2359 Dictee dinsdag 24-08-2021 (1) dictee Dictee van de dag (310) √

Dictee – dictees [2359]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 547 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (310)

1. Het apocriefe Bijbelboek Testament der Twaalf Patriarchen (afkorting: Test. XII) is minder bekend. Bekende tetragrammata zijn JHWH (Jahweh) en JHVH (Jehovah). Blauwe baby's lijden aan de tetralogie van Fallot. Bij containers zijn TEU (twenty) en FEU (forty feet equivalent units) bekende begrippen. De Teuten waren afkomstig uit de Limburgse Kempen. De scheldnaam 'teutonen' voor Duitsers is ontleend aan de Teutonen, die tegelijk met de Kimbren in 102 v.Chr. [v.C.] verslagen werden. De term 'texten' komt uit de sms-wereld van het sms'en [2018: niet meer in wdb. – texen = latexen]. Hij studeerde in België tew (toegepaste economische wetenschappen). 'Thaiboksen' is een verkorting van 'muay-thaiboksen' [ook elleboogstoten en knietrappen mogen]. Softenon (thalidomide) had nare bijwerkingen [desdochters, di-ethylstilbestrol is wat anders]. Thangka's [banier] worden bij boeddhistische processies meegedragen. Een thar is een himalayageit. De genormaliseerde valuta-aanduiding voor de munteenheid van Thailand, de baht [baat], is THB.

2. THC, tetrahydrocannabinol, is de psychoactieve stof in marihuana. Die runderen hebben texaskoorts. Weten jullie wat theatijner monniken [theatijnen, van zekere orde] zijn? Een thebaïde is een kluizenaarsdorp. De pakhuismeesteren zagen toe op het opslaan van thee. Een emir bestuurt een emiraat, een markies een markizaat. Ze zongen The Star-Spangled Banner [volkslied VS] onder de
stars-and-stripes [vlag VS]. Martiaal [marziale] is krijgshaftig, irenisch vredelievend. Thio-ether is een organisch sulfide. Dit zijn reologische [leer weerstanden vloeistoffen bij stroming] verschijnselen bij thixotrope vloeistoffen [die door schudden in een andere toestand kunnen overgaan]. Op de Thoraschool werkt men met thorarollen. Een thyrsus is een bacchusstaf. Het tibbengroepje [tibbe = doopsgezinde] werd uitgescholden. Een kombucha [kohm-boe-tsjaa] (Japan) is een theezwam. Zijn er landen die thee- en olieproducerend zijn? The grapes of wrath [druiven der gramschap, titel van een boek van John Steinbeck] kunnen zuur zijn. Hij was the great Unknown [de grote onbekende]. Jan Modaal is the man in the street. Kobaltblauw is thenardsblauw of Leids blauw. Is er nog voldoende kolanoot [zaad van de kolaboom]?

3. Theofanie is de waarneembare manifestatie van een godheid. Thermopane [ee] is een zekere soort van glas. 'Thermocauter' en 'thermocautère' zijn synoniemen [medisch: instrument om weefseldelen uit te branden]. Hij is een James Bondfan. Ronde openingen in de bodem van een goot zijn danaïden. Het vat der Danaïden [zonder bodem] krijg je zelfs met danaïdenwerk of -arbeid nooit gevuld! Een levenslustige kerel, een pallieter, is genoemd naar de gelijknamige romanfiguur Pallieter van schrijver Felix Timmermans. We zijn nog ver verwijderd van ons uiteindelijke doel. Een farootje is een biertje of een kansspel, een pernodje [oo] een drankje en een matelotje [oo] een ronde strooien hoed. Kun je een fin-de-sièclegevoel alleen maar hebben bij een fin de siècle? Een amoureus tête-à-tête vindt altijd
vis-à-vis en face to face plaats. Je had de zijingang moeten nemen om bij de vanille-ijsjes te komen. Wat is een plooi-ijzer [plooien, friseren, krullen]? Hij fotokopieerde de financiële gegevens met overdreven grote securiteit.

4. Van Dale houdt van wittekool (GB ook: witte kool). Je moet me niet zo koeioneren. In Frankrijk kocht ik een pardessustje [uu], een overjas. De aficionado [bewonderaar, fan, vr. -nada] vond op het (de) affiche de volgende wedstrijd. 'Onze Vader die in de hemelen zijt', daarmee begint het Onzevader. Een paternoster is een rozenkrans. Heeft je dochter nu roodvonk of rodehond? Je kunt beter geen Frans Paternoster bidden (vloeken, in het Latijn betekent 'pater noster' letterlijk 'onze vader'). Hoe schrijf je de woorden: slowvirusinfectie, alexie (woordblindheid), auto- en bacterie-infectie, vitamine-injectie, apoplexie (attaque), bijectie (wiskunde), cachexie (slechte lichamelijke toestand), re-infectie, dejectie (stoelgang), deflexies (natuur- en taalkunde), Oranjeselectie, kataplexie (plotselinge verstijving), paralexie (leesblindheid) en dunnedarminfectie? Een dyslecticus heeft dyslexie, en geen dyscalculie [dat is een dyscalculicus, vr. dyscalculica]. Orthorexie is de diëtistenziekte [orthorexia nervosa – drang om gezond te eten]. Hier is de mercator(projectie) gebruikt [Vlaamse cartograaf Gerard Mercator].

