vrijdag 24 januari 2020

1818 Dictee vrijdag 24 jan 2020 (2) dictee Oefendictee jan 2020 (4) √

Dictee - dictees [1818]

Oefendictee jan 2020 (4)

1. Een dodei is een vuil ei (bedorven). Is dodekop de stof met de meeste namen: almagra, caput mortuum, colcothar, Engels rood, Parijs rood, Persiaans rood, Perzisch rood, poleerrood, polijstrood, Spaans rood en Venetiaans rood? Het dodenfeest is Allerzielen, Allerheiligen is ter ere van alle heiligen. De 4 meiherdenking is de nationale dodenherdenking (NL). De Dodentocht is een zekere wandeltocht. Een goldendoedel is een golden doodle. Doekje-achter is zakdoekje leggen. Een does- is een broesgaatje. Zoiets gaat d'office, vanzelf. Een dokun is een versnapering (SR). Wat zijn pythagorische drietallen? Nou, bijv. 3, 4 en 5. Als a = 3 en b = 4 de rechthoekszijden zijn van een rechthoekige driehoek, dan is de hypotenusa, de schuine zijde, c = 5, want c2 = a2 + b2 of 25 = 9 + 16: klopt. Je begrijpt het al: ik geef weer wat bijles … Ook a = 12, b = 35, c = 37 is zo’n drietal; c2 = a2 + b2 of c2 = b2 – a2 en b2 – a2 = (b – a) (b + a) = (37 – 35)(37 + 35) = 2 x 72 = 144 en dat is 122 = c2, dus bij b = 35 en a = 37 hoort inderdaad c = 12! Dit zijn de sommetjes die mooi uitkomen, in de praktijk is dat meestal niet zo: a = 5 en b = 6 geeft c2 = 25 + 36 = 61 en dus is c = √61. Dus ook bv. 5 x 12, 5 x 35 en 5 x 37!!! 

2. Met een dolklamp kun je niets verlichten. In die wielerploeg was A de domestique van B. Een dominatrix kom je tegen in een bdsm-relatie. Is Iran een ayatollahcratie? De dongiovanni leefde verder met een Samaritaans gedoneerde nier. Mag ik een doni, een tientje van je lenen? VD heeft ‘doom en gloom’, GB: doom-and-gloomverhaal. Doorheen [BE] het jaar zijn er heel wat dictees. Hij hakte het blok doormidden door midden op het blok te hakken, er middenop te slaan dus. De Doornikzaan was doornat, zeg maar: door- en doornat (mogelijk ook: door en door nat, maar dat was doorge-x't). Hij is een doowopliefhebber.

3. Een dopper maakt gebruik van de dopregeling (doorstroming onderwijspersoneel). Dat raadslid maakt zich schuldig aan dorpisme. In Vlaanderen is de Dorpsstraat de lokale politiek. Let op de
do's-and-don'ts. Er was een douar voor de douanières. Een double eagle (*) is 3 onder par, maar niet op een par 4-hole (van een 18 holesbaan): dat is gewoon een hole-in-one. Die (*) mag je ook albatros noemen. Verder: bogey + 1, double bogey + 2, triple bogey + 3 en quadruple bogey + 4. Verder: eagle – 2 en condor – 4. Een doula staat een kraamvrouw (niet-medisch) bij. Bij ‘downdaten’ vind ik geen ‘updaten’ (in die betekenis). Die supermarkt heeft vier doza's in dienst. Ze werd heen en weer geslingerd tussen draaikonterij, prinzipienreiterei, wichtigmacherei en schöngeisterei. Je kunt badinerend met iets of iemand de draak steken, maar draaksteken is een volksspel. Een dradu is een dorade of goudmakreel. Wil je rode of witte wijnappelen? De drakenvrucht heet ook pita(ha)ja.



4. DRAM is dynamic random access memory. Ze is een echte dramkont. Bij ‘drankjeton’ moet je wel goed lezen … Een drarrie is in straattaal een vriend. Totaal niets: geen dreet en geen scheet. Reet, Kontich en Aartselaar vormen de anale driehoek. De priesteres Pythia resideerde in Delphi. Een drip is een dynamisch
route-informatiepaneel (bord boven een snelweg). Een drivingrange vind je op een golfbaan. Drogmetica staat voor drogisterijartikelen en cosmetica. Zij zweetten al eerder op die laatmiddeleeuwse Middelnederlandse tekst. Hij is kampioen drooggeilen. Tijdens die drostendienst was het droste-effect nog niet bekend. Het symbool van druk is p, dat van kracht is F. Een DTC is een Dutch Treasury certificate (door De Nederlandsche Bank uitgegeven schatkistcertificaat). DSD zijn disorders of sex development. Een DSL is een digital subscriber line. 


5. Er komt in Goes een pizzadrive-thru [nog niet in wdb.]. JHWH of JHVH (Jehova, Jahweh) is een tetragram(maton). Met jehova’s worden de leden van de Jehova’s getuigen aangeduid. Die dubbelmonarchie, dat is de Donaumonarchie. Een recente vissaus is duglérésaus. Je lijkt wel een duracellkonijn. Met het Chinees Nieuwjaar zijn wij niet in Japan (het land van de rijzende zon), maar down-under. Nog wat dingen over Japan: de keizer heet tenno of mikado (voor buitenlanders), Aino is een bijna-uitgestorven taal, bijvoetwol is moksa, je kunt daar industriebonze zijn, harakiri is letterlijk: buikopening, een daimio was een edelman, Japan is niet eiland(en)arm, maar een eilandenrijk, hikikomori: jongemannen sluiten zich op in hun woning, ik rijd in en reken op een japanner en eet vaak bij de japanner, karoshi: overlijden door te hard werken, kawaii = levensstijl, keiretsu = conglomeraat van ondernemers, kerria = ranonkelstruik, koi = koikarper, kraagbeer = koema en mizuna is een bladgroente. 

6. Verder: nihonium [Nh, atoomnummer 111, naar Nihon = Japan], rangaku is de studie van Nederland en het Nederlands, het shintoïsme is de inheemse godsdienst (met invloeden van het boeddhisme), shoyu is dunne sojasaus, taikoen was de titel van de shogun tegen het einde van de Tokoegawadynastie, Triad is de driehoek Japan, VS en EU, en Japan hoort bij de eerste wereld. De Rohingya [niet in wdb.] vormen een etnische groep in Myanmar. What's in a name [wdb.]: zijn
Zeeuw-zijn en Zeeuwse roots zijn diepgeworteld. Doe mij maar bearnaisesaus, geen spaghettisaus, yuzusaus, w
akamesaus [aa, aa, ee], rodewijnsaus, picklessaus, olie-azijnsaus, worcester(shire)saus, veloutésaus, tausisaus, stroganoffsaus, puttanescasaus, pizzaiolasaus, maderasaus, cressonsaus, aiolisaus, Nassaus (! bnw.), mornaysaus, Guinee-Bissaus (! bnw.), duglérésaus, choronsaus [sj] of archiducsaus.


7. GB heeft nog: friet- of fritessaus, etc. etc. Afkortingen en Engels kent hij heel goed: e. is egregius en egregiously an ass betekent: bij uitstek een ezel [Othello, Shakespeare]. We rijden tegenwoordig op E5 en E10. Een e.a. is een épreuve d'artiste, een kunstenaarsproef. P werd in Frankrijk aangehouden op grond van een EAB (Europees Aanhoudingsbevel). Een ebenist ebeneert met ebbenhout. Een
e-bike is een elobike. De
EBG is de Evangelische Broedergemeente (de hernhutters). Ecdysone bevordert ecdysis. De oreade Echo had geen tong meer over. Die echo-oriëntatie van vleermuizen is magnifiek. Ecofobie is oikofobie. Ik behoor tot de eco-elite. Een écorché heeft geen huid. Het monster was edax rerum (allesverslindend). De Eerste Edele was de vroegere vertegenwoordiger van de adel in de Staten van Zeeland. De moerasdroogbloem is de Hollandse edelweiss. 


8. Spreek goed uit: egoroman [ook: egraam en eideling]. Een EiB is een exbibyte (exabyte, 2 ^ 60 bytes = ca. 10 ^ 18). Ein Ende mit Schrecken is een einde met verschrikking, ein Märchen aus alten Zeiten is een sprookje uit oude tijden, ein Mensch mit seinem Widerspruch is een mens met zijn innerlijke tegenstrijdigheden, ein Schauspiel für Götter is een aanblik goden waardig en ein Volk in Waffen is een volk onder de wapenen. Dat snoep kostte twee ekkies. Een elektromobiel rijdt op elektriciteit, electrofolk is folktronica. Elephantum ex musca facere is van een mug een olifant maken. Die bètaleerling was een bête élève. In een e-sigaret zit e-liquid. Het studentencorps had wel iets van een elitekorps. Een elorating van 3000 bij schaken lijkt niet echt haalbaar. Een elvium wordt alleen in carnavalssfeer gevierd. Welk e-mailadres moet ik gebruiken voor de emailartikelen? Ik zoek specifiek naar émail-cloisonné. Emaceratie is vermagering. En élégance is zonder twijfel elegantie.
 
