2557 Dictee zondag 16-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (455) √

Dictee – dictees [2557]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 402, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (455)

1. Leer tellen: één Serf, twee Serven. Een andreaskruis [bij
niet-beveiligde overwegen] is een sint-andrieskruis. De Angelsaksische, angelieke [engelachtig] stoeipoes van een anesthesiologe [narcotiseuse] was angeheitert [vrolijk, aangeschoten] en speelde naar luid van mijn zegsvrouw en naar verluidt luid op haar luit, een angelica (kan net als 'angélique' ook voor 'engelwortel' staan). Kan een goudsmid een gesmolten gouden ankh [sleutelkruis] gebruiken als vulling voor anken [stalen of geelkoperen dobbelsteenvormig voorwerp met uithollingen]? Hij is ondergedoken in het anonimaat van de AA, de Anonieme Alcoholisten, waar hij veel anonieme anonymi treft. Het antiamerikanisme getuigt van
anti-Amerikaanse sympathieën. In de antiroman werd de draak gestoken met het antiklerikalisme [clerus, clergé = r.-k geestelijkheid]. Hun houding was antipaaps en anti-jachtpartij. Recent zijn een nieuwe antioxidans [aan voedingsmiddelen toegevoegde stof om bederf door oxidatie tegen te gaan] en een nieuw anticoagulans [antistollingsmiddel] vermarkt, op de markt gebracht. De ARP was de Antirevolutionaire Partij (VD, thans opgegaan in het CDA: Christendemocratisch Appel, VD). Een antipyreticum helpt tegen koorts, een antimycoticum tegen schimmels.

2. Anxiolytica helpen tegen angst. Het woord 'apartotel' komt van 'appartementenhotel'. Dat is allemaal larie en apekool [onzin]! En dan ook nog een apachedans [indianen] ten beste geven? Een compromis was à portée [binnen bereik]. Hun reactie was nogal apotropaeïsch [afwendend, bezwerend]. Er waren veel DDR-apparatsjiks [historisch: Deutsche Demokratische Republik]. Deze muziek moet beslist appassionato [hartstochtelijk] gespeeld worden. De afkorting A.C. staat voor appellation contrôlée [van wijnen: herkomst oké, OK]. Een VCR is een videocassetterecorder; videojockeys, vj's (veejays), spelen daar vaak mee. De radio-cassetterecorder stamt van veel oudere datum. Een vierdeserie kan slaan op schoolklassen of op opeenvolgende speelkaarten. De villanelle (GB, VD ook: villanel(la)) (versvorm) kun je vergelijken met de canzonetta [kleine canzone]. Het beest was vingerlang, mogelijk zelfs twee vingers lang. In de voorgeschiedenis van het brood speelt de vladencultuur [koek van ongezuurd deeg] een belangrijke rol. De term 'vivat' komen we in Van Dale tegen bij de studenten ('io vivat') en in 'vivat, crescat, floreat' (het leve, groeie en bloeie).

3. Het vogelperspectief is de bird's eye view [uitz.], het tegenovergestelde is het kikvorsperspectief. Een voltijdstudent is een fulltimer. 4wd's zijn fourwheeldrives (GB – VD ook: fwd) en awd's zijn allwheeldrives (analogie, GB). Après tout, after all, après coup viel het après-skiën nog wel mee. Bij de arbvo krijg je een arbvonummer [in NL: arbeidsvoorziening]. Een ariër is een blanke niet-Jood. De dubbel verlaagde a is de ases, de dubbel verlaagde f de feses (en de aïsis?). Op onderzeeboten gebruikt men de asdic [anti-submarine detection and investigation committee]. Een ashram is een zekere leefgemeenschap. Een aryballus is een oliekruik. Noch een borstrok van asclepiaswol noch ascorbinezuur [vitamine C] helpt tegen ascites (buikwaterzucht). Met de ASCII-code [American Standard Code for Information Interchange] werden alle in MS-DOS beschikbare symbolen weergegeven (128, de extended ASCII-code heeft er 256). De Atlantikwall was quasiondoordringbaar. Thuis heb ik meestal een athomegevoel. De betaling werd geatermoyeerd [uitstellen]. Een bevalling à terme [op tijd] heeft weinig onverwachts. Een astrilde is een Australische prachtvink.

4. Vroeger stond 'VOS' voor 'Vrouwen Oriënteren zich op de Samenleving'. In dat kader had je ook voscursussen. Die term wordt nu ook gebruikt voor vos-cursussen [vee-joo-wèhs] (voortgezet onderwijs voor senioren). De vp [vicepresident] van Shell sprak met de mp [minister-president]. Het Vrijheidsbeeld staat in New York. Marietje heeft vues [vuus] (een oogje) op Pietje. Als een moslim gegroet wordt met 'salam aleikum', dan hoort hij terug te groeten met 'wa-aleikum
as-salam'. De Wanen [alleen GB] en Asen tref je als goden aan in de noordse mythologie. WAO'ers krijgen een WAO-uitkering [in NL: Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering]. Het Warau is volgens het Groene Boekje een Zuid-Amerikaanse indianentaal. De waszij(de) met de wasechte kleuren was echt. In Wassenaar zag ik een wapen met een heraldische wassenaar [wassende maan]. Een waterkrachtcentrale kent geen warmte-krachtkoppeling (wkk – verzorgt die warmtekracht?). De runner-up vond, leed, in Waterloo een waterloo (GB: beslissende nederlaag). Het waterpasse [bnw.] vlak was perfect, egaal vlak. Een waterpoloploeg bestaat uit waterpoloërs of waterpolosters [nog niet: beiden – zoals bij korfbal]. Asystolie is hartstilstand.

5. Ze had een watten popje [wattenpopje] gefabriceerd. Ze gingen een weddenschap aan, hoe de nieuwe weddeschaal eruit zou zien. Vergeet je het wedgwood [Engels porselein] niet? Het contract werd van wederzijde (van weerszijden, wederzijds), door partij en tegenpartij, goedgekeurd. Sommige corpsstudenten waren lid van het weerkorps [openbare orde en rust]. De medewerker werd weggebonjourd. De krentenweggen werden over 's heren wegen naar de detaillisten vervoerd. Houdt een halvewaarhedenverkoper het midden tussen een weetniet en een weetal? Scheer je weg! Zorg dat je borst- en buikharen weggeschoren worden! Waarom geven GB en VD voor 'wegparcours' maar één schrijfwijze? 'Wegparkoers' kan als samenstelling moeilijk worden afgekeurd. GB: 2020 wel, VD (nog?) niet!

6. De brandmeester gaf het sein 'brand meester'. Hij kruidde zijn taal met Attisch(!) (uit Attica, Griekenland) zout (maar niet met het Attische dialect, waarin hij een attische opmerking – blijk gevend van fijne geestigheid, vernuft – verwerkte). Vervolgens kruide hij het afval weg. In Oostenrijk dook het austrofascisme op. Hij strandde omdat hij de autopanneset niet bij zich had. Het Avestisch is een Indo-Iraanse taal, waarin de Avesta (Zend-Avesta – heilig boek van de oude Perzen dat de leer van Zarathoestra bevat) is geschreven. Het azijnmaken is niet iedere azijnzeiker na het avondmalen gegeven. De serie badges [button, naamspeldje] werd in één batch [één productieronde] geproduceerd. Wanneer was Bahamontes' laatste Tourzege [verkorting van Tour de France]? Onze volgende reis gaat naar de Bahama- en Bermuda-eilanden. Bah, aan deze baguette [stokbrood] zit kraak noch smaak. Naar het(!) bagno [gevangenis] mochten ze hun banjo's meenemen. Wat zegt de baedeker ((reis)gids) hierover? De bagatelle [muziekstuk] die ze speelden was niet veel meer dan een bagatel, een niemendalletje [kleinigheid]. De woordvoerster calumnieerde [belasteren] de tegenpartij behoorlijk. Kan je van twee bacootjes [cola met schoot rum – merknaam Bacardi] al bacteriëmie [bacteriën in bloed] krijgen?

7. Het avoirdupoids(stelsel) [zeker gewichtsstelsel] is minder bekend. Een Welshman [uit Wales] spreekt Welsh [vgl. Rotwelsch]. Een wieme [plaats om vlees te roken] zit in een schoorsteen, een wiep is een bos rijshout. De mokkels [meisjes] aten wokkels [spiraalvormige zoutjes]. De frêle [broos, teer] freule [adellijke jonkvrouw] fröbelde er met haar fractie met grote frequentie maar wat op los. Toen een frulleman [knoeier] haar frustratietolerantie op de proef stelde, wist ze als rasechte Friezin niet meer uit te brengen dan: 'Fryslân boppe!'. Haar frozen shoulder [pijnlijke stijfheid schouder], omhuld met frottéweefsel, verhinderde haar niet frugaal [sober] een frottola [Italiaanse liedvorm] ten gehore te brengen. Haar eega's hockeyshirt, dat na een frommelgoal nogal besmuikt geraakt was, moest in de frontloader [voorlader, wasmachine] gereinigd worden. Ze gebruikten geen French letters [condoom]. De frescoschildering [waterverf op verse laag kalk] van de fresnellens [trappenlens, met concentrische ribbels] is zeer geslaagd. De freelancejournalist [bnw., toch aaneen, ook freelance journalist], een fluwelen frederik, wist op freelancebasis [freelance basis] heel wat free publicity [gratis reclame] over het freestyleskiën [freestyle skiën] te genereren. Flaminganten [Vlaamsgezinden] en franskiljons [Fransgezinden] verdragen elkaar zeker niet!

