0957 Dictee maandag 26 sep 2016 (1): Dictee Lisser Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0957]

Dictee Lisse 2016

Leuteren (auteur: Jeanette Loos, dorpsdichter)

1. Nederlanders staan bekend als authentieke koffieleuten.

2. Een bakkie troost met een froufroutje is zo oud-Hollands.

3. De cafeïne, ook in een cappuccino, maakt de tongen los, over het abominabele weer, de voluptueuze collega met de te kleine pardessus en natuurlijk voetbal.

4. De speelstijl catenaccio en de hattrick worden op maandagmorgen bij het espressoapparaat bediscussieerd.

5. Bij theeleuten gaat dat anders.

6. Zenboeddhisme en thee zijn in China verbonden door een Indiase monnik.

7. Daarom zet thee ons aan tot filosofische mijmeringen.

8. Het theezakjeslabeltje met vragen helpt daar heden ten dage bij.

9. Welke gave zou je willen hebben?

10 Ik drink groene thee, zonder theïne en met veel antioxidanten, denk en beantwoord: vrede stichten. [gave = 'vrede stichten' of 'die van vredestichter']

11. Deze momenten van rust hebben bierdrinkers niet.

12. Zij zetten ook geen boom op over oscillatie of survivallen.

13. Water, mout, gist en meegekookte hopbellen zorgen al gauw [= al snel, ook goed: algauw = spoedig] voor slap geouwehoer.

14. Wijndrinkers praten met de sommelier over vinificatie, tannine en de afdronk.

15. Waterdrinkers houden na hun excretie, causerieën met de toiletjuffrouw.

16. Caseïne in koemelk leidt tot farmaceutische gesprekken met de huisarts.

17. Smoothiedrinkers, vaak ook smörrebröd- en gojibeseters, converseren erop los in de sportschool. [ook: smørrebrød, VD, GB heeft beide!] 

18. Kortom, hoe u socializet komt door hetgeen u drinkt.

 
 
  

0956 Dictee zondag 25 sep 2016 (1): dictee Column Tiereliereliere √

Dictee - dictees [0956]

Tiereliereliere

1. Soms krijg ik de meest wilde ideeën, ze ontstaan als een tierelier: lopen als een tierelier is zeer goed lopen, branden als een tierelier is zeer fel branden. Tiereliere is gek (dat werk is om er tiereliere van te worden) of dronken. Tierelieren (ww.) = 1) een eenvoudig en opgewekt muzikaal geluid doen horen (= kwinkeleren): de vogels tierelieren, de orgels zijn aan het tierelieren en 2) niet algemeen pret maken, aan de zwier gaan.

2. Maar waar het me om te doen was: ik wilde weleens kijken wat '*iere' bij VD opleverde. Allereerst de Italiaanse woorden (zonder accent grave): condottiere (mv. -i of -es) = aanvoerder van huursoldaten, m.n. in het Italië van de 14e en 15e eeuw, consigliere (mv. -i) = 1) raadsman van de maffia, 2) ongunstig: raadsman in het algemeen, gonfalonniere (mv. -es) = 1) drager van een gonfalon (rooms-katholiek: aan een dwarsstok hangend kerkvaandel met twee of drie slippen), 2) burgemeester, (hopfalderiere = hopsasa en een kanseliere is een vrouwelijke kanselier), (piere – alleen in de verbinding: (uitdrukking) in zijn dooie piere eentje = helemaal alleen; vergelijk: zo dood als een pier = aardworm), (schmiere = rondtrekkende troep toneelspelers van lage klasse) en (triëre = oorlogsschip in de oudheid, galei waarin elke riem door drie roeiers gehanteerd werd).

