3401 Dictee maandag 14-08-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1030) √

Dictee – dictees [3401]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee xxx, geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1030)

Oefendictee oktober 2019 (2)

1. Het costumenrecht [opgeschreven gewoonterecht] van Brabant mag je ook costumier recht noemen. Het kwam voor in een cosplay (costume play), waar veel spelers een net kostuum, gemaakt door een costumier of costumière, droegen. Een kravat [stropdas], kan dat ook een cravate blanche of een cravate noire [beide: vlinderdas] zijn? Nee, dus. Had ze al cvs [chronischevermoeidheidssyndroom – GB, VD: CVS] [= ME, myalgische encefalomyelitis], kreeg ze er ook nog een CVA (cerebrovasculair accident = beroerte) bij. Bij de débarcadère [aanlegplaats] debarkeerde hij. Wordt er bij delayeren délai [uitstel] verleend? Nee [= ontlagen]. Een droschke [mv. n] is een vigilante, een open rijtuig. Een goed beklante zaak is een welbeklante zaak. EPR is elektroparamagnetische resonantie en ESR is elektronenspinresonantie. Een fade [feet] zit tussen twee filmbeelden en een fade [fa-duh] gerecht is flauw, slap, zouteloos. De Italiaanse donna en de Spaanse doña zeiden in koor tegen de coño (schoft): "Heb eens wat meer respect voor je doño (baas)!" Dukkah [doe-kaa] is in de Noord-Afrikaanse keuken een mengsel van gehakte noten, zaden en kruiden, o.a. gebruikt om brood in te dippen.

2. Het was een ecloge (herdersdicht – èhk-loh-gee), maar noem het gerust een eloge (loflied – GB/VD, mv. s). Wat, speel jij egraz [strijkinstrument – SR]? De fandango [(muziek bij) Spaanse volksdans] van Boccherini ken je toch wel? Cryptogamen zijn bedektbloeiend, fanerogamen brengen zaad voort. Weleens farao [= ook kaartspel faro, naast oude koningen van Egypte] gespeeld? Nee, wel faro. Maar dat is hetzelfde, joh (lijkt op baccarat)! Hij hield een filippica [strafrede] over de Filipijnen. In NL kun je een kort geding over fijnstof houden, in BE een kortgeding over fijn stof, snapt u het nog? Die foto is flou (onscherp, predicatief). In BE is flou artistique vaagheid, bijv. in de politiek. Ik vroeg een fourreetje [koekje met middenlaagje van crème], maar kreeg vier (grote) fourrés. Tegen drie francs-maçons [vrijmetselaars] kon ik niet op. Leg eens uit, wat de gibbsenergie [moeilijk: toestandsgrootheid thermodynamica] inhoudt. Glühwein is gloeiwijn. Het journey's end is het einde van de reis.

3. Eet smakelijk: giouvetsi (Griekse gegratineerde ovenschotel), gnocchi (tussengerecht bestaande uit gepocheerde en vervolgens gegratineerde balletjes van een mengsel van aardappelen, bloem of soezendeeg), golauyoek (oe – Chinees gerecht – gefrituurde beignets) en gulab jamun (deegballen). Hé, hòmber (kerel), zullen we gaan høken [uit ons dak gaan] en hakkûh [heftig dansen op housemuziek]? Hij was eerst himmelhoch jauchzend [euforisch], maar later zum Tode betrübt [diepbedroefd]. In de Bijbel waren Adam en Eva isj en isja [los: man en vrouw]. Zij baden zeker niet de isha, het nachtgebed van de vijf gebeden van de salat. Op de jacquard(machine) [weefgetouw] werd een klok met jaquemart (figuurtje dat uren slaat) geproduceerd. Over smaak valt niet te twisten: de gustibus non est disputandum. In de zoo [zoo] zagen we een kangoeroe [uh]. Een koebba is de koepel van een moskee en een kodkod is een nachtkat. Hij is arm en aan de kreteksigaretten, ook wel: krossoksigaretten [slechte]. Leuk woord: dictaattor, naast dicteetor. De ofidiofobie is de ziekelijke vrees voor slangen.

4. Kwam/was dat nu à propos (te pas) of mal-à-propos (te onpas)? In de mallenfabriek hoorde je veel mallepraat. Zielenknijper, wat is uw oordeel: mente captus [krankzinnig] of non mente captus? De metteurs en scène waren verantwoordelijk voor meerdere mise-en-scènes (ook: mises-en-scène – toneelschikking). Een dorpshoofd op Java noemen ze loerah. Geef hen heden hun dagelijkse lavash [zeer dun rond brood]. Die Maleier lijdt aan latah, een dissociatieve stoornis. En een lanyard is een keycord [sleutelkoord]. Het avondgebed van de vijf salatgebeden is de maghrib. De Matthäus Passion is gebaseerd op het Mattheusevangelie. En twee milliljard [een 1 met 6003 nullen erachter] is tweeduizend milliljoen [6000 dito]. Voor wat het waard is: in merengue en meringue hebben de betekenissen (dans, gebak) dezelfde alfabetische volgorde als de letters die verschillend zijn [d e – en – g i]! Ook: de merengue dansen vind ik eng en meringue vind ik mierzoet [Johan]. Een mutahhuwelijk is islamitisch en kortstondig, voor de seks. Hoe klonken die oboe's d'amore [een hobo die een kleine terts lager is gestemd dan normaal]?

5. Een oed is een fretloze, elfsnarige Arabische luit. In SR zingen ze poku's, poku'tjes, liedjes. Begrijp je dat: een post-coitumdepressie [Latijn] is een postcoïtumdepressie [NL]? Kom meiske(n), we gaan even (een grote of kleine) bah doen op het pootje (ook: potje). Hij deed het pour les beaux yeux [uit liefde, zonder bijbedoelingen] de buuf Elsje, en ook haar man, dus zeg maar: pour leurs beaux yeux. Die princess charmings [mooie jonge vrouw: word je gemakkelijk verliefd op] bleken princesses lointaines [uit de verte vereerde, onbereikbare geliefde] te zijn. De reparatie van die propeller was geen lor opgeschoten. Een quisseje [kwies-juh] is een kip, een quicheje
[kies-juh] een taart. Radicaalfeministisch en ook nog radicaal-links, kan het erger? Dubbelstrengig DNA is cDNA; nieuwe loten aan de stam zijn: mRNA, messenger-RNA of boodschapper-RNA en mtDNA, mitochondriaal DNA. Het symbool chi-rho, het Christusmonogram ziet er als volgt uit: [zeg: chi-rho] .(zie onder) [P door de X heen]. VD weet niet meer dat de RAF, de Rote-Armee-Fraktion, ook wel
Baader-Meinhofgroep genoemd wordt ... ADHD (GB in toelichting ook wel: adhd) is attention deficit hyperactivity disorder (schertsend ook wel: alle dagen heel druk). Fyofyo's [fjoh-fjoo] zijn tropische bedwantsen.

