2596 Dictee dinsdag 15-02-2022 (1) dictee – Dictee van de dag (485) √

Dictee – dictees [2596]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 372, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (485)

Het Groot Muntendictee (2) [eigennaam!]

1. De Bengalese [Bangladesh] munteenheid is de taka [BDT]. De Beninse munteenheid is de CFA-frank (ook van Burkina Faso BCEAO – XAF). De Bhutaanse munteenheid is de ngultrum [BTN]. De birr was de munteenheid van het vroegere Ethiopië [ETB]. De bolivar is de munteenheid van Venezuela [VEF]. De Boliviaanse munteenheid is de boliviano [BOB]. De Bonairiaanse munteenheid is de Antilliaanse gulden [ANG]. De Botswaanse munteenheid is de pula [BWP]. De Braziliaanse munteenheid is de real [BRL]. De Bruneise munteenheid is de Bruneidollar [BND]. De Burundese munteenheid is de Burundifranc [BIF]. De BYR is de Wit-Russische roebel en de CAD de Canadese dollar. De Cambodjaanse munteenheid is de riel [KHR]. De CDF is de Congolese frank (Congo-Kinshasa, niet te verwarren met Congo-Brazzaville). De cedi is de munteenheid van Ghana [GHS]. De centavo is een bronzen pasmunt in Zuid-Amerika [vgl. cent], de centesimo voor Italië [= 0,01 lire – ITL, vroeger!] en de centimo [= 0,01 peseta – ESP, historisch!] de Spaanse. De CFP-frank is de munteenheid van Frans-Polynesië, Nieuw-Caledonië en Wallis en Futuna [XPF].

2. Hoe houd je de CFA-frank BEAC [XAF] en de CFA-frank BCEAO [XOF] uit elkaar [CFA-frank, algemeen = XPF]? De CHF is de Zwitserse frank. CLP behoort bij Chili (Chileense peso), CNY bij China (renminbi yuan). De colon is de munteenheid van Costa Rica (CRC) en El Salvador [SVC]. De Comoren zijn een republiek in de Indische Oceaan, bestaande uit de eilanden Grande Comore, Ansjovan en Mohéli. De munteenheid is de Comorese franc (KMF). Een oude handelsmunt in Ecuador en Chili heet condor. De COP is de Columbiaanse peso. De cordoba vind je in Nicaragua [NIO]. Brazilië gebruikt tegenwoordig de real [BRL], vroeger de cruzeiro [BRC]. De CVE is de Kaapverdische escudo. De CYP is het Cypriotische pond, de CZK de Tsjechische kroon. De dalasi vind je in Gambia [GMD]. De denar is de munteenheid van de republiek Macedonië (andere naam: FYROM) [symbool: MKD]. Een dime is 10 dollarcent. De dinar vind je onder andere in Koeweit [KWD] en Irak (IQD, de Algerijnse is de DZD = DZ is de ISO-landcode van Algerije, Algerië). Marokko gebruikt de dirham (MAD). In Djibouti gebruiken ze de Djiboutifranc [DJF].

3. De dobra is van Sao Tomé(!) en Principe [STD]. De sucre (RCS) is de vroegere munteenheid van Ecuador. De EGP is het Egyptische pond (ooit hadden ze de piaster). De Eritrese nakfa (ERN) is aldaar het betaalmiddel. De birr is de Ethiopische munteenheid [ETB]. Een FDC is een fleur de coin (maagdelijke munt – en bij postzegelverzamelaars de fdc een eerstedagenveloppe – first day cover). De Fijische munteenheid is de Fijidollar [FJD]. De piso gaat van hand tot hand op de Filipijnen [PHP]. De FIM is de vroegere Finse mark (de markka, tot 2002, nu de euro – EUR). De Georgische munteenheid is de lari [GEL]. De GIP is het Gibraltarese pond en de GNF is de Guineese frank (je weet wel, daar koop je Guine(e)se biggetjes mee). In Haïti kun je gourdes [HTG] verzamelen. De GYD is van Guyana – d = dollar, de GWP van Guinee-Bissau: de peso. De groschen is oud-Duits [10 penning – Duits: Pfennig – daar P, in NL: p, pfennig], de quetzal komt uit Guatemala [GTQ] en de guarani [PYG] is Paraguayaans. HKD is de Hongkongdollar (nee, niet van King Kong en andere kingkongs = groot en sterk monster).