3. De meeste woorden met accent grave komen uit het Frans. Simpele woorden als carrière, volière en barrière laat ik weg. Interessante woorden en uitdrukkingen zijn: à la jardinière = (culinair) met groenten opgemaakt, à la meunière = van vis, ook wel van schelp- en schaaldieren voor het bakken door de bloem gehaald: tong, mosselen, tarbot, schol, rog, forel, visfilet à la meunière, avant-première = voorpremière, blitzcarrière, bloed-hersenbarrière, bonbonnière = o.a. bonbondoosje, boutonnière = in het knoopsgat gedragen bloem of teken van een ridderorde, brassière = beha of jumper, cafetière = koffiepot waarin koffie wordt gezet door grofgemalen koffie met heet water te laten trekken en het koffiedik vervolgens met een filter naar de bodem te verplaatsen, waarna de koffie uitgeschonken wordt, caissière = kassière, cantinière = 1) marketentster, 2) kantinehoudster, kantinemedewerkster, caponnière (kippenhok) = een term uit de vestingbouw, chambrière = rijzweep, soepele stok met een leren riem aan een uiteinde, gebruikt bij het africhten van paarden in de manege, chiffonnière = hoge ladekast, corsetière = korsettenmaakster, costumière = kostuumnaaister, derrière = achterste, billen, douairière = weduwe van adellijken of aanzienlijken huize, en arrière = achterwaarts (antoniem: en avant), ferronnière = zeker voorhoofdssieraad, filière = (handel) reeks van contracten bij termijnaffaires, garçonnière = vrijgezellenwoning, vrijgezellenkamer, garderobière = garderobejuffrouw, gouttière = (grafische industrie) dubbele, parallel lopende haarlijntjes, jardinière = o.a. meubel met een kostbare bloemenvaas of -bak, lavallière = gestrikte das met breed uitlopende einden, ménière = de ziekte van Ménière, molière = lage (heren)schoen met vetersluiting, montgolfière = luchtballon die door verwarmde lucht opstijgt (ook: windbuil), pépinière = boomkwekerij, plafonnière = lamphouder, lampvoet onmiddellijk tegen het plafond, plombière = portie ijs van twee of meer soorten (waarbij vruchtenijs) met gekonfijte vruchten, portière = zwaar gordijn voor deuren of ramen, soms door een koord opgenomen, printanière = (stofnaam) met jonge groenten bereide soep, Salpêtrière = groot oud gebouw in Parijs, gebruikt als vrouwengast- en ziekenhuis, son et lumière =
klank-en-lichtspel en tapissière = vanbinnen gecapitonneerde grote verhuiswagen.

4. En à propos: geldt niet voor ieder mens dat hij op sterven na dood is?

 
 

0955 Dictee woensdag 21 sep 2016 (1): dictee Groot Krimpens Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0955]

Groot Krimpens Dictee 2016

Parel in de polder (auteur: Huib Neven)

1. Wie kent niet dat pittoreske Zuid-Hollandse dorp, gelegen aan de rivier die ruraal meandert door het oer-Hollandse, laaggelegen polderlandschap. Komend vanuit noordwestelijke richting rijd je met je twee- of vierwieler over de Algerabrug, als die tenminste niet zijn klep heeft opengesperd om de recreatie- en beroepsscheepvaart genereus en loyaal doorgang te verlenen. U moet weten dat de Hollandse IJssel [VD; RWS ook wel: Hollandsche; ongeschikt voor een dictee] deel uitmaakt van de zogenoemde Staande Mast Route [eigennaam; anders: staandemastroute], wat inhoudt dat de crew van een plezierjacht de rechtopstaande mast niet hoeft te strijken. De consequentie hiervan is ondraaglijk fileleed tijdens het woon-werkverkeer.

2. Het is voorwaar geen sinecure, als je op de Van Rijckevorselweg of op de Algeraweg je zit te verbijten terwijl moeder de vrouw, of, als u die uitdrukking te seksistisch vindt: vader de man, reikhalzend je komst verbeidt en ten langen leste het verpieterde diner in Marco's [wethouder] ondergrondse container deponeert. Als je Krimpen aan den IJssel van de andere kant benadert, word je hoogstwaarschijnlijk gevrijwaard van deze excessieve misère. Zonder meer kun je ervan uitgaan dat je op de C.G. Roosweg niet geobstrueerd wordt door odieuze verkeersinfarcten.