6. Is er verband tussen schizothymie en dysthymie? Hij is zijn tapu'tje [amulet] kwijt. In het Maleis zeggen ze: soedah, laat maar. De ptca is de percutane transluminale coronaire angioplastiek (dotteren). Het lukte maar net om zijn quant-à-soi [houding, deftigheid] te bewaren. Hier heb je twee boules de Berlin (ook: boule de Berlins – berlinerbol). Dat is een schanddaad van de eerste orde. In een spartakist [aanhanger Spartakusbeweging Duitsland 1914-1919] kun je niks opbergen (misschien voedsel ...). Trouwens: de Spartakusbeweging is naar Spartacus [leider van de Romeinse slavenoorlog – de Slavenoorlog was de Amerikaanse burgeroorlog van 1861-1865] genoemd. Een styp is en drukplaat voor de stereotypie. Het was een heel stille zaterdag in het winkelcentrum. Ik zeg het nu voor de tigste keer: in dit geval bleek tig duizend drieduizend te zijn. Roken deed-ie als een Turk, zo zwart zien als een turk ook. Een tokeh is een pegapega [g van goal]. Ib [hoofdletter I wegens begin zin, inkomstenbelasting – ib] betaal ik graag: hoe meer, hoe liever [hoe meer ik verdiend heb!]!

7. Een yuzu is een Japanse citrusvrucht. Kende de Watersnoodramp een teveel aan water, een waternoodramp kent juist een tekort aan water. De Wrr is in NL de Wet Raadgevend Referendum. Een Talmoedhogeschool heet jeshiva, ook wel: jesjieve. Nieuwe stand Van Dale, medio oktober: 387.152 lemma's (was: 386.228). Een paraleipsis mag je ook paralipsis, praeteritio of pretermissie noemen [Ik wil niet zeggen dat … maar – juist benadrukken wat je pretendeert te verzwijgen]. Het is vandaag 6 juno en over een maand 6 julij. Ik zou 'Engels drop' schrijven, maar GB en VD 'Engelse drop' [drop: GB de, VD de/het]. Een grampie is een growing retired active monied people in excellent state (welgestelde, gezonde oudere). Afgeleid van een Dordtse patriot is 'kees' [scheldnaam voor de patriotten of tegenstanders van de stadhouder, op het einde van de 18e eeuw] een scheldnaam. Kinds worden is een vorm van 'verukking'(!). Een goudingot [goud – ə](!) is een baar (goud). Jan is een olijke klaas en Klaas is een jan van een bram. Een pignon is een conisch tandwiel. Een morph is een digitaal gemanipuleerde foto [ww. morfen – vgl. metamorfose]. Het knuffelhormoon is oxytocine. Is zij haar maagdom kwijt?

8. Een reishi is een paddenstoel in de oosterse geneeskunst. Het amoed [lessenaar voorganger – mv. amoedim] staat voor in de synagoge (voorin dus). Overigens: het kan zijn dat een chirurg een patiënt ontmaagt(! Hij ontmaagdt, dat kan hij wel, maar mag hij niet!). Spellingtechnisch wel leuk: crohn [de ziekte van Crohn] is een chronische darmziekte. Mooie betekenis van Pluto: Pipelines under the Ocean (naam van het olieleidingenstelsel waardoor tijdens WO II de geallieerde troepen in Frankrijk vanuit Engeland bevoorraad werden). Zij is een qu'en-dira-t-onverkoopster, een praatjesmaakster. Een qui nil molitur inepte (die niets ondoordachts op touw zet) zul je bij de vrijbuiters niet vinden. Gooi die bayem [spinazie] maar in de majem [water]. Een ascot [èhs-kuht, ook: choker – vgl. ook: chokercollier] = een (zijden) sjaaltje in de open boord van een overhemd.

 

3400 Dictee zondag 13-08-2023 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 271 RL √

Dictee – dictees [3400]

Wekelijkse dicteetest 271 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 771

1. We zoeken nog enkele ……….. op ………… voor onze gasten.

a. logiezen                              locatie

b. logiesen                              locatie

c. logiesen                              lokatie

2. De ………….. is een sierletter uit de tijd voor het …………. schrift.

a. lombard                                   Gotische

b. lombard                                   gotische

c. lombarde                                  gotische

3. Dat gebruik is …………., …………….

a. teloor gegaan                       teloor

b. teloorgegaan                        te loor

c. teloor gegaan                       te loor

4. Een ………….. lijdt aan ……………..

a. klessebes                          loquomanie

b. klessenbes                        lokomanie

c. klessenbes                        loquomanie

5. Die ………… is in de ……………..

a. lorejas                              lorum

b. lorrejas                            lorem

c. lorejas                              lorem

6. Die ………… is een geboren …………....

a. goser                              loser

b. gozer                             loser

c. goser                              looser

7. Dat ………… smaakte de ………… heel goed.

a. lottemaaltje                               lubberd

b. lottenmaaltje                             lubbert

c. lottemaaltje                               lubbert

8. Zo’n ………. (ruwe volksman) is behoorlijk ………. (uitgekookt).

a. huip                          luib

b. huib                         luib

c. huib                         luip

9. Hij is ………… en zij is …………...

a. maagd                                Leeuw

b. Maagd                               Leeuw

c. Maagd                               leeuw

10. Voor het ……………. moet je in ………… zijn.

a. drenthelevengevoel                       Drenthe

b. Drenthelevengevoel                      Drenthe

c. drentelevengevoel                         Drente

Oplossingen [271]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [271]

1a 2c 3b 4a 5a 6b 7c 8c 9b 10a

Contact: leentfaarrein@gmail.com

3399 Dictee zondag 13-08-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1029) √

Dictee – dictees [3399]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee oktober 2019 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1029)

Oefendictee oktober 2019 (1)

1. Oud Oefendictee 570-4, bijgewerkt! [In deze alinea wordt steeds 'één' gelezen, we schrijven dat als 'een'.] Het zijn grote dingen: een grande passion, VD: twee grande(s) passions, een grand foulard (kleed over bank of stoel), VD: twee grand(s) foulards, een grand cru (kwaliteit van wijnen), twee grand cru's (ook: grands crus), een grande dame, twee grande(s) dames, een grand hôtel, twee grand(s) hôtels, een grand café, twee grand(s) cafés, een grand design (visionair plan, Engels!), twee grand designs, een grand prix, twee grand prixs (ook: grands prix), grand-prixwedstrijden, een grandslamtoernooi, een grande finale, twee grande(s) finales, een grand dessert, twee grand(s) desserts, een grand battement [ah, uh, ahn] (basisbeweging bij ballet), twee grand(s) battements, een grande amoureuse, twee grande(s) amoureuses – VD, een grand écart (spagaat), twee grand(s) écarts (spagaat), een grande bouffe (schranspartij), twee grande(s) bouffes, een grand seigneur, twee grand(s) seigneurs. Ze hebben al vaker faux pas [misstap, mv., zelfde enk.!] gemaakt.