5. Hier volgen enkele afkortingen: tbr (terbeschikkingstelling van de regering), tbs (terbeschikkingstelling), TBT (tributyltin, een scheepsverf), tc (internet: Turks- en Caicoseilanden), TCE (trichloorethyleen), TCDD (2,3,7,8-tetrachloordibenzo-1,4-dioxine, een zeer giftige stof), t.d.d. (ter de die, driemaal daags) en t.d.e. (te dien einde). Op welke dag valt de dies natalis [verjaardag]? Qu'en-dira-t-on [praatjes] vullen geen gaatjes. Bij het biljarten kun je biljarderen [bal tweemaal raken of twee ballen raken]. Het woord 'quiëscentie' is nauw verwant aan 'acquiësceren' [beide kwie-jèhs – 2018: VD bij het laatste geen trema! – Latijn?]. Hij sprak de burgemeester, quod licet (wat geoorloofd is), tegen. Ik was op mijn qui-vive toen hij een quodlibet [potpourri, mengelmoes] aan gedichten ten tonele voerde.

6. Hij droeg een gequilte [lapjes textiel] kilt [Schotse (mannen)rok]. Wil je na de quisse [gebraden kip] nu ook nog quiche [hartige taart]? De musicerende quiëtist [passieve overgave aan Gods wil] wist niet eens wat 'quieto' [muziek: rustig, kalm] betekende. Een q.q.-functie is een qualitate-quafunctie [ambtshalve, qualitate qua]. Een quartet in een spectrum [kleurenband] bestaat uit een kwartet aan lijnen. In dit katern wordt onder andere beschreven dat een quatern [vier nummers] met loterijen van doen heeft. Een remplaçant moet iemand remplaceren (kwestie van remplacement = vervanging). Renforcé (madapolam – katoenen weefsel) heeft niets te maken met macadam [wegverharding]. Ik hoorde par renommée (bij geruchte) dat zijn renommee [goede naam] op het spel staat. In het rijkgeïllustreerde e-zine [ie-zien] wordt zijn rijkbloeiende liefdesleven beschreven. Hij zweert bij de rioja [wijn] uit het Ebrodal. Rillettes zijn pasteitjes. 'Sarahs bikinietje' schrijf je zonder apostroffen(!), 'Sara's bikini's' met twee(!). Ris de veau is kalfszwezerik, rissole een klein gerecht van bladerdeeg of flensjes, risotto een rijstgerecht en de Roi Soleil de Zonnekoning.

7. Het staalfonds werd gecoteerd [officieel noteren]. De radicale radikalinski was ooit guerrillastrijder. De rafflesia is een Oost-Indische woekerplant op de wortels van cissus- en vitissoorten (Linnaeus: Vitis – fitis: vogel). De ramboersappelen [zekere zomerappel, niet meer in wdb.] werden onder rembours [betalen bij aflevering] bezorgd. Een raïs [hoge functionaris, ook o.a. Nasser, Egypte] vind je op het land, een reïs [gezagvoerder of kapitein van een Ottomaans koopvaardijschip] op zee. Zij schaftten wat de pot schaft. Het was een lelijke raggel [tegenvaller] dat er te weinig rachels [smalle plank, ook: rachter, rafter] waren. Een ijsranonkel heet officieel Ranunculus glacialis [Linnaeus]. De Noordzee is een randzee. De rassé [kleine Indische civetkat] woelde in het geraspte raspsel. Vergeet niet je beide raquettes [sneeuwschoen] aan te doen. In die doos zitten rawl- [daar gaat de schroef in] en cinchpluggen [tulpstekker]. Op vrijdag heb ik altijd oudeklareclub. Je moet beter rechtop lopen. De rechtopstaande man probeerde met recht praten (recta prava facere) iets kroms te rechtvaardigen. En hij leed nog aan krompraten (koeteren - vgl. koeterwaals, kromtongen, tatewalen) ook! Mijn stevige argumenten staan nog steeds rechtovereind. Een chrestomathie is een bloemlezing.

8. Je hebt kolonels-titulair en titulaire bisschoppen. Deze verkrijging is op titulo justo (ook: justo titulo – op rechtmatige wijze) geschied. Deze goederen zijn titulo gratioso [om niet] geschonken. Andere juridische termen zijn: titulo oneroso [onder bezwarende voorwaarden, tegen betaling], titulo pleno [met volledige titel], titulo praemisso [met vooropgeplaatste titel] en titulo specioso [onder een schoon voorwendsel]. Tjaptjoi is een Chinees groente-en-vleesgerecht. Een
Tj-biljet is voor jongeren [belasting: teruggavenbiljet jongeren]. Tjiftjafs zijn duimpjes [vogel]. Ik zal je tjintjangen, in mootjes hakken! De huisgekko is de bekendste tjitjak [hagedis]. De T-kaart (radkaart; geografie) dankt zijn naam aan de Middellandse Zee en de Nijl samen. In tl-buis staat 'tl' voor 'tube luminescent'. De Maatschappij Tot Nut van 't Algemeen wordt afgekort tot TNv'tA. De synonieme afkortingen t.o. en tgov. verschillen nogal wat [tegenover]. Is er echt een speciaal tobbemuseum [badkuip, mv. + n/s]? Toccadielje is een vorm van triktrak [kansspel]. Tocoferol is een vruchtbaarheidsvitamine (vitamine E). De toddik [niet meer in wdb.: vuilik, smeerlap, smeerkees, smeerpoets, smeerpoes] had zijn toddenbundeltje [tod = todde = waardeloze lap] (en zijn to-dolijstje(!)) bij zich. We zullen ermee toe kunnen.

