donderdag 20 oktober 2022

2974 Dictee zondag 23-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (735) √ x

Dictee – dictees [2974]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 122, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (735)

1. Een slijmbal (slijmerd, slijmgat, slijmjurk) is een kontlikker en een slijmdiertje is een amoebe. Een slijmgezwel is een myxoom, een slijmverdunner of slijmoplosser is een mucolyticum. Slijmzout is emserzout en slijmzuur is een tweebasisch zuur, dat ontstaat door oxidatie van D-galactose.

2. Slijmzwammen zijn myxomyceten. Hoe schrijf je diamantslijpen en brillenglazenslijpen (zie het lemma 'slijpen' in Van Dale – ook wel los!)?

3. Nog wat gevangen? Ja, bot [vis, met de roeiriemen over het water slaan of iemand niet thuis treffen], een paar bleien (bleitjes – ook: bliek - vis), zoetwatervissen, en een paar slijtjes, zeelten.

4. Cocaïne is de witte sloper. Kolenslik heet ook wel slurry oftewel schlamm. Doe niet zo injurieus [beledigend]!

5. Piet de smeerpoets maakt er een smeerboel van. Smetpoeder [tegen smetten = vurigheid, ontvelling van lichaamsdelen kleine kinderen] heet ook wel lycopodium.

6. De smicha (meervoud: smichot) is de rabbinale bevoegdheid en de SMI is de beursindex van Zürich (de Swiss Market Index). Midden in de crag [schelpgrind] lag de uitgeputte crack [uitblinker in de sport]. Hij had een shot [injectie] van krek [precies] dezelfde crack [cocaïne, zeer verslavend] genomen als zijn vriend. Hij droeg een horloge met snek (kegelvormig onderdeel van een uurwerk, maar ook een Vikingschip).

7. De contrabandière [smokkelaarster] met haar smokey eyes [verleidelijk donker opgemaakte ogen] dacht de douanier te verleiden. Haar kus leverde echter DNA-materiaal op [deoxyribonucleic acid], dat meer nog dan haar xtc-voorraad [ecstasy] tot een smoking gun [onweerlegbaar bewijsmateriaal] uitgroeide.

8. Een snaarschijf is een poelie. Kent u de snack- oftewel patatduif? En de stads- oftewel patatvos?

9. Het circovirus is verantwoordelijk voor de wegkwijnziekte bij varkens, de bek-en-veerrot oftewel snavel-en-veerrot is een verwante ziekte, die veren dof maakt en de snavel van papegaaiachtigen zwart kleurt. Nee, iemand zwartmaken [bekladden] is wat anders. De sneeuwkalkoen heet ook wel de Virginische kalkoen.

10. In de tijdrekening van de Franse Republiek was nivôse de sneeuwmaand. Zou de yeti (de term komt uit het Sherpa), die verschrikkelijke sneeuwman, nu echt bestaan? Een sneeuwmeter wordt ook wel nivometer genoemd.

11. De dolle mina's, aanhangsters van (de beweging) Dolle Mina, de dolleminabeweging, zien liever een sneeuwvrouw dan een sneeuwman. Een snelle jelle is een snelle jongen en die heeft meestal ook een snelle pols.

12. Een epigrammatist schrijft à l'improviste gedichtjes [epigram = snel- of puntdicht], bijvoorbeeld sinterklaasgedichten.

13. Een snellius is de plaatsbepaling door meten van twee hoeken tussen drie bekende punten.

14. Je hebt snelverkeer en langzaam verkeer. Een snelkoppeling in de computeromgeving is een shortcut. Geërgerd keek ze naar haar comedones (enkelvoud: comedo), haar mee-eters. Ze zei: "Maar ik wil wel mee-eten, hoor, ik ben een mee-eetster!".

15. In Smyrna koop je van Smyrnioten fijn geweven smyrnatapijten oftewel Smyrnase tapijten.

16. De gebochelde snachel [met typisch Joods voorkomen of dito manieren], een outcast [India: kasteloos, staat buiten de maatschappij], zat bij de kachel, dat was hij ook [dronken dus], te sneemarmeren [term boekbinderij].