2. Het plan werd in den brede, in de breedte, gesteund. Een prefabwoning: dat kun je op z'n Nederlands en op z'n Engels uitspreken! Met *eeen (een selectie): (VD) cetaceeën (walvisachtige dieren), Chaldeeën (Aramese stam, zuiden Babylonië), colchicaceeën (tijloosachtige planten), crustaceeën (schaaldieren), cucurbitaceeën (komkommerfamilie), diatomeeën (kiezelwieren), drie-een (drie-enig), ericaceeën (heidefamilie), getweeën, gleeën (ww., gleeën = versleten plekken krijgen), gramineeën (gramineae, graanachtige platen), Hebreeën, hoezeeën (ww.), hymeneeën (bruiloftszangen), irideeën (irisachtigen), macrameeën (+ papier-macheeën) [macramé,
papier-maché] , pandanaceeën (schroefbomen), peeën (ww., plagen), polemoniaceeën (vlambloemfamilie), polygalaceeën (vleugeltjesbloemfamilie), propyleeën (= propyleum, voorportaal Griekse tempel), rosaceeën (rozenfamilie), uitgegleeën (doorgezakt, te veel drank) en sadduceeën.

3. Verder: urticaceeën (brandnetelfamilie), yahtzeeën, binnen-, buiten- en terugsleeën, bobsleeën, corveeën, daldeeën, domineeën (domino spelen), farizeeën, frisbeeën, sightseeën, sleeën (ook: sleden!) en theeën. In GB nog: Makkabeeën, coryfeeën, arrensleeën, barensweeën, ideeën, zeeën, orchideeën, cameeën, chausseeën (straatweg), dagfeeën, epopeeën [epos], dubbeltweeën, moskeeën, kadeeën (groot in z'n soort, puik, goed), cadeau-ideeën, ginsengthee, cannabisthee, daimethee = ayahuascathee en campagne-idee. Hij heeft de zeven zeeën bevaren. Hij zou een cent in tweeën bijten [is zeer gierig]. Het is één van twee (ook: van tweeën één). Hij had nog honderd/duizend-en-een [= veel] ideeën. De Pyreneeën scheiden Frankrijk en Spanje. Je kent vast wel de Noordelijke en Zuidelijke IJszee(ën). LK is de Sri Lankaanse ISO-landcode.

4. Bijvoorbeeld: exempli causa (e.c.), exempli gratia (e.g.), p.ex. (ook: p.e. – par exemple), verbi causa (v.c.), verbi gratia, v.g., v.gr. en ook bijv. en bv. Bruto kun je afkorten met b., bto., bt., brt. of br. Een seut (BE) is (informeel) een vrouw die alles goedvindt, die alles verdraagt. Er kan een 60 ^oC-grens zijn (samenstelling), maar (VD, lemma 'verhogen') 39 ^oC schrijf je los; in lemma 'koken' staat 100 ^oC, in lemma 'maximaal' 3000 ^oC en in lemma 'zink' 150 ^oC *. Het blijft lastig: 0 energie (kennelijk spatiewoord als '4 havo') en dus 0 energiewoning (nulenergiewoning), maar 0-meting (nulmeting, vgl. bv. nulzesnummer, nulmetinguitvoering en 0-metinguitvoering). Akoestiek (geluidsleer) is gewoon acustica. Sommige mensen lijden aan hyperacusis (verhoogde gehoorscherpte). Een ziljoen is een fictief, onbekend, heel groot getal. Die bête bèta werd uitgemaakt voor imbeciele kaugek, als was hij een vogel. Confiscabel is verbeurdverklaarbaar [confisqueren].

* Volgens Taaladvies is 39^oC aaneen niet fout, alleen in samenstellingen moet het wel verplicht aaneen!

5. Een wei(d)man is een jager. Bloody mary, daiquiri en gin-fizz zijn cocktails. Met *zoekend: baat-, centrum-, middelpunt- en gewinzoekend (VD). GB nog: zoekend, hulpzoekend, werkzoekend, asielzoekend, hittezoekend, onderzoekend, rechtzoekend, ruziezoekend, warmtezoekend, woningzoekend en discobezoekend. De woorden ‘althans’ en ‘nochtans’ moet je wel goed schrijven. Het
va-et-vient is het heen-en-weergeloop. Ken je trouwens die hasjscenehashtag? Een hibakusha is een overlevende van het bombardement van Hiroshima of Nagasaki, die aan de straling gezondheidsproblemen heeft overgehouden. Een baard- is een satansaki.

6. Wien Neerlands bloed door de aâren stroomt, kan soms zijn aam [adem] niet inhouden. Je kunt ook iemand een aar [ader] laten. A die [aa-die-jee] (van de dag af) zijn ze adie [aa-die] voor adieu gaan zeggen. Hoeveel aiossen [mv. van aios = arts in opleiding tot specialist] hebben jullie hier in opleiding? In de muziek is all'unisono op dezelfde toon. Het woord 'antiloop'/’antilope’ heeft geen meervoud (stofnaam). Het dier wel: antilope + n/s. Anonymi zijn in een atrandomonderzoek geanonimiseerd [vgl. athomegevoel]. Toen de aap uit de mouw paraisseerde [kwam, verscheen], werd ze helemaal geapaiseerd [kalmeren, sussen]. Vandaag behandelen we de Griekse archipel en het Apennijns Schiereiland. Au pis-aller [in het ergste geval]: ainsi soit-il [het zij zo]! Zo vader, zo zoon: hij is au vif [sprekend] zijn vader. Bij azijnmaken (dat doet een azijnmaker) moet ik aan Italum acetum [Italische azijn, betreft de Italiërs van vóór de Romeinen] denken, dat wordt door Horatius tegenover het sal atticum, het Attische zout (de verfijnde geestigheid), gezet. Er heerste daar een babelse [ook: babylonische] spraakverwarring. Had je 'hasjiesj' goed geschreven?

