1532 Dictee dinsdag 12 maart 2019 (2) dictee Oefendictee 796 (oud) √

Dictee - dictees [1532]

Dictee 796 (DCCXCVI) Dictee Specialisten (21-10-2014)

1. Hij reit [vlak schaven] nu de planken, maar gisteren reitte [van vuil zuiveren] hij de waterplanten voordat hij naar huis reed. Nadat hij nog het vlas had gereet [reten = roten], was alles gereed voor deze week. In het klooster zit een religieuzenclubje. De pikeurs trokken hun rijjassen aan. Je kunt sirenenzang toch geen sirenegeloei noemen? Dat Zweedse woord blijft boeien: smörgåsbord [koud buffet]. Geen flauw idee wat dat zijn: szechuanpeper [anijspeper] en indiapaper [dundrukpapier]. De heggenranken kunnen wel naar elkaar toe groeien, daarmee is de heg nog niet toegegroeid [dichtgegroeid]. De meeste
65-plussers hebben een 65 pluskaart [beide: of alternatieven! – 65+'ers, 65+-kaart, vijfenzestigplusser, vijfenzestigpluskaart]. Ik fitnes, hij fitneste, zij ging naar (de) fitness in een fitnesscenter (fitnesscentrum). Die orfische klanken riepen bij mij zekere reminiscenties [reminiscensen] op. Zij is een zuidvruchtenhandel begonnen, genaamd De Nootzaak. Is dat daar een soort
eten-en-drinkenzaak? Ik heb een diepgewortelde afkeer van tuiniers die diepgewortelde planten altijd willen uitgraven. Ze ziet eruit als een ex-opgeblazenballonnetje.

2. Ik moest mijn bed nog dingesen. En, heb je het nu gedingest? Alweer zo'n elitedictee voor de dictee-elite. Mijn nicht, Jutte Peer, is epris van [verzot op] castagnaccio [Italiaanse kastanjetaart]. Mansoir is mannelijk oir [beide: 'oor' uitspreken], oorbaar [[2 x afko:] bnw.: o.a. gepast, behoorlijk] heeft daar niets mee te maken. Een (Spaanse) olla podrida is een eenpansgerecht, daarvan afgeleid is olipodrigo (olipodriga), dat is een mengelmoes. Hopla, hoepla, hoeplala. Hoe gaat het? Och, lala. Olala (oh la la), dat is een mooie opsteker! Een pierlala is genoemd naar Pierlala. Tralala, tralaliere, tralderaldera. Veel tralala verkopen is veel poespas maken. Een troela of troelala is meestal onaantrekkelijk. 't Is allemaal larie en apekool. Een zeker straatlied bevat: siene, siene, siene la me los, anders val ik om. Wie werd aangeduid met 'el caballero de la triste figura' ([afko:] mv.: los caballeros)? Antwoord: Don Quichot!

3. Een offtopic is een non-topic. Kan ik de wachtdoende officier spreken? Offeren kun je aan Bacchus (veel (wijn) drinken), aan Neptunus (overgeven), aan Apollo, aan Phoebus, aan de muzen (deze laatste drie: zich met de dichtkunst bezighouden) en aan Venus (zich aan de liefde overgeven). Wat is een officier à la suite [persoonlijk assistent van een civiele of militaire autoriteit]? Een offerziener is een haruspex (zoek maar op – voorspeller). Mijn schild ende betrouwen zijt Gij, o God mijn Heer (Wilhelmus, couplet 6). Hij zou onder dak komen en dus onderdak krijgen. Het on-dit [gerucht] ging dat ... het meervoud van onus [last] onera is en dat een oneirodynie [ee] een nachtmerrie is. Het oölithisch ijzererts bestaat uit, zeg maar, eiersteen. Die man is een notoire [twaa/too] (beruchte) boef. Ruwzink is geen zink, zoals je dat in de natuur aantreft, maar zoals het in de handel is. Met r&b wordt doorgaans arrenbie aangeduid (rhythm-and-blues).

4. R&D (Research and Development) wordt in bedrijven gebruikt voor de afdeling Onderzoek en Organisatie (O&O). De drie r'en zijn rust, reinheid en regelmaat. De afkorting RA staat ook voor reumatoïde artritis. Geen raad zonder eigen baat. Je kunt wel raden, wie de Moeder van de Goede Raad is [Maria, de Heilige Maagd]. Het bestuursorgaan van de provincie Zeeland is Provincie Zeeland (instelling). De REA is de Raad voor Economische Aangelegenheden. Kun je overeenkomsten bedenken tussen de Hoge Raad der Nederlanden en de Hoge Raad der Israëlieten (het sanhedrin)? De Raaf zie je bij de Maagd en de Beker [sterrenbeelden]. Een raatakker is een Celtic field [honingraatstructuur]. Een rabbijnenbijbel is een bijbel voorzien van commentaren en een Aramese vertaling. Het Westerwolds raaigras heet officieel Lolium multiflorum westerwoldicum. Wat betekent 'rabarberrabarberrabarber' op het toneel? Dat bootst een volksmenigte na. 

5. De rabelaisiaanse taferelen zijn naar Rabelais genoemd. Daar ben ik rabiaat [verwoed, fervent] tegen, al ben ik beslist niet rabide [aan rabiës lijdend]. Is Messi de man van de rabona's [schietbeen achter standbeen langs]? Racaille is een raar gevormd woord [gepeupel, uitschot]. 'Vloe' is een hypercorrect gevormde vorm van 'vloei'. Een raccroc [rah-kroo] is een geluksstoot in het biljartspel. Raceduiven kan ik me voorstellen, maar wat is racemus [het uitgeperste sap van rijpe druiven]? Sombere boel: een dark horse [outsider] in een darkroom [onverlichte ruimte voor seks]. Een open haard werkt het beste in de openlucht. Een voorbeeld van een openbaringsboek is Openbaring (Apocalyps, de Openbaring van Johannes). Hij zou er gekleurd op staan. De aardappelen hebben te lang opgestaan. Toen zij van vijfhoog bij mij vijf hoog [= op mijn tenen] stond, brak (letterlijk?) mijn klomp! De ophicleïdengeneratie [voorloper tuba] zal toch wel zo langzamerhand uitgestorven zijn? En het eufonium [tenortuba]?

