1588 Dictee maandag 06 mei 2019 (1) dictee Oefendictee (oud) 855 √

Dictee - dictees [1588]

Dictee 855 (DCCCLV) Dictee Specialisten (02-11-2015)

1. Kamisa's zijn traditionele omslagdoeken, oorspronkelijk als lendendoek gedragen door boslandcreoolse mannen. Wat zou een kaminata zijn, GB? Internet: natuurwandeling? Een kandratiki is een zilvergrijze ombervis die in zee leeft. Een kapo
(gevangene-toezichthouder in een Duits concentratiekamp) was verre van een capo di tutti capi (hoogste baas, hoofd maffia). Het beste is karetrubber (karet = boom). Heb je weleens karkó's (VD: carco's), zeeslakken, gevangen? Kashupete (alleen GB, ook met c) (cashewnotentaart), lekker! Zou de kasyu [GB] een boom zijn (cachou, cashew)? Zou kasjoe hetzelfde zijn als (VD) cachou (cashew(noot) – acajou) en catechu [ka-tee-tsjoe – zeker looistofhoudend extract]? Keds (mv.) zijn gymschoenen. Kazoos [kaa-zoe] zijn een soort van mirlitons [kinderfluit]. Die kempenaar (aardappel) kun je eten. Johan mag het weten: een kenepa [ook: knippa] is een boom die … Misschien weet Joost het volgende ook wel: Kenepa (Papiaments) of Melicoccus bijugatus is een fruitboom uit de zeepboomfamilie. Keksi's zijn
SR-cakes. Naast Keniaans mag je nu ook Kenyaans schrijven (althans van GB) … Zoek eens een plaatje op van de boom kibrahacha (mooie bloemen! – Tabebuia Billbergii) … Geef de kipashi [het brood] even door!

2. Met kip kerrie maak je kipkerriesalade, met kip curry [curry met kip] geen kipfilet. Het oud en nieuw nadert: we gaan klapchi (vuurwerk) kopen. Klarun [een groente] is gezond, een klaroen luidruchtig. De derdeklassenspeler (derdeklasser) was een klassespeler. Die geek [ie] is een knapkop. Een kofimama (VD: koffiemama) hoeft niet voor haar kinderen te zorgen … (schaduwboom voor koffieheesters) Een kokolampu is een blikken olielamp. Het meervoud van korè is korai (gestileerde meisjes- of vrouwenfiguur). Hij is expert in kortverhalen. Kotkoti's zijn veenmollen. Krabita-anu (slechte handen) hebben, is alles laten mislukken. Hodie mihi, cras tibi (heden ik, morgen gij)! Voor een geboorteaangifte moet hij naar het Kranshigebouw (de burgerlijke stand, afdeling Publieke Zaken) zijn. Een beetje krapaolie (van de krapa, de krapboom) is al genoeg! Er worden regelmatig krapé-eieren (schildpad; beschermd) in beslag genomen (via een inbeslagneming of -name). Gesnapt: krijn is crin [paardenhaar als vulstof]? Zij is al lang KSA'ster (Katholieke Studentenactie) 

3. Voor krioyogerechten (de Curaçaose keuken, ook krioyosaus) kun je het best op Curaçao terecht. Krobiya's zijn zekere zoetwatervissen. Krontobana is een gerecht van varkensvlees met bananen en kokosmelk. Een krutu is een vergadering, beraadslaging, een krutuvirtuoos een vergadertijger. Heeft kuarta (GB?, gitaar, cuatro? internet: ja!) met gitaar spelen te maken? Morgen komt de kuisvrouw [BE]. De kudzu is een zekere bodembedekker [groenbemester]. Een kulaman hanteert op een korjaal de vaarboom. Vind jij kumbu's (paarsrode vrucht van zekere palmboom) lekker? Hij heeft op de Benedenwindse Eilanden en kunukuhuisje (iets als een cottagewoning, of meer een hans-en-grietjehuisje?). Een kurkuru is om gevangen vis in op te bergen. Zou hij kwaad willen, kwaadwillend zijn? Van kwihibomen worden kwihitafels gemaakt. Let goed op: een quizzer quizt, een kwisser kwist!

4. Die kinderen spelen graag lacrosse (op hockey lijkend balspel). Ik geniet van dat lamunchisap [drankje – limoen]. Dat laatmiddeleeuwse verhaal speelt in de late middeleeuwen. De leerlingpopulatie van leerling-koks is best uitgebreid. Zij kent nu een letale [dodelijke] lethargie [lamlendigheid]. Ik heb een linden tafel besteld. Zie je die lionfishschool [koraalduivel] daar? Mooi, die geloomde [oe] [met gekleurde elastiekjes] armband! Dat product heeft een prima
look-and-feel (geheel van direct waarneembare aspecten). Lostu's zijn moedervlekken. In het wintigeloof is de medicijn- de lukuman. Hij volgt een lwoo-traject (leerwegondersteunend onderwijs). Ze macrameeden, ze produceerden macramé. Die Maghrebijnse familie is geëmigreerd. Hij is daar zetbaas op een mangrovecultuur. Vlakbij ligt een mansaliñabos [manzanilla(boom), mancenielje]. Wat is het mailadres van die meelmaatschappij? Die ploeg heeft drie mekaniekers (mecaniciens) in dienst. Een merlotje [zekere wijn], graag!

5. Wat zijn de menopauzale [GB] verschijnselen? Die moet je zoeken in het mid-Atlantische gebied. Het mid- zitten tussen het front- en backoffice in. Deze millésimé (champagne) is van een uitstekend millésime (wijnjaar). Geloof het of niet: mira-udu is mierenhout. In haar monokini nuttigde zij een monkimonkikers. Ik stond perplex: hij heeft me gemoond (ontblote achterwerk toekeren). Zijn morsecodekennis is te gering. Zij is mucolijdster (mucoviscidose, taaislijmziekte). De film is een must see [moet je gezien hebben] en een toegangskaartje ervoor een must have (moet je hebben, hebbeding). We hebben afgesproken in de fakbar (faculteit!). Een Nanzivertelling komt vast niet uit 'Moeder de Gans' maar gaat als Anansiverhaal over Anansitori. Drie nieuwemanen [ook wel: nieuwe manen] later werd de vrede getekend.

6. We zitten hier niet in de openlucht en die open haard is een nepopenhaard. Een raaf roept noachitische [Noach, Noë] associaties op. Die heibei [haaibaai] ging aan de lijzijde [van de wind af, ant. loef] tekeer. In Engeland geldt het wettelijke 'habeas corpus' (waarborg tegen willekeurige arrestatie). Was je ook bij die hackathon (hackmarathon)? In Rome klonk het 'habemus Papam' (we hebben een paus). Bij onze haftung (verhaalsaansprakelijkheid) moet ik aan Gesellschaft mit beschränkter Haftung (GmbH) denken. We eten haggis (Schots nationaal gerecht met schapenmaag). Met die hagiografen (heiligenlevenbeschrijver) worden (ook!) chetubim [zekere Bijbelboeken – Job t/m Daniël] bedoeld. Deze hakkepoffer [motorfiets] heeft een ruweoliemotor. Een hamas is lid van Hamas. Kan zij echt in hand-abc het woord 'handclap' [ritmisch klappen op muziek] uitbeelden? Hands-on [praktisch], ME [middelbare eb, mobiele eenheid en myalgische encefalomyelitis, cvs [VD: CVS], chronischevermoeidheidssyndroom], hands up [geef je (u) over!], crapuul [gepeupel], racaille [idem], falderappes [idem]! Hij assisteerde met hand-en-spandiensten bij reparatie van het hang-en-sluitwerk (het was best wel kunst- en vliegwerk). Hij is hart-en-vaatziektedokter. Je moet dat hart-op-hart (van midden tot midden) meten. Zij kreeg een penicilline-injectie.

7. Zij beoefent hathayoga [lichaamsoefeningen, adembeheersing]. Ik gebruik liefst een HB-potlood (hard black). Dat is geen haute couture [mode], dat is prêt-à-porter [confectie]. Het offpiste skiën is heel gevaarlijk. Die oldskool uitvinding (oldskooluitvinding) is achterhaald. Het onestopshopping is een zegen. Vanwege de pecunia werd het project on hold gezet (opgeschort). Hij bad 12 onzevaders. Jouw oppuntstelling is houtsnijdend. Het woord 'orb' (VD, GB, astrologie: afwijking in graden) heeft geen meervoud. Kun je zelf overeind komen? O wee, riep de oweeër (ow'er) na de owngoal. Owrukuku's zijn uilen of slangen. In de paean [pee-jahn – het overwinningslied] werd de paella (rijstgerecht) geroemd. Je zou dat pakkertje [iemand die pakt] toch een pakkerd [pakzoen, knuffel] geven! De partijideoloog stelt het zo voor. Pastechi's (soort pasteitje) zijn ideaal als borrelhapjes. Zij heeft 10 paternostertjes (!) gebeden. Een pegapega is een huisgekko.