 

1817 Dictee vrijdag 24 jan 2020 (1) dictee Dossier 2018 √

Dictee - dictees [1817]

Verkrijgbaar: dossier 2018

A. Ook van 2018 heb ik al mijn dicteebestanden weer bijeengebracht in een overkoepelend bestand. Het bestand telt 256 A4'tjes. De eerste 35 'dictees' zijn de Oefendictees van 2018. Daarna komen 111 wedstrijddictees van 2018. Vooraan staat de inhoudsopgave, maar je zoekt ook makkelijk op 053, 107, 109, Mortsel, Papendrecht of wat dies meer zij. Bij de wedstrijddictees zitten alle klassiekers zoals Groot Dictee Terneuzen, Rotary Brielle, Abcouder Dictee, 12 x BeNeDictee (aanrader!), RoParundictee Breda, Dictee 2College Tilburg, Groot Alphens Dictee, Groot Oudewaters Dictee, Utrechts Studenten Dictee, Groot Hillegoms Dictee, JeeBee Dictee, Groot Oegstgeester Dictee, Groot Goois Dictee, Groot Aalsmeers Dictee, Groot Dictee Sint Anthonis, Portaelsdictee Vilvoorde, Groot Dictee der Leuvense Studenten, etc.

B. Johan de Boer heeft alles acribisch nagekeken, dus de kans dat je nog een foutje vindt, is minimaal. Voor de volledigheid nog even het lijstje van alle bestanden die je gratis kunt aanvragen via leentfaarrein@gmail.com:

1. Dit dossier 2018, met 146 dictees, 256 A4’tjes groot 

2. Dossier 2017, met 184 dictees, 331 A4'tjes groot 

3. Dossier 2016, met 166 dictees, 280 A4'tjes groot 

4. Dossier 2015, met 115 dictees en 141 pagina's groot 

5. 856 oefendictees t/m 2015, met in totaal 2414 (!) pagina's 

6. 932 wedstrijddictees t/m 2015, met in totaal 1234 pagina's, inhoudsopgave en register op plaatsnaam 

7. 243 weekdictees van de website Dictees t/m 2018, 170 A4'tjes groot.

Alles volgens de spelling 2020 en acribisch gecontroleerd. De kans op fouten is dus gering, maar vind je er een, meld het gerust!

 


dinsdag 21 januari 2020

1816 Dictee dinsdag 21 jan 2020 (1) dictee Oefendictee jan 2020 (3) √

Dictee - dictees [1816]

Oefendictee jan 2020 (3)

1. Een spartaan is zeer gehard. De inhoud van die stèle (stele) is 100 kuub, 100 stère (st, S). Het SDI is het Strategic Defense Initiative. Wij winkelen altijd in die super-de-luxe doe-het-zelfzaak. Stik, doe het zelf maar! De Sydneyer liet zijn sydniërs lustig ronddraven. Bij het bal na zag je majorettes niet meer twirlen, maar twerken. Over het mv. van ‘majorette’ zijn VD en GB het niet eens, wel over de schrijfwijze van ‘majorettekorps’. Naast ‘aloë’ moet je ook ‘aloë’s’ en ‘aloëetjes’ goed kunnen schrijven. Ze was begeistert. Je kunt een schop met mijn bootee tegen je booty krijgen! Zou het woord ‘borsjtsjgrrltje’ recordhouder van aaneengesloten medeklinkers (hier: 11) zijn? Deciljard gedeeld door deciljoen is duizend, millijard gedeeld door millijoen trouwens ook. ‘Koe’ en ‘rund’ zijn 3 en 4 letterwoorden. 

2. Gezocht op *gout* (in VD): arrière-goûts (mv., nasmaak, onaangename bijsmaak), à son goût (naar zijn, haar smaak), de haut goût (sterk gekruid), goût de contradiction (gmv., neiging, lust tot tegenspraak= dwarsdrijverij), goûter (op rooms-katholieke kostscholen lichte maaltijd in de namiddag = vieruurtje), le goût de la perfection qui stérilise (het onvruchtbaar makende verlangen naar volmaaktheid), agouta (zekere solenodon – lijkt op de spitsmuis), coming-out (uit de kast komen), degout (afkeer, walging), degoutant (onsmakelijk, walgelijk), degouteren (doen walgen, tegenstaan, afkeer inboezemen), dug-out (langs speelveld), egoutteur (wals in de papierindustrie), BE: gedegouteerd zijn van = walgen van, genoeg hebben van, gouteren (proeven, goedkeuren), goutte militaire (vero: druiper), gouttière (grafische industrie: dubbele, parallel lopende haarlijntjes), hang-out (hangplek horeca, website), opting-out (bedrijven: terugtrekken uit collectieve verzekeringen), ragout(broodje) en ragoutje (mengelmoes). 

3. De asowoning werd gedeclutterd (ontrommeld). De collébal werd gedecolleerd. De euthanasie werd de concert besloten. De coutume knalden ze erop los. De ziekte had een gunstige decursus [beloop]. Een deelvak is nu eenmaal geen heelvak. ‘Afvallingswedstrijd’ is een typisch Vlaams woord voor afvalwedstrijd. In een deësis zie je Christus, Maria en Johannes de Doper. De insectenwerende stof
N,N-di-ethyl-meta-tolueenamide noemen we meestal DEET. De DéFI is de Démocrate Fédéraliste Indépendant (een Belgische politieke partij). De functie y = x2 + 3 is definiet positief. Een degoe is een struikrat. De blue monday (meest depressieve dag van het jaar) valt in januari, de Black Friday valt in november (4e (sic!) donderdag + dagen eromheen): retailbedrijven (winkels, internet) lokken particuliere klanten met koopjes. Een retard [rie-tahrt] is een achterlijk iemand.


