Dictee - dictees [1360]
Dictee 589
(DLXXXIX) Specialistendictee (03-02-2013)
1. Als het tussen ons klikt, hebben we een klik (VD, match – GB click = klikken op een link). Hij
riep 'kiep kiep kiep' en strooide maiskorrels (BE: maïskorrels).
Ik ben niet kierem, niet kierewiet. Zijn kiesheid verried (verraadde) zijn kiese inborst. Wat is het
bijzondere aan een pebblebedreactor [kernreactor
met soort verrijkte 'knikkers']? Kiezellei is lydiet [en lyddiet ontplofbaar, melaniet] en kiezelsinter
is geiseriet. Ik heb geen chowchow [keeshond],
maar een chihuahua [klein soort hond] uitgekozen.
Dat liep in de kijkerd. Heb jij nog ooit kijk- en luistergeld betaald? Mag ik u
een welgemeende raad geven? Je gaat toch niet in je kilt onder de quilt liggen?
Een voetbaljongen kickt op zijn kicksen [VD 2018]. Je hebt kil- [kielbord
= plank van een kielgoot] en bilborden [ankervoering].
Ik was getuige van een keivenijnige kijvage [kijverij,
gekijf, gekibbel] met een loei-interessante afloop door een
mega-anticlimax. In de Dordtse (VD, Rijkswaterstaat, internet: sch) Kil kwam Kille
Kobus [de dood] langs. De killdeerplevier
heeft een korte snavel. Een ladykiller moet een killersinstinct hebben. Een
killerheel is een stilettohak. Hoe spreek je 'kilometerslang' uit? Is die
giftig? Nee, lang! Hij is een onnozelaar.
2. Oude
sagen spreken van de Kimbrische vloed (de Kimbren
vormden een oude Germaanse volksstam). Ook vandaag zal de zon weer ter
kimme dalen. Een kinaonderneming haalt uit kina's kina-extract. Kinase is een
enzym dat fosfaatgroepen van ATP (adenosinetrifosfaat)
kan overdragen op organische moleculen. Wat is een Kind
van Staat [van
staatswege opgevoed lid van het koningshuis] en wat een kind der Fortuin (van Fortuna – gelukskind)?
Pueriel [kinderlijk] is iets anders dan
puberaal [puberachtig]. Wat is dat nu toch
voor een kinderage (niet meer in VD 2015 -
kinderachtigheid)? Cavaquinho's zijn Portugese, kleine viersnarige
tokkelinstrumenten. Een kinderbijbel bevat veel Bijbelverhalen. Die boeken kun
je in de Kinderboekenweek in de kinderboekhandel kopen. Op de Eiffeltoren kun
je de kimduiking [verschil zichtbare en wezenlijke
gezichtseinder] ervaren. Hoeveel cent zou
zo'n sent [lijst,
gording op de spanten van een schip] nou heel vroeger gekost hebben? Met
kinderdag (dan heerst de kinderbisschop = voor 1
dag de baas! VN: dag van het kind) wordt Onnozele-Kinderen (onnozele-kinderendag of Allerkinderen) bedoeld.
Een kinderhansop is een apenbroekje.
3. Harissa
is een Noord-Afrikaanse pittige saus, capoeira [uitspraak!]
is een Braziliaanse zelfverdedigingstechniek, caipirinha een cocktail van onder
andere cachaça en een casarca een eendachtige, oranjebruine vogel uit Zuidoost-Europa.
Een kinderpreek [voor de kinderen] is een kinderpredicatie. Waarom heet een
kinderplantje ook
kindje-op-moeders-schoot? Op de
bladvoet worden jonge plantjes gevormd! Wanneer vond de Kinderkruistocht
plaats? In 1212. In de muziek is obliquus met
traps- of sprongsgewijze voortschrijding. De huisdokter had het druk: een
verbrande oesophagus [slokdarm]
en een geval van oftalmorragie [bloeduitstorting
binnen het oog]. Een nuka [nuchter kalf]
nuken [met kernwapens uitschakelen] is wel
erg overdreven, een computer [zonder kernwapens,
laten crashen door malware] minder. Eén nouveau riche, tien nouveaux
riches. Het bedrijf publiceerde negenmaands cijfers (negenmaandscijfers) en de secretaresse
kreeg een achtmaands kindje (achtmaandskindje).
Een neerlandicus houdt zich ook bezig met Nederlandkunde.
4. Voor een
minutieus onderzoek naar de nifty fifty [beurs New York] werden deze fiftyfifty (pondspondsgewijs) verdeeld. Een
van-negen-tot-vijftype heeft een negen-tot-vijfmentaliteit. Een nègre is een spookschrijver, een ghostwriter.