3. De toegankelijkheid van Krimpen aan den IJssel mag dan een heikel discussieonderwerp zijn, als je de gemeente eenmaal bent binnengereden, ben je voorgoed verkocht. Als een fonkelende smaragd ligt het dorp ingebed in groenkleurige bosschages, liefderijk omarmd door het groengrijze water van de IJssel. Vooral in de eclatante zonneschijn ziet het er op z'n appetijtelijkst uit. Brede alleeën en deftige dreven leiden je naar attractieve woonwijken met eengezinshuizen, twee-onder-een-kapwoningen en luxueuze appartementen, waarin een gemêleerde populatie van protestanten, rooms-katholieken, niet-christenen, islamieten en Zuid-Molukkers geenszins lijdt aan gevoelens van desintegratie.

4. Een multiculturele samenleving up-to-date. Een welvarende gemeente, misschien wel de welvarendste, daar in de periferie van de mystieke Krimpenerwaard. Tal van gerenommeerde supermarkten komen tegemoet aan de consumptieve behoeften van de Krimpenaren. In de schappen is een exuberant assortiment van producten uitgestald, waar mensen in derdewereldlanden bij zouden watertanden. Om maar te zwijgen over de jetcats gadgets die de Crimpenhof [winkelcentrum, Krimpenhof = partycentrum!] biedt.

5. Voor het jeugdige deel van de bevolking zijn er recreatiemogelijkheden in overvloed. Boerderij Klein Boveneind en zwembad De Lansingh beijveren zich om bij de kinderen in het gevlij te komen. In De Tuyter heeft het jeugd- en jongerenwerk zijn domicilie en bovendien maakt SYnerKri (eigennaam, minder goed: Synerkri) zich sterk voor een gevarieerd aanbod van sportactiviteiten en cultuureducatie. Je hebt mazzel als je in deze lokaliteit opgroeit.

6. Voor de adolescenten is het amusementsgehalte aanzienlijk minder abondant (ook: abundant, maar dat spreek je anders uit ...). De havisten, vwo'ers en ook de vmbo-leerlingen gaan bourgondisch uit hun dak in cafés, discotheken, koffieshops (GB en VD ook: coffeeshops) en andere uitgaansgelegenheden in de metropoolregio.

7. Wie is eigenlijk responsabel voor de bloei en ontplooiing van dit dorp? In het recentelijk nieuw gebouwde raadhuis zetelt de gemeenteraad met een keur aan competente employés. Ze beogen tezamen met het college van burgemeester en wethouders te allen tijde de prosperiteit van de ingezetenen.

8. Om de burgervader-scheidsrechter kunnen we niet heen. Deze dubbelfunctie brengt met zich mee dat hij zich in de raad(s)zaal (GB, VD) net zo relaxed opstelt als in het waterpolobassin. Hij is transparant als het glazen huis waarin de gemeenteraad normaliter vergadert. Velen hebben hem ge-sms't en de hele goegemeente kan hem via Facebook en Twitter op de voet volgen in al zijn doen en laten, althans, als de iPhones en pc's in voldoende mate zijn geüpgraded.

9. Krimpen aan den IJssel, een parel in de polder. Wie nu nog weifelt over de vraag of deze gemeente de riantste plek in onze Lage Landen is, moet een stupiditeit worden toegedicht die groter is dan van degene die in dit dictee meer dan 25 fouten scoort.

 

 

 

0954 Dictee dinsdag 20 sep 2016 (1): dictee Groot Hillegoms Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0954]

Groot Hillegoms Dictee 2016

(De onderstreepte woorden moesten worden ingevuld) 

Stijlvol Hillegom (auteur: Bram Rietveld)

1. Op 10 september werd de vlag gehesen bij de Maartenskerk als start van de Open Monumentendag in Hillegom. Deze oorspronkelijk 13e-eeuwse (13de-, dertiende-) kerk heeft geen festoenen [feston] of guirlandes en ook geen doksaal, maar wel prachtige traveeën en lateien.