4. Een délai [èh] is de uitstel van een termijn. De Deltametropool omvat de Randstad, Almere, Amersfoort en de regio Dordrecht. Het Deltaplan leidde tot de Deltawerken. Dat is een mooie deltoïdeafbeelding! Ik kom demee, temet. Een dementi is een loochening of logenstraffing. Is dat nou dementia senilis of praesenilis? En relief is in reliëf. Je hebt vlakreliëf (bas-reliëf, laagreliëf, relief en bas), demi-reliëf (halfreliëf) en haut-reliëf (hoogreliëf). In de VS zijn de democraten en de republikeinen de leden van de Democratische en de Republikeinse Partij. Demulgeren is de-emulgeren. Hoelang kennen we de denisovamens eigenlijk al? Hoe lang is deze tunnel? Er zijn denk- en doemensen. Is dat geen lekker dennennaaldenbedje? Vooral de [ee] nocte [uh] leeft hij op. De [ee] novo zat hij daar dente superbo. Met Gods gunst (D.F.), annuente Deo, Deo annuente, favente Deo. Uit dépit, geërgerd, droop hij af. Als x tot de derde zeventwintigduizend is, is x dertig. MKD is de denar (Noord-Macedonië).

5. Een derdepart is een derde deel. (De) rigore juris is naar de gestrengheid der wet. Dat kledingvoorschrift is de rigueur (dwingend, verplicht). Der jüdische Selbsthass is de haat van de Joden jegens zichzelf. Die luie lui zitten op derlui (d'r lui) achterste. Zij volgt alle derniers cris. De dershane [dèhrs-haa-nèh] is de collegezaal van een medresse [madrasse, moskeeschool]. De meestercrimineel werd overgeplaatst naar de ebi in Vught. Naast het hbo komt nu ook het wo in actie. De sms-uitdrukking OMG betekent: oh my God. Die desaveu [dee-zaa-veu] was voor hem een déjà vuutje. Trieste tocht, die nederdaling ter helle: descensus ad inferos
(dee-sjèhn-zoes-aht-ihn-fee-rohs). Al die bombarie is des Guten zuviel (te veel – de trop – van het goede). Duidelijk werd die uitleg in orakeltaal (de/ex tripode dictum) niet echt. Die zege was een deugddoener. Een supraporte is een deurstuk.


6. Aan dovemans deur is geen dovemansgesprek voor dovemansoren mogelijk. Diacetonalcohol is 4-hydroxy-4-methyl-2-pentanon. De discussie had veel weg van een dialogue de sourds. De Diamanten Film wordt (in NL) bij één miljoen bioscoopbezoekers uitgereikt. Wat is diamantboort? Een diamantfazant is een ladyamherstfazant. In ‘(het) dichtbij wonen’ en ‘(de) dichtbije geluiden’ is er wel degelijk sprake van een bnw. De behoeftige werd afgescheept met dicta docta pro datis (wijze woorden in plaats van gaven). Op het houtenjassenpark heerste die Ruhe eines Kirchhofs. O ja, voor ’dierendag’ mag je ook ‘Werelddierendag’ schrijven. De verdomde plicht, dat is die verdammte Pflicht. Spijers zijn dijers. Met een dijketting kun je niets vastmaken. Zogezegd, als het ware is q.d.: quasi dictum, quasi dicat. Met dica* alleen dicarbonzuur en dicatalectisch. Dus verder bijvoorbeeld dikastocratie = rechtersstaat. Hij heeft me al dikkels (dikkes) beledigd.

7. Dikkendensie is kouwe drukte of ophef (van decadentie?) De DIN is de Deutsche Industrie-Norm (bij papier: DIN-formaat). De AND is de Andorrese peseta. Een noumenon is een soort Ding an sich. Een dinghy is een rubberbootje. Een lens met een sterkte van +1 (D, dioptrie, eenheid: m-1) heeft een brandpuntsafstand van 1 m, bij 2 D hoort f = 0,5 m. De sterkte wordt aangeduid met S en S = 1/f, waarbij f de brandpuntsafstand in meters is. Bij een dipdye worden alleen de uiteinden van de haren gekleurd. Het dip&go is (contactloos) betalen zonder pincode (met pincode heet dippen!). Een brave dirk is een brave hendrik een dirty harry (rouwdouw) kan gemakkelijk een dirtymindinstelling hebben. De DIRV is de Derde Industriële Revolutie in Vlaanderen. Ik zag een leuk discfilmpje en daarna zette ik mijn discman (draagbare cd-speler met koptelefoon) op. Discitis is een ontsteking aan je discus (tussenwervelschijf – daaraan is discopathie mogelijk). Disconteren is escompteren.