8. De franjeschildpad (matamata) maakte geen deel uit van het frankensteinvoedsel (zeker gm-voedsel). De fragiele [broos, zwak] jongeman leed aan het fragiele-X-syndroom [o.a. verstandelijke beperking]. Alle Worddocumenten worden verwerkt door een wordprocessor [Wordwordprocessor?]. Het wort is een aftreksel van mout. Zou yamsworteljam smaken? Framboesia [tropische huidziekte; knobbels] wordt ook aangeduid met yaws (GB). Een kamikaze(piloot) [zelfmoord] is beslist geen zakjapanner; ware dat wel zo, dan zou het een zak-Japanner zijn. Met een zaligverklaring werd de vorige paus zalig verklaard. De Zaligmaker verleent zaligmaking. Mijn methode is de alleenzaligmakende. In de zee-engte zwom een zee-eend. De
pc-fabrikant in zijn macfarlane [lichte overjas zonder mouwen] bediende zich van trucfotografie. Wanneer gebruikt men cfk-vervangers [chloorfluorkoolwaterstof]? Bij ijshockey kent men de crosschecking, bij de cricketsport niet. Aan een shock kan stroom te pas komen, aan choqueren (ook: shockeren) niet. De jakobsladder is de scala caeli.

9. Een bal champêtre wordt in de openlucht gehouden: het is een openluchtbal. De winkeliers maakten hun balansen op. De bakra [SR: blanke (Nederlander)] had een balaclava [bivakmuts] op en smulde van een baklavaatje [honinggebak]. Zij wilde op de muziek van de balalaika dansen, maar moest bakzeil halen. Hij dacht onversneden hasjiesj te kopen (en gaf nog baksjisj – fooi; baksis = extraatje – ook), maar was bakker-an: mooi erin gelopen. Het bakszeuntje [jongste matroos] kreeg een gore bak te horen. De term 'roodhuid' [beledigend: indiaan] is een voorbeeld van een bahuvrihicompositum. Heb je bij een bain-mariepan ook bak-en-braadvet nodig als het een antiaanbakpan is? Uit een balthasar [wijnfles, 12 liter] kan je lang drinken, maar geen longdrink [uit hoog glas] halen! Wat is dat een veelkleurig kruidenboeket met een balsemiek [heerlijk geurend] kruidenbouquet [geur]! Hij liet een ballon d'essai [proefballonnetje] op. Met ballpoint schreef hij een komische tekst in de balloon [tekstballon]. Een ballista was bij de Romeinen een blijde [werpgeschut bij belegering]. In een ballon captif [kabelballon] ga je meestal niet echt de lucht in. Die Balinees kwam van Bali en stond als balienees achter de balie.

10. Wil jij bangeriken bang maken met je bangmakerij? Tot in Dhaka (niet in VD), de hoofdstad van Bangladesh? 'Ban de bom' was het motto van de ban-de-bommers.

 

2556 Dictee zaterdag 15-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (454) √

2556 Dictee zaterdag 15-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (454)

Dictee – dictees [2556]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 403, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (454)

1. Het voetbalteam was zegenrijk, omdat het veel zegen ontving en zegerijk, omdat het veel zeges behaalde. In het zelfgeschreven briefje prees hij de zelfgemaakte jam aan. Het zinnespel [toneelstuk rederijkers] was zinnenprikkelend. Het grootste deel van de tuin kreeg een zodenbedekking. Ik zag ze zo-even voorbijzoeven. De zoutevis [gezouten kabeljauw, labberdaan] was goed van zoutte [uitdrukking: dik van zoute = veilig]. We voeren om de zuid [in zuidelijke richting – via Kaap de Goede Hoop]. De voertaal daar was het
Zuid-Afrikaans-Engels. Welk Zuidzee-eiland bedoel je? De Zwaanridder komt voor in de sagenverzameling met Lohengrin. Krijg ik dat zwart-op-wit? Een enkele zwei is L-vormig, een dubbele zwei T-vormig. Sudorifera zijn zweetdrijvende middelen. Hij zweedde [geschikt maken voor ontharing] de huiden met kalkmelk of -brij. Even voorstellen: mijn heuse naam is Ad Interim. Koriander is een sterkriekend zaad. De auteur las zelf zijn kortverhaal [alg. B.-N. – NL: kort verhaal], een short story, voor. Kostumeren is in een passend kostuum steken. Hij had krephaar [gekroesd].

