2951 Dictee dinsdag 11-10-2022 (2) – dictee Groot Krimpens Dictee 2022 √ x

Dictee – dictees [2951]

Groot Krimpens [Krimpen aan den IJssel] Dictee 2022

Sport en cultuur (auteur: Huib Neven)

1. Wat is een dorp zonder sport en cultuur? Het is als een spinnewiel [ww.] zonder wol. Onze gemeente [vr.] kan gelukkig over ontiegelijk veel wol beschikken. Zij is erdoor geverfd zogezegd. Recentelijk wijdde zij een cultuurnota aan dit issue. Niet choquerend (ook: shockerend - shocking, choquant), geen panacee, ook niet op z’n janboerenfluitjes [wel: op zijn elfendertigst] geconcipieerd, maar wel van grote significantie voor de samenleving. Want cultuur verbindt je met elkaar, nietwaar?

2. Aan Ontmoetingscentrum De Tuyter [eigennaam] is de tenuitvoerlegging van het caleidoscopische culturele aanbod toevertrouwd. Als je een opgavenformulier invult, word je op de hoogte gehouden van een potpourri aan activiteiten. Van een chic
avant-gardistisch toneelstuk tot jazzconcerten in boogiewoogiestijl, van rock-’n-rollmuziek tot optredens van een extravagante reggaeartiest of een eloquente stand-upcomedian. Voor elk wat wils. Na afloop van de performance kun je je in het aanpalende restaurant tegoed doen aan een exquis maar efemeer [kortstondig, voorbijgaand, ook: één dag durend] dinertje met ten minste een sliptongetje of een tournedostje en een appetijtelijke crème brûlée toe.

3. De sport is een chapiter apart. Goed voor de ontplooiing van onze body’s. Er zijn mogelijkheden te over in ons emmese [prettig, leuk, fijn -] [= ib­bus, im­mes, ip­pes] dorp. Heb jij bijvoorbeeld al gerugbyd, gefitnest of gejeu-de-bould [jeu de boules gespeeld]? De sportclubs ontvangen je met wijd uitgespreide armen. Hun klant(en)acquisitie laat niets te wensen over. Iedereen is welkom. Het maakt niet uit of je een androgyn [tweeslachtig wezen, hermafrodiet] bent, een lhbti’er [lesbienne, homo, biseksueel, transgender = ‘van geslacht veranderd’, interseks = met mannelijke en vrouwelijke kenmerken - 2025 meest recent: lhbtqia+'er], een queer [voelt zich soms man, soms vrouw - de
a slaat op aseksueel], een cisgender [zelfde geslacht als bij de geboorte is vastgesteld] of een witte vrouw, sporten is voor Jan en alleman.

4. Al met al kunnen we concluderen dat wie zijn sanguinische
[driftig, vurig] aanleg wil breidelen [bedwingen, intomen], ons weidse cultuuraanbod beter niet kan negligeren [verwaarlozen, veronachtzamen].

 

 

 

 

2950 Dictee dinsdag 11-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (723) √

Dictee – dictees [2950]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 134, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (723)

1. Touwlava of touwvormige lava op Hawaï heet ook wel pahoehoe [de palulu is een plant]. Of die ook touwkleurig, ecru, is weet ik niet. Espadrilles zijn linnen schoenen met touwen zolen (touwzolen). Bij het touwtjespringen heb je touwtjestrekkers en meespringers. In Vlaanderen kun je met een tov-biljet goedkoop reizen. De letters daarvan staan voor taxi, openbaar vervoer.

2. In de natuurkunde is een tover hetzelfde als een charm, een van de zes quarks. Toverkunst heeft soms iets van quasimagie. We kennen de Japanse, de zachte en de Virginische toverhazelaar. Een toverlamp is een diepzee-inktvis en als je Hanneke of Tanneke heet, loop je de kans om Anneke Tanneke toverheks genoemd te worden. De toverslaap van Doornroosje kwam als bij toverslag. Een towelette is een in eau de cologne gedrenkt tissuetje. Een bekende tovertuin is de tuin van Armida, de armidatuin. Een magiër gebruikt vaak een toverkijker, een veelkleurige caleidoscoop.

3. De feniks is een tovervogel. Het toxischeshocksyndroom [toxische shock] is gewoon de tamponziekte.

4. Traangras, jobstranen en mozestraan benoemen hetzelfde begrip: een tropisch gewas. Met zijn tranende ogen begon hij te traanogen. Een tracer is een isotoop van een chemisch element, meestal herkenbaar aan radioactiviteit of een afwijkend atoomgewicht. Een tracasserie is een plagerij.