8. De bmd is de brede maatschappelijke discussie. Het DPS is het disfunctioneleperceptiesyndroom. Een dishdasha is een Arabisch mannengewaad. Pas op voor het dislokeren van je enkel. Disliken is vind-ik-niet-leuken. Wat dispar vulgo is, kun je niet op de grote hoop gooien. De schrijver gebruikte de romantechniek distanzstellung. Een disulfidenbrug is een -S-S-brug. De (golf)club sloeg de divot los. In Dixieland ging een van de dixiecraten op de dixi, Rein dixit. Wat heeft hij een rare dj-booth! Djizja is protectiegeld van dhimmi's. In dobson(eenheden) druk je het ozongehalte van de atmosfeer uit. De Italiaanse wijnkwaliteitsaanduidingen zijn: D.O.C. = denominazione d'origine controllata en D.O.C.G. = denominazione di origine controllata e garantita (hoofdletters VD lijken fout). Docimasie is zeker scheikundig onderzoek.

 

 
 

zondag 19 januari 2020

1815 Dictee zondag 19-01-2020 (1) - dictee Wekelijkse dicteetest 085 RL √

Dictee - dictees [1815]

Wekelijkse dicteetest 085 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?
Oplossingen: hieronder!
Bron: Oefendictee (oud) 585

1. De lapis ……………….. is de steen der wijzen.
a. filosoforum
b. filosophorum
c. philosophorum

2. Het schip heeft …………….. (varen met weinig zeil),
de walvis is …………………...(met een lens doorstoken).

a. gelensd                                    gelensd

b. gelensd                                    gelenst

c. gelenst                                     gelensd


3. Vandaag behandelen we de …………………

of …………………

a. Kreeftskeerkring                     noorderkeerkring

b. kreeftskeerkring                      noorderkeerkring

c. Kreeftskeerkring                     Noorderkeerkring


4. Die ……………………. kennen een …………….

(onderstreping is klemtoon!)

a. fancy artikelen                       fancy prijs

b. fancy artikelen                       fancyprijs

c. fancyartikelen                        fancyprijs


5. Toen ik de …………….. (romantisch verlangen

naar de ongerepte wildernis) niet kon volgen, schreef

de arts mij een …………….. (kalmerend middel) voor.

a. call of the wild                              kalmans

b. call-of-the-wild                             kalmans

c. call of the wild                              calmans


6. Wat koop je zoal voor 100 …….. (….., Kazachstan)?

a. Tenge                                              KZT

b. tenge                                               KZT

c. tenge                                               kzt


7. Er zijn weinig termen die op 'i...on' eindigen, o.a.

………. (grote witte wortel) en ……… (politiek dier).

a. daikon                                        zoön politikon

b. daicon                                        zoön politikon

c. daicon                                        zoön politicon


8. Hij ……….. me al eerder, en nu hij ……… hij me weer.

a. kastijdde                                    kastijd

b. kastijde                                      kastijdt

c. kastijdde                                    kastijdt


9. Het ………………… is het Katholiek ………… Instituut.

a. Kaski                                         Sociaal-kerkelijk

b. kaski                                          Sociaal-Kerkelijk

c. KASKI                                       Sociaalkerkelijk


10. ………….. (…………..) is een scheepsgerecht.

a. Labskous                                   labkous

b. Labskous                                   lapkous

c. Lapskous                                   lapkous


Oplossingen [085]: zie hieronder.


-----------------------------------------------------------------------------------------


Oplossingen [085]


1c 2b 3a 4b 5c 6b 7a 8c 9a 10b


Contact: leentfaarrein@gmail.com

 




1814 Dictee zaterdag 18 januari 2020 (1) dictee Finale Groot Dictee Heruitgevonden 2020 √

Finale Groot Dictee Heruitgevonden 2020

Deel 1 (Dat moest geheel worden opgeschreven)

Het gevaar tussen de rekken

1. Het eerste wat me opviel, was een geur. Het rook naar compost. Dat is een curieuze geur voor een bibliotheek. Toen ik bij de acaciahouten balie kwam, gebeurde er nog iets vreemds: de bibliothecaris keek me aan met doodsangst in de ogen en fluisterde: “Maak zo min mogelijk geluid en bruuskeer niets of je bent er geweest.”

2. Ik weet dat bibliothecarissen pietjes-precies zijn en soms megastreng, maar dit leek me overdreven. Bovendien viel het op dat iedereen veel stiller was dan normaal. Zelfs de kinderen in de leeshoek zaten als bangeriken in de zitzakken, en durfden amper de bladzijden van hun stripalbums om te slaan. “Wat is er aan de hand?”, vroeg ik gestrest.

3. De bibliothecaris keek schichtig achterom en gebaarde naar een slijmspoor dat langs de sectie laatmiddeleeuwse Bijbelstudie liep en tussen de rekken naoorlogse literatuur verdween. “We zitten met een boekenwurm”, fluisterde hij dicht bij mijn oor.

