1001 Dictee vrijdag 25 nov 2016 (2): dictee Groot Mortsels Dictee 2016 √ x

Dictee - dictees [1001]

Groot Mortsels Dictee 2016

Zalige herinneringen

1. Het was een warme zomerdag. In haar strandstoel zat een vrouw te dromen. Ze was alleen, of toch niet want aan haar voeten lag een
sint-bernardshond. Haar eega was in de stad gebleven voor een congres voor orthopedisten, podologen, acupuncturisten en aanverwante disciplines. Hij zou haar 's avonds wel treffen in het hotel, maar op dat ogenblik was zij niet zeker dat hij zou komen. Die congressen liepen nogal eens uit.

2. Dromend nipte ze aan haar gin-tonic. In dat pikante bikinietje zag ze er schattig uit. Dat setje had ze voor enkele jaren op vakantie gekocht, toen ze met haar vriend in hun bordeauxrood deux-chevauxtje door Frankrijk trokken en in Bordeauxs omgeving gingen bivakkeren. Wat was dat een zalige tijd! Ze herinnerde zich dat zij hun pyjama's vergeten waren, maar daar tilden ze toen niet zwaar aan. Op die reis had ze voor het eerst kant-en-klare inktvisringen met broccoli en een exquise fricandeau met kriekjes gegeten. Op diezelfde camping logeerde toen een collega van haar vriend, een sociaal psycholoog uit Vlaams-Brabant, die in de winter ski-instructeur was. Zijn vriendin – of was het zijn maîtresse? – was een amoureuze masseuse, die in haar vrije tijd tatoeëringen zette. Maar verder een vriendelijk dametje hoor! Zij kon het overigens goed stellen met de EHBO'ers uit de
mini-Rode Kruispost, voor wie ze een tête-à-tête gearrangeerd had. Dat was niet in goede aarde gevallen bij haar vriend!

3. Het vrouwtje zuchtte. Die jaloerse mannen toch! Moet je nu voor een onschuldige decafeïné met twee de stemming verbrodden? Haar gedachten dwaalden verder af. Sinds haar linkerdijbeenbreuk waren zij en haar man niet meer gaan bivakkeren. Ook van die collega had ze nooit nog gehoord. Tot diezelfde avond in het hotel. Toen haar man haar kwam opzoeken, was hij niet alleen: op het congres was hij de man van de camping tegen het lijf gelopen. Die was even meegekomen om haar te groeten en een glas te drinken. En zijn vrouwtje? Die was al lang (allang) vertrokken naar overzeese landen. Ze hield namelijk niet van jaloerse bokken!

 

 

 
 

1000 Dictee vrijdag 25 nov 2016 (1): dictee Groot Dictee van Goeree-Overflakkee 2016 √ x

Dictee - dictees [1000]

Groot Dictee van Goeree-Overflakkee 2016

Horrorclown (auteur: André Kastelein)

1. Nee, in een cafeetje zwartepieten kan überhaupt niet meer, noch het consumeren van negerzoenen: onze taal wordt gekuist van vermeend discriminerende uitingen.

2. Sinterklaas' knecht, ontdaan van kachelzwart en kruidnootjes, zal nooit ofte nimmer nog ijlings steile mansardekappen bestijgen, doch in de illegaliteit verpieteren bij louche halloween- en sm-party's.

3. Ook de gouden koets [niet G. K.] van het Koninklijk Huis lijdt onder weinig scrupuleuze activisten: het petit-pointnaaldwerk van de gecapitonneerde kussens, alleszins minutieus geborduurd door weesmeisjes en gesponsord door adellijke douairières, wordt onder druk van actiecomités vervangen door ecologische, gerecyclede linde- en berkenhouten zittinkjes.