4. De lempira [HNL] waart rond in Honduras. De Magyaarse [Hongaarse] munteenheid is de forint [HUF]. De Indiase roepie (INR) en de Indonesische roepia [IDR] lijken fonetisch veel op elkaar. In Iran heb je de rial (IRR). De ISK is de IJslandse kroon. In Israël is er de sjekel [ILS]. Tot 1996 had je in de Oekraïne de Oekraïense karbovanets, daarna de grivna (grivnya, hryvnja – UAH). In Kazachstan heeft iedere Kazachstaan wel enkele tenges [KZT]. Verwar de Keniaanse shilling (KES) niet met de Kirgizische som (KGS). Met kina's [PGK] betaal je in Papoea-Nieuw-Guinea, in Laos met kip [LAK]. De KPW is de Noord-Koreaanse won (de KRW de Zuid-Koreaanse won). De Kroatische munteenheid is de kuna [HRK]. De munteenheid van Birma (tegenwoordig Myanmar) is de kyat [MMK – uitspraak: tsjaht]. De lats (meervoud: lati) is van Letland [LVL – Latvia], niet te verwarren met de Estlandse kroon (EEK); in Litouwen had je de litas (LTL, sinds 1 januari 2015 de euro – EUR). De lei is van Roemenië [RON] en Moldavië [MDL – lei], de lek [ALL] van Albanië. Ook malloten betalen in Lesotho met de maloti [LSL]. De Malagassische munteenheid op Madagaskar is de ariary [MGA]. Hij spaarde enkel de Malawische kwacha (MWK; de Zambiaanse kwacha is de is ZMK), de Maledivische rufiyaa [MVR] en de Maleisische ringgit [MYR – Malaysia]. Ook in San Marino hebben ze de (Marinese) lire [na 1 januari 2002 de euro – EUR]. De Marshalleilandse was een schoonheid. De Mauritaanse ouguiya [MRO] is niet zo bekend en geen harde munt. Verwar deze niet met de Mauritiaanse roepie [MUR]. De MDL is de Moldavische leu. De metical is de huismunt van Mozambique (de Mozambikaanse dus – MZN).

5. Sommige munten zijn monepigrafisch [geen beeldenaar]. Herken jij de scherts in 'moneten' (ik niet, maar zie VD: geldstukken/geld)? In Mongolië heb je de tugrik [MNT], in Macao de pataca (MOP). Vergeet vooral de Maltese lira [MTL, thans euro – EUR] niet! De NAD is de Namibische dollar. Ook in Nepal betaal je in roepies (NPR). De ngultrum vind je in Bhutan [BTN], de cordoba in Nicaragua (de NIO is de cordoba oro). Het liefst heb ik nieuwgemunte pasmunten. De naira [NGN] gebruik je in Nigeria. De NLG was de oude Nederlandse gulden. Met een obool kwam je de Styx [in de onderwereld – Charon, veerman] over. De NZD is de Nieuw-Zeelandse dollar. De Omaanse (Omanitische) munteenheid is de rial (OMR). De pa'anga is de exotische, om niet te zeggen excentrieke munt van Tonga [TOP]. Palau is een eilandenrepubliek in de Grote Oceaan (betaalmiddel: de Amerikaanse dollar – USD). In Panama heb je de balboa [PAB]. Vroeger betaalde je in Sudan ook met para's [later: SDD = Sudanese dollar, na 2007 Sudanese pond – SDP]. Tot 1946 had je in Hongarije pengö's [tot 1946]. Je kunt op de penning zijn [erg zuinig].

6. Een penny-a-liner wordt per regel [met een penny] betaald (net zoals schrijver dezes: kassa!). De peseta Guineana (thans: CFA-frank = XAF) was de munteenheid van Equatoriaal-Guinea. Is de piekbelasting standaard één euro? Als je guldens in het water gooide, kon je de pietermannen letterlijk zien zwemmen. In het voormalige
Nederlands-Indië kon je kleine bedragen met pitjes [kleine pasmunt] betalen. Een polei is een muntachtige (plant). De Poolse munteenheid is de zloty [PLN]. Dat grapje kostte me 13 pop [gulden]. De pula [BWP] is het slijk der aarde in Botswana. De QAR is de Qatarese riyal(!) [? volgens VD sinds 2020 mét y!]. De quetzal is van Guatemala [GTQ], de rand [ZAR] van Zuid-Afrika. Hoe hoog staat Braziliës real [BRL]? Met de reis [ij] betaalde je vroeger in Portugal je vakantiereis [thans: euro – EUR]. In Cambodja is de munteenheid de riel [KHR]. De ringgit heerst in Maleisië [MYR – Malaysia], de riyal(!) [SAR] in Saoedi-Arabië (ook: Saudi-). De RM was de vroegere Reichsmark (rijksmark). De RUB is de Russische roebel. De Santomese (Sao Tomé en Principe) munteenheid is de dobra [STD].

