Dictee –
dictees [2192]
Oefendictee
668 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee
van de dag (189)
1.
Dat is het hele eier(en)eten.
Zijn kapitaalverzekeringsuitkering eindde dit jaar. Wie ik nu toch in
de klas heb: een nieuwe einstein! Uit het Duits – ein Ende mit
Schrecken: een einde met verschrikking, ein Märchen aus alten
Zeiten: een sprookje uit oude tijden, ein Mensch mit seinem
Widerspruch: een mens met zijn innerlijke tegenstrijdigheden, ein
Schauspiel für Götter: een aanblik goden waardig en ein Volk in
Waffen: een volk onder de wapenen. In de Eifel hebben ze geen enkele
eiffeltoren. Tai chi beoefenen is tai-chiën. Ejusdem anni (anni
ejusdem –
a.ej.):
van hetzelfde jaar, ejusdem farinae: van hetzelfde slag en ejusdem
generis: van dezelfde soort. Is het élan vital een speciaal soort
van elan? El caballero de la triste
figura is de ridder van de droevige figuur (met
name Don Quichot). Zij lijdt aan
het elektracomplex (zonder
schokken! – ook: vadercomplex, dochter voelt zich aangetrokken tot
vader vgl. oedipuscomplex – moeder en zoon).
2.
Wat is nog eleganter dan élégance of elegantie? Een arbiter
elegantiarum is een persoon die de toon aangeeft in mondaine kringen.
De afkorting EDP staat voor electronic
data processing.
Wat elizabethaans is, verwijst naar Elisabeth (I).
Elephantum ex musca facere: van een mug een olifant maken. Een
Elvislookalike draagt elvisbakkebaarden en een elviskuif. Elocutie
verwijst naar eloquent [welsprekend]
zijn. De Hebreeuwse benaming voor God is Elohiem (VD).
Een éloge
[zj] (VD! – GB:
eloge, niet
voor dictees] is een lofrede. Tweemaal daags drie el
[ee-èhl,
eetlepel]. Embarras du choix: te
grote keus, zodat men niet weet wat te kiezen. Een embrasse
is een gordijnophouder en een embrasure
is een schietgat in een borstwering. Embryon in utero matris:
ongeboren vrucht in het moederlichaam. Ik wil graag emmental(er)
op het brood.
3.
Alle mannelijke en vrouwelijke employés kunnen profiteren van deze
employeebenefits [secundaire
arbeidsvoorwaarden]. Zullen we
onze encas [noodmaaltijd]
dan maar aanspreken, al is het geen enchilada [opgerolde
en gebakken tortilla]? Toen de
kinderen uitgevlogen waren, volgde het emptynestsyndroom
[legenestsyndroom].
Een demotische vent is nogal populair. Amor et deliciae generis
humani: lieveling van de mensheid. Amor fati: liefde tot zijn lot; ja
zeggen tot het leven, amor habendi: hebzucht, amor omnia vincit: de
liefde overwint alles, amor patriae: vaderlandsliefde, amor proximi:
naastenliefde, amor sceleratus habendi: vuige hebzucht, amour fou:
overweldigende, hartstochtelijke liefde, amour du blâmable: liefde,
voorliefde voor het berispelijke, voor de onderwereld, de
misdadigers, amour sacré de la patrie: heilige liefde tot het
vaderland. Hij heeft een aangeboren amor Dei (liefde
tot God).
4.
Is een emisario hetzelfde als een
émissaire? Ja.
Mijn neef is een nicht. Een amphigouri[‘s]
is een gedicht van niks. In letters schrijf je vijftigplusamusement,
in cijfers 50+-amusement (of:
50 plusamusement).
De ziekte amyotrofische laterale
sclerose wordt met ALS
aangeduid. Ana's lijden aan ana [anorexia].
