Dictee - dictees [1746]
Oefendictee okt 2019 (1)
1. Oefendictee 570-4, bijgewerkt! [In deze alinea wordt
steeds 'één' gelezen, we schrijven dat als 'een'.] Het
zijn grote dingen: een grande passion, VD: twee grande(s)
passions, een grand foulard (kleed over bank of
stoel), VD: twee grand(s) foulards,
een grand cru (kwaliteit van wijnen), twee
grand cru's (ook:
grands crus), een grande
dame, twee grande(s) dames, een grand hôtel,
twee grand(s) hôtels, een grand café, twee
grand(s) cafés, een grand design (visionair plan, Engels!), twee grand designs, een
grand prix, twee grand prixs (ook: grands prix), grand-prixwedstrijden, een grandslamtoernooi,
een grande finale, twee grande(s) finales,
een grand dessert, twee grand(s) desserts,
een grand battement [ah, uh, ahn] (basisbeweging bij ballet), twee grand(s) battements, een grande amoureuse, twee grande(s) amoureuses – VD, een grand écart (spagaat), twee grand(s)
écarts (spagaat), een grande bouffe (schranspartij), twee grande(s) bouffes, een grand seigneur, twee grand(s) seigneurs. Ze hebben al vaker faux pas [misstap, mv., zelfde enk.!] gemaakt.
2. Het plan werd in den brede, in de breedte, gesteund. Een
prefabwoning: dat kun je op z'n Nederlands en op z'n Engels uitspreken! Met *eeen
(een selectie): (VD) cetaceeën (walvisachtige dieren), Chaldeeën (Aramese stam, zuiden Babylonië), colchicaceeën (tijloosachtige planten), crustaceeën (schaaldieren), cucurbitaceeën (komkommerfamilie), diatomeeën (kiezelwieren), drie-een (drie-enig),
ericaceeën (heidefamilie), getweeën, gleeën
(ww., gleeën krijgen), gramineeën (gramineae, graanachtige platen), Hebreeën,
hoezeeën, hymeneeën (bruiloftszangen), irideeën
(irisachtigen), macrameeën (en papier-macheeën), pandanaceeën (schroefbomen), peeën (ww.,
plagen), polemoniaceeën (vlambloemfamilie),
polygalaceeën (vleugeltjesbloemfamilie),
propyleeën (= propyleum, voorportaal Griekse tempel),
rosaceeën (rozenfamilie), uitgegleeën (doorgezakt, te veel drank) en sadduceeën.
3. Verder: urticaceeën (brandnetelfamilie),
yahtzeeën, binnen-, buiten- en terugsleeën, bobsleeën, corveeën, daldeeën,
domineeën (domino spelen), farizeeën,
frisbeeën, sightseeën, sleeën (ook: sleden!)
en theeën. In GB nog: Makkabeeën, coryfeeën, arrensleeën, barensweeën, ideeën,
zeeën, orchideeën, cameeën, chausseeën (straatweg),
dagfeeën, epopeeën, dubbeltweeën, moskeeën, kadeeën (groot
in z'n soort, puik, goed), cadeau-ideeën, ginsengthee, cannabisthee,
daimethee, ayahuascathee en campagne-idee. Hij heeft de zeven zeeën bevaren.
Hij zou een cent in tweeën bijten. Het is één van twee (ook: van tweeën één). Hij had nog honderd-en-een ideeën. De
Pyreneeën scheiden Frankrijk en Spanje. Je kent de Noordelijke en Zuidelijke
IJszee(ën)? LK is de Sri Lankaanse
ISO-landcode.
4. Bijvoorbeeld: exempli causa (e.c.), exempli gratia (e.g.),
p.ex. (ook: p.e.), verbi causa (v.c.), verbi gratia, v.g., v.gr. en ook bijv. en
bv. Bruto kun je afkorten met b., bto., bt., brt. of br. Een seut (BE) is (informeel)
een vrouw die alles goedvindt, die alles verdraagt. Er kan een 600C
-grens zijn (samenstelling), maar (VD, lemma 'verhogen') 39 0C schrijf je
los; in lemma 'koken' staat 100 0C, in lemma 'maximaal' 3000 0C
en in lemma 'zink' 150 0C *. Het blijft lastig: 0 energie (kennelijk spatiewoord als '4 havo') en dus 0
energiewoning (nulenergiewoning), maar 0-meting
(nulmeting, vgl. bv. nulzesnummer). Akoestiek
(geluidsleer) is gewoon acustica. Sommige
mensen lijden aan hyperacusis (verhoogde
gehoorscherpte). Een ziljoen is een fictief, onbekend, heel groot getal.
