3708 Dictee vrijdag 29-11-2024 (1) – dictee Oefendictee november 2024 (4), tevens Dictee van de Dag 1180 √

Dictee – dictees [3708]

Oefendictee november 2024 (4)

1. De spillezijde is in de genealogie de vrouwelijke zijde. Een spillemaag is in het feodale erfrecht een bloedverwant van moederszijde. De spille- of prikkebeen, de spillepoot boog zich over de spillenwervel. Bij het zwaardleen waren alleen mannen bevoegd tot erfopvolging. Bij het spille-, konkel- of vrouwenleen ook de vrouwen. Een burin is een burijn of een buurvrouw. Spondei [enkelvoud: spondeus, ook: spondee, spondeeën] zijn spondeïsch. SQL staat voor Structured Query Language. De BSE is de boviene spongiforme encefalopathie, de gekkekoeienziekte. S.P.Q.R. staat voor Senatus Populusque Romanus: senaat en volk van Rome. Het eeuwige Rome is de Eeuwige Stad. De Steenbokskeerkring is de zuider- of zuidelijke keerkring. Een poilu is een soldaat aan het front (in Frankrijk in de Eerste Wereldoorlog opgekomen benaming). Zij is stewardessje.

2. Star Wars = SDI = historisch Strategic Defense Initiative (Amerikaans bewapeningsprogramma, gestart in 1983, dat o.m. voorzag in de bouw van een ruimteschild). De Stoomwet regelt het stoomwezen. Een super‑G is een super-giant [VD, waarom streepje? – reactie: wordt bij herziening binnenkort weggehaald!]. Hij droeg een surahkleed en keek of er een soera te vinden is, waarin die paardenziekte, de surra(ziekte) te vinden is. Elk van de verzen van een soera in de Koran heet een Koranvers of aya. Het suramin is een zeer giftig geneesmiddel tegen de slaapziekte (nona; de trypanosomen worden overgebracht door de tseetseevlieg). De encefalitis postvaccinalis is een hersenontsteking optredend na het inenten met koepokstof, de encefalitis lethargica is de slaapziekte. Een SUV [sport(s) utility vehicle]: luxejeep. Een Sydneyer kan op een sydniër rijden.

3. Binnen het corps heersen corporale gewoonten. SWOT-analyse: strengths, weaknesses, opportunities, threats. Een taddart is een rechthoekig huis met één verdieping in Noord-Afrika. Een tapu is een amulet en een poku een liedje. Ook ‘De zeven zussen’ is een heptalogie. Ze hebben zich tegoed gedaan aan die lekkernijen. Je moet anderen niet tekortdoen. Drs. P is met punt. Nadat er theegezet [GB, VD ook los] was, werd er theegedronken [idem!] (je kon ook thee-citroen krijgen) met twijfel of deze thee afkomstig was van een echte theedief, zoals die t-dief, die “Hij steel” uitsprak, beweerde. Bij postzegels is tête-bêche zoiets als kop aan staart (niet: kop aan kont!), een soort kop-staartbotsing bij de filatelisten dus. Wist je dat ‘thebaïde’ feitelijk naar Thebe (hoofdstad van Beotië) verwijst? Vgl. Thebaan en een sfinx.

4. De Thebaanse zwaan was trouwens de bijnaam van de Griekse dichter Pindarus. Er was een tigtal, preciezer: er waren tig duizend en nog preciezer: er waren circa zevenduizend afgekeurde producten. Een tomboy is een jongensmeisje (meisje dat zich jongensachtig gedraagt), maar wat is een femboy, een meisjesjongen? Toot, totebel, teutebel, morsebel. Sommige ganzeriken kunnen vliegen, andere niet. Die Toscanen roken toscaners. Hoe lang is die vlaggenmast en hoelang is hij die nu al aan het schilderen? Zij giechelde, toen hij de tour de
passe-passe binnenliep. Die tractor heeft al elektrische tractie. De tractus umbilicalis is de navelstreng. Dat is nog trashyer, waardelozer dus. Een trammer gaat niet met de trein; een tremmer doet iets met kolen op een stoomschip. Trichineus varkensvlees kan trichinose geven.

5. De troupier en het baseballgroupie hebben samen een trottinet(te) aangeschaft. De eerlijke vindster werd rijkelijk beloond. Haar bemoederende trouwma is een waar trauma voor haar. Een trucker truckt met zijn trekker of rijdt ook wel met een XXL-truck [zie ook verderop] of ecocombi. Tsores zijn sores, zorgen. De tsjolent is warm eten voor sabbat, dat tevoren wordt bereid en vervolgens warm wordt gehouden [ww. warm houden, wel warmhouder, warmhoudplaat]. De turco belandde in Turkmenistan. Je kunt eruitzien als een turk en roken als een Turk. Karel zij tegen Harmen: “Hé Truus (truus), komt er nog wat van?” Hij is ervan doordrongen dat hij ervandoor moet gaan. Een ufo (unidentified flying – ook: floating – object, vliegende schotel) is een uap (unidentified aerial phenomenon). Een uretrorragie is niet echt fijn.

