Dictee –
dictees [2685]
Vragen en
opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee
OUD 307, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee
van de dag (551)
1.
Ook interessante dicteewoorden zijn: hans-met-de-bellen [sloddervos],
hanzeaten (leden
van de Hanze), haoma (een
roesdrank) en hapax = hapax
eirèmenon = hapax legomenon [=
een slechts eenmaal voorkomend woord].
Eveneens mogen niet ontbreken: crème, crème fraîche en een
ijscrêpeje. Met handenwringen (NB
handenwrijven alleen in VD)
verrichtte hij mijn klusjes. Is een handgeklokte tijd wel
betrouwbaar? Alleen voor de happy few was er een happy end(ing).
Is een happy single voorstelbaar? De hara is het centrum van de
energie volgens yoga en zen. Is dit een eenjarige of een
overblijvende hardbloem [muurachtige uit de anjerfamilie]? Een
hard-boiled
detective is keihard, doortrapt.
2.
Harddraven gebeurt in wedstrijdverband voor een sulky. Jantje is meer
een harddraver (hardloper)
van luie Kees. De hard edge is een bepaalde schildertrant. Een harder
is een product dat hardt. Het ei is niet hardgekookt zoals
afgesproken, maar geen (no)
hard feelings, hoor! De hardheidsschaal
van Mohs loopt van 1 tot 10. Wij kochten hardhouten meubelen (niet
te verwarren met harthout!). De
Nederlandse hardelijner en de Engelse hardliner konden het goed
vinden samen. Harde bergsteen, Escosijnse steen, wordt ook arduin of
hardsteen genoemd. U moet mij daarover maar niet hardvallen. Charedim
(VD, vol van
angst - voor God, enkelvoud: charedi, ook haredi) zijn
bepaalde ultraorthodoxe joden.
3.
De hare krisjna is een door swami Prabhupada gestichte sekte.
Haricots verts zijn een soort van dunne sperzieboontjes. Dat is zo
Hollands als haring met uitjes. Kun je tentharingen eten? Nee. Haringhappen is onder meer een traditie aan het einde van carnaval.
Een haringkoning is een petrusvis. Stamt [ww.]
haring kaken (het
haringkaken) echt uit Biervliet?
Een stijve harmen is een houten klaas. De harmonia praestabilita
is een grondbegrip bij Leibniz (overeenstemming,
m.n. van lichaam en geest). Zoek even op, wat de Akte
van Harmonie inhoudt [onverenigbaarheid van
kapitein-generaalschap met stadhouderschap, 1668-1670]. Koning
David was de koninklijke harpenaar. Naast de Ierse harp heb je de
gewone of grote Davidsharp (m.i.
d – geschrapt uit VD).
Als je op de Franse harp speelt, lijd je honger (heb je geen eten).
4.
Harrewarrerij is gekibbel. Een (Finse)
harrier [hond] wordt gebruikt voor de hazenjacht. Voor die job heb je een
handige harry, liefst met harrypotterbril, nodig. Die zei echter:
"Bekijk het maar, dikke Harry!" Harsspiritus is een
distillaat van colofonium, surrogaatterpentijnolie. Harshoudend
betekent hars bevattend. Hij woont in het groene hart van Holland
(het Groene Hart).
Het hart links, maar zijn portemonnee rechts dragen (links
lullen, rechts vullen). Bij een
hartaneurysma moet er snel een hartambulance (cardulance)
komen. Een hartenegel is een zekere zee-egel. De angina pectoris
(stenocardie)
valt onder de hart- en vaatziekten.
5.
Het gaat naar mijn hartenwens, want ik mocht naar hartenlust eten. In 't
hartje van Siberië was het hartje winter. De hart-longmachine werkte
naar behoren. De hartree [ie]
is de atomaire eenheid van energie [Eh].
Een hartschort is een evaatje. De schildpad was morsdood, hartstikke
dood. Hart-thoraxchirurgie
(cardio-thoraxchirurgie)
is hart- en vaatchirurgie, chirurgie in bepaalde delen van de
borstholte. Bij auscultatie [medisch:
beluisteren] hoor je de harttoon.
Een haruspex is een priester die uit ingewanden van geofferde dieren
of andere tekens de wil van de goden probeerde te vernemen. De harzer
is de om zijn zang gekweekte variëteit
van de kanarie.
6.
In een hasjcafé koop je hasjiesj
(verkort: hasj; er
vindt hasjroken plaats – stuff),
hashes [vgl.
hashtag] zijn codes waarmee een
gegevensreeks, zoals een wachtwoord, in bitjes wordt gehakt en hashi
[mv.]
zijn Japanse eetstokjes. Hasta la vista, tot weerziens! Een hatwoning
duidt huisvesting voor alleenstaanden
en tweepersoonshuishoudens aan. De
kattenhater was tevens Ajaxhater. Bij hathayoga
staan lichaamsoefeningen en adembeheersing centraal. Drie Latijnse
uitdrukkingen zijn: haud mora (zonder
dralen), haud passibus aequis
(van navolgers:
ver achterblijvend bij hun voorbeeld)
en haud sine gloria (niet
zonder roem).
7.
