2562 Dictee woensdag 19-01-2022 (2) – dictee Oefendictee jan 2022 (2) √

Dictee – dictees [2562]

Oefendictee jan 2022 (2)

1. Vandaag (6/1) gehoord op tv: ze niet alle 24 in het kratje hebben
(= kennelijk: ze niet allemaal op een rijtje hebben). Een nachtpit is vaak ‘s nachts aan het werk, een nachtkat is een kodkod, een echte kat. Met een opus mallei wordt een stippelgravure bedoeld. Een orant is een leeuwenbek, een orante een figuur in biddende houding, met ten hemel opgeheven armen. Als een kwestie contentieus [betwistbaar] is, kan contentieuze rechtspraak uitkomst bieden. Denk ook aan de afdeling contentieux van de Raad van State. Een junkie kan aan craving [onbeheersbaar verlangen naar verslavende middelen] lijden. Een cravate noire is een black tie en geen gewone kravat [GB ook: cravate], stropdas (het komt van Kroaat!). Trump heeft heel wat cronies: makkers door dik en door dun.

2. Een cromlech is een dolmen (grafmonument - mv. beide + s). Voor cobolamine mag je ook nog cyano- zetten [vitamine B12]. Het damaststaal is bedoeld voor Damascener klingen [zwaard]. Een filippie was tien gulden. Dat hele maal was helemaal niet te vreten. Het gebeurde niet kortgeleden, maar lang geleden. Ik lees iedere dag trouw Trouw (of: Trouw trouw). Van God alleen: a Deo solo. Een acrosolium is een booggraf. Tot uw orders: à vos ordres. Er werd heel wat afgefilosofeerd. Mijn collega-filosoof gaf een college filosofie. Ook die Kosovaarse komt uit Kosovo. Met *oxo*: [VD] doxologie (lofprijzing), loxodroom (kromme lijn op aarde snijdt alle meridianen onder eenzelfde hoek), Oxonian (student, geleerde aan de uni van Oxford(iaan)), oxo: -azijnzuur, boter-kaas-en-eieren en toxoplasmose.

3. Uit de scheikunde: 2-oxopropaanzuur, 4-oxo-4-fenylbutaanzuur en 4-oxopentaanzuur. 1,2-dihydro-4-methoxy-1-methyl-2-oxonicotinonitril, dat is ricinine! Een pos is een zeedonderpad, geen zebrapad! Op *oyo*: [VD] boyo (ovengerecht), coyote (prairiewolf + scheldwoord voor lid minderheidsgroep), toyotisme (voor productiebedrijven - maximale productiviteit), troyounce (ounce), gameboyoplader en mangoyoghurt. Een jezuïet is lid van de door Ignatius van Loyala gestichte orde. Een krugerrand is een gouden munt (met een gehalte van één troyounce goud). Perinde ac si cadaver: (gehoorzaam als een lijk -
vgl. kadaverdiscipline). Een ignatiaanse retraite duurt 30 dagen op basis van de Geestelijke Oefeningen van S(in)t.-Ignatius van Loyola (ook in verkorte vorm).

4. Dunne sojasaus uit Japan heet shoyu. Hij housed/te in zijn housecoat: peignoir met rits. Staat die DVD [Dikke Van Dale] echt op één dvd [digital versatile/vi­deo disk]? Regionaal kun je makkers, genantjes hebben. Wat gênant is, vertoont gêne en een genan(t) is een naamgenoot (zelfde voor- of doopnaam). Een aya is een Koranvers. Een predikant heeft achter zijn naam V.D.M., verbi divini minister, bedienaar van Gods Woord. Raasdonders zijn o.a. kapucijners. Ruziën (geruzie) is ruziemaken (ruziemaker, ruziemakend) of ruzie zoeken (ruziezoeker, ruziezoekend). Vergelijk: ruzie krijgen en ruzie hebben. Een daverende, knallende, fikse, knetterende, kletterende, hoog(op)lopende, slaande, krakende, hooggaande ruzie. Was dat een café- of burenruzie? Eerder een cao-ruzie
[collectieve arbeidsovereenkomst]!

5. De partneruil deed aan partnerruil. Boete doen (boetedoening): ik doe boete. Een lariks is een lork of lorkenboom, vgl. sporkeboom. Met een oude automobilistenlist (automobilismelist, automobiellist?) ging hij de andere voertuigen voorbij. Hij kreeg automobiellessen. In hun auto’s hingen mobiles [moo-biels] (en hij belde met zijn mobieltje). De vis medicatrix naturae is medisch het natuurlijk genezend vermogen van het lichaam. Toujours perdrix: zelfs het beste gaat vervelen als je er te veel (een teveel) van krijgt. Rixari de lana caprina: ruziemaken om niets. In rixa is bij een twist. Consolatrix afflictorum: troosteres der bedrukten [epitheton van Maria]. De ars artium omnium conservatrix is de de kunst die alle andere bewaart, t.w. de boekdrukkunst. A (À) tout prix is tegen elke prijs, koste wat kost (coûte que coûte].

6. De quaestrix en de ex-rectrix (niet: de oud-rectrix) gingen akkoord en gooiden het op een zouteloos akkoordje. Een ecart is een koersverschil (ook: swing), een grand écart is een spagaat. Met een preëminentie heb je een bevoorrechte positie. We kennen de afko Z.Em. voor Zijne Eminentie, maar Hunne Eminenties heeft geen afko. Gezocht op *nolet*: [VD] espagnolet = 1) stof, 2) spanjolet (draairoede), pecunia = vermogen, geld – (pecunia) non olet: (geld) stinkt niet, spagnolet = zekere [het] flanel of zekere [het] molton. Was die spagnolet [stof] om de spanjolet (espagnolet) gewikkeld? Hora subsicivae zijn snipperuren. In ‘algoritmen/s’ ligt de klemtoon op ‘rit’. De- en (des)activeren
(zoals op een link klikken) zijn allebei goed.

