3699 Dictee zondag 17-11-2024 (1) – dictee Oefendictee november 2024 (2), tevens Dictee van de Dag 1178 √

Dictee – dictees [3699]

Oefendictee november 2024 (2)

1. Ik nodig je uit voor het déjeuner dînatoire. Dit is delfts of oud delfts, maar geen Delfts blauw. Dat gebied is door de zee gedemarqueerd, dieren kunnen hun territorium markeren (bv. door een geurvlag). Bene vale (b.v.), vaarwel! Een
demi-fortune is een rijtuig met één paard; een
demi-fond vind je bij het baanwielrennen. Een demiclown treedt op voor demente mensen. De SMI is de Swiss Market Index (de beursindex van Zürich). Bij ballet heb je demi-pliés en grand(s) pliés, zeg maar: plieetjes. Ken je deze woorden: aedesmug (gele koorts, dengue en zika), arbovirus (kan zoönose veroorzaken, bv. het chikungunya-, dengue-, gelekoorts-, westnijl- en zikavirus), dandykoorts (dengue, knokkelkoorts – ook: dadelziekte), gelekoorts- of denguemug en een klimaatziekte zoals malaria?

2. Geërgerd, uit dépit, gaf hij er de brui aan. In ‘mañana’ komt een diakriet, diacriticum, diakritisch teken voor. Welke ascendanten hebben zijn ascendenten? De dtp’er dtp’de vrolijk voort en is nog niet uitge-dtp’d [desktoppublishing]. Tegenwoordig mogen ‘des Pudels Kern’ en ‘des poedels kern’ allebei. De struik was dichtbegroeid en dicht bebladerd. Kun je dat uit elkaar houden: dibenzopyrrool [carbazool] en (di)benzoylperoxide? Bij hem was die kwestie diepdoordacht en diep doorleefd. Dispar vulgo is afwijkend van het gewone volk. Dispereren is despereren [J.P. Coen (archaïsch): “Dispereert niet!”]. Met die situatie heeft hij goed gecoopt. Er waren ditjes en datjes: hij had veel noten op zijn zang. In de Tweede Kamer werden harde noten gekraakt. Dysfasie en dysfagie betreffen resp. spreken en slikken. Logenstraffen: meer dan loochenen.

3. Dat is geen Achter-, maar Voor-Indische geschiedenis. Tel mee: één djilbab, twee djalabib [sluier]. Raceauto’s rijden met DRS’en (drag reduction system). Dat onderwerp is nu wel
dood/kapotgeanalyseerd. Dos-à-dos is rug tegen rug,
rug-aan-rug. In het echie is ecchymose een bloeduitstorting onder de huid. Met een ellenmaat of
-stok kun je de lengte controleren van de ellepijp, die van pink naar elleboog loopt. Aan dat laatste kun je iets afvegen; je kunt ook iets aan je pollevieën vegen [hak van schoen, ook pollevij]. Met elusief gedrag voorkom je botsingen. Wie was de laatste paus emeritus, emeritus paus? De Enschedeër en de Goereeër raakten slaags. Bart Veldkamp is een schaatsbelg [VD, GB: schaats-Belg?]. Een epifanie is een verhelderend inzicht. Wij eropaf en eropin slaan! Het zou er heet aan toegaan.

4. Zouden zij erop uit zijn om ervandoor te gaan? De vier plantensoorten voor Soekot (Loofhuttenfeest, Tabernakelfeest) zijn aravot (mv.), etrog(im – VD), hadassim (mv.) en loelav(s/im – VD). Een loofhut is trouwens een soeke/a [mv. soekes/soekot]. Hij kon het evenmin, net zomin als jij oplossen. Quectometer [qm, 10^-30], rontometer [rm, 10^-27], yoctometer [ym, 10^-24], zeptometer [zm, 10^-21], attometer [am,10^-18], femtometer [fm,10^-15], picometer [pm, 10^-12], nanometer [nm, 10^-9], micrometer [μm,10^-6], millimeter [mm, 10^-3], centimeter [cm, 10^-2], decimeter [dm, 10^-1], meter [m, 10^0], decameter [dam, 10^2], hectometer [hm, 10^2], kilometer [km, 10^3], myriade [10^4], lakh [10^5], megameter [Mm, 10^6 – miljoen], gigameter [Gm, 10^9 – miljard], terameter [Tm, 10^12], petameter [Pm, 10^15], exameter [Em, 10^18], zettameter [Zm, 10^21], yottameter [Ym, 10^24], ronnameter [Rm, 10^27], quettameter [Qm, 10^30]; grote getallen: googol [10^100] en googolplex [10^googol].

5. Een croquis is een schets, zelfde mv. Excuus, is het woord ‘exercitie’ een exemptie (uitzondering)? Wat is zij een farouche meid, zeg! Dat is felkleurig oftewel felgekleurd. Ik kom je even fêteren. Glansgaren heet fil d’Écosse. Een filler was een honderdste forint (Hongarije, HUF). Dat is nu weer typisch zo’n fine-fleurvoorrecht. Een geflenste walvis kun je zo maar niet flenzen [neersmijten]. De foerage werd gefourneerd. Een kordelier is een minderbroeder. Een Savooiaard komt uit Savoie. Ook amelanchier [krentenboompje], marmot, reblochon [kaas] en reblochon zijn aan Savoie gelieerd. Niet met je handen friemelen in een wriemelende mierenhoop!

