2014 Dictee vrijdag 11-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (54) √

Dictee – dictees [2014]

Oefendictee 803 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (54)

1. Een chullo [tsjoe-joo] is een Peruaanse wollen muts met oorflappen. Maçonnieke maçons maken deel uit van de maçonnerie [vrijmetselarij]. Wanneer komt die rvs-wasbak [roestvrij staal znw. – rvs wasbak – roestvrijstalen, bnw. – GB ook roestvast]? Ze kregen een safe conduct [vrijgeleide] naar de safe haven [toevluchtsoord]. In een seksshop kun je jezelf uitrusten voor safe sex (veilige seks). Op die saltimbanque (kunstenmaker) zitten we niet te wachten. Een chupacabra is een geitenzuiger [monster drinkt het bloed van geiten]. Cibus cibo melior: voedsel dat beter is dan al het andere voedsel. Het ciceroniaans Latijn is als dat van Cicero. Cific en cifc zijn uitbreidingen van cif (cost, insurance, freight, (interest,) commission). Cif n.a.g. verwijst naar netto afscheepgewicht en cif n.u.g. naar netto uitleveringsgewicht. De cijfermethode in de muziek [cijfers i.p.v. noten] is de 'methode
Galin-Paris-Chevé'. Cicisbei [bee-jie] [vaste begeleiders van aanzienlijke gehuwde vrouw; enkelvoud: cicisbeo] waren geen minnaars. Vindt men afgedankte kunst in een cimetière des arts (museum)? Circassienne is halflaken.

2. De cinéma vérité zou heel waarheidsgetrouw moeten zijn [niet-geregisseerde opnamen/s]. Cippi [enk.: cippus] zijn korte grafzuilen, vaak met reliëfs versierd. Het circadiaans ritme verwijst naar circa (ongeveer) en dies (dag) [24 uursritme, slaap-waakritme]. Die circe's [ee] [verleidster] zijn onweerstaanbaar. Een circonflexe [geen 'uh' uitspreken] is een circumflex [kapje, dakje]. Zeg dat nou eens zonder circuitus verborum, omhaal van woorden. Een circulus in probando is een cirkelredenering, een circulus vitiosus een vicieuze cirkel. Bestaat er verband tussen ciré [gewast (kunst)zijden weefsel] en cire perdue [beeldhouwkunst: verlorenwasmethode]? Nee, dus. Die Cirkel [sterrenbeeld, niet meer in VD, thans: Passer, Circinus] kun je niet trekken. Een cirlgors [gors, zangvogel uit Zuid-Europa] kan vast mooi fluiten. Wat voor deze(n) cis-Alpijns (aan deze zijde van de Alpen) is, is voor gene(n) trans-Alpijns [gene zijde]. Hij staat hoog op de
citatie-index [door anderen citeren van geschreven artikel]. Vroeger werden er mijncités [woonwijk voor mijnwerkers; voor de directeur: mijn werkers(!)] gebouwd. Wat voor mensen spraken het Cités [mengstraattaal mijnwerkers]? Citra consequentiam: (juridisch:) zonder dat er een gevolg aan verbonden is. Het Civiele Huis [hofhouding Koning, niet-militaire deel] maakt geen deel uit van het Militaire Huis.

3. Citroengras heet ook wel sereh [èh]. De CJD is de Creutzfeldt-Jakob disease [gekkekoeienziekte bij mensen]. Clairet is rood, clairette wit [alfabetisch!]. Mooi hè, die althea's [plant]? Slaap je al, Thea(!)? Zijn mond gaat als een lazarusklep [waarschuwing voor melaatsen; fig.: zijn mond staat niet stil]. Een cracker is een criminele hacker [van computers]. Hij vraagde (vroeg – GB/VD – vero) een vergunning aan [aanvragen!]. Wat we daarmee aan moeten? Zou hij het aankunnen? Mag 'afkunnen' daar ook? Ja. Wordt het aap-noot-mies [in GB, VD: aap, noot, mies] nog gebruikt? Volgens mij is een aardedam gewoon een aarden dam [gelijke uitspraak]. En een aardebaan een aarden baan. Aargh (argh), wel alle joden, wel alle duivels [tussenwerpsel]! Zijn dat nou Aarlense of Arelse gewoontedrinkers? GB: beide, VD alleen Aarlens. Wat, last van abdominale [de (onderbuik betreffend] vlinders? Aborigines zijn Aboriginals. Vervelend, als je aan oneirodynieën [ee] (nachtmerries) lijdt. De duif is aan komen vliegen, de hond aan komen lopen. Je mag daar nergens aankomen. De vrachtauto zal achter aankomen.