5. Tracheaal wil zeggen: betrekking hebbend op de trachea [luchtpijp - mv. trachea's - ook: trachee en tracheeën] of op tracheeën [ademhalingsbuis dieren]. De apostolische traditie is de goddelijke overlevering. Deze hockeytrainer-coach was tevens Oranjetrainer. De ervaren trainer-speler was trait-d'union tussen spelersgroep en bestuur. Het re-integratietraject verliep stroef. Als je op een landkaart volgens de orthogonale trajectoriën [= loodrecht op de hoogtelijnen] loopt, ga je verreweg het steilst omhoog.

6. Het domineestraktement was samen met de vergoeding voor het eminente traktaat [uitvoerig geschrift] niet voldoende voor een traktatie. Bij een cryptogram moet je tralala invullen, als het maar zozo [lala] is op een open strook in het bos [tra]. Als je met tramnummer negen naar Scheveningen tramt en je drinkt traminer [witte wijn], dan krijg je trammelant. Als je je tramontane kwijt bent, ben je het spoor bijster (of dronken) en weet je niet meer waar de Poolster is, of je bent in een mistralachtige noorden- en noordwestenwind in de Golf van Lion (Golfe du Lion, bij Languedoc en Roussillon, niet meer in VD) terechtgekomen. Trance is een type housemuziek met stevige dansbeat en zweverige synthesizergeluiden. Tranenbrood [= het brood der ellende] etend liep hij traneloos door het aardse tranendal.

7. De tearjerker [smartlap, tranentrekker] veroorzaakte een tranenrijke tranenvloed. Tranquil (tranquillo, tranquillamente - op Antillen: trankilo) straalde hij zijn tranquilliteit [kalmte, gerustheid] uit, maar hij had wel een tranquillizer [zenuwtablet] genomen. Op de transen [omloop] van de toren bespraken ze de begrippen transalpien [over de Alpen gaand - vgl. trans-Alpijns en cis-Alpijns], trans-Atlantisch [over de Atlantische Oceaan gaande], Transjordanië [= over de Jordaan] en Transleithanië, de helft van de zogenaamde Dubbelmonarchie (vgl de rivier de Leitha). Een transceiver heeft een wereldwijd bereik.

8. De transcendente meditatie (tm) komt uit de oosterse filosofie. De transfo [transformator] in Vlaanderen was kaduuk. De transformationeel-generatieve grammatica (afkorting, zie lemma 'transformationeel': tgg) is afkomstig van de bekende Noam Chomsky. Transferrine is een ijzer bevattend en transporterend glycoproteïne in serum dat in tegenstelling tot hemoglobine geen heem [kleurstof van hemoglobine] bevat, toch?. Dit alles ware niet te verwarren met transfer-RNA (overdrachts-RNA, t-RNA).

9. U vroeg zich trouwens af hoe de andere helft in item 7 heet? Ja, jawel, jazeker: Cisleithanië.

10. Wacht ons een mariene transgressie [uitbreiding zee over land] ? Met Amersfoort en Apeldoorn in de transgressiezee?

11. Transilluminatie (diafanoscopie) is een grondig onderzoek naar de lichtdoorlaatbaarheid.

12. Elsie en Leen zijn beëdigd translatrices. Transmitter(stof) is een stof die afgescheiden wordt in de synaps [schakelplaats zenuwcellen] om bepaalde cellen te stimuleren. Een transmittor is een machinedeel dat voor de transmissie zorgt. De transneptunische planeet heeft te maken met Neptunus en Pluto. De trans-Siberische spoorlijn gaat dwars door Siberië. Een transsumpt is een gewaarmerkte kopie. Een Transvaler kwam van over de Vaal [een rivier]. Aan een trapezoëder [veelvlakkig lichaam] en een trapezoïde [vierhoek waarvan al de zijden en hoeken ongelijk zijn] zit weinig regelmatigs. De trapun [oe] is een grote zeevis uit Suriname. Deze eenaprilgrap (1 aprilgrap), zou jij erin trappen? Wil je baas je eruit trappen? Een trappenlens is een lens met concentrische ribbels en heet ook wel fresnellens.

13. Van trappenlopen word je moe. Een trappist [baardkoekoek] kan vliegen in Zuid-Amerika, een trappistin komt oorspronkelijk uit de abdij La Trappe in Normandië. Allengs, van lieverlede, kwam alles weer boven. Trassi is een gefermenteerde garnalenpasta. Een travee is een dwarshal van een fabrieksgebouw met sheddaken.

 

 

2949 Dictee maandag 10-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (722) √ x

Dictee – dictees [2949]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 135, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (722)

1. Worden in de trawl(net)visserij [trawlnet = treilnet] ook trays voor verpakking gebruikt? Een treble is een hogetonenfilter op geluidsapparatuur. Een trechtercantharel is een vrij kleine, slanke paddenstoel verwant aan de hanenkam. Kijk, dat is nu een oranjegeel trechtertje [plaatjeszwam]. Was er al xeres(wijn) in het trecento [Italië, 14e eeuw, 13xx]? Wanneer zal de wet in werking treden, wanneer zal de inwerkingtreding plaatshebben/vinden? Het hooi deed Trees in de gewestelijke trees [grote mand voor hooi]. Een veldslag is grootschaliger dan een treffen. Trèfle is klaveren bij het kaartspel, trehalose is door sommige planten en dieren geproduceerde suiker, treife is niet koosjer [niet-koosjer].

2. Op het jaagpad had je een treillijn [treklijn, jaaglijn] nodig. Zoek ook eens even op wat transposon [DNA-segmentje], transputer [microprocessor om met andere samen te werken], transrectaal [via het rectum, de endeldarm], transsoon [tegen de snelheid van het geluid aan of erover] en transsudaat [doorsijpelend weefsel- of wondvocht] is. Er zijn vijftien trappsalmen [die zongen de Israëlieten bij het opgaan naar de tempel - op de trap dus], te weten 120-134.

3. Een travaat is een windvlaag met stortregen. Op Koninginnedag
[nu: Koningsdag] waren er heel wat koninginnedagvierders, die deels ook koninginnensoep aten. De Grote Trek van de Boeren was hun verhuizing uit de Kaapkolonie over de Oranjerivier, 1835-1837. De Trekhondenwet beschermde trekhonden. Je kunt trekkebekken en trekkebenen (ook: (gekke) bekken trekken). Een trekkebek (niet meer in VD) is gewestelijk een sleedoorn.

4. Dat kan noch Bruintje, noch grauw trekken. Je kunt ook worteltrekken, flessentrekker zijn of van Drees trekken. Dan ben je steuntrekker. Een trekkie is een fan, een idolate liefhebber van alles wat met de sciencefictionserie Star Trek te maken heeft. Een Vlaams zwaar trekpaard wordt ook wel bels (belg, brabander) genoemd. Een trenchcoat is een gabardine regenjas (ook: gabardineregenjas), een tremblélijn een golflijn bij de drukkers. Op het Trents Concilie speelde men hoogstwaarschijnlijk geen trente-et-un.

5. Treponemen is de benaming voor een geslacht van spirocheten, dat onder andere syfilis en framboesia veroorzaakt. Een treppenwitz is een esprit de l'escalier, een geestige inval, die als mosterd na de maaltijd komt.

6. De treuga Dei is de godsvrede, een treuhänder een bewindvoerder en een elegiacus een treurdichter.

7. Een maina is een treurspreeuw. De treurwilg wordt ook wel napoleonswilg genoemd. De Trêveszaal (Trêveskamer) is genoemd naar het Twaalfjarig Bestand (tijdens de Tachtigjarige Oorlog), de Treves. Triadanen zijn de inwoners van Triad, de driehoek Japan, VS en EU. Tribrachische verzen hebben als versvoet de tribrachys. Tributyltin is een giftige stof. Een trichobezoar is een haarbal. Tot 1970 werd de Tridentijnse mis (volgens de door het Concilie van Trente vastgestelde liturgie) opgedragen. De triëre was een oorlogsschip. De Triëster werd almaar triester totdat de trifle [dessertgerecht van custard] geserveerd werd. Trigliefen [stenen met twee hele en twee halve gleuven] vormen afwisselend met de metopen [steen met afbeeldingen in reliëf tussen de trigliefen] het fries. Jodoform heet ook wel
tri-joodmethaan. Trijp is velours d'Utrecht. Met een trikini was zij al aardig aangekleed. Een trike is een driewieler. De spotnaam trien is afkomstig van Katrien.

8. De eerste zondag na Pinksteren heet trinitatis of Drievuldigheidszondag. Daarop wordt de goddelijke Drie-eenheid herdacht. Triptrap gaan de voetjes. Een trip maak je vaak met lsd [lysergsäurediäthylamid, lysergeenzuurdi-ethylamide].

9. Triphop is een verminking van hiphop. Dronk men tijdens de Triple Alliantie en de Triple Entente ook al tripel? Triple P of PPP staat voor people, planet, profit oftewel mensen, planeet, winst [triple A is in de economie - bij banken - AAA]. Lekker hè, die triple-sec (sinaasappellikeur)? Wij kochten celluloid en rubberoïd.

10. Volgens Da Costa moet iedere dichter de poëtische trits hebben: gevoel, verbeelding en heldenmoed. Het trivium zijn de grammatica, de dialectica en de retorica. Armoede is er troef ondanks het uitspelen van een hoge troef. De troetelimam, de troetelturk en de troetel-Marokkaan zijn antidiscriminatiesymbolen.

11. Het trommelkruis (de equerre) gebruiken landmeters. Myringitis is trommelvliesontsteking.

12. De trompetten schalden er lustig op los in de buis van Eustachius (eustachiusbuis). De trompet van Fallopius (fallopische buis – baarmoedertrompet) maakt geen muziek, al wordt er wellicht een latere muziekmaker uit geboren. Hoe ziet een trompet(ter)vogel (agami) eruit? Betekenen mixotroof [zelfvoorzienend op mycelium - net­werk van hy­fen (schim­mel­dra­den) na] en mycotroof [van planten zich geheel of ten dele voedend d.m.v. zwammen waarmee hun wortels in symbiose leven] hetzelfde? Even herhalen – u wist het? – dat de Tronen het derde van de negen engelenkoren zijn. De Parakleet wordt ook Trooster of Voorspraak genoemd.

13. Wij gaan op de tropen jagen in Siberië [gedoemd te mislukken], een en al droefenis dus. Een tropensmoking is een jasje van gebroken witte wollen stof en een zwarte broek. Tropical is een dunne, kamgaren stof voor kostuums. Thigmotropie heeft te maken met het tastzintuig en thixotroop met dikvloeibaarheid. 'De laatste resten van tropisch Nederland' is de titel van een roman van W.F. Hermans. Een tropyliumion is een relatief stabiel carbokation met een ring van zeven koolstofatomen, toch? Een tazetnarcis is een trosnarcis.

 

 

2948 Dictee zondag 03-10-2022 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 227 RL √ x

Dictee – dictees [2948]

Wekelijkse dicteetest 227 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 727

1. Een ………….. is een ……………....

a. aangezichtschedel                          viscerocranium

b. aangezichtsschedel                         viscerocranium

c. aangezichtsschedel                         visserocranium

2. In België is de …….. de …………………. .

a. BD                                  bestendige deputatie

b. BD                                  Bestendige Deputatie

c. bd                                    bestendige deputatie

3. Choquerend is ……….. en ………....

a. choquant                          shocking

b. shockant                           shocking

c. choquant                           chocquing

4. Pas op voor ………….. en ……………………...

a. aardbijmijten                      aardbijensteken

b. aardbeimijten                     aardbijensteken

c. aardbeimijten                     aardbeiensteken

5. …………. is ……………...

a. Ceresine                                   osokeriet

b. Cerezine                                  ozokeriet

c. Ceresine                                   ozokeriet

6. Een bovenlicht is een ………. of …………..

a. zonneblind                               abat jour

b. zonnenblind                             abat-jour

c. zonneblind                               abat-jour

7. Pas op: ………. is ante Christum en ……….. is anno Christi.

a. a.C.                                   A.C.

b. A.C.                                  a.C.

c. a.C.                                   a.C.

8. De fajr is het ochtendgebed, de ………. of …………. is voor na het

middaguur.

a. dhohr                                    dhuhr

b. dohr                                      dhuhr

c. dohr                                       duhr

9. Een ……….. is het café van een …………. [BE].

a. facbar                                   faculteitskring

b. fakbar                                  fakulteitskring

c. fakbar                                   faculteitskring

10. In dit ……….. wordt de ……….. beschreven.

a. fascikel                                   fasciitis

b. fassikel                                   fasciitis

c. fascikel                                   fascitis 

 

Oplossingen [227]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [227]

1b 2b 3a 4b 5c 6c 7a 8b 9c 10a

Contact: leentfaarrein@gmail.com

2947 Dictee zondag 09-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (721) √ x

Dictee – dictees [2947]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 136, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (721)

1. Een polyantharoos is een trosroos. De TROS was de Televisie- en
Radio-omroepstichting, een omroep in het Nederlandse publieke bestel [nu: AVROTROS]. Trotyl (trinitrotolueen, TNT) kan lekker knallen. Het trou-madame is een zeker spel met dertien ivoren balletjes. Een troubadour is een middeleeuwse Provençaalse minnezanger en een trouvère is zijn Noord-Franse evenbeeld. 'In rouw en trouw' betekent 'bij begrafenis en huwelijk', 'hou en (ge)trouw' is de leus van de stad Gent. Een troyounce [goud, 31,3 gram - naar de Franse stad Troyes, vroeger handelscentrum] is (bijna) hetzelfde als een ounce (afkorting: oz - 28,3 gram).