8. Hij kent de Antilliaanse penshonadowetgeving op z'n duimpje [als zijn broekzak]. Zoek eens op wat peprewatra [ie, ah, aa] (dunne pepersoep met vis of vlees) is. Hé, dat is een leuk pied-de-pouletje [tweekleurig weefsel met dambordeffect]! Drie pina colada's [zekere cocktail] graag! Ik ben en even naar het pissijn … De plastic fles zat nog in plasticfolie ook. Wil je plat water of bruis? Er werd driftig gepoculeerd (de beker laten rondgaan, drinken – poculum = beker). Volgens mij kun je met een poclain (GB) (ANW: graafmachine) graven. Het pokopokobeginsel houdt in: doe maar pokopoko (langzaamaan). Die polak (Poolse Jood) hield nogal van pollak (witte koolvis). Voor die postbeambtenbaan heb je geen post-hbo-opleiding nodig. Je kan wel praats hebben, de bijeenkomst zal toch plaatshebben. Een
practical-joker debiteert graag practical jokes. Ik zal je mijn
privé-e-mailadres geven. De procureur des Konings lag in de clinch met de pro-Deaan. Is pyaw (Chinees gokspel) een soort van hazardspel [kansspel]? Ja. 

9. Hij quadde (GB ook: quatte – met quad = klein vierwielig motorrijtuig met brede banden en een motorstuur), een kampioen waardig. Hij wist alles van RAM (random access memory) en ROM (read-only memory). Hij was razend vlug, razendsnel. Wil het majorettekorps recht houden op de overwinning, dan moet de tambour-maître zijn vlaggenstok wel rechthouden. Schrijf jij reggaeartiest met een koppelteken? Een repweek (repetitieweek) tref je vast op school aan. Dat opdondertje was een reuzekerel en hij had een reuze-idee. Richards (rijkaards) zijn niet altijd nouveaux riches. Roest- en rotsvast stond het monument daar. Leuke romcom (romantische comedy)! De rookie (nieuwe speler in een team) had wel iets van een newbie (nieuwe gebruiker van internet). Een rumblestrip is een verkeersdrempel. Sa (welaan, komaan), zo zijn wij niet getrouwd! Zo samplede (ook: sampelde) hij heel wat bijeen. Een sawpaw is een bapao (snack): duidelijk? Dat geloofsfeit valt Schriftuurlijk niet te bewijzen. Sédula's zij ID-bewijzen (op de Antillen, GB ook: cedula's).

10. Het oogstfeest werd opgeleukt met een seúparade [seú: muziek- en dansstijl]. Hij was een kei in sibbenkunde (sibbe = familie). Oogjes toe: slaapwel (tw.)! Die bioloog is later politiek spindoctor geworden. De stageaanvraag bij het café-imperium is afgewezen. Ik vind dat een van de aardigste STER-reclames. Suerte (liefde, ook: tw.), ze kwam in de sula (stroomversnelling, waterval), maar een sukwaversperring [soort van komkommerplant] redde haar. Of was het een superrhib (super rigid hull inflatable boat)? Verklaar de woorden SWIFT-code (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) en
SWOT-analyse [strengths, weaknesses, opportunities, threats]. Hij moest surveilleren bij de survivaltocht. Geef mij maar een syrahtje [wijn, ook: shiraz(je)]. Doen zij nou aan tai chi of aan tae-bo? Lekker bordje Israëlische techina (typisch oriëntaalse maaltijd). Een conditioner is een crèmespoeling. Mag ik je conduitestaat eens even zien? Wat is een condor (vier slagen onder par) bij het golfen? Zwitserland, de VS en Australië zijn voorbeelden van statenbonden. Confituren zijn in suiker ingelegde, gekonfijte vruchten.

 

1587 Dictee zondag 05 mei 2019 (7) dictee Oefendictee (oud) 853 √

Dictee - dictees [1587]

Dictee 853 (DCCCLIII) Dictee Specialisten (20-10-2015)

1. In de chemie kennen we trans- en cisconfiguraties. Het arachidonzuur is het 5,8,11,14-eicosatetraëenzuur waarin alle vier dubbele bindingen de cisconfiguratie (!) hebben. In het candlelightgedicht kwam de mengreligie candomblé [slavernij: vermenging r.-k. plus spiritisme en traditionele Afrikaanse godsdiensten] aan de orde. Taciti, soli, sanza compagnia, dus zwijgend, eenzaam en zonder geleide, zonder compagnon de route of compagnon de voyage, vervolgde hij zijn weg. Een soussie komt uit het Soussgebied [Zuidwest-Marokko]. De souschef, de adjunct-chef liep bras dessus, bras dessous (arm in arm) met zijn cheffin. Synechie is een oogheelkundige aandoening [vastgroeiing, aankleving]. Ghee is geklaarde (geclarificeerde) boter. CMC is carboxymethylcellulose, een bindmiddel. Het verhaal over de Oud-Romeinse [GB, VD: oud] samenleving werd romeins [= in romein(letter)] gedrukt.

2. Bij zoeken op '*cardie*' vind je naast stenocardie [hartbeklemming, hartkramp, angina pectoris] ook brancardier en Picardiër [Picardië]. Catechisatie wordt gekscherend door jongeren ook wel kattenbak [maar ook: cat!] genoemd. Sommige dictees eindigen in een
ex-aequoproef. Is het niet erg bie of is het juist heel bijzonder? Rondreizende muzikanten worden ook wel italianen genoemd. De Luva is de Luchtmacht Vrouwenafdeling en bestaat uit luva's. Die geilneef geilde op coitus oralis [orale seks, cunnilingus, fellatio] en dampende seksscènes. Het was kielekiele, op het nippertje, kantje boord. GB kent de smidsenbouwer, VD doet dat zonder tussen-n [zie bij beide lemma 'smidse']. Er ontstond veel heisa toen bleek dat de klus een hele hijs was. Dit PvdA-lid is een echte rode vruchtenteler, tevens ook wel rodevruchtenteler. We gaan volgens Toon Hermans op vakantie naar de Mediterranée.

3. Dit jaar hadden we een hoogzomer. Ik vroeg hem me te helpen, maar zijn antwoord had een hoog 'doe het zelf'-gehalte (dicteeër, let op de schrijfwijze!). NB Kijk maar eens bij het lemma 'nijdig'! Zijn peerreviewd [werkwoord: peerreviewen, zie ook reviewen – peerreview: collegiale toetsing] publicatie was van hoog niveau. Zij debateten er lustig op los. Het ouijabord [wie-jaa – cijfers en letters communiceren met geesten] werd met ouguiya's
[oe-gwie-jaa – Mauritanië – MRO] betaald. De luitmuziek was erg luid. Bij een ondertoezichtstelling vindt onder toezicht stellen plaats. Bij de receptie kreeg ik het reçu. Hoeveel van onze lady's gaan er naar die ladies' night, die ladies' nighthappening ? We gaan naar een walkingdinner vanavond, een lopend buffet. Het publiek stond rijendik, zeker meer dan drie rijen dik. Een sudoku is een puzzel, de sodoku is de rattenbeetziekte.

4. De Haïtianen in hun hawaïhemden ervoeren een kafkaiaanse tegenwerking. Zie je die twee bourgeois [mv. – uit middenstand, ook: bekrompen burgerman] daar? Er stond [afko:] t.à.v. (tout à vous, geheel de uwe) onder aan (onderaan) de brief. Met veel kunst- en vliegwerk werd het hang-en-sluitwerk gerepareerd. Snapt u het: reïmponeren [niet als samenstelling herkend], re-integreren, re-infectie, reïncarnatie [idem], re-integreren en re-interpreteren, naast
reine-claude [wijnpruim], re infecta [onverrichter zake], reine du bal [topdanseres], grens- of reinsteen [weer vernoemd!], bak- of rijnsteen en reisstrijkijzer? Dat 'foetor ex ore' een slechte adem is, vind je niet in 'onze' woordenboeken. Hij vertelde een waargebeurd verhaal. Schrijf je 'biedermeier boeket' of 'biedermeierboeket'? Dat hangt van de klemtoon af! In onvervalst Platamsterdams trok hij van leer tegen die laag-bij-de-grondse plat-Amsterdamse streken. Een hydro-elektrische centrale wekt elektriciteit op met waterkracht.

5. Dat portret lijkent (ww.: lijkenen) goed. Ze heeft regelmatig noia's [psychosen/s] als gevolg van wekaminen. Pendjereliks zijn kameeltuigen. Ken je de WiMAX al: worldwide interoperability for microwave access, standaard voor breedbandige netwerken? Kun je pirosjki's (in de Russische keuken: met kaas, vlees of groente gevuld pasteitje) in pashmina's (sjaal van de zijdeachtige wol van de kasjmiergeit) verpakken? Vast wel ... Het röntgenium of unununium is naar Röntgen genoemd. Helaba, wat is dat nou kei-jammer! Er is alleen nog débris, puin, van over (geen debris, ruimteafval). Het cisplatina is een cytostaticum [remming tumoren]. Daar is ie weer, de chikungunya (Swahili), die door muggen verspreide virusziekte. Ze speelden jokari (balspel). Vul de volgende zin aan in de verleden tijd (imperfectum, o.v.t.) van 'besterven': hij ………. het van de kou. [Zie eind volgende zin!] 