6. De orpheusgrasmussen vallen dood van het dak [mythische
zanger-dichter Orpheus met zijn orfische liederen]. De
oren-en-pootjesdag is helemaal in rook opgegaan bij VD [kinderen helemaal wassen ,ook benen en voeten]. Alle oranjehemden spelen in het Oranjeshirt. Spreek goed uit: racemus [uitgeperste sap rijpe druiven]. Lijken 'rachmones' [medelijden] en 'sjlachmones' [lekkernijen met Poerim, joods feest] ook inhoudelijk op elkaar? Nee, dus. Houd rekening met racketeering [chantage, afpersing]! Is het katrienerad of -wiel, het rad van Sinte-Katrien (de Heilige Catharina van Alexandrië), een soort rad van fortuin? Nee, huidziekte met steeds groter worden wiel. Morgen is het weer Heilige Salarius (sint-salarius). Is er nog voldoende Heilige reserve (VD) [hostie in tabernakel]? Ze maakten veel radau [drukte, lawaai]. Een rampjaar is een annus horribilis (en 1672 was het Rampjaar). Wat zijn een raden adipati [adellijke titel Java] en een pangeran(g) adipati [troonopvolger]? En een raden-ajoe [titel van inlandse dames die in de derde graad afstammen van een vorst]? Met een radeerwieltje kun je raderen. Hoe gaat het? Och, zozo, lala. De leden van de Politieke Partij Radicalen (PPR) waren radicalen. Radicchio is rode sla. We roeien dat janhagel radicitus (met wortel en al) uit.

7. De radiometer is een toestel geconstrueerd door Crookes. Een radler bevat bier en frisdrank. Hij droeg een raf [blauwkleurig] uniform (vergelijk de Royal Air Force, de RAF). Beschrijf de raffleslamp [lamp bestaande uit twee matglazen stolpen op elkaar, aan glazen kettingen met een rij kristallen staafjes eromheen] eens. Een rahout (ralijst) is de sent van de gilling. Die RAI is de Radio Audizioni Italiane (Italiaanse staatsomroep). Een raillas is de verbinding van de railstukken van een spoorweg. De railleur [ee, eu – schoonmaker tramrails] schudde de stoepier [klantenlokker] de hand. Hou(d) eens op met die raillerieën [spotternijen]! Er worden kangoeroewagons gebruikt bij het
rail-routevervoer. Is dat nou een rail-wegvoertuig? Ook Nasser voerde de titel raïs. Een rakel [hark – zuinig] en een spriet (?) is altijd iets, maar twee sprieten zijn twee nieten. Een sleis is een rakelijzer. In welk Bijbelboek vind je 'raak niet, smaak niet, roer niet aan' [Kolossenzen 2:21 - 2020 OK, strenge christenen: niet sporten, etc.]. Spreek uit: raketting. Bestaan er speciale Rammenfeesten [sterrenbeeld]? Een ding is duidelijk: dit is een rancunemaatregel!

8. Het RAM is het random access memory, het ROM het read-only memory. Crème brûlée doe je in een ramequin [vuurvast ovenschoteltje]. Hoe hoog was de ramingssom [bedrag]? Hij kreeg een ongelofelijke (ongelooflijke) bastonnade [pak slaag]. In 1935 is het Nationaal Rampenfonds opgericht. De trommel ging van ramplanplan. Kan een vrouw eigenlijk wel rampetampen? Ja, hoewel 'tamp' penis betekent. Hoe gaat het verhaal van de rana in fabula (de kikker in de fabel)? De rand is de munteenheid van de Republiek van Zuid-Afrika. Valt een zware krop sla (een sluitkrop) ook onder de kropsla? En de lollo rosso [met lollo-rossobladeren en gekruld blad] en de lollo biondo [geelgroen]? Hoed u voor de randjaus [voetangel van aangepunte bamboestokken]. Het ramadanfeest is het Suikerfeest. Het raneynikkel is fijn, pyrofoor [snel oxiderend en met vlam verbrandend] en poedervormig. De rangaku (studie van Japans-Nederlandse handelscontacten ooit) is ook voor Nederland interessant. Het woord 'rangoli' [Indiase kunstversieringen met geometrische vormen] komt uit het Oudindisch. Indiase vorstinnen worden met rani's aangeduid. Orangeade is gewoon ranja.

9. Wat is ransomware (gijzelsoftware)? Waar vind je nog raouts (deftige avondpartijen)? Niet fijn, die dissrap. Kouvatten is een kou vatten. Raquettes zijn sneeuwschoenen. Een rara avis in terris nigroque simillima cygno is een kuise vrouw. Naar jihadisten moet (2019: moest?) je zoeken als naar rari nantes [verdrinken in de massa, ook weinige haren op een schedel]. Rapmusic is rapmuziek [uitspraak]. In zijn bibliotheek staan rarissime (zeldzame) rariora (zeldzame objecten). Wat is de RaRo (in NL, historisch: Raad van Advies voor de Ruimtelijke Ordening)? In de Westerschelde vind je de Noorderrassen [wielen, draaikolken]. Hij is een ras-Amsterdammer, een rasechte Amsterdammer. Mijn keel is zo rauw als een rasp. Een rasoel is een apostel van Allah. Wat moet zo'n raseteur (stierenvechter) met zo'n stier? Aan die raspoetin [intrigant] ging de organisatie ten onder, te gronde. De rassenlijst wordt opgemaakt door het Instituut voor Plantenveredeling te Wageningen. Moet je die rastaquouères (buitenlandse snoeshanen) nou zien. Gooi die hele ratatouille [ratjetoe] maar in mijn pet! Ik ratete [ww. raten = vaneen rating voorzien] dat met een 3.

10. De emoe en de struisvogels zijn ratieten (niet-vliegers). Zijn nicht was mislukt en een echte ratee [mislukkeling, m.: raté]. Er waren rationes decidendi, beslissende redenen. Op de kiel wordt vaak ratjepee (soort teer tegen zeepokken) gesmeerd. Rats-boem, het is gedaan. Vergelijk ook: pats-boem, knots-boem en sjing-boem. De rattenvanger van Hamelen is bekender dan de rattenvanger van Berlijn [verleider, Hitler], denk ik. Op die muur zit rauhfaser [structuurbehang]. Uit rauwolfia [plant] wordt reserpine [bloeddrukverlager] getrokken. Een ravelijn is een demi-lune [buiten de poort]. Wel graag met ravigotesaus, a.u.b. Een rawah is een moeras, een sawa een nat rijstveld en de desa het platteland. Het rayé is een zeker weefsel. Wat zetten we die raw foodies (eters van niet-verhit voedsel) voor? Een stenen roeland [weinig soepel] kan best ook een razende roeland zijn. Zo schrijf je dat: rhythm-and-blues.

 
 

1531 Dictee dinsdag 12 maart 2019 (1) dictee Groot Teylinger Dictee 2019 √

Dictee - dictees [1531]

Groot Teylinger Dictee 2019

(Geen titel, auteur: Max van der Zwaag)

1. Het zal het achtuurjournaal (8 uurjournaal) niet halen dat taalontwikkeling heden ten dage steevast wordt veronachtzaamd. Het is geen onderwerp dat blokkeerfriezen [staat in oVD] of neerlandici in fluorescerende gele hesjes zal mobiliseren.

2. Toch lijdt het geen twijfel dat het te allen tijde van belang is dat ouders met hun bloedjes van kinderen kunnen lezen en schrijven. Taalontwikkeling is sowieso geen niemendalletje. Het lijkt voor de hand liggend dat die niet is voorbehouden aan taalvirtuozen. Welbeschouwd is taal als haarlemmerolie in onze samenleving. Toch denkt mijn bijdehante twee-eiige tweeling daar anders over. Zij, exponenten van de apenstaartgeneratie banen zich met tenhemelschreiend taalgebruik een weg door de ether. Zo appen zij in houtje-touwtje–Nederlands [n, geen streepje?] of steenkolenengels elkaar hun zielenroerselen.

3. Hun zogenaamde no-nonsensetaal bedient zich van niet mis te verstane bewoordingen maar mist nuance en heeft de precisie  van gillende keukenmeiden. Als daar dan stante pede een vileine reactie op volgt , is het effect vaak allerbelabberdst. In tegenstelling tot wat mijn kroost beweert, ben ik geenszins een antiquarische ouder die pleit voor een renaissance van Oudhollands of zelfs craquelé taalgebruik, laat staan dat ik wil jeremiëren over d's , t's, apostrofs of trema's.

4. Taalontwikkelingbevorderend [analogie met verkoopbevorderend, met *bevorderend: heel veel (71) treffers in oVD, ook is -bevorderend een lemma!] is, onder andere, voorlezen, praten met je kind en het laten benoemen wat het doet als het speelt; het vraagt om aandacht van jongs af aan. Taal laat zich niet rigoureus opkalefateren door een krankjorum en ijlings in elkaar geflanst dictee met een exorbitante complexiteit, die een top tien aan excentrieke woorden bevat. Het consciëntieus en uitentreuren vanbuiten leren van een santenkraam aan uitzonderingen helpt evenmin.

5. Het is mijn hartenkreet dat u met ongebreideld enthousiasme uw tanden zet in dit dictee en, al is het te elfder ure, uw talenknobbel een metamorfose gunt en tegelijkertijd talrijke taalarme kinderen een taalrijke toekomst.

 
 

1530 Dictee zondag 10 maart 2019 (4) dictee Oefendictee 792 (oud) √

Dictee - dictees [1530]

Dictee 792 (DCCXCII) Dictee Specialisten (30-09-2014)

1. Het zou toen per Van Gend en Loos verstuurd zijn. Hij heeft dat per accidens (formeel: bij toeval) ontdekt. De vergadering stemde per acclamationem [bij acclamatie, met algemene goedkeuring] in. Het acclimatiseren (ook wel: klimaatschieten) is aanpassen aan een ander klimaat. Hij werd acuut [plotseling] opgenomen vanwege de peracuut [per direct, onmiddellijk] optredende verschijnselen. Hij houdt van een rechttoe rechtaan aanpak (minder goed, ook:
rechttoe-rechtaanaanpak): sans ambages [onomwonden, zonder omslag], hij is straight, rechtdoorzee. De Italiaan wilde per cassa [It.: contant] betalen. Hij heeft problemen met de kaakklier. Per ardua (aspera) ad astra: door strijd tot overwinning. Ik ben ziek, per consequentiam [bijgevolg] kan ik niet komen. Hij heeft die functie per dativum [door omkoping, met steekpenningen] verkregen. Outfading (langzaam helemaal verdwijnen van een beeld) is iets anders dan perdendosi (langzaam afnemend, muziek). Soms speelt hij de père de famille [huisvader], soms de père noble [eerwaardige vader, in blijspelen]. Per (omne) fas et nefas: met geoorloofde en ongeoorloofde middelen, langs allerlei wegen. Pergameense huiden (perkament) komen uit Pergamon.

2. Bij kadaverdiscipline gedraagt men zich als een lijk: perinde ac si cadaver. 'Pathetisch' [vol pathos] moet je niet verwarren met 'peripatetisch' [aristotelisch]. Die man is een peritus artis [deskundige, kenner], dat merk je zo. Een perkamenthuid wordt xeroderma genoemd. Abis perkara: punt uit! Jules Verne volbracht zijn tocht per mare per terras (over land en over zee – vgl. overzee!). Te betalen per mese [z; Italiaans: maand]. Drink geen pernod (pastis) met pernoze mannen [dieven]. Hij heeft zich geperpendiculariseerd [een loodrechte stand geven: opstaan dus]. Drinken we nog een perrier [Frans mineraalwater]? Per saldo [uiteindelijk] bevrijdde hij zich per saltum [door, met een sprong]. Het persiaan [krimmer, soort pluchestof] komt volgens mij niet uit Perzië [but you never know]. Wat is de uitspraak van 'perspectograaf' [mechanisch het perspectief weergeven]? Het perssel van die perssinaasappel smaakt voortreffelijk. Overreding is persuasie. Die auto is perte totale (total loss). De peseta Guineana [GQP] was de munteenheid van Equatoriaal-Guinea (thans:
CFA-frank BEAC = XAF). NB De CFA-frank BCEAO is de XOF. Gezocht op *mans: saaimans, professor Akkermans en Beulemans Frans.

3. Een somberman kan ook Simpelmans zijn. Ze was puriteins [streng protestants] en dus niet libertijns [gebrek aan respect voor normen, regels, fatsoen]. De naam PET komt van positron emission tomography [positronemissietomografie (bepaalde techniek om een scan te maken)]. Petanque is een Provençaalse variant van jeu de boules. Marie petanquete erg goed. Een petinggi is een dorpshoofd. Wil je een petit-beurre of een petitfour? Een petit-maître is een salonjonker. De petrarkisten [liefdeslyriek] maken veel petrarcasonnetten (maar geen shakespearesonnetten). Denk maar eens aan het petrinische [betreffende de apostel Petrus] hanengekraai. Het Petrusambt is het pausschap. Zenuwachtig? Peu nerveux (beetje zenuwachtig)! Ze heeft een affaire met haar (thera)peut. Met pfc wordt perfluorcarbon bedoeld [in waterafstotende producten]. Is er verschil tussen een pieleman [penis, naakte jongen of man] en een pielenman uit de aardewerkindustrie [haalt cassettes uit de afgekoelde oven]? Er komt goed vlees van piemonteses (Italiaans, vleesrund, GB ook: piemontese's) [pjee]. Hij was weliswaar niet piep(jong), maar ook niet stok(oud). Er stond een pièce montée [berg, piramide] van zoutjes op tafel.

4. Zo'n Vlaams kortverhaal [ook nog onderwerp voor een kortfilm] is toch wel iets heel bijzonders. Het apostolicum, het credo, het symbolum apostolorum, is de apostolische geloofsbelijdenis (in twaalf artikelen), de geloofsbelijdenis van Trente. Het grote credo, het symbolum Nicaeno-Constantinopolitanum, wordt in de eucharistieviering gebruikt. Kan een knuffel-Marokkaan een excuustruus of -guus vervangen? Wist je, dat de Piëriden de muzen zijn? Je herkende haar zo, die pierrette [vrouwelijke pierrot, pantomimefiguur]. Hij is even naar de piesemopsantee (puis-je m'absenter? – toilet). Hij is een scharrelaar, een malle pietje. Ha, daar is Pieterbaas met speculaas. Eigenlijk was, wat Piet Hein deed, ook pietheinen [roven]. Het pifont [van picture, niet van pi ...] bevat bijzondere tekens. Zo'n jeruzalemmer (zijdenhemdje, pigeon) kun je stoven. Het piggelmeesyndroom verwijst naar het bekende stripverhaal Van het Tovervisje.

5. Wat een mooie pigskintas (GB, VD ook: pigskin – varkensleer – tas)! De Sorores Pauperis Infantis Jesu (Zusters van het Arme Kind Jezus) hebben als afkorting P.I.J. Een pijjekker is een wambuis. Hoe zit het met 'amor'? Wel: amor (de liefde – verouderd als literaire (GB ook: tt) taal ook wel met hoofdletter – of een beeldje van Amor, de liefdesgod – net als Cupido en (Grieks) Eros), een amorspijl is een pijl van Amor en hou en (ge)trouw: (leus van stad Gent: Fides et Amor). Met '*amor*' zijn er honderden (100'en) treffers, een selectie: amorce (klappertje), amor Dei (liefde tot God), amore et labore: door liefde en arbeid, amor et deliciae generis humani: lieveling van de mensheid, amor habendi: (behept met) hebzucht en amor sceleratus habendi: vuige hebzucht.

6. Ook: con amore (c.a., graag, met liefde) iets doen, een fata morgana (!), namorgen (!), oboe d'amore [lager gestemde hobo], piccola morte [tijdelijk verlies van bewustzijn door narcotica of extase], die man is polyamoreus, (keulenaar of) samoreus (!) (grote aak op Samber en Maas), vestigia amoris: de sporen der liefde en een viola d'amore [met extra, meeklinkende snaren]. Kleilei is argilliet. De reuzenaronskelk wordt ook penisplant genoemd. Het bedrijf heeft een complete
make-over [metamorfose] ondergaan. Pijlgewichten (sluitgewichten) sluiten in elkaar [bakjes]. Niet alle hout is pijlhout [geschikt voor pijlen]. Hij wist het pijlsnel en pijlscherp te verwoorden. Langs de rijkswegen zie je nog weleens een pijlwagen [actiewagen, signalisatiewagen]. Zou die peilstok – om te peilen – in die pijlstok [schacht van een (vuur)pijl] passen? Het pijpenstrootjemoederkoren [schimmel] tast ook riet aan. Dat hotel heeft heel wat pijpenladeachtige kamers. Hij leed aan phpd: pijntje hier, pijntje daar. GB is niet meer puristisch: naast 'pijplijn' mag ook 'pipeline'. Bij de brandweer is hij lullenman, thuis lulleman.

7. Ach vent, loop niet te pijpzeiken! Hij is een echte corpspik (lid van het studentencorps). Ze koestert haar pikkebaasje (pikkie = klein jongetje), ook als die pikkedillen (kleine zonden) begaat. (Mixed) pickles maak je toch niet met pickels [pikhouweel bergbeklimmers]? GB heeft pilav, VD ook nog pilau [rijst in vleesnat]. Je bent een lelijke pilatus [valsaard]! Ze had haar pillendoos en haar pillegift [doopgeschenk] in haar pillbox [dameshoedje in de vorm van een pillendoosje] zitten. In Hongarije betaalde je heel vroeger met pengö's [thans: forint - HUF]; deze zijn op een pingo (ronde of ovale heuvel met een kern van ijs) gevonden. Punniken (kurkjebreien) is iets anders dan pinkelen [zeker jongensspel]. Op de Pilatustrap [trap in het Lateraan in Rome] kun je een aflaat verdienen. Komt pineau [likeurwijn, basis: cognac] van de pinot [wijnstok]? Nee, dus. Pijnlijk: hij viel in de pinnekensdraad [prikkeldraad]. Op Spaanse kinderfeestjes zie je vaak piñata's (met snoep gevuld voorwerp van papier-maché). Een pionieroos is een pioen. Meer pip's [initiaalwoord], dat kan toch niet: er kan er toch maar een (de) primus inter pares zijn? Toch wel, in verschillende groepen! Een pépite (Suriname: pipiet) is een goudklomp, nee: geen zoutklomp! Piqueren is een piqué maken (bij biljarten).

8. De pirog en de pirosjki zijn Russische pasteitjes. Wat is een pishtak [centrale toegangspoort van een karavanserai [afko:] e.d.]? Hij zou van pissebed in kakkebed raken [van de wal in de sloot]. Mijn tante was behoorlijk pissed [boos, kwaad]. Een piston is een cornet-à-pistons [koperen blaasinstrument met ventielen]. Ken je het pitch-and-putt [golf met kortere afstanden] en de pitch-and-run [korte slag, na neerkomen doorrollen] al? De pijnappelklier maakt pituïtrine aan. De ketting van Galle is een plaatschalmketting. Spreek goed uit: plaatslager (carrossier – en plaatstaal, geen dialect, en plafondriet en plantui). Place aux dames [maak plaats voor de dames], merci! Wat heeft een placer [open groeve] met goud te maken? Ik heb nogal veel plage-uren [BE: onbezoldigde lesuren]. Plain chant is eenstemmige koorzang. Plaît-il (wat belieft u, wat zegt u]? Het plan-Marshall was beslist geen plan B. Hij was marshal bij de golfwedstrijd op de Marshalleilanden. Op een plankijs [plankenvloer boven water, plankier, trottoir] kun je niet schaatsen. Zijn dat die plankklare boeken (in de bieb)? Doe maar rustig aan, planplan. Hij verdiept zich nogal in de plantlore [folklore betreffende de planten]. Hij weigerde plataf [platweg, ronduit].

9. Die fielder [veldspeler] was een fielt [ploert]. Wat vinden we zoal met '*fiel*'? Veel: stripofiel (en vele liefhebbers op andere gebieden), brownfieldconvenant (Vlaamse uitdrukking – ontwikkelen verlaten terrein), Celtic field [akkertjes], DNA-profiel, I-, L-, T-, U-, V- en Z-profiel, infielder (binnenvelder), koffieleut (!), in vele samenstellingen ook profiel (silhouet, in profiel – en profil, [afko:] etc.), hydrofiel gaas [absorberend], profil perdu [verloren profiel, hoofd afgewend] = en profil en trois-quarts . Laten we ook nog even naar '*fyl*' kijken (bescheiden selectie): xanthofyl (bladgeel), stafyloom (druifgezwel), stafylokok of stafylococcus [zekere bacteriën], profylacticum of profylaxe (voorbehoedsmiddel, voorkoming van ziektes) en chlorofyl (bladgroen). Hou die platitudes [platheden] maar voor je! Karel heeft een platte band: hij is platgevallen. Na de competitie volgden de play-offs en de playdowns. In Spaanse steden heb je plazas mayores [groot, rechthoekig, in centrum]. De playboy vulde zelf de pleeboy [voor
wc-rollen] aan.