9. Wat het eerst in hem opkwam was: allemachtig nog a(a)n toe, God nog a(a)n toe. De gouverneur-generaal in Nederlands-Indië werd met toean besar aangeduid. Dat zal niets aan de zaak toedoen. Hoe zal het er vanavond aan toegaan? Ik heb gefaald, soit [het zij zo]! Toekotoeko's zijn kamratten. De Toengoezen [Siberië] worden nu Ewenki genoemd. Quién sabe [uh] [wie weet], misschien redden ze het nog. Hebben 'redengevend' en 'redevoering' iets gemeen? Dicteewoorden om van te smullen: reïncarnatie (wedergeboorte),
re-integratie (terugkeer in maatschappelijk leven), reïmponeren (opnieuw opleggen) en re-educatie (heropvoeding). Onder het dashboard moet je een relaistje [ruh-lèh] vervangen. Een relaps [ee] is een ketter met recidive. Een averijschip ontkomt niet aan een relâche forcée. Het was een remarquabele ontmoeting. Een résidence is een heel deftige residentie. Hij was toentertijd [nu ook: toendertijd] chef (lege dozen), later chef-inkoper en chef-etaleur.

10. Een toepaja is een boomspitsmuis. De toependracht [toepe = muts van fluweel] is uit. Zij breide twee toeren averechts en verder in heen en weer gaande toeren. Bij breisteken kennen we de losse en de vaste. Voor wedstrijdroeien is men vaak met wherry's geëquipeerd. De papieren werden ons tegemoet geslingerd, toegesmeten. Alles is nog steeds toetmem [geheel hetzelfde]. Klaas Toeter was toeter. Doen aan tai chi is tai-chiën. Je zou jezelf eens in de psyché [spiegel] moeten kijken. We hoorden 'toktoktok' [geluid van kippen]. Het Griekse 'to kalon k'agathon' staat voor 'het mooie en het goede'. Tokehs [oo ee] zijn gekko's (nachthagedissen). Willen we dat echt, keeping up (to keep up) with the Joneses [gelijke tred houden met de buren of kennissen in het tentoonspreiden van welstand]?

 

2358 Dictee maandag 23-08-2021 (1) dictee Dictee van de dag (309) √

Dictee – dictees [2358]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 548 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (309)

1. In een tokkiebuurt [asociaal] had je veel tokkieleningen [aan particulier met slechte kredietwaardigheid], zoals die van de familie Tokkie [uit tv-serie]. We hebben tol aan Neptunus betaald (waren zeeziek). Ben jij bang voor Toledanen [uit Toledo]? Kan dat paard in de tölt [telgang] lopen? Een vrille is een tolvlucht [vliegtuig]. Door de klap was hij meteen tombé des nues [ten zeerste ontnuchterd]. De naamgever van de tommy's [Britse soldaten] was Tommy Atkins. Dit gaat fout: Tom Poes, verzin een list! Simpel toch, je vouwt de tompouce (= tompoes – paraplu, tompoes ook: gebakje) open! Een cothurn is een toneellaars. Een mise-en-scène is een toneelschikking. Hij zei het met droge ogen, tongue in cheek [meesmuilend]. Hij droeg een tonhoed, een hogehoed. Splitcanehengels worden van tonkin [soort van bamboe] gemaakt. Tonpraten is buutreednen [tijdens carnaval]. Dat is too good te be true [te mooi om waar te zijn]. Een capstan is een toonas [bandtransportas bij bandrecorders en cassettedecks]. Roger Federer maakte niet veel dubbelfouten. We hebben gefonduud (werkwoord: fonduen) en na afloop hebben we ook nog gesudokud [oe] (GB, VD, werkwoord: sudokuen). En toen zagen we het przewalskipaard.

2. Een Samaritaan woonde in Midden-Palestina [Samaria]. Een barmhartige samaritaan ontfermde zich over haar. We moeten de bij het tuincentrum gekochte schoentjes-en-laarsjes [rolklaver, ratelaar] (niet meer in VD) nog buitenzetten. Daarna gaan we echt de bloemetjes buitenzetten. Boterwegen doe je rug-aan-rug. Een sado is een dos-à-dos [stoel, sofa, rijtuigje]. Zij werden ruggelings, rug tegen rug, vastgebonden. De Salpêtrière is een groot, oud gebouw in Parijs. Een geneesmiddel tegen ADHD (ook wel: adhd) is ritalin (BE: rilatine). De fanfare speelde van hoempa, van sjing-boem, van retteketet, van retteketetsjingboem en van tararaboemdijee. Bij retrakteren wordt iets herroepen. Je moet hem gewoon retorqueren [met eigen woorden bestrijden]. Hou vol: het is nog een pokkeneind en berever. Hij verloor zich in rêverieën, dromerijen. Is réussite [succes] is een kwestie van reüsseren [slagen]? Hij had een reuze-idee, waardoor we een reuzensprong vooruit zullen maken. Ik kocht enkele reuzereuzenromans.

3. Noem de overeenkomsten en verschillen tussen riffs [loopje] en licks [met name in de jazz]. Revivificaties zijn chemische processen. De rigaudon [oo] is een Provençaalse dans in alla-brevemaat, verwant aan de bourree [oe]. Die wordt dus alla breve gespeeld. Rijkswaterstaat werd vroeger tot RW en wordt nu tot RWS afgekort. Bij de Rijnvaart kom je veel rijnschepen (met name rijnaken) tegen. De robbedoezen mochten op het robbenschip meevaren: ze beleefden avonturen à la Robinson Crusoe. Hoeveel Omanitische [Omaanse] rials [OMR] is een Saudi-Arabische (ook: oe) riyal [SAR] momenteel waard? De aanduiding TOP staat voor de pa'anga (munteenheid van Tonga). De bedrijfstop besloot tot een bedrijfsstop. Daarmee roer je een hot topic [zeer actueel onderwerp] aan. Met het Hoge Noorden wordt onder andere het hoge Noorden van Eurazië bedoeld. De bespreking was top secret [bnw., zeer geheim]. Sommige Toradja's spreken een Toradjaas dialect. Waarvoor zijn torens van Mitscherlich [technologische processen]?

4. Romanesco is torentjeskool. De romanogotiek is een laatromaanse bouwstijl met gotische elementen. De verpleegster voelde een romaneske [als in een roman] liefde opkomen. In het Torentje [Binnenhof] vindt regelmatig torentjesoverleg plaats. De scheidsrechter zei: "Ik tos". Een croque-monsieur bereidt men met een tosti-ijzer. Menig Toscaan rookt graag een toscaner. De huisstijl wordt ook total design genoemd. Een totalhipoperatie is vrij ingrijpend. De totallossbrandweerauto (die was dus total loss) bracht maar weinig op. Het is me daar een janboel tot-en-met. Hij zei het niet precies totidem verbis [met evenzoveel woorden]. Tot in den treure is uitentreuren. Toties quoties is 'zo dikwijls als' (men wil), maar wat is een
toties-quotiesaflaat [is bij elk kerkbezoek te verdienen] nu precies? Zijn optreden was toto coelo (hemelsbreed) de plank misslaan. Vrouwen schrijven 'tota tua', mannen 'totus tuus', algemener: tout à toi (t.à.t.) of tout à vous (t.à.v.). Een touche-à-tout is overigens een bemoeial. Hij was totus in illis (geheel in zaken verdiept). Bij Toutatis [grappig bedoeld, krachtterm], jij? We aten een reuzegrote reuzenhamburger [evt. zonder n].

5. In een tour d'ivoire moet je wel een ivorentorenhouding aannemen. Een tour de bâton is een handigheidje, een tour de chant een zangersrondreis, een tour de force een krachttoer, een tour de
passe-passe een goocheltruc, een tour d'expression een zinswending en een tour d'horizon een overzicht van de stand van zaken. Hij koos voor tourner casaque [van partij veranderen, de huik – lange kapmantel zonder mouwen m/v – naar de wind hangen] en gaf toch maar een tournée générale [rondje]. Jammer, hij is tout court [zonder meer, kortweg] heel koppig. Op Hawaï vind je touwlava (pahoehoe). Een espadrille [linnen schoen] heeft een touwen [bnw.] zool. Ik ben dat getouwtrek meer dan zat. In België heb je tov-biljetten [taxi, openbaar vervoer]. Na het 'hocus pocus pilatus pas' gebeurde het echt. Et tu, Brute?

6. Moet je die lelijke pilatus [valsaard] eens zien. Een hamamelis is een toverhazelaar. Onze dochter wordt Anneke Tanneke toverheks genoemd. Een caleidoscoop is een toverkijker. Er is een
diepzee-inktvis, die toverlamp heet. Als bij toverslag genas hij. Je waant je in de tuin van Armida, een armidatuin [tovertuin]. Met een township [arme, zwarte woonwijk in Zuid-Afrika] kun je niet varen. Een towelette is een in eau de cologne gedrenkt tissuetje [tih-sjoe-juh]. Dit is toch je reinste klassenjustitie! Telt eigendunk hier? En telt een eigen dunk in een basketbalwedstrijd? Hij sperde zijn al wijd openstaande ogen nog verder open. Het practicumlokaal was bezet. Dat een tjiftjaf een duimpje was, wist ik; niet dat het gewestelijk tiereteintje [zangvogel] genoemd wordt (geen konijntje of tierelantijntje dus!). Je zal maar van Pontius naar Pilatus [van hot naar her, van het kastje naar de muur, van bakboord naar stuurboord] gestuurd worden! Bij het woord 'mindfulness' [achtzaamheid, opmerkzaamheid] kun je voor een vergelijkbare spelling denken aan 'wishful thinking' [wensdenken]. De echtelieden gaan weldra schêen [scheiden].

7. Hij woont niet in Scandinavië, studeert toch scandinavistiek en weet alles van het element scandium (afkorting: Sc, 21, zit bijv. in thortveitiet) af. We zullen nu langzamerhand wel scheep gaan. Dat woord komt uit het Frans (net als sapajou, rolstaartaap): sansculotjes zijn personen; sommige(n van hen) droegen mascotjes (mascottetjes). Overduidelijk Duitse woorden zijn 'schallanalyse' (klankanalyse) en 'schadenfreude' (leedvermaak). Met haps worden huisartsenposten (posten voor spoedeisende huisartsenhulp) bedoeld. SEH-artsen werken op de Spoedeisende (Eerste) Hulp en werken bij de spoedeisende-eerstehulpverlening. De rockabilly is een mengvorm van rock-'n-roll en country-and-western. Rondelang lag hij op kop [wel 5 ronden lang]. In het bos vloog Roodkapje op haar grootmoeder, die net een roodkapje [vogeltje, Antillen] had zien vliegen, af. Hij weet alles van krenten- [impetigo – etterige huidontsteking in het gezicht, ook: baardvin – in het gezicht], rozijnen- [idem] en greinenbaard [idem] af. Welke drie kleuren kunnen rouxs [basis of bindmiddel saus] doorgaans hebben? Antwoord: wit of blank, blond en bruin.

8. Een beetje doe-het-zelver heeft een rolykit [oprolbaar soort gereedschapskist]. Roggebrood met roggenstaart (in de keel hebben = schor zijn) is zeker geen delicatesse. Rowdy's zijn agressief en gewelddadig. Wordt de ruhmkorffklos [vroeger: inductiespoel] nog immer gebruikt? Wat is rubberoïd precies? Antwoord: in petroleumasfalt gedrenkt vilt. Hij betaalde met rufiyaas [oe] (MVR – Malediven). Wie bijna-dood (GB, VD, evt. bijna dood) geweest is, kan een bijna-doodervaring (bde-ervaring) gehad hebben. Bedrijven zouden meer aan TQM (total quality management, ikz, integrale kwaliteitszorg) moeten doen. De tractus umbilicalis [navelstreng] verdwijnt, de tractus digestivus [spijsverteringsorgaan] en de tractus intestinalis [darmkanaal] blijven. In Engeland heb je veel trade-unions [vakvereniging]. Wat houden 'traditio brevi manu' [juridisch: eigendomsverkrijging van goederen waarvan men reeds houder is] en 'constitutum possessorium' [idem] precies in? Rustig door het leven gaan is 'traducere leniter aevum' en 'traduttore traditore' betekent zoiets als 'een vertaling geeft het oorspronkelijke werk nooit precies weer' (letterlijk: een vertaler is een verrader). Een tragédienne acteert in treurspelen. De trahison des clercs is het verraad der intellectuelen. Dat bedrijf geeft trainingen on the job [al in de beoogde functie, begeleid].

9. Er is een groot verschil tussen een trainee [èh ee] (rij op de vloer staande lampjes in een theater) en een trainee [ee ie] (stagiair(e)). Zij vormen de trait-d'unions [verbinding, tussenpersoon] tussen vragers en aanbieders. Het reorganisatieproject leidde tot een re-integratietraject. Middellijnen zijn trajectoriën [kromme die alle gegeven krommen – bijv. – loodrecht snijdt] van een stel concentrische cirkels. Met de tramontane (ook: tramontana) wordt de Poolster bedoeld. Tranches de vie zijn de doorsneden van het leven. Geeft een tranquillizer [zenuwtablet] tranquilliteit [kalmte van gemoed, gerustheid]? Met tm wordt transcendente meditatie bedoeld [ook: Turkmenistan, internetaanduiding]. Iets transcendentaals is bovenzinnelijk en buitenzintuiglijk. Wat houdt de transformationeel-generatieve grammatica (tgg – alle zinnen in een taal zijn terug te voeren op kernzinnen – Noam Chomsky) in? De transneptunische planeet (Pluto) is in feite een dwergplaneet [deze planeet is daarmee geplutood]. Een transorma is een sorteermachine voor post. Transsumpten zijn gewaarmerkte kopieën. Halje travalje [halsoverkop] vertrokken ze. De trawler [ook: treiler] werd gelost op de trailer [aanhangwagen, truck met oplegger]. Hij beheert die hoofdpijnportefeuille. Ze werkt op de couveuseafdeling.

10. Een schöne Seele heeft een gevoelige inborst. Een eretitel van Maria is Eerwaardig (ook: Schoon) vat van de godsvrucht. Ben jij naar die seance [spiritistische of paranormale zitting] geweest? Wat scurriel [potsierlijk] is, vertoont scurriliteit. Wat seductie [verleiding] opwekt, is seduisant. De rustica [bouwtrant met ruw of onbehouwen materiaal] brengt rustieke werken voort. We eten courgette-kippensoep. Ga je mee naar het nymfaeum [fontein]? De Rwandese beviel (ons goed). De term 'sacro egoismo' betekent 'heilig egoïsme'. Sancerre is een witte loirewijn bereid uit de sauvignon blanc [witte wijndruif – ook: wittewijndruif?]. Soemba is het Sandelhouteiland en herbergt sandelhoutpaarden [sandalwood].

 

2357 Dictee zondag 22-08-2021 (3) – dictee – De 50 spellingwoorden voor 21 aug – Taalstaat – Onze Taal √

Dictee - dictees [2357]

De 50 spellingwoorden voor 21 aug – Taalstaat – Onze Taal

(tussen haakjes het foute alternatief)

1. 50 meterbad (50-meterbad)

2. afgekrabd (afgekrapt)

3. aftroggelen (aftrochelen)

4. allinsonbrood (alinsonbrood)

5. à propos (apropos)

6. bereidt [je voor op ...] (bereid)

7. caleidoscopisch [kaleidoscopisch]

8. coup [staatsgreep] (coupe)

9. cyperse [kat] (Cyperse)

10. diskjockeytje (diskjockey'tje)

11. dragee (dragée)

12. dromedaris (drommedaris)

13. echec (échec)

14. frêle (frèle)

15. geflanst (geflansd)

16. girondijn (girondein)

17. glühwein (gluhwein)

18. haat-liefdeverhouding (haat/liefdeverhouding)

19. hartgrondig (hardgrondig)

20. ieniemieniehuis (iniminihuis)

21. ingetapet (ingetaped)

22. jandoedel (Jan Doedel)

23. Jan Modaal (jan modaal)

24. kaduuk (caduc)

25. kielekiele (kiele kiele)

26. kiwi-jam (kiwijam)

27. klerelijer (klerenlijer)

28. knäckebröd (knäckebrød)

29. krimi (crimi)

30. leidraad (leiddraad)