6. Ze baden het Onzevader, het vaderons. Ze speelden croquet en aten een kroket. Het paard was geniqueteerd [spieren staart doorknippen]. De vorst heeft geabdiceerd (ook: geabdiqueerd) (afstand gedaan). Werd dit voedsel sous-vide (van voedsel langzaam gegaard in een vacuümverpakking en daarna snel gekoeld) bereid? Er was keuze uit saint-julien, saint-estèphe en saint-émilion [wijn]. Hij leek lyrisch, maar was delirisch (als in een delirium). Hij lijdt niet aan eurofobie, hij is anti-euro. Zij vormen een middleclassgezinnetje en behoren niet tot de upper class, de upper ten, de high society. Hij is bakker van metier [beroep], is pro-islam en heeft last van jalousie de métier [beroepsnijd]. Qua roots is hij half-Joods (half Joods), maar dat staat niet op zijn cv. Ze hadden iets heel extraordinairs [buitengewoons]: mummies [gebalsemd] van guppy's [miljoenvisje]. In de gelagkamer hing een lachspiegel: de gelagkamerlachspiegel dus. Wie zijn laatste oortje (ook: oordje – cent, duit) versnoept heeft, kan moeilijk een oordjedood [vrek, niet meer in VD] zijn. [Antwoord alinea 6: bestierf ...] 

7. De hoi polloi (de menigte, de massa) zou slechts enkele hoio's (hogeschoolonderzoeker in opleiding) voortbrengen. Een colombine beeldt Colombine [liefje van Harlekijn = Pierrette uit de commedia dell'arte] uit. Ajax speelt in de Amsterdam ArenA. Met Es geven we het element einsteinium (99) weer. Als je het Engelse egregius (uitstekend) kent, weet je wat 'egregiously an ass' betekent [bij uitstek een ezel]. Met e.a.'s worden épreuves d'artiste [proefdruk, eerste afdruk] bedoeld. Het ecadebegrip [door milieu veroorzaakte mutatie] (mv.: s) kende ik wel, en de EC is de eurocity. De ecchymosekwaal [bloeduitstorting] zit onderhuids. Wat, ben jij Ecolo-aanhanger (Écologistes confédérés pour l'organisation de luttes originales – Franstalige groenen in België)? De leerling-verpleegster kreeg les aan de hand van een écorché (tekening of beeld van een figuur zonder huid, waardoor de spieren, pezen en botten goed zichtbaar zijn). Leidt ecstasy (xtc) tot ectasie (uitzetting, verwijding) van de pupillen? Het eemien is genoemd naar de Eem en is de Saale-Weichsel interglaciale tijd. Hij is een boude boutschieter (eendenjager). De eerststervende is de langstlevende. Hoe benoemen we zijn toestand: is hij ape-, torre- of toeterzat? 

8. Hij bidt vaak een Frans paternoster [vloeken]. Een it-girl krijgt veel media-aandacht [ze heeft 't, it]. Een ablutofobische [beklemmende vrees voor wassen] figuur riekt. Om te facebooken moet je wel een Facebookaccount (ook: f) hebben! Een fasyong [faa-sjohng] is een Chinese worst. Een feria is een Antilliaanse beurs. Kom, we gaan fietjebal (Sur. – tafelvoetbal) spelen. Fingerfood: om je vingers bij af te likken. Voor flamenco [dans] hebben de dames een flamencorok nodig: lijkt dat alles een beetje op flamingodansen [SR: rode ibis]? De Fuikdag [SR, GB] is een ongeorganiseerd bootfeest. Fytotherapie is behandeling van ziekten met planten en kruiden (kruidentherapie). De fyofyo [fjoh-fjoo] is een tropische bedwants of een magische ziekte (in het wintigeloof). Van teken kun je ehrlichiose [koorts, gewrichtsontsteking en kreupelheid] krijgen. Emetofobie is braakangst. Encierro (met stieren in de straten) is een verderfelijk vermaak.

9. Met een carwashrok kun je ook probleemloos fietsen. Wat is een egraam? (raam van een eg). De firma ging ei zo na [bijna] failliet. Er is eisbein (gezouten, gekookt varkenspootje om af te kluiven) met glühwein. Ik zit in een ekidenzestal (estafette: 6 lopers, marathon). Een dwarsdrijver wil elephantum ex musca facere: van een mug een olifant maken. Maak je van emailbrons [koperlegering] émail-cloisonné [van email verhoogd aangebracht in gesloten 'vakken' van opgelegd metaaldraad]? Nee, dus. De neanderthalers hadden nog geen emmentaler. Loop niet zo te em(p)ten (te mieren)! Hij is een verstandig criticus, een emunctae naris. Het bagatelletje werd en bagatelle (tot kleinigheid) verklaard. In Vlaanderen wordt een onderzoek nog weleens een enkwest (enquête) genoemd. Een Eolisch kapiteel is genoemd naar landstreek Aeolis in Klein-Azië. Ze kreeg een epi (episiotomie = inknipping van de schede-ingang bij bevalling). De goalie sprak de epea pteroënta (gevleugelde woorden): "Die zit!" Ik vind hem een eppo (sufferd): een malle eppie (domme, achterlijke man – vgl. malle appie, malle beppie, malle pietje, staan kijken als malle Jan)! Ze heeft beslist een schattig epyllion (klein epos = heldendicht) geschreven.

10. In het erratum werd de betekenis van erathem (chronostratigrafische entiteit van gesteenten) gecorrigeerd. Je ziet hem vaak erg denken: hij is ergdenkend (wantrouwig). Binnen de eroev (ee-roef – omheining waarbinnen 'dragen' mag) mogen de joden naast kleding ook sommige andere dingen dragen. Een esanaut werkt voor de ESA (European Space Agency (Europese organisatie voor ruimteonderzoek)). We eten vandaag escabeche (koud gerecht van gebakken vis die vervolgens gemarineerd is in citroensap of azijn). Vergelijk escamoteren (ontfutselen) en eskimoteren (bij het wildwatervaren omslaan en met kano en al weer terugdraaien). Wat is een escrow [èhs-kroo – zekere borg- of zekerheidstelling – GB, VD – juridisch ook: ss]? Hij is een eskrimabeoefenaar (uit de Filipijnen afkomstige vechtkunst). Hij componeerde [afko:] e.t. (ex tempore, voor de vuist weg, geïmproviseerd) een schitterend lied. Het was een nazomer à la (op de manier van de) été de la Saint-Martin (nazomer). Tussen de E- en de G'tjes in heeft hij in de F'jes gespeeld. Lees hier: everything you always wanted to know about Breskens (but were afraid to ask).

 
 

1586 Dictee zondag 05 mei 2019 (6) dictee Oefendictee (oud) 852 √

Dictee - dictees [1586]

Dictee 852 (DCCCLII) Dictee Specialisten (09-09-2015)

1. Vooraan op het menu stond het gerecht met bouilli [soepvlees], later volgde de bouillie (pap, brij). Glaasje brouilly [zekere beaujolais], my dear? De gerezen problemen reizen met hem mee. Het is vandaag zowel een mooie zondag als een zonnedag. Afschrabsel is afschraapsel. De Sardiniër hield van de sardijn (verse sprot). Guadeloupeanen (Guadeloupers) hebben Guadeloupse roots. Je wordt daar bejijd en bejoud. Een rouwdouwer is volgens GB (ook) een rauwdouwer, een rouwdouw, volgens VD (ook) een rouwdouw of een rouwdanus. Ik buz, hij buzt, zij buzde, we hebben gebuzd. De doña [Spaans] is dood, leve de donna [Italiaans]! Dit gezin is oudgereformeerd, ze zijn lid van een oudgereformeerde gemeente. Wat verstaat men onder het ruimte-tijdcontinuüm [samenhangend geheel daarvan, ook: tijdruimte]? Heeft dat te maken met een perpetuum mobile? Nee. Catatonie = (medisch) een zekere neurotische toestand: spieren doen het niet of herhalen de beweging.

2. Daar komt het bijvoeglijk naamwoord 'catatonisch' dus vandaan. Beschrijf in je eigen woorden eens het
münchhausen-by-proxysyndroom (ziekte of aandoening kind verzinnen [afko:] t.b.v. eigen aandacht). Ook strenggelovige christenen vinden dat hun Schepper de pijlstaart en het nijlpaard geschapen heeft. Tot hoe laat mag ik je bellen (en hoelang)? De paginanummering klopte niet: ik heb meteen alle nummers met een opgehoogd! In de film noir (grauwe, dreigende omgeving) werd het oorbare overschreden. Drs. P is niet meer, hij is ons ontvallen. Moet je als dicteeër ook 'Tbilisi' goed kunnen schrijven? Ik schrijf maar liever lues (bnw.: luetisch), want met syfilis (naar de herder Syphilus) raak ik altijd in de war met de sisyfusarbeid (naar Sisyphus). Ik heet Ad Hoc en ik run een
ad-hocgebouwenbeheersmaatschappij. En de websurfer, hij winozde (winozzen: waar was ik naar op zoek?) vlijtig voort. Vergelijk: wilfen (what was I looking for?).