10. Buitenlandse Zaken was vroeger op het Plein [Den Haag] gevestigd. Geef de pleisterstrijker [spatel om pleister op linnen of taf te strijken] even aan. Plexiglas is polymethylmethacrylaat. Bij natte pleuritis [ontsteking longvlies] wordt exsudaat [vloeistof bij ontstekingen] in de pleuraholte [tussen wandstandig borstvlies en longvlies] gevormd. Die plaisanterieën waren plezant. 'Befehl ist Befehl' is aan een plichtezel wel besteed. Hij heeft een welbesteed leven achter de rug. Bij het ballet kennen we de plié, de demi-plié en de grand plié als basisbewegingen. Haal de plintladder [nodig op 1 april] even, wil je? Niet verwarren: plioceen [tijdvak tertiair] en plistoceen (pleistoceen – tijdvak in quartair). Een pl-lampje is een piëzoluminescentielampje. De snaar deed van 'ploing'. Wallen van versterkingen kunnen best plongees [naar buiten flauw afhellend bovenvlak van de wallen van versterkingen, etc.] hebben. 'Plooiing' is geen en 'plooi-ijzer' wel een samenstelling.

 
 

1529 Dictee zondag 10 maart 2019 (3) dictee Oefendictee maart 2019 (2) √

Dictee - dictees [1529]

Oefendictee maart 2019 (2)

1. De sekte hare krisjna is door swami [godsdienstonderwijzer bij de hindoes (ook als aanspreekvorm)] Prabhupada gesticht. Een sannyasin of rajneeshie is overigens een volgeling van Bhagwan Shree Rajneesh [verkort: Bhagwan van de Bhagwan(beweging)]. Zijn volgelingen heten ook oranjehemden en dragen een mala: halsketting met het portret van Bhagwan Shree Rajneesh. Een harpij is een feeks, maar ook een grote vogel uit de familie Harpia harpyja [arenden]. Met een hash(code) kan men het woord 'hashtag' – stel dat dit je wachtwoord is – 'in bitjes hakken' [allemaal: èh]. Hasj is gewoon hasjiesj [allemaal: ah]. En eten doen we vaak met hashi [mv. Japanse eetstokjes – ah]. Kent Nederland havenloze steden? Logisch: headbangen is het hoofd heftig op en neer bewegen bij rockmuziek. Zij is heaoleerlinge. Bij de tweede heat was het al heel wat warmer dan bij de eerste.

2. Een hemdbloes of hemdblouse is een chemisier. De heffe des volks, is dat de upper ten, de elite, zijn dat de hogere kringen, de gens du monde, is dat de society, de haute volée, de highlife, de high society of de beau monde? Nee, juist het gepeupel! Eremiet (heremiet, kluizenaar) is het antoniem van cenobiet (kloosterling). Een hermafrodiet is een [cijfers] 2-slachtig wezen. Een hoekerker is geen kerker. Als ze de hort op zijn, zijn ze de hort opgegaan. 'Hortsik' roep je tegen een paard, 'hort sik' tegen een geit. Een geit is trouwens een armeluiskoe en geraakt is 'geït' (!). Met de zieke man (2019) (van Europa) wordt het Ottomaanse Rijk bedoeld. Zij heeft vijf zijtjes papier volgekalkt. Hij is zo goed als doof. Een zomerklimop is een tante mientje (2019). Een handpauk is een handtrom. Een hand-out krijg je bij een lezing.

3. Gezocht op Erasmus: Erasmus was een kosmopolitische geest; nooit heeft Erasmus naar een huwelijk getaald, Aethiopem dealbare = de moriaan wassen, een arend vangt geen vliegen, Bijbels humanisme, canis in praesepi [een hond in de ruif]: een dwarskop die anderen het gebruik van iets wil beletten uit louter boosaardigheid, civilité (lettertype uit de zestiende eeuw dat het zgn. gotische cursieve schrift weergeeft), de alieno liberalis = vrijgevig met het goed van een ander, riemen snijden van andermans leer, de fumo ad flammam = van de regen in de drup, dulce bellum inexpertis = de oorlog schijnt plezierig aan wie er geen ervaring mee heeft, elephantum ex musca facere = van een mug een olifant maken, Erasmusprijs [cultureel, sociaal of sociaalwetenschappelijk terrein], graculus inter musas [kraai onder de muzen], haereticus in grammatica = ketter in de spraakkunst, intelligenti pauca = een goed verstaander heeft maar een half woord nodig, laus stultitiae = lof der zotheid [boek: Laus Stultitiae = Lof der zotheid], lumen mundi (grote geest = Erasmus), post bellum auxilium = mosterd na de maaltijd en de res publica litteraria = de republiek der letteren, de république des lettres.

4. BELANGRIJK! Met *and* [ster!] krijg je ontiegelijk veel te zien: lemma 'aanbranden', voorbeeldzin aanbelang ... zelfstandig naamwoord en sub lemma: 2BE – zelfstandig naamwoord – historisch commerciële tv-zender in Vlaanderen, ook lemma do's-and-don'ts. Met 'and' [apostrof!] krijg je alleen losse woorden and – let op: geen lemma's, wel sub lemma en voorbeeldzinnen. Het lijkt erop dat je ook do's-and-don'ts krijgt, maar dat is niet zo, dat komt omdat daar sub lemma ook do's and don'ts [met and los!] in voorkomt! Met *kat* krijg je veel (ook: anglokatholicisme en afkatten), met 'kat' krijg je alleen de losse woorden kat in voorbeeldzinnen en sub lemma; daar wel lemma 'katten', maar daarbinnen komt kat voor! Let op: met 'out' niet lemma 'out of the blue' [wel: lemma ww. outen met woordvorm (ik) out], wel voorbeeldzin met 'out of the blue' en sub lemma fifo (first in, first out).

5. Hij zweedt de huiden: bereidt ze voor op ontharing. In 'spot' zit een s'je en een t'tje. Ze was nymphe du pavé [straathoer] en in opleiding bij de naaischool (!). Een nabal is een nors man, geen afterdanceparty (afterdanspartij) (!). Een kodkod is een nachtkat. Hij heeft een goed nachtzien. Een nerdy [wereldvreemd] nerd [blijft sociaal achter] nerdt [monomaan bezig zijn]. Na correctie schreef hij de tekst uit het kladschrift in net schrift over in het netschrift. Als je 'hersenmassa of hersenvolume' wilt schrijven, is hersenmassa of -volume' een prima oplossing, 'hersenmassa/hersenvolume' ook, maar 'hersenmassa/-volume' aanzienlijk minder gewenst en 'hersenmassa/volume' zelfs fout. Bij het klooster liep een nongans. Een oloysiketi is een halsketting. Ik hechtte aan het pluche, maar ben inmiddels helemaal ontpluchet.

6. Onteriken zijn vuilakken, vuiliken, viezeriken. Opus caementicium is Romeins beton. In één coup d'oeil ontmaskerde hij de trompe-l'oeil. Met dit oudhollands wordt oud-Hollands papier bedoeld, maar hoe schrijf je dat in het Oudhollands? De kou en de kauw zijn uit de lucht. Met een kanon op een mug schieten is zoiets als met een scudraket op Temmincks strandloper schieten. Als je obees wilt worden, moet je pantagrueleske [overdadig] maaltijden nuttigen. Spreek uit: papaverklaring [belofte om tijd met de kinderen door te brengen]! Zij is uit haar panty [dak] gegaan. De bosnegers dragen pantjes (lendendoeken). In papaja zit papaïne. Papegaaien zijn Psittacidae. Een bekende film van S. Eisenstein is Pantserkruiser Potemkin. Pantotheenzuur is een verbinding van pantoëzuur en 3-aminopropaanzuur, waarvan het rechtsdraaiende enantiomeer (vitamine B₃, GB: B3) in de natuur voorkomt.

7. Een hvd is een holographic versatile disc. Ik zal je graag rondleiden in mijn hòfi [tuin]. Ook een ib'er [intern begeleider] moet ib [inkomstenbelasting] betalen. Hij is goed rooms: houdt van veel room in de koffie. De instore reclame kan heel belangrijk zijn. Ik voel me nog jonk. Het jump-inproject mikt op een gezonde levensstijl. Een jump-off is een parachutesprong. Cassiuspurper is goudpurper, purper van Cassius of goudkalk. Een dronkenman is een dronken man (of vrouw; de termen dronkenlui en dronkenlieden passen dan wellicht beter ...). Omdat hij bij het kirren (met een kluitje in het riet sturen) de boot was in gegaan, kreeg hij een kir-royaltraktatie. Birren? Nee joh, dat komt van 'broek in reet', het bekende broek-in-reetbegrip, een wedgie dus. Mooi in het Papiaments/o is kiut [vergelijk het maar met cute en cutie]. Klapchi is vuurwerk, denk ik. Met klaroengeschal werd aangekondigd dat de klarunoogst voltooid was. Een klodde van een meid is zedeloos. Dat was klote van de bok! Koffen en smakken zijn waterbakken. In ibericoham proef je eikels en gras.

8. Die klezmorim spelen klezmer, traditionele Joodse muziek. Kluizenaars of heremieten kluizen in een kluis, hun bezittingen incluis. De koekenbakker bakte koekebrood. Krijg de kolere [koleire], krijg de klere. Kom op, komaan, we gaan ertegenaan! Een komodovaranenbeet kan dodelijk zijn, in de muziek is comodo spelen: op zijn gemak. Na het ongeluk met de compressor waren er veel kompressen nodig. Die koptische kopten kennen geen Koptisch meer. Hij heeft altijd een koran op zak. Een koredor is een gang, lange smalle ruimte, zeg maar: corridor. Hij miste de kop-van-jut volledig en was de kop van Jut van zijn team. Het politiekordon legde een cordon sanitaire [geen e uitspreken]. Ik was in BE: van het kortverhaal werd een kortfilm gemaakt. De kostumering voor het cosplay werd door een costumière verzorgd, in overeenstemming met de costumen van Brabant.

 
 

1528 Dictee zondag 10 maart 2019 (2) dictee Groot Dictee van Rozenburg 2019 √

Dictee - dictees [1528]

Tiende Groot Dictee van Rozenburg 2019

Het tiende dictee (auteur: Betsy Ohlsen)

1. Vanavond trekken wij eropuit, gaan van Muziektheater De Ontmoeting [eigennaam] linksaf naar de Rozenburgse Boulevard [straatnaam, gelukkig had ik jaren geleden wat rondgewandeld in Rozenburg, eerst b --- > B] en na lommerrijke bosschages naar ons geliefde natuurgebied de Landtong ['De' lijkt niet zo gek, maar Wikipedia geeft 'de'].

2. Recreanten vrezen daar de realisatie van gigantische windmolens.

3. Onderweg passeren we, terwijl we langs Het Scheur [twijfelachtig, eeuwenoude naam van dit deel van de Nieuwe Waterweg – maar Rijkswaterstaat: het Scheur] stiefelen, majestueuze bomen en eenstijlige meidoorns [meidorens heeft andere uitspraak].

4. Op het water glijden oceaanreuzen voorbij met als lading agribulk of reefercontainers [koelcontainers]; een sleephopperzuiger zorgt voor een constante [ik zou 'constant' zeggen] zestienenhalve meter diepe vaargeul, de veerdienst Rozenburg-Maassluis vaart zijn eentonige heen-en-weertjes en krijsende stormmeeuwen ruziën chagrijnig [sacherijnig heeft een andere uitspraak] voort.

5. De bermbegroeiing is kleurrijk en gevarieerd met soorten zoals de wilde roze lathyrus en cichorei, de bijenorchis en look-zonder-look.

6. Bij de waterzuivering werkt het olfactorisch vermogen, onze reukzintuigen betreffend, excellent en verderop langs het Groene Poortproject [volgens Taaladvies - zou het dictee geaccordeerd hebben - zou er een streepje tussen moeten (echt: Groene-Poortgebouw): kan ik me absoluut niet voorstellen – internet: (Nieuwe) Waterweg wordt Groene Poort – ook: (getijden)project Groene Poort en dus Groene Poortgebouw – vgl. ook Rode Kruispost, Toon Hermansconference, etc., GB blz. 60 + 61] cirkelen veldleeuweriken.

7. We naderen de manege waar het carrouselrijden bezig is en zien verderop door het struweel een architectonische blikvanger: het EIC (Educatief Informatie Centrum) [die laatste twee beter aaneen, maar het donorprincipe gaat voor, niet erg geslaagd voor een dictee], geïnitieerd door onder andere het Havenbedrijf [verkorting van Rotterdams Havenbedrijf, een instelling met eigennaam], waar jaarlijks twintigduizend basis- en middelbare scholieren zich kunnen oriënteren op studie- en beroepsmogelijkheden in Mainport Rotterdam.

8. Leerlingen loggen in met hun iPhone en beantwoorden alle vragen bij de exhibits [verkorting van exhibition, niet in wdb.] via de webapp.

9. Dat ze geen oubollig klembord met A-viertje [A4'tje, VD: ook wel geschreven als A-viertje – geen lemma dus!!! ... jury: spelregels, letters, maar ik heb die spelregels nooit gezien: op het laatste moment, één dag tevoren, ingeschreven] hoeven (te) gebruiken, maar kunnen swipen [letters typen, swypen = 'vegen'], wordt bijzonder geapprecieerd.