4. Zijn zoon en dochter zullen achteraankomen. Ze werden achterelkaar achter elkaar opgesteld. Die auto heeft een achteruitkijkspiegel en achterruitverwarming. Ik vind de Achterhoek een uithoek. Zij zijn achtstenleerlingen [vgl. zesachtstenmaat]. Ik wil ervan af zijn, of zijn afzijn [afwezigheid] bij iedereen bekend was. Een alzheimerpatiënt leeft bij aide-mémoires [geheugensteuntje]. De chirurg benutte een agrafentangetje [agraaf, agrafe = krammetje om huidwond te sluiten]. Mooi, zo'n akkerwinderand [n/s]. Priesters, diakens en misdienaars zijn albendragers [albe: lang wit miskleed]. In allerijl (in aller haast) haalde hij allerlei, tevens zijn allerallerlaatste streken uit. Een all-inprijs is all-in. Die allweatherkleding is allweather [bnw., bestand tegen alle weerstypen]. Ze ging op pad naar haar oude alma mater [erenaam universiteit] in een almaviva [wijde lange mantel met koord]. De Alziende is een aanduiding voor de alziende God. Die amahs, au pairs afkomstig uit een lagelonenland, kun je voor een prikje krijgen. Het anekdoteboek [n/s] blijft vaak ongelezen.

5. Volgens mij hadden de Amazonen [mv.] geen flauw benul van de amazonezit. De ambtgenotes hadden een ambtgenotenbijeenkomst. Ank, dat goudsmedenwerktuig is geen ankh (Egyptisch hengselkruis, sleutelkruis).

6. Is angostura-elixer [uit bast Zuid-Amerikaanse boom] lekker? Zie je dat schip ankerop gaan [naar anker toe varen, lijn inhalen]? Bij het antichambreren [wachten bij opwachting maken] bedacht hij dat hij die brief nog moest antidateren (ook: antedateren – er een vroegere datum op zetten). De muur had antenafsluitingen [ante: vierkante zuil]. Aoristi [enk.: aorist(us)] zijn zekere werkwoordstijden. Het appendanceje [GB, bijgebouw, dependance] zag er spookachtig uit. Hij flirtte à outrance [overdreven]. Is Ardenner ham hetzelfde als Ardense (Ardeense) hesp? Zeker in BE. De Ardennees zat op een sjees met een paar ardenners [trekpaard] ervoor. Arrivés zijn boven Jan, arrivees boven Mina. De asielaanvragenbeoordelaar was er helaas niet. Het geledigde aslaatje werd hem uit handen genomen. Een asem, assem of asam is een tamarinde. Een assistent-arts is nog lang geen arts-assistent [= in opleiding voor specialist]. Deze attachee is geattacheerd aan haar (!) ambassade en draagt altijd een attachékoffer. Wil je echt Aucaans [GB, creoolse taal, oosten Suriname] leren? Zij zijn augustijnen in een augustijnerklooster met augustijner monniken.

7. Of mag augustijnenklooster ook? Ja. Die autostradebrug [snelweg] staat op instorten. Gevonden met '*lettre*': au pied de la lettre (letterlijk), een x avant la lettre (voordat er eigenlijk van x sprake was), gens de lettres (mv. – letterkundigen, schrijvers), een lettré (kenner en minnaar van de letteren, synoniem: geletterde), lettre de cachet (verzegelde brief, benaming voor geheime koninklijke bevelschriften tot gevangenneming of verbanning, vóór de Franse Revolutie),
porte-lettres (omslag(en) voor stukken en brieven) en république des lettres (republiek der letteren, vergelijk: res publica litteraria). Ook nog: bellettrie = beoefening van de schone letteren. Awel [tussenwerpsel: welnu], dat bedoel ik! Adukibonen zijn azuki's [oe]. De sandalwoods, de sandelhoutpaarden, zijn afkomstig van Soemba, het Sandelhouteiland. Een sazspeler sazt.

8. De sancerre(s) is een droge, witte loirewijn bereid uit de sauvignon(s) blancs. Een samoreus voer oorspronkelijk op de Samber. Bij de overgang van 'potlepel' naar 'pollepel' is er sprake van sandhi. SARS is het severe acute respiratory syndrome (besmettelijke, ernstige longziekte). 'Sarahs bikinietje' schrijf je zonder apostrof. Haar savantegedrag [s] [blauwkous, geleerde] maakte het alleen maar erger, ondanks haar savante [geleerd] resumé [samenvatting]. De rajneeshies of sannyasins volgen Bhagwan Shree Rajneesh. Mijn deur staat wijd open, zeg maar: wagenwijd open voor je. Hij bezit om ende bij (om en bij, praeter propter) 120 hectare grond. Is het een non-issue dat
one-issuepartijen [one issue] geen toekomst hebben? In het holst van de nacht vond te midden van de apen op het scherp van de snede tot bam een hevig man-tot-mangevecht plaats.

