0189 Dictee woensdag 07 mei 2014 (1): dictee oefendictee 750 (deel 1) √

Dictee - dictees [0189]

Een nieuwe mijlpaal: oefendictee 750 in 3 afleveringen (deel 1)! 

1. Voor de specialen heeft het bordeel een aparte hostess. Speciësisme bevoordeelt de mens. Een frisisme voor 'beheksen' is 'tsjoenen'. Spectemur agendo: beoordeel ons naar onze daden. Spectra oculorum: gezichtsbedrog, en spectre rouge: het rode spook, het rode gevaar. Wie componeert al die spectacles coupés? Een echte celeb, die Speedy Gonzales. Die pieterman heeft een speer. De speer- of zambezihaai is zeer agressief. Hij zei: "Wil je die zij (dat zijtje) spek meenemen?" Een integraalteken wordt ook wel spekhaak genoemd. Spreek goed uit: spekkers (Spaanse kers). Een speksnijder moet (het) spek snijden [ook: speksnijden - alleen VD]. Wanneer is het 'spelletje' en wanneer 'speeltje'? Ik had het weer mis: een spelbord is een
a-b-bord. We hebben de konijnen laten spelen. O, gaat ze weer speldenprikken [geen n uitspreken] uitdelen? Kom, we gaan spelevaren.

2. Spem mentita seges: een gewas dat niet aan de verwachtingen heeft beantwoord, en spemque metumque inter dubii: zwevend tussen hoop en vrees. Van de oliën noem ik de spermacetiolie en de kajapoet(ih)olie. Spero meliora: ik hoop op betere tijden. Spes alterius vitae: hoop op een ander leven (opschrift boven kerkhoven). Spes gregis: hoop der kudde, spes incerta futuri: de onzekere hoop op de toekomst, spes patriae: de hoop des vaderlands (de jeugd) en spes ultima gentis: de laatste hoop van zijn geslacht. Wat was de spetsnaz ook al weer? Sa­bo­ta­ge-een­heid in het Rus­si­sche le­ger. Het spiegelapparaat van Bauschinger is zeer nauwkeurig. Een spiegelei bakken is geen spielerei. Daar stond hij dan in zijn spierenakie. In Rotterdam: 't Nakie op het Blakie [beeld naakte vrouw]. Verwar myositis – spierontsteking – niet met de myosotis, het vergeet-mij-nietje. Beisa: spiesbok. 

3. Je weet het: spijers zijn dijers. Op z'n Bargoens kun je naar Spijkerborn gaan. Met spim wordt spam in instant messaging (via chatrooms) bedoeld. Een spinoos (spinoze) is zó gekraakt. Heb je nog een paar van die spiraalblocs (blocnotejes)? Spiraalpasta heet fusilli of spirelli. Een spiraaltje is een IUD (intra-uterine device). De spiritus asper en lenis zijn Griekse grammatische tekens. De Spiritus Sanctus is de Heilige Geest. Splendida vitia zijn mooi schijnende zonden. Dat spinnenverdriet [ragebol] is nog helemaal spiksplinternieuw: spic en span dus. Splitleer is croûte of spouwleer. Zo'n Indische lijfmeid weet vast niet wat een spintmijt is. Bij 'split level' moet je automatisch wel aan een splitlevelwoning denken. Op split screens kun je versies van een document tekstueel vergelijken, ook in de context van een ander document.
 
 

0188 Dictee woensdag 30 april 2014 (3): dictee 746 alinea 2, 3 en 4 √

Dictee - dictees [0188]

Vrij willekeurig gekozen: Oefendictee 746, alinea 2, 3 en 4.

2. Schudverlamming heet ook parkinson. Met '*maltezer*': maltezer(hond) (= Maltezer leeuwtje), Maltezer (inwoner, Maltees), Maltezer (bnw.), Maltezer kruis (johannieterkruis), Maltezer ridder (johannieter) en Maltezer appel, bichon (soort maltezer) en boomer (kruising chihuahua en maltezer). Met '*bakkebaard*': elvisbakkebaard, favoris [ie] (bakkebaarden), koteletten (bakkebaarden), ook: neukteugels of tochtlatten. Onze-Lieve-Vrouwhalfoogst is
Maria-Tenhemelopneming. Dat speltveld wordt morgen geoogst. Wat zijn dat nou weer: anbi's en sbbi's? Trouwens, op '*bi': babi (varkensvlees), bambi (jong hertje), BBI (tweemaal, België), bi (Burundi op internet of biseksueel), Bi (bismut), BI (businessintelligence), bibi (Belgisch-Nederlands: ik), birambi (blingbling) en ebi (extra beveiligde inrichting).
 
