zaterdag 6 december 2014

0414 Dictee woensdag 03 dec 2014 (17): dictee De feestdagen √

Dictee - dictees [0414]

Dictee De feestdagen

In dit dictee zaten 10 fouten.
Die moesten onderstreept worden.
De oplossing staat in blogpost [0451]

Eerste kerstdag

In de advent wordt er vaak uit Lucas 1 gelezen: de geboorte van Johannes (later genoemd: de Doper) wordt aangekondigd door een engel aan Zacharias, die tempeldienst deed. Hij geloofde het niet en werd daarom letterlijk met stomheid geslagen. Ook de Heilige Maagd, de maagd Maria, de Moeder Gods kreeg een aankondiging, namelijk van Jezus geboorte. Hij zal Zoon van God en Zoon van de allerhoogste genoemd worden. Met Kerstmis, op eerste kerstdag, op het kerstfeest is het dan zover. De dominee preekt in de kerstdienst en bid, de preses van de kerkenraad is ouderling van dienst en de cantor-organist speelt en zingt dat het een lieve lust is. Er wordt uit het kerstevangelie gelezen. In de kerk staat vaak een kerstboom en er worden spesiale kerstliederen zoals 'Ere zij God' gezongen. Bij de rooms-katholieken zijn er maar liefst drie kerstmissen, te weten de nachtmis, de dageraadsmis en de dagmis. Het kindjewiegen is ervoor al geweest: dat gebeurt in een kerstdienst voor de kinderen op 24 december s middags. Natuurlijk zijn er veel mensen die eerste kerstdag met een kerstdiner(tje) afsluiten.

Tweede kerstdag

Op deze dag, op tweede kerstdag, gaan we altijd met ons gezinnetje op stap. We gaan nu wandelen in de Loonse- en Drunense Duinen en daarna gaan we stadten in Eindhoven, de lichtstad. Voor moeder een nieuwe deux-pièces, voor vader een trendy stetson, voor de oudste dochter een mooi negligeetje en voor de jongste zoon een cowboypak. Daarna gaan we brunchen met een kipsatéfiletje, een milkshakeje en wat dies meer zij. Gewoontengetrouw gaan we in de loop van de middag naar de cinema, de bioscoop. Daar draait dan een zwart-witfilm, maar een paar zalen verder een bloedstollende horrorfilm, een successtory en een feelgoedfilm - die laatste als waar kassucces. Het is overdaad, maar daarna genieten we later op de avond ook nog van een dinertje, met borsjtsjsoep, biefstuk met bearnaisesaus en een kaasplateautje met exquise rode port toe. Welvoorzien, in meer dan één opzicht, keren we huiswaarts.




 
 

0413 Dictee woensdag 03 dec 2014 (16): dictee aparte √

Dictee - dictees [0413]

Dictee aparte: Erasmus Universiteit Rotterdam 2014

1. Ik had gevraagd of ik dit jaar weer buiten mededinging mee mocht doen. Net zoals vorig jaar, toen zelfs de tv via EenVandaag daar verslag van deed. Maar dat mocht niet: het was dit jaar écht alleen voor studenten en medewerkers. Jammer, maar die keuze moet je respecteren. Vervolgens heb ik aangeboden om het dictee vooraf op foutjes te controleren: vorig jaar zaten er ook enkele in, zoals 'gebruikmaken' (aaneen) en 'babylonische spraakverwarring' (indien niet in Babylon, absoluut met kleine letter). Daar was geen behoefte aan, ook dat moet je respecteren: het zij zo.


2. De derde fase was wat vreemder: op de vraag of ik (na afloop) de tekst zou kunnen krijgen, kreeg ik ook nul op het rek(w)est. Er waren geen gedrukte exemplaren van het dictee. Dat nu vind ik vreemd: als je als belangstellende in de zaal had gezeten (dat kon volgens mij gewoon), had je toch het dictee ook kunnen opschrijven of (al dan niet stiekem) kunnen opnemen? Maar enfin: ik dacht, ik laat me niet uit het lood slaan. Ik nam contact op met de – wel via de website van de EUR te achterhalen – winnaars bij de medewerkers Peter van der Zwan en bij de studenten Randy van Halen (hij mag trouwens dit jaar meedoen aan het Groot Dictee in Den Haag!) met de vraag of ze me een scan van hun geschreven werk konden bezorgen.