Een nehrung is een zandige landtong voor een haf, een strandwal. 'Ante mortem'
is een bijwoord (vóór de dood – A.M. – niet in
wdb.), daarom is een postmortaal onderzoek, een onderzoek post mortem (!), nu ook een
post-mortemonderzoek. NB 'Ad
mortem' is 'tot de dood'. Die
niet-brandende vraag is nog niet
beantwoord. Kine is een verkorting van kinesitherapie. Cinchonisme is
kininevergiftiging. Kinhins zijn zenboeddhistische loopmeditaties. Hij kreeg
een oorveeg, een kinnebakslag. Voor kinnef [ongedierte,
luizen] heb je een luizenkam [SR: Nisskakam] nodig.
Een voorbeeld van een gerecht met kip en kerrie (kip
kerrie) is kipkerriesalade. Doe mij maar een kipfiletje. Daargelaten wat
'men' ervan vond, heb ik mijn hele boeltje bij de preses gedumpt, het daar
gelaten en het daarbij gelaten. Dat ei is recentelijk gekipt [o.a. kapen].
5. Krijg nou de pip [div. kwalen – verwensing]! Een kippertje is een
brado [zekere haring]. Een kipptoestel [ih] wordt in het laboratorium gebruikt. Kijk,
daar krijg ik nou kippenvel van. Hij smeerde
kips [(merk) leverworst] op zijn brood. Een Kiribatiër komt
uit Kiribati [Grote Oceaan]. Het waren er
kirakira 50 (vijftig). De ziekte van
Pfeiffer (kortweg: pfeiffer) is de
kissingdisease. Alles kits (oké) met de
kids? Kitharai (kithara's) zijn
snaarinstrumenten uit de Griekse oudheid. Zij is het kitschyst van de drie.
Waar zijn de kittens [jonge kat]? Kijk, daar
rijdt een kittig paartje op kittige paardjes. Hoeveel kiwidollar
[Nieuw-Zeeland] is dat? De KKK is de Ku-Klux-Klan.
Ik zal het nog één keer ten klaarsten (onmiskenbaar)
zeggen. Kan je dit vanmiddag nog klaarkrijgen? Ik zal klaarstaan, als ik
tenminste niet te veel klaartjes [van: klare]
opheb.
6. Jan is een olijke en een lange, maar zeker geen
houten of stijve klaas. En Klaas is een janhen [sul].
Op klaasavond [sinterklaasavond] eten we
klaasjes [speculaasje] en klaasjesperen. Zo
gaan we de kladderadatsch [economische of morele
instorting] tegemoet. 't Is godgeklaagd, dat voetbalvandalisme. Met een
omphalos (navelsteen)
werd het midden van de wereld, een land of een stad gemarkeerd. Noem alle OPEC-landen op. Door onychofagie [nagelbijten] kan onycholyse [loslaten nagel]
ontstaan en krijg je gemakkelijk onychitis (ontsteking van het
nagelbed, zei de dokter). Het ootje-bot [spel]
wordt nog maar weinig gespeeld. Boter-kaas-en-eieren daarentegen is in. Een OON
is Officier, een RON Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Ze hadden een op-en-afrelatie (knipperlichtrelatie).
Als je onderdak krijgt, ben je onder dak. Kinderen, daar komt Klaas Vaak! Ik
kon het op een na laatste exemplaar kopen. Zoek eens ergens op wat oarsen [boordroeien] is. Deze nijlgau (letterlijk: blauwe koe – soort antilope – term uit het
Hindi) is niet naar de Nijl genoemd. Een nitpicker is een foutspotter [o.a. in films].
7. Hij is
een noorderling (GB ook: noordeling). Ik sta
een
no-nonsenseaanpak met lik-op-stukbeleid voor. Hij draagt altijd een nonde(d)juke
[vlinderdas]. Een norfolkpakje werd
oorspronkelijk in Norfolk gedragen bij de eendenjacht. Het norwalkvirus is een
bepaald norovirus dat maag-darmcatarre kan veroorzaken. Het NOS Journaal (eigennaam, ook wel: GB, VD: NOS-journaal) komt
vanuit een der NOS-studio's. Dat ligt op 38 graden N.B. (noorderbreedte). Met de Noordpool wordt het noordpoolgebied
bedoeld. Een novicemeester begeleidt het noviciaat. De genoyauteerde [infiltreren] spion kreeg de elektrische stoel.