De bête bèta werd uitgemaakt voor imbeciele kaugek,
als was hij een vogel. Confiscabel is verbeurdverklaarbaar. * Volgens Taaladvies zijn is 390C aaneen niet fout, alleen in samenstellingen wel verplicht aaneen!
5. Een wei(d)man is
een jager. Bloody mary, daiquiri en gin-fizz zijn cocktails. Met *zoekend:
baat-, centrum-, middelpunt- en gewinzoekend (VD).
GB nog: zoekend, hulpzoekend, werkzoekend, asielzoekend, hittezoekend, onderzoekend,
rechtzoekend, ruziezoekend, warmtezoekend, woningzoekend en discobezoekend. Thans
begrijp ik het: bij althans en nochtans moet je niet aan 'ho' of 'haha' denken,
maar simpel aan (1) 'ha' (h). Het
va-et-vient is het
heen-en-weergeloop. Ken je trouwens die hasjscenehashtag? Een
hibakusha is een overlevende van het bombardement van Hiroshima of Nagasaki,
die aan de straling gezondheidsproblemen heeft overgehouden. Een baard- is een
satansaki.
6. Wien Neerlands bloed door de aâren stroomt, kan
soms zijn aam niet inhouden. Je kunt ook iemand een aar laten. A die zijn ze
adie voor adieu gaan zeggen. Hoeveel aiossen hebben jullie hier in opleiding? In
de muziek is all'unisono op dezelfde toon. Het woord 'antiloop' heeft geen
meervoud. Anonymi zijn in een atrandomonderzoek geanonimiseerd [vgl. athomegevoel]. Toen de aap uit de mouw
paraisseerde, werd ze helemaal geapaiseerd. Vandaag behandelen we de Griekse
archipel en het Apennijns Schiereiland. Au pis-aller: ainsi soit-il! Zo vader,
zo zoon: hij is au vif zijn vader. Bij azijnmaken (dat
doet een azijnmaker) moet ik aan Italum acetum [Italische
azijn, betreft de Italiërs van vóór de Romeinen] denken, dat wordt door
Horatius tegenover het sal atticum, het Attische zout (de
verfijnde geestigheid), gezet. Er heerste daar een babelse
spraakverwarring. Had je 'hasjiesj' goed geschreven?
7. Op de beeldenaar stond zijn beeltenis. Alle lof en
dank zij Allah: alhamdullilah! Ayó, doeidoei! Een urias- of bellerophonsbrief
stort de ontvanger in het ongeluk. Dat is een mooie bangkiraituintafel! De boze
boozedrinker kreeg geen buní als voorgerecht, entree, voorafje. De celeste [s] celesta [tsj] klonk voortreffelijk. Tijdens de caccia [jachtscène] zaten ze cacciucco [vissoep] te eten en dronken ze cachaça [Braziliaanse sterke( )drank]. Heet die handtrommel nu cajon of bodhrán? Een
belfort of belfoort is een hallentoren. Hij wist donders goed dat hij deze
beregrote berenklauw niet mocht plukken. En de BN'er, hij zeilde voort, in zijn
BM'etje. Zonde om die blimbing alleen maar als blingbling te gebruiken! Hij
gebruikte zijn blocnoteje als scoreblocje en noteerde alle uitslagen en bloc. Een
bo-gesprek is een collect call. De caddies en de bogeys horen bij golf, de
caddy's en de bogies niet. De apk mag je ook p.a.k. noemen. Ik zag chanel-,
heidi-, tiroler- en norfolkpakjes. GB zag zelfs nog een Armanipak [dubieus]. Zelf droeg ik een toetoeppak, maar
beslist geen slobpakje.
8. Die chiquige chiqueling probeerde een Chiromeisje
te versieren. De confuse congaspeler kreeg staandevoets zijn congé. Bespreek de
3, 4 en 5-steek en de vijfsteek. Zijn geheel bezwete bovenlichaam glom. Catachretisch
(met tegenstrijdige beeldspraak – luidruchtige
tranen) is natuurlijk niet catechetisch (het
godsdienstonderwijs betreffende). Die bekende kunstenaar verdient een
catalogue raisonné. Een fâcheux troisième is een derde aanwezige die de
intimiteit van twee anderen stoort. Met fachingerwater wordt natronhoudend
bronwater aangeduid. Met *thm*: anarithmon gelasma = de eindeloze deining van
de golven der zee, bathmetaal = een bijna witte legering, critical path method
= CPM, uitvoering project met netwerkanalyse, in 1957 ontwikkeld bij chemiebedrijf
DuPont, deathmetal = ruige rockmuziek met als thema de dood, de Isthmische Spelen en rhythm-and-blues = Amerikaanse vorm
van jazzmuziek die een sterk beatritme met de blues verbindt.