4. De allegorische schilderingen van papaja's, kruidnagels en cacaobonen offrerende Atjehers [2015 niet (meer): Atjeeërs], als reminiscentie van een VOC-tijdperk, worden geblurd [niet: geblird, verwarring met gesmirt – uitspraak ; uh] [blurren = uitwissen of vervagen van personen, smirten = flirten buiten gebouw tijdens roken], of verruild voor graffitiuitingen [geen koppelteken – bij dictees!] van postkoloniale hasjhandelaren.

5. Met de teloorgang van Piet dreigt het sinterklaasfeest in een vacuüm te belanden en creëren enkelen van de weeromstuit een nieuw mythisch blank fenomeen: de killerclown, die, blijkbaar gekloond, gelijktijdig in onder meer 's-Hertogenbosch en Kijkduin door ghostbusters en Pokémonjagers [voortaan toch maar met hoofdletter ... merknaam] werd waargenomen.

6. ’s Nachts verschijnt hij met krijtwit geschminkt gezicht, karmozijnrode neus en door kohl omrande ogen, zonder roe [niet: roux = bindmiddel voor saus en niet rouge: die houden we erin ...] en jutezak [klemtoon op 'jute': als lemma in GB en VD prioriteit, evt. kan juten zak en zelfs jute zak (lemma kolenzak) wel, maar dan ligt de klemtoon op 'zak'], maar met stiletto of hockeystick onder sinistere, tl-verlichte viaducten en in bosschages van verlaten stadsparken.

7. Hierdoor dreigt het faillissement van toch al dromedaris- en tijgerloze circussen en zelfs een cliniclown werd met argusogen door patiëntjes met coulrofobie [ziekelijke angst voor clowns] aanschouwd en ternauwernood niet gelyncht door de in allerijl [aller haast] gealarmeerde medici.

8. Het meest onheilspellend is dat straks een schuins marcherende [Moet dat wel aaneen? Preciezen: nee! - wel schuinsmarcheerder aaneen ] horrorclown met nucleaire langeafstandsraketten op de schoorsteen van het Witte Huis [zie lemma 'Oval Office'] jongleert.

9. Is Zwarte Piet een karikatuur van de zwarte man, dan is deze terrorclown die [niet dat: 'karikatuur' is een de-woord; in relatie tot 'een karikatuur' kan 'dat' mogelijk wel!] van de 'angry white man'.

10. Het is maar wat u prefereert.

 

 

 
 

0999 Dictee woensdag 23 nov 2016 (1): dictee Oefendictee november 2016 (11) √ x

Dictee - dictees [0999]

Oefendictee november 2016 (11)

1. Hij gebruikte vaak een tribrachys [drielettergrepige versvoet - kort, kort, kort,  ⌣    ⌣    ⌣  ] in zijn tribrachische verzen, waarin hij het op het oog toch traneloze tranendal beschreef. In de trezoor [schat(kamer)] ontwaarde hij onder de travee [gewelfveld tussen gordelbogen, ook gevelindeling] van trascement [mortel] een helaas trashy [waardeloos] traktaat [geschrift, vlugschrift, overeenkomst].

2. De chemicus bestelde bij de groothandel tributyltin [giftige stof voor o.a. scheepsverven], trihydroxybenzoëzuur [galluszuur [voor productie inkt en oxydant], triglyceride [zeker glycerol], trotyl oftewel  trinitrotolueen (afko: TNT - voor explosieven) en tri-joodmethaan [jodoform, wondbehandeling].

3. Triple P [vgl triple A voor financiële instellingen] of PPP staat voor: people, planet, profit en TQM (total quality management) voor ikz (integrale kwaliteitszorg).

4. De rekening bedroeg, vreemd en jammer genoeg, twee miljoen dertig euro. Ik kreeg de tuyau [tip] dat mijn buuf (in feite: bon pour le badinage non pour le mariage = goed om mee te dollen, niet om mee te trouwen) toch, oorspronkelijk golddigger [gulpenduikster, eropuit om met een rijke man te trouwen], richting twaalf en een half jaar gehuwd [twaalf-en-een-halfjarig huwelijk] zou zijn met die rastaquouère [opschepper, rijke parvenu, wonderlijke figuut], nouveau riche
[parvenu, nieuwe rijke], een monsieur Jourdain [rijke burger], lebemann [rijke man, leeft zich uit in zinnelijke genoegens], of zo u wilt croesus [zeer rijk man, schatrijk], gaat.

