2127 Dictee maandag 08-03-2021 (2) dictee Oefendictee maart 2021 (1) √ x

Dictee - dictees [2127]

Oefendictee maart 2021 (1)

1. Het suttiisme heeft betrekking op suttees of sati's. Hoezo? Weduweverbranding! Geef dat meisje eens wat sjok [chocolademelk]! De verkoop van dat chalet is sjalet gezet. De advocaat heeft aan de waterkant gepleid. PMA is in de chemie paramethoxyamfetamine (een bepaalde synthetische, zeer gevaarlijke, psychedelische drug). Een ecloge [èhk-loh-chee – herdersdicht] moet je niet verwarren met een eloge [VD/GB - lofrede]. Met de Schutter wordt de Boogschutter (sterrenbeeld) bedoeld. Wat is beter: memorabelst of meest memorabel? Reculer pour mieux sauter: een klein voordeel opgeven om later een groter te kunnen krijgen.

2. Voor Mayotte hebben we YT en yt (internet). YTL verwijst naar de nieuwe Turkse lira. Ik rijd in een youngtimer (auto < 25 jaar). Hij zeeg langzaam op de grond met zijn zeiger (platte viskorf). Het znw. vice anglais duidt de geaardheid aan. Let op bij ‘vierde’ [klas, kaart] in een dictee bij samenstellingen - mv.: GB n/s, VD n – niet geschikt voor dictee dus. Het kenmerk van een foodie is gericht zijn op voedisme. Laten we hem X noemen. X’ vrouw ging vreemd. Cuckolden, dat doe je toch niet: een (seksuele) relatie hebben waarbij de vrouw met toestemming van de man (en soms in diens aanwezigheid) vreemdgaat omdat hem dit opwindt. Lastig te onthouden: triskaidekafobie is angst voor het getal 13, paraskevidekatriafobie is angst voor vrijdag de dertiende.

3. Een snek is een Vikingschip, een snèk(bar) een eettentje (voor een etentje dus) op de Antillen. Op Curaçao is een snackbar een trùk'i pan. Leg eens uit wat ‘skaeve huse’ zijn. Die zijn voor aso’s, daklozen en overlastgevers in de gewone wijken. Japans bloemschikken: nageire, ikebana, ikenobo, moribana. Sesquipedalia verba zijn (ellen)lange woorden, sesquipedalofobie is de angst ervoor. Een ow’er is een oweeër. Ook hippopotomonstrosesquippedaliofobie is angst voor lange woorden. Geef je visie eens op ‘orthoëpie’ [ongeleed] en ‘ortho-ester’ [geleed]. Moeralen behoren tot de murenensoorten [geen n uitspreken – een more/aine is gletsjerpuin]. Myoloog: spierkundige (en myioloog: vliegen/muggenkundige), myc(et)oloog: paddenstoelen- of zwammenkunde en myioloog: muggenkunde.

4. Wat is er bijzonder aan een panda-embryo en een
horeca-etablissement? Het streepje. Mijn gering persoontje is mijn(e) weinigheid of meine Wenigkeit. Duits, citaat uit Also sprach Zarathustra van Friedrich Nietzsche: alle Lust will Ewigkeit / will tiefe, tiefe Ewigkeit: alle lust wil eeuwig zijn (soms als bron van toespelingen, waarin ‘alle Lust’ vervangen wordt door een ander woord of een andere woordgroep). Duits, titel van een geschrift van Nietzsche, 1878: Menschliches, Allzumenschliches: menselijk, al te menselijk. Die website is helemaal da bomb (daa-bohm – jongerentaal: te gek). Behoort hij tot de Grieks- of de rooms-katholieke kerk? Bij deboucheren verlaat je het defilé, een nauwe corridor (mil.). Gedebaucheerd: liederlijk, ontuchtig.