2. Getruukt voerde de smid een van zijn trucs (truken) uit. Zijn laatste trucje kenden sommigen al. De truckfilm [uh] [over een vrachtauto, een truck] bleek een trucfilm [uu] te zijn, dus op trucage te berusten. Wat was zij een onnozele trui [domme vrouw]!

3. De koosnaam van ons konijn is Trui. In zijn trukendoos zaten de trumandoctrine en een gewestelijk truiken-roer-mij-niet (niet meer in VD – kruidje-roer-me-niet; ook: mij). Een truqueuse is een kunstvervalsster. De Nieuwe Truttigheid was een bepaalde kneuterige bouwstijl in de jaren zeventig [jaren 70 van bedoelde eeuw]. De TSE-300 [Toronto Stock Exchange-300] is de beursindex van Toronto. TSS is het tibialestresssyndroom, een irritatie van het scheenbeen. De tudorstijl is late Engelse gotiek. Hoeveel tugriks [MNT] kost volgens de kinderen een Mongoolse tuftuf? Ben je erin getuind [alleen instinken aan elkaar - maar GB 2025: erin stinken!]? De tuingoden (resp. m/v) zijn Priapus en Pomona. Een gloriëtte is een prieeltje (tuinhuisje - gloriëtje, gloriëttetje).

4. De chtonische godheden zijn de aardgoden. Churros [tsjoe-rohs - mv.] zijn een Spaanse lekkernij. Twentenaren worden met een bijnaam ook wel tukkers genoemd. Weleens iemand in de tulen gordijnen gejaagd (de tulen gordijnen in gejaagd) zien worden?

5. De tulpomanie (tulipomanie), waar hebben we dat eerder gehoord? Dat was als windhandel [in tulpen, ook algemeen] in de zeventiende-eeuwse context.

6. De tumba is een carnavaleske dans uit het Caraïbische (Caribische) gebied. Het Tupi is een indianentaal, gesproken in Zuid-Amerika. Troqueren is ruilhandel drijven. De truttenschudder van DAF [eigennaam: Van Doorne's Automobielfabriek N.V.] gaf vaak aanleiding tot truterij [flauwe grap, scherts]. Is het meervoud van tsadiek echt tsadikim? En van tsedaka tsedakot? Antwoord: (tweemaal) ja.

7. Tsjakka, op de ttb-dag [trein, tram, bus] kregen we de gewestelijke tsjoektsjoek [tapijtenzwendelaar] te pakken! De tUL is de Transnationale Universiteit Limburg. Tu quoque, fili mi (et tu, Brute – Caesar tegen Brutus)! Ook gij, mijn zoon (en jij, Brutus)! Een turco is een Arabische inlandse tirailleur in Franse krijgsdienst. Gaan we turf naar de venen sturen [water naar de zee dragen]? En wel met een turfeiker [turfschuit]? Het synoniem van turfpot is jiffypotje. Turgescent is turgor [spanning tussen celwand en -inhoud] bezittend, een turingmachine is een abstracte rekenmachine – krijgt Alan Turing [homoseksueel] nu wel of niet postuum eerherstel?, turionen zijn hibernakels, winterknoppen, en turista betekent reizigersdiarree.

8. Zag je hem voorbijijlen? Hij zag zo zwart als een turk, zijn broer behoorde tot de jonge turken. Een turk is ook een Turkse tortelduif. De Grote Turk was de sultan van het Ottomaanse Rijk, je kunt aangaan als een Turk, dat is uitvaren maar niet met een schip, en je kunt bij de turk of de chinees gaan eten. Is Turkenmoeder een turkenbaan [vuil, vies werk, gastarbeiders]? Bij Van Dale mag turkooizen ook turquoise zijn. Dat was beslist op zijn Turks. Als ik moet kiezen, ben ik liever Turks dan paaps. Dat huis is in vier maanden turnkey, kant-en-klaar, gebouwd. Een turtleneck [korte col] kan aan een T-shirt zitten.

9. Een tussenarrest is een interlocutoir vonnis, een tussenbedrijf [toneel] is een entr'acte, een tussenbestuur is een interim-bestuur [BE: interimkantoor]. Tussendekspassagiers hebben vaak een
tussen-de-orensyndroom [tussen de oren]. De tussengelegen huizen waren roodgeverfd. Het tussengerecht (entremetstje) smaakte goed.