3. En wat bleek? Men had het werk niet teruggekregen! Er was waarschijnlijk onderling nagekeken, zoals vorig jaar en daarna was het werk ingenomen en waren de prijzen uitgedeeld. Zoiets heb ik bij enkele honderden dictees nog nooit meegemaakt. Hoe zou dat toch komen? Een onbegrijpelijke angst dat er toch een paar foutjes in zouden zitten? Ik weet het niet. Peter en Randy vonden het ook vreemd, maar ja ze maakten daar natuurlijk geen scène over. Het betekent wel, dat de deelnemers kennelijk niet te weten kwamen, wát ze fout gedaan hadden: één van de doelen van zo'n dictee is toch ook om te leren van je fouten? Overigens gaat niemand dat natuurlijk doen, maar een proces over die teruggave zou je volgens mij altijd winnen: het geschreven werk is toch je intellectuele eigendom?

4. Nee, dan doet Amsterdam (dictee UvA-HvA, 8 december) het beter: veroorzaakten Bert Jansen en ik daar twee jaar geleden het neologisme 'dicteecrasher' (overigens ten onrechte), mochten externen vorig jaar wel meedoen en is het dictee in 2014 weer alleen voor studenten en medewerkers, nu mocht ik – ik geef toe: na enig volhouden – buiten mededinging en geheel buiten de schijnwerpers meedoen. In tweede instantie koos men ervoor me het dictee tevoren te laten nakijken: dat was maar goed ook, want ik haalde er minsten 5 'echte' fouten uit. Ik mag nu in de jury plaatsnemen en het werk van de vips nakijken. De tekst van 'Amsterdam' kun je dus binnenkort tegemoetzien op deze blog, in tegenstelling tot die van Rotterdam …

 

donderdag 4 december 2014

0412 Dictee woensdag 03 dec 2014 (15): dictee Castricum 2013 √

Dictee = dictees [0412]

Groot Dictee Castricum 2013 (Auteur: Hanneke Klinkert)

De zwarte weduwe en Johanna’s Hof

1.Begin jaren veertig van de vorige eeuw belandt het jongetje Erik Pinksterblom in zijn ouderwetse hansopje in het land Wollewei, althans in een manuscript geschreven door wijlen Godfried Bomans.

2. Met bomansiaanse humor parodieert de auteur de detectiveroman met personages die direct ontleend zijn aan een excentriek insectenboek waarin de diversiteit van vliesvleugeligen en geleedpotigen van beiderlei kunne beschreven wordt, niet door een botanisch expert als Jac. P. Thijsse, noch door een theoloog als Bonhoeffer, maar door ene Solms.

3. Het is allerminst een realistische novelle waarin wij geattendeerd worden op de aantasting van ons ecosysteem door insecticiden en andere chemicaliën, maar een fictief werk waarin wantsen een luizenleven leiden en larven ongehinderd de metamorfose van cocon tot vlinder ondergaan.

4. Uit welingelichte kringen is vernomen dat een fameuze schrijfster zich door deze integrale heruitgave geïnspireerd voelt een literaire [GB ook: tt] thriller te schrijven over een eigengereid meisje met wespentaille dat tijdens haar verblijf in een psychiatrische kliniek verzeild raakt in een psychose vol mijten en teken.

5. Uit angst te gaan lijden aan de ziekte van Lyme ijlt zij in haar zijden pyjama over het terrein van Dijk en Duin naar De Hoep waar zojuist een exotische spinnenexpositie is geopend.

6. Vol adrenaline botst zij tegen de vitrine van de tarantula die zijn tentakels al verlekkerd uitspreidt om het stresskipje te consumeren.