3. Verder: biribi (kansspel), (eco)combi, dyumbi (dwaalgeest), fayalobi (sierheester), FBI, Galibi (indianentaal), habibi (schat), hebi (als last ervaren onhebbelijkheid), historia morbi (ziektegeschiedenis), hodie mihi, cras tibi (heden ik, morgen gij), holebi (verzamelnaam voor homoseksuelen, lesbiennes en biseksuelen), koolrabi, lesbi (znw., bnw.), marabi (Afrikaanse muziekstijl), mobi (mobiele telefoon), nabi (profeet van Allah), nihil conscire sibi (of: nil conscire sibi): zich van geen kwaad bewust zijn, obi (Japanse gordel), rabbi (joodse godsdienstleraar), renminbi (munteenheid van China, vergelijk: yuan), urbi et orbi (pauszegen), vbi (vrijgestelde beleggingsinstelling), wahabi (wahabiet: aanhanger van een orthodoxe stroming binnen de islam) en wasabi (Japanse hete groene mierikswortelpasta).
 
4. Het was allemaal niet zo bie, scilicet: bijzonder. De kinderen gaan zo meteen schuilee (schuilevinkje) spelen. Hoe zat het ook al weer met de stalactieten en stalagmieten [g: grond]? Je moet daar schuinlinks afslaan. Dit is van foam gemaakt. Een barquette is een schuitje. Hoeveel boeken over schuld en boete ken je? Die schuldenaren hebben een grote schuldenberg. Mea culpa: ik erken mijn schuld (ook: mea maxima culpa: mijn grote schuld). Bij schuldvernieuwing vindt een zekere indeplaatsstelling plaats. Kan die schunnelap het niet zonder schund? Hij is een canailleuze schurk. De belangen van binnenschippers worden gediend door Schuttevaer. Dat schutsel beschermt het schudsel. Wat zegt de Schutterijwet over de schutter(s)koning? Hij is een schwadronneur pur sang. Vergeet het: Schwamm drüber. Filosofie is de scientia scientiarum.
 

0187 Dictee woensdag 30 april 2014 (2): dictee 745 alinea 6, 7 en 8 √

Dictee - dictees [ 0187]

Vrij willekeurig gekozen: Oefendictee 745 met alinea 6, 7 en 8.

6. Een van de twee uitlopers van de Rode Zee is de Schelfzee. Een picareske roman gaat over een schelm. Conchiglie is schelpjespasta en conchyliologie is schelpenkunde. Crepusculair ligt tussen dag- en nachtactief in. Eerst koffiezetten, dan koffie schenken door de koffieschenker. Hij is schepen van Cultuur. De Schepenwet regelt de Raad voor de Scheepvaart. Wat is de heer der schepping [de man] zonder de kroon der schepping [de vrouw]? Hoe werkt een ostracisme? Het proces tegen Van der Lubbe (M. van der Lubbe) was een schertsproces. Wat houdt de Scheurwet in? Hé, Scheveningen? Een scheveninger hoeft geen tweede rondje meer te geven. Zullen we een schiedammer (in Vlaanderen ook: schiedam) drinken? En voor wie is dat schiedammertje (rotterdammertje, amsterdammertje)? Een peneplain is een schiervlakte [ee, ee, èhn].
 
7. Na het rolletje vol geschoten te hebben, zou hij fluks volschieten. Is low care, medium care en intensive care (ic) niet gewoon ziekenhuiszorg? Trouwens, nog even gezocht op '*care*': absens carens (de afwezige telt niet mee), bancarella (koeltafel), cardiocare (voor hartpatiënten), let wel: care is geen cure, carentie- of carenztijd (en carenzdag), caresseren (liefkozen, strelen), caret (weglatingsdakje), carezza (geslachtsgemeenschap zonder ejaculatie), coronary care (hartbewaking als zorg), customer care (klantenondersteuning), high care (iets minder dan intensive), in aere aedificare (luchtkastelen bouwen), in logicam peccare (tegen de logica zondigen), macarena (Spaanse solodans), Mascarenisch (als de Mascarenen), mascaret (plotseling sterk oplopende vloed in riviermondingen) en narcoticarechercheur.
 
