Bij het UT-dictee (Universiteit Twente) in Enschede op 27-11-2012 heb ik een boek gewonnen: Alles wat je altijd al had willen weten over taal (De taalcanon). De uitgeverij is J.M. Meulenhoff, ISBN 978-90-290-8870-1. Voor spelling en dictees heb ik er (bijna) niets aan, maar het is een buitengewoon belangwekkend en interessant boek: warm aanbevolen! Nooit geweten dat de (algemene) taalwetenschap zo ontzettend breed is. Ik ga geen boekbespreking geven maar som alleen een aantal interessante onderwerpen op (50 auteurs hebben elk in maximaal 4 pagina's ieder één onderwerp van de taalcanon beschreven).
1. De
ontwikkeling van gesproken naar geschreven en gedrukte taal en van elitaire
taal (Grieks, Latijn, Frans) naar volkstaal, vastgelegd na de periode van het
Middelnederlands (na de boekdrukkunst) in woordenboeken en grammatica's als de
ANS (Algemene Nederlandse Spraakkunst). ABN (Algemeen Beschaafd Nederlands)
zeggen we niet meer, het is nu AN (Algemeen Nederlands). Beide nog in VD.
2. Taalstoornissen als afasie.
3. Onderzoek naar dyslexie.
4. Of 'hun hebben' in de toekomst mag, bepaalt de taalgemeenschap en niet de taalonderzoeker.
5. Grenzeloze mogelijkheden tot onderzoek van gesproken taal vs. geschreven taal: de computer kan veel wat de bandrecorder niet kon!
6. Is het Fries (van Fryslân) wel een echte taal?
7. Veel onderzoek naar bijv. vierhandengebarentalen voor doofblinden en aanverwante onderwerpen.
8. Ook door talen te vergelijken, komt men veel aan de weet.
9. Er zijn ook kunstmatige talen ontwikkeld, zoals Esperanto: die hebben het niet echt gemaakt.
10. Voor blinden is er de gelegenheid om hun gesproken tekst om te zetten in geschreven dito. Als de betreffende computerprogramma's via veel testwoorden aan de stem gewend zijn, is een correctheid van 95% haalbaar: nog maar weinig werk voor wie daarna de eindcorrectie doet. Spraakcomputers kunnen ook gedrukte tekst, al dan niet via een scan, voorlezen aan slechtzienden.
11. De programmeertalen hebben een enorme boost aan de taalwetenschap gegeven: een programma moet immers qua 'spelling' (syntax) correct zijn en ook qua betekenis (semantiek). Men heeft daarvan veel geleerd, dat toepasbaar is op de gewone talen. Vertaalcomputers doen het al vrij aardig bij 'technische' teksten, maar bij literatuur en gedichten zal dat nooit veel worden …
12. Wij hebben een zogenaamd letterschrift (met dus een alfabet), de Chinezen hebben een karakterschrift (met een soort plaatjes).
13. Moderne uitingen als tweets (twitters, Twitterberichten), chats en sms-taal hebben zo hun eigen dynamiek: ged88 = gedachten, etc.
14. Voorwaar, allemaal bere-interessant!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten