1463 Dictee zondag 23-12-2018 (1) - dictee Wekelijkse dicteetest 029 RL √

Dictee - dictees [1463]

Wekelijkse dicteetest 029 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?
Oplossingen: hieronder!
Bron: Oefendictee (oud) 529

1. Het .......... telt veel ..............
a. Hindoevolk            Hindoeaanhangers
b. Hindoevolk            hindoeaanhangers
c. hindoevolk             hindoeaanhangers.

2. De angst voor het getal 666 heet ................
a. hexakosioihexakontahexafobie
b. hexekosioihexekontahexafobie
c. hexakosioihexekontahexafobie.

3. Als de scheids ............ heeft, heeft hij een ............ uitgevoerd.
a. getost            tos
b. getosst          toss
c. getost            toss.

4. Mijn ............ (voetenbankje) staat nog steeds in de ............ (afsluitbaar opbergkastje).
a. hocker           locker
b. hocker           lokker
c. hokker           locker.

5. Die ............ is wél, dat ............ níét naar Sherlock Holmes genoemd.
a. holmespet             holmeslicht
b. holmespet             Holmeslicht
c. Holmespet             holmeslicht.

6. Die ............. verkeert in .............., sedert hij op zijn ziel kreeg
a. zielenpiet            zielennood
b. zielepiet              zielennood
c. zielenpiet            zielenood.

7. Je zult maar ............  en ................ geserveerd krijgen. ['maar' later naar voren verplaatst]
a. apenootjes              apekool
b. apennootjes            apekool
c. apenootjes              apenkool.

8. De ............ van Friesland, dat is .............
a. zuid-westhoek            Zuidwest-Friesland
b. zuidwesthoek             Zuidwest-Friesland
c. Zuidwesthoek             Zuid-West-Friesland.

9. Een .......... is een lofrede, een ............ een herdersdicht.
a. éloge            écloge
b. eloge            ecloge
c. éloge            ecloge.

2024: GB en VD allebei eloge!

10. Je moet niet overal ........... en ............. 
a. instinken            in tuinen
b. instinken            intuinen

c. in stinken            in tuinen.

Oplossing [029]

---------------------------------------------------------------------

Oplossing vorige week [029]:
1b 2c 3c 4a 5a 6a 7b 8b 9c 10a

9 2024 GB en VD allebei eloge!

Contact: leentfaarrein@gmail.com
 

1462 Dictee maandag 17 december 2018 (1): dictee Groot Hellendoorns Dictee basisscholen 2018 √

Dictee - dictees [1462]

Groot Hellendoorns Dictee basisscholen 2018

De 44 rode woorden moesten worden ingevuld.

Grappenmaker (auteur: Daniëlle Bakhuis)

1. Ik heb mijn carrière al volledig uitgestippeld , want ik wil namelijk cabaretier worden, net als mijn oudoom. Het liefst haal ik de hele dag apenstreken en andere capriolen uit.

2. De beste grappen bedenk ik 's morgens in mijn pyjama wanneer ik mijn cappuccino drink en mijn ananas eet. Dan komen de creatieve ideeën.

3. Ken je bijvoorbeeld de mop van de tweeëntwintig dromedarissen al? Of weet je het verschil tussen een courgette en een komkommer? Die grappen zijn echt grandioos.

4. Stiekem hoop ik dat ik word ontdekt en veel publiciteit krijg. Dan zal het hele universum, van Nieuw-Zeeland tot het Verenigd Koninkrijk, kunnen schateren om mijn anekdotes.

5. Niet dat ik nu al een expert ben of de burgemeester van de lach. Grapjes waar niemand om kan grinniken of giechelen belanden in de prullenmand.

6. Een goede grap is de combinatie van timing en een geniale clou. Het is dus belangrijk om even een pauzering in te lassen voor je de oplossing deelt.

7. En natuurlijk moet je zelf wel je serieuze gezicht opzetten. Lachen om je eigen onzinnigheden is natuurlijk behoorlijk misplaatst.

8. Sommigen zeggen dat ik geen fortuin kan verdienen met flauwekul, maar ik luister niet naar chagrijnige     pessimisten. [ook: sacherijnig]

9. Ik droom liever van een staande ovatie die ik krijg als ik straks professioneel humorist ben.

10. Mijn allerbeste grap? Weet je wat het verschil is tussen een duizendpoot en een hyena? Negenhonderdzesennegentig poten!