Deel 2

Deel 2 werd voorgelezen en op de 22 genummerde rode plaatsen hoorde men een piep. Daarna kwamen enkele (10) seconden een paar alternatieve schrijfwijzen van het gevraagde woord op een beeldscherm. Het enige dat je hoefde te doen, was de hoofdletter die achter de juiste schrijfwijze stond, noteren. Van die 22 letters moest je een zo lang mogelijk (goed) Nederlands woord maken. Er waren daarvoor 10 minuten beschikbaar ...

Een ‘mogelijk’ woord was overigens: G R O T E L E T T E R B I B L I O T H E E K

4. Ik had 1 verbouwereerd naar hem staan kijken, maar nu 2 rechtte ik mijn rug. “Grapjas”, zei ik hardop. “Is dit weer een van die promotiestunts ter bevordering van de leescultuur?”

5. Iedereen keek verschrikt op, en vanachter de rekken literatuur voor volwassenen klonk een 3 benauwend gegrom.

6. “Hij wil niet gestoord worden”, prevelde de bibliothecaris haast onhoorbaar. “Als je hem stoort, 4 vreet hij je op.”

7. Ik moest toegeven dat ze erg hun best hadden gedaan om de stunt geloofwaardig te doen overkomen, en besloot het spelletje 5 rücksichtslos mee te spelen.

8. Wat kunnen we tegen de ongewenste aanwezigheid van dit 6 creatuur ondernemen?”, fluisterde ik ernstig terug.

9. “Hij kan niet tegen woorden met een x”, was het antwoord. “En hoe 7 degoutanter het woord, hoe beter.”

10. Ik knikte bedachtzaam. Fantasie hadden ze wel, daar in de bib.

11. Langzaam stapte ik weg van de balie en begaf me richting literatuur voor volwassenen. Vanuit mijn ooghoeken zag ik hoe alle aanwezigen met 8 alerte blik mijn bewegingen volgden.

12. Waar het slijmspoor tussen de rekken verdween, draaide ik de hoek om. En daar zag ik het beest.

13. Het was een 9 grijsblauwe worm. Als een dreigende regenlucht, met een geribbeld lijf, het soort regenworm dat ik als kind weleens met een keukenmes in tweeën had gehakt om te zien of de helften 10 beide zouden voortleven.

14. Maar dit exemplaar was zo groot als een uit de kluiten gewassen walrus. De worm zat met zijn kop tussen de boeken in het rek, en bewoog als een stofzuigerslang over De komst van Joachim Stiller. 

15. Het boek ging in een gulp ['uhn' voorgelezen, maar ‘één’ was beter geweest, VD: lemma gulp] naar binnen en meteen daarna begon hij aan een volgend boek. Een paar seconden later had hij het hele 11 oeuvre van Hubert Lampo opgevreten.

16. Toen hij 12 aanstalten maakte om aan het werk van Tom Lanoye te beginnen, besloot ik het 13 erop te wagen. “Laxeermiddel”, zei ik voorzichtig.

17. Het gruwelijke dier draaide zijn blinde kop in mijn richting, richtte zich op, en ik voelde hoe mijn ledematen verstijfden van angst. Maar ik ging verder: “Toxines, index, 14 antrax!“

18. De 15 ogeloze kop van het dier bleef hoog boven mij in de lucht zweven. “Xenofoob!

19. Hij sperde zijn muil open. Een boek met een 16 rood-zwarte kaft viel vlak voor mijn voeten. Het goddelijke monster.

20. “Taxidermie”, riep ik uit. De worm stuikte in elkaar, en begon ijzingwekkend te krijsen. Iedereen in de bib sloeg de handen voor de oren. Maar ik was nog niet klaar.

21. Nog één woord had ik nodig. Ik greep naar het ultieme wapen: “De 17 brexitonderhandelingen!” Dat was de genadeslag.

22. Schokkend en bevend sleepte de 18 reuzenworm zijn blubberige lijf de zaal uit, langs geschiedenis en 19 hobby’s en handwerk, naar buiten.

23. Alle bibliotheekbezoekers 20 applaudisseerden uitgelaten en de anders zo gereserveerde bibliothecaris viel me om de hals.

24. “Wat een heldhaftig optreden!”, riep hij uit. “Je hebt ons gered van een (ge)wisse dood!”

25. Hij gaf me een zoen op mijn wang en een 21 boekenbon, en toen ik drie maanden later een boek te laat binnenbracht, vroeg hij me geen extra 22 eurootjes, maar zag hij dat met een knipoog door de vingers.

