Dictee – dictees [2576]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 388, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (469)
1. Een Volkswagenbus (geen kever! – geen afkorting VW!) wordt door Volkswagen geproduceerd en wellicht geassembleerd in de republiek China (beter: Volksrepubliek China). In zijn vol plané [zweefvlucht] griste de reuzenvogel het reuzenpak volle melk van de tafel. Een volschip (fregat) hoeft helemaal geen vol schip te zijn. Wordt in het hoger onderwijs ten aanzien van de studenten een volumebeleid gevoerd? De voltampère wordt afgekort tot VA [met enige reserve: = watt, W]. Kun je wel, hè, mij de huid vol schelden? Je kunt me beter volstoppen met complimenten! De voluptueuze [wellustig, wulps] veertiger (40'er, een oude bok) was niet vies van een groen blaadje. De Winkler Prins telt maar liefst 20 volumina (enkelvoud: volumen). Het volgnummer is daarbij een volumenaanduiding. De verkochte exemplaren vallen onder het volumebegrip [mv. n/s]. Zal de Vondelparkjeugd in de loop der jaren (= volventibus annis) de volwassenendoop ondergaan? Bij vollemaan (GB ook: volle maan) toonden de Vondelkenners hun vondeliaanse rites uit hun riteverzameling [mv. n/s].
2. Op Haïti is een hele voodoo-economie [rituele magie op Haïti] werkzaam. Vondt ge zijn optreden ook zo belachelijk? Als je geen voorbeeldenboek hebt, moet je voorbeeldeloos te werk gaan. Alvorens de voogdijinstelling definitief gestatueerd wordt, zal er nog heel wat water door de Maas (door de Waal, langs Dordt) moeten stromen. Ik heb haar weggesleept uit het voorgeborchte (voor de poorten) van de hel. Het voorakkoord was pure voor-de-gek-houderij. Nu zal zijn haatcampagne toch wel geluwd zijn? De afkorting van 'voor Christus' heeft twee vormen: v.C. en v.Chr. Dat betreft dus de voorchristelijke tijd. De voorbijijlende tgv [train à grande vitesse, als merknaam TGV, hogesnelheidstrein, hst – flitstrein, ook hsl, l = lijn] racete richting Parijs. Het voor-Bijbelse tijdperk, betreft dat de oertijd? Wat betekenen de termen 'perigeum' [dichtst bij de aarde] en 'apogeum' [er het verst van]? Dat klusje was een fluitje van een cent (een makkie). Mojito is een cocktail van rum met limoen en spuitwater.
3. Het schrijnendst waren nog zijn bijtende opmerkingen. De kaassoort stilton (genoemd naar de gelijknamige plaats Stilton) is een zekere Engelse schimmelkaas. Na Columbus begon het postcolumbiaanse tijdperk. Als je cuba libre drinkt, nuttig je rum-cola met citroen. Agrementen [lint, versiersel] en agreements [overeenkomst] lijken maar rudimentair [qua eerste beginsel] op elkaar. De VOS'sters [in NL: (historisch) Vrouwen Oriënteren zich op de Samenleving] namen deel aan de voscursus [van de VOS]. Een kolonne rode mieren (niet: faraomieren) demonstreert voraciteit (vraatzucht). Ze vonden de voptraverse (vop-traverse –voetgangersoversteekplaats) [uitspraak – vee-oo-pee – bij uitspraak ‘vohp’ zonder koppelteken, GB heeft ook nog vop = verplaatsbare ontmoetingsplek – beter lijkt: mobiele ontmoetingsplek – mop [voorkeur] of MOP] veilig genoeg. Een vopo was lid van de Vopo. Hij was voorovergetuimeld en lag geheel voor pampus. Voortschrijdend inzicht kan ook een voorwendsel zijn of een aanwensel worden. Het voorstaan van een auto heeft niets te maken met het er goed voor staan van personen of zaken. De schrijfwijzen 'Voorromaans' [taal], 'voorromaans' [van voor de romaanse periode] en 'voor-Romaans' [voor de Romaanse tijd] zijn alle goed, maar hoe zit het met hun betekenissen?