 

1461 Dictee zondag 16 december 2018 (3): dictee Groot Dictee Bibliotheek Utrecht 2018 √

Dictee - dictees [1461]

Groot Dictee Bibliotheek Utrecht 2018

Getekend vlees (auteur: Tom Hofland)

1. 'Coquilles' [schelpen], verzuchtte de seigneur (ook: sinjeur) terwijl hij zijn sigaret doofde op de emaillen sierschaal, die hem verleden jaar tijdens een lijzige seance geschonken was door de gastheer die in zijn Friulaanse [ook Friulische, maar dat wordt anders uitgesproken – Friulaans = Reto-Romaanse taal in Noordoost-Italië] accent niets anders dan gebedjes had staan prevelen.

2. Normaal gesproken honorabele dorpsgenoten deden zich hedenavond tijdens dit majestueuze diner tegoed aan vis en schaal- en schelpdieren en lachten hinnikend en schuddebuikend met de steurgarnaal nog in de mondhoek om imbeciele frivoliteiten.

3. Terwijl de geurige bouillabaisse [vissoep met tomaten], de brunoise [in superkleine blokjes] gesneden langoustines [zeekreeft], verschillende konfijten [in suiker ingelegde vruchten of stukken daarvan] en de au bain-marie [in warm water bereiden of warm houden onder 100 graden Celsius] gegaarde kamtsjatkakrab [geen t, zie VD lemma sneeuwschaap – kan fout van VD zijn ... Taalunie: wel t *] door voorbij stiefelende (ook: voorbijstiefelende) obers werden aangedragen, voelde de seigneur dat niets daarvan hem kon enchanteren [niet in wdb., betekenis: bekoren].
* 2020: geschrapt uit VD.

4. Toen onze held door de burgemeester een beignetje [uitspraak NL: bèhn-jee, BE bèhn-jèh(t)] kreeg aangeboden, waar hij zich met een gemelijk [knorrig] gezicht van distantieerde, zag hij boven de julienne [in dunne reepjes] gesneden penen de reden van zijn lusteloosheid.

5. Daar, onder de vergulde kandelaber [armkandelaar] keek zij op hem neer met een zalige blik die in alles apotropaeïsch [bezwerend, afwendend] op hem overkwam.

6. De seigneur voelde zijn alizarinerood [kleurstof] geworden wangen, nam een slokje demi-sec [(half)droge wijn], en richtte zijn blik voorzichtig op zijn geschilderde, zwart gehaarde (ook: zwartgehaarde) en naamloze muze.

7. Naast haar verbleekte de afbeelding van de deësis [voorstelling van Christus, Maria en Johannes de Doper] en hoewel zij in een lijst van buxus op doek gespannen was, kwam zij reëler op hem over dan de vlezige freules die hem, lascief [wulps, wellustig] gekleed en Bacchus aanbiddend, omringden.

8. Terwijl de dronken conciërge het couvert [bestek] als een sieraad in zijn borstzak stak, brak het hart van de seigneur in het besef dat van al het vlees dat hem omgaf alleen het geschilderde hem bekoorde.

Shoot-outwoorden: 1) piramidefonds, 2) kickboksster,  3) empathisch.

 
 

1460 Dictee zondag 16 december 2018 (2): Groot Dictee der Nederlandse Taal (2018, radio) √

Dictee – dictees [1460] 

 

Groot Dictee der Nederlandse Taal 2018 (NPO Radio 1)  

 

Een klimaatmaat (auteur: Wim Daniëls)  

 

1. 2018 is nog niet ten einde, maar gaat, wat er tot eind december ook gebeurt, sowieso diverse weerrecords breken.  

 

2. Er was deze zomer een hittegolf die lokaal naar verluidt 29 dagen aanhield, een on-Nederlandse toestand, en in juni werd 's nachts op de Veluwse vliegbasis Deelen [die naam telde niet mee], vlak bij Arnhem, een nachtrecord gemeten van 24,4 graden Celsius; zo’n temperatuur houdt je wakker, was de veelgehoorde klacht.  

 

3. Uit de meteorologische trukendoos kwamen in juli tezamen circa 314 zonuren tevoorschijn, waartegenover een schamele 10 millimeter neerslag stond; de minuscule aardappels van dit jaar zijn er de wrange souvenirtjes van.  

 

4. Sommigen ervaren de toegenomen warmte als een cadeautje, en gaan ervan uit dat er te zijner tijd met Kerstmis al krokussen en

lente-uitjes zullen zijn en dat carnaval enigszins subtropisch wordt. 