8. Verder: scareware (zoals hoaxen: onterechte viruswaarschuwingen), tender loving care (liefderijke en toegewijde verzorging, bv. van baby's), vicares (vrouwelijke vicaris) en who cares? (uitroep ter aanduiding dat niemand zich interesseert voor wat ergens gebeurt). Het waren toffe jongens en ze wensten elkaar 'mazzeltof'. Take it or leave it: graag of helemaal niet, à prendre ou à laisser. Ik blijf het een raar fenomeen vinden, die takehometentamens [GB]. Wist je trouwens dat een
jantje-van-leiden genoemd is naar Jan Beukelszoon van Leiden, hoofd van de wederdopers, die in de 16e eeuw bekendstond als een mooiprater? Wat hebben [sterrenbeelden] Schild (Scutum) en Schilder (Pictos) kapitaal gemeen? Met OPS (organisch psychosyndroom) heb je de schilderziekte. De schildklier scheidt thyroxine af. Thyreoïditis is schildklierontsteking.
 
 

0186 Dictee woensdag 30 april 2014 (1): dictee Westerbroek √

Dictee - dictees [0186]

Zaterdag 10 mei, 14.00 uur, Dorpsstraat 50, 4511 EG Breskens: 7^e
Groot Breskens Dictee, info: leentfaar@zeelandnet.nl, Aanvangers, Liefhebbers, Specialisten.

Groot Westerbroeks Dictee (2014)

Rating
Gemiddelde tekst, buitenstaanders zijn welkom. Geen fouten in de tekst. Toch voornamelijk plaatselijk dictee. Dat alles leidt tot twee sterren.

Rating dus: RDR - 2 sterren: * *      [Rating nummer 54]

Ons dorp (titel)

1. Ten minste twee derde van de dorpsbewoners uit Westerbroek wil rechttoe rechtaan en traditiegetrouw lekker tekeergaan op dorpsfeesten om dan a capella de prachtigste aria’s ten beste te geven, zeker als de whisky'tjes en de berenburgertjes rijkelijk hebben gevloeid.

2. Af en toe komt dan ook de betweterige en bezwete locoburgemeester van Hoogezand-Sappemeer langs, grote havannasigaar in de mond, die dan te midden van zijn Westerbroekers algauw relaxt en ontstrest, om dan op een onchristelijk uur weer terug te gaan naar zijn eigen Verweggistan.

3. Hoewel echte eenentwintigste-eeuwers, zijn de dorpelingen toch ook van de traditie. Beeld je maar eens in: grand(s) cafés, sjofele panden met rondborstige prostituees, royaal vergrote luxueuze onderkomens voor Jan en alleman, dat past hier toch niet in het weidse landschap?

4. Een beetje blingbling is oké, je moet tenslotte niet roomser zijn dan de paus, maar echte Westerbroekers willen nooit ofte nimmer het dorpsgevoel versjteren of in het gevlij komen bij de grote stad.

5. Dapper stelde het dorp zich bijvoorbeeld ook teweer tegen de Kerstvloed [eigennaam, niet in wdb.] van 1717, die met volvette brijige veenspecie zelfs de lokale school en de omgrachte hoeves wegspoelde, waardoor het hele gehucht wel dichtgeslibd leek.

6. Ook wonnen Westerbroekers in de jaren zeventig (70) een gevecht tegen de Silenka [glasvezelbedrijf aldaar], die vanwege zijn vervuilende fabricaten met chemicaliën door de actiegroep werd gedwongen een water- en nazuiveringsinstallatie te bouwen, waardoor de elzenbroekbossen werden gered en de lokale groentetuinen weer geëxploiteerd konden worden.

7. De ongeveer vierhonderd dorpelingen staan dus hun mannetje en hebben al die grotestadstypes zo een-twee-drie dus echt niet nodig; zij hebben hun eigen accommodaties waarin zij met lokale sterkedrank hun eigen goed geoliede party’s kunnen houden.
 