31. likmevestje (lik-me-vestje)

32. lik op stuk (lik-op-stuk)

33. marjolein [plant] (marjolijn)

34. niemendalletje (niemandalletje)

35. panna-cottapudding (pannacottapudding)

36. pijl-en-boog (pijl en boog)

37. precair (précair)

38. privé-informatie (privéinformatie)

39. shampooën (shampoën)

40. Steenbok [sterrenbeeld] (steenbok)

41. steppewolf (steppenwolf)

42. tenhemelschreiend (tenhemelschrijnend)

43. truttebol (truttenbol)

44. U-bocht (u-bocht)

45. verafgode [bnw.] (verafgoodde)

46. visionair (visionnair)

47. vreemdetalenonderwijs (vreemde talenonderwijs)

48. vrije-uitloopeieren (vrijeuitloopeieren)

49. waardetransport (waardentransport)

50. word (je …. ondw.) (wordt)

     
    

 

2356 Dictee zondag 22-08-2021 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 168 RL √

Dictee - dictees [2356]

Wekelijkse dicteetest 168 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 668

1. Dat is het hele eiereten (I) / eiereneten (II).

a. Alleen I is goed.

b. I en II zijn beide goed.

c. Alleen II is goed

2. Leg het verschil uit tussen ……….. en ………...

a. electracomplex                        oidipuscomplex

b. electracomplex                        eudipuscomplex

c. elektracomplex                        oedipuscomplex

3. ………... daags drie ….. (eetlepels).

a. Tweemaal                               e.l.

b. Twee maal                              el

c. Tweemaal                               el

4. Het beest weegt ………… 30 kg, ………., dat beweren ze.

a. ten minste                            tenminste

b. tenminste                             ten minste

c. tenminste                             tenminste

5. Een ……….. is een gordijnophouder en een

………….. is een schietgat in een borstwering.

a. embrasse                                embrasure

b. embrase                                 embrasure

c. embrasse                                embrassure

6. De aanduiding ….. slaat op …………...

a. AN                                         alfanumeriek

b. A/N                                        alfanumeriek

c. A/N                                        alphanumeriek

7. Een ………… is een ………….. (rijstmesje).

a. ani-ani                                  padiemesje

b. aniani                                   padiemesje

c. aniani                                   padimesje

8. Een enfant ………… is een wonderkind, een

enfant ………… is een verloren zoon (Bijbeltaal).

a. prodige                                       prodigue

b. prodigue                                     prodige

c. prodigue                                      prodigue

9. Een voorbeeld van een ………… is ………..

a. entremetsje                            spoem

b. entremetje                             spoom

c. entremetstje                           spoom

10. Het meervoud van …….., loofhut, is ………..

a. soeka                                  soekot

b. soekah                                soekahs

c. soeka                                  soeka's

Oplossingen [168]: zie hieronder.

 

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [168]

1b 2c 3c 4a 5a 6b 7b 8a 9c 10a

10. Ook soeke en soekes.

Contact: leentfaarrein@gmail.com

2355 Dictee zondag 22-08-2021 (1) dictee Dictee van de dag (308) √

Dictee – dictees [2355]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 549 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (308)

1. Ze lag op het Saint-Tropezse strand. Het SaNT is het Samenwerkingsverband Nederlandstalige Terminologie. De trijnen [meisje of vrouw, minachtend, spottend; denk aan wijntje en trijntje en het is Joris en Trijn] gingen met de trein. De Grote Trek van de Boeren uit de Kaapkolonie over de Oranjerivier vond plaats van 1835-1837. We gaan morgen een trekker met oplegger kopen. Met tractorpulling wordt trekkertrek bedoeld. Trenchcoats [gabardine regenjas, ook: gabardineregenjas] waren ooit de modetrend. Een treppenwitz is een esprit d'escalier (de l'escalier – geestige inval als mosterd na de maaltijd). De treuga Dei is de godsvrede. Zij is het prototype van een luchthart-treurniet [ook: lichthart, luchthart, treurniet – altijd opgewekt, zorgeloos, vrolijk]. Chinezen zijn geen Triadanen [Triad = de driehoek Japan, VS, EU]. Geloof, hoop en liefde: tria juncta in uno, drie in een? Met de trias wordt ook de Drie-eenheid wel aangeduid. Ons rechtssysteem is de trias politica [de drie staatsmachten, t.w. wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht]. Had het vroegere volkstribunengezelschap de huidige tribunebouw maar kunnen zien! Tribrachische verzen vertonen de tribrachys [kort, kort, kort]. Tributyltin is een giftige stof in scheepsverven. Trichofytie, ringvuur. Twatwa's, zwarte bisschoppen [vogel].

