1259 Dictee woensdag 31 jan 2018 (2): dictee Oefendictee januari 2018 (4) √

Dictee - dictees [1259]

Oefendictee januari 2018 (4)

1. GB zegt 'skaifauteuil', van VD mag ook 'skai fauteuil'. Op een skraki (skratjie) kun je skrakipoku [skratjie pokoe] begeleiden. Op de medische beurs was ook een stentstand aanwezig. Bij elkaar insteken is gearmd gaan. Je kent Pinocchio [2020: Pinokkio] wel: een ledenpop, hoofdfiguur van het bekende kinderboek van Carlo Collodi (1883). Eén Inuk (Eskimo), twee en drie Inuit (die spreken Inuktitut). Een bovenlandse aak komt van de Weser of de Boven-IJssel, bovenlandse hengsten uit Holstein, Oost-Friesland. Meum et tuum is mijn en dijn. Hoe schrijf je 'te werk gaan' en 'tewaterlating'? De Japanse term voor harakiri is seppuku. De oud-FIOD-medewerker [in NL: Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst – voor 2010: FIOD-ECD – Economische Controledienst] liep tegen de lamp. De latah is een dissociatieve stoornis, waardoor de patiënt gemakkelijk schrikt en van streek raakt. Juridisch is lata culpa grove schuld. Als je belatafeld bent, ben je bekotebikkerd [niet goed wijs].

2. Doneer aan de AzG (Artsen zonder Grenzen, eigennaam, donorprincipe), in het Frans: Médecins Sans Frontières (MSF, niet in wdb.). Die hoogspringer kon hoog springen en zeker hoogspringen. Hoeveel erytrocyten (rode bloedlichaampjes) heb jij? Een hospice is volgens GB en VD een bijna-thuishuis voor terminale patiënten; VD heeft ook nog het woord 'hospies', dat is een gastenverblijf of een (zoals dat vroeger heette) bejaardentehuis. Wat je in depot geeft, is en dépôt. De weggaande man haalde de al eerder weggegane man gaandeweg in. Bij de vogeltelling hebben we ze weer niet gezien: Blyths rietzangers, Cetti's zangers, nachtegaalrietzangers (snorren), rivierrietzangers, trimtrampjes (tjiftjaf = duimpje of rietzanger), gras- of waaierstaartrietzanger, waterrietzanger, de grote, noordse en zwarte stern, koningsstern, kaugek (of: zeezwaluw) en Dougalls sterns (sternen).

3. Even repeteren: IChThUS: Jezus Christus, de zoon van onze God, (is onze) redder (Ièsous Christos Theou [H]uios Sotèr). De advocaat pleitte voor het avas [in NL: afwezigheid van alle schuld]. De precieuses stonden om hun precieze preciezerigheid bekend. Een vriend van Tijl Uilenspiegel was Lamme Goedzak. Bedenk wel: astheen is asthenisch [met zwakke constitutie], distheen is de stof cyaniet, neurastheen (neurasthenisch, neurastheniek) is lijdend aan een depressieve neurose en psychastheen (psychasthenisch) is lijdend aan psychasthenie (zielszwakte, overgevoeligheid). Bij *theen* geeft GB polytheen, polyetheen en etheen; VD verder nog [selectie]: fenyletheen, (E)‑1,2‑dichlooretheen, (Z)‑1,2‑dichlooretheen, trans‑1,2‑dichlooretheen (en trans‑1,2‑dichloorcyclohexaan), de psalmen van Datheen (liederen – in diens berijming), trichloorethyleen, tetrachlooretheen en vinylchloride (= chlooretheen). Acquiesceren en quiëscentie, VD?

4. Wat is effectiever: rokkenjagen of hartenjagen? In Amsterdam bij de Zuidas weten ze dat wel: de Noord/Zuidlijn is niet zomaar een
noord-zuidverbinding. Sommigen namen zuccotto, anderen cappuccino toe. Zouden rawahs ook als sawa's kunnen dienstdoen? De taolu
[tau-loe] is een Chinese 'sport'. Er was weer zo'n ddos-aanval: distributed denial of service. Met karyolyse wordt het oplossen van een celkern bedoeld. Onze onderbuurman heeft hyperacusis: hypoacusis ware beter! Idées reçues zijn algemeen aanvaarde ideeën. Hij was verbannen en uitgestoten [water en vuur ontzegd]: aqua et igne interdictus. De Gezegende zegene het: Benedictus benedicat. Ik neem afstand van sommige van onze partijideeën. Dat sta (S.E.) Son Eminence [É] (Zijne Eerwaardigheid) mij toe. Dat zal er nooit en te nimmer van komen. Deze goederen zijn confiscabel, confisqueerbaar. Een 3 vwo-leerling is een 3 vwo'er. Waarom wil je toch altijd açaibessen [s]?

5. Hij auditte daar en stuurde zijn rapport naar het geaudite bedrijf. Als banlieusard was hij barista in zijn banlieue. De BES-bestuurders [Bonaire, Sint-Eustatius & Saba] aten rode bessen en dronken rodebessensap [rood bessensap]. Bij bikramyoga is het 40 graden Celsius (in cijfers en symbolen: 40°C). Hij droeg een goatee, zij droeg bootees en had een meer dan opvallende booty [kont, achterwerk]. Die tuttebol geilt op berliner-, engelse-, Bossche, smoute- en krentenbollen. In VD gaat dat niet: *ç'* geeft (ook) alle woorden met een gewone c. De zoekactie in GB levert op: reçu, maçon, aperçu, façade, garçon, açaibes, cachaça, curaçao, Curaçaos, Française [VD ook: française, dans, gewone quadrille], façadisme, maçonniek, Provençaal, bagagereçu, commerçant, façadebouw, remplaçant, Brabançonne, Provençaals, Curaçaoënaar, façadepolitiek, potemkinfaçade, salade niçoise en Provençaalse kruiden.

 
 

1258 Dictee woensdag 31 jan 2018 (1): dictee Hondsmoeilijke zaken √

Dictee - dictees [1258]

Hondsmoeilijke zaken (auteur: Rein Leentfaar, met DIM-certificaat *)

* DIM = dictee-ineenflansmethode ©

 
1. Mijn genant Rein was mijn oomszoon. Die oom was zelf een fils de famille, zeg maar gerust: fils à papa. Toen Rein de gênante wens uitte om van mijn persoon voor zijn dies natalis een hond te krijgen, gingen mijn gedachten eerst uit naar elke zoon van het Hemelse Rijk die aan de Zoon des hemels eerbiedige deferentie verschuldigd is, alsmede hormat aan een Indonesische meerdere. Die mag beslist niet illotis pedibus et manibus ingredi – zonder de vereiste eerbied binnenkomen. Hij betoonde veel egards, een vriendelijk nijgen, pace tanti nominis en pace tanti viri. Om wat dichter bij huis te blijven: die genant was ook zoon der Kerk. En passant noem ik verder nog: Tells zoon, de Allergetrouwste Zoon der Kerk, de Zoon des Mensen, een Franse dauphin, het enfant prodigue (Bijbeltaal), een hoerenzoon, een Fortunae filius (gelukskind, zondagskind), tel père, tel fils (zo vader, zo zoon), tu quoque, fili mi (ook gij, mijn zoon – et tu, Brute) en (VD!) een politikon zoön (!), maar wel policor en poco.