5. Een meest direct betrokkene (VD) is kennelijk nog betrokkener dan een directbetrokkene (GB). Met ‘coe*’: [GB] coelacant [uitspraak ee/eu] (beenvis), coeliakie (ongeneeslijke stofwisselingsziekte), [VD]
co-educatie, coëfficiënt, coelenteraten/a (holtedieren), coeloom (lichaamsholte), coenobium (klomp samenhangende eencellige organismen), coenocarp (planten: met vergroeide vruchtbladen),
co-enzym, coërcitie (dwang), coeur de boeuf (tomaat), coeur de palmier (palmhart, spruit van palmen als groente, SR: kabbes), Coevords (van of uit Coevorden), coewl (jongerentaal: cool), Coevordenaar, co-existeren, co-equipier en coërcibel (bedwingbaar). Een emiraat is de waardigheid of het gebied van een emir.

6. Hé meid, mijd de huismijt. Een Oxonian is een Oxfordiaan. Hij coopte [ww. copen, coopte, gecoopt] met zijn probleem. Dashi is bouillon op basis van zeewier. EDP, electronic data processing is een vorm van dataprocessing. Update online-VD: nu 390.421 lemma’s, was 390.085 (medio februari 2021). Wij hanteren een cleandeskpolicy. Die Franse woorden zijn verbeulemanst. A.O.C. staat voor: appellation d’origine contrôlée. Het eetregelcentrum in de hersenen (appestaat) komt van ‘appetijt’ en ‘thermostaat’. De leden van de Académie Française worden ook wel aangeduid met ‘de veertigen’. De alicatado is een decoratief k/ceramisch tegelwerk. Bij de verkiezingen is een realtimevoorspelling en een voorlopige uitslag in real time voor dicteefanaten gesneden koek.

7. Beheerst zij nou het Protogrieks of het Proto-Iraans? De ontvreemde fiets was ontframed. Tegen Joden uit je als gelukwens: mazzeltof: geluk gewenst. Je kunt hen ook informeel mazzel en broge (ook: brooche) wensen: tot ziens en veel geluk! Een fidus Achates is een trouw metgezel [oorspr.: van een lotgenoot van Aeneas (Eneas)]. De fides Punica (ook: Punica fides) is de Punische, Carthaagse trouw: (formeel) trouweloosheid, valsheid, verraad. Ido, Occidental en Volapük zijn kunstmatige wereldtalen. Drinken we vandaag muscadet of muskadel? Kan allebei! Een madhoen is een plevier. Een friend with benefits is een fuckbuddy. Gezocht een woord met vier i-grecs: polyhydroxyaldehyde!

8. Hier komt het rijtje weer eens: mani, arafatsjaal, palestijnensjaal, Palestijnse sjaal, palestinasjaal, kaffiya, keffiyeh 2025 niet meer in wdb., kufiyyah. De Arctische cirkel is de noordpoolcirkel en de Antarctische cirkel is de zuidpoolcirkel. Vergilius’ Bucolica wordt 7x aangehaald in de oVD (2021): 1) ab Jove principium = om met de/het voornaamste te beginnen, 2) amor omnia vincit = de liefde overwint alles, 3) Arcades ambo = ze zijn beiden Arcadiërs (d.w.z. goede zangers), 4) canere surdo = voor dove oren prediken, 5) fortunate senex = (als aanspreekvorm) gelukkige grijsaard, 6) fronde super viride = op het frisse groen en 7) spes gregis = (formeel) hoop der kudde.

 

 

2126 Dictee maandag 08-03-2021 (1) dictee Dictee van de dag (141) √ x

Dictee – dictees [2126]

Oefendictee 716 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (141)

1. Een amfitryon is een gulle gastheer, een amfion een toonkunstenaar, een amfitheater een rond of ovaal theater, een amfiprostylos een zekere Griekse tempel, amfimixis is versmelting van twee geslachtscellen bij de voortplanting (antoniem: apomixis – voortplanting zonder bevruchting), amfibrachische verzen kenmerken zich door de amfibrachys – drielettergrepige versvoet met een beklemtoonde lettergreep in het midden – en de amfibioloog [bestudeert amfibieën] ten slotte zat in een amfibievoertuig. O ja, en een amphigouri [mv. ‘s] is een welluidend maar nietszeggend gedicht. Droegen ze bij de Aida van Verdi al kleren van aïda [weefsel]? Vergilius heeft men veel getravesteerd [van een ernstig een plat-grappig stuk maken]. Jij? Je bent niet goed bij je amygdala [hersens]! Zijn achterachterkleinzoon was het allerallerlaatste kind dat hij nog liefdevol in de armen heeft mogen houden. Je weet wel, de Zend-Avesta. Hij een Amstel, zij een beerenburg (VD, GB 4 x: be(e)renburg(er)).

