dan uitgereikte tekst en de uitleg via de beamer door Rein). Daarna buigt de jury zich nog over de beste resultaten van individuen en teams, om er zeker van te zijn dat de juiste uitslag tot stand komt.

Telkenjare meldt zich ook een aantal specialisten. Als het goed is, maken zij wellicht geen fouten in het liefhebbersdictee. Daarom heeft Rein een bonuszin opgesteld met 10 extra invulwoorden … en ga er maar van uit, dat ze daar geen 0 fouten in maken … Iedere deelnemer krijgt het invulblad met die bonuszin uitgereikt en mag 'meekijken' of 'meeschrijven'. Alleen van de specialisten wordt dat blad opgehaald en door de jury nagekeken.

Wij hebben er zin in! U ook?
 

0157 Dictee woensdag 19 februari 2014 (5): dictee Utrecht (deel 2) √

Dictee woensdag 19 februari 2014 (5): dictee Utrecht (deel 2)

Hier dan toch maar de complete tekst in twee afleveringen: (1) en (2). Hieronder het tweede gedeelte (2).

3. In het strafrecht is het niet beter. Na een beklagprocedure is er eindelijk een zaak, met om te beginnen een wijziging tenlastelegging, aanhouding met verwijzing naar de rechter-commissaris voor verhoor van getuigen, en maanden later uiteindelijk het onderzoek ter terechtzitting met requisitoir en pleidooi. Hier hebben we gelukkig nog snel een doorwrocht vonnis. Ja, men is een pietje-precies! De vraag is echter wat de burger hiermee opschiet. De straf moet nog worden geëxecuteerd. De benadeelde partij mag slechts hopen dat zij dankzij de schadevergoedingsmaatregel nog wat centen vangt, maar meestal is ze in haar vordering niet-ontvankelijk. Misschien is het slimmer om te gaan stukadoren. Strafrechters zijn slapjanussen. Ze doen er alles aan om een penalisering van de samenleving tegen te gaan. Strafrecht is voor hen een ultimum remedium. Zachte heelmeesters maken echter stinkende wonden.

4. Het wordt er niet beter op als rechters openlijk klagen over werkdruk, hun managers verwijten te zijn vervreemd van de werkvloer en vrezen voor misslagen en kwaliteitsverlies. Het helpt ook niet als notarissen zich in te krappe businesssuits steken of op hoge hakken gaan, zoals in zwart-witfilms. En de met gelikte designmeubelen ingerichte kantoren op de Zuidas [A'dam] doen de advocaten met hun geëquilibreerd pochet evenmin goed.

5. Dan het salomonsoordeel . De rechtsstaat stevent af op een bestaansrechtsfaillissement. Het recht wordt verramsjt en lijdt rechtstreeks gezichtsverlies. Het wordt tijd dat de president van de Hoge Raad, de procureur-generaal (pg) bij de Hoge Raad, de voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak [VD], de nationaal deken van de orde van advocaten [VD, maar ook: Orde van Advocaten en NOVA = de Nederlandse Orde van Advocaten] en de voorzitter van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie [niet in wdb., KNB] de koppen bij elkaar steken en de nodige dag- en nachtcrème inkopen. Er is genoeg gerelaxt, maar het is natuurlijk geen sinecure. De juridische professie lijkt last te hebben van faliekante eczeem. De juridische professie is toe aan een facelift, ook wel rytidectomie genoemd.
 
 

0156 Dictee woensdag 19 februari 2014 (4): dictee Utrecht (deel 1) √

Dictee woensdag 19 februari 2014 (4): dictee Utrecht (deel 1)

Hier dan toch maar de complete tekst in twee afleveringen: (1) en (2).

Facelift voor de rechtspraak

1. De juridische professie mag dan de haute couture van de sociale wetenschappen zijn, zij is aan een facelift toe. Advocaten worden niet meer vertrouwd op hun blauwe ogen. Daarom wil men toezicht van buiten de advocatuur. Dit is nodig om gerommel tegen te gaan. Advocaten staan immers bloot aan druk van concurrentie en winstmaximalisatie, bepaald geen garantie voor oorbare praktijken en dienstbaarheid aan hun clientèle. De tijd van het officium nobile ligt ver achter ons en niet alle advocaten zijn nog bonafide. Zeer prominente pleiters worden van het tableau geschrapt en in hightech-tv-studio's [ook: hightech tv-studio's] de laan uit geclaxonneerd en weggebonjourd.