2. Een triceratops [soort van dinosaurus] had drie hoorns op de kop. Trickledowneffecten [indirect effect op niet-bedoelde zaken] zijn mooi meegenomen. Wat is de directe link tussen Dordrecht en Maastricht [drecht, trecht, tricht: doorwaadbare plaats]? Ken je het tricliene [assen niet loodrecht en ongelijk] kristalstelsel? Wie dragen er vrijdag bij de interland het Oranjetricot [en zijn dan oranjehemden]? Het Concilie van Trente voerde de Tridentijnse mis in [in 1970 vervangen door huidige]. Wat gebeurde er op het Tweede Concilie van Orange? Veroordeling van het semipelagianisme = mens kan zelf eerste stap tot bekering zetten! Het pakje had een trieljen voering (trieljevoering). Die onnozele trien heet van zichzelf Catharina. Het begrip triënnale [iets om de drie jaar] komt uit het Latijn (triënnium – periode van 3 jaar; quinquennium 5, decennium 10, centennium 100). De lipizzaners zijn van huis uit Triëster paarden. De jongelui liepen te triesten [boel verpesten, lamlendig zijn]. We kregen trifle (dessertgerecht van custard) [op sherrybasis] toe. 21 is een trigonaal getal [gebruikelijker is driehoeksgetal – driehoek gevuld met stippen (of kruisjes; leg er steeds een nieuwe laag onder): 1 + 2 = 3; 3 + 3 = 6; n = 4 geeft 6 + 4 = 10; n = 5: 10 + 5 = 15; n = 6: 15 + 6 = 21; etc.; formule voor n: ½ n (n+1) stippen of kruisjes – als de buitenrand tien stippen heeft, n = 10, is het totaal aantal dus ½ * 10 * 11 = 55, tel maar na, het is dus ook: 1 + 2 + 3 + ... + 9 + 10]. In de I Tjing [Chinees orakelboek] komen hexagrammen [officieel david(s)ster – Jodenster; in I Tjing 6 horizontale lijnen] voor. Kan Bruintje dat wel trekken [te duur, kan ik niet betalen]? In ieder geval kan grauw het niet trekken [idem], daar moet je een bruin leven voor hebben. Hij was het haantje [bijdehand]: alle ogen zijn gericht op Kwatta [hij/het staat in het middelpunt van de belangstelling]; nee, niet op die zwarte slingeraap [kwatta]! Geef mijn trijpen pantoffels even aan, wil je?

3. Trilhaar: cilie (ciliën) of cilium (cilia). Bij trillen vinden heen en weer gaande bewegingen plaats. Met nystagmus heb je een wiebeloog. Een trimeter bestaat uit drie jambische [jambe/us = kort, lang] dipodieën [samenvoeging van twee jamben of twee trocheeën tot een eenheid]. Een stabjack is een trimvest. Gaan we voor een triootje? We noemen met name de Triple Alliantie [1669] en de Triple Entente [1907].
Triple-sec is sinaasappellikeur. Een triplex wand maak je van triplexfineer. Tripoli is gewoon tripel [fijne polijstaarde]. Het syndroom van Down (downsyndroom) is trisomie 21 (3 chromosomen i.p.v. 2). De tristitia post coitum is het gevoel van droefheid na de coïtus. Een triton [zeegod van lagere rang] moest Neptunus dienen. Met de trits der Bevalligheden worden de drie Gratiën [Euphrosyne, Aglaia en Thalia] bedoeld. Een trium litterarum homo is een dief. Ze probeerden me geld af te troggelen. Gekleed in deux-pièces werd ze trois-quarts afgebeeld. Een Trojan horse [bijv. virus], een Trojaans paard, kan grote schade aanrichten. Tromboxaan is een belangrijk prostaglandine [groep hormonen, mv. + n/s].

4. Hij sharede [delen] veel. Shabushabu is een gerecht. Met deze trommelstokjes [plant] kun je niet trommelslaan. Myringitis is trommelvliesontsteking. De trompetten van Eustachius (eustachiusbuis, oortrompet) en Fallopius (fallopische buis – baarmoedertrompet) vindt men niet in een harmonieorkest. Hij had een tronie, een smoel, een facie … Het derde van de negen engelenkoren heet 'Tronen'. Op Prinsjesdag spreekt de koning(in) de troonrede uit en wordt de miljard/joenennota aan de Tweede Kamer aangeboden. Het was een ware kakofonie van slechte klanken. Daar zat ze, met het geshampoode haar in de serail [harem]. Het shangri-la is een Tibetaans paradijs. De seri- of sericicultuur is de zijdeteelt. Een shaddock is een pomelo, veredelde pompelmoes. De sfincter is de sluitspier van de aarsopening. De samentrekking van 'anders' is 'aârs' [en van ader aâr]. In Egypte vind je nog wel eens een sfinxenlaan. Shantoeng [stof] wordt gemaakt van Chinese tussorzijde.

5. Hij naderde ons schredegewijs. Bloeit het schorrenkruid al? Ik ben niet gewend kwaad te blijven: Schwamm drüber [zand erover]. Sedekahs zijn islamitische godsdienstige offermalen. Zijn schrijverschap kende één hoogtepunt. Deze schroodbeitel kan op de schroothoop. Een scrambler scrambelt [vervormen om te coderen]. Zijn séjour [verblijf] in de Sejm [Polen] was van korte duur. Seiches [niveauverandering meer] waren er al in het sei- [16xx] en settecento [17xx]. Te veel is trop (Italiaans: troppo). Zijn kostuum was van tropical [stof]. Het tropyliumion is een relatief stabiel carbokation, toch? Troqueren is barter (ruilhandel) drijven. Tot de troskieuwigen behoren zeepaardjes en -naalden. Je weet: een trosnarcis is een tazetnarcis. De Tiendaagse Veldtocht was een historische gebeurtenis.