7. De bevolking van Saint Vincent en de Grenadines spreekt een soort van creools-Engels. Ik blijf moeite houden met het subtiele verschil tussen schilling [Oostenrijk – ATS – thans euro, EUR] en shilling [Engeland – thans GBP – Groot-Brittannië – pond]. De SCR is de Seychelse roepie, de SDD de Sudanese (VD ook: Soedanese) dinar [historisch, thans: SDG = Sudanees pond] en de SEK de Zweedse kroon. Met shilingi's betaal je in Tanzania [TZS – Tanzaniaanse shilling]. In Slovenië gebruikten ze de tolar (SIT – tot 1 januari 2007, daarna de euro – EUR), in Slowakije de koruna of kroon [tot 2009, daarna de euro]. De somoni doet opgeld in Tadzjikistan [TJS]. De SOS (hier niet: Save Our Souls) is de Somalische shilling. Specie is klinkende munt. De SRD is de Surinaamse dollar. De SYP is het Syrische pond. De taël is een vroegere Chinese munt [thans: renminbi yuan – CNY]. Met taka's betaal je in Bangladesh [BDT]. De tala [WST] is de munteenheid van West-Samoa en de Tokelaueilanden. De Thaise munteenheid is de baht [THB]. Let op: Birma is een ander land (thans Myanmar met als munt de kyat – MMK – uitspraak: tsjaht). Te veel likken aan munten kan cystic fibrosis (CF, mucoviscidose, taaislijmziekte) veroorzaken. De toman was een Perzische gouden munt. Antigua en Barbuda hebben de Oost-Caraïbische dollar [XCD]. De TRY is de Turkse lira. De TTD is de Trinidad en Tobagodollar. De tugrik hoort bij Mongolië [MNT]. Tumtum is snoepgoed van pepermunt. De ZMK is de Zambiaanse kwacha.

8. De Tuvaluaanse munteenheid is de Australische dollar [AUD]. O, wat zijn die tijgerhouten (peper)muntdoosjes toch mooi! De UZS is de Oezbeekse som. De vatu is de officiële Vanuatuaanse munteenheid [VUV]. De Venezolaanse munteenheid is de bolivar [VEF]. Heb jij nog vijffrankstukken? De West-Samoaanse munteenheid is de tala [WST]. De YER is de Jemenitische rial [Oman, OMR, Iran IRR – vergelijk: Saudi-Arabië met riyal – SAR – 2020 volgens VD ook riyal: Qatar: QA(?)]. De YUM was de Joegoslavische dinar. De munteenheid van de Democratische Republiek Congo is niet de zaïre maar de CFA-franc BEAC [XAF].

9. Apengeld is niet of nauwelijks iets waard. Bijna-geld (near-money) is de benaming voor vorderingen die op zeer korte termijn en zonder waardeverlies in geld kunnen worden omgezet. Cashgeld is contant geld. Arnhem is het Gelders Haagje. Een geldzak-bv is een besloten vennootschap die als de doelstelling heeft een vermogen te beheren door het doen van investeringen. Er is giraal [bankrekening, etc.] en chartaal [klinkende munt, baar geld] geld. Het oude kijk- en luistergeld was de omroepbijdrage. Het oudgeldmilieu is het sociaal milieu dat van oudsher welgesteld, zo niet rijk is. Naast vacatie- en vakantiegeld is er plastic geld.

 

2595 Dictee maandag 14-02-2022 (1) dictee – Dictee van de dag (484) √

Dictee – dictees [2595]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 373, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (484)

1. Onze gids (be)geleidde ons als een poolster [gids, toeverlaat] in de poolstreek. Het kleine poppedeintje droeg echte poppenkleertjes. Ken je de popeyespierentruc [s]? De clou (pointe) is spinazie! Popeline jurken zijn van poplin gemaakt: een licht weefsel waarvan de ketting uit zijde en de inslag uit floretzijde of katoen bestaat. We moeten pootaan spelen om zo meteen nog te kunnen pootjebaden. Van de woorden die aan het Franse 'dragen' gelieerd zijn, noemen we: porte-manteau (kapstok), porte-manteauwoord (voorbeeld: 'brunch' uit 'breakfast' en 'lunch'), porte-malheur (ongeluksbode, brenger van onheilstijding), porte-crayon (potloodhouder), porte-lettres (omslag voor brieven en stukken), porte-brisée (vleugeldeur) en porte-bonheur (gladde armband zonder sluiting). Wat is de portee van deze fax? De portakabin –
kant-en-klaar geleverd tijdelijk gebouwtje – was geheel gevuld met heroïnespuiten.

2. Na de wake-upcall snoozede ze nog enige tijd (en haar wekker ook). Daarna moest ze in het verpleeghuis de snoezelkamer in orde brengen, zodat de oudjes (wat een snoesjes!) konden snoezelen. Zelf was zij daarbij de snoezepoes. De schoorstenen op Porto Rico moeten roken. De Porto Ricanen zelf roken portorico. De meeste voormalige postcheque-en-girodienstklanten hebben nu een Postbankrekening en -rekeningnummer. De postscriptummededeling (het PS'je) behelsde attentmaking op een postuniversitaire imkeropleiding. Een postnatale depressie is een post-partumdepressie (die treedt dus post partum op). Een post-mortemonderzoek (postmortaal onderzoek) vindt na de dood (post mortem dus) plaats. Mijn angst is dat mijn postillon d'amour zelf een oogje op haar heeft. Vroeger was Tante Pos een soort postiljon die voor het post-en-telegraafkantoor werkte.

3. Port-salut is chique trappistenkaas, die vaak in chic gezelschap gegeten wordt. In het postconciliaire tijdperk werd het eten van posteleinsoep steeds populairder. Het Postbus 51-spotje maakte geen reclame voor postbus-bv's, noch attendeerde het op de
post-11 septemberbeurscrisis. Potas is as uit de pot, maar ook kaliumcarbonaat. De gedachte had postgevat, dat de politie daar maar moest gaan postvatten. Bij posttraumatisch denk je al gauw aan die stressstoornis (GB – PTSS). Een potemkindorp is een (verlaten) façadegemeenschap. Het powerpointen is een powerpointpresentatie (ook: P…P…) geven. Het powerfeminisme toont de kracht van de vrouw. Een PPS is een postpostscriptum (en u weet nog wel: XXL is extra extra large), maar de pps is de publiek-private samenwerking. In de pool werd gegokt hoe de poule zou eindigen. Drink maar een poesje (een pousse-café). Je mag niet prat gaan op je talenten!

4. Het poujadisme is een kleinburgerlijke protestbeweging met extreemfascistisch karakter. Waarom heet poudre de riz (poudre d'iris) niet gewoon op zijn moerstaals talkpoeder? Potverdriedubbeltjes, potjandriedubbeltjes, potje-met-blommen, nu gebruik ik toch bijna weer zo'n bijna-vloek! 'Potlife' [‘levensduur’ na aanbreken] vind ik een belachelijke term. Hij kon heel wat potten breken bij zijn leraar Nederlands (een neerlandicus): een potpourri (het ene gezelschap speelde maar één potpourrietje, het andere speelde meerdere potpourri's), een potsenmaker, een pottenkijker, een pot de chambre (nachtspiegel, po: nee, niet die Po!), pot-de-vin (fooi, steekpenning) en een pot-au-feu (stoofpot van vlees met bouillon en groente). Poulet is kip, poelet is soepvlees (ezelsbrug: oe oe!). Waarom zijn 'preëminent' en 'preëmptief' bijzondere woorden [vgl. pre-emeritaat]? Gebruikt hij prednison? Dat pratatieve [praatlustig] nest van hiernaast gaat me liederlijk de keel uithangen.

5. Die praktikant ontpopte zich met zijn practical jokes als een ware practical-joker. Het pret maken leidde tot één grote pretmakerij. Deze schoenen zullen nog wel prêteren (ruimer worden, uitlopen). Een ghostwriter als R.D. te H. is een prête-nomfiguur. Zijn anabole steroïden prestatiebevorderend, dienen ze de prestatiebevordering [dat is dan een anabolesteroïdenprestatie]? Een presse-papier belemmert papieren om weg te waaien. Zijn presentie was zijn acte de présence: hij had préséance [voorrang] aan de meeting gegeven. Na een prelude (voorspel, preludium, dat werd gepreludeerd) volgden interludium (tussenspel) en postludium (naspel, dat werd gepostludeerd).

6. Het préjugé [vooroordeel] luidde dat premie A-woningen alleen via vriendjespolitiek werden toegewezen. De prinses-van-de-nacht is een zuilcactus die 's nachts bloeit. Onze prinses Máxima gedroeg zich prinsesselijk; ze leeft nog en verdient dus geen tussen-n. Deze priester-dichter is de primus inter pares [eerste onder zijns gelijken]. De bourgogne uit de Bourgogne had duidelijk een premier cru [hoge kwaliteitsaanduiding]. Heeft de prinsenstad (Delft) ooit een
prins-bisschop gehad? De envoi is de princestrofe bij het rederijkersrefrein. Ik ga mijn geheimen niet prijsgeven. Het
prince-de-galles is een wollen weefsel. Een priesnitzverband is een nat verband bedekt met een waterdichte stof en bevestigd met een zwachtel. Een spillebeen [met lange, dunne benen] is een prikkebeen; en zo wordt ook een ooievaar wel genoemd. De
prijs-kwaliteit(s)verhouding was ruim voldoende. De prima ballerina [eerste danseres van het ballet] en de prima donna [eerste zangeres aan een opera, vrouwelijke hoofdpersoon, favoriete] waren erg close. De primerate [laagste rentevoet] verlagen moet je vooral niet doen in primetime (als de meeste mensen radio luisteren of tv kijken [tv-kijken, teevee kijken, teeveekijken]).