Snapt u waarom alfanumeriek
met A/N wordt aangeduid? Ik niet. Een
anaalplug is een buttplug [soort
dildo]. Neemt het anabolengebruik
inderdaad af? De anacreontische [naar
een Grieks dichter = L.: Anacreon]
muziek bezingt wijn en liefde. 'Anadroom' [vissen:
de rivier opzwemmend] en
'catadroom' [naar
lager gelegen water om kuit te schieten]
zijn antoniemen. Een anafylactische shock [medisch:
acute, levensbedreigende allergische reactie tegen een bepaald
allergeen bij een tweede blootstelling daaraan]
kan levensbedreigend zijn. Een Anansitori [verhaal]
gaat over Anansi [SR:
de spin]. Anarithmon
gelasma: de eindeloze deining van de golven der zee. Een anastatica
is een roos van Jericho (jerichoroos).
De anbi's zijn algemeen
nut beogende
instellingen [met
giften aftrekbaar voor de belastingen –
IB]. Een andreaskruis is
een sint-andrieskruis. Anerytropsie is roodblindheid.
5.
De Angelen [Germaanse
stam] zijn onlosmakelijk
verbonden met de Saksen, Friezen en de Jutten. De angelica (niet:
angélique, dat is een plant, de engelwortel, wel: luit)
klonk angeliek [engelachtig].
Het Angelsaksisch is het Oudengels. Stenocardie is angina pectoris
[ook:
hartbeklemming, hartkramp],
tijdnood is angina temporis. De Anglaise
en de Française bereidden samen een anglaisecrème voor voor de foor
[kermis]
in de anglicaanse kerk. De Angolese
munteenheid is de kwanza
[AOA].
De ångström [Å]
wordt gebruikt als eenheid voor atomaire en moleculaire afstanden.
Anhidrose is het ontbreken van zweetsecretie. Wat is een anhydride
[zekere chemische
verbinding]? Een aniani is een
padiemesje [rijstmesje].
Mijn animae dimidium meae
(boezemvriend)
heeft me verlaten. Een francala is een breed Turks stokbrood. De
franchiser [zelfstandig
bedrijf, wel in keten] schafte
een economiser
[calorisator, voorverwarmer]
aan. Die sushibar [rijstballetjes]
gaat overmorgen dicht.
6.
Het publiek smeekte om een encore [bis,
herhaling]. Een vennootschap en
commandite is commanditair [stille
vennoot: wel geld, geen invloed].
En corps (in koor)
is allen tezamen, gezamenlijk. En dosse is van een stam gezaagd met
de schors eraan. Een enfant gâté is een verwend kind(je).
Een enfant prodige is een wonderkind,
een enfant prodigue is een verloren zoon
[Bijbeltaal].
De erehaag stelde zich en haie [als
een haag = naast elkaar] op. Bij
deze schaakpartij heeft hij zijn tegenstander en échec [in
bedwang, schaakmat]. De paarden
waren en nage [geheel
bezweet]. Dat lossen we en petit
comité [vertrouwelijk,
in besloten kring] wel op. Een
enquête valétudinaire is een voorlopig getuigenverhoor, gehouden
voor een geding aanhangig is in de gevallen dat het gevaar bestaat
dat bewijsmiddelen verloren zouden gaan (bv.
door ouderdom, ziekte, voorgenomen vertrek).
Een espoir is een belofte [wielersport].
Het Esperanto-insigne [kunsttaal]
draag je niet zomaar. Wat houdt estateplanning
[nalatenschapsplanning]
precies in?
7.
De ens rationis is het wezen van de geest, iets dat alleen in (de)
gedachte(n)
of (de) verbeelding bestaat. Het
adjectief 'enté' [betreft
een schild] komt uit de
heraldiek. Wat had u als entremetstje [tussengerecht]
besteld? Ze verkoopt garen (zus)
en zo. Een Epicuri de grege porcus is een epicurist [hoogste
doel: lichamelijk en geestelijk genot – Epicurus].
Hij is epris van [dol
op] zijn tante. Een equerre is
een trommelkruis [bij
landmeter, om veelvouden van 45° uit te zetten].
E re is ter zake, passend en e re nata is naar bevind van zaken, naar
de omstandigheden. Erets Jisraël is het
land Israël, Palestina. Ik denk dat je ernaast zit. De été de la
Saint-Martin is de nazomer. Tot welke etnie [volksgroep]
behoren zij? De espagnole kun je dansen. Esprit de clocher: dorpse
kleingeestigheid, esprit de corps: korpsgeest, esprit de l'escalier
(d'escalier):
treppenwitz [geestige inval als mosterd na de
maaltijd] en een esprit fort: een vrijdenker.