7. Bungeejumpen is elastiekspringen. Een ghostbike of gedenkfiets herdenkt een omgekomen fietser. Ghosten/ing is iemand op sociale media geheel negeren. Een GIW-garantie is in NL een garantie van het Garantie-instituut Woningbouw. Een glamgirl is een glamourpoes. EV (eV) staat voor elektronvolt, EV voor electric vehicle en E.V. voor en ville (alhier). Met levs of leva's betaal je in Bulgarije (= 100 stotinka). Gezocht op ‘uitdrukking’: 15 minutes of fame, aargh (argh) en acta est fabula (het spel is ten einde). A horse! A horse! My kingdom for a horse! In Rusland: akmeïsme = adamisme [stroming in Russische dichtkunst]. Zo waarlijk helpe mij God almachtig! Après nous le déluge (na ons de zondvloed). Tja, Barbertje moet hangen [er moet een schuldige zijn]. Ken je de grapes of wrath [de druiven der gramschap] en the great Unkwown [de/het grote onbekende]?

8. Been there, done that. Big Brother is watching you. Brittannia rules the waves. Cash is king. Correct me if I’m wrong. Das war einmal. Der frische, fröhliche Krieg. Et in Arcadia ego (heimwee naar verloren geluk). Et tu, Brute (tu quoque, Brute – tu quoque, fili mi). Finis Poloniae. Good old Adriaan. Iets op insta zetten [instaën], slaat op Instagram. La mort sans phrase (iets volstrekt verwerpen). Less is more. Licence to kill. Mamma mia. No hard feelings. Non possumus (onmogelijkheid iets te doen). O sancta simplicitas! Over the counter
= otc. Rumpitur invidia: hij (de kikker) barst van de nijd. Tomtidom, pomtidom [klankweergave]. Liever Turks dan paaps. De voraussetzungslose Wissenschaft, heeft die afgedaan? Vorrei e non vorrei (twijfel uitdrukken).

9. Zijn Kronstadt halen (twijfelen aan politieke overtuiging). Gezocht op ‘spreuk’: ad (in) majorem Deo gloriam (= A.M.D.G.). Ad patibulum
(naar de galg)! Aforisme = zinspreuk. De mortui nil nisi bene
(over de doden niets dan goeds). Ora et labora: bid en werk. Het tafeltje-dek-je. Een zeisel is een zeispreuk, een gezegde, een zegswijze. Gezocht op ‘spreekwoord’: make love, not war. The proof of the pudding is in the eating. Gezocht op ‘gezegde’. C’est le ton qui fait la musique. Danser sur un vulcan. Le mot de Cambronne
[vloek, krachtterm]. Beheers je echt the art of making enemies?

 

2561 Dictee woensdag 19-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (458) √

Dictee – dictees [2561]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 399, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (458)

1. Het reeuw(zweet) (niet meer in VD, vreemd genoeg wel reeroof = reeuwroof, lijkroof) is doodszweet. In België hebben ze een Rekenhof, in Den Haag een Algemene Rekenkamer en bij gemeentes een rekenkamer. Op de levensgolven heb je relapsen [het weer instorten] en relances [opleving]. Een rekke is een vogelaarsstok. Een vliegtuig kan in een remous [ruh-moe] (stijgingen en dalingen in instabiele luchtlaag) raken. De lipstickremover (lippenstiftverwijderaar) deed het prima. De term 'remonstrant(ie)' danken we aan de Remonstrantse Broederschap. Na het aangenomen remisevoorstel bij het
remise-eindspel was de remisepartij een feit. Wat is het rente-effect op de rente-inkomsten en -uitgaven en de renteopbrengst? De man met renommee raakte par renommée [bij toeval] in de petoet [gevangenis]. De ME [mobiele eenheid] had nog een reserve-eenheid achter de hand (voorhanden). Een URL is een uniform resource locator. Een ressource is een hulpmiddel, een middel van bestaan. Met human resources houdt hrm, humanresourcesmanagement, zich bezig.

2. Bij resorberen vindt resorptie [opneming in de lichaamsvochten] plaats. In de milt zit een reticulo-endotheliaal systeem [ook: reticulaire stelsel, met functie bij bloedzuivering en immuniteit]. Bestaat er bij het parallellogram van krachten een soort resultantenproef? De ontmoeting werd bekroond met een réussite [gelukkige afloop, succes]. Doe de reuter (zeef) en de rest van de reutemeteut [troep, boel] maar weg. Betaal je in Saudi-Arabië (Saoedi-Arabië) met riyals [SAR], in Iran [IRR], Jemen [YER], Qatar [QAR – let op! – 2021 riyal! ?] en Oman [OMR] doe je dat met rials. Onder het lemma 'reveil' vinden we het Reveil (vernieuwing godsdienstig leven specifiek: protestant, 1810 Zwitserland, 1830 Nederland), het ethisch reveil [Nederland, antiabortus 1976] en het Aziatisch reveil [zelfbewustwording oosterse volken]. De revenuen [opbrengst] van de revue in Reykjavik waren ondanks de reverence [buiging met door de knieën zakken] van de danseres teleurstellend. De reviaanse [Reve] rêverieën [dromerijen] bij de rhythm-and-bluesmuziek in de rez-de-chaussee [benedenwoning] waren opzwepend. Het Riagg-centrum [in NL: Regionale Instelling voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg] kon geen uitkomst bieden. Het rexisme was fascisme in België voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. De revelatie [ontdekking, openbaring] voerde een revolte [opstand] aan. De loop der dingen was nu eenmaal irreversibel [onomkeerbaar].

3. Rijst kook je in een ricecooker. De rigor mortis [lijkstijfheid] was bij de Riffijn [uit het Rifgebergte] nog niet ingetreden. Hij heeft een bielsen [let op biel – biels of biels – bielsen/bielzen] omheining gemaakt. Hij is zo stoned [high, stomdronken] als een garnaal. Ze profileerden zich als Jacobse en Van Esachtige Jacobsen en Van Essen. De San, de Bosjesman, eet bosjesmannenrijst. De b.o.t.'ers [in NL: beroeps voor onbepaalde tijd] speelden in een Bosch café boter-kaas-en-eieren om een boeket bosvergeet-mij-nietjes, terwijl de bostonterriër, afkomstig uit Bosnië en Herzegovina, vanuit de bosschages toekeek. Borium (boor, atoomnummer 5, symbool: B) is niet naar Niels Bohr genoemd, de lengte-eenheid bohr (symbool: a_o) wel. Alvorens er zijn borsalino [hoed] op te zetten, smeerde hij zijn vollemaan (ook: volle maan – in dit geval: geheel kaal hoofd) helemaal in met boreh [in Indië welriekende gele zalf van kurkuma]. Het was arctisch [GB: zeer koud; ook: antarctisch] in de Antarctische dreven [VD]. Wat, wil je boss [baas, leider] je de woestijn in sturen? Bij het absolute nulpunt ontstaat het bose-einsteincondensaat [versmelting van atoomkernen]. Een aerodroom is een vliegveld, een velodroom een wielerbaan en een hippodroom een renbaan.

4. Als de boulimie [afwisselend: vreten en vasten] te erg is, luistert ze naar Boulezs [ees] werken en vervaardigt ze boulewerk [inlegwerk van dunne reepjes of blaadjes metaal in hout] in haar stulpje aan het boulevardje. De bouillie bordelaise, Bordeauxse pap, kun je niet eten; bouilli [soepvlees aan één stuk] wel. Bouffonnerie is grove grappenmakerij. Zit niet te bouderen, te pruilen! Op woorden als 'bouchee' (pasteitje) en 'bouclé' (losse kaardgaren stof) kun je jouw taallusten botvieren. Zorg wel, dat de dicteecorrectoren bot vangen! Een bottom-up benadering [bnw., maar vaak aaneen!] is niet top-down [bnw., idem]. De bottomline is de kern van de zaak. Bottinetjes [ook: bottientjes] zijn rijglaarsjes. Een bottleneck is verkeersorganisatorisch een flessenhals. In Botswana heb ik aan een botje-bij-botje [Amerikaanse picknick] deelgenomen. De bougainville(a) is een geslacht van Zuid-Amerikaanse planten. Piet die aan de Boven-Maas woonde, was en woonde boven Jan. Wat goed is, komt vanzelf bovendrijven, bovenaan, boven aan de maatschappelijke ladder. Een bourdalou is een damespo met deksel.

5. De Bourgondische hertog, een bourgondiër van een levensgenieter, genoot een bourgondische maaltijd (met bourgogne), terwijl het gezelschap een bourree voor hem danste. Het bourgeois [burgerlijk] kereltje leidde met nog twee bourgeoises en een ander bourgeoistje een bourgeoisbestaan. In zijn boutade [geestige uitval tegen iets of iemand] debiteerde [ten beste geven] hij à la een bouvier [hond] zijn bouts rimés [verzen op opgegeven rijmen]. Moderne printers werken alsof ze een boustrofedon [eerste regel v.l.n.r., tweede v.r.n.l., etc.] moeten produceren. Een boze griet is een kwaad wijf. Vereren van de Boze is uit den boze. Hij bedreigde de bovvader [bewust ongehuwde vader], een bovenste beste kerel, op de bowlingalley [modern soort kegelbaan] met een bowiemes [groot jachtmes]. Braiseren is smoren [met weinig vocht in gesloten pan gaar laten worden].

6. Hebben de Bovenwindse Eilanden een boviene [m.b.t. rundvee] cultuur? Op de bramahpers [met getallen – bankbiljetten] werd het recept voor de brahmapoetrakip gedrukt. De Brabançonne [Belgische volkslied] is beslist geen ode aan braggiet [platinamineraal]. De
brei-juffrouw, bekendstaand als brekebeen [mislukkeling], droeg een breloque [hangsieraad]. Ze morste breezer [als mix verkochte drank op basis van rum] op haar breitschwanzdeux-pièceje [behaarde huid van te vroeg ter wereld gekomen, onvoldragen schapen]. Breakbeat heeft een wisselend tempo. We zullen dit jaar break-even [baten en kosten in evenwicht] draaien. Hij had een breakdown, een geestelijke inzinking. Zelfs die brave hendriken hebben met veel bravoure gebreakdanst (gebreakdancet). Een bratsch is een driesnarige altviool. Brand maar los, brandt u maar los; als u maar niet gaat brandstichten. Een briard [herdershond] kent de brezjnevdoctrine [communistische landen steunen elkaar] echt niet! De deur was brique, steenrood, geverfd. De eerste violist met zijn brillantinehaar speelde de passage briljant en met veel brille [virtuoos]. Het was één brijige substantie. Bij het brigittenklooster lag een brigadeschool [exercitiereglement]. Een rinkelbom is een tamboerijn.

7. Hij pijnigde zijn brein met de vraag, waarom hij briketten [brandstof] in stede [plaats] van brijn [pekel] besteld had. De bricks-and-mortar [productie, handel en dienstverlening vanuit fysieke locaties] is de klassieke bedrijfsvoering. Zwaait Rutte hier de rijksscepter? Vergadert de rijksdag nog steeds in de Duitse (Berlijnse) Rijksdag? Een van de vele rijksmusea is het Rijksmuseum in Amsterdam. Bij een rijopleiding hoort het op- en afrijden van een roroschip (rij-op-rij-afschip). Een rijnsteen is een baksteen van rivierklei die langs de Oude Rijn in Utrecht en Zuid-Holland gebakken wordt. Rein zei: "Dit is nu een rijn, een molenijzer." Een rijkswachter was lid van de rijkswacht. Bij een Indische of Chinese rijsttafel (bij het rijsttafelen) krijg je toch geen rijstepap, mag ik hopen; wel rijstwijn (sake, saki)? De hele rimram stond te schudden bij de aardbevingstsunami. Vraag je rillettes, krijg je varkenspastei. Kikkers kunnen rikkikken (rikkekikken), hamers en harten rikketikken.

8. Op rinks kun je rolschaatsen. Hij was de risee, het lachertje, van de buurt. Het was een hard gelag dat hij onder het gelach van de anderen, het gelag moest betalen. Heerlijk, die rinse (rijnse) appelstroop op het brood, en dan nog een glaasje rioja [Spaanse wijn, Ebrodal] erbij. Bij de ripdeal [overval i.v.m. drugs] werd een riotgun [geweer – sproeier] gebruikt. Rips is ribbetjesgoed. De ritebeschrijving was vrij compleet. Ritardando is in de muziek van lieverle(d)e langzamer. Het tijdperk rissglaciaal is zo genoemd naar de rivier de Riss. Risken is een spelletje risk doen. De risotto is een Italiaans gerecht van rijst. Een robbedoes is een spring-in-'t-veld. De roadie [hulpkracht apparatuur op tournee], de roadmanager, leefde nog in de roaring twenties. Is
RNA-moleculegedrag [molecuul – moleculen; gebruikelijker: moleculen/s, dus geen tussen-n!] voorspelbaar? Een rooms-katholieke kerk wordt afgekort met r.-k. kerk. Omschrijf in je eigen woorden, wat het RIZIV [Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering] in België doet.

9. Een robinsonade is een avonturenroman, een rocaille een soort schelpstijl en een rochet een wit koorhemd. Rockabilly is een mengvorm van rock en country-and-westernmuziek. Bij rock-'n-roll heb je rock-'n-rollkousen nodig. Waarin verschilt een Rode Kruispost van een Rode Halvemaanpost? In een Rode Duivelswedstrijd spelen Rode Duivels. In een römertopf kun je stomen zonder vet [een soort van braiseren dus]. De roei-equipe flikkerde het spul achter de rododendrons. Welke vogels roekoeën er? Roetzwart van het spelen roetsjte hij de roetsjbaan af. Rvs is roestvrij staal. Een rvs-wasbak is een roestvrijstalen [bnw.] wasbak. Rohypnol is een slaapmiddel. Bij het schaken kan rokeren (een rokade) heel nuttig zijn. Heet dat nu een rolbevestigend of juist -doorbrekend optreden? Hij is gespecialiseerd in rokken- en hartenjagen. Het romaans is een stijl, het Romaans is een taal. Ze rollebolden over straat. Een ziganoloog bestudeert zigeuners.

10. Roma en Sinti zijn zigeunervolken. De Romereis is geslaagd. De romein is een lettertype, de Romein een persoon. Hoe zit dat
Romeins-rechtelijk? Zijn oeuvre was romantisch-klassiek. Een rombus is een gelijkzijdige scheve vierhoek (een ruit dus). Een romboïde [n/s] is een scheefhoekig parallellogram. Hij draaide zich driemaal in de rondte. Een romusha is een Indonesische dwangarbeider. Een ronzebons is een draagbare poppenkast. Roofing is asfaltpapier. Boven de roodpluchen stoel wapperde het rood-wit-blauw.

 

2560 Dictee dinsdag 18-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (457) √

Dictee – dictees [2560]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 400, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (457)

1. Requiem is een verkorting van requiemmis, mis van requiem [maar ook: een geschrift ter ere van een gestorvene]. Om de vorige [in cijfers] driehonderdnegenennegentig dicteetjes ten grave te dragen, ben ik als een bereisde roel afgereisd naar de Burkinese hoofdstad Ouagadougou, alwaar je met CFA-franken [code: XAF] betaalt. Tot 1984 heette die republiek in West-Afrika overigens Opper-Volta. Het afscheid kwam niet onverwacht(s). Mocht ik nog blij zijn, [komma = leespauze] dat mijn producten niet in een literaire (GB ook: tt) coïtus zijn gebleven … Het atrium mortis, de voorbode van de dood, had zich tijdig aangediend. Aanzeggers waren onder anderen de zeisenman, Jan Langbeen, Knekelpiet, Magere Hein, Vriend Hein, Heintje Pik en de beenderman (de dood). Outre-tombe, postuum, zullen mijn liefdesbaby's wel de hemel in geprezen worden, zodat ik ze later toch weer tegenkom … De afscheidsdienst was indrukwekkend met veel deathmetal. De doodse stilte was voorgoed verdwenen. In dit dictee staat alles wat ik ooit nog had willen opschrijven.

2. Hitler droeg een hitlersnor (geen dalísnor!)! Na een bal masqué volgt altijd een demasqué. Ze zochten de spelt in de hooiberg om deze te dorsen. We zullen nooit overstag gaan. Je mag aanzitten aan het diner, maar je mag dan nergens aanzitten. Een dicteetijger is een GB-vreter, een Groene Boekje(s)vreter. Waar is mijn eau-de-toilettetas? Ik douch me in de douchecabine [uitgaand van het ww. zou je op douchcabine komen ...]. Ik typ en maak een typefout (ook: typfout). We gingen bramen plukken en hebben gevreeën. Mijn betovergrootvader is ooit tot de galeien [te roeien schip] veroordeeld. Ze lieten zich de feta en de gruyère [beide: kaas] (niet) van het brood eten. De piloot zou met flair [bijzondere handigheid van optreden] een flare [fakkel om hittezoekende raket te misleiden] het vliegtuig uit werpen. Hij was een crue [rauw, ruw] vent: hij had iets cru's. De helft van de groente was fijngesneden, de andere helft zeer fijn gesneden. Fijiërs wonen op de Fiji-eilanden en betalen met Fijidollars [code: FJD]. Het fietsgekke bobotype werkte op fiftyfiftybasis bij de FIFA en toonde daar regelmatig zijn fightingspirit aan de first lady [belangrijkste vrouw aldaar]. Nieuw in 2020 (VS): second first gentleman ...