7. Is het nu Boulez' [èhs] muziek of Boulezs [ee] muziek (let op: we bedoelen dit niet in het Engels!)? Het woord 'cyste' spreek je vanzelfsprekend met een 'k' uit. Van Dale bevestigt dat. Het woord komt van het Griekse woord voor blaas. Een cystoscoop is een blaasspiegel en cysteus is gepaard gaande met cystevorming [n/s] . Het cysteaaltje is trouwens een draadworm. Onlangs (pas geleden, kortgeleden – zeker niet: lang geleden) was hij hier nog. In mattentaart is mat verwerkt, een klonter van toevallig geronnen melk [vgl. mattemakolmaker = jenner, handlanger van een marktkoopman]. De tarantula (tarantel) is een Zuid-Europees geslacht uit de familie van de wolfsspinnen, waarvan de beet een ontsteking veroorzaakt (let op: de tarantella is een dans!) Is het PMS het premenstrueel syndroom, het PMWS [postweaning multisystemic wasting syndrome] is de wegkwijnziekte, een bepaalde varkensziekte. Wat is correct: 'de gids heeft voorgegaan' of 'de gids is voorgegaan'? Is. Een prise directe is een rechtstreekse aandrijving. Is elke 'Sherlock Holmes' een private eye [zeker detectiveverhaal]?

8. Dat is toch je reinste prinzipienreiterei (een soort van stokpaardjesberijderij – vgl. gortbereiderij), dat we voor 'prinsmetaal' per se 'prinsrobertsmetaal' moeten schrijven? Prises d'eau zijn plaatsen waar een waterleiding water opneemt. Het prisoner's dilemma is heel bekend in de speltheorie. De Prittstift is nog niet tot de woordenboeken doorgedrongen [merknaam dus]. Op een procureurskantoor werken mensen met procureurstelling. Een proctologe is een anusspecialiste. De (Nederlandse) soap had een hoog Privégehalte [tijdschrift]. Zijn levenswandel was promiscue [altijd e!], droop van de promiscuïteit. De proppiedik kon nauwelijks de deur door. Hij keelde [een varken] het liefst propria manu [eigenhandig, ook: manu propria] . Een prompte betaler betaalt pront [= prompt]. Prognaten [mensen bij wie de kin en de jukbeenderen sterk vooruitsteken en de ogen ver van elkaar staan] vertonen prognathie; dit in tegenstelling tot orthognaten [mensen bij wie de tandkassen niet opvallend naar voren staan]. Zijn prolixe [verbogen – breedsprakig, wijdlopig] verhandeling over de prolifebeweging [tegen abortus en euthanasie] ging ons behoorlijk vervelen. Prognostiek is een kwestie van prognosticeren [voorspellen, ramen, schatten, = pronostikeren]. In het gezelschap van professor doctor Maat at men profiteroles [hartig of zoet(ig) gevulde soes].

9. Een profylaxe is een voorbehoedmiddel (nee, niet dat!) tegen bijvoorbeeld tuberculose (overgebracht door tuberkelbacteriën). De pro-formabijdrage [die was dus pro forma] was een pro-memoriepost [die was pro memorie, p.m. – vgl. p.m.-post]. De profi heeft een mooie uitzending geproducet. Als je progeria [snelle veroudering] hebt, lijd je aan het hutchinson-gilfordsyndroom. Zijn prodigieuze [verwonderlijk, bovenmatig] geïrriteerdheid stak ons nogal. Die prodentglimlach verging hem wel op het procrustesbed [in een bijzonder pijnlijke positie]! De pro-Deoadvocaat verdedigde de pro-Deaan pro Deo (P.D.). Het proëmium was niet alleen voorwerk, maar ook vuurwerk. Dat speelde zich letterlijk op het proscenium af. Het proterozoïcum is het hoofdtijdperk dat ligt tussen het archaïcum en het paleozoïcum. Zijn protegeetjes deden het goed. Eén soort van de protea's is speciaal voor Nelson Mandela gekweekt. Correctie: moet zijn de strelitzia. Pro nunc (voorshands) ging de rechter daarvan uit. In Italië vindt je kameraad de lekkerste prosciutto's.

10. In de propedeuse leer je dat de prosopopoeia een persoonsverbeelding is en dat je de loucheste prostitueetjes beter kunt mijden. Na een proeverij word je geacht in het voordeel van een bepaald product, zoals provenceolie, te prouveren [gunstig getuigen]. Het Protogrieks (maar: Proto-Iraans, klinkerbotsing) is een
voor-Griekse taal. Een provençaal was ooit een minnezanger. Die prulpoëet deed omslachtig uit de doeken hoe je prozac als antidepressivum gebruikt. Hij had aan twee PS'en [postscriptum, naschrift, ook wel NS] niet genoeg [PS, PPS, PPPS = postpostpostscriptum, etc.]. Hij gebruikte de psilocybine [vgl. psilocybe] van zijn zus. De soliedste belegging was die in de psittacosisbestrijding [papegaaienziekte].