17. De snelle-interventiemacht (snellereactiemacht - snelle interventie, snelle reactie) zorgde voor een niet-gecontroleerde snelheidsvermindering van de snellekweekreactor.

18. Dat is goed voor de snippermand oftewel de shredder. Snip-snap is een spel, maar een snipstruis is een Nieuw-Zeelandse kiwi. Snitsels zijn pijpen, waarin kinabast in de handel komt, schnitzels echter kun je eten. Naast het snoer van bloedkoralen heb je ook nog het drievoudige snoer: God, Nederland en Oranje. Een snoever noem je ook wel pocher of blagueur.

19. Een snoge is een synagoge van een (althans volgens Van Dale)
Portugees-israëlitische gemeente. Ouderen snoezelen, jongeren en wekkers snoozen. Iemand die in de lorum [dronken] is, dat is toch geen ponem (porem, gezicht)!

20. Kun je iemand die zo glad is als een aal in een emmer met snot, wel voor Piet Snot zetten? In de Tour de France kun je iemand het snot voor de ogen rijden.

21. De snuffelziekte is atrofische rinitis, een varkensziekte. Wat hebben een snufflesje en een snuffmovie gemeen? Antwoord: de woorden hebben evenveel f'en (f's). Een snuisterij (bibelot, snufje, gadget) is een klein sieraad, een aardig dingetje van weinig waarde.

22. Soba is Japanse spaghetti van boekweitemeel. Een sobstory is een tranentrekker en soca staat voor soul en calypso. De sociaal geograaf, de sociaal psycholoog en de sociaal werkster waren allen verstokte sociaaldemocraten. Hé matroos, is die snertnimf [vraagt om restanten] al langs geweest?

23. De snipers [scherpschutters] zochten in de drukkerij met hun gesnaaide [gestolen, eigenlijk van eten!] floberts [tuingeweer] en mausers [snelvuurgeweer] dekking achter de snijpers [eigenlijk: in de boekbinderij].

 

 


2973 Dictee zaterdag 22-10-2022 (4) – dictee De d/t-quiz van Roos √ x

Dictee – dictees [2973]

De d/t-quiz [ook: kwis] van Roos

Kies 30 keer de juiste schrijfwijze (groen) en de foute (rood)


1. Het … me dat je alweer thuis bent.

verbaasdverbaast

2. Hoe … je een goed monteur?

wordtword

3. Het licht van je telefoonscherm … je wakker.

houdthoud

4. Anders dan eerder … , zal deze trein toch niet rijden.

vermeldvemeldt

5. … je salaris binnenkort overgemaakt?

WordtWord

6. Wees maar niet nerveus voor het diner met mijn familie: iedereen …

 je aardig.

vindtvind

7. Ik vraag me af of ik ook … uitgenodigd.

wordtword

8. Ik heb luid en duidelijk bezwaar gemaakt, maar er … nog steeds 

niets.

gebeurtgebeurd

9. Vertel eens: hoe … je asperges eigenlijk?

Bereidt – bereit bereid

10. Mijn appeltaart was zo goed gelukt dat iedereen me … met 

complimenten.

overladeoverlaadde

11. De machine was inmiddels in werking en … al dagenlang palen de

 grond in.

hee – heiddeheide

12. Door je handtekening te zetten, … je de voorwaarden.

aanvaardtaanvaard

13.Gisteren … ze me met een uitnodiging voor een etentje

verblijdeverblijdde – verbleed

Meest gebruikelijk, maar verblijde is ook goed: ww. verblijden =

 verblijen.