2. Het vierde Cultuurweekend had een zeer gevarieerd aanbod. De jeugd kon bij De School experimenteren met muziekinstrumenten zoals de balalaika, de didgeridoo of de cimbaal. Volwassenen konden zich uitleven op het klavi/echord. Verder kon men genieten van
avant-gardetoneel of exposities bezoeken van voorwerpen uit de jugendstilperiode en de belle époque.

3. Ook culinair valt er veel te beleven in Hillegom. Er is een keur aan restaurants, waar o.a. bouillabaisse, bisque of crêpes geserveerd worden en sauzen, gearomatiseerd met diverse bouquets garnis (ook: bouquet garni's - GB/VD). Bij de diverse gangen worden wijnen uit Bordeauxs omgeving geschonken.

4. Duurzaamheid staat hier hoog in het vaandel. Het gebruik van zonne-energie, het principe van cradle-to-cradle en de toepassing van ledlampen en led-tv's zijn steeds meer de standaard. Reikhalzend zien we dan ook uit naar de nieuwe watertoren, waar deze elementen centraal staan bij vormgeving en inrichting.

5. Recentelijk vond ook het eerste Hillegomse Hondenevenement plaats. Menig hondenliefhebber was hier te vinden met zijn boxer, airedaleterriër of sint-bernardshond. Verenigingen op het gebied van kynologie probeerden nieuwe leden te werven en hulphond Keiko demonstreerde zijn kunnen. Hulphonden als Keiko kunnen ingezet worden voor mensen met o.a. dwarslaesie.

6. Vluchtelingen werden eind oktober 2015 van harte welkom geheten, Hier geen xenofobie, maar een super-de-luxe ontvangst met veel activiteiten voor de jeugd, gecoördineerd door een consciëntieuze jongerenwerker.

7. Op 7 september is in de Bibliotheek het Taalpunt geopend. Bij taal moet je in dit geval niet denken aan moeilijke woorden als linguïstiek of syntaxis. Het taalpunt is bedoeld om mensen te ondersteunen bij het leren van de Nederlandse taal. Je kunt er NT2-toetsen afleggen. Overigens kun je in de Bibliotheek ook James Joyce' beroemde roman Ulysses lenen.

8. De stijl van de jeugd is een ander chapiter: zij zijn helemaal swag. Zij whatsappen wat af op hun smartphones. En alles wordt uiteraard voortdurend geüpgraded.

9. In De (de) Hillegommer of het Witte Weekblad tref je regelmatig stijlfiguren aan. Het oxymoron bevat een innerlijke tegenstrijdigheid, zoals de bekende haat-liefdeverhouding. En wie kent niet de litotes? "De pro-Deoadvocaat achtte het niet onwaarschijnlijk dat het grootste deel van zijn clientèle vrijgesproken zou worden." Ten slotte de synecdoche, waarbij je neuzen kunt tellen terwijl je mensen bedoelt.

10. Hillegommers zijn gewone, bijzondere mensen. Er zijn Vinex'ers, religieuzes, fietssters en gogogirls, mensen die van lithografieën houden of van statten, takkewijven en naar verluidt zelfs mensen die lijden aan een hepatitis B-besmetting. Kortom een bonte mix.

 

 
 

0953 Dictee dinsdag 13 sep 2016 (1): dictee Ridderkerks Dictee 2016 √

Dictee – dictees [0953]

Dictee Ridderkerk 2016

Eerlijke handel (auteur: Jos Wesdijk)

1. Ridderkerk is sedert enige tijd fairtradegemeente. Daarmee is een heuse mijlpaal bereikt, op weg naar meer duurzaamheid. Eenieder kan het zien.

2. De geëmailleerde plaquettes hangen parmantig aan de lantaarnpalen langs onze toegangswegen. Van de ijveraars voor dit label, waarnaar reikhalzend werd uitgekeken, hadden het ook feeëriek geïllumineerde feeststraten mogen zijn.

3. Het verkrijgen van deze status is immers geen bagatelletje. Het is meer dan een modieuze gril of het uitvloeisel van een overpeinzing van een goocheme idealist. Met veel ijver en een coöperatieve attitude is er door velen enthousiast aan gewerkt.