3. Bij de flappentap (gua – dat niet in wdb., gelduitgifteautomaat) kun je flappen tappen. Ik wil er mijn handen noch woorden aan vuilmaken. Moet ik meekijken naar de tv [teevee]? Ze kan nogal snel gallisch [korzelig, ook: geil, heet] worden. Trouwens, uit een vorige zin: dat was met coitus interruptus. De algemene noodoproep is SOS (met een latere herinterpretatie: Save Our Souls). Mijn beddenspreitje is gespreid. Achter iemand aan lopen is iemand achternalopen. De
aa-lava [ah-aa] is bloklava. Mijn spullen zullen eraan gaan. De radio zal wel aanstaan. Hij zal die wel aanhebben. Daar zul je nog een hele kluif aan hebben. Hij is een typische comebackkid [de-woord – maar wel: het digikid!; iemand die ondanks tegenslag telkens weer terug weet te komen]. Als je achter iemand aan loopt, zul je zelf toch ook wel rood aanlopen? Ik moet eropaan kunnen [VD, GB: erop aan kunnen], dat jij die taak aankunt. Ik kan er voordelig aankomen, maar als we er te veel van eten, zullen we aankomen, en moeten we daarna weer gaan lijnen. Bij teerlingspelen kun je met teerlingen [dobbelstenen] spelen. Kaartspelen speel je met kaarten, niet met dobbelstenen; kaartspellen bevatten 4 azen. De Dode Zeewerken zijn bijna voltooid.

4. U begreep al dat ik een bijna-doodervaring (bde) gehad heb? Ze – de een heette Anne – runden een B&B-gelegenheid (bed and breakfast) in een twee-onder-een-kapper, samen met een Zierikzeeënaar. Die laatste maakte een knoert (knoeperd, knoeper) van een fout door Annes amulet kwijt te raken. Uiteindelijk vonden ze die terug achter de rododendrons. 'Colloqueren' betekent in het
Belgisch-Nederlands vrijwel hetzelfde als 'alloceren' [s]. Teugels laten vieren is iets anders dan teugelloos te werk gaan. Polen kun je tewerkstellen. Een prolaps is een verzakking. Pas op voor een stootse [geneigd tot stoten = dekken] ram! Dat is je derde dt-fout nu alweer. De Comédie-Française is een door de staat gesubsidieerde schouwburg in Parijs (officieel: Théâtre-Français – niet te verwarren met de Académie française!). Schoon schip maken noemt men ook 'tabula rasa maken' (met een leeg, onbeschreven blad beginnen). Unbeschriejen en unberufen zijn synonieme termen uit de toneelwereld [ongeroepen, afgeklopt].

5. Toitoitoi, ik wens je veel succes! Homo's hebben een gaydar voor elkaar. Hashtaggen is in een bericht een hashtag (hekje, symbool: #) aanbrengen. Je kunt ook hyven (met Hyves – niet meer in VD – wel GB, facebooken met Facebook en tweeten (twitteren) met Twitter). Ik zou gewoon meedoen, wat de jury daar ook mee doet. IPad is een nieuw fenomeen. Met een iPod kun je ipodden (vergelijk: ipodduim, ook: P). Met zijn geshampoode haar wist hij precies, [komma = leespauze] hoe groot de gesleede [ook: geslede, ww. sleden] afstand was. Glossitis is tongontsteking, glossofobie is speechangst en glossolalie is spreken in tongen; dat las ik allemaal in het glossy magazine. Een dodenmars is een marcia funebre of marche funèbre.

6. Een fyle (volksstam) wordt onderverdeeld in fratrieën [groep van stamverwante families]. Fylliet is een versteend plantenblad. Je kunt in de file staan, een filet (of filetje – americain) eten en fil-à-fil is weefsel met lichte en donkere draad. Fylloxera is de druifluis die de wijnstok verwoest. Als je gefileerd wordt, ben je onderhevig aan scherpe kritiek. Een fyllodium is een verbrede bladsteel zonder bladschijf. De spraakmakende gemeente [de opinieleiders] is de gemeente die spraak maakt. Ganzen gaggelen, verwant aan giechelen. Gaines [èh] – elastische buikkorsetten – zijn in. Deze veelgebruikte ressources [oe] worden slechts door dezen en genen benut. Een galabia is een tot op de enkels reikend, ruimzittend kledingstuk, gewoonlijk van katoen, gedragen door zowel mannen als vrouwen in de Arabischsprekende landen rond de Middellandse Zee. Aan boord is de gamellehut de bijkeuken. Sirih kauwen (sirihkauwen) doe je met bladeren van het gambir [een genotmiddel]. 'Naar de gallemieze(n) gaan' is een Bargoense uitdrukking [kapot(-), te gronde gaan]. De gallicaanse liturgie [in het Westen] was onafhankelijk van Rome. Hij keek in de openlucht omhoog naar het Geitje in het sterrenbeeld Voerman [ook: Wagenman].

7. Een gazelle-ei in de maag van antilopen en gazellen heet bezoar. Gaultheria [goo-tee-rie-jaa] is bergthee en gastro-enteritis is een
maag-darmcatarre. Rai is van oorsprong Algerijnse bedoeïenenmuziek. We kennen ook de RAI in Italië [Radio Audizioni Italiane, een Italiaanse staatsomroep] en in Amsterdam [Nederlandse Vereniging Rijwiel- en Automobielindustrie (ook als naam van tentoonstellingsgebouwen in Amsterdam)]. Hij had zijn closeste [intiem] relatie ooit. Maak een clerihew [vierregelig humoristisch gedichtje] met vanzelfsprekend het rijmschema 'aabb'! Je kunt chapeau bas spelen [zich onderdanig betonen], chateau migraine (hoofdpijnwijn) drinken en op chateaus [kastelen] chatelaines [kasteelvrouwen] achternazitten. Er zijn checklists voor chicklit [vlot geschreven lectuur over en voor moderne jonge vrouwen]. Chilisaus, is dat hetzelfde als chili-con-carnesaus? Kennelijk niet. De slokop had een slok op (en wel net één te veel). Is dit een cliché-uitdrukking? Het klerikalisme is gelieerd aan de clerus [= clergé, rooms-katholieke geestelijkheid]. Een cauloom is een stengellid [geleding van een stengel]. Het cellofaan [glaspapier] en het celluloid [ook gebruikt voor een film] waren met sellotape [doorzichtig plakband] vastgemaakt. Laat je oren uitspuiten, laat het cerumen [de oorsmeer] verwijderen. Pas ook op voor tinnitus, oorsuizen.