7. Door het ijlings ingrijpen van een suppoost die net met een ragebol het plexiglazen domein van de venijnige zwarte weduwe van spinrag wil reinigen, wordt het meisje behoed voor een ondermijnende behandeling met antibiotica van de farmaceutische industrie.

8. Onmiddellijk trakteert de chef-kok van het belendende perceel Johanna’s Hof haar op een geraffineerd diner met een delicatesse als langoustines  die geïnfecteerd lijken met de salmonellabacterie waardoor ze alsnog het loodje dreigt te leggen.

9. Dit ecologisch verantwoorde, maar toch enerverende boek zal de Nederlandse literatuur [GB ook: tt] een kosmopolitische uitstraling geven en het oubollige gezwets van Bomans teniet doen.

10. Ook de valse aantijgingen tegen de literaire [GB ook: tt] thriller zullen gelogenstraft worden door de grandioze stijl waarin dit eigentijdse werk is geboekstaafd.

 

0411 Dictee woensdag 03 dec 2014 (14): dictee Castricum 2012 √

Dictee - dictees [0411]

Groot Dictee Castricum november 2012 (Auteur: Hanneke Klinkert)

Project X-party als zwaard van Damocles

1. In Haren, naar verluidt ooit de woonstee van de gerenommeerde Nederlandse auteur W.F. Hermans, die eind jaren vijftig lector fysische geografie  werd aan de universiteit van Groningen, vond onlangs het opzienbarendste festijn aller tijden plaats.

2. Een naïeve adolescent creëerde via sociale media een festiviteit die gigantisch geëscaleerd is en een immense precedentwerking had.

3. Een ingenieuze schepper als Hermans zou een geraffineerde roman hierover  gecomponeerd hebben met behulp van contemporaine bronnen als weblogs en Facebook waarbij 'De donkere kamer van Damokles' [titel] gediskwalificeerd zou worden als simplistische literaire [GB ook: tt] thriller.

4. In de hoofdrol zouden niet schizofrene Osewoudt en diens alter ego Dorbeck figureren maar het meisje Merthe en haar dubbelgangster Jackie in een viriele omgeving met verlopen macho’s en gehate delinquenten.

5. De discrepantie tussen de virtuele en reële werkelijkheid zou Merthe continu doen lijden aan hallucinaties en psychopathologisch gedrag waartegen geen kruid gewassen zou lijken.

6. Als saillant detail zou Hermans geen oedipus- maar een subtiel elektramotief geïntroduceerd hebben waarbij Merthe onder invloed van Jackie collaboreert met impulsieve ADHD'ers [GB ook wel: adhd] van beiderlei kunne om haar buitenissige kameraden te elektrocuteren.

7. Het zwaard van Damocles hangt ditmaal niet aan een paardenhaar boven het hoofd van een hoveling van de tiran van Syracuse, noch boven dat van Osewoudt, maar aan een elektriciteitskabel boven justitiële inrichtingen, die de exponentiële groei van dit soort evenementen te allen tijde trachten te voorkomen.

8. Niettemin belandt Merthe na een spannende etappe, verbouwereerd door de dubieuze praktijken van Jackie, in woon-zorgcentrum De Boogaert te Castricum en laat zij onverwijld een loyaliteitsverklaring uitgaan naar de rechterlijke macht met als consequentie dat venijnige Jackie op de Duinenboschweg gearresteerd wordt.

9. Ten slotte geschiedt de apotheose tijdens een door Jackie ontketend Project X-feest op de Bakkumer Zanderij: in de maneschijn worden wegens kortsluiting in de illuminatie van belendende percelen alle criminele lobbyisten geëlimineerd.

10. Hermans zou met deze postume toevoeging aan zijn oeuvre, waarvoor hij in 1971 de P.C. Hooftprijs kreeg, die hij nochtans arrogant weigerde, unaniem gelauwerd worden door de reclassering en 'Bureau Halt'.
 