2. Enfin, hij wilde dus een hond (Canis familiaris). Van het zoeken ben ik hondsmoe geworden. Eerst naar het katten- en hondenasiel geweest. Daar wezen ze op de Trekhondenwet, voor het geval ik ... Ook daar kreeg ik het laatste man-bijt-hondnieuws en weet ik inmiddels dat perichondritis (!) kraakbeenvliesontsteking is, dat ze ook nog een sint-bernardshond en een rijst-met-krentenhond (dalmatiër of dalmatiner of Dalmatische hond) voor me hadden, een puckhond, een Appenzeller of Berner sennenhond, een rode hond; dat de Jachthonden hier soms op het noordelijk halfrond wel te zien is, evenals de Kleine Hond, maar de Hondsster Sirius, onderdeel van de Grote Hond niet. De hyena- of steppehond hadden ze niet, net zo min als honderd-en-een andere honden. Ook een eskimohond, blindengeleidehond en alpenhond (dhole) konden ze niet leveren, laat staan een bulhond, buldog of christenhond.

3. Ik heb ik-weet-niet-hoeveel species (speciën) bekeken: de basset als jachthond, de beauceron uit Midden-Frankrijk, de boerenfox en de boxer. Ook menige brak (drijfhond) passeerde de revue: denk maar aan de braque d'Auvergne en de braque ariégeois. De bul- en de pitbullterriër vormen een hoofdstuk apart. Van de Deense, Duitse en Ulmer dog bevallen mij de oren niet. Wel mooi vond ik de elandhond, kruising tussen kees- en poolhond. Die kleine jack russells, bijgenaamd jackrussellterriërs, konden mij ook bekoren. Ook de labrador-retriever scoorde hoog. Een mastino napoletano leek me niks. Pur sang honden zijn rein en raszuiver. Er is contact geweest met Samojeden over een samojeed. Een door mij gezien vlinderhondje kon het goed vinden met een vosbelg. De whippets waren wel in voor een wipje. En de hazewind blonk weer uit door zijn snelheid.

4. Maar natuurlijk, dat was het: een chihuahuaatje! Een levensecht handtas-, mini- of schoothondje dus. Het had evengoed een dwergpinchertje of een boomer (kruising van bijvoorbeeld een chihuahua en een maltezer) kunnen zijn. Dus geen bolognezer of Bolognezer hond, noch een Mexicaanse hond: dat is helemaal geen hond! Ook een vliegende hond (kalong) is geen hond, maar een vleermuis. Voordat ik mijn aanwinst met 20 eurobiljetten (twintigeurobiljetten, €20-biljetten) betaalde, heb ik toch nog maar een blik in de Dikke Van Dale geworpen: een angstbijter, apporte (bevel aan hond), een bastaardhond (een niet-raszuivere hond), een bouvier, een cairnterriër, cave canem (pas op voor de hond!), Cerberus of Kerberus (de Helhond), een corgi op een cynodroom (hondenrenbaan), een Finse harrier, een hasjhond, een hondstrouwe hond, een Schotse collie of lassie, kynofobie (angst voor honden), kynologie = kennis van (het fokken van) rashonden, de Mexicaanse en Chinese naakthond, een pointer, een Rhodesian ridgeback (leeuwhond, pronkrug), rottweiler, savannevos, setter, sledehond, schnauzer, spaniël, stabij (Friese staande hond), een woefwoef (kindertaal) en een zwartblaffer of -poeper.

 
 

1257 Dictee vrijdag 26 jan 2018 (1): dictee Jeugddictee Nissewaard (Spijkenisse) 2018 √

Dictee - dictees [1257]

Dictee Jeugd Nissewaard (Spijkenisse) 2018

(Geen titel, auteurs: Marjolein Bos en Sophie Fransen)

1. Heb je je pen vast? Ligt je papier goed? Je zit klaar voor het dictee van Lionsclub De Bernisse [eigennaam, zo op internet].

2. Dictees zijn van alle tijden. Heel vroeger schreven Egyptische kinderen met een houten stokje hiërogliefen [GB ook: hiëroglyfen] in een kleitablet. In China kalligrafeerde men karakters op bamboebast of zijde. In Europa ging men later schrijven met ganzenveer en inkt.

3. Jullie opa's en oma's hebben wellicht geleerd te schrijven met een kroontjespen. Het werd soms een knoeiboel met inktvlekken. Voor jullie klinkt dat waarschijnlijk ouderwets, maar over een paar jaar zijn pen en papier misschien ook historisch.

4. Het maken van dictees op computer of tablet wordt steeds populairder. De slimmeriken zetten als ze klaar zijn de spellingcontrole aan, om te zien hoeveel er goed zijn. Hiervoor heb je natuurlijk wel een lokaal vol elektronica nodig. Je werk is dan wel altijd netjes.

5. Vanmiddag is het essentieel dat jouw handschrift leesbaar is, zodat de controleurs het goed kunnen nakijken.

 
 

1256 Dictee donderdag 25 jan 2018 (1): dictee Groot Nissewaards Dictee 2018 √

Dictee - dictees [1256]

Groot Nissewaards Dictee 2018 (Spijkenisse)

NB Ik heb 50 jaar geleden in Spijkenisse gewoond!
NB Googel eens op De Boekenberg: een uniek gebouw!

(Geen titel, auteur: Henk Verweel)

1. Dit wordt geen optimistisch maar wel realistisch dictee.

2. Veel facetten van onze globe verkeren al dan niet chronisch in chaos.

3. Wereldwijd manifesteert zich een veelvoud aan hectische crises: oorlogen, vluchtelingenstromen, milieuproblematiek.

4. Er zijn natuurcatastrofes.

5. Bosbranden op diverse continenten, op een aantal locaties met als consequenties bergafwaartse waterstromen en modderlawines.

6. Verwoesting van ooit vruchtbare gronden als gevolg van permanente droogte; bijvoorbeeld in Mongolisch-China (*).
* Ik liet het koppelteken om tactische redenen weg. De jury had – ten onrechte – ook geen koppelteken. Echter, de Leidraad van GB 6E (let op het woord als!) schrijft voor dat in dit soort aardrijkskundige samenstellingen altijd een koppelteken komt, ook volgens een recent Taaladvies. Het is dus Hoog-Soeren, Frans-Polynesië, Belgisch-Congo, Brits-Honduras – nog fout in VD – en dus ook Mongolisch-China, schijnt Binnen-Mongolië te zijn ...

7. In andere contreien bestaat levensbedreigende wateroverlast als gevolg van overvloedige regenval.

8. Er is stijging van de oceaanwateren ten gevolge van opwarming van het klimaat en, in combinatie daarmee, smelting van ijskappen in arctische gebieden (**).
**De jury gaf (mij) als verklaring: koude gebieden (of koudegebieden). In VD komt echter meermaals 'Arctische streken' en 'Arctische gebieden' (betrekking hebbend op Arctica) voor. Mijn hoofdletter had dus beslist niet fout gerekend mogen worden. Dit soort zaken kun je beter vermijden in dictees.

9. De vraag is in hoeverre we als mensheid zelf debet zijn aan al die misère.

10. Vast staat wel dat we globaal een surplus aan CO₂-emissie veroorzaken en de rivieren en wereldzeeën versjteren met plastic afval. [anders: plasticafval].

11. Het goede nieuws: het akkoord van Parijs: [raar, 2 x : – beter is de eerste te vervangen door 'is'] overheidsinstanties, individuele uitvinders en wetenschappers die zich inspannen voor partiële oplossingen.

Shoot-out, ronde A: 1) cappuccino, 2) dommeriken, 3) ge-e-maild, 4) pyjama en 5) forfaitair.
Ronde B: 1) geapplaudisseerd, 2) hypotheekrenteaftrek, 3) kanoën, 4) uitentreuren en 5) Verweggistan.