4. Na veel tête-à-têtes met al dan niet van fairtradekoffie bereide cappuccino, overleg via gsm'etjes, heel wat ge-e-mailde en gedownloade kattebelletjes en briljante bestuurlijke manoeuvres is besloten de negotie van ons rijke Westen te gunnen aan
micro-economieën, om bijvoorbeeld coöperaties van agrariërs in Latijns-Amerika te steunen.

5. Een op reële productiekosten gebaseerde verkoopprijs is de ambitie, ook al is dat geen panacee voor alle mondiale problemen.

6. Steeds meer Ridderkerkse neringdoenden, met het fairtradecertificaat triomfantelijk boven de toonbank, omarmen deze ideologie. Een groeiend aantal detaillisten met animo voor eerlijke handel vervangt als het maar enigszins mogelijk is loyaal hun reguliere ventwaar consciëntieus door fairtradeproducten.

7. Nochtans zijn er te allen tijde de reacties van criticasters. Ze betwijfelen of het streven naar eerlijke handel substantiële zoden aan de dijk zet in derdewereldlanden, en of dat een verandering teweegbrengt in onze 24 uurseconomie.

8. Dat moet evenwel geen obstakel zijn om door te gaan, geen alibi om af te haken. De prominente bordjes langs onze wegen illustreren sowieso geen eindpunt maar een optimistisch begin.

 
 
 

0952 Dictee maandag 12 sep 2016 (2): dictee Eerste Glinds Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0952]

Eerste Glindse Dictee 2016

Wie niet sterk is moet slim zijn (auteur: Rianne Joosten)

1. Ongetwijfeld werd u van uw à propos gebracht door de annonce van dit Eerste Glindse Dictee.

2. Participatie aan een pennenstrijd als deze vereist moed en enig bravoure.

3. Vooral uw motivatie om deze tenenkrommende uitdaging aan te gaan is fascinerend.

4. Deze zal naar alle waarschijnlijkheid ingegeven zijn door rivaliteit en nieuwsgierigheid of een combinatie van chagrijnigheid en bovenmatige alcoholconsumptie.

5. Wees niet bevreesd! Als fervent lezer van de Glindse Bazuin zult u vanavond wel eens een euforisch rodelopergevoel kunnen ervaren.

6. Door het lezen van de essays over essentiële dorpsperikelen als de ideeënbus van de dorpscontactpersoon en de cafeïnevrije cappuccino's van Dok14 [daar was het dictee], heeft u namelijk een streepje voor.

7. U denkt wellicht bij tijd en wijle horendol [hoorndol] te worden van de intensieve berichtenstroom die vooral bedoeld is om uw betrokkenheid bij De Glind te stimuleren.

8. Vanavond zult u echter merken dat u er louter profijt van heeft: initiatieven als het ['t] BuurtBakkie [samen koffiedrinken], Glind's Got Talent [eigennaam, eigenlijk Glinds!] en het Bessenfeest [oogst van de bessen] bij Très Jolie [biologisch bedrijf, fruittuin] zult u nu feilloos kunnen spellen.
Betere uitleg: Glind has got talent [Engels] --- > Glind's

9. Ook de columns waarin DCP'er [eigenlijk alleen DCP = Dorpscontactpersoon] Jetteke [Keuken] in jip-en-janneketaal vertelt over haar inspanningen om de sociale cohesie te bevorderen, hebben stiekem bijgedragen aan de verruiming van uw vocabulaire.

10. Zo ziet u maar dat het maken van dictees niet uitsluitend voorbehouden is aan taalliefhebbers, maar dat ook u geniaal kunt presteren op een literair [litterair] festijn.

11. Wie niet sterk is in taal moet blijkbaar slim zijn en zich sowieso abonneren op de digitale nieuwsbrief van ons dorp.

12. Er mag geapplaudisseerd worden!

 

0951 Dictee maandag 12 sep 2016 (1): dictee Maassluise Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0951]

Maassluise Dictee 2016

Met het Groene Boekje en de Dikke Van Dale was ik niet ver gekomen ... Mijn Platrotterdams (ik loopt ... etc.) had misschien nog een beetje bijgedragen ...