2. De krobia is een cichlidenachtige zoetwatervis. De ngo's [niet-gouvernementele organisatie, ook: non-] waren actief in Afghanistan, met name in Kaboel. Na de kwartfinale kwam de halve finale. De
runner-up [kans op kampioenschap] veroverde een halvefinaleplaats. De kaketoe is een soort van papegaai. In de bosschagebundel kwamen heel wat story's over tra's en ook over een loo voor. Denk aan Het Loo bij Apeldoorn. Een kruislieveheer is gewestelijk een kruisbeeld. Kryoliet is ijssteen. De ktv's [kleurentelevisie] hadden een hoge kwaliteit. Kukeleku, zo riep de haan. In de Tweede Wereldoorlog speelde de Kultuurkamer [Nederlandse cultuur doordrenken met nationaalsocialisme] een bedenkelijke rol. Een kumquat [lijkt op sinaasappel] is een zure vrucht. De benaming voor de traditionele Chinese vechtsporten is kungfu. Er werd kunst- en vliegwerk van ons gevraagd. Een vervoerder die met kunst rijdt, is een kunstrijder. Een schaatser kan dat ook zijn. In een kursaal [kuhr-saal/koer-zaal] of kurhaus [oe] – die vindt je partner vaak in een kuuroord – kun je gewoon kurkumapoeder [oe] [geelwortel] bestellen.

3. Maar of ze het hebben … Met een kuras [borst- en rugharnas] kun je moeilijk een vrije kür [kunstschaatsen, paardensport] rijden. De kwaaien moeten met de goeierds lijden. De kvv'er [kortverbandvrijwilliger] was een uitstervend ras. De capaciteit was vele kW's (kilowatts). De kwaaiigheid droop eraf. Hij was kwansuis dronken. De promovendus, een rare kwant eigenlijk, promoveerde op een onderwerp uit de kwantumchemie (quantenchemie). De kwatta-aap is een zwarte slingeraap uit Suriname. De term 'kWh' [kilowattuur, kilowatt-hour – eenheid van elekrische energie] zul je wel goed schrijven, maar moeten 'kwijtraken', 'kwijtmaken' en 'kwijtspelen' aaneen of los? Een kwispedoor is een spuwbak. De Kwinti's [Suriname] spreken Kwinti. Wat is de kwintessens [essentie] van de kwintencirkel [muziek]? Een kwikwi [vis] is bepantserd met beenplaatjes. De vruchten hingen laag bij de grond. Heeft Laagland-Schots een antoniem? Kennelijk niet. De piloot kon hoog of laag springen en wilde hoog vliegen [niet aaneen! – ook niet letterlijk – wel hoogvliegend en hoogvlieger], maar de order was: laagvliegen. Is dit transport er een met hoog- of laagradioactief afval [hava = hoogactief vast afval, vgl. lava, laag ...]?

4. Labberdaan is gezouten kabeljauw, zoutevis. Ik zou 'Labourregering' schrijven zoals ik het schrijf (het slaat duidelijk op de partij Labour – vinden GB en VD nu ook!). Het lacrosse is een op hockey lijkend balspel, à la hockey dus. De ladelichter liet de ladekast vallen. Het Ladino (Judezmo) is een op het Castiliaans gebaseerde taal van nakomelingen van Sefardische Joden die in 1492 uit Spanje werden verdreven. Van de laesies noemen we de geboorte- [geboorteletsel] en de dwarslaesie [doorsnijding ruggenmerg --- > verlamming]. Welke twee zijn de Lage Landen? Er zijn ook lagergelegen landen (en zelfs laaglanden). De Lagerhuisleden voeren Lagerhuisdebatten in het Lagerhuis, niet in het Hogerhuis. Drinken lagere-inkomensgroepen lagerbier? De Landwacht (Landstorm) bestond uit landwachten. Een langbeen is een ooievaar of de personificatie van Jan Langbeen, de dood(!). De languissante [smachtend, kwijnend] dieren smachtten naar langvoer: hooi en stro. Wij lapten [geld bijeenbrengen] om de Lappen nog aan enige lappen [stukken stof] te helpen. Horen het laospoeder [galanga] en de lanoline [lanolien, wolvet] wel in de lanthaanreeks [de reeks elementen van lanthaan – La, 57, ook: lanthanium – tot en met lutetium – Lu, 71, vroeger Cp, cassiopeum – (atoomnummers 57-71) – ook zeldzame aarden] thuis? Duidelijk: nee!

5. Een latei is een draagbalk, een latafel een commode [als je belatafeld of bekotebikkerd bent, ben je niet goed wijs] en een latrelatie is zo genoemd naar 'living apart together'. Ik moet je helaas lastigvallen. Het 'gewone' principe bij een wachtrij voor een loket is: first in, first out (het fifoprincipe). De lastminutereis was last minute. Een beetje wet of KB eindigt met 'lasten en bevelen'. Ik heb geen klassieke opleiding: jouw Latijn is latijn voor mij, zeg maar koeterwaals (geen Luikerwaals). De latin lover [vurige minnaar], een latino [inwoner van de VS die afstamt van Latijns-Amerikaanse voorouders] met een latrelatie, was idolaat [dweperig, afgodisch] van latin rock [muziekstijl]. Met laudanum wordt opiumtinctuur bedoeld [pijnstillend]. Een lawaaischopper pleegt uit te blinken in lawaai schoppen. De leadzangeres [belangrijkste in een popgroep – vgl. leadalt, leadgitarist] was knap (lazarus).