3. De spellingcontrole wilde van 'vromaneffect' 'romaneffect' maken … Gezocht op '*joos*': 1) Joosje – (verouderd) godheid van de Chinezen (nog wel bekend van Chinees, groen porselein, waarop hij vaak te paard is afgebeeld), 2) Joost (ook: Joosje) – de duivel: Joost weet … (wat hem overkomen is), Joost mag het weten, dat mag Joost weten = dat weet geen mens, 3) buskruit-, joosjes- (zeer fijne soort van Chinese thee) of parelthee: groene thee die uit dubbele, in kleine ronde korreltjes gerolde blaadjes bestaat en 4) dat mag hoosje (Joost) weten – that's all. Nee joh, ik ben geen biljarter, ik ben dicteeër. Hé, dat is een drukbezochte en drukbeklante (GB) zaak. Het waren fotografen, die deze architraven afbeeldden. Een polynoom is een veelterm.

4. Je weet toch, dat die afschuwelijke ziekte progeria ('vroeg oud') ook wel het hutchinson-gilfordsyndroom genoemd wordt? Verwar die ziekte niet met het guillain-barrésyndroom (volgens internet een vorm van polyneuropathie – gevoelloosheid en verlamming in armen en benen). Het zegel is nog intact. Het meervoud van 'infuus' is 'infusen' (GB ook: z). Hoed u voor de MRSA-bacteriën (methicillineresistente Staphylococcus aureus-bacterie) (en ook de EHEC-bacteriën) (enterohemorragische E. coli). Je bent je passe-partout [doorlopende toegangskaart] toch niet vergeten? Je moet daar die passerelle [geen 'luh' uitspreken – smalle loopbrug] over. Hoe laat is de cérémonie protocolaire? Later, want er is een crime passionnel gepleegd! De schoolleiding is aan het kurieren am Symptom (de symptomen bestrijden, de essentie niet). Je weet toch dat een peperoni een onrijpe Spaanse peper is en dat pepperoni [beide zelfde uitspraak!] een pikante salami is? Hij is allesbehalve dom.

5. Ik heb vroeger een poosje bij de bloedbank aan plasmaferese [alleen de vloeistof, gescheiden van de bloedcellen, doneren] meegewerkt, niet in de wdb.: zoek maar eens op. Met monsieur (Joseph) Prudhomme wordt bedoeld: het type van de kleinzielige burgerman, die graag met grote woorden schermt. Zou zo iemand wel als prud'homme [vertrouwensman] kunnen functioneren? Ik denk van niet. De making-of is het verslag van de totstandkoming van een artistieke productie, met name een film. De wereldwijde islamitische gemeenschap wordt oemma genoemd. Teneinde (!) raad te krijgen, wendde zij zich ten einde raad tot haar vader. Zo dadelijk gaat het
tae-bo (conditietraining op muziek – niet het tai chi! = oorspr. verdedigingssport) beginnen. Er staat daar meestal een botol tjebok (fles water op de wc: voor de billen).

6. De penny-a-liner (schrijft voor een penny per regel) had veel last van paparazzi [opdringerige persfotograaf]. Er is bij AH [Albert Heijn] een reclameaanbieding met minneola's [vrucht]. De Midden-Oostenexpert (niet: Verre Oostenexpert) was arabist. Er zijn ook panarabisten die naar een pan-Arabië streven. Je kunt restless legs (het rustelozebenensyndroom) hebben. Alle chefs de mission waren uitgenodigd. Ik kreeg een e-mail van de quasi-Rabobank: voor het contactloos pinnen moest ik maar even inloggen (om slachtoffer te worden phishing zeker?). Volgens mij is hij een van de gezochte bozeriken. Rome is de stad van de Zeven Heuvelen, daar hoort Vaticanus niet bij! De Rapaljepartij met zijn rapaljanen zal toch niet helemaal uit rapaille en rapaillepolitici hebben bestaan? Zo'n
rupsje-nooit-genoeg zou je niet moeten willen zijn.

7. Hoe vaak moet ik nog zeggen dat MDMA gewoon methyleendioxymethylamfetamine is? Een minor poet produceert minor poetry [tweederangspoëzie]. Zij verkopen hun gequilte en gemacrameede producten [let vooral op die gequilte kilt]. Kijk, daar rijdt ze in haar minismartautootje. De strijd tussen de preciezen en de rekkelijken, de papieren-VD'ers en de online-VD-adepten is nog lang niet geluwd. Daar wil ik bij zijn! Hij zij een getrouwe paladijn van de koning. Er staan heel wat pps-projecten [publiek-private samenwerking] op stapel. Zeeangst is zee-engte (!?). We hebben snip-snap [kaartspel] en ju-ju [paardje] gespeeld. Hidrotica zijn zweetmiddelen. Perfecte match: een janweetal met een lijsje-weetal. Die man in zijn mackintosh [regenjas] is geheel gemcdonaldiseerd [homogeen worden zoals in eetcultuur]. Hij is een frequent habitué [trouw bezoeker] van Betje van Veren (Betje de Veer, het bed).

8. In een van de annalen las ik dat er toen al analetechniekenmethodekennis voorhanden was. Ik ben een BW'er. Wat? Juist: een bekende woordenboekenwatcher! Een criticus heeft altijd veel kritiek, maar of je hem nou hypocritisch [hypocriet, schijnheilig] kunt noemen? Ik vond de piëta (voorstelling van Maria met het lichaam van de zojuist gestorven Jezus op haar schoot) aandoenlijk. Men zegt dat hij een echte royalty's-expert (!) is. Het journey's end wordt nog als Engels ervaren, net als de ladies' night [maar dat is niet: 's!]. Vernederlandst zou dat [wel] lady's-night zijn! Fellowtravellers zijn personen die zelf geen communist zijn, maar die wel met het communisme of met een communistisch land sympathiseren. Mooie nieuwe uitdrukking: dit compromis is à la belge [op z'n Belgisch = na veel onderhandelen] tot stand gekomen. Geef mij maar kangkung (waterspinazie). Reïncarneren is – niet alleen spellingtechnisch – iets anders dan re-integreren.

9. Ze aten oordjesbrood (dat kostte – sic – een oortje) en geltharing [voor geen geld]. Hij is niet veel waard, de griep waart rond. Bij het cometten (comète spelen) speelde hij trèfle [klaveren]. Indertijd rekende ik me tot de generatie Y, de Y-generatie [1980-1995: voorspoed, veel nieuwe techniek(en)]. NB De generatie X of nix betrad zonder illusies, idealen en idolen de arbeidsmarkt, jaren 1990. De generatie Einstein of einsteingeneratie bestaat uit einsteins [1990-2005, is op­ge­groeid met digitale informatie en met digitaal en mobiel sociaal verkeer]. Festina lente: haast u langzaam! De
radio-omroeper quootte [citeerde] een quoteje [citaat] uit de ochtendkrant over de vissers, waar hun quotetjes [quotum, mv. quota] in het geding waren. Kun jij al snapchatten [foto's uitwisselen m.b.v. de socialemedia-app Snapchat]? Stuur die foto van dat kangoeroeschip dan maar door. Houdt dat gestres nou nooit op? Mazout is stookolie, maar mazouten (mazouts) zijn ook mixen (mixes) van pils en cola. Als je met de trojka [rijtuig] naar de dancing gaat, kun je op muziek van de balalaika de sirtaki dansen. Balanopostitis is een ingewikkelde aandoening: voorhuidontsteking.

10. Abscisinezuur is een plantenhormoon met groeiremmende werking. Als pons asinorum (ezelsbruggetje) heeft ene Johan voor mij bedacht: abscis (niet moeilijk voor een wiskundige) + inezuur: appeltje-eitje, toch? Op een spiraalbloc (vgl. blocnoteje) is het goed schrijven! De wereldmachten zouden om (des lieven) vredes wil een vredeswil moeten etaleren. Een commis de cuisine is een leerling-kok onder de directe leiding van de chef de partie [afdeling keuken, bereidt een vast onderdeel van het menu]. In de haute of nouvelle cuisine is het latin de cuisine [keukenlatijn, potjeslatijn] voertaal. Een patron-cuisinier is een chef-kok. Zoek een verband tussen eicosaan (verzadigde koolwaterstof, waarvan de molecule een lineaire keten van 20 koolstofatomen heeft) en icosaëder (regelmatig twintigvlak).