 

2594 Dictee zondag 13-02-2022 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 193 RL √

Dictee – dictees [2594]

Wekelijkse dicteetest 193 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 693

1. Hij wilde er altijd al ………….. en …………..

a. bijkomen                               er bijhoren

b. bij komen                              er bijhoren

c. bij komen                               erbij horen

2. De joden kennen de …………….. (huwelijkscontract) en de

……. (scheidingsakte).

a. ketoeba                         chet

b. ketuba                           get

c. ketoeba                          get

3. Na de …………. werd er …………. gegeten.

a. trakasserie                               viennoiserie

b. tracasserie                               viennoiserie

c. trakasserie                                vienoiserie

4. De ……………. (limonade) stond voor …………..

(gouden bergen beloven).

a. cerisebelofte                           montes auri polliceri

b. serisebelofte                           montes auri policeri

c. cerisebelofte                           montes auri policeri

5. Leven van ………….., is dat nou …………...?

a. McDonald's-maaltijden                       McDonaldisering

b. McDonald's-maaltijden                       mcdonaldisering

c. McDonald'smaaltijden                         mcdonaldisering

6. Let op: je schrijft ‘…………...’ en ‘…………….’.

a. klasseren                            declasseren

b. klasseren                            deklasseren

c. classeren                            declasseren

7. ………….. is ……………. veroorzaken.

a. Troebleren                                     trubbels

b. Troubleren                                     troubles

c. Troebleren                                      troubles

8. Hij beschikt over veel ……., zeg maar: ……….

a. trucjes                                  truccen

b. truukjes                                truken

c. trucjes                                  truken

9. ………… is een scheldnaam voor niet-moslims,

een ………. ben je, als je met vuurwerk stunt.

a. Giaur                                              gour

b. Giour                                              gour

c. Giaur                                               gaur

10. Het Westland is de ……………., Den Haag de ………………..

a. Glazen Stad                              Hofstad

b. Glazen Stad                              hofstad

c. glazen stad                                hofstad

Oplossingen [193]: zie hieronder.

 

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [193]

1c 2c 3b 4a 5b 6a 7a 8c 9c 10b

Contact: leentfaarrein@gmail.com

2593 Dictee zondag 13-02-2022 (1) dictee – Dictee van de dag (483) √

Dictee – dictees [2593]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 374, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (483)

1. Er zijn drie Punische oorlogen geweest. In Mexico is pulque een uit het sap van de agave bereide alcoholische drank. Daar zaten de bridgers dan in hun pullovers (pulls, pulli's). Ze hadden geen bye in de eerste ronde, maar wel een walk-over. Kan ik hier met pula's [BWP] uit Botswana betalen? Kunt u uitleggen, waarom je schrijft, zoals je schrijft: er zijn meer hondjes die Blom, Mops(!) of Fikkie heten? Een puk (puck) is trouwens ook een mopshond [vgl. Pietje Puk – ook: puck = mopshond]. Bij mijn mobieltje hoort een pukcode [personal unblocking key-code]. De puissant [zeer] rijken reizen met hun rijzende ster per pullman [trein(wagon)]. Tijdens het puinruimen zei hij tegen de concurrent: 'lekker puh!' In de pueblocultuur gedragen Pueblo-indianen zich absoluut niet pueriel [kinderlijk]. Ze dragen als regel ook geen pugrees (ook: puggarees = sjaal om tropenhelm over de nek). Het ptyalinegehalte (amylase in het speeksel) was te laag. De (putain) respectueuse [prostituee] reed op een pur sang [volbloed] knol [paard]. Bij purulentie kan het behoorlijk gepust (geëtterd) hebben. Dat kan eindigen met pyemie (ettervergiftiging). Pyelitis is ontsteking van het nierbekken. Is dat daar nu een pvc-buis (polyvinylchloride)?

2. Ze wilden een putsch [staatsgreep, coup] plegen. De putsch van Kapp vond in Berlijn in maart 1920 plaats. De puntloze pumps waren nog puntgaaf. Sparta stond punteloos [VD, GB ook: puntloos, beide: van voorwerp stomp, in de sport zonder punten …] onderaan. Bij golfen moet de bal door middel van een putt de hole in; er moet geput worden. De pusillanieme [laf] lafaard liet het afweten. Wat is het wezenlijke verschil tussen een put- en een calloptie? Op de fontein stonden meerdere engelachtige (angelieke) putti (putto's – naakt kinderfiguurtje). De pygmeeën worden ook negrillo's genoemd. Secuur als hij was, gebruikte hij een pyjama-etui. Iemand van het pyknische type is kort en dik, een leptosoom is lang en smal. Zijn trouwe pyladessen vergezelden hem naar de Pyreneeën en schoten daar een Pyrenese berghond (of was het een pyreneeëngeit)? De Cito-toets werd deze week gehouden. Het insectendodende middel pyretrine komt van de plantensoort pyrethrum. Bepaalde het pythisch orakel, wanneer de Pythische Spelen gehouden werden? De pyrronisten [aan alles twijfelen ---> waarheid] hangen de leer van Pyrrho aan.