10. Bij tussenpozen is intermitterend, tussenoorlogs is interbellair, een tussenregering is een interregnum en een tussenruimte is een interstitie. Een tussenwerpsel is een interjectie en tussenzetten bij enten is terzijde inzetten. Een tussenzin is een parenthese en tussor is spinsel van de rups van de tussahvlinder.

11. Tutoyeren is jij-jouen. Als het tv-kanaal [televisie, teevee] op zwart gaat, zijn we tv'loos. De TWD is de Taiwanese dollar. Schrijven we een Romeinse [XII] of een Arabische twaalf (12)? Een keizerskroon heeft scharlakenrode nerven. Keizerskroon en gladiool worden ook wel
twaalf-apostels (niet meer in VD) genoemd. De twaalfdaagse veldtocht [niet gespecifieerd] heeft niets te maken met het Twaalfjarig Bestand. Vgl. de Tiendaagse Veldtocht [NL tegen BE - 2 tot 12 au­gus­tus 1831] en de Achttiendaagse Veldtocht [BE tegen DE - 10 tot 28 mei 1940]. Ze vierden hun twaalf-en-een-halfjarig huwelijk [koperen bruiloft = na twaalf en een half jaar]. Een voorbeeld van een regelmatig veelvlak is de dodecaëder [regelmatig twaalfvlak – ook: dodecahedron]. Twaalfhonderdduizend is feitelijk één miljoen tweehonderdduizend. Het duodenum is de twaalfvingerige darm. De twatwa is de zwarte bisschop [een vogel]. Het twaron is de aramidevezel van een bepaald merk (AkzoNobel – eigennaam). Sommige voetballers zijn tweebenig, andere eenbenig. Bij de Tweedaagse Zeeslag in 1666 droeg men geen tweedmantels (VD ook: tweed mantels). Wij kopen alleen tweedehandsboeken [ook: tweedehands boeken]. Zij krijgt tweedelijnszorg [ook wel: tweedelijns zorg].

12. Tweedonker is gewestelijk en komt van twilight. Een
twee-en-een-halve-centstuk is een vierduit(en)stuk. Reken maar na: een duit is dus een achtste deel van een stuiver – 5 cent – 5/8 cent dus!

13. Tweefasestructuur [n/s], tweefrankstuk, tweefrontenoorlog, met ruggengraat en na ruggespraak [versteende uitdrukking], schrijf je dat allemaal goed? Het Tweestromenland ligt tussen de Eufraat en de Tigris.

 

 

 

 

2946 Dictee zaterdag 08-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (720) √ x

Dictee – dictees [2946]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 137, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (720)

1. Twijfelmoedig en weifelzuchtig kwam hij niet tot een besluit. Een regelmatig twintigvlak is een icosaëder. De schriftelijke strijdvraag, de polemiek, betrof een erisappel (twistappel; Eris = godin van de tweedracht). T(h)yatira (niet meer in VD) ligt in Klein-Azië. In een
typico-orkest zitten onder andere cuatrogitaren. Een tyrolienne is een lied, een Tyrolienne een meisje of vrouw.

2. De afkorting t.z.p. staat voor terzelfder plaatse, t.z.t. voor te zijner tijd en t.z.v. voor ter zake van. Wordt je moeder in het ootje genomen, er is toch geen sprake van een turlupinade (Turlupin was een auteur van moppen)?

3. Zat zij nu op de mytyl- [voor lichamelijk gehandicapte kinderen] of de tyltylschool [verstandelijk en geestelijk]? U aller komst op 7 juni [2008, dictee Breskens!] verheugt ons bijzonder.

4. De ub is de universiteitsbibliotheek en UAH is de genormeerde valuta-aanduiding voor de Oekraïense grivna (grivnya, hryvnja). Een übermensch is superieur en uberteit is overvloed oftewel rijkdom. Een ubiquiste [voelt zich overal thuis] moet wel een globaliste zijn.
Uche-uche, het stikt hier van de muggen. De udu is een Nigeriaans
percussie-instrument. U Edele is de aanspreekvorm voor adellijke personen, afgekort als U Ed. – met punt. Uganda [gebruikelijker dan Oeganda – GB en VD hebben allebei beide] wordt bevolkt door Ugandanen (= Ugandezen). Tot ud [universitair docent] of uhd [universitair hoofddocent] heb ik het nooit geschopt. Ik was maar td, toegevoegd docent. Mastitis is uierontsteking. Uilen kun je naar Athene dragen, de Gouden Uil, een Vlaamse literatuurprijs (GB ook: tt, maar doe in dictee 1 t), kun je krijgen. Dat is geen gezicht: een uilenbal [domoor] met een uilenbril [bril met breed (hoornen) montuur] op! Verschaald bier smaakt naar uilenzeik. Kan een uilpapegaai, een kakapo, ook een uiltje knappen?