7. Op de beeldenaar stond zijn beeltenis. Alle lof en dank zij Allah: alhamdullilah! Ayó, doe(i)doei! Een urias- of bellerophonsbrief stort de ontvanger in het ongeluk. Dat is een mooie bangkiraituintafel [zeker hardhout]! De boze boozedrinker [alcoholdrank] kreeg geen buní [tonijn] als voorgerecht, entree, voorafje. De celeste [s] [hemelsblauw] celesta [tsj] [klavier] klonk voortreffelijk. Tijdens de caccia [jachtscène] zaten ze cacciucco [vissoep] te eten en dronken ze cachaça [Braziliaanse sterke( )drank – GB in toelichting ook wel(!) los]. Heet die handtrommel nu cajon of bodhrán? Een belfort of belfoort is een hallentoren. Hij wist donders goed dat hij deze beregrote berenklauw niet mocht plukken. En de BN'er [bekende Nederlander = BN], hij zeilde voort, in zijn BM'etje [zeilboot van de bergumermeerklasse, ook BM’er]. Zonde om die blimbing [vrucht] alleen maar als blingbling [opzichtige versiering] te gebruiken! Hij gebruikte zijn blocnoteje als scoreblocje en noteerde alle uitslagen en bloc [geheel en al, alles samen]. Een bo-gesprek [betaling opgeroepene] is een collect call. De caddies en de bogeys horen bij golf, de caddy's [o.a. lade schijfje
cd-speler] en de bogies [spoorwegen: draaibaar onderstel] niet. De apk [algemene periodieke keuring, apk-keuring] mag je ook p.a.k. [periodieke autokeuring] noemen. Ik zag chanel-, heidi-, tiroler- en norfolkpakjes. GB zag zelfs nog een Armanipak [dubieus – niet in VD]. Zelf droeg ik een toetoeppak, maar beslist geen slobpakje.

8. Die chiquige chiqueling probeerde een Chiromeisje te versieren. De confuse congaspeler kreeg staandevoets zijn congé. Bespreek de 3, 4 en 5-steek en de vijfsteek. Zijn geheel bezwete bovenlichaam glom. Catachretisch (met tegenstrijdige beeldspraak – zoals luidruchtige tranen) is natuurlijk niet catechetisch (het godsdienstonderwijs betreffende). Die bekende kunstenaar verdient een catalogue raisonné [voor een kunstenaar alle werk systematisch weergegeven]. Een fâcheux troisième is een derde aanwezige die de intimiteit van twee anderen (ver)stoort. Met fachingerwater wordt natronhoudend bronwater aangeduid. Met *thm*: anarithmon gelasma = de eindeloze deining van de golven der zee, bathmetaal = een bijna witte legering, critical path method = CPM, uitvoering project met netwerkanalyse, in 1957 ontwikkeld bij chemiebedrijf DuPont, deathmetal = ruige rockmuziek met als thema de dood, de Isthmische Spelen [Delphi] en rhythm-and-blues [arrenbie, r&b] = Amerikaanse vorm van jazzmuziek die een sterk beatritme met de blues verbindt.

 

3398 Dictee zaterdag 12-08-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1028) √

Dictee – dictees [3398]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee sep 2019 (2), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1028)

Oefendictee sep 2019 (2)

1. Ze vinden me een pappert [zuiplap] en een lubbert [sul]. Je schrijft runner-up [kans op kampioenschap] en runner's high [euforie t.g.v. langdurige sportbeoefening] toch wel goed, hè? His master's voice is iemand die een ander napraat. De indiaanse powwow [ceremoniële bijeenkomst] vond plaats onder de pawpaw (fruitboom) [uitspraak; 4 x au] en dus niet onder de sawpaw [2 x oh], de bapao. Nee joh, dat is geen Rotwelsch, maar Welsh of Kymrisch, dus ook niet het Kimbrisch van de Germanen. Zij lamijnde [zeurderig spreken] nog lang door. Is het des lady's om ladies' nights te bezoeken? Op z'n koptelefoon hoorde hij leizen [kerstlied], zijn honden voerde hij aan leisen [riem] mee. Een dame-jeanne is een grote mandfles, een dameraan, een demi-john. Mazzel en broge: tot ziens en veel geluk! Als je veel mazzel en geluk hebt, heb je veel brooche [vormvariant]. Heerlijk, zo'n mochaccino [cappuccino + chocolade].

2. Charlotte-russe is room(ijs)pudding met gelei en een rand van biscuits, lait russe is [BE] koffie verkeerd en montagne russe is een achtbaan (sport) of (culinair) een nagerecht van vanillevla met puddingbiscuits. Daar mijn neus in steken? Daar ga ik geen tijd insteken. Door het neien [hinniken] van het paard begon het hoornvee te nijten [met de hoorns stoten]. Het duw-en-trekwerk [2023] ontaardde algauw in gooi-en-smijtwerk. Een renettenboom is een reinetteboom, toch? Een valeriuskachel is genoemd naar de Valeriuskliniek (een Amsterdams krankzinnigengesticht), omdat de kacheltjes gekmakend zouden zijn: noodkachel, gebruikt tijdens WO II. Valerius komt verder maar eenmaal voor in VD (lemma 'letten' 1, ww.): O Nederland, let op u saeck (begin van een lied uit Valerius' 'Gedenckclanck')!. Met
sint-salarius wordt de Heilige Salarius, de salarisdag, bedoeld. Tijdens de (sint-)michielszomer of nazomer werd er een Sint-Pieterspenning uitgereikt. Op tweede kerstdag (Sint-Steven) eten we een steven (kerstbrood).

3. Een sikkepit is versteend, nou ja ... Een backslash is een slash (/) en een slashie heeft twee of meer banen. De OS, de Olympische Spelen, zijn een optelling van de Olympische Zomer- en Winterspelen. Een spille- of prikkebeen zal ook wel twee spillebenen hebben. De S.P.Q.R. is de Senatus Populusque Romanus: senaat en volk van Rome. Is dat nou een sprei-ijzer of een snijijzer? Staniol is stanniool, dat weet je toch ... De stegomyia [niet meer in wdb.] is de gelekoortsverwekker. Een stereotype is een stereotiep beeld. In zijn stikkenzak zat speltbrood. Het pythisch orakel pronostikeerde (prognosticeren) een prosopopoeia [persoonsverbeelding]. Na prévôt word je maître bij het schermen [rangen]. De rino(ceros) viel de man met de rhinophyma, de aardbeienneus, aan. Die laatste leed trouwens ook vaak aan rinorragieën [bloedneus]. Een sahn [zaan] is de binnenplaats van een moskee. Antimoon: Sb, atoomnummer 51.