 
 

1585 Dictee zondag 05 april 2019 (5) dictee Oefendictee (oud) 851 √

Dictee - dictees [1585]

Dictee 851 (DCCCLI) Dictee Specialisten (07-08-2015)

1. Een woord als 'monalisaglimlach' is gelexicaliseerd. Wanneer waren het moustérien en het magdalénien ook alweer? Bezit Münster een munster [kloosterkerk, domkerk]? Wil je dat ik de tekst erop nasla? Let op: '*yasis' komt niet voor, '*iasis' wel: amoebiasis (oorzaak: amoebe = slijmdiertje), ankylostomiasis (mijnworm), bilharziasis (bilharziosis, bilharzia) = schistosomiasis (zuigwormen), candidiasis (schimmel candida), cholelithiasis (galsteen), elefantiasis (parasiet), filariasis of filaria (worm), giardiasis (parasiet), helminthiasis (worm), leishmaniasis (parasiet), mydriasis (pupilverwijding), onchocerciasis (rivierblindheid), psoriasis (huidziekte), satyriasis (donjuanisme), trichiasis (naar binnen groeien van haren), trichomoniasis (protozoön met zweepdraden) en trypanosomiasis (trypanosomen, zweepdiertjes).

2. Je weet nu dus dat het 'myiasis' is en niets anders (parasitisme van vliegenlarven). Een mycoloog weet alles van schimmels en paddenstoelen. Verder is de myiologie de muggenkunde (en een myoloog een spierkundige). Ze zouden natregenen, zeg maar: kletsnat regenen. Bij de brand werd tot 'brand meester' het aanpalende gebouw natgehouden. Breda, de Nassaustad, kleurde nassaublauw. Alle mysten [mv., ingewijden in een mysterie] zijn ingewijd in een mysterie (vergelijk: neomist = tot priester gewijd). Hij sleepte altijd een nandi (beeldje) met zich mee. Een near miss is een bijna-botsing. Hij dreef een winstgevend nerinkje [handel, klandizie, vertier] in netsukes
[nèht-skuh] (gordelknoop). Een niet-bezitter, is dat een havenot? Hij speelde ney [ei] [bamboefluit] in een leycentrum [lie] (knooppunt van leylijnen – verbinden prehistorische locaties en heilige plaatsen). Je hebt nieuwzilver [zekere legeringen] en oud zilver. Die vijftiger houdt het bij de nifty fifty (aandelen New York).

3. Wat hebben 'cyste' [lichaamsholte met weke massa] en 'cysteaaltje' [draadworm --- > soort aardappelmoeheid] met elkaar te maken? Niets, dus. Je bent een malloot, als je met (ma)loti betaalt in Lesotho (LSL). Dat is een rare vent: hij heeft antilopebenen en een giraffennek. In het Witte Huis woont [2015] de president, Barack Obama [2019: Donald Trump]. Geef mij maar zo'n crunchy (knapperig) hapje, bereid uit quinoa [kihn-waa, ook: kie-noo-waa]. Hoofdstuk 134 uit Psalmen wordt – vaak berijmd – gezongen als psalm 134. Wat omvat de Kerk van Rome zoal? Onder het spatakruis (sint-jacobuskruis) stond een pot met jakobskruiskruid. Een jehova is een Jehova's getuige. Een hegelaar is een overdreven hegeliaan. Een peronist hing Perón aan. De whigs en tory's [Engeland] zijn het meestal niet eens. Welke spanning geeft het daniellelement (1,1 V, niet: leclanché-element – internet: 1,5 V). Ook dit is weer zo'n Leentfariaans dictee.

4. Karel is een Maagd. Wie spreken er hier Faeröers of Plat-New Yorks? Met pidgin wordt Pidginengels [?] bedoeld. Het Schwyzerdütsch is het Zwitsers-Duits [Zwitserduits]. Wanneer waren de Brugse metten [volksopstand tegen het Franse bewind in Brugge op 18 mei 1302]. Kun je ook in Trinidad en Tobago een vervangend paspoort krijgen bij de Ambassade (instelling – vgl. Ministerie van Financiën) van het Koninkrijk der Nederlanden? Ik heb met haar gewed, dat het mes al gewet was. Deze schlager heeft al in meerdere top 10's (top tiens, toptienlijsten, top 10-lijsten) gestaan. Dat bracht wel een shockje teweeg: we waren gechoqueerd (geshockeerd). Hoe is beregeld dat BV de afkorting is van 'bekende Vlaming' en WK die van 'wereldkampioenschap'? Ik haal mijn patat met (!) bij een
Febo-vestiging [Ferdinand Bol(straat), Amsterdam]. Ik zie die mère [moeder (in klooster)] nog geen merengue dansen. Een merozoïet is een zeker ontwikkelingsstadium (m.n. het tweede, van sporozoa).

5. Drijft zij in Volendam een woodenshoeswinkeltje [klompen]? What's in a name: dit was een quick-and-dirty [snel, van mindere kwaliteit, goedkoop] schoonmaakbeurt. Die zullen elkaar wel vinden: een vrouwenborstenman en een mannenborstenvrouw. Swipen [navigeren] op het touchscreen – aanraakscherm – is net iets anders dan swypen [letters typen]: zoek dat maar eens na! Een van mijn voorvaderen heeft nog op het departement (gebouw, anders eigenlijk: D) van Koloniën gewerkt. Een colon is (ook) een kolonist. Bij de parade leek het wel een kolonelscolonne. Baad je iedere dag: baat het niet, het schaadt ook niet! Was myiasis [parasitisme van vliegenlarven] de reden van haar miosis (pupilvernauwing), waardoor ze haar gecombineerde studie myologie [leer spieren] en myiologie [leer muggen en vliegen] op moest geven? Zoek op: myalgie (spierpijn), myasthenie [zekere spierziekte] en myatonia (onvoldoende of afwezige spiertonus, tonus = de natuurlijke gespannenheid van spieren).

6. Mijn ouders gaan scheên [scheiden]. Beschrijf het bernoulli-effect [vloeistof- of luchtstroom tussen vlakken]. Mijn tante is semioloog, symptomatoloog [leer van de ziekteverschijnselen]. Op feta (kaas; vooral bèta's houden daarvan) lijkende witte verse kaas uit Cyprus die onder meer geroosterd wordt gegeten, heet halloumi. De meeste digibeten [onkundig met computers] hebben weinig op met literati [geletterden] en digerati (vooroplopen met kennis van computers, vgl. ook culturati en twitterati). Grapje voor intimi: de vertaling van 'my kingdom for a horse' is 'mijn volkstuin voor een woordenboek' [Johan]. Met een Damascener kling kun je een Damascener pruim (damastpruim) klieven. Het hoornvlies heet ook wel cornea. De chorea is de dansziekte of -manie (vergelijk: sint-vitusdans, sint-veitsdans, fieteldans, huntington, ziekte van Huntington). Een choree (choreus) is een trochee (trocheus). De groep is gisteren bijeengeweest.

7. De Tyrolienne ging naar de biënnale. De gioer is de overgang tot het jodendom. De grammaticacontrole wilde 'Woerden is een mooie stad' veranderen in 'woerden zijn een mooie stad'. Tja, … Als je 'huntingtongen' [gen] opschrijft, is dat geen werkwoord … Heel vroeger, voordat hij zijn kandjes haalde, heeft hij er de kantjes flink van af gelopen. Hij is geen orgelist, maar een survivalist: hij doet aan survivallen. Ik vrees, dat die argumentatie geen hout snijdt (!) [houtsnijden: alleen infinitief]. Hoe spreek je zoögloea uit (het zijn bacteriën) [zoo-woo-gloh-jaa]? Een Siënees komt uit Siena [èh]. Is dat nou een beatrix- of een fabiolakapsel? Zoals die sp.a-partijvoorzitter erbij loopt: schunnig gewoon. O ja, die zocht ik: de vang van Prony [toestel om mechanische arbeid van een machine meet]. Het meervoud van 'architraaf' is 'architraven'. Wat is het Caudijnse juk [Caudium, Samnieten, 321 v.Chr. – versloegen Romeinen en lieten ze onder een juk doorgaan – beeld van vernedering]?

8. Die handige harry hangt graag de grote jan uit. Je kent klein Davidje uit de david-en-goliathverhalen toch wel? Een ontnieter [nietjes verwijderen] is dat een soort van bevestiger? Nee, dus. Cheek to cheek [wang tegen wang] heeft niets te maken met business-to-business [b2b – handel tussen bedrijven, niet: consumenten]. Zoek op wat de naar een gelijknamige film genoemde French Connection [smokkel van opium ...] is. Was bekend dat baron Zeep [ow'er, oweeër] een ballethater is? Die beau désordre (bevallige wanorde) heeft wel iets. Hij vertoonde een belle indifférence (serene onverschilligheid (voor de realiteit van het leven)). Met het nieuwe zusje zou hij benjamin af zijn. Beter blo of blode Jan dan dô of dode Jan. Er stonden wel drie bureaux-ministres. De cluniacenzers kwamen uit Cluny. Een capotasto [mv. i of 's] of capodastro [mv. 's] is een barréklem [snaren verkorten]. Wat een lekker kippie, dat blondientje (blondinetje). De benedictines, kloosterlinge onder de regel van Sint-Benedictinus, dronk benedictine [likeur].