Een havannasigaar is genoemd naar
Havana. Hautain en hautaniteit horen bij
elkaar. Franse leenwoorden zijn: haut-reliëf (verheven
beeldwerk), haute volée (de
hoge kringen), haute saison
(hoogtepunt van
het seizoen), haute nouveauté
(modesnufje),
haute finance (eersterangsbankiers),
haute cuisine (fijne
Franse keuken), haute couture
(modieuze
dameskleding) en haute contre
(zit tussen tenor en
countertenor in). Haves bezitten
have en havenots niet. De havdala
(meervoud: havdalot)
is het ritueel ter afsluiting van de sabbat of feestdag. Een havelock
is een mutsovertrek die de nek tegen de zon beschut.
8.
Een havenzate is een ondiepte in een
haven, een havezate is een grote
hofstede. Wat is een havermotor? Een paard.
De Hawaïaan (een
Hawaïburger) at een hawaïburger.
Geeft een hazewind(hond)
hazenvlees? Nee. De afkorting h.c.
staat voor honoris causa,
de afkorting hc voor hoofdconducteur.
De hdtv (VD,
GB: hd-tv)
is de
high-definition
television,
televisie,
tv – GB, toelichting: ook hdtv,
hogedefinitietelevisie
is correct. Praatjes worden ook hearsay genoemd. Zoek eens op wat
heautoscopie is. Waarnemingsillusie waarbij men
het eigen lichaam a.h.w. buiten zichzelf ziet. Hij is van
Kleef [plaatsnaam]
(is van
de familie Van
Kleef),
hij houdt meer van de heb dan van de geef. Een hechsjer (meervoud:
hechsjers, hechsjeirem)
is een koosjerverklaring. Een heckrund vertoont overeenkomsten met de
oeros. In de hectiek is het altijd hectisch.
9.
Met een hevelblijde (trebuchet)
schoot je in de middeleeuwen grote projectielen af. Wanneer komt er
nu eens een eind aan dat hapsnapbeleid [hapsnap]? Naast het hardcourt [tennis] werd
hardcoremuziek ten gehore gebracht. De ongelovige apostel Thomas was
hardgelovig en het prototype van een ongelovige
thomas. De hardstyle is een harde, snelle vorm van dance.
Hartbewaking is coronary care. Een scarabee is een soort van
mestkever (vergelijk:
hartscarabee - amulet op het hart van een dode). Hava
is hoogactief
vast afval
(vul lava
dan zelf maar in). In Nederland
is het h.d.s.
[haa-dee-jèhs]
het hoofd der
school. Bij een healing vindt
paranormale genezing plaats. De term 'heaven on earth' (hemel
op aarde) komt uit John Miltons
'Paradise lost' (het
verloren paradijs). Hij sjouwde
van het ene hectometerpaaltje naar het volgende. Een hecatombe [mv.
n/s] is een bloedbad. Een hebe [3
mv.] is een bevallige schenkster.
10.
De (het)
heart of darkness is in figuurlijke zin: onbekend, gevaarlijk
terrein. Bij een hedgefonds wordt gehedged. De hele santenkraam viel
in duigen. Het heelal is de kosmos. Een heelgoedhollander wordt in de
nationale, chauvinistische papierindustrie gebruikt. Een chirurgijn
is een heelmeester. Een heemstroos is een hibiscus. Ze gingen her- en
derwaarts. Je zou er het heen-en-weer van krijgen. Ze liepen heen en
weer, af en aan, op en neer. Connexxion – of was het Veolia –
[beide niet in
wdb.] onderhield een
heen-en-weerdienst. De dominicanen of witheren worden ook wel witte
[W
in VD lijkt fout – 2021
nog steeds! – 2022 correct: w]
heren genoemd. Het was anno Domini [A.D.]
1972. De Heer der heren, de Here God, is God de Heer (en
hem zij de eer). De
Heerschappijen is een van de negen
engelenkoren. Zijn motto was 'divide et impera' (verdeel
en heers).
11.
Je kunt een gewicht van 100 kilo heffen, maar ook gewichtheffen. De
hefnerkaars
[HK] is een oude eenheid van
lichtsterkte. Geef het heft niet uit handen. Hij wist er heg noch
steg. Een hegelaar dweept met Hegel. Bij een heggenadvocaat en
-dokter [onbevoegd,
kwakzalver] kun je beter niet
komen. Weet je nog dat we bij het schaatsen riepen: "Heia, Ard
en Keessie" [namen
niet in wdb.]? Kan een heibok
zich voortplanten? Nee, maar een hij-bok (niet
in wdb.) wel! En vergeet ook de
heidebok niet. Men moet niet scheiden
als heidenen en Turken, proost (,
neem er nog eentje)! De
missionaris verdeelde de heidezending
onder de luisteraars bij zijn heiden(en)zending.
12.
Zo'n heidimeisje (niet
meer in VD) verleiden door een
notaris zou een doodzonde zijn. Maar als ze een heidipakje aantrekt,
wordt dat weer anders. Hij was heidoof [arbeider
in oliemolen] en leefde als een
heiduk [= haiduk:
ruwe Hongaarse soldaat]. In het
werk was hij een heikoppensneller [afgezaagd
boveneind van een in de grond gedreven heipaal].
Heilgymnastiek is kinesiatrie. Het Heilige
Roomse Rijk
[H.R.R.] eindigde in 1806. De mormonen
noemen zich heiligen der laatste dagen. Tararaboemdijee!