[Beperking tot 250 woorden, daarom wellicht hier en daar wat kromtaal ...]

 
 

1255 Dictee dinsdag 23 jan 2018 (1): dictee Voorronde dictee Amersfoort 2018 √

Dictee - dictees [1255]

Voorronde dictee Amersfoort 2018

Terwijl de tijd verglijdt … (auteur: Nynke Geertsma)

1. Tjonge(jonge) [ook: tjongetjonge]! Het jaar 2017 is omgevlogen! En het was zowaar weer een jaar vol reuring. Misschien was het wel een van de roerigste jaren van de eenentwintigste (21e, 21ste) eeuw, ook in onze lief(e)lijke keistad.

2. Ik vermoed dat het nooit eerder zo hectisch en turbulent is geweest. Nee, het was beslist niet allemaal rozengeur en maneschijn wat de klok sloeg. Het voert veel te ver om hier alles nog eens te herhalen, want we hebben het in alle kranten en internetmedia als Facebook en Twitter kunnen meelezen.

3. Wat mij persoonlijk het meest verbaasd heeft in het nieuws waren de vele financieel getinte debacles. Bijvoorbeeld de ophef rondom subsidiëring van poppodium Fluor [zaal voor 560 personen], de torenhoge advieskosten van de rotonde bij De Nieuwe Poort [ook gebouw van een mbo-opleiding], het gekrakeel en gebekvecht over een vier ton kostend bronbedekkend kunstwerk boven op de fontein op de [hoort niet bij eigennaam] Hof [grootste plein Amersfoort] en ten slotte de verbouwing van het stadhuis.

4. En dan zal er vast nog meer loos geweest zijn, maar voor nu laten we het maar even hierbij. Hatsiekiedee [ook: hatsekiedee en GB: hatsikidee]! Alsof dit nog niet genoeg is!

 
 

1254 Dictee zondag 21 jan 2018 (1): dictee oude Oefendictee 400 Requiem √

Dictee - dictees [1254]

Bij de herziening van de 856 dictees ben ik alweer gevorderd tot 400.

Hierbij het oude Oefendictee 400 Requiem

NB Donald Trump, de grootste DT-fout ooit!

Dictee 400 (CD) Requiem

1. Requiem is een verkorting van requiemmis, mis van requiem [maar ook: een geschrift ter ere van een gestorvene]. Om de vorige [in cijfers] driehonderdnegenennegentig dicteetjes ten grave te dragen, ben ik als een bereisde roel afgereisd naar de Burkinese hoofdstad Ouagadougou, alwaar je met CFA-franken [code: XAF] betaalt. Tot 1984 heette die republiek in West-Afrika overigens Opper-Volta. Het afscheid kwam niet onverwacht(s). Mocht ik nog blij zijn, dat mijn producten niet in een literaire (GB ook: tt) coïtus zijn gebleven … Het atrium mortis, de voorbode van de dood, had zich tijdig aangediend. Aanzeggers waren onder anderen de zeisenman, Jan Langbeen, Knekelpiet, Magere Hein, Vriend Hein, Heintje Pik en de beenderman (de dood). Outre-tombe, postuum, zullen mijn liefdesbaby's wel de hemel in geprezen worden, zodat ik ze later toch weer tegenkom … De afscheidsdienst was indrukwekkend met veel deathmetal. De doodse stilte was voorgoed verdwenen. In dit dictee alles wat ik ooit nog had willen opschrijven.

2. Hitler droeg een hitlersnor! Na een bal masqué volgt altijd een demasqué. Ze zochten de spelt in de hooiberg om deze te dorsen. We zullen nooit overstag gaan. Je mag aanzitten aan het diner, maar je mag dan nergens aanzitten. Een dicteetijger is een GB-vreter, een Groene Boekjevreter. Waar is mijn eau-de-toilettetas? Ik douch me in de douchecabine [RL: uitgaand van het ww. zou je op douchcabine komen ...]. Ik typ en maak een typefout (ook: typfout). We gingen bramen plukken en hebben gevreeën. Mijn betovergrootvader is ooit tot de galeien [te roeien schip] veroordeeld. Ze lieten zich de feta en de gruyère [beide: kaas] van het brood eten. De piloot zou met flair [bijzondere handigheid van optreden] een flare [fakkel om hittezoekende raket te misleiden] het vliegtuig uit werpen. Hij was een crue [rauw, ruw] vent: hij had iets cru's. De helft van de groente was fijngesneden, de andere helft zeer fijn gesneden. Fijiërs wonen op de Fiji-eilanden en betalen met Fijidollars [code: FJD]. Het fietsgekke bobotype werkte op fiftyfiftybasis bij de FIFA en toonde daar regelmatig zijn fightingspirit aan de first lady [belangrijkste vrouw aldaar].

3. Bij de flappentap (gua – dat niet in wdb., gelduitgifteautomaat) kun je flappen tappen. Ik wil er mijn handen noch woorden aan vuilmaken. Moet ik meekijken naar de tv [teevee]? Ze kan nogal snel gallisch [korzelig, ook: geil, heet] worden. Trouwens, uit een vorige zin: dat was met coitus interruptus. De algemene noodoproep is SOS (met een latere herinterpretatie: Save Our Souls). Mijn beddenspreitje is gespreid. Achter iemand aan lopen is iemand achternalopen. De aa-lava [ah-aa] is bloklava. Mijn spullen zullen eraan gaan. De radio zal wel aanstaan. Hij zal die wel aanhebben. Daar zul je nog een hele kluif aan hebben. Hij is een typische comebackkid [iemand die ondanks tegenslag telkens weer terug weet te komen]. Als je achter iemand aan loopt, zul je zelf toch ook wel rood aanlopen? Ik moet eropaan kunnen [VD, GB: erop aan kunnen], dat jij die taak aankunt. Ik kan er voordelig aankomen, maar als we er te veel van eten, zullen we aankomen, en moeten we daarna weer gaan lijnen. Bij teerlingspelen kun je met teerlingen [dobbelstenen] spelen. Kaartspelen speel je met kaarten, niet met dobbelstenen; kaartspellen bevatten 4 azen. De Dode Zeewerken zijn bijna voltooid.

4. U begreep al dat ik een bijna-doodervaring (bde) gehad heb? Ze – de een heette Anne – runden een B&B-gelegenheid (bed and breakfast) in een twee-onder-een-kapper, samen met een Zierikzeeënaar. Die laatste maakte een knoert (knoeperd, knoeper) van een fout door Annes amulet kwijt te raken. Uiteindelijk vonden ze die terug achter de rododendrons. 'Colloqueren' betekent in het
Belgisch-Nederlands vrijwel hetzelfde als 'alloceren' [s]. Teugels laten vieren is iets anders dan teugelloos te werk gaan. Polen kun je tewerkstellen. Een prolaps is een verzakking. Pas op voor een stootse [geneigd tot stoten = dekken] ram! Dat is je derde dt-fout nu alweer. De Comédie-Française is een door de staat gesubsidieerde schouwburg in Parijs (officieel: Théâtre-Français – niet verwarren met de Académie française!). Schoon schip maken noemt men ook 'tabula rasa maken' (met een leeg, onbeschreven blad beginnen). Unbeschriejen en unberufen zijn synonieme termen uit de toneelwereld [ongeroepen, afgeklopt].

