Het Sranang-abc
A is Anansi uit het Anansitori(verhaal).
Dictee - dictees [0893]
Groot
Nederlands Dictee VTI Roeselare – 4e editie – 2016
De 50 onderstreepte zijn invulwoorden!)
Een nobel
streven (auteur: Jacques Verhaeghe)
Deel 1
1. In
een Zuid-West-Vlaamse (zuiden van West-Vlaanderen) middelbare meisjesschool
loopt een bloedmooi, devoot meisje school. Haar studies neemt ze erg ter
harte. In haar vrije tijd facebookt ze. En bij de plaatselijke
scouts geldt ze als een gerespecteerd leidster. Zo goed
als elke week helpt zij haar bejaarde buren bij het sorteren van de gft-afval.
Met minutieuze precisie kwijt ze zich van dit karwei. Amoureuze escapades zijn
haar – voor zover bekend – vreemd. Je kan ervan op aan dat Fiona
Fibure – zonder faliekante imponderabilia – een mooie toekomst wacht.
2. Edoch … schuilt niet in elk van ons een stiekem verlangen het anonimaat
te overstijgen? Ongekende paden te bewandelen? Het leven in de luwte
even te ontvluchten? Fiona draalt, dubt, twijfelt, weifelt. Ze
lijkt ingeschreven voor de nakende verkiezingen van Miss België. Wie heeft dat bekokstoofd?
Nooit is ze erop uit geweest in een aura van stardom op te gaan. Maar de
situatie is wat ze is. Deplorabel of toch weer niet? Iedereen zoekt toch een
manier om af en toe het hoofd leeg te maken. Na Brigitte Billen (what's in a
name?) in 1980, nu Fiona Fibure? Bekt goed. Eeuwige of vluchtige roem?
3. Hoe dan
ook, de verkiezing van Miss België is net als het Eurovisiesongfestival
een gebeuren dat niemand onberoerd laat. Je kan het verschijnsel badinerend, zo
niet denigrerend onder de loep nemen. Maar, geef toe … niet alleen de
gastspreker op een
sp.a-congres maar evenzeer Jan met de pet in de zaal kijkt
telkenmale halsreikend en reikhalzend naar dit annaal volksvermaak uit. Je
moet al een zelfingenomen zeiklijster zijn om – met een monkellachje –
de colgate- of tandpastaglimlach van de respectieve babes te trotseren.
4. We mogen
aannemen dat de weken voor de beslissende avond hectisch zijn. Wat gaat er
allemaal aan vooraf? Een reis naar een exotisch land. Daar wordt het DNA van de
januariapotheosendag geanalyseerd. En realiseren de schoonheden zich –
misschien voor het eerst – dat bij een overwinning het allesbehalve een
luizenbaan wordt. Keuvelend koffiedrinken onder elkaar is evenwel geen
optie. De doorsneemeisjes etaleren hun girlpower. Naar verluidt treft
men onder de tros kandidates bijwijlen echte hellevegen, ware xantippes alsook
nymfomanes aan. Zolang ze maar niet gebukt gaan onder het
gillesdelatourettesyndroom lijkt me dat geen fundamenteel probleem. Ver van
onze Noordzeekust wordt alle victoriaanse preutsheid afgelegd, precies zoals
een hoogleraar zich van zijn toga ontdoet. Ooit werd een potentiële
winnares stante pede de laan uit gestuurd. In weinig verhullende kledij bevond
ze zich op de kamer van een der organisatoren. Na een niet zo fraai
welles-nietesspel kon ze terug, richting Lage Landen. Hete tranen werden
geplengd. De droom aan flarden gereten. Al was de jongedame vastbesloten
hogergenoemde aspirant-casanova lik op stuk te geven. Ja, voor je
pc-schermpje lijkt een deelname niets dan pais
en vree [vaste uitdrukking, anders ook: peis]. De realiteit is vaak een stukje minder prozaïsch. Dat beseft ook de
éminence grise na lectuur van bovenstaand feit in zijn geliefde "De
Standaard".
Deel 2
5. Terug
in het vaderland moeten de deernes acte de présence geven op diverse locaties.
Duizend-en-een prikkels komen op hen af. In ijssalons, pizzatenten en culturele
centra wordt hun handel en wandel met argusogen bekeken. De energieksten wagen
zich onverschrokken aan de traditionele nieuwjaarsduik. In groten
getale aangemoedigd door fans van beiderlei kunne.
6. Naar luid
van het palmares van dit veelbekeken kijkcijferkanon maken zowel de
lotjesverkoopster uit de plaatselijke krantenkiosk, de ergotherapeute
met de al te frêle schouders als de blitse fröbeljuffrouw met de
prachtig geëpileerde wenkbrauwen kans op het begeerde kroontje. Je moet ervan
uitgaan dat niet enkel de intellectuele capaciteiten beoordeeld worden. Het
totaalpakket wordt in acht genomen. Al doet het door jullie net
ingevulde substantief schromelijk tekort aan de te ontwaren sexappeal. Wat zou er
tegen een overwinning van een Waals meisje kunnen ingebracht worden wanneer
zij zich met ongeëvenaarde présence op de rode loper beweegt? Communautair
onbegrip is hier volledig uit den boze.
7. In 1929
grepen de eerste verkiezingen plaats. Ene Anne Koyaert won. Ondertussen
passeerden schoonheden van diverse pluimage de revue. Eenmaal de laatste twee
weken ingaan, borrelt het hormonale humeur op. Zeker als er inmiddels
ludduvuddu bij komt. In de gespecialiseerde pers en in de regionale pulpbladen
duiken namen van favorieten op. Naargelang van de bron wordt er al dan
niet geloof aan gehecht. Vergeet evenwel nooit het adagium: "Wie als paus
het conclaaf in gaat, komt er als kardinaal weer uit." De na-ijver
steekt nu nog meer de kop op. De coaches delen de laatste richtlijnen uit. Niet
zelden is de elegantie bij het stappen nog niet je dat. Sommigen bewegen
zich al te martiaal op de catwalk, lijken wel ten strijde te trekken. Bij
enkelingen sluit het flinterdunne bikinibroekje op de hagelwitte antilopebenen
als een tang op een varken.
8. Heel
belangrijk is natuurlijk te weten wie jureert, wie de
semi-intellectuele vragen
stelt. Het begin van de Tweede Wereldoorlog zullen de dames zich nog wel
herinneren uit de geschiedenislessen. Vijf Beatlesplaten opnoemen, is
een makkie. Maar 'Suikerbossie' van de onweerstaanbare Amstelveense Jettie
Pallettie voor de geest kunnen halen, is dat niet te vergezocht?
9. Te midden
van een
kolkende massa aan een batterij vragen onderworpen worden, is geen sinecure. Wat
houdt je recht, begluurd door een stel glamourboys, gladjanussen,
oetluls, nijdassen, patjepeeërs, zonnekoningen en andere halfslachtige komieken?
De waan van de dag? Gedurende enkele dagen de frontpagina halen? Het
vooruitzicht op modellenwerk of een televisiejob? Fotoshoots her en der? De
neerdalende glitterconfetti op de finaleavond? De opstap naar het BV-schap?
Of… godbetert… de onvermijdelijke smeuïge liefdesperikelen in de 'boekskes'?
Wie zal het zeggen?
10. Fiona
Fibure heeft een besluit genomen. Een kloek besluit! Ze stuurt haar kat naar de
verkiezingen. Wie kan het haar euvel duiden? Vast staat
dat ze haar geregelde leventje verderzet en straks universitaire studies
aanvat. Dat ze nooit ofte nimmer als ambassadrice van de natie wil fungeren, is
een understatement. Ze denkt aan de zovele pseudovedetten uit de zang-
en sportwereld. Hun niet in te schatten hunker naar de bühne, het applaus, de
glorie, de piëdestal. En bij de meest onverzadigbaren … het heintjedavidseffect.
Stoppen en … opnieuw beginnen. Tot uit den treure. Voorbeelden zijn legio. Haar
gedachten gaan naar de ex-missen die opnieuw en opnieuw je
tv-scherm teisteren.
Zich vastklampend aan belangstelling en prestige zoals Zweedse balletjes
inherent verbonden zijn aan de Ikeavestiging. Intriest!
11. "Mit
siebzehn hat man noch Träume."
12. Fiona
heeft het goed begrepen. Haar leven hoeft niet spectaculair te zijn.
Socializen is haar meer waard dan netwerken. Ze kiest gedecideerd voor het huisje-boompje-beestje-ideaal. Dit is haar droom, heel ver weg van de
schijnwerpers! Is dat geen nobel streven?
Bijkomende
proef
01. aerobiccen
02. Pyrenese
03. een mannelijke abonnee
04. de religieuze
05. een New Yorkreis
06. een mama's-kindje
07. top 10 (cijfer)
08. het janetteninterview, ook: jeanetteninterview
09. teneinde (= opdat: voegwoord)
10. Benelux-land
11. sms'jes
12. babyeczeem
13. (zin) Wordt gij nooit volwassen?