 

5. Anderen voorzien een flinke toename van het aantal coderoodwaarschuwingen, waarvan de betekenis meestal is: hoed u voor het weer; ze vrezen voor een klimaatdebacle, een sterk vergrote kans op catastrofes, met bijvoorbeeld tekortschietende dijken als het langdurig gehoosd heeft.  

 

6. Een ongeruste weerhobbyist heeft onlangs op een A4'tje voor me uitgetekend, en ik geloof niet dat het nattevingerwerk was, wat er van de polen over zal blijven als de opwarming van de aarde doorgaat; en met die polen bedoelde hij niet de Polen die velen van ons kennen van hun schilder- en stukadoorwerk.  

 

7. Iets van het Middellandse Zeeklimaat mag wat mij betreft gerust hiernaartoe komen, maar ik hoop toch ook nog weleens 'It giet oan' [telde niet mee, niet in wdb.] vanuit Friesland te mogen horen, waar ze naast het skûtsjesilen en het fierljeppen graag ook de Elfstedentocht in ere willen houden. 

 

8. We lijken nochtans alleen nog ooit en masse naar Leeuwarden te kunnen afreizen voor het alom geprezen natuurijsfestijn als we beseffen dat het klimaat, in dit specifieke geval Koning Winter, ons alleen ter wille kan zijn als wij van onze kant het klimaat tegemoetkomen door een goede maat van het klimaat te worden, een klimaatmaat. 

 

Door grote problemen met verstaan (van zaken als 'uitgetekend' en 'gehoosd heeft') 4 volstrekt onnodige fouten: 

 

1. tekortschieten i.p.v. tekortschietende (zin 5)

2. of i.p.v. als (zin 5)

3/4. 'nog ooit' niet opgeschreven (zin 8).
 

1459 Dictee zondag 16-12-2018 (1) - dictee Wekeljkse dicteetest 028 RL √

Dictee - dictees [1459]

Wekelijkse dicteetest 028 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?
Oplossingen: hieronder!
Bron: Oefendictee (oud) 528

1. Op het ............ aten we ............
a. Pinksterfeest           stracciatella
b. pinksterfeest            straciatella
c. pinksterfeest            stracciatella.

2. Guichelheil lijkt niet op ............ of .............
a. eschscholtsia            gooteria
b. escholtzia                 gaultheria
c. eschscholtzia            gaultheria.

3. We gingen ..........: hij ............ verdienstelijk.
a. halmaën            halmaadde
b. halmaen            halmade
c. halmaën            halmade.

4. Een .......... en een ............ zijn honden.
a. chihuahua            mastiff
b. chihuawa             mastif
c. chiwawa              mastiff.

5. ........... zijn ..............
a. Faeces            faecaliën
b. Feces              fecaliën
c. Feces              fecalieën.

6. Op ............ roken ze.............
a. Havana              havanasigaren
b. Havanna            havannasigaren
c. Havana              havannasigaren.

7. ............ ging hij ............ .
a. Hoofdschuddend             handenschudden
b. Hoofd schuddend            handen schudden
c. Hoofdschuddend             handen schudden.

8. Op ............ leek het wel een ..............
a. Tweedepinksterdag              openauto'sdag
b. tweede pinksterdag              openauto's-dag
c. Tweede Pinksterdag             openauto's dag.

9. Een ............ (maagaandoening) moet je ............. (bezwerend) behandelen.
a. gastropathie           apotropaeïsch
b. gastropatie             apotropaeïsch
c. gastropathie           apotropeïsch.

10. Welke Bijbelboeken zijn ............?
a. protocanoniek
b. proto-canoniek

c. proto canoniek.

Oplossing [028]

--------------------------------------------------

Oplossing vorige week [028]:
1c 2c 3c 4a 5b 6c 7c 8b 9a 10a

Contact: leentfaarrein@gmail.com
 

 

1458 Dictee maandag 10 december 2018 (5): dictee Oefendictee 669 (oud) √

Dictee - dictees [1458]

Dit is 669 (oud), geheel gerenoveerd.