5. Toitoitoi, ik wens je veel succes! Homo's hebben een gaydar voor elkaar. Hashtaggen is in een bericht een hashtag (hekje, symbool: #) aanbrengen. Je kunt ook hyven (met Hyves - niet meer in VD, facebooken met Facebook en tweeten (twitteren) met Twitter). Ik zou gewoon meedoen, wat de jury daar ook mee doet. IPad is een nieuw fenomeen. Met een iPod kun je ipodden (vergelijk: ipodduim, ook: P). Met zijn geshampoode haar wist hij precies, hoe groot de gesleede afstand was. Glossitis is tongontsteking, glossofobie is speechangst en glossolalie is spreken in tongen; dat las ik allemaal in het glossy magazine. Een dodenmars is een marcia funebre of marche funèbre.

6. Een fyle (volksstam) wordt onderverdeeld in fratrieën [groep van stamverwante families]. Fylliet is een versteend plantenblad. Je kunt in de file staan, een filet (of filetje) eten en fil-à-fil is weefsel met lichte en donkere draad. Fylloxera is de druifluis die de wijnstok verwoest. Als je gefileerd wordt, ben je onderhevig aan scherpe kritiek. Een fyllodium is een verbrede bladsteel zonder bladschijf. De spraakmakende gemeente [de opinieleiders] is de gemeente die spraak maakt. Ganzen gaggelen, verwant aan giechelen. Gaines [èh] – elastische buikkorsetten – zijn in. Deze veelgebruikte ressources [oe] worden slechts door dezen en genen benut. Een galabia is een tot op de enkels reikend, ruimzittend kledingstuk, gewoonlijk van katoen, gedragen door zowel mannen als vrouwen in de Arabischsprekende landen rond de Middellandse Zee. Aan boord is de gamellehut de bijkeuken. Sirih kauwen (sirihkauwen) doe je met bladeren van het gambir [een genotmiddel]. 'Naar de gallemieze(n) gaan' is een Bargoense uitdrukking [kapot, te gronde gaan]. De gallicaanse liturgie [in het Westen] was onafhankelijk van Rome. Hij keek in de openlucht omhoog naar het Geitje in het sterrenbeeld Voerman [ook: Wagenman].

7. Een gazelle-ei in de maag van antilopen en gazellen heet bezoar. Gaultheria [goo-tee-rie-jaa] is bergthee en gastro-enteritis is een
maag-darmcatarre. Rai is van oorsprong Algerijnse bedoeïenenmuziek. We kennen ook de RAI in Italië [Radio Audizioni Italiane, een Italiaanse staatsomroep] en in Amsterdam [Nederlandse Vereni­ging Rijwiel- en Automobielindustrie (ook als naam van tentoonstellingsgebouwen in Am­ster­dam)]. Hij had zijn closeste [intiem] relatie ooit. Maak een clerihew [vierregelig humoristisch gedichtje] met vanzelfsprekend het rijmschema 'aabb'! Je kunt chapeau bas spelen [zich onderdanig betonen], chateau migraine (hoofdpijnwijn) drinken en op chateaus [kastelen] chatelaines [kasteelvrouwen] achternazitten. Er zijn checklists voor chicklit [vlot geschreven lectuur over en voor moderne jonge vrouwen]. Chilisaus, is dat hetzelfde als chili-con-carnesaus? Kennelijk niet. De slokop had een slok op (en wel net één te veel). Is dit een cliché-uitdrukking? Het klerikalisme is gelieerd aan de clerus [= clergé, rooms-katholieke geestelijkheid]. Een cauloom is een stengellid [geleding van een stengel]. Het cellofaan [glaspapier] en het celluloid [ook gebruikt voor een film] waren met sellotape [doorzichtig plakband] vastgemaakt. Laat je oren uitspuiten, laat het cerumen [de oorsmeer] verwijderen. Pas ook op voor tinnitus, oorsuizen.

8. Het knikkendesileneperk [plant] lag er leuk bij. S.v.p. is voluit s'il vous plaît [a.u.b., alstublieft]. Simonie is handel waarbij geestelijke goederen of met iets geestelijks verbonden zaken voor geld of geldswaarde worden verkocht. Is skeet [dat is op een trapbaan!] nou wel of niet hetzelfde als kleiduivenschieten? Nee, dus. Skûtsjesilen doen ze in Fryslân (net als aaisykjen = eierzoeken, (kievi(e)ts)eieren zoeken). Skijøring is het zich laten voorttrekken op ski's door een paard of een auto. Het slaapkamergeluk [plant] heet ook vredesmosje of baard van Mozes. Chanoeka is het joodse Lichtfeest. Hij wierp het vijgetouw om de stevigste tak van de vijgenboom. Wat is het verschil tussen vlieseline [textielproduct] en vaseline [zalfachtige substantie]? Kortstaarten van een paard wordt ook wel angliseren genoemd. Hierbij nog enkele dictee-uitdrukkingen: meerdere eerste de besten, de
een-na-laatste bus (dat is de op een na laatste) en de twee-na-laatste; een bijna-hekkensluiter; duizend tegen een, een uit duizend, temeer daar, eens te meer en telefonische colportage is
een-op-eenmarketing.

9. Een voor een vielen ze af. Carottespel en catenaccio hebben veel gemeen. Catharsis is een vorm van loutering. Zo kennen we de cathartische methode [zuiverend d.m.v. bewustmaking]. Charivari is ketelmuziek. Ken je de markies van Carabas (een carabas is een parvenu, een blaaskaak). Die kennen we uit het sprookje 'De gelaarsde kat' [net als 'Riket met de kuif' uit de vertellingen van Moeder de Gans]. De caracal [woestijn- of steppelynx] vertrapte de caracoles [wijngaardslakken]. Reed hij een scheve carveschaats [ijzers in midden smaller]? Een casement [verdiept veld] kom je tegen in metselwerk. Kazematten zijn een soort van bunkers. We aten cassavebrood en luisterden naar de cassetterecorder. Castellologie is kasteelkunde. Wij hebben Castiliaanse en Sevilliaanse kennissen. Bij zijn bezoek aan de cataract [grote waterval] kreeg hij ook nog darmcatarre. De fikh is de islamitische toepassing van de wet, dat wil zeggen de jurisprudentie van de sharia. Een sikh woont in Punjab. We hebben fikkie [vuurtje] gestookt. Geef mijn portie maar aan Fikkie en mijn stickie [blowtje van marihuana of hasj] maar een fikkie [vuurtje]. Samen fiksen we het [spelen we het klaar]. Fixen is spuiten van drugs.

10. Er zijn enkele en dubbele guillemets (guillemetjes - < ... > en << ... >>). Ze bestaan uit twee ineengeschoven chevrons [ook op mouw militairen]. Entremetstjes zijn tussengerechten. Het toxischeshocksyndroom is de tamponziekte. Stafylokokken komen in trosvormige configuraties voor. Aan een vleesboom groeit geen vlees. Het is een uterusmyoom. Capitolijnse volksvertegenwoordigers zitten in het Capitool. Een shockjock [dj met shockeren – choqueren als handelsmerk] presenteert shockrock [met dito teksten]. 'Memento mori' is 'gedenk te sterven'. De taboeïsering van de dood kun je niet meer wegdenken. Voor Paal [Vlaanderen] kun je voor paal staan. Floroglucinol is benzeen-1,3,5-trion. Thelalgie is tepelpijn en thelitis is tepelontsteking.

 
 

 

1253 Dictee donderdag 18 jan 2018 (1): dictee Molenaarsgraaf 2018 [Ghanareis] √

Dictee - dictees [1253]

Dictee Molenaarsgraaf 16 januari 2018

Ghanese toestanden

1. De interim-manager uit Accra citeerde minutieus uit een inauguratie van een nota bene Nederlands-Antilliaanse professor over het minuscule verschil qua hypotheekrenteaftrek tussen maisonnettes en twee-onder-een-kapwoningen aan de Graafdijk.