4. Gezocht op '*maan'; gevonden (tussen haakjes de betekenis of waar ze dus een voorliefde voor hebben): anglomaan (Engels of uit Engeland), bibliomaan (boeken), dipsomaan (drank), egomaan (zichzelf), erotomaan (hyperseksualiteit), egyptomaan (Egyptisch of uit Egypte), farmacomaan (geneesmiddelen), gallomaan (Frans of uit Frankrijk), germanomaan (Duits of uit Duitsland), gigantomaan (het kolossale), graecomaan (Grieks of uit Griekenland), grafomanie (boeken en ander drukwerk), de Rode Halvemaan, humaan (homo, de mens), hypomaan (drukte en vrolijkheid), kleptomanie (bezit van anderen), megalomanie (grootheidswaanzin), melomaan (muziek), micromaan (het kleine), monomaan (fixatie op één ding), mythomaan (de mythe), nymfomaan (mannen), petomaan (laten van flatussen, winden), russomaan (Russisch of uit Rusland), pyromanie (brandstichten c.q. brandstichting) en toxicomaan (giffen).
5. Naar de gewestelijke voutenkamer ging je op kousenvoeten. In een vraag-en-antwoordspel komen vraag en antwoord beide aan bod. Ik heb daar moeite mee: vox populi, vox Dei [de stem des volks is de stem van God]. De vouvray is een lekkere witte wijn uit Vouvray in de Loirestreek. Laten we de vriezeman nu maar even vrijgeven (vrijaf geven). Hebben jullie ook al gevreeën? Als vrijetijdsbesteding volgde hij een vreemdetalencursus. Rond het Vrijheidsbeeld was er een enorm vrijheid-blijheidgedoe. Wat is nu in se [in wezen] het verschil tussen vrij- en oudkatholieken? Vrije-energierelatie is een fysisch begrip, vrijemarkteconomie een staathuishoudkundig begrip.
6.
Bij het wiiën kun je wiiitis en wiiknieën oplopen. Onder het
afvuren van de bazooka's speelden de bouzouki's [Grieks,
lijkt op de mandoline] gewoon
door. Hifi [haai-faai]
(geen high five!)
staat voor high fidelity,
wifi [wie-fie, ook
wel: waai-faai]
voor wireless fidelity.
(Nieuwe)
straattaalwoorden als 'fittie' (ruzie)
en 'rwina'
(niet in wdb.:
rellen) worden door de
schooljeugd gebruikt om groepen op te roepen te komen vechten. De
vrijlustige Tiroolse deerne begon vrij lustig te jodelen. Geld kun je
vrijspelen. Bij een fruitautomaat kun je een vrij spel winnen. De
dieven spraken vrijuit; ze hadden vrij spel, want de bewoners waren
in retraite. Een voetballer kan zichzelf of een ander vrijspelen. Een
vrille is een tolvlucht. Op de vrimibo (vrijmibo)
werd geen drambuie of cuba libre geschonken. De afkorting vs. kan
zowel versus als vers (in
de Bijbel) betekenen. Haar
vrouw-zijn werd
VTM-achtig benadrukt.
7.
De in het vroeg rijpende koren wandelende vroegrijpe truus was
vrouwvijandig. Wat bedoel je, vromaneffect [verstrengeling
lit(t)eraire
[GB]
en natuurwetenschappelijke begaafdheid]?
De vuttende vutters vielen onder de VUT-regeling
[vervroegde
uittreding
uit dienstverband]. VVD'ers
[Volkspartij voor
Vrijheid en
Democratie]
zijn daar mordicus (op)
tegen. De vwo'ers [voorbereidend
wetenschappelijk
onderwijs]
startten eerder als proefproject in Vlaanderen zomaar een vzw
[BE: vereniging
zonder
winstoogmerk,
NL: stichting]. Vve's zijn
verenigingen van
eigenaren. Hij had een vuns [schunnig,
immoreel] lachje, maar dat werd
allengs een vunze lach. Zit niet zo te viezeriken, te vuiliken (Jaak:
twee werkwoorden, ontsproten aan het brein van Rein).