Dictee 669 (DCLXIX) Dictee Specialisten (07-10-2013)

1. Kassian Marietje, die arme Marietje toch! Tussen vier (of zes) planken ben je kassie-zes. Het Anjerfonds is een afdeling van het Prins Bernhardfonds. Trouw had vanmorgen een enorme ankeiler [leader]. Ankhs zijn hengsel- of sleutelkruisen [kruis met open lus erboven]. Hij erfde de boerderij [afko] c.a. (cum annexis). Kun je dat anno nu nog beweren? Anno regni Caroli I decimo is in het tiende regeringsjaar van Karel I. De Annunciatie (Maria-Boodschap) is gelinkt aan de aartsengel Gabriël. Je weet dat toch al sinds anno dazumal? Anofelessen zijn malariamuskieten. Met AA worden de Anonieme Alcoholisten aangeduid (en zekere kentekens: van het Koninklijk Huis). Ella heeft een (on)gezonde (an)orexie. Anorthiet behoort tot de plagioklaasveldspaten. Anouk was voorheen de Algemene Nederlandse Organisatie van Uitvoerende Kunstenaars.

2. De ANRO was vroeger de Algemeene Nederlandsche
Radio-omroep. Het ANSI is het American National Standards Institute (Amerikaans normalisatie-instituut). De antarctis [zuidpoolgebied, land en zee] omvat meer dan Antarctica. Loopt de antarctische cirkel door de Antarctische landmassa? Ja, maar extreem minimaal. De antepenultima is de voorvoorlaatste lettergreep. De Anthologie [grote verzameling Griekse epigrammen] is door Salmasius ontdekt in de Palatijnse bibliotheek in Heidelberg. Een anthologist is een bloemlezer (geen handlezer!). Het ABS is een antilock braking system, antiblokkeerremsysteem. Anthems [èhn-tuhm] zijn clubliederen [Geen woorden, maar daden ...]. Antiboises [schijven tomaat, etc.] schijnen lekker te zijn. Heeft Satan de antichrist [bestrijder christelijke kerk] gezonden? Zij is een echte antifa [antifascist(e)]. Antifouling [au] is een zekere verf of coating. De munteenheid van Antigua en Barbuda (ook Redonda hoort erbij!) is de Oost-Caraïbische dollar [XCD]. Het antihypo [na fixeren het overtollige fixeerzout neutraliseren] vind je in de fotografie.

3. Met antikorps duiden medici antistof aan. In een antilabe (hemistichomythie) zeggen twee sprekers om beurten telkens een half vers (hemistiche). Cervantiet is antimoonoker. Een antimycoticum is een antischimmelmiddel, een antipyreticum een koortsmiddel. Wie wil niet een antiqua homo virtute ac fide (man van ouderwetse deugd en trouw) zijn? Abraham Kuyper was de grote propagandist van het antirevolutionaire gedachtegoed (de ARP was de Antirevolutionaire Partij). Dit kastje is duidelijk geantiquiseerd [heeft antiek uiterlijk gekregen]. Een antiverouderingsgen is een clothogen (niet in wdb.). In de Antoniusorde zitten antoniusbroeders. Een cicisbeo [begeleider aanzienlijke vrouw, niet: minnaar!] hield zich verre van de coïtus. Beschrijf coniine [ook: cicutine, giftig, uit dollekervel]. Wie was de Cid? Een Spaanse krijgsheer (streed tegen de Moren)! Met cie's worden centraal integratieve eindtoetsen aangeduid. Een cier is een citerpen. Ciliën zijn trilharen.

4. Het cijnskiesrecht [alleen wie belasting betaalde ...] ligt ver(re) achter ons. De antropoïden zijn de mensapen. De A.O.C. is de appellation d'origine contrôlée. De AOW-belasting is de bosbelasting [Wouter Bos]. Een apc'tje wordt bereid met acetosal, fenacetine (!) en cafeïne. A.P.C.N. is anno post Christum natum. De APEC is de Asia-Pacific Economic Cooperation. De uitdrukking 'Apelles post tabulam' (Apelles achter het schilderij) heeft een grappige betekenis [zoiets als achter je eigen schilderij naar het commentaar luisteren]. Hij is zich het apelazarus en een apenhoedje geschrokken. Een aperçu is een resumé [samenvatting]. Een apex is een advanced purchase excursion ticket: goedkoop ticket, wanneer ruim voor de reis geboekt wordt. De apgarscore drukt de gezondheidstoestand van pasgeborenen uit: appearance, pulse, grimace, activity en respiration (kleur van de huid, hartslag, reactie op prikkels, spierspanning en ademhaling).