Het gebeurde allemaal in een dickensiaanse [Charles
Dickens] setting. Een mc, master of
ceremonies, wordt ook wel (mc =) mike
controller [niet in wdb.] genoemd. Geef die
drinkebroer [dronkenman]
nog maar een paitje [jenever]. Geelhart(hout) is geen hardhout, maar pakoeli (kernhout voor
meubelstukken). Ziende blind (caligare in
sole) is niet alleen een medisch wonder, maar ook een oxymoron. Je hebt
dan in ieder geval overduidelijk oog- of kopkleppen op.
8. Logisch toch: opgijnen [ophijsen]
doe je met een gijn, opgeien [schoten naar binnen
halen] met een gei. In de opera buffa (opéra
bouffe, luchtig) zong een bas-buffo (buffo, buffobas). Nee, geen ophicleïde [voorloper tuba],
geef mij maar een eufonium [tenortuba], of – domme vraag – zijn die wellicht
hetzelfde? Nee, dus. De Ouden zijn de volken van
de oudheid, de Grieken en Romeinen. De Oude van dagen is niet Methusalem, maar God.
Neobejaarden (?) vertonen geen ouden-van-dagengedrag. Kenmerkt een orpheusgrasmus
zich door zijn orfische getjilp (gesjilp, getsjilp, getjirp, getsjirp, gesjirp)? Open vraag! Van Aken tot Pasen is hetzelfde als van
Maastricht tot Allerheiligen. Met Allerkinderen wordt Onnozele-Kinderen (onnozele-kinderendag) bedoeld.
De Allerheiligenvloed is uniek, een allerheiligenzomer (oudewijvenzomer)
niet. Een van de nonouders is de
nu-of-nooitmoeder. We hadden er nuits blanches [slapeloze
nachten] van. In Nederland worden met nuggers niet-uitkeringsgerechtigde
werkzoekenden bedoeld. Het numineuze? Aanduiding van de
irrationele bestanddelen in het heilige, het goddelijke dat een mysterie is,
dat fascineert en doet beven!
9. De
juffertjes-in-'t-groen kun je plukken (Nigella damascena) of drinken [bep. likeur, die o.a. curaçao en persico bevat].
Het Numidisch juffertje is een kraanvogel. Ik ben op zoek naar een heldere
omschrijving van nuisancevalue. Overlast. Een
numismaticus bestudeert de munt- of penningkunde. Wat is het verschil tussen remunereren
[betalen, belonen. salariëren] en
renumereren [terugbetalen]? Het orgaan
vertoonde oedemateuze [waterzuchtige] zwellingen.
De langue d'oc [Occitaans, beneden de Loire]
en de langue d'oïl [boven de Loire, vormgever
moderne Frans] verschillen nogal. De term ocelot [oo-suh-loht] (pardelkat)
komt uit het Nahuatl. Een ochèma is een astraallichaam. De minderbroeders
hebben O.F.M. achter hun naam. Offline staat al wel in de woordenboeken,
offscreen (en ook: off screen! - 2018) nog
niet. Wil je de olie- en azijnfles even aangeven? O ja, het olie-en-azijnstel is ook goed, hoor. Een oboe [oo-boo-wee]
d'amore is een soort hobo. Een obligaatpartij is een obbligatopartij [partij kan niet weggelaten worden]. De liefde van
de man gaat vooreerst door de oesophagus [slokdarm, pas op voor esofagitis!], dan door de
maag. Dat was voor spreker een lastige oeps-vraag. De kleur was offwhite [gebroken wit].
10. Hij
moest afgekort [onzelieveheer]
'O.L.H.-Hemelvaart' opschrijven. Op Hemelvaart wordt de hemelvaart herdacht. De
Maria-Hemelvaart (ook Maria-Tenhemelopneming, Onze-Lieve-Vrouwe-Hemelvaart of afgekort O.L.V.-Hemelvaart) valt dit jaar op woensdag. Wanneer valt dit jaar de
hepivakantie [tussen Hemelvaart en Pinksteren]?
De claque [ingehuurd klapvee] applaudisseerde
en maakte klakgeluiden [klakkend]. Een der
claqueurs had een klak (gibus, klaphoed) op.
Voor de naden van een schip heb je een klamaai-ijzer [kalfaatijzer
– breeuwijzer, drijfijzer – met breed blad en lange steel] nodig. Een
sordino (VD ook: sourdine) is een
klankdemper. Sonic boom(s)? Dubbele harde knal die het gevolg is van de schokgolf die ontstaat
als een vliegtuig de geluidsbarrière doorbreekt!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten