2377 Dictee maandag 06-09-2021 (1) dictee Dictee van de dag (323) √

Dictee – dictees [2377]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 534 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (323)

1. Zijn optreden is nogal van komsa [dat mag er zijn!]. De koninginnenacht gaat aan het koninginnefeest [thans: koningsfeest] vooraf. Met de plant kooltje-vuur uit het geslacht adonis kun je geen kooltje vuur [voor in de stoof] maken. Het Franse 'cornet' en het Nederlandse 'piston' zijn verkortingen van cornet-à-pistons, een koperen blaasinstrument met ventielen. In het Nederlands heet dat instrument ook wel kornet. Merk op dat cornets ook nog papieren doosjes voor bonbons zijn. Vorige week bereidden de cordon(s) bleus de heerlijkste cordon(s) bleus (vlees). Cordon(s) sanitaires (verkorting: cordon(s)) kende men vroeger nog niet. De kornet at zijn patates frites uit een cornet [papieren doosje]. Hebben sneppen (snip, waadvogel, niet meer in VD) snebben [snavels]? Wat is een snertnimf [bij marineschepen de overgebleven snert gaan vragen]? Snif, dat was huilen geblazen. Smeden gebruikten snijbeitels. De Engelse snijbokking, de gerookte kanaalharing, komt uit het Kanaal. Hij heeft zich aan het snijijzer gesneeën, dat zei hij tenminste. Wat doet een snijinrichting? Een snijpers wordt gebezigd in de boekbinderij, snipers vind je eerder op daken [scherpschutters]. Een andere naam voor bieslook is snijprei. Volgens de VVV kunnen dronkenmannen (dronkaards) een snip aan hebben of ophebben. Zal ik de snijzeis slijpen?

2. Iemand een calvarietocht laten maken [lijdensweg gaan] is zoiets als iemand de Calvarieberg op leiden. Zou hij een peer ophebben of een snee aan hebben? Een prud'homme is een vertrouwensman [denk aan Joseph Prudhomme]. Je zult de verkeerde voorhebben: je zoekt iemand die het schort zou voorhebben [voor het lijf]. We eten kerstkrans met snippers. Ook een shredder [papierversnipperaar] geeft snippers. We hebben snip-snap [gezelschapsspel] gespeeld. Een snipstruis is een Nieuw-Zeelandse kiwi [vrucht]. Snitsels [pijpen kinabast – voor kinine] kun je niet eten. Ze was snobby, snobbish, snobistisch en had sex- en snobappeal [aantrekkingskracht op snobs]. Een rail vind je bij het spoor, een reel aan een hengel. Het snoekkruid is de moerashyacint, snoekkoppen zijn labyrintvissen. Een pocher is een blagueur. De snoge is de synagoge van een
Portugees-israëlitische gemeente. Ze snoozede nog een wijle. Een oude snorrenbaard is een veteraan. Een snotdolf is een snotneus, een snotolf (ook) een roofvis. Hij voelt zich vaak als Piet Snot behandeld.

3. De morsebel had een snottebel. Snow is cocaïne. In de tv-serie 'Pipo de Clown' deden Snuf en Snuitje snufsnuf. Bij een snuffmovie [horrorfilm] kun je het beste een snufflesje [reukflesje] meehebben [GB, VD]. Een snuisterij is een bibelotje [oo/oh], een gadget. Een snurrevaad is een zakvormig treilnet (trawlnet). Het optreden met de soaker [waterpistool] was een ware soap. Soba is Japanse spaghetti van boekweitemeel. Frugaal is sober. Het zij zo, so be it, amen, soit. Ken je sociaalnetwerksites [socialenetwerksites]? Socializen doe je op een congres. Wat zijn socialites [ontleent beroemdheid aan aanklampen bij andere beroemdheden]? De social profit [BE: geheel van sociale instellingen] vind je in de socialprofitsector. We zijn allen lid van de societas [maatschappij, samenleving]. De societates leoninae [enk.: societas leonina] zijn alles-of-nietsverdelingen. De orde van de jezuïeten, de Sociëteit van Jezus, is de Societas Jesu [jee-zuu]. Hij behoorde tot de high society, de beau monde (de upper ten). Socii individui [= mv.] zijn onafscheidelijke genoten. De niet-westerse sociologie richt zich niet op het Westblok.

4. Ga 'ns als de sodeflikker naar de winkel om brood! Het sodaproces van Leblanc [leblancproces] is het bekendste. Zou hij veel weg hebben van zijn moeder? Het platbodemde vaartuig voer op de Binnen-Rijn [internet: ook Binnenrijn; verder: Nederrijn in NL, Neder-Rijn in DE]. De lichtgebouwde jager schoot onder een lichtbewolkte hemel de lichtgewonde gans definitief af. In dat lichtgeïndustrialiseerde gebied liet hij zich uitnodigen, lichtgelovig als hij was, om later die week op de licht( )glooiende helling het licht( )gebraden, lichtrode en niet licht verteerbare (niet-lichtverteerbare) beest te nuttigen onder het genot van wat licht( )alcoholische versnaperingen. We zullen allicht komen. Sommigen schrijven linkerhersenhelft, anderen rechter hersenhelft. Ik lig in een deuk, want ik voel me lichtelijk geamuseerd, zeker niet opgelicht. Lichenologie is de leer van de korstmossen. Is dat een lichtbad in de vorm van een ligbad? Een lichtrail [voor spotjes] is geen lightrail [tram, metro], dat staat buiten kijf.