 

0185 Dictee woensdag 23 april 2014 (3): dictee - 3e Groot Roparun Dictee √

Dictee - dictees [0185]

3e Groot Roparun Dictee (Breda)

Rating
Gezellig dictee in prachtig nieuw Stedelijk Gymnasium. De Specialisten waren welkom. Paar aanmerkingen op de tekst. Daarom voorlopig twee sterren.

Rating - RDR 2 sterren: * *        [Dit was de 53e rating]

Er was geen titel, de kopjes hoorden niet bij het dictee.

1. [Klassieke talen] De bezwete betweterige docent bezwoer de coole whizzkids dat door de excessieve klimaatopwarming eerdaags de Roparun het gymnasium in zijn archetype – in casu het naaktlopen – zal evenaren.

2. [Aardrijkskunde] De internationale schoolreis naar West-Afrika werd afgelast omwille van de ebola-epidemie. Het gezelschap met onder meer een Costa Ricaan, een Curaçaoënaar en een Cyprioot, kreeg als remplaçant een tocht naar een grizzlyberenpark in de Baltische staten.

3. [Wiskunde] Zit NAC met negenmaal verlies op rij op een roetsjbaan naar de Jupiler League? Bereken de overschrijdingskans van een tiende verlies(wedstrijd). De variantieanalyse is te bepalen uit
a) een stochastisch proces
b) een logaritmische transformatie
c) de binomiale coëfficiënt
d) geen van deze antwoorden.

4. [Biologie] De enigszins chaotische docent trakteerde de vijfde klas binnen één lesuur op een explicatie over coeliakie, de hybride teelt van sperziebonen en het kruidje-roer-me-niet, alsmede de bio-ethiek van onderzoek naar de idiosyncrasie van pygmeeënbaby'tjes.

5. [Muziek] Terwijl de fluitiste, begeleid door een obligate klavecimbelpartij, zich routineus door ten minste 3 composities in Es-majeur manoeuvreerde, bestelden enkele ongeïnteresseerde scholieren op hun smartphone kaartjes voor de musical in de musichall.

6. [Natuurkunde] Reikhalzend bezag de amanuensis de geüpdatete proefresultaten voor de sferische aberratie van een loep of een oculair.

7. [Nederlandse taal] In dictees lijken aan elkaar geschreven woorden bij aaneenrijging eerder een valstrik dan een juiste spelling. Wellicht is hierbij een quasiauthentiek en intuïtief fingerspitzengefühl onontbeerlijk?

8. [Lerarencitaten]
1. Die trendy tattoo is over 33 jaar een shabby amorfe inktklodder.
2. Het probleem Wilders (*) in een notendop: de hetze is het debacle.
3. Pennen neer, u bent sufficiënt getourmenteerd!
(*) Vrijwel zeker: probleem-Wilders (net als: dossier-Dutroux).
 

 
 
 

0184 Dictee woensdag 23 april 2014 (2): dictee Tilburg √

Dictee - dictees [0184]

Tilburg (Cobbenhagen Lyceum)

Rating

Ditmaal een foutloos dictee, gezellig, veel deelnemers, waaronder flink wat specialisten. Daarom heb ik de rating verhoogd naar 3 sterren.

 

Rating - RDR 3 sterren: * * *

Artefacten (titel)

1. De geprivilegieerde positie die de kunst eeuwenlang heeft bekleed staat heden ten dage zwaar onder druk: waar kunstenaars eerst in de ogen van velen linea recta vanuit de Parnassus hun edele werk verrichtten, soms met toepassing van de trompe-l’oeil, worden zij tegenwoordig nogal eens neergezet als non-valeurs die parasiteren op de door diverse crises geslonken financiën van de staat.

2. Voor hen rest nu slechts een beroep op een moderne vorm van mecenaat: creëer een kunst waardoor je rijke bankiers pleaset of tracht in de huidige populistische epoque door de massa niet versmade artistieke events te organiseren waardoor crowdfunding je ten deel valt en enige vorm van authenticiteit niet contraproductief werkt. 