5. Een APM is een anti-personnel mine (antipersoneelsmijn). We gaan morgen apies [aapjes – filmsterren, etc.] kijken. Vrijduiken is freediving. Wat wordt met de kleine Apocalyps [de hoofdstukken Matth. 24, Marc. 13 en Luc. 21 waarin door Jezus over het naderend wereldeinde wordt gesproken] bedoeld? Een apo is een arbeidsplaatsenovereenkomst. Zo'n apollo is een bijna goddelijke [bijna-goddelijke] verschijning. Dat is voor hem net à portée [binnen bereik]. Wat a-posteriorisch is, vindt a posteriori [achteraf] plaats. Het Apostolaat des gebeds is een geestelijk genootschap. De Apostolische Stoel [paus, pauselijke hof] staat niet in de Apostolische Kamer [beheert rechten en goeden H. Stoel] en de apostolische vaders [7, nog direct contact met apostelen] zitten er niet op. Hij sprak een apotropaeïsche [bezwerend] formule uit. In een torenuurwerk kan een appeelken [voorslag, van: appel] zitten. Enteritis regionalis is de ziekte van Crohn (kortweg: crohn – chronische darmziekte). Dat is een prealabele – voorrang verdienende – kwestie. We eten appies [aardappelen] vandaag.

6. Het appeltje der liefde is het oranjeappelboompje. Hoe liep de Via Appia (Appia Via)? Van Rome naar Capua, later verlengd tot Brindisi. Appiekim, in orde! Een applement vult een hoek aan tot 360 graden (vergelijk: complement (90), supplement (180)). Appoggiatura is het slepen van tonen. Je zult aan het verkeerde adres zijn: apud novercam queri. Een appreteuse versiert damesmodeartikelen. Hij is verbannen: aqua et igne interdictus. Applique, appliqué, applicatiewerk [oplegwerk, plakkage]: één pot nat. Aquam a pumice postulare: iets onmogelijks willen en aquam infundere in cinerem: de put dempen als het kalf verdronken is. In de dierenriem is Aquarius de Waterman. Aquarobics zijn aerobics in het water. (Tiré) à quatre épingles: in de puntjes verzorgd (om door een ringetje te halen). Aqua fortis: sterkwater [aaneen!]. Met aps'en worden algemeen pedagogische studiecentra aangeduid. Een aprilgek doet aprilboodschappen en wordt geaprild.

7. Een aquilae senectas is een krachtige ouderdom. A quoi bon, cui bono, waar is dat goed voor? Bij Feyenoord weten ze het: geen woorden, maar daden, facta non verba. Ik heb de boel een beetje gefatsoeneerd, gefaçonneerd. Een façon-de-venisekaraf is van façon de Venise [kristalglas] gemaakt. Een faëton is een visetende keerkringsvogel. Zouden Faeröerders zelf weten hoe je hun naam schrijft? Faille is een zekere stof [tafsoort]. Faire bonne mine à mauvais jeu: lachen als een boer die kiespijn heeft en faire de la prose sans le savoir: proza schrijven zonder het te weten. Je faits et gestes zijn je handel en wandel. Falasha's zijn Joden van Ethiopische afkomst. Hij leidde een fallentis semita vitae, een stil, verborgen leven. Familiar to our ears as household words: zo vertrouwd, zo bekend in de oren klinkend als dagelijkse gezegden.

8. Het lijkt Piet Hein wel: famam extendere factis, zijn naam door daden groot maken. We bezitten nog een famille-rosetheestel [Chinees porselein] en een famille-vertevaas [idem]. Een fama clamosa is een schandaaltje. Ben jij zo'n fantasynovelleliefhebber? Wat is een kooi van Faraday? Netwerk voor het afschermen van magnetische velden. Dat farouche [wild, ontembaar] manwijf is niet te temmen. Fashionable is overeenkomstig de bon ton [zoals het hoort]. Fatigeren is vermoeien, fatigant is vermoeiend. We hebben ze allemaal: fasti et nefasti dies, van die gelukkige en ongelukkige dagen. Fouten: fausse couche (miskraam), fausse dévote (huichelaarster), fausse queue (misstoot wegens ketsen bij biljart), fausse reconnaissance (déjà vu), fausse route (verkeerde weg van een katheter), faute d'argent (bij gebrek aan geld), faute de combattants (niet meer in VD: bij gebrek aan strijders), faute de mieux (bij gebrek aan beter). Een fashionista volgt de laatste mode.