5. Ook het joelfeest (GB, VD) bij de Germanen is een lichtjesfeest. 'Lakanthurium' [plant] geeft een raar woordbeeld. Dictee-instinkers zijn woorden als het laisser-aller [de achteloosheid], het laisser-faire (economisch vrijlaten; beide: geen mv.) en het laissez-passer (vrijbrief grenspassage – mv.: s), naast het savoir-faire [wereldkennis – geen mv.], savoir-vivre (wellevendheid, levenskunst – geen mv.) en een laisser-fairehouding. Wist u dat lait russe koffie verkeerd is? Lanugo [uu] is nesthaar en wit laqué boekenplanken kunnen van laqué vervaardigd zijn. De Leersumer (2 lettergrepen) basisschool wordt met opheffing bedreigd. Laxisme is laksheid, een lavallière is een gestrikte das met breed uitlopende einden en een laurenskop [genoemd naar de H. Laurentius, heiligendag: 10 augustus] is een zeehaan (grote poon). In diens beste vangsttijd [12 augustus] verschijnen ook de Laurentiustranen.

6. De laren en penaten zijn Romeinse huisgoden. Het eerste woord komt van lar(ren), een soort van gibbons met zwart gezicht, omgeven door wit haar, en witte handen en voeten. Hij ijlde niet, hij kortswijlde [schertsen]. Hij kortte de tijd met nadenken over de kortte van het leven. Krambamboeli was oorspronkelijk in Danzig gestookte brandewijn. Blijkens het gekout was er geen koutje aan de lucht. Al waren sommigen kouwelijk, er zou niemand kouvatten. De manat is de munteenheid van Azerbeidzjan [AZN] en Turkmenistan [TMM]. Deftige heren dragen cravates [kravat = stropdas]. In het Belgisch-Nederlands kun je van kromme haas (krommenaas) gebaren [doen alsof je neus bloedt]. Deze wijsheden zijn niet aan Krethi en Plethi [Jan en alleman] besteed. Hij heeft een tic van autokrikken en kreeg er een tik mee. In zijn herbarium zat kruid-aan-den-balk (kruid-aan-den-zolder, beide niet meer in VD), kruidje-roer-mij-niet en kruip-door-de-haag
(kruip-door-de-tuin, beide niet meer in VD). Een voorbeeld van een hypallage is 'een luie stoel'.

7. Een krabbedief steelt letterlijk of figuurlijk kruimels. In de Tweede Wereldoorlog was er een Kultuurkamer. Hij praatte zijn team naar een underdogpositie. Het lukte met veel kunst- en vliegwerk
(en hand-en-spandiensten). De KKK is de Ku Klux Klan. Van beiderlei kunne betekent met beide kunnen vertegenwoordigd. Er werd soca [soul en calypso] gespeeld. Twee kwarteeuwen vormen samen een halve eeuw. Parijs is het Sodom van deze tijd, Kopenhagen kun je ook een sodom noemen. Een niet bij name te noemen West-Afrikaanse heester behoort tot de familie der asclepiadaceeën (niet meer in VD). Soedah [Indië], laat maar. So easy's zijn knijpbrillen. Het meervoud van soeka is soekot, van soeke (ook loofhut) soekes (Soekot is het Loofhuttenfeest). De soenna en Hadith [overlevering inhoudelijk, anders als boekje hadith] zijn van de profeet Mohammed afkomstig. De Soemeriërs zijn de oudste bewoners van zuidelijk Mesopotamië. Tafsir is de Koranexegese o.a. aan de hand van de Hadith. In de soek [overdekte straat met bazaars] kreeg hij een soejang [gemene, onverwachte klap]. We dansten de krakowiak [Polen, nadans van de polonaise].

8. Tussen de soep en de patatten bespraken de Vlamingen de betekenis van de uitdrukking 'inter canem et lupum' (entre chien et loup – in de avondschemering). Poelet en soepvlees horen bij elkaar, poulet is iets anders [kip]. Er zijn 114 soera's [hoofdstukken Koran]; hoeveel soenna's zijn er? Onbekend. Let op: sofasurfen is wel couchsurfen, maar geen crowdsurfen. Een sofer is een kopiist van thorarollen. Thortveitiet is een scandium [Sc, 21] bevattend mineraal. Had het sofiekruid [plant] ook een sofinummer [sociaal-fiscaal nummer]? Een softenonkind is slachtoffer van thalidomide [= softenon]. Ze droegen softshells [buiten waterafstotend, binnen comfortabel]. De soirée dansante en de soirée musicale zijn voorbeelden van soirees. Sojakaas of -vlees heet tahoe of tofoe. Taugé bestaat uit sojascheuten. Mensen dragen sokken, buizen kunnen ijzeren sockets dragen. De ouwe sok droeg baaien [van baai gemaakt] sokken in zijn klompen. Zijn sokols echt turnverenigingen? Ja, o.a. in Tsjecho-Slowakije. Van de sollen (sols) noemen we hydrosol (sol met water) en alkosol (niet in wdb.: sol met alcohol). Soldeerlovertjes zijn kleine rechthoekige goud- en zilverreepjes om mee te solderen. Solden is uitverkoop of ramsjgoed!