Vulnera immedicabilia (enkelvoud:
vulnus immedicabile) zijn
ongeneeslijke wonden. Vulcaan (Vulcanus,
Volcanus,
die laatste niet in VD) is een
god, maar niet die van de vulkanen, wel die van het vuur. En jullie
zullen wel bepalen wat goed voor het grauw, het vulgus, is? Vues
d'ensemble zijn algemene beschouwingen. Die geef je ten beste of voor
beter. Is dat het goede rijtje: VS, VSO, VSOP en VVSOP
[very,
very
superior
old pale,
nog beter dan VSOP]? De pogingen
om de vruchten des velds te oogsten, bleven vruchteloos.
Het vulsel van het kussen was dons.
8. Bij paarden met vlotgal gaat galopperen minder goed. Dit was het waargebeurde verhaal over deze wacho's (een kruising tussen watjes en macho's). De Wachtendonckse psalmen ken je toch wel? Pas op met wadi's [droge rivierbedding met steile wanden] als het gaat stortregenen! Een wadjan (GB, VD ook: wadjang) is een wok. Wakker worden met een wake-upcall is walglijk (walgelijk). Vergoedt je vroege waldorfsalade dan veel en kom je daardoor weer dichter bij het walhalla? De Walkuren zijn godinnen [een walkure is een forse, struise vrouw] van het slagveld. De wallaby is een kleine kangoeroesoort (en ook de naam van een speler van het Australische rugbyteam), de wallaroe is een bergkangoeroe. De poort stond wijd open, wagenwijd zelfs. De wagnertuba klonk echt wagneriaans. Wahabieten vindt men vooral in Saudi-Arabië (GB, VD ook: Saoedi-Arabië), wagyurunderen vooral in Japan. Gaan we naar de [Amsterdamse] walletjes? Je bedoelt: de [Amsterdamse] wallen (beide: VD)? Nee, laten we dan maar liever een Walt Disneyfilm pakken.
9. Hij vond uiteindelijk zijn Waterloo: hij leed een waterloo. Het wasco is een merk waskrijt (ook dat is krijt). Waar zijn de water-en-vuurwinkels gebleven? De uitbater en uitbaatster daarvan leefden als kat en hond, ze waren als water en vuur. Een warmoezerij is een groentekwekerij. In deze cabine wordt warm- en koudemail verwerkt. Waratje, daar hebben die ware jakoba en ware jozef elkaar toch nog gevonden! Het wallingantisme is de beweging die de verfransing van België nastreeft. De wankelmotor is naar professor Wankel genoemd. De wannabediva en de wannabe-engel waren allebei wannabe's. Wasabi is Japanse hete groene mierikswortelpasta. Het washi is Japans papier, gemaakt van vezels van de moerbeiboom. Mijn warm kloppende hart moet je goeddoen, meer dan goed doen. Een waringin is een wurgvijg (met luchtwortels).
10.
Een WAM-sticker [in
NL Wet
Aansprakelijkheidsverzekering
Motorrijtuigen]
vind je in Nederland op motorrijtuigen. Wanttalie [talie
= touw, ook takel] wordt gebruikt
bij het want, een wandschildering
hangt aan de wand. De water makende boot liep (figuurlijk)
snel vol (werkwoord:
vollopen). De (vrouwelijke)
waterpoloster [uh, èh kan
ook!] was Waterman. Het wedgwood
('gw':
van 'grote
waarde' en
dus niet 'gew':
van 'geen
enkele
waarde')
viel in duigen. Haar weduwepensioen werd
niet geïndexeerd, haar vriend kreeg wel weddeverhoging.
'Wc-bril' is een samenstelling, 'wc'tje' een afleiding. Kreeg hij een
watjekouw van het watoessirund? Er woei een wauwe [gunstige]
wind. De watt (afkorting:
W)
is een eenheid van vermogen, de kWh
(kilowattuur)
is een eenheid van elektrische energie. De 110W-lamp moest vervangen
worden.