6. De term 'lcd-scherm' komt van 'liquid crystal display'. De lazerstraal [lammeling, rotzak] werd getroffen door een laserstraal. Hij kreeg zo op zijn lazerij, dat hij naar het lazaret moest. Een leaflet is een folder. Een leba is een Surinaamse geest. Ik ben mij het lebbes, het leplazarus, geschrokken. Ledjes [ledlamp, light emitting diode] zijn energiezuinig. Lecithine [versterkend middel] is een plantenextract. Lechajim is een Joodse wens: proost! Schrijf je leegmaken, leegplukken en leegplunderen los of aaneen? In de muziek is legato 'gebonden'. De leeuw keek omhoog naar de Leeuw. Het leewater is een vochtophoping en leewieken is gewoon kortwieken. Legendevorming vond al snel plaats. Zijn leidersstijl was heel direct en to the point [ter zake]. Wat was Ariadnes leidraad [richtsnoer, gids]? Ze zongen eerst een leis, [middeleeuws godsdienstig lied met refrein, m.n. kerstlied, vgl. kyrie (eleison)] later meerdere leizen. Lekrijden schrijf je aaneen; lekschieten ook, of juist niet? De leliaards [aanhangers Franse koning] en de klauwaards [idem graaf van Vlaanderen] bestreden elkaar rond 1300. De Lelystatter hield van lelietjes-van-dalen.

7. Hij at lendenbiefstuk. Ik heb Piet goed lens [beurs] geslagen. De pomp was ook nog lens [geen water meer]. In een leporelloboek [boek waarvan de bladen uit één lange, in harmonicavorm gevouwen strook bestaan] valt weinig te lezen. Een lepidopteroloog bestudeert vlinders. Als je wilt afvallen, moet je lepelsgewijs eten. Leprozen (geen planten!) zijn lepreus en meestal niet preuts [ingetogen, kuis]. Ten langen leste gaf ze het op. Lethargie [ongeïnteresseerdheid] kan letaal [dodelijk] zijn. Lesbiennes (lesbi's, lesbo's) zijn lesbisch. Waarin verschillen leukocyten [witte bloedcellen] en leukoplasten [zetmeelvormers]? In de Levant [het Oosten] kan de levant [een wind] waaien. De leviathan [monsterachtig mythisch waterdier in de Bijbel] komt in Job 40 en 41 voor. Als je iemand de levieten leest, berisp je hem streng. Levitatie is hemelvaartbeleving. Restaurant De Librije in Zwolle is genoemd naar de fameuze librije [oude kerk- of kloosterbibliotheek] aldaar. De liaisonofficier zorgt voor de verbindingen. Liberaal-democraten zijn van allebei wat. Haar robe [damesjapon] was lichtbeige. De boerderij stond in lichtelaaie (ook: lichterlaaie). Ze sliepen in een lichtgewicht tent [lichtgewichttent]. De lictor is de drager van de fasces [bijlbundel]. Hoezo, je lifestyle [levensstijl, manier van leven] aanpassen?

8. Het lichtjesfeest is het feest dat wordt opgesierd met veel kleine lichtjes van kaarsen, lampions, fakkels en dergelijke, met name het Divali bij de hindoes, Chanoeka bij de joden en het joelfeest bij de Germanen. Van lieverlee (ook: lieverlede) kwam ze tot leven. Een lieveheer is een kruisbeeld van Lieve-Heer (ook: Onze-Lieve-Heer). Zo is een lievevrouw een beeld van Lieve-Vrouw (ook:
Onze-Lieve-Vrouw). Overigens: mijn eega is ook een lieve vrouw. Een light verse [lichtvoetige poëzie] kan moeilijk over een lightrailverbinding [tram en metro] gaan. Lag het lievevrouwebeestje [lieveheersbeestje] in het (onze)lievevrouwebedstro [plant]? Als de afkorting 'fl' van 'florijn' in de drukkerij in één stuk gegoten was, noemde men dat een ligatuur. Lijkopening is autopsie, necropsie, sectie, obductie of postmortaal onderzoek [een post-mortemonderzoek is post mortem]. Zit niet te lijzebetten [een lijzebet is een trage vrouw]! Ze noemden het
lik-op-stukbeleid [lik op stuk], het was echter een beleid van likmevestje. Lindaan [gammahexachloorcyclohexaan] doodt insecten. De limousine [auto] botste op een limousin [rund].