9. De knautia [plant] heet ook wel soldatenknoop [ook: honingbloem, scabiosa, schurftkruid]. Als je in de lorum bent, zit je dan in het soldeerwater? Dat kan! Dat is zonneklaar, sole clarius. Wat is solemnitatis causa? Juridisch vereist op straffe van nietigheid. Een agoeti is geen (giftige) agouta [oe] (almiqui, solenodon). Hoe komt solferino, purperachtig rood van kleur, aan zijn naam? Naar: de slag van (om) Solferino! Een solideo [kalotje] wordt – door de paus et al. – alleen voor God afgenomen. We gaan solitair [een spel] spelen. De sol justitiae [uu] is de zon der gerechtigheid. Wat is de sollwert [streefwaarde]? Een sol(o)ecisme is een grove taalfout. So long, tot ziens! Een solotnik is een Russisch gewicht. Er zijn twee toegestane schrijfwijzen: solo-elpee en solo-lp, net als bij tv en teevee. Het solstitium is de zonnewende. Je bent nu solutis curis [oe uu], ontslagen van alle zorgen. Hoe maak je soda uit kalksteen en zout? Juist: met het solvayprocedé. In Somalië spreken ze een (c)hamitische taal, het Somali. Somatropine is een groei-, somatostatine een antigroeihormoon.

10. De sombermannen bedierven de stemming grondig. Het stinkt hier: er is something rotten [iets wat niet deugt]. Somma sommarum [oe/uh] [ook: summa summarum] [3x oe] is het nog een aardig bedrag. Was dit een somnambulante (slaapwandelende) Jood (jood)? Het meest somptueuze [kostbaar ingericht] chalet was nog niet goed genoeg. Verschillen 'somtemets' en 'altemet(s)' in gevoelswaarde? Ook: somtijds, somwijlen. De Sont is een sond [zeestraat]. Een grote of linneaanse soort wordt linneon, een kleine of elementaire soort jordanon genoemd. Een sor is een soroptimiste. S.o.r., salva omnia reverentia, met alle respect.

2376 Dictee zondag 05-09-2021 (2) - dictee Wekelijkse dicteetest 170 RL √

Dictee – dictees [2376]

 

Wekelijkse dicteetest 170 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 670

1. Bij gebundelde verzending is er sprake van

groupage (I) of groepage (II).

a. I en II zijn allebei goed.

b. Alleen II is goed.

c. Alleen I is goed.

2. For old ………. sake: vertel niet weer van die ...............

a. times’                                flousjes

b. time's                                flousjes

c. times’                                flausjes

3. ………… is betreffende de ………….

a. Foliculair                             folikels

b. Folliculair                            follikels

c. Follikulair                            follikels

4. De garam …………. is een Indiaas kruidenmengsel op basis

van …………..

a. masala                              kerriepoeder

b. massala                            kerrypoeder

c. massala                            kerriepoeder

5. Vijf jaar ………. kwelden haar ………... hem.

a. gelêen                          gazellenogen

b. geleen                          gazellenogen

c. geleên                          gazelleogen

6. Bij …………. komt veel ……… te pas.

a. generen                                     gêne

b. generen                                     gêne

c. gêneren                                      gêne

7. ………….. is het ………… gebruiken.

a. Gouteren                                      goûter

b. Goûteren                                      goûter

c. Gouteren                                      gouter

8. Een ………... bewering getuigt van …………..

a. gratuïte                               gratuïteit

b. gratuite                               gratuiteit

c. gratuite                               gratuïteit

9. De aron ………… bevat de ………....

a. hakodesh                             Thorarollen

b. hacodesj                              Thorarollen

c. hakodesj                               thorarollen

10. Een ……….. print is een ………… d'artiste.

a. artists’                                    épreuve

b. artist's                                    épreuve

c. artist's                                     epreuve

Oplossingen [170]: zie hieronder.