4. Het lijkt wel een contradictio (tegenstrijdigheid – in terminis – in de gebruikte woorden – dan wel in adjecto – in het bijvoeglijk naamwoord): een soedanrood sudanknoopwerk [2020 ook: sudanrood]. 'Schreeuwende kleuren' is een synesthesie en het gebruik van 'kiel' voor 'schip' is een synecdoche (lijkt dus veel op een pars pro toto). De Sydneyse Sydneyer is handelaar in sydniërs (paarden – maar geen mensenhandelaar ...). Het DMMP is in de chemie dimethylmethylfosfonaat (belangrijke grondstof voor o.a. sarin (een zenuwgas)). Pincho's zijn tapa(')s op een stukje brood [wel alleen: tapasbar]. Tyapar [tjah-pahr] is taugé. De chemische stof TBT is tributyltin. De TBD is de Tick-Borne Disease, een ziekte die door een tekenbeet wordt overgedragen. GB heeft: te bestemder ure, te bestemder tijd, te bestemder plekke, te(r) bestemder plaatse, VD ook nog: ter bestemder tijd. De vorm t.a.p. (ter aangehaalder plaatse) kent geen varianten. Bij juristen betekent ten gronde: ten principale. Ik heb indertijd die Teleac/NOT-cursus nog gevolgd. Je moet mijn broer niet te na komen! Op mijn to-dolijstje staan mijn to do's. Was de tiktaalik een vis of een landdier (of beide)? Het is een overgangsvorm ertussen! Daar loopt een dame in de regen met haar tompouce (paraplu).

5. Een co-operator, opereert die mee? Ja, en een coöperator coöpereert (samenwerken). Ik ben een dio, een dicteetor in opleiding. Kan een tribrachys [versvoet met drie korte lettergrepen] anders dan tribrachisch zijn? Nee. Warm eten voor de sabbat, dat tevoren wordt bereid en vervolgens warm wordt gehouden, heet tsjolent. Het TSS is het tibialestresssyndroom (irritatie scheenbeen). 20-09-2019: aantal lemma's VD: 386.228 (was 385.860). In zijn jeugd heeft hij heel wat kattenkwaad uitgehaald. Aan 's poes kattenbelletjes was een kattebelletje vastgemaakt. Zoögloea zijn geklonterde bacteriën in een slijmachtige substantie. In zawiya's (islamitische kloosters) worden taqiyahs (gebedskapjes) gedragen. De paginatuur is de pagina-indeling (nummering bladzijden). Aqua pumpaginis [oe] is (schertsend) pompwater. Een pagina-icoon of urlicon (URL = Uniform Resource Locator!) is een favicon [favorite icon].

6. Hij had geen rooie pose (pozer, cent, duit) te makken. Ze stond er posé, geposeerd, op. Papier kan gelinieerd (belijnd) zijn en heeft dan een liniatuur. Dat vrouwelijke religieuzenclubje komt wekelijks bijeen, dat mannelijke religieuzenclubje maandelijks. Hij weifelde en twijfelde: ga ik Protogrieks of Proto-Iraans studeren? Een qwertzklavier vind je in DE. Een seksbom heeft een grote sexappeal. Het zijn van hulpsinterklaas betekent: voor Sinterklaas spelen. Moet je het sjwaatje in 'typeje' [1] (tiepje) en 'typetje' [2] eigenlijk wel uitspreken? In [1] niet, in [2] wel! De vijgen lagen op een sycomorenhouten schaal. Hij behoort tot het taolugilde [tau-loe] (Ch. gevechtssport) en een taotjogerecht [tau-tjoh] is met pasta. De stof ullmanniet spreek je uit als
'oel-mah-niet'. Tot de umwelt [alles wat de mens omgeeft] van een mens behoort ook het umfeld [kring, milieu]. Onvervroren, unverfroren, brutaalweg, mengde hij zich tussen de upper ten, high society, beau monde. Uniseks kleding [ook aaneen, klemtoon!] garandeert verre van safe sex!

7. Dat bedrijf was gedwongen downmarket [tegen lagere prijzen verkopen] te gaan. Hij is een vader-Joodse zoon [van Joodse vader en niet-Joodse moeder]. Ik beschouw valutaschweine [buitenlanders die in de tijd van de inflatie na de Eerste Wereldoorlog van hun sterke valuta gebruikmaakten om in Duitsland op goedkope wijze goede sier te maken] als de valste spelers die er zijn. Zo, ga je weer aan het verschlimmbessern [corrigeren wat goed was]? Een WW-draad is een whitworthschroefdraad. De catharanthus- of vinca-alkaloïden [geen n uitspreken] komen uit groenblijvende planten (groenblijvers, altijdgroene of immergroene dan wel altijdgroenende planten,
niet-bladverliezers – vgl. semper virens en wintergroen). Nooit van gehoord: de liggende groenbloemvetmuur (plant, saginamos). Het matrimoniale [echtelijk] matrimonium [huwelijk] begon zo mooi met de vinculum matrimonii [huwelijksband], maar door juristen geconstateerd extramatrimonieel [buitenechtelijk] verkeer waren de echtelieden na de rechtszaak a vinculo matrimonii (van de band des huwelijks gescheiden). Het VoIP is het Voice over Internet Protocol, de internettelefonie.

8. Zij heeft een flinke bos hout voor de deur (een grote boezem). Met de Vadsige Koningen worden les rois fainéants bedoeld. Dat yuzusap [Japanse citrusvrucht] smaakt voortreffelijk! Zeg toch gewoon 'liefhebber van Curaçao' als je yu di Kòrsou bedoelt ... "Is er eigenlijk wel verschil tussen de driekwartsmaat [maat bestaat uit drie kwarten, drie kwartnoten] en de zesachtstenmaat? [maat bestaat uit zes achtste noten]", zo vroeg de mathematicus zich af. Ja, dus! Zo'n zorgdragende mantelzorger heeft voor veel zorg zorg gedragen. Is een zijdekimono hetzelfde als een zijden kimono? Ja. De Noord/Zuidlijn (internet) is de noord-zuidverbinding van Amsterdam. Shaolin kungfu [ie – oe] is een door boeddhistische (vecht)monniken beoefende vechtsport en shinto ryu [sjihn-toh-rie-joe] is een Japanse vechtkunst met stokken en wapens. Op de Antillen worden heel wat stobá's [stoofschotel] bereid. Een trùk'i pan is een snackbar – op de Antillen ook: snèk(bar), een seú is een oogstfeest en een ka'i òrgel is een soort draaiorgel. Een woulfefles [woel] heeft twee of meer halzen. Xiang qi [sjie-jahng-tsjie] is het Chinese schaakspel en zekere meditatie is qi gong [tsjie, g van goal].