3. Verwar ze niet met de pyrrusoverwinning [cadmische overwinning] die naar Pyrrhus genoemd is. Ook de pythagoreeërs met hun pythagoreïsche denkbeelden, volgelingen van Pythagoras, moet je er niet mee verwisselen. Of je nu door de python of door de anaconda gebeten wordt, het is lood om oud ijzer. Een pylon wordt gebruikt bij wegwerkzaamheden en in de sport, een pyloon vond je bij Egyptische tempels. In Qatar vind je qat kauwende en xiang qi [Chinees schaakspel] spelende radicaalislamitische moslims, die soms ook nog lid zijn van Al Qaida. Een quad en een trike verschillen in aantal wielen. Het qi gong is een Chinese meditatietechniek. De afkorting van het boekdrukformaat kwarto (qto.) verraadt al dat het vroeger gespeld werd als quarto [dát in 2022 alleen: ten vierde, ook loco quarto of quarto loco]. Een quark kan je niet op je brood smeren, kwark wel. De rare kwant was gespecialiseerd in quanten, onderzoeksonderwerp van de kwantummechanica. Quadrafonie (VD ook: o) is iets als dubbelstereofonie.

4. Quakers zijn vredelievend, quackers vind je eerder in de collegebanken. Quagga's [soort zebra] laten als regel niet over zich lopen. De quaestor en de quaestrix gaan over de centen, de quadrille is een dans, het getal quadriljoen is een een met 24 nullen erachter, quadragesima is de zesde zondag voor Pasen en quadrillé is geruit. Ze wist met haar queenies [damesschoenen] geen raad op het voetbalveld. Het Quechua is een indianentaal. Hij hield zich quasi slapend. Een quasar [quasi stellar radio object, ook: QSO, quasi-stellar object, sterachtig, een sterke radiofrequentiestraling producerend object] kun je niet zichtbaar maken (de zichtbaarmaking lukt niet). Een quatern heeft iets met een loterij, een katern met een krant. Quarto is ten vierde, het kwarto is een boekformaat.

5. Een quarté is een Belgisch-Nederlandse weddenschap op vier paarden. Een quartet is een in vieren opgesplitste lijn of piek in een spectrum, kwartet spelen de (of: spelende!) kinderen. De kwintessens was van oorsprong het vijfde element bij Aristoteles (ether, naast aarde, water, vuur en lucht). Wensdroom van een Schot: onder de quillaja [zeepboom] in je kilt [geruite wollen rok] quilten [met lapjes textiel]. In Engeland weten ze nog wat queueënd wachten voor een bus is. De quinoa [uitspraak! – kien-waa – ook: kie-noo-waa] is een plantensoort uit het geslacht ganzenvoet. In het quiëtisme [overgave aan Gods wil] weten ze maar al te goed wat quieto [muziek: rustig, kalm] is. Quién sabe [uh – Wie weet]? Dat zei de Spaanse quidam [snuiter, zonderling individu] tenminste. Quid nunc [Wat nu]? Wat voor nieuws is er? Hij verkeerde in quiëscentie [innerlijke rust, toestand van rust].

6. Het was zo gepiept, maar wel quick-and-dirty [snel, mindere kwaliteit, goedkoop]. Voor mij graag quiche [hartige taart] lorraine [èh] (met spek en kaas). Duidelijk toch: een tournure is een queue de Paris [kussentje om de lendenen]. Een queue de cheval is gewoon een paardenstaart. De QI is de queteletindex, de BMI is de body mass index. De quetzal [vogel] pikte in Guatemala een quetzal [munt] van de tafel. Ik zal het limburgisme aan mijn ismeverzameling toevoegen. Makkelijk, je weet dat (hier) alles met een q begint … Het quintadeen is een orgelregister waar bij de grondtoon ook zachtjes de kwint wordt gehoord. Zo, nu deze unieke prangende [kwellend] question brûlante [brandend vraagstuk] nog oplossen! De querulant [met ziekelijke klaagzucht] had een query [vraag aan database] gemaakt voor al zijn bloopers. Een quenelle is een worstje als voorgerecht. Een
qu'en-dira-t-on [praatjes] wordt meestal snel verspreid. Mijn queeste naar quelea's [vogel met grootte van mus in de savannen van Afrika] was een successtory [GB ook: sss]. Het quenast is een soort van porfier uit de omgeving van Quenast. Als iets in de chemie gequencht is, is dat uitgedoofd, stilgezet.