 

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [170]

1b 2a 3b 4a 5c 6b 7a 8c 9c 10b

 

Contact: leentfaarrein@gmail.com

2375 Dictee zondag 05-09-2021 (1) dictee Dictee van de dag (322) √

Dictee – dictees [2375]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 535 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (322)

1. Onze bejaardensozen (ook: -sosen) draaien goed. Het Sorbisch, een West-Slavische taal, wordt in oostelijk Duitsland door de Sorben gesproken. Waar vind je dat nog: sororale [betreft: zusters] polygynie [veelwijverij, hier: man met twee zusters]? Van de voorspellingen noemen we de sortes Biblicae [Bijbel], de sortes Homericae [Homerus] en de sortes Vergilianae [Vergilius]. Wat is een sotadisch gedicht [obsceen indien van achter(en) naar voren gelezen]? De Soter is de Redder, de Verlosser [Christus]. In Lesotho en Zuid-Afrika spreken ze een Bantoetaal, het Sotho. Een sottise is een Middelnederlands kluchtspel. Sotto voce in de muziek is met ingehouden stem. De souche [controlestrook] mag je niet mee uitscheuren. Mag hij nog soufflés eten, nu hij aan systolische souffle [hartgeruis bij samentrekken] lijdt? Soukous [oe] is een uit de rumba [oe] ontwikkelde muziekstijl. De soul is Afro-Amerikaanse muziek met gospel- en rhythm-and-blueselementen. Er is altijd wel een zwart schaap, een souffre-douleur. Jij bent voor altijd mijn soulmate [zielsverwant(e)]! Zij is een van mijn trouwste en meest soumis [gedwee, onverbogen – niet verbogen in GB/VD] volgelingen.

2. Een telegram werd vaak gesounderd [met het gehoor opnemen]. Hoe laat begint het soupertje ook alweer? Een souschef is een
adjunct-chef, een plaatsvervangend chef. De Sovjets wezen alle kritiek op de Opperste Sovjet, het hoogste Sovjet-Russische bestuursorgaan, van de hand. Een sovereign [soh-vuh-rihn] is een Engels gouden pondstuk. Te veel betaald? So what? Extruderen is een
niet-verspanende metaalbewerking. Marokijnleer is Spaans leer en kleermakerskrijt is Spaans krijt. Parafimose (parafimosis) heet ook wel Spaanse kraag [lichte fimose, te nauwe voorhuid]. Hij had het Spaans benauwd. Wat is het tontinestelsel (soort collectieve particuliere lijfrenteverzekering)? Met één spadesteek werd de mol geliquideerd. Haarlem is de Spaarnestad. Spagnolet wordt gebruikt voor reisdekens, een spanjolet (espagnolet – draairoede) vind je bij deuren en ramen. Waar komt de spandienst uit de hand-en-spandiensten vandaan? Herendienst aan wegen met paarden! Spahi's [lid van een Arabische inlandse cavalerie] zijn in Franse krijgsdienst. Heeft zij een spaniël (cockerspaniël, épagneul)? Een spanjooltje [drank: bessen- + jonge jenever]? Ja, graag!

3. Bekende sparren zijn de hemlockspar en de douglasspar. Een spanningzoeker is een thrillseeker [bv. met extreme sporten]. Leiden Spartaanse zeden tot een spartaanse levenswijze? Strychnine [zeer giftig] is een spasmogeen [kramp veroorzakend]. Spatium deliberandi (spatium deliberationis) is tijd om zich te beraden over een erfenis. Je moet niet zoveel spatsies [kapsones] hebben. Een frikandel speciaal, graag. Ze hebben daar meerdere spécialités de la maison. Wanneer vinden die spectacles coupés [+] [delen verschillende werken, opera's] plaats? Uit welke tijd stammen De Hollandsche Spectator en De Nederlandsche Spectator? Dat is je reinste gezichtsbedrog, spectra oculorum. In 1851 werd al tegen het rode spook (spectre rouge – socialisme, communisme) gewaarschuwd. Speculaas is sinterklaaskoek. Speelmanspoëzie omvat epische gedichten uit de Middelhoogduitse periode, toegeschreven aan rondtrekkende dichter(s)-zangers [GB]. Een zambezihaai is een Afrikaanse speerhaai. De Speetwet regelde het speten van haring.

4. Walvissen worden geflenst en dan heb je walvisflenzen. Het integraalteken wordt spekhaak genoemd. Een spekchinees is een Chinese varkensslachter. Bij GB kun je alleen 'spek snijden' (VD verbiedt die schrijfwijze niet, maar dan wel infinitief – ook: het speksnijden). Een spekwortel is een slingerplant uit de familie der yamswortels. De buitenspeler stond buitenspel. Dat zijn lelijke
sta-in-de-wegs. Is een spekjood eigenlijk wel een Jood? Dat wel, maar geen bijster goede jood! De Lesbische man en vrouw [Lesbos!] zaten onder de lindeboom. Raar stel: zijn moeder is Maagd, hij is Tweelingen. Ze kijken neer op lesbiennes. Het liernurstelsel is een rioleringssysteem. Zeilen te over: voorstengstagzeil, voorbovenbramzeil, stormmarszeil, schijn- of scheizeil, razeil, latijnzeil (Latijns zeil), gaffeltopzeil, bramlijzeil, bakzeil [vgl.: ons team haalde bakzeil] en bedzeil. Ze spraken in het Lingala over het lingala, die volksmuziekstijl in Congo. Je kunt niet genoeg waarschuwen voor deze tropische ziekte: leishmaniasis, aleppobuil of kala-azar.