 

3397 Dictee vrijdag 11-08-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1027) √

Dictee – dictees [3397]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee sep 2019 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1027)

Oefendictee sep 2019 (1)

1. Op straat: straattaal. Er werd veel begijne (drukte = ook eclat) gemaakt op straat. Een mocro (bnw., Marokkaanse) mietnasser (souteneur) – zijn vader had nog in de mijnstreek gewerkt en sprak vloeiend Cités – met een snelle planga (zonnebril) begroette zijn habibi (schatje) met: "Ewa, fawaka (hoe is het)?". "Nou, jouw matties (vriend) dushi (schatje) – een echte chicha of chimeid (mooi meisje) – is door een stel anti's (Antillianen) en bakra's (in SR: blanke Nederlander) op hun bangalijst (slet, hoer) als kech (idem) gezet. Die vriend riep van verbazing uit: 'Wajo'' [verbazing of verrassing uitdrukkend] en schold het stel uit voor zemmel (sukkel), coño (schoft) en nagga (zwarte). Het was dus meer een fittie (ruzie) dan een fissa (feestje). Daarna bemoeiden een dude (kerel) en zijn drarrie (vriend), mogelijk ook zijn brada (broeder), zich ermee. Zij eiste doekoe of floes (geld) – liefst een barki (100 euro), anders zouden ze de wouten (politie) bellen en dat was beslist geen fatoe (grapje). Maar het stel was skeer (blut). Gelukkig greep een toevallig langskomend ME'ster in. Ze dreigde haar taser te gebruiken en toen was het hele spul snel loesoe (weg).

2. Een cacique heet tegenwoordig ook wel kazike. Iemand de Calvarieberg op leiden is een calvarietocht, een lijdensweg. Je weet het: debris is ruimteafval en débris is puin. Het mag allemaal: decafeïne, decafeïné, decaf en decafé. Er werd délai verleend voor de dégrasverwijdering [afvalvet leerlooierijen]. Bij het biljarten ligt een collébal [collé bal] onder de band, een masqué bal [masquébal] is door een ervoor liggende bal niet bereikbaar. We moesten de dhow [traditioneel Arabisch zeilscheepje] gezamenlijk een flinke douw geven. Pro stylo [dicis causa gratia, voor de vorm] pardonneerde hij mijn miskennen van het verschil tussen de style flamboyant (flamboyante gotiek, gothique flamboyant – vlammend) en de style rayonnant (rayonante gotiek, gothique rayonant – stralend, schitterend). Zou je hem dolicho- [langschedelig] of brachycefaal [kortschedelig] noemen?

3. Een doño (SR) is een overste, leider, chef of eigenaar, een coño is een schoft. Is apneu een tijdelijke ademstilstand, dyspneu is ademnood, kortademigheid. Constatering (2019): *iseren geeft 534 treffers [2020: 545 – 2023: 555] , *yseren geeft er 7 [9 – 2023: idem], *yceren geen en *iceren 96 [97 – 2023: 99]; resultaat verzekerd! Hij sprak vol pathos [aandoenlijk] en empathisch (meevoelend), sympathiek, maar wel emfatisch (met nadruk), waar dat moest. Enfants perdus zijn verloren kinderen, een enfant prodigue is een verloren zoon (Bijbeltaal) en een enfant prodige is een wonderkind. Zij hebben kamers en suite gehuurd. Wie was het malste van de twee: malle appie of malle beppie? Als je aan het jeu-de-boulen bent, lijkt dat jeu de boules op boccia [vaak als gehandicaptensport]. De barones (baronne) (afko: B^onne) had een kindermeisje: een bonne.

4. 'Cheek to cheek' is een wang-tegen-wanguitdrukking [wang tegen wang]. Ik heb op mijn autoped geautopet. Die cougar [oudere vrouw met jongere minnaar] hield er een hele roedel jongere donjuans, zeg maar gerust cheeta's [RL], op na. Van høken (uit je dak gaan) komt neuken. Op *therm: endotherm (reactie, warmte opnemen), exotherm (idem, warmte afgeven), homoio- of homeotherm (koudbloedig), hetero- of poikilotherm (warmbloedig), isotherm (bnw.: zonder verandering van temperatuur, znw.: lijn op meteorologische kaart – ook: maandisotherm) en therm (natuurkunde, warmte-eenheid). Een horlepiep of -pijp is een schalmei. We verblijven het liefst in hôtels garnis (ook: hôtel garni's) met een blije hôtelier (GB/VD ook: hotelier). In één artikel schrijven: hypoglycemie en hyperglykemie is natuurlijk not done, wel goed, anders gezegd: niet fout. Zijn idee-fixeoverheersing [VD mv. n/s, GB mv. s] was overduidelijk. Morgen behandelen we het ijzer-II- en -III-sulfaat. De president elect komt pas later in het Witte Huis te wonen als president van Amerika (de VS). Overal in Nederland zie je skaeve huse [GB, uitspraak:
skee-vuh hoe-zuh] verschijnen: dat zijn asowoningen!

5. IRC staat voor Internet Relay Chat. Dat is een van de mooiste sierheesters: de Ixora macrothyrsa, de fayalobi. Een jacana [k] is gewoon een jaçana [s] (tropische moerasvogel). De vertaling van 'jalousie de métier' is 'jaloersheid van metier, vak, beroep'. Die jan-evert [jenever] moet je drinken! Verplaatste een jarl (Zweden, Noorwegen – vertrouwensman die in naam van de koning een gebied beheerde) zich per yawl [scheepje met twee masten]? Is er een kabinetsstuk, waarin het verplaatsen van dat kabinetstuk geregeld werd? Verzin een ezelsbrug voor kiesjeliesj [hamansoren, Poerim] en gremzelisj [pesachgebak, joodse Paasfeest]. Met IADM wordt insulineafhankelijke [spuiten!] diabetes mellitus [suikerziekte] bedoeld. De oud-F1-coureur zag de crash gebeuren. Die fissa is lit! Vertaling: dat feestje [straattaal] is cool, gaaf, tof, vet! Het euphuïsme (gekunstelde lit(t)eraire barokstijl) heeft weinig van doen met een eufemisme (verhullende uitdrukking zoals 'ontslapen' voor 'sterven'). Hij speelt eufonium [tenortuba]. De kongeraal [zeepaling] raakte helemaal gestrest van de congadrums [meerdere conga’s naast elkaar].