Een zondagse wandeling in het mooie Maassluis.

(Auteur: Ronald Wagenaar. Met dank aan Dick van Wassenaar voor zijn mooie lijst met woorden en uitdrukkingen.)

1. Kijk, ut Paard z'n Bek hebbie niet meer in Maassluis, maar der benne nog zat andere leuke plekkies te vinde in ons mooie stadje waar iedereen groos op ken zijn. Lopie met me mee?

2. Effe het dorp in naar de Mart dan maar, mensen die hier gebore benne zegge trouwens altoos, effe Sluis in inplaas van naar het dorp, daar lope ze onderling nog wel eens over te bakkeleie.

3. Je ken op de mart arepels of arebeien kope bij die sjacheraars daar of je ken natuurlijk een prakkie glip gaan bikken bij de Waker as ze het hebbe en effe bijkomme met een zwaar sjekkie.

4. Verder over het spoor effe een Hoofie pikken en dan maar hope dat de booms oop benne anders ken je weer staan wachte tot de trein voorbij is. Of je mot een lijntje pikke, maar dan most je vroeger wel uitkijke voor de juut, want Balletje van Vliet, die gaf je zo een lel. Als je ut ken lije ken je effe een kopstoot drinken langs het Scheur bij die kroeg daar en gunterwijd zie je dan Rozenburg legge.

5. Vroeger kon je een pikketanussie langs de plomp op zondag wel vergete met al die droeftoeters van een griffo's en hervormden op grote wielen. Ja, de kaneelstok most je roeren, daar had je wel toestemming voor. Dan kon je beter een paap weze, want van die papen mocht veel meer.

6. Nee, ben je belatafeld, je kon mooi op un droogie zitten op zondag en verder nooit geen geflikflooi met mokkels. Je had op ut Hoofd ook een buitenbad: heerlijk baantjes trekke met je peen boven water en meteen de urft van je jatten afspoele. Daarna effe steentjes keile, mos je wel uitkijke dat je der niet eentje tege iemand z'n muil an gooide, anders kon die met z'n fietsenrek naar Monster langs de vliet. Dan lope we langs de have weer trug naar de Mart en zien langs de kades de Elbe en de Furie, dat benne toch wel twee mooie schepe hoor!

7. Zo mensen, ik heb ur m'n bekomst weer van. Ik ben groos op m'n stad en anders kommie gewoon een keertje een bakkie doen, ken je t zelluf zien.
 

0950 Dictee vrijdag 9 sep 2016 (1): dictee Groot Dictee Tynaarlo 2016 √

Dictee - dictees [0950]

Groot Dictee (gemeente) Tynaarlo 2016

De jaarlijkse barbecue (auteur: Henk Sikkema)

1. Tijdens het eetfestijn vertelde de burgemeester dat een Tweede Kamerlid een PVV'er knock-out had gemept.

2. De affaire was na te lezen op de NOS-website. Een van de wethouders dacht: daar heb ik geen zin in.

3. De rechtsbijstandsambtenaar adviseerde het college van B en W en de raadsleden hiervoor een allriskverzekering met no-claimkorting af te sluiten.

4. Dat vonden de gemeenteambtenaren flauwekul. Ze namen nog wat van de champignonragout of legden nog een sateetje op het grillrooster [ook: gril- ww.].

5. De weergoden waren de aanwezigen gunstig gestemd. Daarom veel mannen in korte broek en T-shirt, wat bij de vrouwen enige hilariteit teweegbracht.

6. Er werd geanimeerd geconverseerd over de meest uiteenlopende onderwerpen: over de gemeentefinanciën, co-ouderschap en met prepensioen gaan.

7. Ook de ophanden zijnde vakanties waren een hot item. Veel verschillende bestemmingen (van Latijns-Amerika tot het Veenpark in Barger-Compascuum) en vormen van vrijetijdsbesteding (wildwaterkanoën, jeu-de-boulen) passeerden de revue.

8. Een tweederdemeerderheid rondde het openluchtdinertje af met een cappuccino, een enkeling prefereerde nog één beaujolaistje.