9. De brabo komt uit Noord-Brabant, spreekt Brabants en is een kei in brabantismen. Zo is de limbo afkomstig uit Limburg (gekscherend: Limbabwe), hij spreekt Limburgs en is thuis in limburgismen. Gênant, zo'n fâcheux troisième (derde aanwezige die de intimiteit van twee anderen (ver)stoort), vooral als dat een genante [man: genan(t)] is. Hij ving bot en dusdoende haalde hij bakzeil. Met deixis [ei] wordt een zeker taalverschijnsel aangeduid. Ik ben Pikkie Tanis, 35 jaar oud, en woon sinds mensenheugenis in 's-Hertogenbosch. Je moet een hippopotamus (nijlpaard, log persoon) natuurlijk niet uitschelden voor hypothalamus (anatomie: deel van de tussenhersenen onder de thalamus). Is er een wezenlijk verschil tussen een paladijn (hielenlikker) en een pylades (meervoud: pyladessen) (trouwe metgezel)? Toch wel. Niets menselijks is een mensenlijk vreemd. Hij kwam uit Dublin en was een wild schoffelende tuin-Ier (!). Een piesemopsantee is een toilet of wc.

10. Dat laatste komt van 'puis-je m'absenter?' Waarom schrijf je 'choemasj' (niet) met een hoofdletter? Gebonden boek, niet de inhoud ervan! De blauwe passiebloem is de Passiflora caerulea. Is dat nou bhakti- [mystiek, devotie] of hathayoga [lichaamsoefening, adembeheersing]? Aan de andere kant van de Neder- of Boven-Rijn geef je aan met Overrijns. Dat meervoud schrijf je algauw verkeerd: amphigouris. Ik kan je dat déjeuner dînatoire [uitgebreid koffiemaal dat een middagmaal vervangt] in dat grand hôtel [groot, statig] zeer recommanderen [aanbevelen]! De verzouten [te zout gemaakt] soep kieperde hij in het verzoute [te zout geworden] water. Ik verafschuw die encierro's [volsvermaak met stieren in straten]. De conveyer [transporteur] trad zelf als convoyeur [konvooibegeleider] op. Ik krijg liever volkspot dan volksspot. Goed is zij niet, niettemin is zij is niet te min voor mij.

 
 

1584 Dictee zondag 05 mei 2019 (4) dictee Oefendictee (oud) 825 √

Dictee - dictees [1584]

Dictee 825 (DCCCXXV) Dictee Specialisten (03-03-2015)

1. Er moet gede-islamiseerd worden. Het conceptdictee: een taalfreak heeft daar al een blik op geworpen en in eerste instantie geen problemen over opgeworpen. Die fytoftora (zwakziekte in aardappelloof) blijft een groot probleem. In de whodunit (detective) droeg de hard-boiled (keiharde, ongevoelige) detective een gabardine regenjas met holmespet (is die genoemd naar Sherlock? Ja! Het holmeslicht niet ... en kunt u het holmes – mes ...?) Naar dat Geitje (ster, niet meer in VD: in sterrenbeeld Voerman) kun je alleen maar opkijken. Is gaultheria's [bergthee] kweken moeilijk? Hij moet zo nodig weer de shockjock (dj) uithangen met zijn gechoqueer (geshockeer). Een Maltezer leeuwtje is een maltezerhond. Een whippet (hond) is verwant aan de terriërs. Als mauwerik (kat) heeft zij een ocelot (pardelkat – roofdier ...). Een kribbebijter verrinneweert de ruif. Een thar is een kleine, gracieuze [vgl. gratie] himalayageit. Voorbeelden van een epitheton (meervoud: epitheta) ornans zijn 'de listige Odysseus' en 'de koeogige Hera'. Nu zullen we gauw een nijlgau (soort antilope) zien.

2. Een brahmapoetrakip heeft een driedubbele kam, hoenders kunnen buff (bruingeel) zijn en een lombards hoen is van origine Lombardisch. Voor nog geen honderdduizend markka [FIM, Finland, tot 2002] zou ik zo'n maka (bosmeester: Amerikaanse gifslang) willen houden. Zoek op, wat een nyala (soort antilope, koedoe), een oryx (paardantilope) en een wouwou (zilvergibbon) zijn. Niet te geloven: een sagoïentje (soort van zwart klauwaapje) op de rug van een steppezebra. Een Egyptische cobra is een uraeusslang. Die kutai (hoogkijker – vis) moet dat Veulen [sterrenbeeld] toch extra gemakkelijk kunnen zien? Een kongeraal komt niet uit Congo: het woord komt van het Latijnse 'conger' (zeepaling). De houting is een soort zalm. Wat zijn griet (grutto, ook: platvis) en griend (rondkopdolfijn)? En wat is een fint, als het geen waterbewoner is? (Een list!) De kiur [ie, oe] is een uitgestorven reuzenvogel van Madagaskar. Ken je de lori (halfaap) en de kokkelevi (kuifleeuwerik)? Vergeet ook de magelhaengans, humboldtpinguïn, feniks (mythische vogel) en faëton (vogel of rijtuig) niet.

3. Voor mij zijn toppers bij de vogeltjes: Blyths rietzanger, Cetti's zanger (bruine rietzanger), Dougalls stern, Kuhls pijlstaartvogel, het Numidisch juffertje (kraanvogel), Temmincks strandloper en de Vlaamse gaai. Reuze-interessant allemaal. Hoe schrijf je trouwens 'orpheusgrasmus', 'quelea' (vogel in de savannen) en 'quetzal' (vogel of munt)? Hier volgen wat woorden die interessant zijn i.v.m. de tussen-n: adenoïdenlijder, apelazarus, apotheosenachtig, apotheosenmoment, advocateborrel, advocatencollectief, bolleboos, bollenkweker, bullebak, bullenpees, dogemuts, dolleman, driefasemotor, drinkebroer, dronkenlap, ellepijp, ellenstok, gortepap, gortenteller, giraffennek, hellekind, kattebelletje (briefje), kattenbelletje (bel), kinnebak, klassewerk (erg goed), klassenwerk (met de hele klas), klereschool, klerenhanger, klotegevoel en klotenbibber.

4. Verder: pokkenweer, krabbedief, krabbenduiker, lollepot, linzensoep, lulleman (babbelaar), lullenman (brandweer), minnenijd, minnenloon, opgavenboek, pieleman (naakte), pielenman (arbeider), redekavelen, redengevend, ruggespraak, ruggensteun, runenalfabet, scharrebier, schredenteller, secondelang, Secretaressedag, sirenenzang, sirenegeluid, sibbenkunde, smarteloos, smartengeld, sorbenboom, sukadebrood, sullebaan, vedettedom, vedetteneigingen, nomadenstam, zedelijkheid, zedendelict, zegetocht, zegenwens, zinnebeeld, zinnenstrelend, zittekist, zielenroerselen, zondelast en doodzondenbesef, normen-en-waardendebat, waardevrij, gazelleoog, wiegelied, wiegendood, takkewijf, takkenbos, reuzezwijn (meevaller), reuzenzwijn (heel groot), libellennet, lindebloesem, pagodeboom, maretak en pieremachochel.

5. Zijn er recent nog nieuwe bijbelrollen ontdekt? Wat bedoelt GB met een bursa-equivalent (?)? Een Lapaceen is een inwoner van La Paz, een Manilleen van Manilla. Een Salvadoreen is een inwoner van El Salvador en een Quiteen van Quito. De Slavenoorlog was de Amerikaanse burgeroorlog van 1861-'65. Op een tafelberg [de Tafelberg: Zuid-Afrika] kun je heel goed de Tafelberg (Mensa, sterrenbeeld) zien. De furor teutonicus is de teutoonse razernij [Duitsland, antisemitisme]. Ik heb weer genoten van het tikitakavoetbal (tikkietakkie, tiktakvoetbal) van Barcelona. Hier, pak aan, one for the road [borrel], een afzakkertje!  Deze politicus heeft extreem linkse ideeën. Er werd wat afgeijsbeerd toen de examenuitslag uitbleef. Op de gelukwens van Piet repliceerde Jan met: van 's gelijken.

6. Een olibrius is een snoever of pochhans. Al- en dieldrin behoren tot de drins (pesticiden). Uche-uche, mag ik even de aandacht, anders gebruik ik mijn oeioeimachine! Ik zag het: George' oor had hij te luister gelegd. Op een sophisticated [mondain, verfijnd] manier werd de wijn gesofisticeerd [suiker toevoegen, versnelling gistingsproces – geen k]. De gezapigerustverstoorder werd tot de orde geroepen. Of hij gereïncarneerd was, weet ik niet, gere-integreerd was hij. Het getoupeerde [met haar ...] gezelschap heeft nog wat rondgetoerd. Door al die trubbels was hij getroebleerd. Hij zoekt nu een troubleshooter. Zijn getruukte trucjes en getrukeerde trucages waren fenomenaal. In elk respectvol dictee zou 'giaur' [gah-voer] (Turkse scheldnaam voor alle niet-moslims) voor moeten komen, niet te verwarren met het grote rund, de gaur [gou-wuhr]. Gierstjes zijn sorghumkorrels. Het was een relaxed middagje, we hebben heerlijk gerelaxt. De GeV is de
giga-elektronvolt.