5. Bij lèse-majesté is het voor republikeinen een kwestie van de grenzen opzoeken. Ze namen nog een marshmallow. Die vent is terre à terre, laag-bij-de-gronds. Een ladelichter doet aan laaienlichterij. Die verhandeling in het Laatlatijn ging over een laat-Romeinse periode. De lage landen bij de zee, waarin wij wonen, worden ook wel de Lage Landen genoemd. Jean de la Fontaine (verkort ook wel: La Fontaine of De la Fontaine) schreef fabels en D.H. Lawrence Lady Chatterley's lover. Die man noemde Rome laconiek la città eterna [de Eeuwige Stad]. Wat gebeurt er bij een eeuwwende met la maladie du siècle [de ziekte van deze eeuw]? VD, zou lambrequinornament (lemma 'punt 3') niet gewijzigd moeten worden in lambrekijnornament (ook: lamberkijnornament) [2021: lambrequin = alleen nog Fr.].?

6. In Griekenland vond in 2012 een landslide [èh – politieke aardverschuiving] plaats. Een lansier kan zijn lans lanceren. De breugelkermis is genoemd naar Pieter Bruegel. Bij de vrijwillige landstorm denken we aan de Eerste Wereldoorlog, bij de Landstorm aan de Tweede. Het latiniseren is verlatijnsen. Wat je daar zegt, is Latijn [Chinees] voor mij. Hij is au bout de son latin, aan het eind van zijn Latijn. Zij spreken onderling visserslatijn. Boeken: het Burgerlijk Wetboek, rekening-courantboek, ramsjboek [in de uitverkoop], prozaboek, onlinewoordenboek, online woordenboek, een retrograde woordenboek [alfabetisch van achteren naar voren], non-fictieboek [op feiten gebaseerd], newageboek [integratie verstand en gevoel], lontarboek [op bladeren van de lontarpalm geschreven], leporelloboek [in harmonicavorm gevouwen strook], legendeboek, het Antwerps liedboek, het Liedboek voor de kerken, klassenboek, een
kandidaat-boek [VD] voor een literaire (GB ook: tt) prijs, ik-boek [in de ik-vorm], hymneboek [plechtige lofzang], herdboek [keurstamboek], grotemensenboek, groteletterboek, e-boek(en), e-book(s), flutboek, dictaatboek, dibboek [geest van een dode die zich meester maakt van een levend persoon], cultboek [levensstijl zekere jeugdgroepen], chequeboek, charterboek [oorkondeboek], breiboek, brailleboek [blindenboek] en het Gulden Boek (guldenboek – register met – hoge – bezoekers bv. van een stad).

7. Verder: bouquetreeksboek, Bijbelboek, art-decoboek (art deco),
abc-boek (abecedarium) en a-b-boek. Een bouquiniste [sjwa niet uitspreken] verkoopt tweedehandsboeken (tweedehands boeken). Dit is nog spikspeldernieuw. Is dit nu een dvd- of een mp3-speler? In het internationale spellingsalfabet staat Amsterdam voor de a. Dan is 'Amsterdam' een spelwoord. Spemque metumque inter dubii is zwevend tussen hoop en vrees. Een spencer is een slip-over (geen pullover = truivest!), een debardeur. We bespreken nu de spermaceti- en kajapoet(ih)olie. Hij uitte 'spero meliora' (ik hoop op betere tijden). Sperziebonen zijn prinsessenbonen. Spes alterius vitae is hoop op een ander leven (boven kerkhoven), spes gregis is hoop der kudde, spes incerta [tsj] futuri is onzekere hoop op de toekomst, spes patriae is de jeugd (hoop des vaderlands) en spes ultima gentis is laatste hoop van zijn geslacht. Haring speten [aan stok rijgen] doe je vóór de rokerij (nee, niet die).

8. Met een speurdersoog kun je scherp zien, dat is scherpziend (VD). Alles is weer spic en span. In Vondels Gysbreght speelt Vosmaer de spie (niet meer in VD: spion). Wat deed of doet de spetsnaz
[sabotage-eenheid in het Russische leger]? Het spiegelapparaat van Bauschinger is zeer nauwkeurig [lengteveranderingen van 0,01 micrometer]. Hoe schreef men Etruskische letters? De spiegelsextant is in 1731 uitgevonden door Hadley. Edelstaalplaatslede is een spiegelwoord (palindroom, Piet Burger). Hij lijdt aan spieratrofie of amyotrofie. Spierinkje uitgooien? Kabeljauw vangen? Hij stond in zijn spierenakie. Hij was in de hoogste graad graatmager. Spierontsteking is myositis, de myosotis is de vergeet-mij-niet. Spierstijfheid is rigor [vgl. rigor mortis] en het spierstelsel is de musculatuur. Anabole steroïden worden als spierversterkers gebruikt. Een spiesbok is een hertenkalf met spiesen. Een tacker [èh] is een spijkerautomaat. Piet gaat tijdelijk naar Spijkerborn (de gevangenis). So easy's zijn knijpbrillen (lorgnets,
pince-nezs). Creuse: Japanse oester.