7. Quinto is ten vijfde. De Quote is een tijdschrift, melkproductie en visvangst kun je quoteren, met een quoteje citeer je iemand en coteren is merken met nummers of letters. Een quodlibet van quisquiliën is een mengelmoes van prullen. Quorn is een vleesvervanger en 'quod non' is een tussenwerpsel dat 'niet waar' (nietes) betekent. Het quizploegje was op zijn qui-vive bij het quizje en quizde uitstekend [2022 ook: kwissen – kwiste- gekwist]. Zullen we quitte of dubbel (quitte ou double) spelen? De Franse soldaat riep 'qui-va-là' [wie daar?] en de Duitse strijder antwoordde met 'werda' [idem]. De quisling [collaborateur] aarzelde niet de quisse [gedeelte van een (gebraden) kip] te confisqueren. Bij raak schieten is er sprake van een raakschot. Bij het arrenbieconcours (verder afkorten!) [rhythm-and-blues = r&b] wonnen de beste r&b'ers de r&b-finale. Overdadig en uitbundig zijn ze, die rabelaisiaanse [overdadig, uitbundig] taferelen. Rabiësgevaar: pas op voor rabies theologorum [razernij der theologen]! De rabbi hield rabbies [konijnen]. Radicchio is rode sla.

8. Zijn die gasten nu radicaal-links of radicaalmarxistisch? Met radau wordt commotie aangeduid. Raden-ajoe is de titel van de echtgenote van een regent. Op een raclettestel bereid je raclette: je bent dan aan het racletten (ik raclet, jij raclette, hij heeft geraclet). Kom demonstreren: racisme, fascisme en rachitis [Engelse ziekte] moeten bestreden worden! Langs het raccrochement [klein spoorwegemplacement op industrieterrein] stond een biljartzaaltje van de bedrijfsvereniging: raccrocs [geluksstoten] waren daar aan de orde van de dag. De rabiate [doldriftig] rabauw [landloper, vagebond] viel verbaal het rabbijnendom aan. In de raket was een racket [voor tennis] achtergebleven. Een basilisk (basiliscus) is een slangendraak of een onschuldige boomhagedis. Een basiliscusoog kan doden of verlammen. Bij de planten staat tegenover basipetaal [van boven naar beneden groeiend] acropetaal [net andersom]. Radikalinski's kunnen behoorlijk radicaal zijn. Geef me de ragebol (raagbol) eens aan, wil je? Toen het eten dat de pot schafte, genuttigd was, raftten [wildwatervaren] zij voort.

9. Voor alle duidelijkheid: zij schaftten dus wat die pot schafte. Bij de raiffeisenbank hingen vroeger potten met rafflesia's [plant] aan draden van raffia [vezels van een Afrikaanse palmsoort]. Diep in de mijn is een raffleslamp onhandig. Wees nou eens redelijk, wees raisonnabel. Is het rambouilletschaap (merinosschaap) een beschermde soort? En de ramboersappel [niet meer in VD]? De zending werd onder rembours [bij bezorging eerst betalen!] verzonden. Mag je tijdens de ramadan rajayoga [met meditatie] beoefenen? Raku is aardewerk met loodglans, gebruikt in de Japanse theeceremonie. Met een zaklamp werd de rakklamp [zeilvaart – vgl. nokklamp, streekklamp en strijkklamp] gecontroleerd. Raki is Turkse brandewijn. Een rajneeshie is een sannyasin [volgeling van Bhagwan Shree Rajneesh]. Het minitreintje liep probleemloos over de railtjes (railsjes). Bij de raid [snelle en korte militaire expeditie] op de oase stopten de rai [bedoeïenenmuziek] en het eten van ragout. De raïs [Arabische titel, ook voor de president van Egypte] keek toe. De schapen waren rammig [tochtig, naar de ram verlangend]. Aan een randjau [soort van voetangel van aangepunte bamboestokken] kan men zich lelijk bezeren. De Latijnse naam voor de ranonkel is [wat geslacht betreft] Ranunculus [met name de Ranunculus asiaticus, een bekende sierbloem]. Een raquette [tuh uitspreken] is een sneeuwschoen.

10. Zelfs een rapschotel (ah – niet meer in VD – scheldwoord voor meisje) kan rappen [èh]. Een rapier is een lange, puntige degen. Rapsoden waren rondtrekkende volkszangers bij de Grieken. De Rapaljepartij, meest rapaille, bestond uit rapaljanen. Rapé is snuiftabak. Een raout [raa-oet] is een deftige avondpartij. Onder de Chinezen van Europa zitten ook rare chinezen. Op zijn zongebruinde schedel zaten nog enkele rari nantes [zeldzame haartjes]. Een raspoetin is een intrigant, niet te verwarren met een rasartiest als de ras-Poetin, die (helaas nog steeds niet:) voormalige leider van Rusland (en dus niet die monnik!). Een rassé is een kleine civetkat. Ratafia is een fijne likeur. Met raffia was de hele rataplan [rommel] van ratanhiawortels bijeengebonden. De ravissante [verrukkelijk, betoverend] ratoe [titel voor vrouwelijke vorstelijke personen op Java en Madoera] hielp de armoedzaaier – zij was een mislukkeling, een ratee – naar de ratsmodee. Wat is een rastaquouère? Antwoord: buitenlandse snoeshaan, exotisch heerschap