8. Het knikkendesileneperk [plant] lag er leuk bij. S.v.p. is voluit s'il vous plaît [a.u.b., alstublieft]. Simonie is handel waarbij geestelijke goederen of met iets geestelijks verbonden zaken voor geld of geldswaarde worden verkocht. Is skeet [dat is op een trapbaan!] nou wel of niet hetzelfde als kleiduivenschieten? Nee, dus. Skûtsjesilen doen ze in Fryslân (net als aaisykjen = eierzoeken, (kievi(e)ts)eieren zoeken). Skijøring is het zich laten voorttrekken op ski's door een paard of een auto. Het slaapkamergeluk [plant] heet ook vredesmosje of baard van Mozes. Chanoeka is het joodse Lichtfeest. Hij wierp het vijgetouw om de stevigste tak van de vijgenboom. Wat is het verschil tussen vlieseline [textielproduct] en vaseline [zalfachtige substantie]? Kortstaarten van een paard wordt ook wel angliseren genoemd. Hierbij nog enkele dictee-uitdrukkingen: meerdere eerste de besten (in verschillende groepen), de een-na-laatste bus (dat is de op een na laatste) en de twee-na-laatste; een bijna-hekkensluiter; duizend tegen een, een(!) uit duizend, temeer daar, eens te meer en telefonische colportage is een-op-eenmarketing.

9. Een voor een vielen ze af. Carottespel en catenaccio hebben veel gemeen. Catharsis is een vorm van loutering. Zo kennen we de cathartische methode [zuiverend d.m.v. bewustmaking]. Charivari is ketelmuziek. Ken je de markies van Carabas (een carabas is een parvenu, een blaaskaak). Die kennen we uit het sprookje 'De gelaarsde kat' [net als 'Riket met de kuif' uit de vertellingen van Moeder de Gans]. De caracal [woestijn- of steppelynx] vertrapte de caracoles [wijngaardslakken]. Reed hij een scheve carveschaats [ijzers in midden smaller]? Een casement [verdiept veld] kom je tegen in metselwerk. Kazematten zijn een soort van bunkers. We aten cassavebrood en luisterden naar de cassetterecorder. Castellologie is kasteelkunde. Wij hebben Castiliaanse en Sevilliaanse kennissen. Bij zijn bezoek aan de cataract [grote waterval] kreeg hij ook nog darmcatarre. De fikh is de islamitische toepassing van de wet, dat wil zeggen de jurisprudentie van de sharia. Een sikh woont in Punjab. We hebben fikkie [vuurtje] gestookt. Geef mijn portie maar aan Fikkie en mijn stickie [blowtje van marihuana of hasj] maar een fikkie [vuurtje]. Samen fiksen we het [spelen we het klaar]. Fixen is spuiten van drugs.

10. Er zijn enkele en dubbele guillemets (guillemetjes – < ... > en << ... >>). Ze bestaan uit twee ineengeschoven chevrons [ook op de mouw van militairen]. Entremetstjes zijn tussengerechten. Het toxischeshocksyndroom is de tamponziekte. Stafylokokken komen in trosvormige configuraties voor. Aan een vleesboom groeit geen vlees. Het is een uterusmyoom. Capitolijnse volksvertegenwoordigers zitten in het Capitool.

 

2559 Dictee maandag 17-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (456) √

Dictee – dictees [2559]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 401, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (456)

1. De kreupelen voerden gezamenlijk een achterhoedegevecht na achterelkaar de benen te hebben genomen uit het achterafcafeetje, waar de café-uitbater – hij leidde een bloeiende handel in achterkamertjesrendez-voustjes – net een achterachterkleinzoon had gekregen. Ze probeerden immers de twee blinden, die met een tussenpoos achter elkaar uit het etablissement vertrokken waren en die niet achteromzagen in wrok, door achteraanhinken te achterhalen, maar het leek erop dat ze steeds verder achteropraakten. Ze passeerden het plaatselijke voetbalveld, waar de lokalo's hun team, dat achter gekomen was en achterstond, opjutten: ze gingen erachter staan. Een adenoïdenlijder zat op zijn achterstevoren staande rollator. De spits kreeg een free kick mee omdat de linkerback [linker back] onreglementair achteroverleunde. De attente ref gaf deze, een
Achter-Indische asielzoeker, een allerallerlaatste(!) waarschuwing.

2. Sommige parvenu's denken dat ze de hele wereld aankunnen, terwijl ze hun eigen werk nauwelijks aankunnen. Het [in letters] acht-twee caféploegje [bnw., obscuur – 8-2-ploegje] leed een [in cijfers]
8-2-nederlaag. Een voorbeeld van een acroniem is asap [as soon as possible – z.s.m., zo spoedig mogelijk]. De acribische quaestor stond de duitendief acrimonieus te woord. Acouchy's zijn staartagoeti's. De openstaande schuld werd à contrecoeur en à corps perdu geacquitteerd (gekweten). Na een achturendag van studie behaalde hij een achtminnetje voor het tentamen 's anderendaags. De officier van justitie acquiesceerde na het proces namens het Openbaar Ministerie in de gerechtelijke, rechterlijke, uitspraak. De anabolesteroïdentoediening (GB, VD n, s) mislukte faliekant. De waarneming stijfde hem in zijn opvatting: dit overhemd was met stijfsel gesteven. Hij drong me meerdere borrels op, maar ik wilde het bij een(!) houden. Ik wilde immers mijn positieven bijeenhouden. Schrijf je stretch broek of stretchbroek? Voor striae geldt: dat is een lastig gevolg van zwangerschap.