9. Een boustrofedon moet je om en om lezen. De tijd schafte raad: we schaften het aan en schaftten daardoor later. Schizomyceten zijn splijtzwammen. Schmierenleden trekken meestal rond. Hoeveel schilling [ATS – Autriche] was in 2000 een shilling [GB] waard? Dat is een van de schrijnendste gevallen. Die schroodbeitel kun je wel op de schroothoop gooien, samen met die strijkvijl. De christelijke Schriftgeleerde ging in de clinch met de joodse schriftgeleerde. Werkt een schredenteller schredegewijs? Een scuba is een self-contained underwater breathing apparatus (onderwaterademhalingsapparaat dat niet van elders gevoed wordt). Hij schoot in een Franse colère [razend worden] en bad toen maar een Frans Paternoster [= vloeken]. In Lloyd's Register (ook: scheepsregister) staat A voor eerste rang (ook: klas) en B voor tweede rang (klas). Ze is altijd classy [ah] (stijl hebbend) gekleed.

10. Hij strooit met doctor Clavannetjes [is opendeurenintrapper]. Bij het schaatsen is het voor Nederland vaak een (clean) sweep [alle prijzen naar één land]. Clementia tecta rigore (mildheid onder de schijn van strengheid) lijkt me beter dan het omgekeerde. Het was Cleopatra zelf, die het cleopatrakapsel [evt. haar eigen: C.] verafgoodde. Wat houdt precies de Oudbisschoppelijke Cleresie of Cleresij in [kortweg: de oudkatholieken]? Een donker pak met collaar van rooms-katholieke geestelijken is een clergyman [uh èh]. Kun jij een leuke clerihew
[klèh-rie-joe](vierregelig gedichtje) maken? Een clicksong is een lied met kliks. De cliché-eigenaar verloor de rechtszaak. Ik werd slachtoffer van clickjacking (klikken op kwaadaardige sites). Ken je het clinenbegrip [GB! – klien(uh) – VD: n/s!] uit de biologie [graduele reeks van vormkenmerken of -verschillen binnen een soort organismen]? De clipper landde(!) naast de klipper. Spreken alleen Rika en moffrikanen in Moffrika vlot Moffrikaans of doen ze dat ook in Centrafrika of is dat Moffrikaans voor ze?

11. Bespreek de begrippen 'concretum pro abstracto' [vlam voor liefde] en 'abstractum pro concreto' [bewaking voor gevangenbewaarders]. Een contrail [oh ee] is een condensatiestreep (condensstreep). Verwar een verderf zaaiende condenser (aansteker ontploffingen) niet met een condensor (gasverdichter).

 

2013 Dictee donderdag 10-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (53) √

Dictee – dictees [2013]

Oefendictee 804 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (53)

1. Wat doet een sportvisser met een clipot [klie-poo, driehoekig gebogen metalen uithanger die aan een lijn kan worden bevestigd]? De clitoridectomie wordt ook met VGV [vrouwelijke genitale verminking] aangeduid. Het meervoud van 'cloaca' [riool, ook van vogels, reptielen en vele vissen] is 'cloaca's' of 'cloaken' [dat alleen in VD]. Ze zijn de closeste [kloos-tuh] vrienden. Ik zing in een closeharmonykoortje. De clovismensen stammen oorspronkelijk uit Clovis in New Mexico. Heb je gisteren weer geclubd [clubs bezoeken, uitgaan]? Een cluniacenzer monnik (cluniacenzer) hoort thuis in Cluny. Een enveloptas is een clutch [handtas zonder riem, in de hand] en bij een auto moest je vroeger soms dubbel klutsen [bij (veranderen) versnelling van de auto]. Feyenoord is echt mijn cluppie. Die havoër volgt c&m (cultuur en maatschappij). C.M.M. staat voor Congregatio Missionariorum de Marianhill (congregatie van missionarissen van Marianhill). De brief was gericht care of (c/o) de directeur. Een coach coacht coachees [die wordt door coach begeleid]. De cadet nuttigde een kadetje. Die sémillon [wijnstok, ook wel: wijn] levert tenslotte geen saint-émilion [wijn], maar sauternes [wijn in de Gironde]. De serow (Japanse gems) verwondde zich aan de sero (staketsel; V-vorm).