14. Koop deze leren bank! Hij ... in goede staat.

verkeertverkeerd

15. Een goede airco … je hoofd fris!

houdthoud

16. Mijn zus … al jaren een jeugdelftal.

coachtcoached

17. Wat … u van dit schilderij?

vindvindt

18. Gisteren … het KNMI nog regen.

voorspelddevoorspelde

19. Mij buurjongentje is ineens in een jongeman …

veranderdverandert

20. Morgen … je gebeld met de uitslag.

wordtword

21. Geen zorgen: de verzekering … je schade vast en zeker.

vergoedtvergoed

22. Ik had niet in de gaten dat ik al die anderen had …

ge-cc’tge-cc’d

23. Ik heb je bericht op Facebook …

gelikedgeliket

24. … het je niet dat er nog maar één bod is gedaan?

BevreemdtBevreemd

25. Hier staat … dat de korting nog steeds geldt.

vermeldvermeldt

26. Hij heeft de etappe niet gewonnen, maar … wel de gele trui.

behoudbehoudt

27. Gelukkig is de situatie inmiddels wel …

verbeterdverbetert

28. Morgen ... onze winkel naar de overkant.

verhuisdverhuist

29. In de lente en zomer … ze elke dag tien kilometer.

skateskatet

30. Ze heeft me een uurtje geleden nog …

geapped – ge-app'tgeappt

 

 

 


woensdag 19 oktober 2022

2972 Dictee zaterdag 22-10-2022 (3) – dictee Achtste (8e, 8ste) Oegstgeester Dictee Liefhebbers 2022 √ x

Dictee – dictees [2972]

Achtste (8e, 8ste) Oegstgeester Dictee Liefhebbers 2022

(geen titel, auteur: Jeroen Windmeijer)

Contact, vragen, opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

De rode woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld.

Blauw is toelichting, groen is een steunkleur.

Zie voor gratis Groene Boekje en Leidraad: www.woordenlijst.org

Als je daar bv. uploaden intypt, krijg je de complete vervoeging van het werkwoord!

1. Drieënhalf [gezegd: in letters, ook: drie en een half, maar dat heeft een andere uitspraak] jaar geleden nam ik joyeus [groots] mijn congé [ontslag] als docent godsdienst aan het protestants-christelijke [afkortingen, mochten niet: p.-c. en prot.-chr.] Visser ’t Hooft Lyceum [eigennaam] in Leiden. Volgens sommigen moest je nooit ofte nimmer je vaste baan opzeggen en van goeden huize komen als je dat wél deed. Wat volgde was een soigneus [zorgvuldig] en minutieus [nauwgezet] onderzoek pur sang [van het zuiverste water] naar de mogelijk unheimische [ook: unheimliche, andere uitspraak, betekenis: onheilspellend, beklemmend] consequenties van deze toch wel boude [ook: boute, andere uitspraak, betekenis: driest, overmoedig] beslissing. Ik sprak uitentreuren [onophoudelijk] met mensen op school die weldra mijn ex-collega’s zouden worden. Ik heb menigmaal met collegaatjes ruggespraak [versteende uitdrukking, wel: ruggenmerg] gehouden en met sommigen zowaar [aaneen] gewhatsappt [ww. whatsappen]. Ik uploadde
[ww. uploaden] zelfs een ingezonden brief voor de wekelijkse circulaire van school, maar die heb ik later weer gedeletet [ww. deleten].

2. Ik wil mijn worsteling niet terzijde schuiven, maar ik had indertijd 

tamelijk snel een aha-erlebnis. De kwintessens [essentie, hoofdzaak,  kern] was dat ik besloot fulltimeschrijver [ook goed: fulltime schrijver, onderstreepte krijgt klemtoon, nadruk] te worden. Ik wist dat ik de bij tijden ad remme [ad rem = gevat, raak, ad remmer, ad remst] antwoorden van de leerlingen zou missen en de levensenergie, het
joie de vivre [ook: levensvreugde – geen streepjes – Franse
woordgroepen met ‘de’ krijgen zelden of nooit koppeltekens - wel bv.sang-de-boeuf - het dieprood, pied-de-mouche - alineateken en pied-de-poule - hanenvoet, weefsel], van de opgroeiende jongens en meisjes in hun puberteit [dat zou wsch. niemand schrijven, maar pubertijd=  tijd van de puberteit, apenjaren, is hier beslist niet fout! Let wel op de klemtoon: puberteit en pubertijd].