5. Het duet uit de Parelvissers hoor ik graag. Moet AA Gent thuis spelen of uit spelen? Anderlecht is zeker een thuisspelende ploeg. Het spel is uitgespeeld. Ciseleren is figuren uitbeitelen.

6. Het lagedrukgebied is uitgediept. Een uiteenzetting is een exposé. Tegen iemand met een teen door het gat in de kous zeg je 'toontjes uitgaansdag'. Het 'opgavenboek' en het 'uitgiftebeleid' [n/s] van postzegels zijn mooie uitdrukkingen voor een dictee. Het voorland van Nummer Een bij Hoofdplaat, in de buurt van Breskens [3x: niet in wdb. – 2022: Breskens inmiddels wel – bij Bressiaander], is een uitgors [uiterwaard]. Niet van Uithoorn komen is je niet laten uithoren. Waren de tranen een vreugde- of een woede-uiting?

7. Bekijkt hij de uitjes van onderen [is dood en begraven]? Zij had een werkloosheidsuitkering, een ziekte-uitkering [n/s] en een ANW-uitkering [Algemene Nabestaandenwet]. Een belvedère is een uitkijktorentje. Hij is ertussenuit geknepen.

8. Een uitlatingsteken is een deleatur [weglaten in te drukken tekst – del. = men schrappe]. Dat is maar voor één uitleg vatbaar. Uitlogen is elueren [van oplosbare stoffen].

9. Een stoloon is een uitloper [horizontaal of in de grond - planten!]. De gezipte [comprimeren] bestanden moesten eerst uitgepakt, geünzipt [decomprimeren], worden. Na de diploma-uitreiking gingen we naar de Oscaruitreiking. Het kwaad werd met wortel en tak uitgeroeid. De eradicatie [uitroeiing] van tbc [tuberculose, ook: tb, tbc] is nog geen feit. De camouflage-uitrusting behoort tot de outillage en de equipage van de militair. Je moet een wherry [lichte sportroeiboot] niet voor een Staverse jol [zeer bol van vorm, zonder zwaarden] uitmaken.

10. Uitschrapsel komt van uitschrappen en uitschrabsel van uitschrabben [en uitschraapsel van uitschrapen]. Een allonge is onder andere een uitslaander [blad in een boek om uit te slaan]. Een lock-out [wegzenden van werknemers] is een uitsluiting bij stakingen. De Akte van Uitsluiting (Akte van Seclusie) stamt uit 1654 [Prins van Oranje van de waardigheden van zijn voorouders uitgesloten]. Het bekende pauliverbod in de scheikunde wordt ook wel uitsluitprincipe genoemd.

11. Bert liet zijn soevereine gezag gelden. Rein souffleerde hem. Een excisie is een uitsnijding. Heb jij ook zo'n mond waar je wel een luier in kunt uitspoelen? CO₂-uitstoot en dioxine-uitstoot zijn heel schadelijk. Het schip werd uitgeijsd [uit het ijs trekken]. Zou uitrekken(!) ook juin (uien) trekken kunnen betekenen? Hij was trouwens zo geil [wulps] als een bos uien [zeer geil].

12. Iets kan de pan uit rijzen, of ook de spuigaten uit lopen(!). Je kunt uitgestreden [ww. uitstrijden], moegestreden, zijn.

13. De jarige job was zo arm, zo vroom en zo geduldig als Job en kreeg via de jobsbode een nare jobstijding. Een voorbeeld van een exodus is de uittocht uit Egypte. De PEN-club [International Association of Poets, Playwrights, Essayists, Editors and Novelists] is een groep schrijvers. Kende u de uitdrukking 'uitvaart, zuipvaart'? Een drop-out is een uitvaller, een fade-out een uitvloeier en outfading is uitvloeiing. Een uitvloeisel is een consequentie en een uitvloeiingsgesteente is een effusiegesteente. Rubberuitvoer en thee-uitvoer scoorden goed. De Kroon is als uitvoerende macht een van de onderdelen van de trias politica [de drie staatsmachten, t.w. wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht]. Een uvi [uu-vee-jie] is een uitvoeringsinstantie. Een plimsollmerk [op een schip] heeft met diepgang te maken. Zij weidde erover uit, dat de trui uitgewijd [wijder geworden/gemaakt] was. De eland- of uitwijktest [m.b.t. wegligging van een auto] zal het uitwijzen. Juridisch is een evictie een uitwinning.