Dit waren de juiste alternatieven met bijbehorende (hoofd)letter (de onjuiste alternatieven zijn weggelaten): 
1 verbouwereerd (G)  

2 rechtte (E) 

3 benauwend (K) 

4 vreet (E) 

5 rücksichtslos (T) 

6 creatuur (I)   

7 degoutanter (B  

8 alerte (H) 

9 grijsblauwe (R) 

10 beide (L) 

11 oeuvre (O) 

12 aanstalten (E) 

13 erop (T) 

14 antrax (E) 

15 ogeloze (O) 

16 rood-zwarte (B) 

17 brexitonderhandelingen (T) 

18 reuzenworm (L) 

19 hobby’s (I) 

20 applaudisseerden (T) 

21 boekenbon (E) 

22 eurootjes (R)

 
 





vrijdag 17 januari 2020

1813 Dictee vrijdag 17 jan 2020 (1) dictee Oefendictee jan 2020 (2) √

Dictee - dictees [1813] 

Oefendictee jan 2020 (2) 

1. Daar heb je die dicteecrasher weer! Dit plompekunstwerk is dus Crassa Minerva gemaakt. Je schrijft ‘assaisonneren’ en ‘claxonneren’ [beide: oh], de woorden ‘shamponeren’ en ‘assoneren’ spreek je met ‘oo’ uit. Ik vond twee anomalieën, irregulariteiten: (c)rayoneren [met toch: oh]. Zou dat aan de Franse herkomst liggen? Wel raar dan, want in het Frans is het juist rayonner: rara. Oplossing: TH 3.5.1.4: na -eon, -ion, -jon, -yon wordt de n alleen verdubbeld als er een sjwa op volgt (‘mayonaiseregel’). Het is dus wel crayonnetje (tekenstift), maar crayoneren (nog vreemdtalig: crime passionnelle, questionnaire). Een creator creëert een creatuur. De verkeerde kreeg de credits. Heerlijk, zo’n crème-de-menthelikeurtje. Hij beschikt over een Stradivarius, een cremona, een Amati en (nog een) strad. Dat kledingstuk is van crêpe de Chine [geen chiné!]. Thee dronken ze uit bone china
[bohn-tsjaaj-nuh].

2. Het mahjong speel je met een twaalfdozijntal stenen. Noteer het crescendoteken: … en het decrescendoteken: … Het
creutzfeldt-jakobsyndroom (CJD) is de Creutzfeldt-Jakob disease (maar TBD = Tick-Born Disease?) In Saoedi-Arabië pleeg je eerder crimen laesae majestatis dan in Nederland. Als vulmiddel voor die récamier gebruike men crin végétal. De Grote Depressie, dat waren de crisisjaren. Crocidoliet [k s] is blauw asbest. Crispr is clustered regularly interspaced short palindromic repeats (stukje DNA met korte, steeds dezelfde reeksen basen, mv. crispr's). Wil je een croque hawaï of een croque-monsieur? Trump heeft nogal wat cronies. Prachtig, die cross geslagen backhand! Een cruiser is nu eenmaal geen kruiser. Ctsv stond voor College Toezicht Sociale Verzekeringen. Wat ziet hij toch in dat cuckolden? Een cujus pluris erat unguis, quam tu totus is iemand wiens pink meer waard is dan jouw hele persoon. Is er iets mooiers dan de Cullinan? Kulturhus/zen stammen uit Zweden. 

3. Een guinguette is een buitencafé of uitspanning. Een Madonna della misericordia is een mantelmadonna. Zekere olienoten zijn curasausjes. Herten burlen, majorettes twirlen. Een CUV is een crossover utility vehicle (een SUV voor in de stad). Je hebt overigens ook cross-overmuziek. De Cyber Monday valt na Black Friday. Kies maar: moquette tapijten of moquettetapijten. Waar is mijn dictionaire? Ik wil het woord ‘dijonnaise’ [zj] erin opzoeken. Met s. of sin. wordt sinistra aangeduid (met de linkerhand te spelen). Zij zweert bij montessorionderwijs. De malaria tertiana (derdendaagse koorts) openbaarde zich op afgelopen zondag, woensdag en zaterdag. Daaraanvolgend is dav. (daaraan voorafgaand echter d.a.v. en daaropvolgend is dov.) en ‘opzichzelfstaand’ schrijf je aan elkaar. Het ligt niet hiero, het ligt daaro. Bij het dabben maak je dabs [beide: èh]. Die website is da bomb. Leer uit je hoofd: Daesh = al-Dawla al-Islamiya fi al-Iraq wa al-Sham. Heeft hij nou hemera- of nyctalopie? Schrijf je dat goed: het daghet in den of inden oosten? 

4. Hij is een eofilatelist. Dagobert Duck ging in de dagobertstoel met X-vormige poten zitten. Het woord ‘daisyrom’ komt van digital accessible information system. Dajakkers hebben Dayase gewoonten (en Bredaënaars dito Bredase en een dwaas dito dwaze). Een prefab dakopbouw is een prefabdakopbouw. Op roofrails rijden geen treinen. De quasiloftuiging of -tuiting was een vorm van iemand damning with faint praise. Dance is EDM, electronic dance music. Dandyeske dandy’s dandineren, maar hebben zelden knokkel- of dandykoorts. Hij speelt in een dans-en-showorkest. Een darmbloeding is een enterorragie. Het darmstadtium heette vroeger ununnilium (Uun, 110, Ds). DBD is de disruptive behaviour disorder, een koepelbegrip voor ODD (oppositional defiant disorder) en CD (conduct disorder). Debarrasseren is de tafel afruimen. De mens is de beelddrager Gods.