3. Het soms laag-bij-de-grondse gekonkelfoes [ook: gekonkelefoes, maar dat heeft een andere uitspraak] van bepaalde collega’s daarentegen en hun sikkeneurige [gemelijk, slechtgehumeurd] ziegezagen [zaniken, zeuren] over minuscule [zeer kleine] roosterwijzigingen liet ik met veel sjeu [ook: jeu – andere uitspraak, betekenis: bekoorlijkheid, aardigheid] achter me. Dat gold ook voor het corrigeren van de honderden toetsen met de soms abominabele [verfoeilijke] antwoorden die bijwijlen [aaneen, betekenis: soms] onloochenbaar [onbetwistbaar] quatsch [onzin] waren. Sommige leerlingen maakten zich er na een voorbereiding van likmevestje [aaneen, zoals bv. op z’n janboerenfluitjes, lievemoederen, etc.] duidelijk met een jantje-van-leiden van af [los, want ‘af’ hoort bij maken, ww. afmaken].

4. In den beginne werd ik nog geplaagd door de vraag: jaag ik niet een chimère [hersenschim] na? Weliswaar hing ik het principe van het
laisser-faire [pas recent zo in VD, voorheen foutief in 2 losse woorden!] aan, maar zou het pad van de scribent [schrijver] niet leiden tot een armeluisleven in een nooddruftig [arm, behoeftig] etablissement [gebouw met bv. horeca of amusement]? Had ik mijn carrière niet versjteerd [ww. versjteren = verstieren – andere uitspraak] en naar de filistijnen [kleine letter, niet (meer) het volk] geholpen
[kapotgemaakt, stukgemaakt]? Niet dat ik ambieerde [wensen te verkrijgen] [geen trema bij ambieerde – aparte regel in Leidraad GB – na een i geen trema als er in totaal 3 of meer klinkers staan – dus wel trema in financiële, maar niet in financieel] om toe te treden tot de klasse van de nouveaux riches [enkelvoud: nouveau riche, parvenu], maar een monnikenbestaan waarbij ik met
huis-tuin-en-keukenmiddelen [samenkoppeling van de woordgroep huis, tuin en keuken met ‘middelen’] moest zien te overleven, leek me nou toch ook weer niet een eldorado [paradijs, het mythische fabelland = Eldorado].

5. Ik huurde een kantoor aan het superbe [heerlijke, prachtige] Rapenburg [gracht, Leiden]. Het was daar niet direct een
rock-n-rollbestaan [vgl. bv. rhythm-and-blues, r&b, arrenbie], maar ik was me steevast [steeds, altijd] bewust van mijn exceptionele [uitzonderlijke] positie omdat ik kon beschikken over mijn eigen tijd met alle daarbij behorende [los] voordelen. Al snel slaagde ik erin mijn Leidse trilogie te voltooien.

6. In Het Petrusmysterie, het eerste deel, speelt Jezus’ [= van Jezus] discipel Petrus letterlijk en figuurlijk een sleutelrol. We kennen hem als de rechtdoorzee [bnw., betekenis; oprecht, straight] leerling die tot driemaal toe zijn rabbi [joodse – j wegens godsdienst, niet: volk, dan J – godsdienstleraar, rabbijn] verloochende [afzweren, verzaken]. Hij deed dit om in het gevlij [alleen bij de vaste uitdrukkingen ‘in het gevlij komen’ en ‘er gaat veel gevlij in een zakje’, verder altijd: gevlei van vleien] te komen bij het gedweeë [gedwee = meegaand, volgzaam] personeel dat rond het openhaardvuur [((open + haard) + vuur), drieledige samenstelling, ook bij (a + (b + c)) aaneen] zat, terwijl wettische veinzaards [huichelaars] iets verderop zijn geliefde leraar koeioneerden [sarren, treiteren]. Het was geen sinecure [kleinigheid – ook: sinecuur, andere uitspraak], om zich uit deze in- en intrieste
[met ‘in’ kan dat niet, maar bijv. wel: door- en doornat, maar ook: door en door nat, onderstreept = nadruk], situatie te manoeuvreren [voorzichtig te werk gaan] zonder zich verder te compromitteren
[in opspraak brengen, raken]. Niet veel later eindigde hij toch in een eerste-eeuwse [gezegd: letters, anders ook: 1e-eeuwse of
1ste-eeuwse
] penitentiaire [op bestraffing betrekking hebbend] Romeinse inrichting waaruit hij met hulp van boven wist te ontsnappen. In mijn boek breek ik een lans voor de bere-interessante [bere- is versterkend: erg] theorie dat de soms wat hautaine [hooghartige] Petrus mogelijk zijn laatste adem in Leiden uitblies [ww. adem uitblazen – sterven].