2. Ook de slimmeriken uit de Alblasserwaard vroegen of het antwoord op de tweeëntwintigste multiplechoicevraag eerst in de praktijk onderzocht mocht worden voordat het antwoord vervolgens in
jip-en-janneketaal te zijner tijd ge-e-maild werd naar de Ghanese stagiair.

3. De twee-eiige zzp'ers kregen na wat gevlei [gevlij alleen in twee vaste uitdrukkingen] een vipbehandeling door de laatstejaarsstudent die zich echter had vergaloppeerd aan te veel Afrikaanse aperitiefjes. 

4. De gewelddadige inlineskater moest toentertijd [ook: toendertijd] kiezen tussen rummikuppen, frisbeeën en het maken van quizzen [hoofduitspraak bij VD met s [alternatief z], ook: kwissen], maar gaf rechtstreeks toe dat hij het liefst aquarobics [= aerobics in het water] wilde proberen in de penitentiaire inrichting.

5. Op het blocnoteje van de West-Afrikaanse langeafstandsloopster leek het toedienen van het huis-tuin-en-keukenmiddel aan de dreumesen een peulenschil, nochtans moest haar trukendoos open en bleef ze op haar qui-vive. 

6. Menig lobbyist erkende chagrijnig [ook: sacherijnig, andere uitspraak] in het zesuurjournaal [ook: 6 uurjournaal] dat in de brancheorganisatie van hifiapparatuur de witteboordencriminaliteit nog niet door een zijingang weggeëbd was en er in Ghana nog levendige handel in mangaanerts en bauxieterts [aardiger: mangaan- en bauxieterts, maar misschien kan dat ook wel zonder streepje dan] bestaat. 

7.Hierover prakkiseren [ook: prakkeseren, andere uitspraak] of uitweiden helpt niets, houd liever ruggespraak met de Ghanese trailerbouwer, voordat de carrosserieën achenebbisj worden! 

8. De douchejes (douches ook goed: zelfde uitspraak; andere uitspraak met douchetjes mag niet van GB, zou als alternatieve VD-uitspraak met sjwa wel kunnen) in derdewereldlanden verspreiden geen mond-en-klauwzeer, maar door het oxideren van de noodvoorziening kunnen bacteriën het maag-darmstelsel licht verstoren en bestaat de mogelijkheid dat de jongelui even in quarantaine moeten.

9.De charitatieve [ook: caritatieve - andere uitspraak] instelling van de jeugdige deelnemers aan de Ghanareis appelleert aan hun coulante belevingswereld en is een eyeopener voor bangeriken, luieriken en flierefluiters. De bevolking van Brandwijk en Molenaarsgraaf applaudisseert voor dit ideële initiatief!

 

1252 Dictee maandag 15 jan 2018 (1): dictee Oefendictee januari 2018 (3) √

Dictee - dictees [1252]

Oefendictee januari 2018 (3)

1. Bij het F-belastingbiljet (NL) staat de F voor 'Finale'. In NL is de FBO de Federatie van Betaaldvoetbalorganisaties. Voor februari hebben we dus de volgende vier afkortingen (vul ze maar in): ... (febr), ... (feb), ... (febr.) en ... (feb.). De laatste twee komen van Taaladvies en GB. De Fed is de Federal Reserve Board. De officiële naam van Rusland is de Russische Federatie. Het 1 meifeest wordt ook Dag van de Arbeid (BE: Feest van de Arbeid) genoemd. Een ramadanmoslim heeft veel weg van een feestchristen. Het feestgelag leverde veel feestgelach op. De kleur was felmauve. Met felix Austria wordt het gelukkige Oostenrijk bedoeld. De felo de se pleegde felo de se [zelfmoord]. Dat wist je: een femcee is een vrouwelijke mc. Een fenakistiscoop is een optisch apparaat met spleten. Fencyclidine wordt ook als drug gebruikt. Spreek uit: 'feng shui' [fèhng-sjwee]? Fenylanaline heeft als symbool Phe of F. Fenylketonurie is PKU [stofwisselingsaandoening: ook phenylketonuria].

2. Na zijn bezoek aan China heeft hij fernweh. Ken jij de formules van ferro-oxide en ferroïne? Het nieuwe bedrijf gaf een start-upfeest. Ook bèta's houden van feta (kaas), fettuccine (lintpasta) en fettunta (It. voorgerecht). Een FEU bevat tweemaal zoveel als een TEU. Zo'n feuille de chou [minderwaardige krant] mist gewoon het feu sacré [heilige vuur]. Een fez is een tarboesj. Tot het geslacht Ficus behoren de Ficus elastica en de Ficus benjamina. Noemt GB VD's saudifiel ook saoedifiel? Hij stond erop dat ik fiebelefors (fiemelefors) meeging. Ik ben je fieselemie meer dan beu. Er zijn zelfs al fietsfiles op de fietsostrade. Een foodie [vgl. voedisme] is een culi, een fijnproever. Veel honden heten Fikkie en veel koeien Blaar. Kom, we gaan nog even naar de fish-and-chipsstand. Hij heeft last van een five o'clock shadow.

3. Ot(o)akoestiek is de kunst om de gehoorzin te versterken, de acustica (akoestiek) is de geluidsleer. Een ostrakon [mv. ostraka] is (neutraal) een oude scherf [om op te schrijven], een ostracisme is een schervengericht en het bijbehorende werkwoord is ostraciseren. "Flabben zijn conferven" zei de man zonder spraakgebrek. Zelfs bij 'flamboos' had hij dat niet. De flakka is een zombiedrug. Hij belaagde me per e-mail en heeft me geflamed. Heerlijk, zo'n flammkuchen! Je moet me geen flousjes (flauwsies, flauwtjes) verkopen. Bij flebile ludibrium (droevig geval dat niettemin aan het lachen maakt) denk ik vaak aan Don Quichot of aan een pierrot of pierrette als semitragische figuur. Zou 'en flèche' (bespanning van paarden) van flèche (pijl, vgl. pijl-en-boog) komen? Ook bij flegmasie kan flegma van nut zijn. Bij flensen denk ik aan walvissen en mensen, bij flenzen aan ruwe zeelui. Geef die kerel die aan de flep is en flerecijn heeft, maar een paitje. Het vroegere ununquadium heet nu flerovium.

4. Een flespompoen heet ook butternut. Een flessenbom is een croftybom. Zij werken onder een flex-cao. In BE heb je flexi-jobs. Geweldig, die fliffis! Een flikflak is een handstand-overslag. Het was Flip en Jacob, maar nu is Jacob zelfs naar Flip. De intrigant [g niet zj, vgl. arbitrageant] zorgde weer voor een storm in een glas water: fluctus in simpulo. Spreek goed uit: kwalitaria en fluitaria. Met fMRI wordt medisch functional magnetic resonance imaging bedoeld: een scantechniek voor het maken van hersenscans. Dat moet je nu maar eens van je afzetten. Hier nog wat met *katholiek*: cryptokatholiek, katholiekendag, katholiekheid [katholiciteit], natuurkatholiek, oudkatholiek [oudkatholieke kerk], oud-katholiek = ex-katholiek, Romeins-katholiek [nadruk op positie Rome], rooms-katholiek [r.-k.], vrij-katholiek [Liberal Catholic Church, Engeland], antikatholiek, antirooms-katholiek, katholiekenhaat, hardcorekatholiek, hyperkatholiek, neokatholiek, oerkatholiek en ultrakatholiek. In GB nog: niet-katholiek, streng katholiek en duikbootkatholiek. Denk ook aan streng gereformeerd en strenggelovig.