2. VD noemt het Bijbelboek Zefanja (Zef.), het NBG Sefanja, en in de Vulgaat heet dat Sophonias (Soph.). Die secondbestbeoordeling viel toch fiks tegen. Die sede-vacantist erkent de zittende paus niet. Volgens hem is de sedes apostolica, de Heilige Stoel, onbezet [sede vacante]. De afkorting s.e. et o. betekent: salve errore et omissione, afgezien van vergissing(en) en weglating(en). Met s.e.c. wordt trouwens weergegeven: salvo errore calculi, afgezien van rekenfout(en). Die señorita wist dat 'semper Augustus' titel van de keizers van het Heilige Roomse Rijk (H.R.R., 962-1806 – Duitse keizerrijk) was. Wie semiet is, behoort tot een ras, wie Semiet is, is Jood. Die nederlaag van Oranje had wel wat van een selffulfilling prophecy. Sero sed serio [eerst met tegenzin, maar, eenmaal begonnen, met hart en ziel] is hij aria's gaan zingen. De SER is de Sociaal-Economische Raad (volgens www.ser.nl; volgens VD: e – VD 2020: toch E).

3. Noem drie serreplanten [s]. Betekent een settlement (of: rescontre = verrekening rechten en verplichtingen op een bepaald tijdstip) dat je gesetteld [sociaal gezien op je plaats] bent? Nee, dus. Geef mij maar Duitse secce [droge] sekt [mousserende wijn, méthode champenoise = buiten champagnestreek wijn op fles tweede gisting – méthode traditionnelle = idem, buiten de champagnestreek]! Gekkie, bedoel je die secste sekt uit die seksshop? Onder zijn chagrijnlederen (GB, VD ook: segrijnleren) outfit ging veel chagrijn (sacherijn) schuil. Een
SEH-arts werkt op de Spoedeisende Hulp (de spoedeisendehulpafdeling). De chauffeur viel ten offer aan sackjacking [autoruit inslaan]. Een bijbelletter [gotische, fractuur], dat snap ik, maar een bijbelang [buiten dictees: bij-belang, nevenbelang]? Het bijbelen [kaartspelen] doe je niet met een bijbeltje, maar met kaarten. Hij d(o)uwde hem met zijn neus in de hemeldauw. Is coaliseren een coalitie vormen [ja, tegen gezamenlijke vijand]? En heeft coalite [lijkt op steenkool] daarmee te maken? Nee, dus. Hij coatte [van deklaag voorzien] het kunststof [bnw.] oppervlak [ook: kunststofoppervlak, znw.]. Met zo'n coaster [kustvaarder] kun je niet coasteren [een achtbaanrit maken]. Zij zweert bij coca-colaatjes. De naam van de groep Cobra verwijst naar Copenhagen, Brussels, Amsterdam. Ach, die kleine kokette [ijdel, behaagziek] en cocasse [zot, koddig] Katinka toch!

4. Coccidiosis [kohk-sie] is een hoenderziekte veroorzaakt door kokken. Bloody mary, daiquiri en gin-fizz zijn cocktails. Die cockteaser [vrouw die man opgeilt] speelde in op zijn cockring (penisring). Hoed je voor cocottetypes [s] [prostituees]. Code rood is alarmfase drie [bv. bij het weer]. De codex argenteus is het enige bewaarde handschrift van Wulfila's Gotische Bijbelvertaling. Het codex constitutionum was een van de vier delen van het onder keizer Justinianus tot stand gekomen Corpus Juris Civilis, verbindend sedert 534. Het Standaardnederlands is een voorbeeld van een standaardtaal. Kun je van coeurs de boeufs [of] [zekere tomaten] goed soep maken? Ik vind hem reuzecoewl (jeugdtaal voor: reuzecool). Volgens mij is een cofferdam geen dam (maar o.a. een rubberdam bij de tandarts). Descartes zei het al: cogito, ergo computer (toevoeging: RL) sum ([filosofie] ik denk, dus ik besta of de computer bestaat). Oude radiotoestellen hadden een coherer [ie] (later vervangen door: detector – van radiostraling). Coilen [zekere behandeling bloedbaan – spiraaltje = coil naar zwakke plek in bloedbaan brengen] kan levensreddend zijn. Een legioen was een cohortenleger [een cohort(e) is ca. 600 man, een legioen eerst 3000, later 6000 man].