5. In die twee-onder-een-kapper wonen twee tweelingen, die Tweelingen [geboren onder dat sterrenbeeld] zijn. In dat vierpersoonshuishouden [bnw., maar samensteliingen aaneen] slapen zij op tweepersoonsbedden [idem!]. Een van de twee liep kortelings het [cijfers] 100m-record (100 meterrecord) met twee tienden aan flarden. De ander speelt cuatro [verwant aan de gitaar] in een typico-orkest [orkest van snaarinstrumenten].

6. Ik ben het huis uit gebonjourd, zeg maar: de laan uit gestuurd. Ik had er te veel onzin uitgeflapt. De uhd'er had allemaal ugli's [citrusvrucht] in mijn uggs [laarzen] gedaan. Uche-uche, helpt een ufostudie met een publicatie in het Reto-Romaans echt tegen ufoangst [unidentified flying object]? Gebruik van het woord 'uberteit' vind ik überhip, vooral als een vrouw over tijd is, terwijl haar man werk in overtijd verricht.

7. Het was hartje winter. Hoe hard je je daartegen? De (Olympische) Winterspelen staan voor de deur. De jager schoot een Schots sneeuwhoen. Ik niet, maar wie heeft de bigfoot (yeti - mythisch wezen
Noord-Amerika, voetsporen in de sneeuw]) wel [nadruk] eens (!) gezien? De blizzard [plotselinge sneeuwstorm Canada,
Noord-Amerika] onttrok de arrenslee aan onze perceptie [waarneming]. De boeran [hevige noordoostenwind] is een steppeverschijnsel in Siberië en Rusland. Dat je me negeert: het laat me echt siberisch [Siberisch koud]. De bruchharsch [bevroren harde bovenlaag] ligt boven op de zachte sneeuw. Mijn opa heeft capitis nives (sneeuwwit haar). Wat is corniche? Hoek van een omlijsting of rand van stuifsneeuw! Op het fjeld [hoogvlakte Zweden, Noorwegen, vgl. de fjord - smalle zich vertakkende inham met steile wanden] lag firn [korrelig sneeuwijs], geen fondantijs [papperig, beschuitijs]. De irbis [sneeuwpanter] keek naar de iglo [ijshut] bezijden de gletsjer. Mijn overhemd is nive candidor = witter dan sneeuw. Een nivometer [sneeuwmeter, niveaumeter heeft een andere klemtoon ...] meet sneeuw en nivôse is de sneeuwmaand (in de Franse Republiek). Wordt het een vroege en/of een witte paas [Pasen]? De
sint-bernardshond (de huidige is met een mastiff gekruist) had – als je het hem vraagt – een eau-de-vievaatje(!) [aquavit, brandewijn] rond zijn nek. In die slush [smeltende. papperige sneeuw] kan ik niet skiën, dan maar après-ski! De prince charming, de prins op het witte paard, vindt zijn oorsprong bij Sneeuwwitje (die van de zeven dwergen, in die Disneytekenfilm). In het café werden royaal advocaatjes, alcopop [zwakalcoholisch, lijkt op frisdrank] , armagnac [verwant aan cognac], booze [alcoholhoudende drank], breezers [zoete drank op basis van rum], campari [alcoholische drank, een rode bitter], chicha [bedwelmende drank uit gegoste mais], cobbler [ver­koe­len­de drank uit wijn, sui­ker, si­naas­ap­pel­schil­len en fijn­ge­ma­len ijs be­reid], cider
[al­co­hol­hou­den­de drank be­reid uit ge­gist ap­pel­sap, ook wel uit ge­gist pe­ren­sap], limo(nade), gargantueske [overdadig] fosco's [kou­de drank, be­reid door wa­ter, sui­ker, ca­cao en va­nil­le te ko­ken, en daar­na met melk, wa­ter of spuit­wa­ter aan te len­gen], gerstekoffie, half-om-halfbier [likeur uit curaçao + bitter of licht + donker bier], zelfs kalmerende julep [be­na­ming voor een ver­koe­len­de, kal­me­ren­de drank - oude geneeskunde], kasiri [SR: zwakal­co­ho­li­sche - VD -  drank uit cas­sa­ve], kattenpis [slechte drank - ook figuurlijk: dat is geen kattenpis ...], kava of kawa (bepaalde peperstruik of bedwelmende drank daarvan  - cava is een mousserende wijn, gemaakt volgens de méthode champenoise), kinadrank [bevat kina], kir (royal) [kir: aperitief bestaande uit droge witte wijn met een scheutje crème de cassis - kir royal: champagne i.p.v. witte wijn], koemis (bedwelmende drank van de Kalmukken), laaf- [verkoelend] en laxeerdrank [laxerend, de stoelgang bevorderend], likorette [verloflikeur, minder dan 15% alcohol], longdrink [drank
be­staan­de uit een hoe­veel­heid al­co­hol, aan­ge­lengd met
koolzuurhoudend wa­ter of vruch­ten­sap, en meest­al ook ijs, uit een hoog glas ge­dron­ken], mazagran [kou­de kof­fie, mi­ne­raal­wa­ter en cognac], mede [honingwijn, mee], meidrank [vi­ta­mi­ne­rij­ke, uit krui­den be­rei­de gras­groe­ne drank, die tot in de twee­de helft van de
negentien­de eeuw in het voor­jaar ge­bruikt werd als bloed­zui­ve­rend mid­del, te­gen scheur­buik, jeuk enz.] en milkshake – mjam(mie) [lekker - jammie, njamnjam!], orgeade [amandelmelk, amandelpers], oxycraat [meng­sel van azijn, wa­ter en sui­ker of ho­ning (als ver­fris­sen­de drank)], pantagrueleske [overdadig] paraguaythee [maté], peyote [cactus --- > drank met kallucigene werking] en podosiri [drank van de açaibessen van de açaipalm], pulque [in Mexi­co: uit het sap van de aga­ve be­rei­de al­co­ho­li­sche drank], punchbowl [wijde glazen kom] en radler [meng­sel van bier en fris­drank], rotterdam(mer) [drank be­staande uit mi­ne­raal-, soda- of spuit­wa­ter met een scheut­je elixer of po­me­rans­bit­ter], rumpunch [he­te drank van rum met wa­ter, sui­ker en ci­troen], sake (ook: saki - uit rijst ge­brou­wen, be­vat 12-14% al­co­hol, wordt lauw ge­dron­ken uit klei­ne kom­me­tjes), schelvispekel [kruidenbit­ter van bran­de­wijn,
ka­neel, noot­mus­kaat en sui­ker, vroe­ger een ge­lief­koos­de drank van Vlaar­ding­se vis­sers], shandy [drank met ca. 1% al­co­hol die be­staat uit een meng­sel van li­mo­na­de en bier], slappe sloerie [slap­pe, sma­ke­lo­ze, go­re drank], sorbendrank [ge­gis­te drank, van sor­ben ge­maakt - sorbenboom - vrucht sorbe + n] als spécialité de la maison [gerecht of drank, bijzonder goed bereid - 'van het huis'], spanjool [helft rode bessen­je­ne­ver = van zwarte bessen! en de helft (jon­ge) jenever], sterkedrank (GB in toelichting ook: sterke drank), swietendrank [uit
ge­droog­de ro­zij­nen ge­trok­ken Frie­se drank], te-drinken [regionaal: drank], tequila (sunrise) [tequila: Mexi­caan­se alcoho­li­sche drank (ca. 40%) be­reid door het ge­gis­te sap van de aga­ve twee­maal te dis­til­le­ren, tra­di­tie­ge­trouw ge­dron­ken met zout en ci­troen - + sunrise: cocktail van tequila, sinaasappelsap en grenadine], tweedrank [niet-al­co­ho­li­sche drank van twee ver­schil­len­de vruch­ten], vermout [al­co­ho­li­sche (13,5-17%) drank be­reid uit wit­te wijn met een af­trek­sel op al­co­hol van al­sem en an­de­re krui­den], een vieuxfantasie [Hollandse cognac], een whip [war­me drank be­staan­de uit wit­te wijn, sui­ker, ci­troen en ge­kluts­te ei­e­ren], whist [thee, sui­ker, ci­troen­sap en rode wijn], v/wodka [kleur­loos hoog al­co­hol­hou­dend dis­til­laat (meest­al ca. 32,5 à 45%) uit graan,
aard­ap­pels of een com­bi­na­tie daar­van, de na­ti­o­na­le drank van o.m. Rus­land en Po­len] en yakult [ze­ke­re melkach­ti­ge drank] – hoe was de zin ook alweer? – geserveerd.