3. De airmarshal, aficionado van airedaleterriërs, nuttigde zijn
à-la-meunièretong [door de meel gehaald – à la meunière] met aioli [koude knoflooksaus] met 'akkebah' [uitroep van afkeer]. Zijn ohs en ahs waren niet van de lucht; ook de uitroep 'Allahoe akbar' ontvlood zijn mond. Zijn geaggregeerde agressie leefde hij uit op de man in een pak van afghalaine [harige japonstof] die hem vroeger ooit bij de ahbozis [vroeger, fout: ahboris] [in NL: algemeen, horen, bovenste ledematen, onderste ledematen, zien, intelligentie, stabiliteit (vroeger bij de keuring voor de militaire dienst gebruikte term)] een S5'je [geestelijke stabiliteit 5, reden voor afkeuring militaire dienst] had onthouden. Toen hij ook nog op een affichetje (GB: een diminutief, verkleinwoord), las dat in het circus een criminele alibaba [iemand uit het Midden-Oosten, vanuit vooroordeel beschouwd als misdadiger], zou optreden, sloegen alle stoppen door. De commissie ad hoc – of is het ad-hoccommissie? – besliste anders. Bij de afdeling Human Resources werkte een afaticus [afasie = onvermogen tot begrijpen en spreken] – en dus geen aeschroloog! [uiten van ontuchtige taal] – die op een afbeeldsel van de god Aesculaap de AEX-index [Amsterdam Exchanges Index (beursindex van Amsterdam)] genoteerd had. Hij wilde van zich af bijten, toen men hem over het aes alienum [geleend geld] aansprak, maar hij heeft toch maar zijn tong afgebeten. Het hangt ervan af, hoe je ervan afkomt. Wil het bezoek afscheid nemen?

4. Het afscheidnemen viel haar zwaar. Zijn afgewende gelaat gaf aan dat hij zich afwendde om niet haar afgewende gewoonte te hoeven volgen. Een structurenvergadering vind je in Suriname [van een politieke partij]. Op je boterham moet je stroop smeren, om in het gevlij te komen moet je stroopsmeren. Welke syncopebetekenissen ken je zoal? Een tertiaris is een derdeordeling. Een aide de camp [adjudant – adc] is meestal geen aide de cuisine [hulpkok]. In haar kleren van aïda [katoenen weefsel] luisterde ze naar de Aida van Verdi. Scherpslijpers lijden niet aan aichmofobie [ziekelijke vrees voor al wat scherp is]. Ik had geen (keine) ahnung dat aguardiente brandewijn is. Een agrégé is een Franse middelbaaronderwijsdocent. De Ajaxsupporters steunden de Ajacieden. Is Airwick [merk luchtverfrisser] wel nodig in een airconditioned kajuit? Ainsi soit-il (het zij zo), de aioër [assistent in opleiding] had gelijk: op de aileron [rolroer] zat wel degelijk een ailanthusvlinder die door een aigrette [zilverreiger] belaagd werd. De term 'zenegroen' komt van 'altijdgroen'. Akoepedie [hulp, ook kunstmiddelen] is bestemd voor slechthorenden. De bloemengeur van de akoniet [monnikskap, giftige plant] verblijdde [ook: verblijde – ww. verblijden = verblijen] de acoliet tot op het bot.

5. We deden het à l'instar [ook: ad instar – op de wijze van] grootmoeder: alle schoven werden gealigneerd [in rechte lijn plaatsen]. Jammer, dat ze daarna gealiëneerd [verkocht] werden. De alibiali [allochtoon die in een functie slechts getolereerd wordt om de schijn van discriminatie te vermijden] barstte van de alibi's. Met alevieten worden vrijzinnige sjiieten [stroming in de islam] bedoeld. Alex' gevecht met Alice' broer had veel weg van zwartepieten en gooien met aleppo-inkt. Op de tarweakker waren de sporen van al- en dieldrin [verzamelnaam: drins, mv.] – verwant aan DDT, dichloordifenyltrichloorethaan, in veel landen verboden – nog duidelijk te zien. Zijn Ali Babaoutfit [alibabaoutfit] met Ali B-petje [donorprincipe, geen punt achter de B] was een daverend succes. Je kon zien dat het alleen-zijn aan hem vrat: van de allemande [dans] kwam weinig tot niets terecht.

6. Allahs wil geschiede! Op allerheiligendag [Allerheiligen] bad het allerbijdehandste jongetje tot de Allerhoogste. Uit zijn
alles-of-nietspoging [alles of niets] bleek dat hij allesbehalve clever was. Tetralogie van Fallot is een aangeboren hartafwijking zoals die bij 'blauwe baby's' bestaat. De idee van de theodicee [rechtvaardiging van God] komt van Leibniz. Het zogenaamde torentjesoverleg vindt plaats in het Torentje. Wat is een rechter a quo [tegen wiens beslissing het rechtsmiddel gericht is = judex a quo]? Hoe heet je rechterbuurman [rechter buurman]? Ik wil je niet wijzer maken dan je bent, maar Piet heeft je iets wijsgemaakt. Je kunt je spullen kwijtraken en je adem kwijt zijn. Hij reed privé auto in zijn privéauto [privé auto]. Zijn kakibroek was een kaki broek. Na de zoveelste zes min heeft hij zijn zesminmentaliteit aan de wilgen gehangen. We leven – tijdens schrijven van dit dictee – in tweeduizend (en) elf. Weet jij iets komisch? Het eeuwige Rome, de Eeuwige Stad [la città eterna, urbs eterna]. Hooggelegen, hoger gelegen.