5. Een coin [kwèhn] de feu is een huisjasje. Coir [koo-juhr] is de handelsnaam voor kokosvezels als stof. Wat stelt coïre [ww., onb. wijs = vrijen] met een coitus interruptus [onderbroken voor de zaadlozing als vorm van zwangerschapsvoorkoming] nou helemaal voor? De cola wordt gemaakt op basis van kola-extract. Een collation [Fr.] is een zekere lichte maaltijd. Een CDO is een collaterized debt obligation (zoek maar op! – obligatielening met als onderpand een pakketje risicovolle hypotheekobligaties). Die collega-econoom is mijn collega proximus [naaste collega]. De Hoge Colleges van Staat zijn de
Staten-Generaal, de Raad van State, de Algemene Rekenkamer en de Kanselarij van de Nederlandse Orden. De collegianten of Rijnsburgers waren volgelingen van de drie gebroeders Van der Codde te Warmond [een rijnsburger is een groentesoort, bv. gele ui]. In een collider
[koh-laaj-duhr] worden materie en antimaterie op elkaar afgeschoten. Een collie [hond] kun je moeilijk als colli (enkelvoud: collo, maar ook: colli en mv. colli's) verzenden.

6. Die collierdraagster [kohl-jee] moet wel vermogend zijn. In België kennen ze het colloque singulier [sèhn-guu-ljee g van goal] [zwijgplicht over gesprek met koning(in)] Met collyrium kan een oogwassing (geen oorwassing!) bedoeld worden. De vijfde colonne [aanhangers vijandelijke macht in het eigen land] vormt een nationale bedreiging. Wie heeft dat colorfieldpainting [grote, egale, vaak rechthoekige kleurvlakken] eigenlijk bedacht? Een COM is computer output on microfilm. Een combine [baajn] is een maai-dorsmachine (een combine – bie -nuh = een afspraak in de wielersport). Hoe zijn combinoren [schaatsen, noren!] gecombineerd? Met een cometarium maak je kometenbanen aanschouwelijk. Een comedo is een mee-eter, maar geen gast. Wat betekent, en hoe schrijf je 'coming backservice' [verdeling bedrijfslasten over komende jaren]? En heeft dat te maken met een comeback [van sportman, kunstenaar, politicus]? Niets, dus. Dit is een comfy [comfortabel] zitkussen. Cometten is comète [zeker kaartspel] spelen. De Comédie-Française is de door de staat gesubsidieerde schouwburg in Parijs (officieel: Théâtre-Français). Wat doen in België Comité I [hoofdletter! – inlichtingendiensten] en P [politiediensten]? Commercen is commerce [zeker kaartspel, 'kleuren', kaarten ruilen op zoek naar gelijke kleuren] spelen.

7. Waaruit is coltan samengesteld (columbiet en tantaliet)? In de commedia dell'arte kom je steevast Harlekijn en Colombine tegen. Vanuit het Engels: commies zijn communisten. Commenten [reactie achterlaten] doe je op een website. Een commis de cuisine [zelfde mv.] is een leerling-kok onder de directe leiding van de chef(s) de partie(s) [of] [verzorgt een deel van de keuken]. Verhouden een aides de cuisine en een chef(s) de cuisine(s) [of – GB, VD] zich net zo? Ja. Het hotel heeft een compleet nieuwe batteries de cuisine [complete keukenuitzet] aangeschaft. Hebben alle popmuzikanten groupies [trekt met de groep mee]? Het Commissariaat voor de Media heeft ingegrepen. Is iemand belatafelen [beduvelen] hem op zijn commode [latafel, ook bovenblad voor baby's] geven? Nee. We kennen commissie- [handelen: iets wel doen] en omissiedelicten [iets nalaten]. De Commonwealth is het Britse Gemenebest, de Commonwealth of Australia de Australische statenbond. Die Commune [revolutionaire gemeenteraad van Parijs van 1789 tot 1795] was geen (gewone) commune. Hij werd communi consensu (met algemeen goedvinden) bejubeld. Zij zijn in communio bonorum (gemeenschap van goederen) gehuwd.

8. Dit stuk moet comodo (rustig) gespeeld worden. De dicteecommunity stond écht op z'n kop! Zou een etentje ervanaf kunnen? Wat gaat dit op zijn elfendertigst … De personificatie van de Oost-Indische Compagnie (de OIC, de VOC was de Vereenigde
Oost-Indische Compagnie en de WIC de West-Indische Compagnie) was Jan Compagnie. Muller en Compagnie wordt vaak afgekort als Muller en [afko:] cie. [sie] of Muller [symbool] & co. [koo]. CNY is de genormeerde valuta-aanduiding voor de renminbi yuan (munteenheid van China). Non-comparitie kan vervelende gevolgen hebben, net als een no-show [beide: het niet-verschijnen]. Bij Emmer-Compascuum moet je denken aan gemeenschappelijke weidegrond [meent]. De kompel (mijnwerker, ook: koempel) kreeg een compel (juridisch: brief tot herinnering of aanmaning). Een goede taalgebruiker heeft competence (taalkundige competentie). Soldaten noemen een compagnie een compie. Een dcc is een digitale compact cassette.