2. Een anaptyxis is een svarabhaktivocaal [melluk, volluk]. Een Amorfiguur is een amor. Met A.C. wordt de appellation contrôlée aangeduid. Heksen gebruiken apotropaeïsche [bezwerende] formules. Wat is erger: menidrosis [maandzweet] of galacthidrosis [melkzweten, vgl. kraamvrouwenzweet – bij de bevalling]? Tegen anhidrose [ontbreken van zweetsecretie] zijn er hidrotica [zweetmiddelen]. Nu kunnen – eindelijk – die Atjehssprekende Atjeher en Atjehse [vroeger in GB: Atjeese] met elkaar trouwen. Hij is sterk in aritmetica [rekenkunde]. De bevalling was à terme [op de uitgerekende datum]. Assoneren is klinkerrijm vertonen, raisonneren is redeneren en assaisonneren is kruiden (met peper en zout, hetzij uit een peper-en-zoutstel, hetzij uit een peper- en zoutvaatje). Zij richtten een maenadegelag [maenade = bacchante: wordt schaamteloos dronken en geeft zich over aan wellust] aan. Een dispache of dispatch is een averijregeling [schade aan schip of lading]. Met averij-grosse wordt de gemene averij [schade omgeslagen naar schip, lading, etc.] bedoeld. Alle bd-boeren [biologisch-dynamisch] zijn ecobewust. Kan dat: een bas-bleu, blauwkous of savante, die buffo, bas-buffo of buffobas is? Best wel!

3. Hij beiaardt regelmatig. Het ros Beiaard is een paard (van de vier Heemskinderen). Van Kennedy is de uitspraak: 'Ich bin ein Berliner", een berline is een voertuig, een berliner een soort van boterhamworst en een berlinerbol een beignet [bèhn-jee, bèhn-jèht] of een domoor. Het is blo, bloder, bloodst (en verder: bloot, bloodaard en bloterik), maar niet: dood, doder, doodst [Hoe dood wil je het hebben?]. Beter blo of blode Jan, dan dô of dode Jan. Een bliepmiep is een kassière (caissière). Een Bhutanner of Bhutanees is gewoon een Bhutaan. Om te rusten waren er meer dan genoeg balebale's [2x aa ee – rustbank van hout of bamboe, ook wel als bed gebruikt]. Let op die linkerd [linkmichel, linkmiegel], zijn horloge gaat op de binkert [loopt altijd verkeerd]. Een biryani is een stoofschotel. We moeten beslist alle zeilen bijhebben. Hij beevaardde naar Mekka. De bekade havenkom ligt er fraai bij. Bij 'normaal' (recht op en neer) denk je toch algauw aan een helikopter?

4. Een bizon is een wisent. Redhibitoir is koopvernietigend. De reliefcommissie [steunverlening] bevorderde dat reliëfschilderwerk [boven of onder het gewone vlak]. We hebben nu al drie relâches forcées [gedwongen oponthoud, bv. schip met schade] gehad. Hebben we die reis- en kredietbrief wel bij ons? Voor remplaceren heb je een remplaçant nodig. Toen hij ontslagen werd, werkte-n-ie al twaalf jaar bij hetzelfde bedrijf. U begreep het al: [die 'n' is] een hiaatdelger. De bietenberg opgaan is de mist ingaan, de bietenbrug opgaan is misgaan. Brazieltabak wordt verpakt in seroenen, gefabriceerd van gedroogde bananenschillen. Seroendeng is geroosterde gemalen kokos met kruiden en pinda's. Bezanté [bnw.] is gevuld met bezanten [schijf op schild, heraldiek]. Hij berstte inwendig van het lachen toen zijn hond de olifant berste [besluipen]. Blouwen is je warm slaan, boerenvuur maken. Is er (taalkundig) verschil tussen een break-out [sport, tegenaanval] en een breakdown [geestelijke inzinking]? Ja, het streepje! Schrijf correct: 'brønstedzuur' [chemie: verbinding waarvan de moleculen een proton kunnen afstaan aan een base] en 'høken' [ongeremd feestvieren, uit zijn dak gaan].