6. Gekwantiseerd is uitgedrukt in quanten (vgl. quantenchemie en kwantumchemie). De Hof van Olijven is de olijfhof. Hij is niet gereïncarneerd, maar gere-integreerd. Onder het genot van een geuze(lambiek) zongen ze het overbekende geuzenlied. Een girande is een springfontein of een bundel vuurpijlen. Een godsakker of Gods akker
[’s Heren akker] mag allebei. De pistacheboom is een groeneamandelboom. Wat kan een halfanalfabeet nog wel? Lezen! Half bloot is half ontbloot. Deze hond is een harrier, geen havanezer. Een hel(l)uo librorum is boekenverslinder (die het gelezene niet in zijn geest verwerkt). Echt waar, weer een Holland achtoverwinning [VD, beter lijkt: Acht]? Ons huis van Oranje, ons Koninklijk Huis, ons Oranjehuis heeft sterke banden met het koningshuis van Engeland. Een impegno is een borgstelling.

7. Hij heeft gejensd, hij hield niet op met jenzen. Hebben jullie die jeep [Engels: G.P., General Purpose] nog? Wie ja zegt is een jazegger, wie een ja-stem uitbrengt is een ja-stemmer, denk ook aan het nee zeggen van de neezegger. Een johannesridder is een johannieterridder, niet te verwarren met een Maltezer ridder. Als zijn joppie niet af is, zal hij wel weer Joppie [kleine Job] zijn. De jonge turken stonden veranderingen voor. Kijk: wen jordaanzanger met een jordaanvibrato. De judaïca staan tegenover de hebraïca [verzamelingen boeken]. Na de cesartherapie nuttigden we caesarsalade. Hij is van zijn kabas, niet goed bij zijn hoofd dus. Een kaffervink is een wida. Een Kamper steur is een kampersteur. Die kanenkoek is voor honden en varkens. De camelot (straatventer) heeft kamelot (zekere stof) uitgevent. Op het kampanjedek werd campagne gevoerd.

8. Een caret is een dakje en karet is rubber. Met zijn carottespel biljartte hij de hoofdprijs bij elkaar: een zak carotten. De kawaii is een Japanse levensstijl. Hij is vogelliefhebber en chewinggumminnaar [minnaar van chewinggum]: een echte kauwgek! Ter wille [los!] of om den wille van de of het smeer likt de kat de kandeleer [vero: kandelaar]. Een NIPT-test, NIPT of NIP-test is een niet-invasieve prenatale test. Een vliegende kiep is een multifunctionele keeper. Het Hemelse Rijk, het Rijk van het Midden is China en een Chinees is zoon van het Hemelse Rijk en de keizer van China is Zoon des hemels. In de Kerkelijke Staat (voorloper Vaticaanstad), in moslimkringen en in de politiek vindt veel discussie plaats over Kerk en Staat. Een keppekind is een lieveling, troetelkind. Een K(i)B heeft 24 bytes meer dan een kB.

9. Kersenlikeur is kirsch(wasser). Alles kits met de kids? Een ket (paard) wordt ook wel kid genoemd. Die klassenleraar was een klasseleraar; hij reed in een klassewagen of -auto. Zij is een prominente skiester en skister. Hij heeft kei-, knetter-, knoert- en knotsgekke fratsen. Ziedend- of kokendheet, gloeiend heet, wit heet was hij. We komen er weer bekaaid van af. KM is de Koninklijke Marine, KMar de Koninklijke Marechaussee en KMarns is het Korps Mariniers. In lang vervlogen tijden had ik nog weleens een kortdurende affaire (d’amour), soms ook een poignante (schrijnend, navrant) liefdesgeschiedenis. Valt dit onder het costumier recht? De kortte van het leven moet je niet onderschatten. Eerst het kouwtje, dan het vrouwtje. Het kruitschip meerde aan bij de kruidhof. Zullen we alle twee een kwart aal nemen?

10. Twee kruisfeesten zijn Kruisvinding en Kruisverheffing. Wat is erger: kwaadspreken of kwaad zaaien? Uit de opbrengst van de grondkwekwe kochten ze ook nog kweekwee. Kyfose is achterwaartse, scoliose zijwaartse ruggengraatverkromming. Ik moest ver reiken, ik zou me bijna verreiken, maar het resultaat was dat ik me kon verrijken met gestolen waar. Zijn er berg-Schotten [Hooglanders in Schotland] die Laagland-Schots spreken? De lapjeskat zat in de zak van zijn labjas. Ik ben mij het leblam (het leplazarus) geschrokken toen het leplam (potlam) van de trap viel. Het lijdt geen twijfel dat zij een kwijnend bestaan leiden. Onder de lindeboom aten ze linzensoep. Wat des Ptolemaeus is, is ptolemeïsch. Hij is een van de allerallerloucheste types. De lullenman sloeg alarm via zijn lullepijp. Houd maat, houdt u moed en houd u goed!