5. Waarom is de Poolwachter een niet langer erkend sterrenbeeld op het zuidelijk halfrond? Een kalketrip is een plant. Houd die mannen maar uit elkaar: Huntington en Hutchinson! Wat is moeilijker: Protogrieks of Proto-Iraans? Dat prutske heeft wel iets van een Pietje Pu(c)k. Die coupe-eters bleken coupplegers te zijn. Gezocht op *eretitel*: aartsabt (titel van oversten van sommige orden (ook alleen eretitel)), aartspriester (r.-k., voornaamste priester bij een kathedrale kerk, vooral als er geen bisschop is (alleen nog als eretitel)), Zijne Allerchristelijkste Majesteit (eretitel van de vroegere Franse koningen, door paus Paulus II in 1469 aan Lodewijk XI verleend), de Allergetrouwste Zoon der Kerk (eretitel van de voormalige Portugese koningen, door paus Benedictus XIV in 1748 verleend), bei (Turkse eretitel), Dame (tegenhanger van Sir), doña (eretitel dame Spanje), donna (eretitel dame Italië), generalissimo (eretitel opperste bevelhebber), grand old man (eretitel voormalig leider, vgl. grand old lady), hafiz (eretitel van iemand die de Koran uit het hoofd kent), kamerzanger en kammersänger (door vorst verleend), de leeuw van Juda (zelfgekozen eretitel van de vroegere Ethiopische keizer Haile Selassie (1892-1975)), maharishi (grote ziener, wijze), mahout
[maa-hout] (geleider van een olifant, kornak), minister van staat,
Onze-Lieve-Vrouw(e), pangerang (hogere inlandse ambtenaren – Java), patriarch, pontifex maximus (de paus), serenissimus (Venetië, ook: serenissima), s.t.deb. = salvo titulo debito: met weglating van de verschuldigde eretitel, Vader des Vaderlands (Prins Willem I), dichter des vaderlands, etc. en Eerwaardig vat of Schoon vat van godsvrucht: eretitel van Maria.

6. Gezocht op *knikker* (vast al eerder gedaan): GB geeft knikker, jaknikker, knikkeren, knikkerzak, knikkerspel, knikkertijd, maagknikker, knikkerprinter, knikkerjetprinter en VD ertsknikker = pellet, knikkergal = galnoot, omknikkeren, ootjeknikkeren (doel: knikker die in het ootje = kringetje ligt), stuitknikker = stuiter, iemand eruit knikkeren = ontslaan, albast = allebas = basje, alikas (albasten of witmarmeren knikker), bonket, daai, klits, kogel (stalen knikker), kuis (stenen knikker), kuuk of kuulk (knikkerputje), kuutjeknip (zeker spel), lavoor (glazen of porseleinen knikker), loch (knikkerkuiltje), marbel en marmel (knikker), merbel (knikker), mexicaantje (op een bepaalde wijze gekleurde knikker), spelen voor het onechie (verliezers krijgen knikkers terug) en pebblebedreactor (kernreactor met door uranium verrijkte knikkers).

7. Met pic*: pic = picca [webafbeelding; niet meer picaa dus!], pica [typografische eenheid], picador [stierenvechter te paard], picaresk [als van schelmen], picaro [bandiet, schelm], picasso – tong picasso, picassovis, piccalilly, piccola morte [tijdelijk verlies van bewustzijn door narcotica of extase], piccolofluit, piccoloïst, piccolosaxofoon, pickel [pikhouweel], pickelhaube [punthelm, WO I Duitsland], picketline [stakerspost], (mixed) pickles, picknickkoffer, pick-uppers en -truck, pickwicksyndroom [apneu], picoseconde [tien tot de min twaalfde], pico bello, piconet [netwerk in woonomgeving], picot [band, oogje], picoteren [mijnbouw] met picoteerijzer, picpus(pater), picrinezuur geeft als zout picraat, picryl is – toe maar – 1‑chloor‑2,4,6‑trinitrobenzeen, Pictenmuur [Hadrianus], pickleschips en -saus, Pictisch [Picten, Schotland, Romeinse tijd], in de picture [VD, GB: the], pictoraal [schilderkunstig], pictorial [fotoreportage] en pictogram [icoon, icon, icone].

 

1251 Dictee vrijdag 12 jan 2018 (1): dictee 370 van de 856 Groot Medischewoordendictee √

Dictee - dictees [1251]

Ook dit is wel een juweeltje om tussentijds te publiceren ... 

Dictee 370 (CCCLXX) Groot Medischewoordendictee

1. Acne is iets anders dan een abces, dat kan elke arts die geen
adams-stokesaanvallen (een plotse, voorbijgaande, vorm van flauwvallen – syncope; soms gaat dit gepaard met toevallen) heeft, expliceren. Maar als je anakoesie (absoluut gehoorverlies) hebt, begrijp je dat niet. Spoedeisendehulpartsen hebben eerder van doen (geen Belgisch-Nederlands 'vandoen'! – GB, VD ook: van doen) met patiënten met bijna-doodervaringen of met aortaklepstenose (vernauwing van een opening of kanaal in het lichaam) en -insufficiëntie (tekortschieten in functie) dan met mensen met barbiersschurft (ringworm van het baardhaar) of met het
creutzfeldt-jakobsyndroom. Is ijzergebreksanemie een congenitale (aangeboren) aandoening? Een hodgkinpatiënt (aandoening van het lymf(e)stelsel) is meestal niet dolichocefaal (langschedelig) en sekwestreren (van dood weefsel: zich afscheiden van het levende) helpt niet. Een openhartoperatie wordt niet door een arboarts uitgevoerd, ook niet door een nurse-practitioner (verpleegkundige die ook bepaalde handelingen mag verrichten die normaal aan medici zijn voorbehouden).

2. De parttime doktersassistente (volgens de GB'ers, anders ook parttimedoktersassistente) wist het soms beter dan de coassistent en de anesthesist samen. Ook de gynaecoloog (die geen VD-gebruiker was) vond haar imposant, evenals de oud-keel-, neus- en oorarts (ook: oud-keel-neus-oorarts, oud-kno-arts, oud-nko-arts,
oud-neus-keel-oorarts). Slikten zij soms aspirine, seresta (kalmeringsmiddel), omeprazol (maagzuurremmer, behandeling maagzweer etc.) of prednison? In ieder geval konden sommigen van hen overweg met agrafen (wondkrammetjes), foleykatheters (ballonkatheters) en trocarts (troiscarts, chirurgische instrumenten). De cardioloog vroeg een 24 uurs-ecg aan omdat de langeasopname van het echocardiogram de aanwezigheid van kamerextrasystolen (ontijdige samentrekkingen) suggereerde. Vitamine B₁₂-gebruik (GB: B12) helpt daar niet voor. Eau des carmes ook niet, trouwens.

3. Hyperurikemie (te veel urinezuur in het bloed) is ongezond, soms treedt het op bij kala-azar (vorm van leishmaniasis) of bij extreem ernstige diarree. Heeft u ook hemorroïden (aambeien)? De grawitztumor (niercelkanker) is vaak nog wel te cureren, evenals het non-hodgkinlymfoom (lymf(e)klierkanker), hoewel dat een slechtere prognose heeft. Mensen met het gillesdelatourettesyndroom (neurologische aandoening – ook tourette, gillesdelatourette, tourettesyndroom, syndroom van Gilles de la Tourette) hebben minder last van kissingdisease (knuffelziekte, pfeiffer), maar weer vaker van een aandoening op het myiatische (myiasis: parasitaire vliegenlarven) vlak. Rickettsia (veroorzaakt vlektyfus) is een ongebruikelijk woord, evenals pterygium (vleugelvel – niet meer in VD – achter oogleden). Heeft uw eega weleens paroxismale (hoogtepunt van ziekte) myringitiden (tumoren; myringitis is trommelvliesontsteking) gehad, of weleens pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging)? Dat is in ieder geval beter dan mal-Saint-Lazare of mal-Saint-Main (lepra)!