14. ayatollahs
15. 4 sterrenhotel (cijfer)
16. ecstasy (voluit)
17. de excuustruus
18. exen
19. studentenzwangerschap
Dictee - dictees [0892]
Wassenaars
Dictee 2016
De officiële tekst met opmerkingen (a) t/m (o).
Wassenaar,
kak en de fenomenen (auteur: Hans Schmidt, 91)
1.
De veronderstelling dat lokaal krantenmagnaat Roël Karamat-Ali (a) een Roel (b)
is die ten slachtoffer is gevallen aan stressgevoelige posttraumatische
schizofrenie dient met kracht van de hand te worden gewezen.
2. In tijden van nood schilt men aardappelen met de punt van een deken (c), placht mijn grootmoeder te zeggen. Getuigen van deze huisvlijt zijn er niet, want ze deed haar uitspraak alvorens wijlen te worden.
3. Ons lommerrijke dorp kent het fenomeen van een mobiele oorlogsrest. Lucide academici hebben waargenomen dat Duinrellgraaf (d) Hugo na uit zijn limousine te zijn getuimeld gewoon een loopgraaf werd.
4. De jongeman in civiel tenue met een paar kinderen bij 's lands beste ijsjessalon, bracht mij even in de problemen, werd het 'goedendag professor' of 'doei Nelis'? Op zeker gespeeld: een knik. Mijnheer Civiel Tenue (e) knikte terug. Toen drong het tot mij door dat het om Zijne Majesteit ging. Oranje geeft alom acte de présence in Wassenaar, ook zonder Máxima.
5. Is Wassenaar bekakt, dus pretenderende dat men tot de upper ten wil behoren? Zeker: voelbare droefheid dat wij 01751 moesten opgeven voor 070.
6. Residence (f) Wassenaar heeft zijn ontstaan te danken aan de rijkdom in Rotterdam. Gefortuneerde havenbaronnen met geld ontdekten een vissersdorp, in welks ambiance het goed toeven was. Spoor en tram waren van groot nut. Captains of industry en ambassadeurs volgden. Wassenaar was een forensische claque rijker geworden.
7. Het geloof is het bewijs der zaken die men niet ziet en een vaste grond der zaken die men hoopt. De politie weet dat het opsteken van de rechter middelvinger (g) het symbool is voor strafbare schennis van de moeder, die zelf geen moeite had met die opsteek. Oppassen met reumatische artritis (h) dus.
8. Soms valt het tegen: bel de Mediq-apotheek (i) en er wordt een menu beloofd. Hongerig verder toetsen geeft geen eten, wèl (j) de kans op een gesprek met René Langenhoff (k). Aardige man, maar geen bitterbal.
9. Wij hebben een gelouwerde (l) barokke huiscomponist: Unico (m) Wilhelm Graaf (n) van Wassenaer (o). Hij was diplomaat en bestuurder; componeren hield hij onder de pet, omdat dit niet in aanzien stond. Kak avant la lettre! Hij woonde lang aan het Haagse Noordeinde, maar Jan Hoekema was er toen nog niet.
10.
Vijf eeuwen geleden was hier reeds een romaanse dorpskerk. Het herstel van de
geloofsverschillen sindsdien vergt nu nog onze stenen en financiële aandacht.
Een ideaal platform voor Bach.
(a)
Redelijk goed gegokt. Het ontbreken van het streepje is mij niet aangerekend.
Er zal wellicht bij de correctoren verwarring zijn ontstaan, omdat het streepje
als afbreekstreepje aan het eind van de regel stond. Dat moet je dus ook op een
correctieblad niet doen en het geheel naar een volgende regel brengen (Word:
Shift+Enter).
(b) Als het er echt toe gedaan had, had ik om tactische redenen wel 'Roel' geschreven. Nu er 'een roel' stond, achtte ik een kleine letter ook denkbaar, denk aan 'een bereisde roel', etc.
(c) Ik had eerst 'degen', maar er werd duidelijk 'deken' gelezen.
(d) Ook hier was afgebroken aan het eind van de regel. Daardoor dachten de correctoren mogelijk dat het streepje echt moest: het ontbreken ervan werd ten onrechte fout gerekend!
(e) Als het erop aangekomen was, had ik uit tactische overwegingen wel 2 hoofdletters geschreven (nu 2 fouten dus). Ik begreep best dat men die hoofdletters wilde ... Ik vond echter dat de hoofdletters niet echt afdwingbaar zijn. Vergelijk Mijnheertje koekepeertje, etc. Omdat 'Civiel Tenue' echt geen eigennaam is, acht ik de kleine letters verdedigbaar.