7. Zonder die hepatitis B-vaccinatie zou ze nu misschien hepatitis B hebben. Hij zat voor in de kerk. In de tram was het druk, maar voorin vond hij nog een zitplaats. Ze zijn het jammerlijke slachtoffer geworden van CO-asfyxiatie [koolmonoxidevergiftiging]. Wat was een Nisskakam [SR, merk] ook alweer? Tegen hoofdluis! We hebben 325 kilowattuur (kWh – hour) verbruikt. Door de bewolking was het een sterreloze nacht. Ik kreeg ge-e-maild dat een wienerschnitzel gemeeld is. Een wormkoekje wordt ook wel santonine genoemd. Met 'oom': adenoom (gezwel uit klierweefsel), carcinoom (kwaadaardig kankergezwel), dermatoom (huidgezwel), fibroom (onschuldige aangroeiing huid), hematoom (bloeduitstorting), lipoom (vetgezwel), myoom (vleesboom), oom agent, Oom Jan leert zijn neefje schaken, Jan oom (verouderd voor Oom Jan), Oom Kool (arme sukkel), daar ligt Oom Kool (is gevallen), oud- of grootoom en De (neger)hut van Oom Tom. We zullen dat gluiperdje eens een lesje leren!

8. Met 'omes': hoge omes (hotemetoten), voor de omes komen (professoren, examen doen), ome dokter (vertrouwelijke aanduiding), Ome Hein (de dood), Ome Jan (de bank van lening: het bij Ome Jan brengen, ik moet naar Ome Jan – geld van de lommerd zien te krijgen), ook 'janoom' is een aanduiding van de lommerd, Ome Gerrit (scheldnaam voor een rooms-katholiek geestelijke), Ome Kolenbrander (Bargoens voor gevangenis) en: ome Gevert is dood, ome Hebbert leeft nog: men krijgt liever dan dat men geeft. Gods Woord bevat bijna ontelbaar veel godswoorden. We hebben een centstuk, een vijfcentstuk en een 2½ centstuk (twee-en-een-halvecentstuk). De nazi's waren
anti-Joods. Mijn vrouw en ik hebben al lang een en-ofrekening
(en/of-rekening). Dat gijsje goochem (die goochemerd) is van Atjehse komaf, ook zijn ouders waren Atjeher.

9. Het haringkaken verwijst naar (ww.) haring kaken. Een goth (of gothic) is een aanhanger of vertegenwoordiger van gothic (= gothic stijl of muziek). Hier zie je wat voorbeelden van de gothic kunst. Een gothic novel is een griezelroman. De gothique rayonnant is de rayonante gotiek (tussen de hoge en de flamboyante gotiek in). De gotiek is origineel de spitsbogenstijl. Het Gotisch is een Oost-Germaanse taal. De Goten, een oorspronkelijk uit Zuid-Zweden en Gotland afkomstig volk, werden later opgesplitst in de Oost- en West-Goten. Gisteren liep ik nog door de Rotterdamse koopgoot. Deze schoenen zijn van
gore-tex [zekere kunststof]. Grâce à Dieu [goddank], je bent gered! Die graatmagere man heeft een academische graad. Pieter is een graag geziene gast. De douairière (adellijke weduwe) deed het met de gonfalonniere (burgemeester). Een contrail is een condensatiestreep.

10. Hij heeft een afschuwelijk degout (afkeer, walging) van goût de contradiction (dwarsdrijverij). Is dat te combineren, goulash (Hongaarse stoofschotel) met golauyoek (Chinees gerecht)? Achenebbisj (armetierig, sjofel), aggenebbisj, oggenebbisj, genebbisj of nebbisj? Ze had extramatrimoniële (buitenhuwelijkse) seks. Mooi, die fourruremantel (bont). Ik las in een dictee 'kris poesaka', maar ik denk dat dit poesakakris moet zijn. Hij is minnaar van de schone letteren. Hij wil vast weer munt slaan uit die situatie. Hun na-ijverigheid druipt eraf [ervan af]. Wie kent het middeleeuwse Latijn, het Kloosterlatijn nog? Een 65-plusser heeft een 65 pluskaart (ook 65+-kaart). In Madurodam heb je een miniatuur-Schiphol. Delft is prinsenstad en Hanzestad, Deventer is koekstad, Eindhoven lichtstad, Utrecht domstad en in Alkmaar begon de victorie!

 

1583 Dictee zondag 05 mei 2018 (3) dictee Oefendictee (oud) 823 √

Dictee - dictees [1583]

Dictee 823 (DCCCXXIII) Dictee Specialisten (18-02-2015)

1. Zoemen is volgens het cryptogram een bijwoord. Wat heeft een drôle de guerre of phoney war (vreemde oorlog) te maken met een drôlerie (komische beeldjes in middeleeuwse kerken)? Niets! De hertogin draagt graag duchessekant en nuttigt graag duchesselekkernijen (mv. duchesses!). Duinkerkers dragen graag duinkerkers (zeemansjas). Waarom stonden 'chickies' (meisjes) wel en 'dudes' (kerels) niet in het woordenboek (nu trouwens wel!)? Dubbelgebeide (znw.) is dubbel gebeide jenever. Kijk, ze zijn drukdoende met hun dryadendansje (bosnimf). Pech: een net-nietoverwinning! Dulse [uitspraak dahls] is eetbare zeewier. Hij betuigde zijn dulcinea (geliefde) wel duizendmaal zijn liefde. De geliefde van Don Quichot was Dulcinea. In welke junctuur (toestand, tijdsgewricht) leven wij? Dysthanasie is het verlengen van het leven – of de dood(s)strijd (sic) – door medisch handelen. Een dwergspioen is een pekinees [hondenras]. In zijn dwaselijk gedrag is het dwaaste nog niet goed (gek) genoeg. Een dystopie is een antiutopie.

2. Het gaat me dwarszitten dat hij me steeds de voet wil dwars zetten. Zie die dushi's (schatjes) nou toch! Met zijn eclatante zege heeft hij veel éclat gemaakt (opzien gebaard). Een jan van een bram is een pocher pur sang. Door de eenmaking werd het een
eendracht-maakt-machtige instelling. De schrijfwijze
'eb-en-vloedenergie' lijkt me logisch, die van 'eau de toiletteje' [uitheems woord, te niet uitspreken] minder . Een early adopter (snelle gebruiker van  nieuwe dienst) heeft weinig van doen met een adapter (VD ook: adaptor – bijv. verloopstekker). Je kunt die uitgangspunten niet zomaar een-twee-drie een-op-een toepassen. Is eensgegeten haver [paardenmest] lekker? Nee, dus. Alle topambtenaren hebben bureaux-ministres [groot]. Een bo-gesprek [bee-oo – betaling opgeroepene] is een collect call. Er is een grote
chill-outruimtebehoefte [uitrusten ravers tijdens houseparty]. Ze bezit meerdere deux-pièces. Ik zei 'koppie krauw' en krieuwelde de papegaai in de nek; die reageerde met 'koppie-krauw!' Niet alle meesterkoks zijn chef-kok.

3. Hij vroeg in Cockneydialect aan een cockney (uit de volksbuurten van Londen), of die zijn cockring (penisring) had gezien. Zet tijdelijk maar wat kant-en-klare portakabins [uitspraak: pohr-taa-kèh-bihn] (tijdelijk gebouw) neer. Niet al die mannen zijn clean-shaven, gladgeschoren. Het waren maar praatjes, on-dit, hearsay. Zij zijn immers niet de eerste de besten. Is er wezenlijk verschil tussen elektriseren [gemoedstoestand] en elektrificeren [voorzien van drijfkracht]? Ja, dus. Verklaar het eventuele (geen!) verschil tussen 'dat is Latijn voor me' en 'dat is Chinees voor me'. Een parameter in een differentiaalvergelijking kan een eigenwaarde hebben, maar elk mens moet je op zijn eigen waarde beoordelen. Een geheime boodschap wordt geën- en gedecodeerd. Petersen is zijn eigennaam, maar hij publiceert niet onder zijn eigen naam, maar onder pseudoniem (J. de Zwerver). Hoe je eigengemaakte kaas maakt, kun je je eigen maken.