9. Hoeveel regels telt een limerick? Vijf (het is ook tulen kant). De lilliputters woonden aan de liman [door een strandwal afgesloten zeebocht aan een riviermonding]. Hij is links-extremistisch en dus linksgeoriënteerd. Hij ging linea recta [direct] over op zijn lingua franca [beschaafde omgangstaal – geen metaal!]. Is een linden of lindehouten, bank duurzaam? De lipizzaner(!) vertrapte het linnaeusklokje [GB – vgl. L. of Linn. = linneaans]. Een lipssleutel past in een lipsslot. Zij had een teveel aan lipstick op. Een lit(t)erair historicus doet lit(t)erair-historisch werk en is vaak lit(t)erair-kritisch. De muezzin [moskeebeambte die oproept tot gebed] blies en riep hoog van de toren. Er waren ook moedjahedien (opstandelingen in Afghanistan) onder zijn gehoor. De lit(t)eraire stijlperiode aan het eind van de achttiende eeuw in Duitsland, Sturm und Drang, is de naamgever van het onrustige overgangstijdperk (meestal toegepast op de adolescentie), de sturm-und-drang(periode). Bij de partnerruil waren twee lits-jumeauxs nodig. Het live-tv-debat vond in een L-kamer plaats. De litigieuze [betwist] goederen werden door de rechter geconfisqueerd [in beslag genomen]. Een Lloyd's-lid [bureau voor de classificatie van zeeschepen, Londen] is machtig.

10. Bij 'dat is zo slecht nog niet' is er sprake van een litotes. Het loepzuivere doelpunt werd afgekeurd. Logee Janneke mocht bij mij in de loge zitten. Heb jij een logaritmetafel bij je? Een loelav [mv. VD: loelavs of loelavim, GB: loelaviem] is een palmtak, gebruikt op Soekot. Een loeach is een Joodse almanak of kalender. Hij lodderoogde [slaperig kijken] naar de Lodewijk XV-meubels. De locoburgemeester probeerde een locopreparaat [onverpakt geneesmiddel] uit. De lobbes [goedzak, sul] had verschillende littekens. De logos (Johannes 1 vers 14) is het Woord, God de Zoon, het wezenlijke beeld van de Vader. Het lokus(t) is Surinaamse teak.

 

2555 Dictee vrijdag 14-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (453) √

Dictee – dictees [2555]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 404, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (453)

1. Een loop-in-'t-lijntje is een jonge matroos. Het look-zonder-look is het knoflookkruid. Bij het Loofhuttenfeest woont men in loofhutten. Hij was flink in de lorum [dronken]. Zij was een echte luchthart-treurniet [luchthart, zorgeloze]. Een ograikraal wendt in Suriname het boze oog af. Lekker, parfait [ijs met één smaak]! Toch had ik nog liever een parfait à la vanille [vanille-ijs] of een parfait au café [koffie-ijs] gehad! Een parfait-amour is een rode likeur met citroen- of bergamotolie. Totdat hij in een houten paletot [dood(s)kist] belandde, heeft hij altijd paletotjes [korte overjassen] gedragen. Het horloge van die linkerd loopt op de binkert [loopt altijd verkeerd]. Een bazarretje [bekeuring] krijgen kan ook buiten een bazaar. Op de schaal van Baumé (de bauméschaal) druk je concentraties uit in een aantal graden Bé
[bee-ee, als afkorting geschreven met de letters 'b' en 'e']. Een bullmarkt is positief gestemd, een bearmarkt negatief. Die markten zijn dus bullish respectievelijk bearish. Een baxter is een infuus. Ze onderhandelden over bazielkruid [basilicum, plant] en brazielhout [p/fernambukhout]. Een beauceron is een herdershond.

2. De man met de beambtenbaan was lid van de bediendebond. De bedeguar (bedegar) is de hondsrozenspons [plant]. B&B [bie-jèhn-bie, geschreven als afkorting met de letters 'b' en 'b] staat voor 'bed and breakfast'; een bed-bad-broodvoorziening [voor vluchtelingen] is iets anders (De bbb-training is voor buik, billen, benen). Bij de productie van caprolactam [grondstof voor nylon-6] kom je de beckmannomlegging [omlegging van oxim naar een zuuramide] tegen. De ziekte van Bechterew [kortweg: bechterew] is verbonden met verkromming en verstijving [van de wervelkolom]. Een bêche de mer is een zeekomkommer. Bechamelsaus is met, bearnaisesaus zonder roux. Een beautyparlour is een schoonheidssalon. Met het verstrijken der jaren restte van haar beauty niet meer dan de beauté du diable [de schoonheid van de jeugd, die met de jaren verdwijnt]. Beaux garçons zijn ladykillers. Kan men toch tot de beau monde (de high society) behoren als men zijn beau jour niet heeft [er die dag niet goed uitzien]? Een cultivé- of mikimotoparel is een onechte of valse parel. Hij beevaardde naar Lourdes [ging op be(d)evaart]. Een beet midrasj is een leerhuis, gewijd aan de Thorastudie (meervoud: batee midrasj). Schaatsers kunnen gemakkelijk beentje-over [pootje-over] doen.