 
 

1527 Dictee zondag 10-03-2019 (1) - dictee Wekelijkse dicteetest 040 RL √

Dictee - dictees [1527]

Wekelijkse dicteetest 040 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?
Oplossingen: hieronder!
Bron: Oefendictee (oud) 540

1. Een ............ is een steenbreker en een ............ is een kruiwagen.
a. concasseur            steenburry
b. concaseur              steenburry
c. concasseur            steenburrie

2. Hij kon zijn .............. jaloezie op het ............ familielid nauwelijks onder controle houden.
a. nauw verholen               nauw verwante
b. nauwverholen                nauw verwante
c. nauwverholen                nauwverwante

3. Een ............ heeft zeker al meer dan een ............ volle jaren geleefd.
a. x-jarige           x-aantal
b. x jarige           x aantal
c. x-jarige           x aantal

4. Deze ............ is helemaal .................
a. grammofoonplaat           grijsgedraaid
b. gramofoonplaat              grijs gedraaid
c. gramofoonplaat              grijsgedraaid

5. Dat ............ is in een ............ geklaard
a. klusie              wibussie
b. klussie            wibbussie
c. klussie            wibussie

6. De ............ viel in het water.
a. musiqueconcrète-uitvoering
b. musique-concrète uitvoering
c. musique-concrète-uitvoering

7. Hoeveel is ............ procent van een ............? 300!
a. een             myriadendrietal
b. een             myriadedrietal
c. één             myriadedrietal

8. Met een ............ of een ............ komen ze die grens wel over.
a. sauvegarde               laisser-passer
b. sauve-garde              laissez passer
c. sauvegarde               laissez-passer

9. Hier heerst een ............ (...............) klimaat.
a. semiaride             halfdroog
b. semi-aride            half-droog
c. semi aride            half droog

10. De stère (of wisse) wordt met ............ of .......... afgekort (kubieke meter).
a. st              S
b. St             S.
c. st.             S

Oplossingen [040]: zie hieronder.

-------------------------------------------------------

Oplossingen [040]
1. c 2. b 3. a 4. a 5. b 6. c 7. c 8. c 9. a 10. a

Contact: leentfaarrein@gmail.com

1526 Dictee vrijdag 08 maart 2019 (2) dictee Oefendictee 791 (oud) √

Dictee - dictees [1526]

Dictee 791 (DCCXCI) Dictee Specialisten (26-09-2014)

1. Wat is het verschil tussen papier collé [collage] en papier-maché [m = met ... – deeg van papierafval]? Hij rekende die papers tot zijn paperassen. Dames hebben soms papillotjes [papiertjes – krullen] in het haar. Waartoe dient een papiniaanse pot [afgesloten, overdruk, koken, steriliseren, voorloper autoclaaf]? Hij kent zijn pappenheimers. De eigenschappen van Papoea's zijn Papoes of Papoeaas. Wat is het papsyndroom [geen melkgerechten voor aan maag geopereerden]? Hoe kijkt men aan tegen dat parabiose-experiment [dubbelgroei, kunstmatige vereniging individuen]? Dat doe je nu wel, maar dat is puur om je geweten gerust te stellen: par acquit de conscience. Die Paradijsvogel [sterrenbeeld] zingt niet. Een paradis artificiel ontstaat algauw bij gebruik van stuff. Hoe heten die lelietjes, Van Dale? Antwoord: lelietjes-van-dalen. Een paraenese is een opwekking tot deugd. Wil je mijn dicteeparafernalia eens zien? Een parafimose is een Spaanse kraag. Een parg of parag is een kletskop (favus, niet: kletskous!). Een beetje paragnost kan gedachtelezen.

2. Wel goed uitspreken: invaliden en paragliden. Parallellijnen zijn evenwijdig. Paramnesie kun je ook verwoorden met déjà vu of fausse reconnaissance. Het para- of hevearubber komt van de boom Hevea brasiliensis. Ook goed uit te spreken: paraski (en parasolden; die domme dicteeregel over koppeltekens toch!). Dat wist je: parathion is di-ethylnitrofenylthiofosfaat. Het parathormoon (PTH) is een parathyreoïd hormoon. Paraxyleen is 1,4-dimethylbenzeen. Bij het dammen vormen Jos en Pieter een par bene comparatum (tweetal dat, twee die aan elkaar gewaagd zijn). Een paravent is een kamer-, tocht- of windscherm. Een poelepetaat is een parelhoen. De nonparel is een klein lettertype tussen parel en galjard (gaillard) in. De cerebrale parese (CP) is de hersenverlamming. Parfait à la vanille is vanille-ijs, parfait-amour is rode likeur, met citroen- of bergamotolie en parfait au café is, zoals bekend, koffie-ijs.

3. Ik ben mijn pardessustje kwijt. Par pari respondere, paria paribus referre, paria paribus respondere: met gelijke munt betalen. Parijs' burgemeester ging lelijk in de fout. Enigszins geelachtig marmer, van het eiland Paros, is Parisch marmer. Hij werd ontboden ten parkette van de officier van justitie. Hier wordt gewerkt par le droit du plus fort, volgens het recht van de sterkste. Dat doen vrouwen: parler chiffons [over kleren en opschik praten]. De dichter ging op de Parnassus stijgen (de Parnassus beklimmen). Zij vormden een edel broederpaar, par nobile fratrum. Welke parochievicarie was dat? Het orkest zat in het (de) orchestra. Ze vinden me allemaal parra (paranoïde!). De Parthen werden later door de Perzen overwonnen. Is het Grootboek der nationale schuld eigenlijk een groot boek of niet? Een rechter mag geen parti-pris [vooringenomenheid] tegen iemand hebben. Wat zou dicteecrashen toch wel niet inhouden [ongewenst deelnemen]?

4. Ik stuur je een parvum non parvae amicitiae pignus: een klein bewijs van een allerminst kleine vriendschap. Zoeken op '*sjm*': kasjmier (stof uit Kasjmir), een kasjmiergeit, een kasjmieren sjaal en zich sjmadden (zich laten dopen). De naam 'Pakistan' is gevormd uit de namen Punjab, Afghan, Kasjmir, Sindh en Baluchistan, de combinatie betekent tevens land der reinen. Zoeken op '*shm*': ambushmarketing (zoek op: rond evenement van concurrent), bushmeat (idem: vlees van bedreigde dieren), flashmob (flitsmenigte), cashmanagement [kasbeheer], establishment [gevestigde orde, heersende klasse], leishmaniasis (aleppobuil, kala-azar), marshmallow [zoete lekkernij], pashmina (sjaal van zijdeachtige wol van de kasjmiergeit), peshmerga (lid van een nationalistische Koerdische strijdmacht) en trashmetal (heavy metal met elementen van punk).