14. In Mattheus komt de uitdrukking 'de mug uitzijgen [zuiveren] en de kemel [kameel] doorzwelgen [gulzig doorslikken]' [een onschuldige zaak veroordelen en een ernstige niet; vergelijk: muggenziften] voor. Die computerplattegrond heb ik uitgezoomd [de schaal kleiner gemaakt]. Het zal hem ten nagelen en tenen uitzweren, hij zal vreselijk moeten boeten. De ULB is de Université Libre de Bruxelles, in goed Nederlands: de Vrije Universiteit van Brussel [VUB]. Het ulcus durum is de harde sjanker en de ulcus molle is de zachte dito.

 

 

2945 Dictee vrijdag 07-10-2022 (2) – dictee Klein Journalisten Dictee 2022 Suriname √ x

Dictee – dictees [2945]

Klein Journalisten Dictee 2022 Suriname

Onderstaand dictee werd in het kader van de Week van het Nederlands georganiseerd door De Taalsluis, en gefinancierd door de Nederlandse Taalunie op 2 oktober 2022 in Paramaribo, Suriname.

Warm, warmer, warmst [auteur: Renate Sluisdom]

1. Enige maanden geleden kregen we van onze minister van Regionale Ontwikkeling en Milieu de indruk dat het overbrengen van kennis over de effecten van klimaatverandering een grote uitdaging is. Hoewel Suriname voor 93% bedekt is met bos en in vergelijking met andere landen een lage ontbossingsgraad heeft, zal de opwarming van de aarde niet aan ons voorbijgaan.

2. Dat het klimaat op aarde verandert, zal u niet vreemd in de oren klinken, als we in gedachten nemen de verschillende ijstijden die de aarde heeft gekend, die periodes van tienduizenden jaren besloegen, waarbij zelfs delen van de aarde met een dikke ijslaag bedekt waren.

3. De studie van klimaatverandering in het verleden, de paleoklimatologie, die zich baseert op wat de wetenschap aan sedimenten op aard- en zeebodem en in minuscule luchtbelletjes in ijskappen vindt, vertelt ons het verhaal van hoe het klimaat veranderde in de miljoenen jaren tussen het oudst bekende tijdperk het hadeïcum [oudste geologische tijdperk, aardoppervlak nog vloeibaar] en het tijdperk waar we nu in leven, het holoceen [jongste tijdvak van het quartair].

4. Dat verhaal luidt als volgt: sinds het pre-industriële tijdperk steeg de gemiddelde temperatuur op aarde met ruim 1 °C. Met de opkomst halverwege de 19(d)e [niet: 19^e] eeuw van industrieën nam de hoeveelheid CO₂ in de atmosfeer extreem snel toe door het verbranden van fossiele brandstoffen: steenkool, aardolie en aardgas. Samen met ontbossing en veranderingen in landgebruik veroorzaakten al deze factoren snelle temperatuurstijgingen met wereldwijd desastreuze gevolgen.

5. Door de hogere temperaturen zijn hele ijskappen op de Noordpool als het ware gedeletet en ook verdampt er overal meer water dat dan weer naar de aarde terugkomt in de vorm van hevige regenbuien en verhevigde orkanen, maar droge gebieden worden tegelijkertijd nog droger.

6. Uiteenlopende personen riepen de wereldbevolking op om niet te blijven toekijken, maar iets te doen. Zo riep António Guterres [niet in wdb.], de huidige secretaris-generaal van de VN: “Wereld, word wakker!” “Hoe durven jullie!”, beet de jeugdige Zweedse milieuactiviste Greta Thunberg [idem] diezelfde VN toe over het gebrek aan daadkracht als het om het nakomen van klimaatafspraken gaat.

7. In 2006 zagen we in de documentaire ‘An Inconvenient Truth’ [wel in VD] van Al Gore [idem] de meest gruwelijke gevolgen van de opwarming van de aarde en van het niet in actie komen van de veroorzaker, de mens.

8. Suriname hoeft zich met het een en ander nog niet bezig te houden, zult u opperen, want wij zijn het bosrijkste land ter wereld en hebben bovendien een lage ontbossingsgraad.

9. Maar als ik Suriname was, zou ik behoorlijk op mijn qui-vive zijn, want wereldwijd verdwijnt er 10 miljoen hectare bos per jaar, waarvan het overgrote deel uit het Amazonegebied in Brazilië. En u weet toch dat ons regenwoud deel uitmaakt van het Amazonegebied?