3. In het heersende ik-tijdperk word je als naïeve toeschouwer daarenboven nogal eens geconfronteerd met velerlei uitingen van egotrippende individuen die in een flow van kosmische zelfvergroting à la Bilderdijk hun schamele trivialia aan de goegemeente presenteren: selfies al of niet gefotoshopt en zelfs rubensiaanse belfies, getatoeëerd en gepiercet. 

4. Met enige lenigheid van denken kunnen we ons nochtans andere vormen van artisticiteit voor de geest halen. Bijvoorbeeld de wereld van de haute cuisine waarin de haut chic zich in restaurants met een of meer Michelinsterren verlustigt aan dinertjes met als voorgerecht sint-jakobsschelpen , als tussengerecht een skrei met kaviaar in een saus op basis van bechamel, als hoofdgerecht een saignant gebakken chateaubriand in Provençaalse saus om te eindigen met een kaasplankje met roquefort, camembert, munster en gorgonzola. 

5. Ook de sport kent zijn hoogstandjes: biljarters die na de acquitstoot schitteren met piqués en massés, kunstschaatssters die verbazen met goed uitgevoerde pirouettes, axels en rittbergers; en met het wereldkampioenschap voetbal in het verschiet hopen we natuurlijk allen op met cruijffiaanse techniek uitgevoerde een-tweetjes eindigend in een perfecte lob of een fraai aangesneden volley in de kruising.

6. Mogelijk is ook het meedoen aan dictees een vorm van kunst: de noeste en heroïsche poging om de strijd tegen de regels van het accent circonflexe, de apostrof en tussen-n te winnen. Of is zo’n dictee slechts een trucje uit de trukendoos van een wereldvreemde knutselaar, die jullie desalniettemin zonder coulance de fouten aanrekent voor het goede doel?

 

0183 Dictee woensdag 23 april 2014 (1): dictee Lopikerwaard √

Dictee - dictees [0183]

Dictee Lopikerwaard

Rating 
Gemiddelde tekst, buitenstaanders buiten mededinging welkom. Dat alles leidt tot twee sterren. 

Rating dus: RDR 2 sterren * *     [Rating nummer 52]

Fruitteelt in de Lopikerwaard (titel) 

1. Fruitteelt in de Lopikerwaard, het valt de argeloze toerist niet meteen op, omdat de laagstamfruitbomen zich stiekem verschuilen achter de metershoge heggen, die de fragiele bomen beschermen tegen de overwegende zuidwestenwind.
 
2. Fruittelers produceren hier verschillende soorten fruit: appels, bijvoorbeeld goudrenet, junami, rubens, en peren, vooral de conference. Maar het is ook goed kersen eten in de Lopikerwaard, een nostalgische ervaring waar veel mensen van heinde en verre op afkomen.

3. Van oudsher hadden boerderijen vooral kleine hoogstamfruitboomgaarden met fruit voor eigen gebruik. Waar destijds het vee onder de bomen graasde, is de boomgaard nu meer een plaats voor romantische picknicks, high teas of een feeërieke setting waarin gebarbecued wordt.

4. Het verbaast mij niet dat de Lopiker fruittelers niet zeer talrijk zijn, want ‘een fruitteler sterft altijd arm’, vertrouwde een Benschopper fruitteler mij ooit toe. Alle winst wordt namelijk weer geïnvesteerd in het ontwikkelen en vermarkten van nieuwe rassen die resistent zijn tegen infectieziekten en voldoen aan de wisselende appreciatie van de verwende consument, een welhaast vicieuze cirkel.

5. Het lijkt me ook moeilijk te accepteren altijd afhankelijk te zijn van de willekeur van het Nederlandse klimaat. Je zou er toch chagrijnig en kwaaiig van worden als je in april hoort dat er weer nachtvorst op komst is, terwijl alle bloemknoppen op het punt van openbarsten staan.

6. Gelukkig zijn er steeds meer innovatieve technologieën, zoals automatische sproei-installaties, vorstmeldsystemen op smartphones, die sms‘en en whatsappen en andere creabeaoplossingen die autistische ICT'ers verzinnen ten faveure van de fruittelers.

7. Dus, als er een schip met zure appelen in het vizier komt en je als fruitteler niet met de gebakken peren wilt blijven zitten, schakel je een mêlee aan systemen in, als je die tenminste hebt weten te financieren via consciëntieus sparen of een prudente bancaire lening: appeltje-eitje.