9. Een faux dévot is een huichelaar en een faux ami is een false friend [gelijkende woorden in twee talen]. Favoris [ie, geen s uitspreken] zijn bakkebaarden. Een feedingfrenzy [onverzadigbaar verlangen naar nieuws] moet toch wel iets van een paparazzo [opdringerige persfotograaf] hebben. Fecit Rembrandt, die heeft het gemaakt, sterker nog, niet alleen het schilderij maar ook als schilder heeft hij het gemaakt. Fellahs zijn Egyptische landbouwers. Felones de se zijn zelfmoorden (of zelfmoordenaars). Een feuille de chou is een minderwaardige krant. Een fiat executie is een verklaring van geen bezwaar tegen de uitvoering van een vonnis door de daartoe bevoegde autoriteit. Fiat insertio wil zeggen 'in te voegen', een fictio juris (legis) is een juridische fictie. Zou hij die fightingspirit [strijdgeest] nog hebben? Een figaro [oorspr.: kapper] is een toonbeeld van sluwheid.

10. Zijn fieselemie [gezicht, tronie] staat me gewoon niet aan. Een Fijiër heeft Fijische streken. Fil-à-fils zijn weefsels waarin telkens een lichte en een iets donkerder draad naast elkaar zijn verwerkt. Het fil d'écosse is glanzend tweedraads katoengaren. Een fils de famille is een zoon van goeden huize. Een fille d'honneur is een staatjuffer [staat = gevolg van aanzienlijke dame]. Een fiscaal jurist houdt zich met fiscaaljuridische zaken bezig. Die flapuit zou de flap-over [flip-over] bedienen. Een flebile ludibrium is een droevig geval dat niettemin aan het lachen maakt. Flebile in de muziek is klagend. Fletcheren is voedsel langdurig kauwen. Je kan iemand een paar flenzen [oorveeg] geven, maar een walvis moet je flensen [in stukken snijden]. Hij maakte een fliffis [trampolinespringen: tweevoudige salto met schroef]. Een flibustier is een zeeschuimer [boekanier]. Moois [kunstwerk] uit het kwaad: een fleur du mal.

 
 

1457 Dictee maandag 10 december 2018 (4): dictee Oefendictee 663 (oud) √

Dictee - dictees [1457]

Hierbij 663 (oud), geheel gerenoveerd.

Dictee 663 (DCLXIII) Dictee Specialisten (27-09-2013)

1. Om distantie te scheppen, moet je je distantiëren. Hij draagt graag een atjehjas. De clairet is de blekerd [rood], de clairette [wit] niet. De CJD is de Creutzfeldt-Jakob disease (kortweg: CJ:
creutzfeldt-jakobsyndroom). Hij is geboren in Cádiz in Spanje. Beschrijf het clausproces eens [zwavel uit industriële rookgassen halen]. Zij is een classy [klasse, stijl hebbend] douairière [adelijke weduwe]. De regering doet aan clawback [afroming van voordeel, belastingen]. Die clashte [botsen, conflict] overigens met de oppositie. Dat was clementia tecta rigore: mildheid onder de schijn van strengheid. Een clerihew is een vierregelig, humoristisch gedichtje met rijmschema aabb. Ze droeg een closed-forever [armband zonder sluiting]. Hij gebruikt vaak de closereadingmethode [alleen de tekst]. Een kleine club is een cluppie. Cochenilline is karmijnzuur. De cockneys spreken Cockney. Coco's zijn papegaaien. Waar liggen de Cocoseilanden? Ten zuidwesten van Java. De Code Civil is de Code Napoléon [Burgerlijk Wetboek 1810-1838]. De codex argenteus is het enige handschrift van Wulfila's Gotische Bijbelvertaling. Een coin de feu is een korte kamerjas.

2. De codex constitutionum is een van de vier delen van het onder keizer Justinianus tot stand gekomen Corpus Juris Civilis. Coërcitief is bedwingend. De coherer in oude radiotoestellen is later vervangen door de detector. Co-instructie is toch een zekere vorm van coïncidentie. Het coldcaseteam kwam in actie, toen de verdachte de coldturkeymethode volbracht had. Col legno is met het hout van de strijkstok. Een colombine draagt een colombinekostuum (geen pierrotkostuum). Een combiné is een zekere skiwedstrijd. Een comédie de moeurs is een zedenkomedie, de Comédie-Française
(Théâtre-Français) kent iedereen natuurlijk. Come sopra: als boven. Cometten is comète spelen. Comitas gentium (comitas inter gentes): hoffelijkheid tussen de volken. Comiter, sed fortiter: vriendelijk (beleefd) maar dringend. Commercen is het commercespel spelen. De commune bonum is het gemeenschappelijk bezit. Wat doen Comité I (hoofdletter – BE, inlichtingendiensten) en Comité P (BE – politiediensten)?

3. Zelf zouden hun tijdgenoten het jaar 30 A.a.C. (Anno ante Christum) beslist niet zo benoemd hebben. AAD [bnw.] is analoog opgenomen, analoog gemixt, digitaal op de cd-master vastgelegd (vergelijk ADD – bnw.). Het aaisykjen is het kievitseieren (ook: kieviet) zoeken. Hij staat als maniakaal [maniak] bekend. Aam is de literaire (GB ook: tt) aanduiding voor adem. Een Mozambikaan komt van Mozambique. Aanbevelen is recommanderen. De zee kwam aangebrand. ADHD (GB ook wel: adhd) is een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. De staat (ook wel Staat, als verkorting van: de Staat der Nederlanden) heeft hier een golden share [gouden aandeel, vetorecht]. Je moet je trui aandoen, want we zullen dat bedrijf met vriescel aandoen (onderweg bezoeken). De planten gaan al wortelschieten. Wanneer zou deze reverbère [lantaarn(paal)] aangaan? Utile dulci: het nuttige aan het aangename gepaard [met het aangename verenigen]. De officier van justitie fungeert als openbaar aanklager van het Openbaar Ministerie [OM]. Maria-Boodschap is hetzelfde als de Aankondiging des Heren.

4. Hij kon de kachel niet aankrijgen. Ze zouden het werk niet aankunnen. Heb je de kachel al aangemaakt? Een commère is een kletskous. Een commis de rang is een zekere kelner. Een
commis-voyageur is een handelsreiziger. Zij toont veel commitment [betrokkenheid] met (bij) de zaak. Commodo meo: als het mij gelegen komt, te gelegener tijd, commodo suo: als het hem, haar gelegen komt, te gelegener tijd en commodo tuo: als het u gelegen komt, te gelegener tijd. Ik vind hem maar een commuin [ui] [heel gewoon] mannetje. Hij houdt niet van opsmuk: hij is commun [uh] (alledaags, gewoontjes). Speel dat stuk maar comodo [rustig]. De naam Emmer-Compascuum duidt op gemeenschappelijke weidegrond. Het schip heeft commune [algemeen] averij. Een compère is een snaak of kornuit. Soldaten spreken over een compie [compagnie]. Een compliment à crochet is een compliment dat men maakt met de bedoeling er zelf een terug te ontvangen Wat heb je liever: een compact camera
[compactcamera-apparaat] of een compactdiscspeler?

5. Communi consensu: met algemeen goedvinden. Bij geneesmiddelen kom je de term comprimé [pastille van droge stof] tegen. Een
compte-rendu is een financieel verslag. Kijk, een comtoiseklok
[hang-slingerklok]! Con brio: vol vuur, vol gloed, con affetto: met gevoel en con amore: met liefde, graag. Bij conche [mengmachine] denk ik aan chocola, bij concha [doopschelp] aan dopen. Hij hield een concies [s] [beknopt] betoog. Concordia discors: tweedrachtvolle eendracht. Een condenser [ontsteking] doet ontploffen en een condensor is een gasverdichter. Conditio tacita: voorwaarde die vanzelf spreekt, condition humaine: het menselijk tekort en condictio indebiti: vordering wegens niet-verschuldigde betaling.

6. Een concursus realis is een meerdaadse samenloop van strafbare feiten. Con espressione: met gevoel. Confiscabele goederen worden geconfisqueerd (in beslag nemen). Con moto: levendig, conjunctis viribus: met vereende krachten en con fuoco: met vuur, levendig, hartstochtelijk. Consilio manuque: met raad en daad. Consanguiniteit [bloedverwantschap] is consanguien [gwie]. Connu dans l'univers et dans mille autres lieux: bekend in het heelal en op duizend andere plaatsen. Con precisione: met nauwkeurige inachtneming van beweging, schakering en uitdrukking. Contra bonos mores: in strijd met de goede zeden, contradictio explicita: uitdrukkelijke tegenstrijdigheid, contradictio in adjecto: tegenstrijdigheid in het bijgevoegde, in het bijvoeglijk naamwoord (droog water), contra legem: onwettig, contra naturam: tegennatuurlijk en contra rationem: strijdig met het gezond verstand. Een contre-épreuve is een tegendruk [met de diepdrukpers]. Mio conto: (op) mijn rekening.

7. Na de sport volgt de coolingdown. Een conveyer is een transporteur. In jongerentaal is cool ironisch gebruikt 'coewl'. Constitutum possessorium: stilzwijgende bezitsovergang (soms als schijnhandeling) met als antoniem traditio brevi manu: eigendomsverkrijging van goederen waarvan men reeds houder is, consilium ante rem: raad voor daad, consolateur des misères: trooster bij ellende en consolatrix afflictorum: troosteres der bedrukten. De constantiawijn (niet in wdb.) komt uit Zuid-Afrika. Verzorgt de afdeling contentieux [geschillen van bestuur] van de Raad van State ook contentieuze rechtspraak [bij geschillen]? Ja, dus. De contiguïteit [guu-wie] betreft de samenhang der dingen. Een contorsioniste is een slangenvrouw. On ne peut contenter tout le monde et son père: men kan het niet iedereen naar de zin maken. Conto a metà: halve rekening, rekening met een ander op gelijk aandeel in winst en verlies, conto corrente: rekening-courant, conto de reis: een oude munt.

8. Ten aanschouwen van veel publiek viel de korfbal door de mand. De deur zou aanstaan en dat zal de dief wel aanstaan. Aanstootgevend is choquant (shockerend). Attaqueren is aanvallen. Coram Deo is ten overstaan van, voor het aangezicht van God. Coram publico is openlijk, in het openbaar. Met cordoba's betaal je in Nicaragua. Coq-à-l'âne is wartaal, coq au vin is een gerecht van kip, gestoofd in wijn. De copia verborum is de woordenschat. Een coronary bypass doet iets met de coronairarterie [slagader]. Tussen korporaals heerst niet zo gauw een corporale [als van een corps] sfeer. Een corporate brochure
[broo-sjuhr] is een bedrijfsbrochure. Corpo di bacco: goeie hemel (bastaardvloek). Cornu copiae (cornucopia): hoorn des overvloeds. Corrida (de toros): stierengevecht. Corriger la fortune is valsspelen. Coulis [vloeibare massa sauzen en soepen] kun je eten, machicoulis [voor brandend pek op de vijand] niet. Het is niet allemaal couleur de rose [rozengeur en maneschijn] . Een couchpotato [bankhanger] vind je op de couch [ligbank]. Een cosy corner: is een hoeksofa.

9. Er is geen lekkerder kotelet dan een côtelette suisse. Columbus noemde het latere Costa Rica de rijke kust. De costumen van Brabant zijn opgeschreven regels van gewoonterecht. De cosmossen vormen maar een mespuntje van de kosmos. Cosas de España zijn ingewikkelde zaken, voor een buitenstaander niet te begrijpen. Cor unum et anima una: één hart en één ziel (zijnd) en corvo rarior albo: zeldzamer dan een witte raaf. Een court is een golfbaan en cour maken is het hof maken. De cour de père Duchesne is het hof van Jan Vlegel. Een cowcatcher (grill, grille) zit voor op een landrover. Een cowpertoren is een windverhitter. Mijn vrouw had de ene dochter voorin (voor in de auto) en ik had de andere dochter voorop (voor op de fiets). Die vent is ronduit een pervert [perverseling]. Zijn plompe kunst [= ook Crassa Minerva] produceert hij Crassa Minerva [plat, boers]. Kun je crack [cocaïne] in crag [schelpgrind] smokkelen? Crambe bis cocta (recocta, repetita): oude koek, opgewarmde kost.

10. Op een cremona [viool] kun je spelen. Hier wat crêpes: crêpe (weefsel, rubber of flensje), crêpe de Chine (licht zijden crêpeachtig weefsel), crêpe georgette (een enigszins doorzichtig (kunst)zijden of kamgaren weefsel waarbij zowel kettingdraden als inslag uit crêpegaren bestaan) en crêpe suzette (gevuld flensje geflambeerd met likeur). En met crème: au beurre (botercrème), de cacao (een likeur), de cassis (idem), de la crème (het neusje van de zalm), de menthe (likeur), de vanille (likeur), fouettée (slagroom) en fraîche (zure room of slagroom).