6. Een ladette [geen 'tuh' uitspreken] is een wilde meid. In Brits-Indië kon je met lakhs betalen. Met kuf*: kuf [kuhf] is (minachtend) een kroeg of een bordeel, maar ook een stroschoen voor paarden in de Drentse venen, kufar [koe-fahr] (mv. van kafir = ook: kafirs) is een islamitisch scheldwoord voor ongelovigen, koefr is ongeloof – gezien vanuit de islam, [GB] kufiyyah (kaffiya, keffiyeh, mani, arafatsjaal, etc.) en Koefisch schrift (ook: naskhischrift – cursief, Arabisch). Met koef* verder nog: koefje = couveusekindje, koefnoen (gratis, voor niets) en koefnoentje (vrijkaartje). Het KHID is in BE Koninklijk Hoger Instituut voor Defensie. Hij is aanhanger van het sikhisme. Een khimar is een door traditionele moslima's gedragen hoofddoek die tevens de boezem bedekt. Tja, een rakhi is een armband, raki een drank. Een lebemann is een bon vivant.

7. Die lederhosenfiguur bewoog als een ledenpop. Ik ben me het lebbes, het leplazarus geschrokken, toen ik zag dat de veterinair de lebmaag van de koe verwijderde. Kort- is leewieken. Het lijdt geen twijfel dat hij een moeizaam leven leidt. Op het lisenenornament was een lisdoddenversiering aangebracht. Hij is een malade imaginaire, een typisch ingebeeldeziekengeval. Mag ik een glaasje margaux (wijn: een medoc)? Malmö's roem is wijdverbreid. Er hing daar een penetrante hasjiesjwalm. Nee joh, dat is geen crêpekledingstuk [geen bnw.], maar een matcrêpe dito (ook: matcrêpekledingstuk). Je kunt papier crêpen. Daaronder bij die mielies en die groene doringboom, daar woont mij [uit bekend liedje] Sarie Marijs. Een metteur en scène zorgt voor de mise-en-scène [toneelschikking]. Een twiggyfiguur is een rubensfiguur, zeer slank [i.t.t. een miss piggy = gezet]. Nogmaals: verwar niet (s)graffito [lijnen in witte kalk op zwarte muur] en graffiti [spuitbus op muur] [grèh-fih-tie].

8. CF is cystic fibrosis, de taaislijmziekte. Voor stierenvechter kennen we ook: toreador, torero, matador, espada en raseteur. 'Fajita' [scampi in maispannenkoekje] en 'mojito' [cocktail van witte rum, limoensap, rietsuiker en verse munt] noem ik (qua uitspraak) 'verwante woorden'. Wat is hier fout: de novice [noo-vies – nieuweling klooster] onderging het novitiaat [let op uitspraak! = groentijd voor studenten, moet noviciaat zijn – die t slaat op noviet en klooster] gelaten. De nymfomane [manziek] nymfo(mane) was als een nimf. De langue d'oc heeft alles met Occitanië te maken. De oetc-diploma-uitreiking [BE: onderwijs in eigen taal en cultuur – vgl. NL: oet = onderwijs in eigen taal en oalt is in NL (historisch): onderwijs in allochtone levende talen] werd op de achtergrond begeleid met oedspel [luit], maar jammerlijk overstemd door een oeioeimachine [hoeihoutje, hoeistokje]. Een 2 lijkt op een z: 2 step is muziek en de twostep is (ezelsbrug, dus) een dans. Opéras bouffes zijn opera buffa's en opéras comiques [met komische verhaallijn] zijn dat ook (maar geen opera seria's = serieus – mythologisch, historisch). Uit opera omnia [gezamenlijke werken] kun je omnia selecta [uitgelezen werken] samenstellen door middel van een bloemlezing: een anthologie of chrestomathie. Hij zal wel een snip aanhebben of een snip(per) ophebben (dronken zijn). Welke rol speelde het pythisch orakel [in Delphi] op de Pythische Spelen [idem]? Geen! Orthoëpie = orthofonie! Hij is oud-oudkatholiek(!).

 

3396 Dictee donderdag 10-08-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1026) √

Dictee – dictees [3396]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee aug 2019 (2), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1026)

Oefendictee aug 2019 (2)

1. Het Asn [ook: N] is in de chemie asparagine. Het jozefinisme: kerk ondergeschikt houden of maken aan de staat (keizer Jozef II). Een mutahhuwelijk heeft wel iets van een moetje [legalisatie seks]. Op Japans Nieuwjaar drinken ze amasake, zoete rijstwijn. Bij een vairon zijn de ogen van verschillende kleur. Albinisme is witharigheid [gestoorde pigmentvorming door een enzym(en)defect, leidend tot huid- en oogaandoeningen – ook: enzyme]: een albino lijdt daaraan. Daltonisme is kleurenblindheid (meestal rood en groen). Totale kleurenblindheid is monochromasie, achromasie of achromatopsie. Een labradoedel is een kruising tussen een labrador en een poedel (honden). Booze [boe:z] is een alcoholische drank in het algemeen. Het duurde brief as woman's love: zo kort als de liefde van een vrouw. Uitstapje naar Desiderius Erasmus: Aethiopem dealbare (de moriaan wassen), canis in praesepi (lett. een hond in de ruif = een dwarskop die anderen het gebruik van iets wil beletten hoewel hij er zelf niets aan heeft, uit louter boosaardigheid) en de Erasmusprijs.

2. De civilité is een zeker middeleeuws lettertype. De uitdrukking 'de alieno liberalis' betekent: vrijgevig met het goed van een ander, riemen snijden van andermans leer, de fumo ad flammam: van de regen in de drup [lett.: van de rook in het vuur], dulce bellum inexpertis: de oorlog schijnt plezierig aan wie er geen ervaring mee heeft, elephantum ex musca facere: van een mug een olifant maken, EUR = Erasmusuniversiteit Rotterdam, graculus inter musas: kraai onder de muzen, haereticus in grammatica: een ketter in de spraakkunst, intellegenti pauca: een goed verstaander heeft maar een half woord nodig, laus stultitiae: lof der zotheid [als titel: 2 hoofdletters], lumen mundi: grote geest [Erasmus], post bellum auxilium: mosterd na de maaltijd [lett. hulp na de oorlog], res publica litteraria = de republiek der letteren = république des lettres. Augustus 2019: update VD: 385.860 lemma's (was: 385.361).