9. De lombaardse (vrouw) voerde lombardse bonen aan het lombardse hoen. Dit is een luchtgekoelde motor. We kunnen brijhappen, naar lucht happen, stroop- en appelhappen, zand happen, haringhappen, stof happen en koekhappen. De lorkenboom is de lariks, de sporkeboom de zwarte els. Geef een voorbeeld van een litotes [zo dwaas nog niet ...]. Staat dit schip op Lloyd's' lijst in de Lloyd's-lijst? Een loafer is een instapper (instapschoen). In de live pornoact (livepornoact) trad zijn broer op. Er was een live-uitzending van het live-tv-debat [live tv-debat, bnw.]. De little black dress was een klein zwart cocktailjurkje (van Coco Chanel). Bewaar u voor de Boze. Hierbij enkele (aan het) boze oog gerelateerde termen: malocchio en ograi(kraal). Volgens de Bijbel zijn sommige zaken uit den boze. De mestkar werd leeg gereden. Hij was jaloers op zijn collega-sterren in de showbusiness. Het ene winkelbedrijf was nog leaner-and-meaner [geen d uitspreken] dan het andere [alleen kernactiviteiten].

10. Hij geeft graag lazzi [mv. – kwinkslagen] ten beste. Het lcd-schermpje (liquid crystal display) werd verlicht door een ledlampje (light emitting diode). Wat is lecithine [versterkend middel]? Worden leclanché-elementen [zekere batterijen] nog gebruikt? Toen het zeilschip begon te lenzen [zeilvaart: bij stormweer met weinig of geen zeil voor de wind varen], zagen ze de walvisvaarder de walvis lensen [met een lens doorsteken]. Le paysan du Danube [een ruwe kerel die ongegeneerd de waarheid zegt] zegt ongegeneerd de waarheid. Als een wielrenner lekrijdt, dan is zijn band lek geraakt (en zijn ziel lekgeslagen). Lepeltje liggen [ook: lepeltje-lepeltje] is niet standje 69 (negenenzestig). Lethargie [ongeïnteresseerdheid] hoeft niet letaal [dodelijk] te zijn. In liefdesscènes zie je vaak liefdepijlen [minneschichten]. Recensie, licentie.

 

2374 Dictee zaterdag 04-09-2021 (1) dictee Dictee van de dag (321) √

Dictee – dictees [2374]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 536 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (321)

1. Kijk daar, een libellengroepje. Jouw vrijer is een lange lijs. Hoe goed kan hij leizen zingen? Een pentito is een maffioze spijtoptant. Autobanden en atleten benutten spikes. Bespreek spille- en zwaardleen [ook vrouwen in erfopvolging resp. alleen mannen]. Zij heeft spillebenen. Een weefspil heeft een spillenwervel. Spim is spam in instant messaging (IM). Om te spinnen hebben politici een spindoctor [dohk-tuhr] nodig. Een spinjoen is een patrijshond en spinifex is doorngras [ook: dorengras]. Het spinnewiel zat onder het spinnenweb. Rummikub (VD: merk – wel kleine letter) is door een Israëliër ontworpen. Arachnofobie is angst voor spinnen. Het spinnenverdriet is de ragebol. Wat is een spinoze (brandkast) waard? Zijn spinsel van bedenksels was onontwarbaar. De buitenste jaarringen [van een boom] vormen het xyleem. Hij spinst op mijn positie. Wat zijn de twee betekenissen van spionkop? Antwoord: met hoofdletter een heuvel in Natal, Zuid-Afrika en met kleine letter een tribunedeel met de fanatiekste aanhangers van de thuisclub. De stof NPPD is het nitrofenylpentadienal [ie-jee]. Is de loon-prijsspiraal
(loon-en-prijsspiraal) nog ooit te stoppen?

2. Op een spiraalbloc is het goed schrijven. Een spiraaltje is een IUD (intra-uterine device). De spiritus lenis [zachte aspiratie] en spiritus asper [harde aspiratie] zijn Griekse grammatische tekens. De beits is op. Hoed u voor pathogene bacteriën als spirocheten. Een spitskaartje is een openbaarvervoerskaartje [ov-kaartje]. Dit bedrijf werkt mee aan spitsmijden. De premier moest spitsroeden lopen. Het splanchnocranium is de aangezichtsschedel. Spleen [ie/ee] is weltschmerz, taedium vitae. Een spleetent is geen tent (maar een ent). Pas op voor spleetogige Japanners. Splendida vitia zijn mooi schijnende zonden. Bij splenectomie wordt de milt verwijderd (splenorragie is een miltbloeding). De splendid isolation is de heerlijke afzondering. Een splendide mendax is iemand die liegt om bestwil [of een aartsleugenaar(ster)]. Hoe komt Jan Splinter door de winter? Zo! Hij bezit een split level (splitlevelwoning). Het gebeurde in a split second [fractie van een seconde]. Je kijkt naar een split screen [programmatisch meer vensters op een beeldscherm].

3. Een split-up is een aandelensplitsing. Het double Dutch is of onbegrijpelijk [koeterwaals] of heel erg veilig [pil + condoom]. Spoelvoetcollybia's zijn plaatjeszwammen. Een ascaride is een spoelworm. Spondylomyelitis is ontsteking van wervels en ruggenmerg. Is dat uitgeveegd met de spons van Blanus [ergens van afzien wegens mislukking]? Een sponsor fidei is een rooms-katholieke doopgetuige. Sponte (sua) is spontaan, vrijwillig. Een spoof [oe] is een parodie op een film. Een koboldmaki is een spookdier. De Vliegende Hollander was het spookschip van kapitein Van der Dekken of De Dekker in de wateren ten oosten van de Kaap de Goede Hoop (dat zegt althans lemma 'Hollander', lemma 'vliegend' geeft andere namen: Van Straten of Van der Dekken). Is rechtgezet 2020! Een vliegende hollander is een vierwielig wagentje. In de spooky [oe] [griezelig, eng] entourage nuttigden we een spoom [oe] (met champagne overgoten sorbet, geserveerd als tussengerecht). Hij werkt als hc [hoofdconducteur] bij de Spoorwegen [verkorting], de Nederlandse Spoorwegen, de NS. Wat is de (een) spopo [(lid van de) spoorwegpolitie]? Cryptogamen [nee: geen cryptogrammen!] planten zich alleen door sporen voort.

4. Sportsmen doen aan sport. Die zwam sporuleert [sporen produceren] niet meer. Een spotheilige is een gefingeerde, komische heilige, zoals St.-Niemand, Sint-Lorts, en Sint-Reinuit. Raillerie
[raa-juh-rie] is spotternij. S.P.Q.R. staat voor Senatus Populusque Romanus, senaat en volk van Rome. De afkorting s.p.r. is van sub petitione remissionis, met verzoek van terugzending. Spraakafzien is liplezen. Spraakwater inhebben is licht dronken zijn. Met een kornet [= kor, korre, sleepnet, schrobnet] kun je vissen. De mezzospraan (zij zingt mezzo soprano) zong mezzo forte (afkorting: m.f.). Zijn lusinghiero en lusingando synoniemen? Ja: vleiend. Gezocht een ezelsbruggetje voor lydiet (kiezellei) en lyddiet (ontplofbare stof): dat laatste komt uit Lydd in Kent (DDT dus, doe maar alsof dat TNT – wel springstof – zou zijn!). Een lykantroop is een weerwolf. Maäravim (enkelvoud: maäriev – VD) zijn zekere avondgebeden bij de joden. Wie gaf daar een makartboeket [aa/ah ah – Hans Makart] weg? Hij drinkt (latte) macchiato. Macarena? Spaanse solodans!

5. Die Machiavelli, die wist wat! Met een machicoulis [mezekooi, mezekouw, werpgang – om pek te gooien] had men geen goede bedoelingen (, tenminste voor de tegenpartij ...). Hoe spreek je in vredesnaam macroseisme uit? Antwoord: sijs-muh. De maglev staat voor magnetic levitation (magnetische levitatie). Ooit geweten dat er maische [bierbeslag] in je bier zit? Wanneer roept men 'maitta' bij budo? Ik geef op. Gevangennemen, -zitten en -zetten is voor niemand een probleem, gevangenmaken ook niet en -houden alleen voor het Groene Boekje [dat vermeldt dit niet aaneen]. De lim- en kumquat [vrucht] zijn soortverwant. Het was een vlijtig en godlievend gezin. Een links-extremistische partij is een extreemlinkse (extreem linkse) partij, die dus linksgeoriënteerd is. Typosquatten [vergelijkbare domeinnaam registreren en uitbuiten] is geen squatten [vorm van fitness].

6. De instelling stond vol met lits-jumeauxs. Een lombrosotype is een geboren misdadiger, dat kan je zien! Loco citato is ter aangehaalde(r) plaatse (t.a.p.). Ik sla je voor je kanis. Die gozer is een geboren loser. In hun los-vaste relatie gingen ze tekeer tegen alles wat los en vast zat. Het is geen losstaand feit, die losgeslagen boot. De spread-eagle oratory is bombastische nationalistische retoriek in de VS. Elocutie is de wijze van spreken. Paroemiologie (ook: paremiologie) is spreekwoordenkunde. In het zeewezen kom je het sprei-ijzer [maakt want uitgespreid en vrij van draaiing] tegen. De oudste (zoon) lijkt het sprekendst op zijn vader. Ik lig op een springveren matras (springverenmatras). Een S.P.R.L [société de personnes à responsabilité limitée] is een soort van bvba [besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid]. Een sproeier is een sproei-installatie of een riotgun [schrootgeweer]. Een sproke (denk aan de sprookjes van Roodkapje en die van – de gebroeders – Grimm – mv. sproken) is een kort Middelnederlands [taal] verhaal. In het toenmalige China van Mao Zedong [1958-1960] vond de Grote Sprong Voorwaarts plaats.