5. Hij zou spoedig ad patres gaan. Jazeker: afferent is toevoerend en efferent is afvoerend. Zij hebben geen tokkie- of alt-A- maar een
nul-op-de-meterhypotheek. Zekere opzwepende Braziliaanse dansmuziek heet bat
ucada [oe]. Deze bobbekop was bobbed. Zo’n bull's eye score geeft veel zelfvertrouwen. Een cacique noemen wij een kazike. Een lysimeter heb je bij planten nodig. Een micromillimeter is wel erg klein. Het is altijd: *onist, *onnist komt niet voor (alleen in: hij vonnist). Hij gaat een conclavengeschiedenisboek schrijven [conclaaf is frequenter dan conclave]. Kotomisi is (ook) een creoolse vrouwendracht. Dégras is afvalvet en délai is uitstel. Een djimat is een amulet. Hij lag een tijdlang in het water, wel een uur lang. Die millésimé [champagne van druiven van één oogstjaar] kwam van een goed millésime [(wijn)jaar]. De orthoëpie of orthofonie is de leer van de juiste uitspraak. Die pappert (zuiplap) is ook nog een ossaart (kwelgeest), maar hij keek wel lelijk op zijn kokkerd, toen hij afgedroogd werd. Schijf jij onderzoeken = recognosceren goed?
 

6. Dat religieuzeclubje kon best hartelijk lachen. Heel vroeger kon je op fasching met een farthing betalen. Een Savooiaard komt uit Savoye. Een rijks-hbs was een rijkshogereburgerschool, de staatsversie van een gemiddelde hogere burgerschool (GB). Rooms-katholiek: de Heilige reserve is de heilige hostie die in het tabernakel bewaard wordt. Het is zijn idee-fixenopvatting [GB], dat iedereen het meervoud ‘idées reçues’ goed zou schrijven. Zie je de ezelsbrug: scala caeli en Rorate coeli desuper? Lekker, die hoogtezonnenstraling. We hebben nu een hre-ketel. Jeu-de-boult hij? Ja, hij speelt jeu de boules. Zo gaat dat: kaffiya (2 x a → e, + h:) keffiyeh (e → u, -f, + y en eind-e → a:) kufiyyah. De menage naast de manege bleek een ménage à trois te zijn: een ménagère bestierde die menagerie; het was er inderdaad een beestenboel. De newage-cd was aan de newwavelegende gewijd.

7. Polypeus is poliepachtig. Hij reed over de pontbrug. Het poshte interieur vonden we sinds 2018 in Amsterdam (en in VD). De Nederlandse had een postcoïtumdepressie, haar Latijnse partner [oorspronkelijk: bewoner van Latium] een post-coitumdepressie. De preëmptieve en preëminente maatregelen ten spijt: de pre-eclampsie was echt niet te stoppen. Zij behoort niet tot de promiscuesten. Het pyrronisme [naar: Pyrrho] haalde een pyrrusoverwinning [naar: Purrhus]. De BMI is de body mass index. Wat is het verband tussen ‘licet’, ‘n.l.’ en ‘scilicet’? Hij bewondert de schilder Van Gogh zeer. O, bedoel je Vincent van Gogh, die van dat oor? Het Ave of Ave Maria is de naam van een gebed (het Weesgegroet); het wordt ook wel engelse (!) groet of engelse groetenis genoemd (afkorting: A.M.). Vanavond drinken we silvaner. DNA is, zoals bekend, deoxyribonucleic acid (GB, VD). 

8. Een voorbeeld van dataprocessing is EDP: electronic data processing. DNZ is desoxyribonucleïnezuur. Kan VD het verschil met DNA uitleggen? Dubbelgebeide = dubbel gebeide [(jenever)bessen] jenever [dubbele jenever], ook: jonge dubbele graanjenever. Dat was toch die eclogendichter? Dit hof van Eden is maar een zwakke pendant van de Hof van Eden. Een (L)EV is een (light) electric vehicle. Een farceur is een farceverkoper. Van die gemilesimeerde wijn kun je het millésime aflezen. De quizzer (kwisser) verklaarde: ik kan en ken niets van wielrennen. Wist je dat een kapoen(tje) in BE ook een deugniet is? Ik denk dat je naast ‘glitter en glamour’ het best kunt schrijven:
glitter-en-glamourshow. Het gaat vast goed komen. Oekraïense artikelen betaal je met de grivna (
ook: grivnya, hryvnja). Hij zit op de Hogeschool ’s-Hertogenbosch (de HsH).