5. Zou zij Jan van pas (de passende, de verlangde bruidegom) kunnen strikken? Een passacaglia [uitspraak!] is een passacaille [muziekstuk, dans]. Dat is een passagère [voorbijgaande] kwaal (onverbogen: passager – ee!). Wat is een passagierperser (bij de metro)? Dat boek heeft een dos passé [vlakke, vierkante rug]. Een passe-droit geeft scheve gezichten [oude gediende passeren bij benoeming]. De back passte naar de midvoor. Een passter [zigeunertaal] is opkoopster van ramsjpartijen. Een passerelle [geen 'luh' uitspreken] is een smalle loopbrug. Met die Passer kun je geen cirkels trekken [sterrenbeeld]. Hij patiencet als passe-temps [tijdverdrijf]. De arma Christi zijn de passiewerktuigen. Passivisme [lijdelijkheid] is geen pacifisme [voor duurzame vrede, tegen bewapening en oorlog]. Wat is het verschil tussen een passloper [bal doorspelen en op buitenkant aanvallen, volleybal] en een passer-loper [aanvaller die ook geacht wordt te passen]? Een psyché is een passpiegel. Het pastafarianisme (pastafarisme) vereert het Vliegend Spaghettimonster. Pastastrikjes worden meestal farfalle [wel 'luh' uitspreken] genoemd.

6. Hij schrijft pasteuze [kliederig dik] letters. Niet verwarren: pastiche [slechte nabootsing kunstwerk] en pastis [alcoholhoudende anijsdrank]. Tot de pastophoria behoren het diaconicum en de prothesis [kleine vierkante of halfronde ruimten aan weerszijden van de altaarnis]. De zesde symfonie van Beethoven wordt ook de Pastorale genoemd. Hij is een pastor fidus animarum fidelium: trouwe herder van de gelovige zielen. Zijn er nog van die lekkere pateekes [gebakje]? Patentgeel wordt ook Turners geel genoemd. Hij is patenthouder van zeker patenthout [houtdeeg]. Een pater goedleven leidt een goed leven. Hij zou een Frans paternoster bidden [vloeken]. Hij heeft altijd wat, is erg pathisch [ziekelijk]. Jij, rare patien (snuiter)! Een patmos is een onaangenaam oord. Het eilandje ten zuidwesten van Samos, ballingsoord waar de evangelist Johannes verbleef, was Patmos. In de stamboom werden de patrilineale [langs de mannelijke lijn] verbanden met een liniaal in rood aangegeven. Het gebied van Vaticaanstad is het Patrimonium Petri.

7. Patrofagie [eten van ouders als begrafenisritueel], dat lijkt me niet zo fris. Pats-boem, daar lag het potje rats-boem op de grond. Hij kon dat paucis [k] verbis, in weinig woorden, duidelijk maken. Dat is paucorum [k] hominum, voor weinig mensen, weggelegd. Ik vind dat de langstzittende afgevaardigden terug moeten treden. Die pauillac is als medocwijn voortreffelijk. Het paulianeus handelen [faillissement uitlokken – naar de Romeinse jurist Julius Paulus] heeft niets met de Bijbelse Paulus te maken (dat is paulinisch of paulijns), wel met voorkennis. Ze waren maar wat trots: pauper in aere suo, arm, maar zonder schulden. Die Pauw [sterrenbeeld] kan niet vliegen. Ze was zo trots als een pauwin. Heerlijk, die pauwenbout was pauwenmooi: ze waren er pauwentrots op. Heeft dat te maken met pauwentrots? Een kleine spaniël of épagneul is een cockerspaniël. De dolus praemeditatus is de voorbedachte raad [zoals bij voorbedachten rade]. Rooms-katholiek wordt afgekort tot r.-k., protestants-christelijk tot p.-c. De afkorting van prikkelbaredarmsyndroom is PDS.

8. Nog enkele afkortingen: PDP (plasma display panel, plasmascherm), PDM (product data management), PDD-NOS (pervasive developmental disorder not otherwise specified), PDC (program delivery control), pda (personal digital assistant), P.D. (pro Deo, om godswil, [afko:] d.w.z.: gratis), PCP (fencyclidine), PCM (phase-change material, faseovergangsmateriaal), PCD (primaire ciliaire dyskinesie, aangeboren ziekte waarbij de trilharen slecht functioneren) en de P.C. zijn de patres conscripti, beschreven vaderen (senatoren in het oude Rome). Pecannoten lijken op okkernoten en pecco(thee) wordt ook pekoe genoemd. Trouwens: de pekan is een vismarter en de pekari een navelzwijn. Een schlemiel (sjlemazzel) is een pechvogel, een morning-afterpil een pechpil. Toetje: een heerlijk
pêche-melbafantasietje.

9. Pectinezuur is de triviale naam voor poly-D-galacturonzuur. De pedaaltred is de coup de pédale. Pede poena [eu] claudo: de straf die laat op de misdaad volgt. Dat weten Jaan, Peer en Pauw [Jan en alleman] maar al te goed. Peer de Schuimer [berucht piraat] was weer bezig geweest. Een peerreview is een collegiale toetsing. Heeft die turnclub al pegasessen [gymnastiek: in hoogte verstelbaar toestel voor springoefeningen, afgeleid van het paard]. Op dat Paard [sterrenbeeld] kun je niet rijden. Een pegsonde of -katheter gebruikt men voor percutane endoscopische gastrotomie. In het Pehlevi (Pahlavi) is de Middelperzische zoroastrische literatuur (GB ook: tt) geschreven. Peigere [bedorven] vis moet je niet eten. Elk van die drie joodse feesten (Loofhuttenfeest, paasfeest en Wekenfeest) wordt pelgrimsfeest genoemd. Ik zag gepelde [kleine zwarte vlekjes] en geelpelde [geelgevlekt] kippen. Het bollenpellen is gewoon bollen pellen. Dat ijzererts wordt in snel tempo gepelletiseerd [tot pellets, bolletjes verwerken]. Een bontzaak is een pelleterie.

10. Onze secretaris heeft een welversneden pen. Pendente lite [terwijl het proces gaande is, hangende het geschil] deed de minister geen uitspraken over de zaak. Een pennennaam is een nom de plume. Hij is penny wise, pound foolish: zuinig in kleine en verkwistend in grote zaken, op een verkeerde manier. We aten pencees [amandelgebak] en keken naar de pensees [viooltjes]. Pentriet is penta-erythritoltetranitraat, een zeer krachtig explosief. Wanneer is het weer pensenfeest [BE: pensenkermis – feestje bij slachten varken]? Pepermuntlikeur heet ook crème de menthe. Hij is p.eo., professor extraordinarius, buitengewoon hoogleraar. Die Pepervreter (Toekan – sterrenbeeld) vreet niks. Pépinière: boomkwekerij, pepita: dessin van kleine ruitjes en pépite: goudklomp. Het pantotheenzuur is een verbinding van pantoëzuur en 3-aminopropaanzuur, waarvan het rechtsdraaiende enantiomeer (vitamine B₃, GB: B3 2020 VD ook!) in de natuur voorkomt. Een bekende film van S. Eisenstein is Pantserkruiser Potemkin. Papegaaien zijn Psittacidae.