7. Als je handgemeen wordt, heb je een handgemeen. Siamese tweelingen kunnen een hand gemeen hebben. Mooie werkwoorden: braak liggen, wijsmaken, afhandig maken en kwijtraken; die kun je maar kwijt zijn. Zijn zaken waren pico bello in orde. In de Goereese upper ten [elite] heerste een overzeese en farizese (als van farizeeërs) sfeer. Hij deed nog cruer [ruw, ongezouten, onverbloemd], de lucht werd nog weeër [onpasselijk makend] en ik werd alsmaar moeër. Waar zijn de rubberhandschoenen [rubber handschoenen, rubberen handschoenen] van mijn rechterbuurman [rechter buurman]? Wat, is zijn rechteroorlelletje [rechter oorlelletje] gehavend? Geef hem een plak deventerkoek (dat alleen in VD – GB en VD ook: Deventer koek). Het bijdehante jongetje – of was hij zelfs het allerallerbijdehandst? – deed de boudste beweringen. In die apocriefe boeken werden lieve jongens ten tonele gevoerd. De halvegare was niet wars van vunze taal en grove woorden. Schots en scheef maar wel kant-en-klaar lagen de dubbel en dwars verdiende prijzen klaar. Dor, dorder, dorst, zoals ver, verder, verst.

8. 'Seminaries' is de verzamelnaam van grootseminaries en kleinseminaries, hoogstmerkwaardig [hoogst merkwaardig] om zo te zeggen. Bij trukeren trek je de trukendoos open, debiteer je trucs en trucages en met enig geluk geniet een trucker, een truckchauffeur, daar dan van. De tuchtrechter neemt tuchtrechtelijke maatregelen. Ze dronken variététheaterthee. Vasopressine (ADH – antidiuretisch hormoon), is een vochtvasthoudend hormoon, dat vaten vernauwt. Je kunt veilig stellen, dat het veiligstellen van de belangen van de terdoodveroordeelde goed gelukt is. Hij vermarktte het nieuwe product gewiekst. Johan Cruijff is een verlosser, Christus is de Verlosser. Neem een glaasje vermout en vernachel [voor de gek houden] me niet: doe niet alsof je de vloer vernagelt [bespijkeren]. De VAD is de vermogensaanwasdeling (nooit tot wasdom gekomen). Naar verluidt hebben we meer te verwachten van het Vermeylenfonds dan van het Davidsfonds [beide: BE, taal]. Kijk: een verneuteld [nietig] kereltje.

9. Hij is een doeal (manusje-van-alles, factotum), maar ook een vernielal. Die boeken worden verramsjt [afbraakprijzen]. Dit land is heel vroeger al verroomst [rooms geworden]. Wie weet waar hij nog verzeilt of verzeild raakt … De verzenderkesdag (niet meer in VD) is gekoppeld aan de eerste april met zijn eenaprilmoppen (1 aprilmoppen). Bel me maar op mijn 06-nummer [nulzesnummer]. Ga je de verzenen [hielen, Bijbeltaal] tegen de prikkels slaan? Houden Joden (joden) voorafgaand aan de (Grote) Verzoendag (verzoenfeest) grote verzoendag [wassen en verschonen]? De koppermaandag wordt gewestelijk ook verzworen maandag (ook: verloren maandag) genoemd [maandag na Driekoningen]. De vestaalse maagden hielden het vestaalse vuur voor Vesta [godin] brandende. Dat klinkt archaïsch [ouderwets]. De vetebemiddelaar slaagde niet in zijn opzet. Een driedubbele rittberger besliste de finale van de vrije kür. Lewis Carroll is de schrijver van 'Alice in Wonderland'. Daaraan hebben we de term
'alice-in-wonderlandsyndroom' [metamorfopsie – voorwerpen misvormd zien] te danken. Een Vinex-wijk [in NL: Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra] kan nooit erg oud zijn.

10. Dit is duidelijk een chateau migraine [(slechte) hoofdpijnwijn]; geef mij maar châteauneuf-du-pape – een krachtige rode rhônewijn uit het zuiden van het Rhônegebied. Dan heb ik weer het gevoel te leven als God in Frankrijk, zeker als de chatelaine van dat chateau mij die serveert bij het nuttigen van deze chateaubriand – biefstuk van de ossenhaas voor twee personen. Als dessert hadden we de keuze uit crème brûlée, dame blanche, pistache-ijs, macedoine [vruchtengelei als dessert] en île flottante [bollen eiwit die drijven].

 

2558 Dictee zondag 16-01-2022 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 189 RL √

Dictee – dictees [2558]

Wekelijkse dicteetest 189 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 689

1. Iran heeft de ……., Saoe/udi-Arabië de ……….

a. rial                                       rial

b. rial                                       riyal

c. riyal                                      rial

2. De ………….. zat in het ……………...

a. reuzenrat                                  reuzenrad

b. reuzerat                                    reuzerad

c. reuzerat                                     reuzenrad

3. Van …………… krijg je echt geen ……………...

a. rinestones                            rinophyma

b. rhinestones                          rhinophyma

c. rhinestones                          rhinophima

4. …………... brengen …………….. over.

a. Rickettsiae                           rickettsiose

b. Ricketsiae                            ricketsiose

c. Rickettsia's                           rickettsiosis

5. Een …………… is een ……………...

a. reférérechter                       kort gedingrechter

b. reférérechter                       kortgedingrechter

c. référérechter                        kortgedingrechter

6. Hij zweert bij …………. uit het …………....

a. riocha                               Ebrodalgebied

b. rioja                                  Ebrodalgebied

c. riocha                                ebrodalgebied

7. ……………. is gewoon ……………....

a. Ribfluweel                           ripsfluweel

b. Ripfluweel                           ripsfluweel

c. Ribfluweel                            ribsfluweel

8. Een …………… is de plant ……………...

a. zonnehoed                              purpurrudbeckia

b. zonnenhoed                            purperrudbeccia

c. zonnehoed                               purperrudbeckia

9. Met …….. wordt ……………….. aangeduid.

a. EDI                            electronic data interchange

b. edi                              electronic data interchange

c. Edi                              Electronic data interchange

10. De …… en de ……. zijn strijkinstrumenten.

a. goesla                                     egras

b. goezla                                     egraz

c. goezla                                      égraz

Oplossingen [189]: zie hieronder.

 

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [189]

1b 2a 3b 4a 5c 6b 7a 8c 9a 10b

Contact: leentfaarrein@gmail.com