5. Een man in bonis is in goeden doen. Bohrium (atoomnummer 107, symbool: Bh) is geen boor (5, borium, B). De bohr is een eenheid van (kleine) lengte. Is dat nou een buttondown [aan beide zijden vast te knopen] overhemdsboord? Hij zal eraan toe zijn, die vakantie in Oezbekistan. Buddleja's zijn vlinderstruiken. Ook de hammettrelatie [internet] is een vrije-energierelatie. Een bucefaal (strijdros) is genoemd naar Bucephalus, het paard van Alexander de Grote. Hoe laat is de cérémonie protocolaire [NL: protocollaire ceremonie]? Een caquelon is een kookpotje van aardewerk. Mag ik dat dvd'tje van je lenen? Ooit was de CHU de Christelijk-historische Unie. De extensie xxx slaat op seks, de extensie txt op tekst zonder opmaak. XHTML [eXtensible HyperText Markup Language], SGML [Standard Generalized Markup Language] en XML [eXtensible Markup Language] zijn coderingssystemen.

6. Wat behoort zoal tot de bests of The Beatles? Resisteren is een kwestie van résistance, resideren een kwestie van een résidence hebben. Wat is het verschil tussen renumereren [terugbetalen – met gelijke munt?] en remunereren [belonen]? Denk bij het laatste maar aan 'met munt' (maar dus niet terug)betalen. Die knoeier heeft al twee revers [lapel, verlengde van (omgeslagen) kraag] bemorst. Reüsseren [slagen] leidt tot een réussite [succes]. Ik vind rigoristen [strenge zedenleraar – geen s] vaak te rigoureus. De rijjassen van onze pikeur zijn gestolen. Rijnse wijn zou van de Rijn afkomstig zijn: slootwater dus? Gelukkig komt rijnwijn uit de Rijnstreek. Door het Rijnwater voeren boven de Rijnbedding rijnaken en rijnschepen van de Rijnvaart onder een Rijnbrug door. Ik hou wel van die licks [loopje muziek, jazz] en die riffs [herhalend loopje op de achtergrond]. Ze gaan de rigaudon, een Provençaalse dans, dansen. Er was een programma met
rock-'n-roll, jump-'n-jive, country-and-western en rhythm-and-blues.

7. Alleen een roué kan een rowdy [rau:die – in het openbaar agressieve jongeman] zijn, een rouee [v.] dus niet. Rondelang lag die langebaanschaatser op kop. Vandaar is ze helemaal naar hier gekomen. Het VVV is de Vereniging voor Vreemdelingenverkeer. De ex-Jehova's getuigen [beter lijkt: ex-Jehova's-getuigen] kregen het zwaar voor de kiezen: immers, eens jehova, altijd jehova. Een toezichthouder is toezichthoudend [en moet toezicht houden]. Crêpe kan krip [stof dameskleding] zijn, maar ook een flensje (vergelijk: crêperie – pannenkoekenhuis). Je kunt papier crêpen, dan heb je crêpepapier. Mijn schoenen hebben crêperubber zolen (crêpezolen). Mijn buurvrouw laat haar familie creperen (dubbelzinnig – barsten, sterven; ook: touperen). Beslist niet ongenoemd mogen blijven: crêpe de Chine (weefsel), crêpe suzette (flensje met likeur, wel mv. – crêpe(s) suzette(s) [of]) en crêpe georgette (zeker weefsel – geen mv.). De volgende les gaan we Dickens' David Copperfield lezen. De Dáil (Éireann) is het Ierse parlement.