(f) Residentie, maar résidence (zie VD).
(g) Moet aaneen, is bij mij aaneen niet fout gerekend.
(h)
Hier had de jury wel goed werk gedaan: de h in 'arthritis' was op het
correctieblad doorgehaald!
(i) Als je het al zo schrijft, dan zonder koppelteken (type: Philipslamp). Echter: op internet blijkt duidelijk dat Mediq Apotheek de door de organisatie gehanteerde eigennaam is. Volgens het donorprincipe moeten we dat dus zo schrijven: wel 2 fouten ...
(j)
Als er al een nadrukteken gemoeten had, is dat 'wél' en niet 'wèl'. Ik neem aan
dat hier verder niet naar gekeken is.
(k) Goed gegokt (volgens de jury). Zoeken op internet (Wassenaar Apotheek) levert echter op dat het accent niet moet: 'Rene' is correct.
(l) Een gotspe: moet echt 'gelauwerde' zijn.
(m) Hier had ik eerst 'Ulico' en later 'Ullico'.
(n) Hier moet 'graaf' beslist met een kleine letter.
(o)
Er komt wel voor op internet 'rijksgraaf van Wassenaer'; 'graaf van Wassenaar'
is echter gebruikelijker.
Dictee - dictees [0891]
Westlands
dictee 2016
Gezond
eten (auteur: Rien van den Anker)
1. Eten
is al lang geen exclusief middel meer om fysiek, en ook psychisch, overeind te
blijven. Zeker nu we in de luxueuze omstandigheden leven dat er sprake is van
exuberante overvloed en exorbitant ruime keuze in slecht en goed. We eten wel
steeds minder, maar soms ook ongezonder. En vinden paradoxaal beide categorieën
steeds lekkerder.
2. Qua
eten en ook drinken bepalen we wellness, geluk, zelfs levenslengte. Geriatrisch
is er geen garantie voor ouderdom, maar we hebben veel in eigen hand. Het is
een dooddoener, maar je bent wat je eet.
3. Aardse
wezens zijn excentrieke creaturen, we gooien veel naar binnen en het lichaam
geeft wel aan of het het pikt. Bovenin kan het misgaan, dat noemen we dan
vomeren omdat we kotsen te banaal vinden. Gaat het halverwege mis, dan besluit
het corpus tot buikloop, persoonlijk vind ik het Duitse Durchfall veel
zinnebeeldiger klinken.
4. Omdat
we in majoriteit zo oud als Methusalem willen worden, terroriseren we frequent,
soms op gênante wijze, ons dagelijks menu om dat doel te bereiken. Afwisselend
gaan we dan, zondigend, lekker eten en vergeten we alle regels van een heilzame
dis.
5. Dan
consumeren we de dag erna sowieso minder en extreem gezonder, met spijtig
schaamtegevoel. Compenserend gedieet, zeggen we dan pedant pretentieus.
6. In
die collisie tussen lekker en gezond hebben we de Schijf van Vijf [eigennaam, stichting] uitgevonden.
Daar houden we ons aan, soms knarsetandend erkennend dat dat niet meevalt. Om
de differentiatie hoog te houden zoeken we spasmisch naar alternatieven, zoals
bijvoorbeeld Vergeten Groenten [eigennaam, stichting]. Die qua authenticiteit eeuwenoud zijn. En qua
prijzen veelal volatiel [wisselvallig].
7. Het
zou vilein en asociaal zijn om nu hun Latijnse namen te vermelden, dus noem ik
gewoon maar kardoen [kardaus], pastinaak, tomatillo [Mexicaanse aardkers, niet in wdb.], crosne [Japanse andoorn, niet in wdb.] en rammenas. En natuurlijk
rood guichelheil of kegelsilene. Toegegeven, de een-na-laatste was ook mij
totaal onbekend. Overheerlijke lekkernijen, veelal oer-Hollands.
8. En
we mogen, ter bevrediging van onze contemporaine hapjesdrift, gelukkig nu ook
aan de Westlandse Tommies [merk, snackgroenten], snackpaprikaatjes of cocktailkomkommertjes. Je moet
wat doen voor een langer lekker leven. En wij Westlanders eten daar weer van.
9. Maar
soms overheerst gewoon weer die heerlijk ongezonde trek in een ordinaire
bitterbal of kroket, gevuld met een, met een roux gebonden, salpicon [kleine stukjes gesneden vis, etc.]. Waarin
stukjes vlees, gemengd met gesneden groenten. Toch nog gezond, ietsiepietsie.