6. Een trosroos is een polyantharoos. Wat betekenen de woorden
'trou-madame' [spel met ivoren balletjes] en 'troupier' [officier, liefst tussen de soldaten]? Is een trouvère [minnezanger middeleeuwen
Noord-Frankrijk] ook een troubadour [Provençaals]? Tryptofaan wordt aangeduid met Trp (ook: W). Een troubleshooter lost bij troebelen de trubbels op. Wat is dat nu: de truc van de jen [geheim van de smid] – of zijn het de truken van de foor [kermis – BE: handigheid-, kneep-, foefjes]? Dat zijn getrukeerde scènes. Een truïsme is een lapalissade [waarheid als een koe]. Geldt de trumandoctrine [Amerikaanse steun aan landen met linkse rebellie] nog? Hierbij is 'alleluja' getrunkeerd tot 'all'. De truqueur en de truqueuse [kunstvervalser] hadden vrij spel. Trusted third party's verrichten elektronische transacties. In dat museum staat nog een truttenschudder [DAF'je]. Wat weet een IT-tsaar nog van vadertje tsaar af? De beursindex van Toronto is de TSE-300. Het meervoud van 'tsadiek' is 'tsadikim' [GB], dat van 'tsedaka' 'tsedakot'. Tsietsiet hangen aan de 4 hoeken van het gebedskleed (talliet). Tsjakka, we gaan het maken! Een tsjoektsjoek is een tapijtenzwendelaar, het geluid van een gaande stoomtrein is 'tjoeketjoeke' en van een elektrische 'kedengkedeng'. Een equerre is een landmeterstrommelkruis.

7. Het TSS is het tibialestresssyndroom. De TTD is de Trinidad en Tobagodollar. Ik ben te(n) uwent geweest. Met 'tubae' [eileider, enk. tuba] kom je niet in een harmonieorkest. Tuben is op YouTube plaatsen. Tuberculose is de tuberkelziekte. Halje travalje, à corps perdu, hol over bol, holderdebolder en kop over bol betekenen allemaal halsoverkop. Tuimelen betekent overigens halsoverkop vallen. Een tumbler [groot bekerglas met slim verzwaarde voet] kan niet omvallen. Dit lijkt wel een tuin (hof) van Eden [lustoord, de Hof van Eden is het Bijbelse paradijs, met daarin de levensboom]. De tuingod is Priapus (en Pomona de tuingodin). Een salopette is een tuinbroek. Erin tuinen(! – ergens in tuinen) is erin lopen [erin luizen, er instinken]. Een thuriferarius is een wierookdrager, een paranimf [assistent bij doctorspromotie] geen slippendrager [slaafse volgeling]. Een tuingeweer is een flobert, een tuinhuisje een prieeltje en een gloriëtte een tuinkoepel. Kijk: klein sorbenkruid (ook: kleine pimpernel)! Een tuinroos, een provenceroos [= provincieroos, ook: agaatroos, koolroos, honderdbladige roos], komt die uit de Provençaalse Provence? Vast niet. Een pensee is een tuinviool, een fitis een tuinzanger, een poulaine een tootschoen.

8. Met tukkers worden Twentenaren aangeduid. De tUL is de Transnationale Universiteit Limburg. Zij wil een tulegordijn (tulen gordijn). Tulpomanie (ook: tulipomanie) is in beide betekenissen uiteindelijk slecht voor de portemonnee [1) tulpenhandel = windhandel 17e eeuw, 2) dwaze liefde voor tulpen]. Tumuli [uu ie] zijn grafheuvels [enk.: tumulus]. Vroeger en nu, tunc et nunc. Tungsteen is scheeliet of wolframiet. Een turfpotje is een jiffypotje [vergaand plantenbakje]. Hij heeft turista [oe], reizigersdiarree. Zij heeft de tussen-de-orenziekte. U krijgt nu een tussengerecht, een entremetstje. Gaan we naar de chinees, de turk of de pakistaan? Een gesofisticeerde (gesofistikeerde) dame is een sophisticated lady (ze heet in deze context uiteraard Sophie). Voorbeelden van soirees zijn de soirée dansante en de soirée musicale. De peuters hadden smodden [slab] om met een smoddekop [schaap] erop. Hou eens op met die sick jokes! Een Siënees uit Siena [sjèh-naa]. Bullshit, de bulldozer gaat het oude shoppingcenter al te lijf! Ik ben Simpelmans niet!

9. In een sick building krijg je licht een sickbuildingsyndroom (niet te verwarren met het sicksinussyndroom – hart). De Silicosewet zegt niets over siliconenborsten. Op silvesteravond – we dronken silvaners [wijn] – volgt Nieuwjaar. Zit je na een settlement gesetteld? Welke sesquipedalia verba kun jij produceren buiten hottentottententententoonstelling? Is deze relikwie Castiliaans of Sevilliaans? Een sheltie lijkt op een collie en is een Shetlandse herdershond. 's Heren wegen kun je figuurlijk bewandelen, 's heren wegen letterlijk berijden. Het commonsensegevoel is het
sens-commungevoel. Shabby is sjofel, haveloos. Wat is het verschil tussen graffiti [spuitbus] en (s)graffito [zwarte muur, witte kalk]? Het was choquerend (shockerend), choquant (shockerend) en shocking. Met een shuttle kun je shuttelen. Bij het reshuffelen vindt een shuffle plaats. Shotten is heroïne spuiten. In de projectwereld is er het zesfasemodel en in de onderwijswereld de tweefasestructuur.

10. We eten sperziebonen en drinken er een slivovitsj op. De sisyfusarbeid is naar Sisyphus genoemd. Een sleutelklare oplevering is een sleutel-op-de-deur oplevering. Waarom zou de 'slinger-om-de-trap' [spekvet met stroop] zo heten? Ik kreeg van mijn Vlaamse vriend een tuyau, een tip. De TVE [Esp.] is de Spaanse staats-tv. De tw is de toegevoegde waarde. De 'gladiool' heet ook 'twaalf-apostels' (niet meer in VD).