8. Een dodenmars is een marche funèbre of marcia funebre. Gebruiken we eerder 'eropvolgend' [GB/VD 2020] of 'daaropvolgend' [dov.]? Het Servo-Kroatisch werd door de orthodoxen met het cyrillische, door de anderen met het Latijnse alfabet geschreven. Het glagolitische schrift is het oudste Kerkslavische schrift. Wat heeft een kynoloog [k] [hondenkenner] te zoeken op een cynodroom [s] [hondenrenbaan]? Hij ging op jacht met een dubbelloops (GB) jachtgeweer (VD: dubbelloops(geweer)). Du moment dat je weer begint, gooi ik je eruit. Drôleries zijn zekere beeldjes. Ik waarschuw je eens te meer, temeer daar dit van eminent belang zal worden voor je toekomst. Regelmatig komt [2019: kwam ... helemaal niet meer – foutje, 2021: nog 7 x!] in VD Vergilius' Bucolica aan de orde. Een reverbère is een straatlantaarn en een dalísnor mag ik graag zien. Koppensnellen deed men vroeger alleen op Papoea-Nieuw-Guinea; nu ook bij andere bedrijven, in de krant en met heipalen.

9. Gezocht op '*coli*', eerst op woordvormen: acoliet (geestelijke), broccoli en babybroccoli (bimi), bucoliek (het bucolische als genre of als sfeer), cognacolie (voor kunstcognac), colibacil (colibacterie), Coliseum (Colosseum), colitis (ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm of endeldarm) en colitis ulcerosa (chronische colitis die met zweervorming gepaard gaat; deze vormt samen met onder andere de ziekte van Crohn de IBD, inflammatory bowel disease of inflammatoire darmziekte), E. coli's of E. colibacteriën, ecoline (gekleurde inkt om mee te tekenen of te schilderen), ecolint (verbindingszone tussen natuurgebieden), enterocolitis (ontsteking van het slijmvlies van zowel de dunne als de dikke darm), fecoliet (harde ontlasting), mancolijst(!) (lijst van ontbrekende zaken) en niccoliet (kopernikkel).

10. Verder nog: scoliose (zijwaartse ruggengraatsverkromming, vergelijk kyfose = achterwaarts). Wat vinden we verder nog sub lemma, binnen artikelen? De EHEC(-bacterie) is de enterohemorragische
E. coli. Als een ambtenaar een politieke functie [bijv. als wethouder] vervult, moet de betrokken overheid zijn plaats vrijhouden. Met een meisje uitgaan is (was vroeger) haar vrijhouden. De MINT-landen zijn Mexico, Indonesië, Nigeria en Turkije (met een sterk groeiende economie). Vergelijk de BRIC(S)-landen [Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika (South Africa) – 2019: BRIC(-landen) is nu geschrapt!]. Is hier een teppanyakirestaurant in de buurt? Nee, wel een sukiyakitent (en dito teriyaki-). Een narcissus is epris van [verzot op] zijn eigen spiegelbeeld. We willen graag een univoque [eenzinnig, eensluidend] verklaring.

 

 

 

2125 Dictee zondag 07-03-2021 (2) - dictee Wekelijkse dicteetest 144 RL √ x

Dictee - dictees [2125]

 

Wekelijkse dicteetest 144 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 644

 

1. Een ………….. is een uit natuurstenen opgetrokken rond bouwsel 

op Sardinië.

a. nuraghe

b. noerage

c. nurage

2. Een ………… is een …………....

a. nonmoeder                          nu-of-nooit-moeder

b. nonmoeder                          nu-of-nooitmoeder

c. non-moeder                         nu-of-nooitmoeder

 

3. De ………. is de omzetbelasting en de ………... is de belasting op

 de toegevoegde waarde.

a. o.b.                                b.t.w.

b. OB                                BTW

c. ob                                  btw

4. ‘In een notendop’ is ‘kort samengevat’:

‘in …………... nutshell’ volgens VD.

a. a en een zijn allebei goed

b. alleen a is goed

c. alleen een is goed

5. Die ………… bespeelde wel een ………....

a. oetlul                                       oed

b. oetlul                                       oet

c. oedlul                                       oet

 

6. Aan je ………... kun je ………… krijgen.

a. oesophagus                        oesophagitis

b. oesophagus                        esofagitis

c. esofagus                             esofagitis

7. Voorbeelden van regelmatige veelvlakken zijn de 

………………… en de …………………...

a. dodecaëder                  ikosaëder

b. dodecaëder                  icosaëder

c. dodekaëder                  icosaëder

8. Hoe gaat het? Nou, ………. of ………....

a. lala                            zo zo

b. la la                           zozo

c. lala                            zozo

9. In Rome kennen ze het ……..... en de ………..

a. Heilig oliesel                        Heilige reserve

b. heilig oliesel                        Heilige reserve

c. heilig oliesel                         heilige reserve

10. Een …….. is een ……… kwalificatietoernooi.

a. OKT                            olympisch

b. OKT                            Olympisch

c. okt                                olympisch

 

Oplossingen [144]: zie hieronder.

