Oefendictee jan 2020 (4)
1. Een dodei is een vuil ei (bedorven). Is dodekop de stof met de meeste namen: almagra, caput mortuum, colcothar, Engels rood, Parijs rood, Persiaans rood, Perzisch rood, poleerrood, polijstrood, Spaans rood en Venetiaans rood? Het dodenfeest is Allerzielen, Allerheiligen is ter ere van alle heiligen. De 4 meiherdenking is de nationale dodenherdenking (NL). De Dodentocht is een zekere wandeltocht. Een goldendoedel is een golden doodle. Doekje-achter is zakdoekje leggen. Een does- is een broesgaatje. Zoiets gaat d'office, vanzelf. Een dokun is een versnapering (SR). Wat zijn pythagorische drietallen? Nou, bijv. 3, 4 en 5. Als a = 3 en b = 4 de rechthoekszijden zijn van een rechthoekige driehoek, dan is de hypotenusa, de schuine zijde, c = 5, want c2 = a2 + b2 of 25 = 9 + 16: klopt. Je begrijpt het al: ik geef weer wat bijles … Ook a = 12, b = 35, c = 37 is zo’n drietal; c2 = a2 + b2 of c2 = b2 – a2 en b2 – a2 = (b – a) (b + a) = (37 – 35)(37 + 35) = 2 x 72 = 144 en dat is 122 = c2, dus bij b = 35 en a = 37 hoort inderdaad c = 12! Dit zijn de sommetjes die mooi uitkomen, in de praktijk is dat meestal niet zo: a = 5 en b = 6 geeft c2 = 25 + 36 = 61 en dus is c = √61. Dus ook bv. 5 x 12, 5 x 35 en 5 x 37!!!
2. Met een dolklamp kun je niets verlichten. In die wielerploeg was A de domestique van B. Een dominatrix kom je tegen in een bdsm-relatie. Is Iran een ayatollahcratie? De dongiovanni leefde verder met een Samaritaans gedoneerde nier. Mag ik een doni, een tientje van je lenen? VD heeft ‘doom en gloom’, GB: doom-and-gloomverhaal. Doorheen [BE] het jaar zijn er heel wat dictees. Hij hakte het blok doormidden door midden op het blok te hakken, er middenop te slaan dus. De Doornikzaan was doornat, zeg maar: door- en doornat (mogelijk ook: door en door nat, maar dat was doorge-x't). Hij is een doowopliefhebber.
3. Een dopper maakt gebruik van de dopregeling (doorstroming onderwijspersoneel). Dat raadslid maakt zich schuldig aan dorpisme. In Vlaanderen is de Dorpsstraat de lokale politiek. Let op de
do's-and-don'ts. Er was een douar voor de douanières. Een double eagle (*) is 3 onder par, maar niet op een par 4-hole (van een 18 holesbaan): dat is gewoon een hole-in-one. Die (*) mag je ook albatros noemen. Verder: bogey + 1, double bogey + 2, triple bogey + 3 en quadruple bogey + 4. Verder: eagle – 2 en condor – 4. Een doula staat een kraamvrouw (niet-medisch) bij. Bij ‘downdaten’ vind ik geen ‘updaten’ (in die betekenis). Die supermarkt heeft vier doza's in dienst. Ze werd heen en weer geslingerd tussen draaikonterij, prinzipienreiterei, wichtigmacherei en schöngeisterei. Je kunt badinerend met iets of iemand de draak steken, maar draaksteken is een volksspel. Een dradu is een dorade of goudmakreel. Wil je rode of witte wijnappelen? De drakenvrucht heet ook pita(ha)ja.
route-informatiepaneel (bord boven een snelweg). Een drivingrange vind je op een golfbaan. Drogmetica staat voor drogisterijartikelen en cosmetica. Zij zweetten al eerder op die laatmiddeleeuwse Middelnederlandse tekst. Hij is kampioen drooggeilen. Tijdens die drostendienst was het droste-effect nog niet bekend. Het symbool van druk is p, dat van kracht is F. Een DTC is een Dutch Treasury certificate (door De Nederlandsche Bank uitgegeven schatkistcertificaat). DSD zijn disorders of sex development. Een DSL is een digital subscriber line.