0410 Dictee woensdag 03 dec 2014 (13): dictee Castricum 2014

Groot Dictee Castricum december 2014: Sint en Maarten (Auteur: Hanneke Klinkert)

NB Geannoteerd dictee beschikbaar: leentfaar@zeelandnet.nl of laat je op de maillijst 'Annotaties' zetten voor automatische toezending.
De 'goedheiligman' is al gewijzigd in 'goedheilig man': dat was écht fout!

1. Een nerveuze Sint-Nicolaas inspecteert, gekleed in zijn majestueuze habijt met gefronste wenkbrauwen zijn lege portemonnee in het goed geoutilleerde appartementencomplex Sans Souci.

2. Na een enerverende zeereis over de schuimende golven van de Atlantische Oceaan met een mammoettanker vol hinnikende paarden en gitzwart geschminkte pieten in maillots onder authentieke kostuums van fluorescerend geel velours, afgebiesd met goudbrokaat, was hij met boegeroep ontvangen op de Prins Hendrikkade in Amsterdam door een korps van antiracistische leuzen tetterende geblankette majorettes.

3. Hoewel de sint niet wilde dispereren en door de secularisatie, na een ambitieuze carrière als religieus bisschop van Myra, omgeschoold was tot profaan mecenas van Europa, vond hij het hartverscheurend dat zijn Zwarte Pieten zo hardhandig getreiterd en gekastijd werden dat hij onmiddellijk op zijn iPad googelde of hij elders enthousiaster ontvangen kon worden.

4. Nadat de marechaussee ge‐sms’t was, manoeuvreerde deze de stoet langs de applaudisserende menigte noordwaarts naar het
IJ-veer.

5. Vandaar racete een reddingsboot van de KNRM met het illustere gezelschap over het Noordhollands Kanaal tot de contouren van het Uitgeestermeer opdoemden waar de goedheilig man onthaald werd op een concert van kwinkelerende regenwulpen, karekieten, kieviten, grutto’s en futen, dat hem meer fascineerde dan muziek van componisten als Brahms en Haydn.

6. Bij Akersloot stonden al limousines van Bob's Party Saloon klaar die de sint en zijn equipage met luid geclaxonneer verwelkomden en hem naar het met guirlandes versierde winkelcentrum in Castricum transporteerden.

7. Aldaar las de armzalige heilige op zijn iPhone ontgoocheld een e-mail van zijn frauduleuze impresario dat hij failliet was en nu zelf de zwartepiet.

8. Gelukkig wordt hij opgevangen door de empathische locatiemanager van de dichtstbijzijnde particuliere serviceflat die in arren moede stagiaires van het Jac. P. Thijsse College en het Bonhoeffercollege op zijn dak stuurt om hem financieel soelaas te bieden.

9. Deze geëngageerde leerlingen doneren altruïstisch het boek ‘Een vlucht regenwulpen’ dat zij in het kader van de actie ‘Nederland leest’ zelf cadeau kregen.

10. Wellicht prefereren ze de flamboyante personages uit ‘Schuim’, de recentste roman van Robert Anker, boven de solipsistische adolescent uit het oeuvre van ornitholoog Maarten ‘t Hart.

 

dinsdag 2 december 2014

0409 Dictee woensdag 03 dec 2014 (12): dictee Ditjes en datjes (9) √

Dictee - dictees [0409]

Ditjes en datjes (9)

A. In zeker verband schreef ik enige tijd geleden: ik ben niet niet-competitief. Dat betekent uiteindelijk (weer) competitief, maar wel met een zekere nuance, namelijk dat je die eigenschap in sterke mate bezit. De bezwaarmakers tegen mijn formulering hebben wel een punt.

B. Soms worden we bij een dictee verrast met een nieuw woord zoals croquembouche: kegelvormige toren van gevulde soesjes, vaak versierd met draden van karamel, als nagerecht. VD heeft dat woord pas in 2014 opgenomen! Uitspraak: kroh-kahm-boesj.