8. Hij wilde me vernachelen [VD ook vernoggelen], maar hij verknoertte dat, hij heeft het helemaal vermontevioleparkt [niet in GB, VD: alleen infinitief], vermoost. Hij was moe, moeër, moest, op z'n vermoeidst dus.

 

 

 
 

0998 Dictee dinsdag 22 nov 2016 (2): dictee Finale Groot Stadsdictee Rotterdam 2016 √ x

Dictee - dictees [0998]

Finale Groot Stadsdictee Rotterdam 2016 [voor brugklassers]
Metamorfose van het onderwijs (auteur: Anna Woltz)

1. Onze wereld verandert voortdurend en daarom is het essentieel dat ook het onderwijs zicht vernieuwt.

2. Millennia geleden was het vakkenpakket compleet anders.

 3. Visualiseer het lesprogramma uit de prehistorie maar eens: dagenlang blokken voor een superzwaar examen mammoetjacht, een practicum vuistbijlen slijpen of vuur maken zonder lucifers.

4. Of mijmer eens over je grootouders ...

5. Die stakkers hebben in hun desolate kindertijd nooit gegoogeld, nooit gechat met een onbekende engerd, geen enkel e-book (e-boek) aanschouwd of computergames gespeeld.

6. Het is evident: in de eenentwintigste eeuw (21e, 21ste eeuw) is de maatschappij zo veranderd dat jullie opleiding aangepast moet worden.

7. Sommigen vinden het zelfs discutabel of goed leren spellen nog wel vereist is.

8. We hebben toch de spellingcontrole?

9. Maar tekstverwerkingsprogramma's raken nog steeds verward door d's en t's en soms zijn de suggesties voor alternatieven ronduit hilarisch.

10. Er zijn talloze komische voorbeelden van uiterst gênante berichten die nooit zo bedoeld waren.

11. Zolang de mens steeds weer nieuw virtueel vuur creëert, blijven we toch intelligenter dan computers.

 

 
 

0997 Dictee dinsdag 22 nov 2016 (1): dictee Groot Leuvens Studentendictee 2016 √ x

Dictee - dictees [0997]

Viel toch wel mee? (:-)

Prolegomena [inleidende opmerkingen, voorstudie] voor een partiële re-evaluatie van Thomas Morus' utopiedenken.