4. "Kleedt u zich maar weer aan", zei de chef de clinique, die op de chirurgieafdeling van het tweedelijnscentrum het langetermijneffect afwachtte van de verkeerdebedproblematiek, die bleef bestaan ondanks het ruimhartig uitgevoerde niet-reanimerenbeleid. Weet de Wereldgezondheidsorganistatie daar wel vanaf? De pericardiocentese (afvoeren vocht van hartzakje) hielp goed bij de cinchonistische (met kininevergiftiging) man met de harttamponnade (ophoping van vocht). Antiacnecrème werkt niet als bètablokker (bloeddrukverlagend middel), hoewel de risicoafweging in het voordeel van de dermatologische interventie uitvalt. De gestreste man met bacteriëmie (bacteriën in bloed) toonde zijn chloasma (vlekkige, geelbruine huidverkleuring) aan de gefyrofobische (brugvrees) vrouw. Ze kreeg op slag een derdetoonsgalopritme (afwijkend hartgeluid).

5. Het slaapapneusyndroom is slecht voor de nachtrust, tenzij de patiënt geïnfecteerd is door de tseetseevlieg, ook als hij aggraveert (de klachten verergeren). Sonjabakkeren helpt niet tegen elefantiasis (knobbelmelaatsheid), ook niet als re-interventie na een kneippkuur (met koud water). Onderging uw moeder kie (kunstmatige inseminatie met sperma van de eigen partner)? Gelukkig geen grm (gemodificeerde radicale mastectomie, het wegnemen van borst- en okselklieren), anders is de kans op ontwikkelen van een PTSS (posttraumatische stressstoornis) of PDD-NOS (pervasive developmental disorder not otherwise specified, ontwikkelingsstoornis van autistische aard) groot! U weet vast niet wat een BII-maagresectie is, want die term staat niet in de dictionaires. (B komt van Billroth en II wordt uitgesproken als 'twee'.) Heeft u al paracetamol nodig?

6. Met een dwarslaesie loop je niet te koop (levert ook weinig op!), maar over een eerstegraadsverbranding en over oneirodynie (nachtmerrie) doen mensen minder geëxciteerd (geprikkeld). Een PMS (premenstrueel syndroom) is voor beide echtelieden vervelend, dat is – net als menidrosis, maandzweet – een opprobrium medicorum (een ziekte waar de medische wereld niets tegen vermag). Ograi is ook een ziekte of symptoom, maar ik ben de betekenis nu even kwijt (bozeoogziekte). Hopelijk loopt u geen besmetting met de
MRSA-bacterie op, want zo'n MRSA-besmetting is gevaarlijk voor u en voor uw medepatiënten, die bijvoorbeeld aids, reuma of een andere aandoening kunnen hebben. Bij aids is sprake van een infectie met het hivvirus [hihf], ook wel uitgesproken als hiv-virus [haa-ie-vee].

7. Multiple-sclerosepatiënten (MS) kunnen ook sitomanie (ziekelijk verlangen naar voedsel) hebben, of tachyaritmieën (hartritmestoornissen). De behandeling is lastig, en therapieontrouw maakt niet veel uit. Ook een echte Florence Nightingale kan dan een tic-douloureuxachtig syndroom (zenuwpijn in het aangezicht) oplopen, of een fausse couche (miskraam)! Dat laatste blijft de Albert Schweitzers (niet in wdb.) onder ons gelukkig bespaard ... De a-priorikans op het ontwikkelen van dyspneu (kortademigheid) bij rechteronderkwabspneumonieën (longontsteking) is groter dan die bij omega 3-vetzuurdeficiëntie, zei de Wajong-uitkeringsgerechtigde.

8. Is uw linkerhersenhelft [linker hersenhelft] nu overbelast? Dan moet u wellicht met semispoed een risicoafweging maken in het pariëtale deel (de wand) van uw brein. Nee, niet in de hippocampus (hoornvormig uitsteeksel in de zijventrikels van de hersenen)! Als u door het wittejasseneffect maar geen WAO'er wordt ... Een foudroyante (zich snel uitbreidende) esofagitis (slokdarmontsteking aan de oesophagus) lijkt soms op een voorwandinfarct of op een aortadissectie. (Een dissectie is ook een ziekte, maar dat weten de Van Dalearchivarissen niet.) Wat is een ptca? Het heeft niets met exoftalmie (uitpuilende ogen) of met gynaefobie (beklemmende vrees voor vrouwen) te maken, maar wel met coronairarteriestenose (vernauwing) en -sclerose (weefselverharding). NB de ptca is de dotterbehandeling (percutane transluminale coronaire angioplastiek)!

9. De neuroloog liet een hersen-MRI'tje maken bij de
guillain-barrépatiënt (een vorm van neuropathologie), om uit te sluiten dat er sprake was van een KISS-syndroomletsel [ook: KIDD] aan de bovenste nekwervels. Klonische (opeenvolgende) krampen had de diabetes-mellituspatiënt (suikerzieke) gelukkig niet, wel knieartrose (slijtage), TSS (tibialestresssyndroom, irritatie van het scheenbeen) en rodehond. Ten slotte moeten we het nog over bovensteluchtwegeninfecties hebben, want die zijn prevalenter (meer voorrang genietend) dan TIA's (voorbode beroerte) en recidiefvarices (herhaalde andere spataderen), zoals de vairon (met verschillende kleuren ogen) al opmerkte. We geven voor luchtwegaandoeningen graag amoxicillineachtige medicijnen (penicilline). Nu moesten we maar eens stoppen, want ik heb vrees voor tachycardie (hoog hartritme). Ikzelf lijd ook nog aan (slijm)beursverrijking, want reken maar dat dokters goed kunnen rekenen! Schrijver dezes maakt snel en veel dictees, maar als ghostwriters helpen, gaat het natuurlijk nog veel sneller!

Veel heil en zegen (en vooral een gezond 2018)!

(Dokter Rein: eens genas ik iemand van dictees en sinds die tijd noemt eenieder die ook iets aan dictees doet zich schaamteloos een dokter – vrij naar Multatuli: eens viel een ruiter van het paard en sinds die tijd noemt ieder die van een paard valt zich een ruiter …)

 
 

1250 Dictee donderdag 11 jan 2018 (1): dictee Oefendictee januari 2018 (2) √

Dictee - dictees [1250]

Oefendictee januari 2018 (2)

1. In 2010 is VenW opgegaan in IenM. Met *bour* (alleen interessante zaken): rebours (tegendraads, averechts), boeuf bourguignon (reepjes besneden rundvlees), bourbon (Amerikaanse whiskey, gestookt uit mais – maïs – en gerst), bourdalou (damespo), bourdon (o.a. zwaarste luidklok), bourdonné (heraldieke, heraldische term), bourette (znw. + bnw. – afval van natuurzijde), bourgeois satisfait (behoudend burgerman), een bourgondiër (is geen calvinist), calembour (naam- of woordspeling), deboursement (uitbetaling), pour épater le bourgeois (om te overdonderen), faubourg (buitenwijk), fondue bourguignonne (vleesfondue), labour (arbeid), Labour(stemmer) (partij), een rembourstikster (stikt niet) en tambour-maître [tamboer-majoor]. Een fâcheux troisième: hinderlijk. Doortrapte leugenaars: met een Bourgondisch geloof.