7. In Het Pauluslabyrint staat de naar verluidt affreuze [akelige] apostel Paulus centraal die vaak blootsvoets krankjorume [krankzinnige] reizen door het Middellandse Zeegebied maakte waar slechts veldleeuweriken en opfladderende atalanta´s [vlinder, ook: atalante – andere uitspraak] de herboren jezusfreak [iemand die dweept met Jezus, geen hoofdletter (meer)] begeleidden. Paulus preekte voor de goegemeente. Hij sprak in de sacrosancte [bij uitstek heilig] sjoels [synagogen/s] van de joden [j, godsdienst!] in de diaspora [verspreid wonende leden van een religieuze gemeenschap] en in de zuilengalerijen [stoa, mv. stoa’s of stoai] van de Griekse sofisten [drogredenaars] met hun gladgeschoren blotebillengezichten
[((a + b) + c)] die al snel het heen-en-weer kregen van hem.

8. Paulus zocht het gezelschap zowel van de beau monde
[high society] van een stad als van de patjepeeërs [proleet, patserig figuur] en vrouwelijke prostituees [naast mannelijke prostitués, als het geslacht onbekend is – of voor een gemengd gezelschap, moet je de mannelijke vorm gebruiken], de outcasts [paria, verschoppeling] en het rapaille [gepeupel] van die dagen. Hij moest vaak een déjà-vugevoel [van eerder te hebben meegemaakt] hebben gehad als hij door het canaille [gepeupel, janhagel] voor de zoveelste keer ontgoocheld [gedesillusioneerd, teleurgesteld] met pek en veren stante pede [onmiddellijk, op staande voet] de stad uit gebonjourd [uitbonjouren – aaneen – was vroeger een ww., nu niet meer] werd.

9. Het kortgeleden [wel: lang geleden – los] verschenen Het Pilgrim Fatherscomplot sloot de trilogie af. Het gaat over de
zeventiende-eeuwse [gezegd: letters – anders ook: 17e-eeuwse of 17de-eeuwse] puriteinen uit Groot-Brittannië, die niet langer ja en amen wilden zeggen tegen de anglicaanse [net als rooms-katholieke – kleine letter] kerk. Zij weigerden de façade [schijn] op te houden voor koning Jacobus I [ook: de Eerste zo lees je ook die andere vorm voor! – hij komt in VD bv. voor in het lemma ‘buskruitverraad’], op wiens exorbitante [buitensporige] levensstijl godbetert [ook: God betert of God betert! – alleen in VD – als GB voorgaat: n.v.t. – uitroep van verontwaardiging] van alles op te merken viel. Later vertrokken deze would-be-Leidenaren [would-be + Leidenaren, wegens hoofdletter 2(d)e koppelteken] naar Amerika en werden zij de grondleggers van de moderne Verenigde Staten.

10. Kort gezegd [aaneen niet in GB en VD], in mijn boeken laat ik mijns inziens op overtuigende wijze zien dat Leiden in meerdere opzichten het epicentrum [centrum van aardbevingsgolven – vgl. Groningen] is van de wereldgeschiedenis.