9. Zijn compliceclubje [n/s, medeplichtige] groeit alsmaar. Een compliment à crochet is een soort boemerang [bedoeling om er een terug te krijgen]. Beschrijf het verschil eens tussen comprehensief [eerste jaar voor iedereen gelijk] en categoriaal onderwijs [mavo, havo, vwo, etc.]. Een comptes-rendus [+] is een financieel verslag. Vind je die c-print [via computer] mooi? Een CT-scanner is een computertomograaf [plakjes van het lichaam, ook: CAT-scan]. Een comtoise(klok) was oorspronkelijk een hangklok, slingerklok uit de Franche-Comté [streek]. Een conan [oersterke strijder] is genoemd naar Conan de barbaar. Conche (mengmachine): je kunt er chocola mee maken (dat moet je meemaken), concha (doopschelp): je kun ermee dopen. Wat een concieze [k s z] [beknopt] weergave! De bekendste concilies zijn het Concilie van Trente en het Tweede Vaticaans Concilie. De conchologie (conchyliologie) gaat over conchifera [k ch] (schelpdieren) en conchyliën (schelp- en schaaldieren). Het computerwinkelen raakt meer en meer in. Hij is non compos mentis (niet bij zijn verstand).

10. De bekendste concordantie op de Bijbel is de Nederlandse Concordantie van Abraham Trommius, 1672-1691. Concordia discors: tweedrachtvolle eendracht. Musique concrète is concrete muziek.

 

 

2012 Dictee woensdag 01-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (52) √

Dictee – dictees [2012]

Oefendictee 805 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (52)

1. De een was nog confuser [in de war] dan de ander. Het Wener Congres is het Congres van Wenen [afhandeling coalitieoorlog tegen Napoleon], dat andere Congres moet je in de VS zoeken. Een lange conjunctuurgolf is de kondratieffgolf. Een conserf (geneeskrachtige stroop) heeft als meervoud 'conserven'. Niet verwarren met conferven (draadwieren, watermos)! Een consigliere [g niet uitspreken] is een raadsman van de maffia. Ik zal je consilio manuque (met raad en daad) terzijde staan. Kan een consolateur [kunstpenis] ook een consolateur des misères [trooster bij ellende] zijn? Ach, wie weet ... Wat is consolebouw [mv. s; met kraag- of draagstenen]? Hij en zijn konsoorten (consorten) gingen ter kerke. Tot de constantenverzameling behoren de constante van Boltzmann [k = 1,381 × 10^−23 joule per kelvin – J/K] en die van Planck [h = 6,626 × 10^−34 joule per hertz – J/Hz]. Wat bedoel je met 'consternatiebureau' (consultatiebureau)? Onze website is onder construct [constructie, wordt gebouwd]. Napoleon stond aan het hoofd van het Consulaat [Frankrijk, 1799-1804, drie consuls] als eerste consul. Wat hield de Akte van Consulentschap (1766) in [hertog van Brunswijk bleef adviseur van stadhouder Willem V na diens meerderjarigwording]?

2. Alles was consule [s/z uh/ee] Planco (in mijn jonge jaren) beter. De Consumentenautoriteit is onderdeel van EZ. Wil je me asap [as soon as possible] contacten [èh/ah]? Waterpokken is een contagieuze (besmettelijke) ziekte. De contante waarde wordt aangeduid met CW. Wat doet de afdeling contentieux van de Raad van State [beslecht geschillen van bestuur]? Een cms is een contentmanagementsysteem [beheren en op internet publiceren van content = geheel van teksten + afbeeldingen op internet]. Zij wonen in contigue (verbogen – naburige, aangrenzende) woningen. We zijn continu [verbuigen: + e] bezig. Bespreek de begrippen (conto de) reis (oude munteenheid in Portugal (thans: euro) en Brazilië (thans: real)) en conto corrente
(rekening-courant). Het geheimzinnige proces van X tegen Y bleek dat van K. tegen W. te zijn. Is die contra-enquête echt nodig? Ik acht dat contra bonos mores: in strijd met de goede zeden. De 'anglaise' en de 'écossaise' zijn contradansen [2 of 4 t.o. elkaar geplaatste dansers]. De Kroon is contrair gegaan. Een contre-épreuve is een zogenaamde tegendruk. Hij is een echte controlefreak (controlfreak). Een controlestaat is een bigbrothermaatschappij.

3. De beklaagde (contumax – mv. -ces, in dit geval – laat verstek gaan) werd bij contumacie (verstek) veroordeeld. Bekende conventies zijn de Nationale Conventie [wetgevende vergadering Franse Revolutie 1792-1795] en de Berner Conventie [bv. over auteursrecht, internationaal postverkeer]. Een convertible [kohn-veuhr-tuh-buhl – obligatie] is convertibel (inwisselbaar). 'Convertor' [toestel, chemisch of elektrisch] en 'convector' [verwarmingstoestel] zijn niet echt synoniemen. Een conveyer is een transporteur. Een convoyeur is de begeleider van een transport, met name van een konvooi. Hij is een coole gast, vet cool, supervetcool zelfs. Vooraf warming-up, achteraf coolingdown. In Vlaanderen kunnen coördinaten ook personalia zijn. Je zal maar copoclefiel (verzamelaar van sleutelhangers) zijn … Een copier kopieert. Hé, heb ik dat, een copia verborum (grote woordenkennis)? Mooi woord: copepode [koo-pee-poo-duh], roeipootkreeftje. Een cope [uh] is een rechthoekige kavel. De COPD is de chronic obstructive pulmonary disease, een bepaalde chronische longziekte. Een coño is in jongerentaal een schoft. Een coronairarterie is een kransslagader.

4. Uit Parma komen de parmaham en de coppa (worst). Coprologie (medisch: onderzoek van feces), daar heb ik schijt aan. Ik lust geen coquilles Saint-Jacques. Een coquero is een cocakauwer. We zullen die coq-à-l'âne (wartaal) even copy-pasten voordat we aan de coq au vin gaan. Ik heb die beslissing coram Deo (ten overstaan, voor het aangezicht van God) genomen. Ik voel me gevleid door zo'n kokette [behaagziek, ijdel] coquette (ook: kokette – sub lemma VD). Zou de munteenheid van Nicaragua, de cordoba, naar Córdoba genoemd zijn? Vast niet. ...Corduaans leer (corduaan) zeker wel! De cordon(s) rouges zijn wat minder dan de cordon(s) bleus [beiden koks], maar ze produceren ook voortreffelijke cordon(s) bleus (vlees). Corgi's [hond] hebben korte poten en een grote kop. De term 'cornet-à-pistons' wordt weinig gebruikt (wel: piston). Een hoorn des overvloeds kun je aanduiden met cornucopia (mv.: cornucopiae) of cornu copiae (mv.: cornua copiae). In smörgåsbord zie je een corona, in smörrebröd (GB ook, VD alleen: smørrebrød) niet.

5. Hij zal nog een zware corona [cilindervormige en aan de brandzijde recht afgesneden sigaar] of coronita [kleine corona] roken. Geef eens een voorbeeld van een Grieks woord met een coronis [teken van samentrekking: soort tilde]. In een studentencorps (mv. corpora) hoort een corporale sfeer te heersen, in een muziekkorps hoeft dat niet per se. We hadden corporeel [lichamelijk, lijfelijk] contact. Het Corpus Christi is het lichaam van Christus, het Heilig sacrament, de geconsa/ecreerde hostie. Twee bekende codificaties [definitief opstellen van een wetboek] zijn het Corpus Juris Canonici [canonieke recht = r.-k. kerkrecht] en het Corpus Juris Civilis [het Romeinse recht onder keizer Justinianus]. Dat is zo, correct me if I'm wrong [ik ben niet helemaal zeker]. Met kerstfeest stuur ik haar altijd een mooie carte [geen 'uh' uitspreken, kahrt, correspondentiekaart]. Een corrida (de toros) is een stierengevecht. Een corselet is korset plus beha (bh). Valsspelen is corriger la fortune. In die landen is de Cortes het hoogste orgaan [Spanje, Portugal]. De corvina [blauwe druif] wordt meestal in bardolino (wijn) verwerkt.

6. Waar komt de naam cosmatenwerk (familie Cosma: romaanse bouwkunst) vandaan? Zo doen ze allen: cosí fan tutte. Een coscoroba is een zwaangans. Een corybant was priester van de Frygische godin Cybele. De cosa nostra is de Siciliaanse maffia. Cosas de España zijn ingewikkelde zaken, voor een buitenstaander niet te begrijpen. Vat die costumen [oud gebruik, gewoonterecht op schrift] van Brabant eens samen. Een costumier [mjee] [maakt, verhuurt theaterkostuums] hoeft niets van costumier [mier] recht [gewoonterecht] te weten. Het bal werd besloten met enkele cotillons (figuurdans die het bal besluit – het lot bepaalt de paren). Komt het cotardsyndroom (waan, niet te bestaan of al dood te zijn) veel voor? Kom, we nemen er nog één: een côtes du Rhône. Een côtelette suisse is een aangeklede kotelet. Hier, twee côte(s) à l'os [oo oh – ribstuk met been, ook: côte de boeuf mv. s s (of)] graag! Het is niet allemaal couleur de rose: niet allemaal rozengeur en maneschijn. Zo'n counterfeit (namaakproduct van exclusieve zaken) is toch verboden? In België is een covaartest een cognitieve [de kennis betreffend] vaardigheidstest. Wie zal die coup de grâce (genadeslag, genadeklap) uitdelen?

7. Een covered [oh] bond is een zekere obligatie. Die cover-up [oh/uh] [operatie ter geheimhouding] is jammerlijk mislukt. Een cowpertoren is een windverhitter. Het cradle-to-cradlebeginsel [product geheel herbruikbaar] spreekt me wel aan. De slimmerds hadden hun crack [heroïne] in het crag (schelpgrind) verstopt. De cramignon is een dans. Een verkorting van cachet-crampon is crampon [om brief te sluiten]. Hij was wel kranig, maar zijn cranerie (overmoedig gedrag) beviel me niet. Die kunst is wel erg Crassa Minerva (plat, boers). Eén credit [krèh-diht] is 28 studie-uren. De CRC is de Costa Ricaanse colon. Die credits [èh] komen hem toe en kunnen op de creditzijde [ee] worden bijgeschreven. Noem je zoiets een crémant (wijn) of een crèmerie (ijssalon)? Zekere stof is crêpe georgette, crêpes suzettes [of] kun je eten. Zo'n creusemaaltijd [n/s] (Japanse oester) doet me goed. Cress is een kiemgroente. Crimen laesae majestatis is majesteitsschennis, hoogverraad. Is crin végétal [zekere vezels] verkies(e)lijker dan crin (paardenhaar als vulstof)?

8. Ik moet veel flauwekulmailtjes beantwoorden. In de muziek staat s. voor sinistra (linkerhand) en d. voor destra (rechterhand), of op zijn Frans: main gauche (g. of m.g.) en main droite (m. of m.d.). Is er een connectie tussen Sinn Féin [beweging voor onafhankelijk Ierland] en de Dáil (Éireann) [uitspraak: dojl-èh:-ruhn – Ierse parlement]? Nee, dus! Hoe ziet een sint-philippuskruis eruit [liggend Latijns kruis = waarvan de dwarsbalk korter is dan de paal]

 

Zo'n shanghaaier voert je dronken met kwade bedoelingen. We hebben er kennelijk zes, immers: sixth sense of sixième sens, maar het hoeveelste is eigenlijk de sens commun of common sense, om over no-nonsense maar helemaal niet te reppen? Het Skal- of
EKO-keurmerk (ecologisch verantwoord) wordt toegekend door de Stichting Keurmerk Alternatieve Landbouw (in Nederland). Dat skijøring kan best spectaculair zijn [zich laten voorttrekken op ski's door een paard of een auto]. Op Sint-Steven, tweede kerstdag, eet men stevens als kerstbrood; als die dan maar niet over waren van het
sint-nicolaasgebak.

9. Gedachtevol liep hij te peinzen, zijn maat wandelde gedachteloos verder. Ik heb het crisisdruk. Jan heeft alleen maar een crisiskrat [12 flesjes, bier] meegebracht. Cristallitis is ontsteking van de ooglens. Mijn vrouw is nogal crisofreen [neiging naar psychische crisis]. Wat voor werkwijze is de bij DuPont ontwikkelde critical path method (CPM) eigenlijk [planningsmethodiek]? In polytetrafluorethyleen moet je de letters van 'teflon' terug kunnen vinden. Een croquembouche is een kegelvormige toren van gevulde soesjes, vaak versierd met draden van karamel, als nagerecht. Foto's croppen is ze bijsnijden (net als bijknippen een raar woord). Zo'n Obama moet wel veel cronies (politieke vrienden) hebben. Pas maar op met die zelfgemaakte croftybommen [doe-het-zelfbom gemaakt met behulp van caustische soda oftewel gootsteenontstopper]. Een croquis [kroo-kie] is een schets. Hij is erg sterk in crossselling [bij klant die al iets gekocht heeft]. Wat is dat lekker en croûte [met knapperig korstje] gebakken. Cruer [ruw] gezegd: de cru [mv. ‘s] [wijnoogst] van 2011 was mislukt, dat is de crux [(onoplosbaar) kernprobleem].