3. De beenderman is Magere Hein, de dood (vergelijk: Pietje de Dood. de dood). Kan een beeldenaar net als een beeltenis in een beeldnis staan? Met een camera kun je een beeld-voor-beeldbeweging vastleggen. Het bedrijfs-pc-netwerk (net)werkte perfect. In het bedsteetje was maar plek voor één bedstedeplank. Bij de volkeren treffen we aan: het pygmeeënvolk, het Mayavolk, het bedoeïenenvolk en het Eskimovolk. 'Bedolah' en 'bdellium' zijn namen voor welriekend gom (Genesis 2 vers 12, 2:12). Hij kwam er bekaaid (van) af. Hij bejijt en bejout me, sterker nog: hij jouwt me uit. Suikerfeest is een andere benaming voor Ied-al-Fitr (het kleine Beiram of Bairam; het grote Beiram is het Offerfeest). Dat is toch geen combinatie: beiers [bier] met appelbeignets [licht gebak van meelbeslag]. De beilsteintest [met gloeiende koperdraad halogenen aantonen] is typisch iets voor chemici. 'Beid uw tijd' [dt is archaïsch, zoals trouwens de hele uitdrukking wel] geldt ook voor beiaardiers. Het ros van de vier Heemskinderen heette Beiaard. Wat behelst dit nu? Men bekaadde de havenkom.

4. Je kunt behept zijn met allerlei onaangenaamheden. Wat is een belishabaken [voetgangersbaken, zwart-wit met oranje knipperlicht]? De belialskinderen komen (kennelijk) niet [maar er staat nu wel: zie Belial], de kinderen Belials wel uit de Bijbel. In het stadje Sluis hebben ze naast een bellenman nogal wat bellettristen (en ook nog een belfort! – plaatselijk: het B). De Belgenmoppen bevatten vaak belgicismen, iets Belgisch. Een belemniet is een fossiel. Bekendmaken betekent onherroepelijk bekend worden, bekend raken. Bek-en-veerrot en
snavel-en-veerrot zijn synoniemen. Een bekkentrekker kan goed bekken trekken (ook: trekkebekken; trekkebenen is iets anders). Peter was het belangeloost van allen. Wat epoque maakt, is epochemachend. De belle époque (1890-1910 in West-Europa = Oud Europa m.b.t. het culturele en mondaine leven) deed dat zeker. Belcanto is zingen volgens de klassieke Italiaanse zangtechniek. Op de bel-etage woonde een
bel-esprit (thuis in lit(t)eratuur en kunst – meervoud: beaux-esprits). De romanfiguur was nogal belgziek [lichtgeraakt, opvliegend]. De criticus bekritiseerde de voorstelling en niet zo'n klein beetje ook!

5. Een beloega is een witte dolfijn. De schrijversbent [kliek] at alle kliekjes op. De gelovige jood bensjte [gebed doen] met zijn zonen na de maaltijd. Beiden waren daardoor ontroerd. Benedictine is een lekkere likeur. Men liet de benedictijnerabdij ongemoeid in de bendeoorlog. Een bellerophonsbrief heet ook wel uriasbrief [noodlottig voor de overbrenger ervan]. Wat is een bellenmeisje? Een belofte-eed houdt het midden tussen belofte en eed. De kartuizers [monniken] aten bel paese [zachte Italiaanse kaas]. Er zijn benigne [goedaardige] en maligne [kwaadaardige] tumoren. Ondanks het belvedère-uitzicht droeg het benen-op-tafeloverleg weinig tot niets bij aan een oplossing. Met beloken Pasen [eerste zondag na Pasen] kregen we een Belizaanse uit Belize op bezoek. Die jongen met beatlehaar draaide een Beatlesplaat.

6. Een dirigent moet maatslaan, hij moet de maat slaan. Een macrofaag is een grote fagocyt [eetcel, vuilnismancel; vgl. vullisman]. Waaraan herken je een magelhaengans [toch niet aan het feit dat ie niet in VD staat – wel in GB]? De Mahdi is de Verlosser der moslims. Een erhu [oe] is een tweesnarige Chinese viool. Hij was een erentfeste [eerbiedwaardige] senator. Dat kun je eraan afzien. Je kunt ook eraan onderdoor gaan. De woorden 'ergocalciferol' [vitamine D2] 'ergotalkaloïde' [in moederkoren, kan weeën opwekken, ook: antimigrainemiddel] hebben heel wat letters gemeen. Hij is ervantussen gegaan. Hoed je voor mastiffs [Engelse dog] en mastino (napoletano's) [grote vechthonden]. Een matamata is een franjeschildpad. Ik heb doorgeleerd in de mathesis [wiskunde]. Een maxim is een machinegeweer. Een maximeverzameling omvat stelregels. Hij is gepokt en gemazeld in de society. In de Mayacultuur kenden ze de maxwell (symbool: Mx – cgs-eenheid – centimeter, gram, seconde of ook: centimeter-gram-seconde – van magnetische krachtstroom) nog niet. De mediene omvat de Joodse Nederlanders buiten Amsterdam. Het media-imperium kon de mediahype niet aan. Een mehari is een dromedaris als rijdier. De megila (= megille)(!) is de wetsrol (uit het Hebreeuws, niet de inhoud ervan – die met hoofdletters!)