C. Nog zo'n woord is onesie: ruimzittend, uit één deel bestaand huis- of pyjamapak dat alleen hoofd, handen en voeten vrijlaat, gewoonlijk met een ritssluiting aan de voorkant, soms met een capuchon. Ook dit woord is pas in 2014 door VD toegevoegd! Als je de betekenis kent, wordt de uitspraak wat logischer: niet oo-nuh-sie of zoiets, maar
wahn-zie! Nu ook gevonden in de ALDI-reclame (damesonesie)!

D. Dicteeteksten moeten heel precies zijn. In een dictee kwamen voor 'tenue de ville' en 'tache de beauté'. De dicteeopsteller moet dan via de context duidelijk maken dat het enkelvoud van toepassing is en daarmee afgedwongen wordt, want anders zijn 'tenues de ville' en 'taches de beauté' ook goed. Ook zo'n mooi Frans woord is 'draperies d'amour', maar daarover geen twijfel: dat is altijd meervoud: wallen onder de ogen!

E. Die precisie wordt ook van de dicteeauteur gevraagd bij sommige sterkedranken. Zo moet je bij de Schotse en Canadese variant whisky, whisky's en whisky'tje schrijven, maar bij de Iers-Amerikaanse variant whiskey, whiskeys en whiskeytje. 't Is maar dat je het weet …

F. In een dictee kwam voor uiensojasaus. Dat lijkt heel dubieus: zou een saus van uiensoja moeten zijn. Bedoeld is echter een saus van uien en soja (verwisselbare begrippen). Daarom is de correcte schrijfwijze: uien-sojasaus, net als uien-basilicumsaus.

G. Voorheen vonden we in VD todolijst (actielijst). In de oVD is dat (weer: stiekem) aangepast tot to-dolijst(je), zoals het behoort!

H. Een kwestie van een jaar geleden wil ik u niet onthouden. Soms zijn spellingkwesties heel subtiel. Zo hebben GB en VD 'halfopen' als bnw. Het is dus een halfopen deur, en: hij staarde me aan met halfopen mond. In dat dictee van een jaar geleden kwam echter voor: … bhv’ers met hun EHBO-koffers half open … In dat geval is 'half open' een bijwoordelijke bepaling, die je echt in twee woorden moet schrijven. Voor wie dat niet gelooft: zie VD, lemma 'half' 4 (bw.) onder nummer 2: de deur stond half open. Ook leuk: naar aanleiding van deze kwestie heeft VD vorig jaar in lemma keper 1 'half open passer' gewijzigd in 'halfopen passer'.

 

0408 Dictee woensdag 03 dec 2014 (11): dictee Rabobank West-Zeeuws-Vlaanderen √

Dictee - dictees [0408]

Klein Dictee van de Rabobank West-Zeeuws-Vlaanderen

Ooit zat ik in de Ledenraad van verderop genoemde bank. De toenmalige directeur suggereerde om eens een minidicteetje te houden op een ledenbijeenkomst of in de Ledenraad.

Het is er nooit van gekomen. Hierbij wel het dictee.

Het zou een invuldictee geweest zijn: de onderstreepte woorden zouden dan moeten zijn ingevuld.

1. U verwachtte al langer een dictee van mij natuurlijk. Welnu, hier is dan dat langverwachte dictee. De ledenraad is een mêlee van allerlei beroepen, van agrariër tot aa: accountant-administratieconsulent.

2. Onze bank heeft de afgelopen tijd nogal eens moeten slikken, zoals bij de problemen met de Libor-rente. Verder lopen onze bancaire zaken goed, verdwijnen er maar weinig pinautomaten, worden cheques nog maar mondjesmaat gebruikt en zuchten wij onder het toezicht van de DNB: De Nederlandsche Bank.

3. En nu gaan we misschien nog fuseren ook. We zullen bij onze
collega-ledenraadsleden uit Midden-Zeeuws-Vlaanderen en uit het oosten binnenkort te biecht gaan of we met die medeledenvertegenwoordigers op één lijn zitten.

RL


NB De Rabobanken Hulst, Terneuzen en West-Zeeuws-Vlaanderen zijn inmiddels gefuseerd tot Rabobank Zeeuws-Vlaanderen.