1. 's Winters werd de groot-Leuvense habbiebabbie [o.a. allochtoon] kortgeleden gekweld door de oneirische viscositeit van utopieën, meer dan de tribulaties van de soennieten en sjiieten in Verweggistan of het gekoeioneer van het anti-Mexicaanse kordon over koeliearbeid. De lectuur van Mores (!) visionaire panorama zette de would-beacteur aan tot een ontiegelijk overpeinzen. Exceptionele, associatieve gedachtesprongen wisselden drastisch af met ideeëloze sublimatie. Ten langen leste besloot hij tot een majestueuze rondetafelconferentie om de tendentieuze dystopische downheid van de verlichtingsideologie te ontwrichten.  

2. Haastje-repje ijlden de rectorale déléguées, vervuld van girlpower, op stiletto's naar de solidariteitsstaking om daar met ontzaglijk
kunst-en-vliegwerk in groten getale de snellereactiemacht van de geprivilegieerde bourgeoisie te rekruteren. Voorts verrichtten YouTube en de massaal ge-e-mailde en ge-sms'te correspondentie adequaat hun werk. Op Secretaressedag werd het Erasmushuis de locatie voor een multidisciplinaire gedachtewisseling. Als een volleerde goeroe beleed de rector in potjeslatijn en Indo-Europees koeterwaals de responsabilisering van het grotestadsleven.  

3. De inderhaast opgetrommelde toehoorders luisterden naar allerlei vermoeiende lezingen over de impact van het dopplereffect op
micro-economische antiutopieën, de orthopedagogische meerwaarde van mytylscholen en de compensatoire Midden-Europese acclimatisatie via twee-onder-een-kapwoningwijken, om maar te zwijgen over het goedbedoelde exposé over exotische kruiden zoals karwijzaad, ketoembar, koenjit, kornoelje en kruizemunt. Pièce de résistance was een powerpointpresentatie (VD klein, GB ook: PowerPointpresentatie, PowerPoint) over technologische
contra-innovaties zoals de zweihaak, de kymograaf, de oscilloscoop en het recombinant-DNA.  

4. Gelukkig werd dit caleidoscopisch geëmmer door hooggeëerde en hooggeleerde intellectuelen frequent geïnterrumpeerd. Een frêle
a-capellakoor zorgde zoetgevooisd voor intermezzo's, met verrukkelijke melodieën: gregoriaanse hymnen maar ook musichalldeuntjes in uptempo. Een gerenommeerde mezzosopraan bracht, begeleid door een voortreffelijke klavecinist, aubaden, klezmerjazz, schlagers et cetera.  

5. Een exquis cateringbedrijf verschafte het chicste assortiment aan delicatessen voor gastroseksuelen: geenszins een ordinaire barbecue of fish-and-chips maar een mousserende daiquiricocktail met aloë vera of een sherry'tje, gevolgd door mini-entrecotejes, sateetjes en focaccia's, uiteraard fairtradeproducten. Het breugeliaans dessertenbuffet bestond uit een Sleense wafelenbak [Marc Sleen, Brussel, auteur van de Nerostripserie] boekweitpannenkoeken met stevia [honingkruid of de zoetstof ervan] en een millefeuille [gerecht van laagjes bladerdeeg]. Fanaten van sixpacks hadden warempel vooraf gefrisbeed, gebodybuild of gesquasht.  

6. De cathartische [zuiverend] scène werd bruusk verstoord door een nietsontziende non-conformistische goochemerd die stiekem Torfs' * staatsieportret met maligne kalligrafische graffiti had bekrast. Verbouwereerd wraakte de adjunct-vicedecaan in een dedaigneuze en tenhemelschreiende jeremiade deze malloot in maillot. Post factum vatte de annalist acrostichongewijs in zijn resumeetje voor het annuarium het evenement in vijf trefwoorden samen:

*  transcendentale theatraliteit,
*  on-Bijbelse onomasiologie [leer van de verschillende namen die
    er voor één begrip zijn],
*  rizoïde [wortelachtige] retardering [vertraging],
*  feeërieke facilitator en
*  spic en span.

7. Daarmee vergat hij wel de aanwezige przewalskipaardjes.

 

* Rik Torfs was de rector van KULeuven [Katholieke Universiteit
   Leuven.

 

 

 

 

 
 

0996 Dictee maandag 21 nov 2016 (2): dictee Oefendictee november 2016 (10) √ x

Dictee - dictees [0996]

Oefendictee november 2016 (10)

1. Hier zijn al onze (NL-)biljetten: B-biljet (belastingbiljet voor de aangifte van inkomsten- en vermogensbelasting), C-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting – ib – voor buitenlandse belastingplichtigen), E-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting verkorte versie), F-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting voor nabestaanden van een overledene), M-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting voor wie een deel van het jaar buitenlands belastingplichtig is), O-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting voor ondernemers), P-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting uitgebreide versie), T-biljet (in NL: biljet waarmee een te veel betaald bedrag aan loon- en/of dividendbelasting, en aan pre­mies AOW of AWW kan worden terugge­vraagd), Tj-biljet (in NL: teruggavenbiljet jongeren (biljet waarmee personen jonger dan 30 jaar een te veel betaald bedrag aan loon- en/of dividendbelasting en aan premies AOW of AWW kunnen terugvragen), tov-biljet (in BE: biljet waarmee tram- en busreizigers goedkoop met een taxi kunnen rijden, de letters staan voor taxi, openbaar vervoer) en VT-biljet (in NL: aangiftebiljet voor voorlopige teruggave). Verder nog: geleibiljet, heen-en-terugbiljet,
50 eurobiljet (vijftigeurobiljet), cruzeirobiljet [vroegere munt Brazilië, thans real - BRL] en vrijbiljet.

2. Met '*belasting*': AOW-belasting (NL, ook: AOW-heffing),
CO₂-belasting en doorkijkbelasting (BE: belasting op vermogen dat in een offshoreconstructie aan het oog van de fiscus onttrokken wordt
= kaaimantaks).

3. Met '*tax*': animal disputax (iemand die redetwist louter om te redetwisten), ataxie (medisch: stoornis in de samenwerking van de spieren), chemotaxis (biologie: beweging van een organisme in een bepaalde richting onder invloed van een chemische prikkel), cytotaxonomie, epistaxis (medisch: neusbloeding), reotaxis (beweging van organismen gericht volgens de stroom van het water), taxfreeshop, taxusbeplanting, taxiën, taxis (biologie: beweging van vrij levende organismen of cellen, gericht door een prikkel), taxol (kankerremmend medicijn), taxon (biologie: naam voor categorieën als variëteit, soort, geslacht, familie enz. (door H. J. Lam in­ge­voerd), taxshelter en -shift, taxiondernemer en privétaxi.

4. Binnen artikelen komt '*tax*' voor bij: ADCA (autosomaal dominante cerebellaire ataxie (ziekte waarbij een degeneratie van de kleine hersenen optreedt), betjak (betjah; fietstaxi in Indonesië), buxi, cab, douglasspar, ebit, ebita, ebitda, écriture artiste, porseleinrijden, snottebel, surtaks, Standaardnederlands, takin (gnoegeit, rundergems) en vetprijzen.

5. Met '*taks*': Bataks (van de Batakkers), ecotaks, kleptocratentaks, kopvoddentaks, obesitaks, paktaks, robinhoodtaks of -belasting, stootaks(!), takschurft, taksshift, takshita (traditioneel Marokkaans gewaad bestaande uit een jurk en een veelal rijkversierde overjurk, door vrouwen gedragen ter gelegenheid van feestelijkheden e.d.), tobintaks, tweetaks (in NL: belastingstelsel met een uniform ib-tarief en een toptarief) en vlagsurtaksen. Binnen artikelen komen we ook nog de teckel [= taks(hond)] tegen.

6. Uiteindelijk was de partneruil van de oehoe de wijste van de twee.

7. Single spelen is singelen en bij dubbelspelen wordt er gedubbeld.

8. Die Simpelmans is geen saaimans. Ook op silvesteravond werkte hij als sylvester [stijlentrekker].

9. Bij zo'n simulacre [schijnvertoning] kun je toch niet lijdzaam sine ira et studio [onpartijdig] blijven!

10. De cytoloog [celbioloog], een gekend zytholoog [bierkenner], woonde een lezing over sitiologie [voedingsleer, ook: sitologie] bij.

11. In Marokko was de sirocco verzengend. Ze spraken Darija [Marokkaanse variant Arabisch] en ontcijferden het Tifinagh [symbolenschrift, Berberschrift].

12. Volgens de sjoumer [controleur op de kasjroet de spijswetten - joden], werd er in de sjtetls [kleine joodse gemeente Oost-Europa] veel gesjaukeld [zich heen en weer be­we­gen bij het ge­bed - vormvariant sjok­ke­len] en gesjouweld [bab­be­len, klet­sen, wau­we­len].

13. Na het slamdancen en voor het slapengaan keken ze nog een slashermovie [zeer bloederige horrorfilm].

14. Een slaggaard is een soort peilstok.

 

 
 

 

0995 Dictee maandag 21 nov 2016 (1): dictee Groot Zutphens Dictee 2016 √ x

Dictee - dictees [0995]

Groot Zutphens Dictee 2016

Infrastructuur in Zutphen (auteurs: een collectief)

1. Het Zutphense kwadrant, in 2013 in de stratigrafie [archeologisch onderzoek waarbij een terrein laagsgewijs wordt afgegraven] van middeleeuwse bodemlagen aangetroffen, is een laatdertiende-eeuws tijdmeet- en navigatie-instrument dat hanzevaarders gebruikten voor breedtegraadbepaling op open zee; het mathematisch vernuftige kleinood wordt als de precursor [voorloper] van de tomtom beschouwd.

2. De adellijke chic, eertijds per diligence, janplezier of landauer vervoerd langs de nauwelijks bestrate wegen in het Achterhoekse coulisselandschap, benutte vanaf het fin de siècle tot vlak na de Eerste Wereldoorlog de luxueuzere paardentram.

3. Na het debacle van de Slag om Arnhem [GB] trachtten de geallieerden de Duitse munitietransporten naar het front te frustreren door een luchtaanval op de Zutphense pijlerbrug over de IJssel; vijfhonderdponders. afgeworpen door een squadron
B-17-bommenwerpers. verwoestten het stationsemplacement en een deel van de stad.

4. De Vinex-wijk Leesten in het zuidoosten van Zutphen is autoluw bedoeld: fietsgebruik wordt gepromoot en camera's en bussluizen moeten gemotoriseerd kruip-door-sluip-doorverkeer voorkomen, wat desalniettemin ertoe leidt dat veel weggebruikers balorig kilometers omrijden met hun auto.

5. Het geüpdatete verkeerscirculatieplan van 2009 zorgde voor veel gekrakeel; de gemeenteraad moest ten slotte een salomonsoordeel uitspreken over de inrichting van dertigkilometerzones (30km-zones - 30 kiliometerzones) eenrichtingsverkeer op de centrumring en hydraulische dan wel elektrische pollers [verzinkbare paal in de weg voor het controleren van de toegang tot een straat of terrein], waarop al menig lease- en privéauto was gecrasht.

6. Niemand die zich, relaxed aan boord van fluisterboot 't Kofschip [eigennaam van een vaartuig! - internet: elektrische boot], verveelt op de vaarroute over de Berkel: het is op-en-top genieten van
historisch-architectonische attracties, terwijl de schipper-gids, behendig manoeuvrerend langs de obstakels, zich er niet met een
jantje-van-leiden van afmaakt.

7. De lichtarchitect van de tunnels onder het spoor achtte een antigraffitilaag niet noodzakelijk; het meest exceptionele van deze civiele kunstwerken is de computergestuurde en dynamische ledinstallatie die fluïde en feeëriek licht creëert.