7. Nederland is een spruitjesland. Salvo pleno titulo (s.p.t.) betekent: met voorbehoud van volledige titel. Een spudpaal [neerlaten om schip te verankeren] is een soort stutpaal [steunpaal]. Tegen zoveel buskruit is geen kruid gewassen. De wedstrijd werd naar het centercourt verplaatst. Ik ben à court d'argent, ik zit slecht bij kas. Was dit courtoisie [hoffelijkheid] of bourgeoisie [de gevestigde burgerij]? Je kunt toch niet tout court [zonder meer, kortweg] met de noorderzon vertrekken? Ik ben the very pink of courtesy, het toonbeeld van beleefdheid. Het hooggerechtshof in de VS heet supreme court. Een county is een Engels graafschap en een viscount is een burggraaf, in rang [lager] volgend op earl [nog lager: baron]. Het meest kopen we in de discount [supermarkt]. Met countervailing power [personen, groepen, organisaties] kun je monopolisten te lijf gaan. Waar wonen ze in God's own country? In Nieuw-Zeeland en de USA (zeggen ze). Crosscountryskiën is volgens Van Dale langlaufen. Bij close encounter ontmoet je wezens uit een andere dimensie. Een accountdirector en -executive vind je bij een reclamebureau.

8. Spyfi dankt zijn naam aan spy fiction. Squameuze dieren hebben een schubvormige huid. De squaredans heeft veel weg van de quadrille. Een squaw is een indiaanse vrouw, een squire een landjonker. Ze schoten een SRBM af [short range ballistic missile (ballistisch wapen voor afstanden tot 800 km)]. Met takitaki wordt het Surinaams – Sranan – bedoeld. Het S.R.I. is het Sacri Romani Imperii, het Heilige Roomse Rijk (962-1806), de S.R.E. is de Sacra Romana Ecclesia, de Heilige Roomse Kerk. De S-romanum is de signum romanum [S-vormige kromming van de dikke darm voor de overgang in de endeldarm]. De SS-20 is de Sovjet-Unie 20, een Russische middellangeafstandsraket. Andere namen voor de SSSR zijn USSR en Sovjet-Unie. De tweeletterige ISO-landcode van Sao Tomé en Principe is ST. Dat klinkt toch niet: srilankathee [neologisme voor ceylonthee]! Staagjes aan kwam er licht tussen de boten. Een staakt-het-vuren is het gevolg van het commando: staak het vuren. Die wetstaal [aanzetstaal, messen slijpen – juristen gebruiken wetstaal] is geen slagersstaal [ook: messen slijpen]. Staalhoudend is staal bevattend. De Staalmeesters is een beroemd schilderij van Rembrandt.

9. Is pleegzuster bloedwijn staalwijn? Mogelijk. Een manxkat is staartloos. De staart-op [installatie: koeien staart omhoog tegen bevuiling] vind je in veestallen. De staats(secretaris) [stas] kwam op bezoek. Met het Staatsbewind wordt het Nederlands bestuur van 1801 tot 1805 bedoeld. Je moet 318 door 22 staartdelen [quotiënt 14, rest 10, reken maar na]. Het Stabat Mater [de moeder (nl. van Jezus) stond (aan het kruis)] wordt in de week voor Pasen gezongen. Stabijs zijn in Friesland gefokte staande honden [patrijshond, blijft roerloos staan bij de jacht]. Mescal is in Mexico een sterkedrank (GB ook: sterke drank), bereid door gegist sap van agave eenmaal te distilleren. Een mamzel is een gouvernante. Kijk maar even in het manicurenvak, zo kreeg de man, bezig met zijn manicureopleiding, te horen. Ketjap [soja] manis is zoet, ketjap asin zout. Dat is een mooie manoustoel [oe] (rotan). Manuldruk [oe] is een reproductiedrukprocedé. Bij een pierement wordt gemanst [mansen met de centenbak]. Met mardi gras wordt de Vastenavond (waarop men vastenavondt) aangeduid. De parel van het Zuiden is ongetwijfeld Marrakech. Prosecco komt nu volgens VD uit het noorden van Italië.

10. Antwerpen is het Jeruzalem van het Noorden. In WO II croste men van het Noorden naar het bevrijde Zuiden. Daarvandaan, uit Marokko, komt de maroquinerie, het marokijnwerk. Wat is het verschil tussen koeterwaals en Luikerwaals? Het janlulletje en zijn tepeltje taptemelk speelden samen lullepijp, toen hij werd opgeroepen als lullenman. Hoe bestrijdt men lyssa [hondsdolheid]? Het maatje 34-ideaal wilde haar maat houden, dus moest ze bij het eten maathouden. Bonjourmadammeke (niet meer in VD)? Een plant, de dagschone! Een croque-madame is een croque-monsieur [tosti] met spiegelei.