2. Het undinedom omvat vrouwelijke watergeesten. Is een coup de force een gewelddaad, een tour de force is een krachttoer, een tour à bec een snavelbektoren, een tour de bâton een handigheidje, een trucje, een tour de chant een rondreis van een zanger met optredens, een tour de passe-passe een goocheltoer, een tour d'expression een zinswending, een tour d'horizon het afspeuren van de horizon of figuurlijk de stand van zaken en een tour d'ivoire een ivoren toren. De naar de aanvaller gekeerde zijde van een bastion, ravelijn (demi-lune), lunet [brilschans: klein gedetacheerd vestingwerk met twee facen – een facestel], flèche [klein veldwerk bestaande uit twee facen] of redan [twee facen met uitspringende hoek] heet face [fahs]. Je moet die boel nog wel façonneren! La mort sans phrase geeft uitdrukking aan de volstrekte verwerping, bv. m.b.t. een wetsvoorstel. Hij is een eersteklas barista (eersteklasbarista). Een philosophicum is een r.-k. opleiding.

3. Hij is in ongenâ gevallen. Het kruidje-roer-mij-niet [GB ook: me] heeft als meervoudsvormen: kruidjes-roer-mij-niet of kruidje-roer-mij-nieten. Ik word steeds weer aan de zonden van mijn jeugd [delicta juventutis meae] [ie] herinnerd. Sommige zaken zijn malum in se [van nature kwaad], andere malum prohibitum [kwaad omdat ze bij de wet verboden zijn]. Mooi werkwoord: doorzijgen. Je kon koffie vroeger filteren: laten doorzijgen in een percolator. Een drabzak is een druipzak waarin men de olie laat doorzijgen, zodat de drab erin achterblijft. Een mooie Bijbelse uitdrukking: de mug uitziften en de kemel [kameel] doorzwelgen = een onschuldige zaak veroordelen en een zondige daad, een grove vergissing schaamteloos begaan of niet veroordelen; vergelijk muggenziften. Ook: het is lichter, dat een kemel ga door het oog van een naald, dan dat een rijke inga in het Koninkrijk Gods (Matth. 19:24 (Stvt.)). Even herhalen: hij kijkt naar (de) Klundert of Willemstad in brand staat: hij is scheel. Gynaefobie is angst voor vrouwen.

4. Zoeken op *orches*: orchestra (halfcirkelvormige ruimte voor de koren, onderaan de zitplaatsen, voor het toneel midden in een Grieks theater), ABO (Amsterdam Baroque Orchestra (Nederlands kamerorkest, opgericht in 1979)), achterporches (mv. van achterporch: veranda, terras achter een huis – porch(es) = veranda op de Antillen), écorchés (mv. van écorché: tekening of beeld van een figuur zonder huid, waardoor de spieren, pezen en botten goed zichtbaar zijn), orkest, orkestraal, orkestratie, orkestrator, orkestratrice, orkestreren, orkestzetels (stalles in het theater) [alle verwijzend naar Engels, Latijn, Frans of Grieks), orkestrion (mechanisch muziekapparaat waarop alle blaasinstrumenten van het orkest kunnen worden nagebootst) en parodos (zijingang van een Grieks theater naar de orchestra).

5. Wat was die meid hitsig, zeg! Let op: de Bijbel van deux aes, de Deux-aesbijbel, is beslist geen bajesbijbel. De rand van zonnevlekken is de penumbra, het middengedeelte is de umbra (en de umbra Dei is de schaduw van God). De picknickweide werd overspoeld door pickpockets [zakkenrollers]. Jan droeg een loden, Piet een havelock, Klaas een zorrocape en Annie een pelerine [pelerinetje, pelerientje]. De oude witte man had capitis nives [sneeuwwit haar]. Een capibara is een waterzwijn. Van capellini (pasta) kan ik echt genieten. Een capermovie (heistfilm) is een kraakfilm [diefstal of verovering van iets heel kostbaars]. De capex zijn de capital expenditures (bedrag dat een bedrijf uitgeeft aan investeringen). Gezocht op *gris* (GB): integrist(e) [aanhanger integrisme = islamitisch fundamentalisme], podagrist [lijdt aan podagra = voetjicht, pootje], agrisector, finoegrist (*), grisaille, integrisme, weggrissen, Fins-Oegrisch (* = m.b.t. de Fins-Oegrische talen) , finoegristiek (*), éminence grise, laagrisicoafval en hoogrisicogebied. Een ichtyofaag is een piscivoor. Met de app FaceTime kun je facetimen.

6. Ook nog in VD: aegri somnia (dromen van een zieke, hersenschimmen), allegrissimo (bnw., znw.: heel snel), grisaille (grauwschildering), gris de lin (lila-achtig blauw – gris-perle is parelgrijs), grisette (naaistertje, scharreltje – o ja, dat naaien ...), grisou (mijngas, niet jouw gas ...), grissini (It. soepstengels), gristen (met duidelijke g-klank – orthodoxe protestant), ontgrissen (weggrissen), pinot gris [wijnstok], petit-gris (grijze pelterij = pelzen en daaruit vervaardigde kledingstukken = bontwerk – van de huid van Siberische eekhoorntjes) en vervolgrisico etc. Met *pill* (GB – je krijgt ook alles met *pillen – o.a.): D-pupil, GHB-pil, PMA-pil, chippil, hasjpil, boorspil (!), drionpil, gangspil (!), kleefpil, afkickpil, draaispil (!), ecstasypil
(xtc-pil), daterapepil [verkrachting, onbekende persoon, eerste afspraak], antialcoholpil, antikaterpil, antipiekerpil, laatstewilpil en amfetaminepil. Die groep is nu wel tv- en Carréfähig.

7. In VD ook nog: tijd(s)verspilling, pupillenploeg (!), en papillote (bereid in bakpapier of aluminiumfolie – aluminium folie), gangspillied (!), in statu pupillari (als, in de toestand van een onmondige), een pillamp is een zaklamp [BE] en een pillbox een hoedje, een pillegift kun je in een pillendoos doen, kan spillage ook diefstal van een poisonpill (gifpil – nee, niet: fipronil!) zijn?, Bij een spilleleen kan ook een spillebeen erven, wat is de relatie tussen een spillemaag en een spillenwervel?, ook aan de spillezijde vindt men spillepoten die soms spillevoeten (ww.). Jammer, dat het antibioticum terramycine niet werkt bij tb(c). Croupier: faites vos jeux – uw inzet graag.

8. Frans: faire bonne mine à mauvais jeu = lachen als een boer die kiespijn heeft, faire de la prose sans le savoir = proza schrijven zonder het te weten, en faire sans dire = handelen zonder er verder over te spreken. De fajita [ch] is een Mexicaans gerecht. Het café van een faculteitskring noemen ze in BE fak(bar). Als je heel deftig doet, kun je tot de familje behoren. Een fanion is een klein vaantje. FAP (familiaire adenomateuze polyposis) kan leiden tot dikkedarmkanker. De farma-industrie gaat voor de winst. Een farmahuis is een pharmaceutical. Het farnasol ruikt naar lelietjes-van-dalen. De tuin der Hesperiden lag in het verre Westen, dat is niet de Amerikaanse Far West, het Verre Westen. Het FAS is het foetaal alcoholsyndroom. Fasciitis is ontsteking van het bindweefselvlies. In SR is fasyong Chinese worst.