8.
Een esprit gaulois is een boertige grappigheid. Op Soekot
[Loofhuttenfeest,
soeka = loofhut] worden etrogim
[mv. – etrog =
citrusvrucht, een van de vier gebruikte plantensoorten – ook:
aravot (mv.),
hadassim (mv.)
en loelav, mv. VD:
loelavs of loelavim,
GB:
loelaviem]
gebruikt. Een eufonium of tenortuba is
een koperen blaasinstrument. Een voorloper van de tuba is de
ophicleïde. Het euphuïsme
is een gekunstelde literaire (GB
ook: tt)
barokstijl. Het Euroland bestaat uit eurolanden. Een europaschip is
een zeker binnenschip. De eustatische schommelingen [zeespiegel]
vinden niet in de eustachiusbuis [buis
van Eustachius, verbinding middenoorholte en keel-neusholte]
plaats. De Eustatiaanse [Sint-Eustatius]
munteenheid is de Amerikaanse dollar. De (ook:
ex) tripode dictum is in
orakeltaal. Hij is every inch a gentleman, van top tot teen,
op-en-top [geheel
en al], een heer. Wanneer vindt
die excasso [uitbetaling
of terugstorting: te veel betaald geld]
plaats? Exceptio non adimpleti contractus: het verweer dat de
wederpartij eveneens in gebreke is en dus geen nakoming van de
aangesproken partij kan vorderen. Een skus [skuhs]
bij tarot [kaartspel,
78 kaarten met afbeeldingen] is
een excuse [kaart
kan nemen noch genomen worden].
Excusez-moi: pardon. Ze was alleen maar excuustruus [alibivrouw].
9.
Wat is hiervan de exdatum [=
voor het eerst zonder dividend- of rentebetaling]?
Ex debito justitiae: volgens hetgeen aan de gerechtigheid
verschuldigd is, naar de eis van het recht. Hij heeft een exigeante,
veeleisende, vrouw. Ik heb dit ex propriis, uit eigen middelen,
bekostigd. Hij is neerlandicus extra muros [docent
Nederlands buiten Nederland]. Dit
T-shirt is extra
extra
large [XXL].
Daar stond hij dan ex tacito, met zijn mond vol tanden. Het zal en
moet gebeuren: ex quocunque capite, uit welken hoofde dan ook. Het
lionisme is dienstverlening aan de gemeenschap uit hoofde van het
lidmaatschap van de Lions Club [eigennaam
– wel in GB Rotaryclub, VD: Rotary].
Verder kom je 'hoofde' bijv. nog tegen in 'uit anderen hoofde'.
Abecedarium [a-b-boek,
abc-boek], abecedariums,
colloquium [geleerde
samenspraak], colloquia, maar
ook: decennium [periode
van 10 jaar], decennia,
decenniën. Een elysium is een verrukkelijk verblijf en als het goed
is een afspiegeling van het Elysium, de hemel, het paradijs
(vergelijk:
Elysese
velden).
10.
Een joert (joerte,
ger, yurta)
is een grote, ronde dubbelwandige tent van de Kirgiezen en nomadische
Mongolen, gemaakt van vilt en takken of taaie rijzen. Een hoatzin
[hoo-waht] is een vogel die leeft in
groepen in bomen in het Amazonegebied. Een hoax
[hooks]
is een e-mail met een vals bericht of een onterechte
viruswaarschuwing. Een muezzin [oe]
is de moskeebeambte die van boven uit de minaret de gelovigen oproept
tot het gebed. Muesli [uu]
is een oorspronkelijk Zwitsers gerecht, vooral als ontbijt gebruikt,
bereid met granen, appelen, noten en rozijnen of andere vruchten en
gegeten met melk of yoghurt. Escosijnse (blauwe)
steen is hardsteen uit de groeve van Ecaussinnes.
Hij haalde zijn semiartsexamen en is oud-vicepresident van het corps.