3. Taaladvies: blasé en blaséër en dus ook [nu nog fout in GB] oké [2020 OK] en okéër, okést en privé [2023 GB alleen znw.]. Let op: requisitoir = rekwisitoor. Die b.v.'s vind je onderaan een brief: bene vale, vaarwel. Een detrusor is de gladde spier rond de blaas, die deze doet samentrekken bij de urinelozing [mictie – een fixie is een doortrapper en apomixie is apomixis = voortplanting zonder bevruchting]. Een viola da braccio is een altviool, een viola da gamba een laag strijkinstrument uit de barok = knieviool en een viola d'amore een strijkinstrument uit de violafamilie met extra, meeklinkende snaren. Let op: Sub-Sahara, Sub-Saharaans en Sub-Saharisch! Wat is het verschil tussen het münchhausensyndroom (meestal man. Ingebeelde ziekte) en het münchhausen-by-proxysyndroom (meestal vrouw, idem, vaak bij haar kind). Een PPI is een premiepensioeninstelling en een PPS een postpostscriptum (naschrift na een naschrift). Vergelijk PS (= ns., naschrift) en PPPS.

4. Het voltooid deelwoord is geherfinancierd (en niet: hergefinancierd). Logisch taaltje: hals, halzen, wals, walsen, impuls, impulsen, huls, hulzen, tappilsen, strohulzen, els, elzen, pols, polsen, pels, pelzen (ook wel: pelsen, znw.), koorpelzen (bij kanunniken) en fels, felsen. GB heeft op herge* alleen hergeven [niet: hergegeven maar voltooid deelwoord ook: hergeven], hergebruik, hergeboorte, herleveren [hergeleverd] en hergebruiken (hergebruikt). VD ook nog: hergebruikbaar (gebruikelijker(!) herbruikbaar). Ik wens haar nog een mooie levensavond, een echte Indian summer, toe. Let heel goed op: GB en VD hebben sudoku, sudoku'tje, sudokupuzzel [oe]. VD heeft m.i. terecht dus ook: ik sudoku, jij sudokut, we hebben gesudokud. GB heeft echter [daar hoort de uitspraak uu bij, lijkt me onjuist]: ik sudoku, jij sudokuut, we hebben gesudokuud [2023 oké]. Amai, wat heeft hij weer mooi gekontschud [ww. kontschudden, kontshaken], gebillenschud [ww. billenschudden, billenshaken]! Bonsais: dwergbomen.

5. Die anti's zijn woonachtig op de (Nederlandse) Antillen. Schamoteren is goochelen. Er waren zo'n [letters] twintigduizend [cijfers: 20.000] reacties. Je kunt ook schrijven [voorste deel cijfers] 20 duizend. De laatste was dus ongeveer de [letters] twintigduizendste reactie of [voorste deel cijfers] de 20-duizendste reactie. Als het om 20 van 1000 bezoekers gaat, is dat het [cijfers] 20/1000e deel of [letters] twintig duizendste deel van die 20.000 [20 – twintig – promille, 20‰, 2 – twee – procent of percent, 2%). Samen kregen ze drie vierde van de taart, dat wil zeggen drie vierden (in aparte stukken). Na het stuk in A-groot (ook: A-majeur of A grote terts) volgde een stuk in c-klein (ook: c-mineur of c kleine terts). Mijn dochter is nu achtsteleerling [n/s]. Het toongeslacht grote terts wordt aangeduid met 'dur': A-dur
t/m [t.e.m.] G-dur (ook verlaagde of verhoogde noot). De Es grote terts, Es-dur, Es-groot of Es-majeur is een toonaard met drie mollen, de es kleine terts, es-klein, es-mol of es-mineur zelfs met zes mollen.

6. De zeelieden gingen tidoren, 'n tukkie doen. Een tampat is een slaapplaats van een matroos aan boord van een oorlogsschip. Een mandoer is een ploegbaas (Indië). Duriet is matkool, doffe steenkool [antoniem: glanskool]. Het gaat daar altijd over B-dur [zelfs spoedeisende zaken langzaam behandelen]. Verneukeratief: efferent is wegleidend, afleidend en afferent is aanvoerend, toevoerend, toeleidend. Enfin, je gebruikt die woorden ook maar af en toe ... VD zou nergens van af weten [GB: ervan afweten]. Als je (Bargoens) je nergens van bewust bent, zul je van je santé niet af weten. Hij zou het laten afweten (ook: doodgaan). De zesachtstenmaat is de 6/8-maat, de driekwartsmaat de ¾-maat en de 2/2-maat: heeft die nog een andere naam, bijv. tweehalvenmaat? Ik moest er een punt achter zetten, want ik was de punt vergeten. De linksbuiten gaf een als voor- bedoelde achterzet.

7. Op *yseren hebben we alleen: analyseren (een analyse uitvoeren door een analist), dialyseren (o.a. nierdialyse, nierspoeling), elektrolyseren [ontleden chemische verbinding met elektriciteit], hydrolyseren [ontleding scheikundige stoffen door opneming water], katalyseren [als katalysator dienen, maar zelf niet veranderen, bij een proces], metanalyseren [woordverbindingen verkeerd analyseren], paralyseren (verlammen) en [GB ook nog:] overanalyseren. De apgarscore is een cijfer (van 0-10) waarin de gezondheidstoestand van pasgeborenen wordt uitgedrukt, de letters staan voor appearance, pulse, grimace, activity, respiration, dus: kleur van de huid, hartslag, reactie op prikkels, spierspanning en ademhaling. De dief genoot een notoire [beruchte] notoriteit (notoriëteit = algemene bekendheid).

8. Een Thaise ballon is een wensballon. Heit en mem (Fries: vader en moeder) staan niet in de wdb., pake (opa) ook niet en beppe (oma) wel, de woorden beb = opa en beppe = bebbe = oma weer wel. Verder nog interessant (grootvader): betoudovergrootvader, bestevaar, bompa (BE), grampeer, moedersvader, otepa, oupa (SR), overgrootvader, peetje, vadersvader; met grootmoeder: baboesjka, bestemoer, betoudovergrootmoeder, bomma (BE), grammeer, gromoe, grootje, grootmama, grootma, groma, grootmoe, moedersmoeder, omoe, ootje, opoe, otema, ouma (SR), peet en vadersmoeder. Zielig hoor, zo'n acneïg [met vetpuistjes] jochie! Een andere naam voor adiantum is venushaar [plant]. Hij was nog blaséër dan zijn buurman. Een renegaat is een geloofsafvallige, een belialsman of -kind een boosaardig iemand. Er zijn misschien heel wat zondagswetten, maar de specifiek Nederlandse is de Zondagswet. Bij het me-too-effect kun je o.a. denken aan een musthave en 'to keep up/keeping up with the Joneses'.