 

--------------------------------------------------------------------

 

Oplossingen [144]

1a 2b 3c 4a 5a 6b 7b 8c 9b 10a

Contact: leentfaarrein@gmail.com

2124 Dictee zondag 07-03-2021 (1) dictee Dictee van de dag (140) √ x

Dictee – dictees [2124]

Oefendictee 717 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (140)

1. Wie erentfest is, is zeer achtbaar. Een exploot krijg je van de deurwaarder, een exploit [ohjt] bedreigt een computer [stukje malware]. Evviva Máxima! Had in het communisme de faex populi [het gepeupel] het voor het zeggen? Een face-to-facegesprek vindt face to face plaats. Een façon-de-Venisekaraf 2025 is van façon de Venise gemaakt. Een vis-à-visconfrontatie vindt vis-à-vis plaats. Exsiccaten zijn gedroogde planten. Aan een exsecratie [ontwijding] moet wel een consecratie [wijding] vooraf zijn gegaan. Wie zijn de fine fleur [de meest uitgelezenen van een groep] van deze coterie [kliek die anderen uitsluit]? Fiebelefors [overhaast], op stel en sprong, kwam de aap uit de mouw. 'Sola fide' (door geloof alleen) is het sjibbolet [karakteristiek kenmerk] van de lutheranen. Zij woont in de Voor-Kempen. Ook een flos ipse [bloeiend jong meisje] wordt slachtoffer van de flos caducus [vergankelijke bloei]. Het fijnstofbesluit gaat over fijn stof (BE - NL: fijnstof). De fikh is de islamitische toepassing van de wet, dat wil zeggen de jurisprudentie van de sharia.

2. Die fikh geldt trouwens ook voor de sikhs [in Indiase deelstaat Punjab]. De begrippen 'milchig' en 'fleisjig' bijten elkaar [voedsel, joden]. Die kleuren gaan flou [zacht, vloeiend] in elkaar over. Wat doen focolarini [leden van een kleine gemeenschap van leken en priesters voor het 'Werk van Maria'] in de rooms-katholieke kerk? De focaccia [tsj] is een zekere Italiaanse broodsoort. Geef haar nog maar een flûteje sjampie [champagne]. In VD is nu ook 'Frisia non cantat'
[in Friesland wordt niet gezongen] gesneuveld. Het was een farce [schertsvertoning] dat die rechter force majeure in deze zaak van toepassing verklaarde. Côte d'Or is een chocolademerk dat is ontstaan in België in 1883. De naam verwijst naar de Goudkust, het tegenwoordige Ghana, in Afrika, waar cacaobonen vandaan kwamen. De olifant in het logo staat voor de kracht van het merk. De gamay (wijnstok, rode wijn) komt uit een andere (nl. Bourgondische) Côte d'Or. De rhônewijn wordt ook wel côtes du Rhône [mv. s] genoemd. Oma wordt al een beetje gaga [kinds, halfwijs]. Een gaine [gèh:-nuh – goal] is een elastisch buikkorset.

3. Gabbro is een grofkorrelig gesteente dat bestaat uit basisch plagioklaas en augiet. Door de gelijkmaker zijn we gelijkgekomen. Wie gevangen wordt, is gevangengemaakt. Met een gizmo krijg je bepaalde geluidseffecten op een gitaar. Geweld plegen leidt tot geweldpleging. Troebleren is troebelen of trubbels veroorzaken. Troubleshooters mogen die dan via troubleshooting oplossen. Laat hem maar even betijen. Ze doet het altijd met gracieuze gratie. We kennen de (gewestelijk) schone-bij-dage (purperwinde), de schone-bij-nachte (nachtschone, beide niet meer in VD), de schone van Boskoop (zekere soort van goudrenet, goudreinette – die wel in GB) en de schone uit het Westland (zekere perziksoort). Waar vinden we de
Sint-Michiels-en-Sint-Goedelekathedraal (niet in wdb.)? Wie goeddoet, goed ontmoet. Terug van de doe-het-zelfzaak geldt wel: doe het (verder maar helemaal) zelf!

4. Bij een nek-aan-nekrace lopen ze nek aan nek. Op dat ski-internaat eten ze vaak kiwi-ijs. Op Hawaï wonen Hawaïanen. Op 2 november bid ik voor u aller zielen [Allerzielen, allerzielendag]. Wil je uit de supermarkt een goudaatje(!) meebrengen? Dorés zijn aardappelen. Wat moet ik doen voor dorer la pilule [de vergulden]? 'Ausfahrt' en 'uitvaart' zijn false friends, valse vrienden, faux amis. 'Après nous le déluge' (na ons de zondvloed) is een uitspraak van Madame de Pompadour. Zij droeg soms een pompadoeren rok. De operazangeres Dame Nellie Melba, ook bekend als Madame Melba (afgeleid van Melbourne) heeft ons de woorden 'pêche melba' en 'melbatoast' bezorgd. Het bovarysme komt van Madame Bovary, een romantitel van Gustave Flaubert. De geleidelijke éducation sentimentale is gelegen in de lieflijke avonturen onzer knapenjaren (G. Gossaert).

5. Ik ben pompaf [doodmoe]. Je zal maar zo babbelachtig zijn als een Paphlagoniër (helaas – voor dictees – niet meer in VD – zo dom en babbelachtig als een . ). Hij heeft een placide [rustig, kalm] karakter. Hij petanquete nogal frequent. De stapgrootte moet verkleind worden. Het vliegtuig maakte een vrille, dat is geen looping. Het spreekwoord zegt: potkrauwers [gierigaard] komen niet in de hemel. De Plejaden, dat is het Zevengesternte in de Stier. Het is altijd hei of fij [hollen of stilstaan] met hem. Mooie dicteewoorden: 'holadijee', 'gummi-jas' en 'bijectie'. Hij zal wel weer Joppie zijn [het kind van de rekening, de dupe]. Het kind is niet dood maar levend geboren (het was geen doodgeboren kindje). We eten vanavond geen groene of witte, maar rode kool (GB ook: groenekool, wittekool en rodekool). Op de tv'loze avond waren we dus ook viploos [vihp]. De marketingmanager en de managing director gingen samen lunchen. Hij is tot het vedettedom [n/s] toegetreden. Dat heeft iets complex.

6. Die skilerares, zelf een goed skiester, heeft al menige skister afgeleverd. De havoër raakte slaags met de vwo'er [maar GB: heao'er!]. Een acatène is een kettingloos rijwiel. Kun je katjangs [peulvruchten] in kadjang [gedroogde palmbladeren] verpakken? Best wel. Wil je nog meer kadushi's [grote zuilcactus]? Kajapoet(ih)olie is een middel tegen alle kwalen. Die kaketoes zorgen voor een hele kakofonie. De kathetenkwadratensom is gelijk aan het kwadraat van de hypotenusa, volgens Pythagoras. Wat weet u van klassiek Arabisch? Het ging van knots-, sjing- en pats-boem. Het Aino wordt gesproken in Japan, op de Koerilen en op Sachalin. De congadrums [hoge cilindrische trom] verjaagden (verjoegen) de kongeraal [zeepaling]. Een colaplant is een kolaboom! Het ging ook nog van rats-boem. Een kwaaddoener zal kwaad doen, een kwaaddenker kwaad denken en een kwaadspreker kwaadspreken. Waarom lieer ik krill [walvisaas] aan Kristallnacht [9 november 1938 waarin de SS in Duitsland een grootscheepse pogrom hield tegen de Joden]?

7. Een andere naam voor koningendag is Driekoningen. Ik moest me krom lachen om zijn krompraten. Die plaat is lelijk kromgetrokken. Je moet de lont niet in het kruitvat steken. Komt dit uit jullie eigen kruidhof? Kyaniseren [hout voor bederf bewaren met kwik-II-chloride] doe je niet met cyaankali. Lanugo [uu] is nesthaar. Het LAKS is het Landelijk Aktiekomitee Scholieren. Hoe noteer je lingalamuziek in het Lingala [taal]? Het malocchio [k] is het boze oog. Met dat brij- of stroophappen is het altijd lachen geblazen [munt uit stroop halen met de mond]. Waar is Lombard Street [de Engelse effectenbeurs] zo bekend van? Kijk, een echt lombrosotype [een 'geboren' misdadiger]! Een lombokker is een soort van aardnootje en een lombok een Spaanse peper. 'Niet slecht' is een litotes [iets 'verkleinen' om het juist te benadrukken]. Helpt de ezelsbrug 'DDT' om lyddiet (uit Lydd, Kent – ja, als je ten onrechte denkt dat dit een plofstof is) te onderscheiden van lydiet, kiezellei? Macroseisme [ij] geeft een flinke aardbeving aan [microseisme is alleen waar te nemen met de seismograaf]. Helpt die macaremedie (maca: plant, Quechua) je wel?

8. Hier heb je een prachtig makartboeket. Zij volgt thans een manicureopleiding [n/s]. Een mezzosopraan zingt mezzo soprano. Mamzeirem [enk. mamzer(s)] zijn kinderen uit een niet-geoorloofde relatie [Jiddisch/j]. Een méridienne is een sofa voor de middagslaap in empirestijl. Een ménagère is een huishoudster, een etui of een
olie-en-azijnstel. Heb ik nog ge-e-maild dat zo'n schnitzel gemeeld moet worden? De minstbedeelden zijn minder bedeeld dan de minderbedeelden. Een dicotyle plant is tweezaadlobbig. Een monierbalk [uitspraak! – mohn-jee] is van gewapend beton. Voor minnenijd krijg je geen minnenloon. Lastige dicteewoorden: myiasis [parasitisme vliegenlarven], myorrhexis [spierscheuring], mycorrhiza [symbiose plant en zwam], myiologie [leer van muggen en vliegen] en myosotis [vergeet-mij/e-niet]. Wat betekenen ze eigenlijk? Jazeker, ook in Turkmenistan zit 'menist'. Hoe spreek je 'nepengelen' uit, hoe 'nepantiek'? Nee, oud zilver heb ik niet, nieuwzilver wel.

9. Een nivometer is een sneeuwmeter. Hij is een nikser [voert niets uit – nixer: generatie nix]. Val me toch niet lastig met die niksnakserij [iets onbeduidends]. Als je onderdak krijgt, ben je onder dak. Is een eufonium [tenortuba] nou wel of niet een ophicleïde [voorloper tuba]? Nee, dus. De oud-katholieken hebben recent de rooms-katholieke kerk verlaten, de oudkatholieken al veel eerder. Een walkingdinner is een lopend buffet, een coming man een aanstormend talent. Bij ons in de aanbieding de boeken Duizend-en-een-nacht en Honderdeneen manieren om snel rijk te worden. We moeten de straat rechts inslaan. Een droogkomiek wordt ook wel een pince-sans-rire genoemd. Met rufiyaas [oe] betaal je gemakkelijk op de Malediven. Wat is het verschil tussen rug-aan-rug en rug tegen rug? De streepjes! De rudbeckia is genoemd naar de leermeester van Linnaeus (Rudbeck). Ruches aan dameskleren zijn roesjes.

10. Voor sans atout kunnen we SA schrijven, net als voor Saudi-Arabië (ook met oe) en de Sturmabteilung. Met S.A. wordt 'son altesse' of 'société anonyme' aangeduid. De islamisten willen geen scheiding van kerk en staat. Salarymen zijn employés en salarywomen (ook) employees. Ze ontmoetten elkaar toen op het Saint-Tropezse strand. Een samoreus is een keulenaar [lang vaartuig op de Rijn]. De sandelhoutpaarden komen van Soemba, het Sandelhouteiland. De operatie verliep sans tache [zonder een vlekje, vlekkeloos]. Een man met satyriasis [onverzadigbare geslachtsdrift bij mannen] past mogelijk heel goed bij een nymfomane [manziek] vrouw. Met een
SARS-besmetting (severe acute respiratory syndrome) krijg je het coronavirus [niet dat van 2020! – ook: verkoudheid].