6. De leerling werd de klas uit gestuurd, de spion werd de laan uit gestuurd, omdat hij een vals bericht uitstuurde. Hij is lid van een ultra-alt-rechtse partij. Daar wil ik van af zijn. Je kunt maar ervan af zijn. Kun je dat van je afzetten? Je moet niet van je af bijten. Leuke jongens en meisjes, die Vendéeërs en Vendéesen! Bij Schiedam wilden sommigen verdergaan (met fietsen), anderen wilden zelfs verder gaan dan Delft. Een ouijabord [wie-jaa] communiceert met geesten, de ouguiya is de vroegere munteenheid van Mauritanië (MRO, thans: MRU). USB staat voor universal serial bus. De pannenkoek was vers bereid, versgebakken. Heeft (hebben) de Verts/ALE (= V/ALE), de Verts/Alliance Libre Européenne (fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie) in het Europees Parlement veel stemmen gehaald?

7. Ze waren veruit de beste, maar hun onderlinge prestaties lagen ver uit elkaar. De verzouten soep werd in de toch al verzoute rivier gegooid. Met een fedora (deukhoed) op maakte Churchill het V-teken. Het viet vo dao bestaat uit de gezamenlijke Vietnamese vechtsporten en de filosofie daarachter. Face to face kun je een face-to-facegesprek hebben en vis-à-vis een vis-à-visontmoeting. Als die brandstapel vlam vat, zul je niet snel kouvatten. Zo’n vluggertje is een quickie, een tussendoortje. Dat komt er nou van met die vluggerds, vluggerdjes. Piet is een harddraver van luie Kees. Als iemand vogelvrij verklaard is, is hij een vogelvrijverklaarde. De overspelige moest ploegtrekken. Wil je soms in het voorgeborchte van de hel terechtkomen? De linksbuiten zou zich vrijspelen.

8. Die vloek werd hem achternagegeven. Hoe krijg ik dat geld vrijgespeeld? In dat park mogen de honden vrij spelen. Een wacho is een kruising tussen een watje en een macho. Tegen de (taal)regels in krijgt een Wajonger een Wajong-uitkering. Nou ja, dan vergeten we dus het donorprincipe maar even … Ze is een wannabefilmster en een wannabe-idool. Hij zou weeromkomen en het mijne weerom geven. Een wegenwacht werkt voor de Wegenwacht. De wijdheid van de omgeving verbaasde hem, de weidsheid ook. Een lowbrow is verre van intellectueel. De bierbrouwer keek met gefronste wenkbrauwen naar het laatste gebrouwt. NB of N.Br. is de afkorting van noorderbreedte. Hij maakt voortdurend wheelies [ee – e] en stoppy’s [geen e – y]. Ik wil zo’n witteke van Hoegaarden. Een wijnproever zal in de regel wijn proeven.

9. Zal die winstgevende onderneming echt veel winst geven? Het was wrevel wekkend, maar vooral ijzing- en angst wekkend. Een wortelschietende plant is aan het wortel schieten, een lang staand persoon trouwens ook. De yo-app diende alleen om ‘yo’ naar je vrienden te appen. Die zagenzetter is een echte zagevent. Na een blauwe maandag wist ik al dat Black Friday gewoon zwarte vrijdag is. Met Z.W.t.W. wordt zuidwest ten westen bedoeld. Mokken is bouderen, chagrijnen of pruilen. Een zoetwatervis leeft in zoetwater en niet in zoutwater of een zoutwaterbekken. Ben jij de laatste? Zo niet (zoniet, zo nee), dan volgen er meer. Een zwart-Amerikaans persoon komt uit zwart Amerika. Zij zijn lid van de zwartekousenkerk [streng protestants kerkgenootschap, hoedjeskerk]. Daar is een zuiderzeekwallenwalhalla.

10. S is small, XS is extra small, XXS is extra extra small en XXXS is extra extra extra small, vgl. ook L, XL, XXL en XXXL. Zij draagt een XL-trui, hij een XXS-truitje. XSL is de eXtensible Stylesheet Language, een markeertaal. De seksextensie is xxx. XML is de eXtensible Markup Language en XHTML is de eXtensible HyperText Markup Language. Onder pretext van is met een voorwendsel en zoiets kan een aanwensel worden. Zij runnen een dotcombedrijf. Ook ‘txt’ [text] en ‘doc’ zijn bestandsextensies. Op die boerderij worden de koeien gevetweid. ESBL is in de biologie extended spectrum beta-lactamase, een enzym, afgescheiden door bepaalde bacteriën, dat de werkzaamheid van sommige antibiotica tenietdoet. De extensie is html, de naam van het systeem HTML (beide: Hypertext Markup Language).