4. Ze moest goechelen (giechelen) om zijn googelen [internet]. In Japan worden veel make's (nederlagen judo) geleden. Ken je het mekakebegrip [uitspraak mèh-kaa-kèh, meervoud: mekakes – maîtresse]? Ze droeg skinny (met smalle pijpen) jeans [broek]. Ik voel me zen (evenwichtig en geconcentreerd). Hij zal zijn lol niet op kunnen. Een engels weegt 1,538 gram en de engelse groet is het Ave Maria. Je kent [afko:] ds. Gremdaat toch wel? De Engelen is een van de negen engelenkoren. De enfants chéris (lievelingen) zijn nu tot enfants perdus (verloren kinderen) verworden. Wil jij dat entre-deuxtje (tussenzetsel) erin naaien? Hij toonde zich flink avers (afkerig). Hij legde een enkhuizer (herhaalde slag van een kabel om de beting) op het touw. Heerlijk: een glaasje madera, oorspronkelijk van Madeira. Met
Zes-en-een-kwart werd Seyss-Inquart bedoeld. Die kruidenier was een tik-op-de-schaal (oneerlijk). Lokaal noemt men een (trein)station ook wel een statie, net als de 14 staties in een r.k.-kerk. Kan ecstasy (xtc) ectasie (uitzetting, verwijding) van pupillen veroorzaken?

5. Vorsten worden meestal met veel staatsie ingehuldigd. Is de erysipelas (belroos) makkelijk te kweken? Op ons tweede
halve-eeuwfeest heeft hij het halve eeuwfeest lopen (ver)zieken. Zij was een pur sang pycnica (en dus pyknisch – kort en gezet). Heerlijk, die pecannoten [dessertnoot lijkt op okkernoot]. We zijn in de Australische Alpen geweest. De QAR is de Qatarese rial (niet de riyal dus!). Als je met internetextensie sj mailt, doe je dat naar Spitsbergen en Jan Mayen. Wat beweert het speciëcisme over species [discriminatie mens boven dieren]? Is rechtspreken recht praten wat krom is? Dat journaille [schrijft en spreekt journalees] lijdt aan een feedingfrenzy [onverzadigbaar verlangen naar nieuws]. De details, daar kan ik helaas niet op ingaan. Daar vind je nog piséhuizen (met stampaarde – pisébouw dus). Die gedachte is nooit bij me opgekomen. Dat ik daar niet eerder op gekomen ben! Die filous (fie-loe – schurk, bedrieger, schavuit) willen jullie bedriegen!

6. Veel mensen zullen erop afkomen, laten ook wij maar erop afgaan. Ze wilde dat hij het plan verder finetunede [details regelen]. Alle fitissen (kleine gele hofzanger, tuinzanger) kunnen goed zingen. Een fisheye is een zekere lens [korte brandpuntsafstand, grote beeldhoek]. Een flamingant is een Vlaamsebewegingaanhanger. Bij flaming [elektronische scheldpartij] lijkt er wel een flameoorlog te woeden: er wordt wat afgebasht [hevig bekritiseren]! Ik was sprakeloos, flabbergasted (verbijsterd). Laat die flapuit alles maar eens op de
flap-over zetten. Aan het flenzen [lading neersmijten] komt geen stuwadoor te pas, voor flensen zijn mensen of walvissen nodig. De maaltijd duurde lang: we hebben gefletcherd (langdurig kauwen). Een flibustier (zeeschuimer, boekanier) hield geen filibusters (urenlange redevoeringen). Bij de gymnastiek zie je mooie en minder mooie fliffissen (tweevoudige salto met schroef). Vaak geven floatingvotestemmers [zwevende kiezers] de doorslag. Wie kent dat avoirdupoids(stelsel) (gewichtsstelsel – 1 pond = 0,4536 kg] nog? Floid (kunststof) vind je op tennisbanen. Hij is chancroïdlijder (malse, zachte of weke sjanker = minder gevaarlijk dan harde sjanker = sifylis, geslachtsziekte). De nieuwe flinksheid vind je bij nieuwflinksaanhangers.

7. Een mono-ideïst heeft wel een erg beperkt gedachtegoed. Hij spreekt met poids (gewicht, overwicht, aanzien). Waar gebruik je rubberoïd (in petroleumasfalt gedrenkt vilt) voor? De tabloidpers afficheert hem als een soi-disant [zogenaamde] nouveau riche (parvenu). Pyretrine is een insectendodend middel gewonnen uit pyrethrumbloesem (wilde bertram). De (het) sigmoïd is het S-vormig deel van de dikke darm vlak voor de endeldarm. Het mag: hij heeft zijn slöjddiploma (werken met karton, klei en hout). De florin [ih] is de Arubagulden. Bij 'flos caducus' (vergankelijke bloei) moet ik altijd aan 'kaduuk' denken. Je moet me geen flouzen (smoesjes, flousjes) verkopen. Die foto is flou [oe] (onscherp). Die ruzie was een fluctus in simpulo (storm in een glas water). Ze spelen allebei flügelhorn, bugel. Wat, zou hij flush [uh] (een opvolgende rij kaarten of dobbelsteenkanten bij het pokerspel) hebben? Waarom heet fluitenkruid – ik denk dan aan het werkwoord 'fluiten' – ook wel 'toeters'? Fluwijn (steenmarter, kussensloop) kun je niet drinken. Foam (scheerschuim) gebruik je bij het scheren. De dader was foncé (donker van tint).

8. Foeteren heeft niets met foetatie [eu] (ontstaan zwangerschap) te maken. Er zat nog folie om de nieuwe foleykatheter (ballonkatheter). Folies à deux zijn gedeelde waandenkbeelden. Folliculitis is follikelontsteking. Voor fondue bourguignonne (vleesfondue) en fondue savoyarde (kaasfondue) heb je een fonduepan nodig, als je fonduut, fondue eet. Is de zonde de fons malorum (de bron der rampen)? Zandhazen zijn in tweeërlei opzicht food for powder [haas, infanterist]. De fullprofhockeykeeper heeft een hoofdbeschermer die foolproof is. Wie waren de drie forestiers [ie]? Antwoord: Liederik, Ingelram en Audacer (voorgangers eerste graaf van Vlaanderen). Hij rijdt Ford Mondeo. Hillary [Clinton] for president! Forever (leve) Hugo! Een piano heet ook wel pianoforte. Daarop kun je ook mezzo forte (m.f., halfsterk), poco [beetje] forte (p.f.) en forte piano (fp, eerst luid en dan meteen zacht) spelen. Hoeveel lux is één fot (eenheden van lichtsterkte)? Foudroyant gangreen (zich snel uitbreidend koudvuur = ziekte) vereist snel handelen. Die fourrés (koekje met middenlaagje van crème) smaken goed. NB Op een fortepiano kun je forte piano (fp) spelen!

9. De Koninklijke Verkade is fournisseur de la Cour (hofleverancier). Het Koninklijk Atheneum Diest is een k.a. [koninklijk atheneum]; er zijn ook kta's [koninklijk technisch atheneum]. Hij maakt gebruik van de FPU-regeling (flexibel pensioen en uittreden). De foule (menigte, volksmassa) zag de foul (fout (sport)), het foul play (oneerlijk spel, overtreding). De Française danste de française. Dit is de schepping van een frankenstein (monster). De franquisten hingen Franco [Spanje] aan. Noord-Afrikanen eten wel freekeh [frie-kuh] (onrijp geoogste en vervolgens geroosterde tarwe). Heb je de French letters [condoom] bij je? Een fresquist is een frescoschilder. Geef de frijnhamer [frijnen = scharreren – steenhouwerij: smalle evenwijdige groefjes maken] even aan. 's Frijters [fratertje, broeder] verlangens mocht hij niet uiten. Een fronde (ontevreden, balsturige oppositiepartij) is genoemd naar de Fronde [Frankrijk, tegen beleid Mazarin]. De Frontbeweging [Vlaamsgezinde politieke beweging tijdens de Eerste Wereldoorlog aan het IJzerfront] zag toen ook wel frontbewegingen. Nietsnutten zijn jullie, fruges consumere nati [letterlijk: zij die geboren zijn om de vruchten van het veld op te eten]. Een fuguette is een kleine fuga. Fullcolourdruk is in full colour. Het fulldress [groot opgezet] circus werd uit de kast gehaald. Ze droeg een fumé (donkere) bril. We eten fumet (sterk ingekookte bouillon). Hij is een ware fundgrube (goudmijn, schatkamer) voor gedateerde grappen en grollen.

10. De wereld gaat ten onder aan de strijd tussen fundi's en realo's. Is die disco me wel funky (bruisend, opwindend) genoeg? Een furlong (lengtemaat) heeft de lengte van een voor, een achtste van een Engelse mijl. De furor teutonicus, de teutoonse razernij, verwijst naar de teutonen (scheldnaam Duitsers) en niet naar de Teutonen (volksstam). Een houtkoolschets is een fusain. Het runenalfabet (Germaans) wordt ook wel futhark genoemd. Mag ik u mijn future [uu] (aanstaande (vrouw)) voorstellen? Bij de fuzzy logic is iets waar, onwaar of …? De fysiochemie is de fysische chemie: die houdt zich niet bezig met fysisch-chemische processen. Een fysicalist (fysicalisme = de filosofische beschouwing die alleen zinvol acht wat met fysische middelen en methoden vastgesteld kan worden) heeft weinig op met gedachtespinsels. Het fyto-oestrogeen (plantaardig middel dat de overgang bij vrouwen bestrijdt) bestrijdt de overgang (naar klas 4?)