2. Ook rechters zijn nochtans niet in de hoerastemming. Geen reden om halsoverkop heteluchtballonnen op te laten of de cyclamen en fuchsia's in huis te halen. Na een aantal breed uitgemeten dwalingen is duidelijk dat rechters niet onfeilbaar zijn. Bovendien rijst de vraag of ze wel onpartijdig zijn. Niet voor niets neemt het aantal wrakingen toe. Alhoewel wordt geklaagd over werkdruk, kan men zich afvragen of dat niet komt door een ambtelijke incompetentie om op efficiënte wijze te werken. Moeten we derhalve meer overlaten aan deskundige lekenrechters, of een jury? Moeten we wellicht meer inzetten op alternatieven voor rechtspraak, zoals arbitrage en mediation? En kan het niet allemaal wat sneller? Kan er niet ge-e-maild worden? Is het echt nodig: een inleidende dagvaarding, een conclusie van antwoord, vervolgens een comparitie van partijen, diverse enquêtes, een rogatoire commissie, het peremptoir stellen van de wederpartij, conclusies van repliek en dupliek, tussenvonnis, een paar kort gedingen, nog een pleidooizitting en na een paar maanden niet meer dan een declaratoir vonnis waarvan beroep, maar wel vijftigduizend euro lichter vanwege griffierechten en advocaatkosten?
 
 

0155 Dictee woensdag 19 februari 2014 (3): dictee Utrecht √

Dictee woensdag 19 februari 2014 (3): dictee Utrecht

Groot Juridisch Dictee (Utrecht)
In Utrecht vond als catacombendictee onder (en naast) de Oudegracht 230 voor de tweede maal het Groot Juridisch Dictee plaats. Het hele dictee vermeld ik niet, daarvoor was het te lang (587 woorden, normaal is 250-300) en zaten er te lange passages in die eigenlijk zonder dictee-uitdaging waren. Er waren niet zo veel deelnemers (wel 6 externen, lees: dicteetijgers), het was wel beregezellig en de auteur las het lange verhaal heel behoorlijk voor. Waarom in de rating dan toch maar 1 ster? Verderop het antwoord. Maar dit aantal sterren is gemakkelijk op te vijzelen … En er bleek zich nog een interessant probleem te manifesteren ...

Rating: RDR 1 ster: *                    [NB Dit was de 45e rating]

Fouten in het dictee 
Allereerst met voorbijgaan aan de vaktermen: 1) 'Hightech' is zelfstandig naamwoord en bijvoeglijk naamwoord (maar volgens Van Dale predicatief: het mag dus niet vóór een znw. staan, het Groene Boekje laat die ruimte mogelijk wel): afhankelijk van klemtoon etc. verdient dus hightech-tv-studio's verre de voorkeur boven hightech
tv-studio's, maar de eerste vorm werd hardnekkig fout gerekend, 2) Nauwelijks storend: '50.000 euro's' had '50.000 euro' moeten zijn (want het waren vast geen losse …), 3) 'Businesssuits moet net als 'businessseats' aan elkaar: business is een znw. en wordt in samenstellingen aaneengeschreven. Men bleef hardnekkig …, 4) Hetzelfde geldt voor 'designmeubelen', terwijl 'designmeubel' toch letterlijk in GB staat, 5) Men had 'salomonsoordeel' ten onrechte met een hoofdletter, maar dat is tijdens de correctie rechtgezet, 6) Ook niet volgens onze strenge normen (maar dat telt allemaal niet echt, we waren gewoon te gast …) was een woord niet uit VD en GB: rytidectomie: facelift, letterlijk: (anti)rimpelbehandeling. 

De vaktaal 
We moeten het allemaal met een glimlach bekijken. Er deed zich een interessant probleem voor (te vergelijken met astronomen, die 'Maan', 'Aarde' en 'Zon' schrijven bij de eigennamen van die hemellichamen!). Er bleek verschil te zijn tussen de juridische vaktaal (soms letterlijk zo in wetteksten) en de taal van GB en VD. Nu dat probleem zich zo ineens voordeed, is voor de toekomst de oplossing duidelijk: beoordeel het werk van de interne juristen als vaktaal, die van de externe dicteetijgers als 'gangbaar Nederlands'. Die soepelheid werd nu al betracht – ik ga natuurlijk uit van de positie van de externen. Al dat leed zat in 1 zin, die ik citeer (tussen vierkante haken de vaktaal): "Het wordt tijd dat de president [President, unieke functie] van de Hoge Raad, de procureur-generaal [idem: Procureur-Generaal] bij de Hoge Raad, de voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak, de nationaal deken [idem: Nationaal Deken] van de Orde van Advocaten en de voorzitter van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie de koppen bij elkaar steken en de nodige dag- en nachtcrème [minder voor de hand liggend, maar eventueel: dag-en-nachtcrème] inkopen." 

Toch een leuke middag gehad!

NB Op verzoek stuur ik de complete tekst! [geldt niet meer]