7. Een megalopolis is een grote stad. De Meirevolutie vond plaats in Parijs in 1968 (met die soixante-huitards!). Hij was ooit melkertbaner (melke(r)tier). Hij heeft melkboerenhondenhaar. Hij wilde melis [broodsuiker] in zijn melissethee. Voor het doel ontstond een scrimmage, een mêlee van spelers. Het mene tekel geeft aan dat je gewogen en te licht bevonden bent. Er wordt te weinig gemensendieckt [kamergymnastiek]. Het merinosschaap [hooglands schaap, negrettischaap, rambouilletschaap] blètte. De merengue is een dans en meringue een gebakje van schuimdeeg. Pepermuntolie bevat vooral menthol [mentha = kruizemunt]. Mescaline lijkt in werking op lsd. Hoezo, Merovingers aflikken? Je kunt evengoed Jan als Piet opstellen: ze voetballen even goed. Ik begrijp er net zomin iets van als jij. Daar moet je niet zo min over denken. Bij het golfspel moet je zo min mogelijk slagen maken. Een eutrofe biotoop is rijk aan voedsel, voedselrijk. Tot Euroland, de eurozone, behoren alle eurolanden. Hij had even veel pijn. Zij had evenveel minnaars als dochters. 'Evoë', riepen de bacchanten.

8. Excusez-moi, excusez le mot, maar woont hier die
lul-de-behangerige lapzwans, die lulhannes van een lul-de-behanger? Is de populairwetenschappelijke uitleg over exantheem dezelfde als de exactwetenschappelijke? Ik kon me zijn facie toch niet meer evoceren (evoqueren: voor de geest roepen). De toestand van mijn zaalgenoot laat zich omschrijven in termen van exacerbatie [verergering], die van mezelf in termen van remissie [geringe verbetering]. De ex-expediteur blies de adem uit en was zelf een laatste vrachtje. Spellingtechnisch zitten ex-cathedraonderwijs, ex-ex (je weet wel: die stellen met een
los-vaste aan-uitrelatie, die regelmatig scheiden en hertrouwen) en exdatum op totaal verschillende sporen! De term 'extra-uterien' [buitenbaarmoederlijk] is hiermee niet te vergelijken, want die is van Franse herkomst. De exuviën [afgeworpen lichaamsomhulsels] van deze salamander zijn geheel uitgedroogd. Uitvaartplechtigheden heten ook wel exequiën [ee]. Dat je geëxerceerd [(uit)oefenen] hebt, is geen excuus.

9. Zijn exigeante [veeleisende] bedstede- of spondengenote was telkens weer de bovenliggende partij … Een apostolische exhortatie is een pauselijke zendbrief. Dat is tegenwoordig meer conventie dan exemptie, in goed Nederlands: eerder regel dan uitzondering. De trui was XXL, extra extra large. Hij moest extemporeren: ex tempore [onvoorbereid] een referaat (beter: een exposeetje) over exsiccaten [gedroogde planten] houden. Ex-Sabena-personeel zorgde voor extinctie [uitblussen] van het oplaaiende vuur. Bij het exquise [heerlijke] dinertje werd een exquisiet [voortreffelijk] wijntje geserveerd. De exsecratie [ontwijding] vond expressis verbis [met zoveel woorden, nadrukkelijk] opzettelijk plaats. Sommigen noemen een zijderupsraket een exocetraket. Wanneer mag exhumatie [lijkopgraving, ruimen van kerkhof] wettelijk uitgevoerd worden? De façadebouw [voorgevel] verliep vlot. Met Facebookvrienden (ook: f) kun je facebooken over de unieke face-off bij die ijshockeymatch.

10. Façon de Venise vindt men onder andere in
façon-de-venisekaraffen. Een fabliau [boerde + n, sproke + n] is een vertelling. Voor fabricagefouten is de fabrikant aansprakelijk. Een
face-to-face-enquête wordt face to face, vis-à-vis, persoonlijk, afgenomen. Hij heeft een faible [zwak] voor petit-gris [fäh, eekhoorntjesbont]. We kennen de temperatuurschalen van Fahrenheit, Réaumur en Celsius. Soms laat de faex populi [gepeupel] de vox populi [stem des volks] spreken. Een faëton [visetende keerkringsvogel] in een faëton [zeker rijtuig], kan dat? Ja, dus. Deze fäh [ee] (zie boven) is salonfähig [beschaafd, geaccepteerd].