5. Er komt in Goes een pizzadrive-thru [nog niet in wdb.]. JHWH of JHVH (Jehova, Jahweh) is een tetragram(maton). Met jehova’s worden de leden van de Jehova’s getuigen aangeduid. Die dubbelmonarchie, dat is de Donaumonarchie. Een recente vissaus is duglérésaus. Je lijkt wel een duracellkonijn. Met het Chinees Nieuwjaar zijn wij niet in Japan (het land van de rijzende zon), maar down-under. Nog wat dingen over Japan: de keizer heet tenno of mikado (voor buitenlanders), Aino is een bijna-uitgestorven taal, bijvoetwol is moksa, je kunt daar industriebonze zijn, harakiri is letterlijk: buikopening, een daimio was een edelman, Japan is niet eiland(en)arm, maar een eilandenrijk, hikikomori: jongemannen sluiten zich op in hun woning, ik rijd in en reken op een japanner en eet vaak bij de japanner, karoshi: overlijden door te hard werken, kawaii = levensstijl, keiretsu = conglomeraat van ondernemers, kerria = ranonkelstruik, koi = koikarper, kraagbeer = koema en mizuna is een bladgroente.
6. Verder: nihonium [Nh, atoomnummer 111, naar Nihon = Japan], rangaku is de studie van Nederland en het Nederlands, het shintoïsme is de inheemse godsdienst (met invloeden van het boeddhisme), shoyu is dunne sojasaus, taikoen was de titel van de shogun tegen het einde van de Tokoegawadynastie, Triad is de driehoek Japan, VS en EU, en Japan hoort bij de eerste wereld. De Rohingya [niet in wdb.] vormen een etnische groep in Myanmar. What's in a name [
Zeeuw-zijn en Zeeuwse roots zijn diepgeworteld. Doe mij maar bearnaisesaus, geen spaghettisaus, yuzusaus, wakamesaus [aa, aa, ee], rodewijnsaus, picklessaus, olie-azijnsaus, worcester(shire)saus, veloutésaus, tausisaus, stroganoffsaus, puttanescasaus, pizzaiolasaus, maderasaus, cressonsaus, aiolisaus, Nassaus (! bnw.), mornaysaus, Guinee-Bissaus (! bnw.), duglérésaus, choronsaus [sj] of archiducsaus.
7. GB heeft nog: friet- of fritessaus, etc. etc. Afkortingen en Engels kent hij heel goed: e. is egregius en egregiously an ass betekent: bij uitstek een ezel [Othello, Shakespeare]. We rijden tegenwoordig op E5 en E10. Een e.a. is een épreuve d'artiste, een kunstenaarsproef. P werd in Frankrijk aangehouden op grond van een EAB (Europees Aanhoudingsbevel). Een ebenist ebeneert met ebbenhout. Een
e-bike is een elobike. De EBG is de Evangelische Broedergemeente (de hernhutters). Ecdysone bevordert ecdysis. De oreade Echo had geen tong meer over. Die echo-oriëntatie van vleermuizen is magnifiek. Ecofobie is oikofobie. Ik behoor tot de eco-elite. Een écorché heeft geen huid. Het monster was edax rerum (allesverslindend). De Eerste Edele was de vroegere vertegenwoordiger van de adel in de Staten van Zeeland. De moerasdroogbloem is de Hollandse edelweiss.
8. Spreek goed uit: egoroman [ook: egraam en eideling]. Een EiB is een exbibyte (exabyte, 2 ^ 60 bytes = ca. 10 ^ 18). Ein Ende mit Schrecken is een einde met verschrikking, ein Märchen aus alten Zeiten is een sprookje uit oude tijden, ein Mensch mit seinem Widerspruch is een mens met zijn innerlijke tegenstrijdigheden, ein Schauspiel für Götter is een aanblik goden waardig en ein Volk in Waffen is een volk onder de wapenen. Dat snoep kostte twee ekkies. Een elektromobiel rijdt op elektriciteit, electrofolk is folktronica. Elephantum ex musca facere is van een mug een olifant maken. Die bètaleerling was een bête élève. In een e-sigaret zit e-liquid. Het studentencorps had wel iets van een elitekorps. Een elorating van 3000 bij schaken lijkt niet echt haalbaar. Een elvium wordt alleen in carnavalssfeer gevierd. Welk e-mailadres moet ik gebruiken voor de emailartikelen? Ik zoek specifiek naar émail-cloisonné. Emaceratie is vermagering. En élégance is zonder twijfel elegantie.