3688 Dictee woensdag 30-10-2024 (1) – dictee Groot Dictee der Nederlandse Taal maart 2024 – voor alle Nederlandstaligen ter wereld [scholen] √

Dictee – dictees [3688]

Dictee gehouden in maart 2024 over de gehele wereld bij Nederlandse scholen.

Norm: online-GB en online-VD van heden.

Beoordeling: leuk dictee, best nog wel heel lastig. Paar foutjes in rood, maar dat mag de pret niet drukken!

Het vaderland, of moederland zo u wilt, is altijd dichtbij (auteur: Joost de Jong, Rio de Janeiro)

1. Wat drijft ons toch, Nederlanders en Vlamingen in de overzeese gebieden? Waarom trekken we de wijde wereld in, ver af [veraf is een bijwoord: dat eiland ligt veraf, ook bijv.: het is te ver af – ook: ver af staan van de werkelijkheid] van onze wortels en historie? Wat doen we, honderden of duizenden kilometers van de moederschoot, in kosmopolitische metropolen als Rio de Janeiro, Kuala Lumpur, of pak ‘m beet, Phnom Penh, Dar es Salaam of Cochabamba? Die vraag rijst, als we mijlenver van huis weleens worden overvallen door een moment van melancholische zelfreflectie en in een een-op-eengesprek [geen streepje voor gesprek: samenstelling woordgroep ‘een op een’ met gesprek – wel: 1-op-1-gesprek] gaan met onszelf.

2. Is het zeevaardersbloed dat door onze aderen stroomt, zoals bij onze zeventiende-eeuwse voorvaderen? Zakelijk instinct wellicht, een met voorbedachten rade opgezet macro- of micro-economisch project? Of worden we gedreven door een amoureus avontuur, ook een veelvoorkomend motief om huis en haard te verlaten.

3. Nochtans is het vaderland, in deze tijd van vernuftige elektronische innovatie, geen ver-van-mijn-bedshow [ook hier geen streepje tussen bed en show]. Het onlineaanbod aan nieuwssites en streamingdiensten zorgt ervoor dat we geen van de perikelen rondom de kabinetsformatie, de nieuwe minister-president of vicepremier hoeven te missen. Over de boerenprotesten worden we, soms met alarmerende pushberichten, snel geïnformeerd. Dat prachtige een-tweetje tussen die exotische goaltjesdieven van onze favoriete voetbalclub is met één [ja, anders kan je ‘uhn’ lezen!] druk op de knop realtime te zien.

4. Ook van avant-gardistische [basiswoord: avant-garde] discussies over onder meer stikstofuitstoot, genderfluïditeit en -dysforie [dysforie bestaat ook, dan geen streepje, maar genderdysforie ligt hier voor de hand, dan wel een weglatingsstreepje] of klimatologische veranderingen, die in de Lage Landen [Nederland, België – wel: de lage landen bij de zee …] soms feller lijken te worden gevoerd dan in ons nieuwe thuisland, blijven we net zo makkelijk up-to-date. Hetzelfde geldt voor nieuwerwetse terminologieën als barbiehype, graaiflatie of havermelklatte [vgl. caffè latte]. Dalers en stijgers in de nationale top 40 ontgaan ons evenmin, dankzij internetradio. Daar horen we ook over de zogeheten swifties [wel Swift, maar de volgelingen krijgen een kleine letter – vgl. bv. Harry Potter en harrypotterbrilletje], zoals we de miljoenenschare van [zou ik hier toevoegen, anders beetje raar: bedoeld is feitelijk: een schare van miljoenen aanbidders, een miljoenenaanbiddersschare] aanbidders van het wereldwijde muziekicoon Taylor Swift definiëren. U kent haar vast, is het niet van haar muzikale virtuositeit, dan toch wel omdat ze soms per privéjet poolshoogte gaat nemen bij haar vriend, een bekende Americanfootballspeler.

5. We hoeven ook geen heimwee meer te hebben naar lekkernijen en delicatessen van Hollandse of Vlaamse makelij. Inventieve ondernemers verzenden die vandaag de dag naar bijkans iedere uithoek van Moeder Aarde en deze versnaperingen kunnen we razendsnel tegemoetzien. Klassiekers als pannenkoeken, Brusselse wafels, hachee, vol-au-vent of een Indonesische rijsttafel kun je ook zelf klaarmaken. Lokale grutters verkopen doorgaans wel de benodigde ingrediënten en specerijen. En na zo’n copieus diner is een cappuccino toe ook wel te vinden, desnoods in geïmproviseerde poedervorm.

6. Nee, als expat voor een multinational, zzp’er in den vreemde, digitale nomade of geëmigreerde rijinstructeur is Nederland, of België desgewenst, eigenlijk altijd dichtbij. En anders komt ‘thuis’ gewoon naar ons toe. Een flagrant voorbeeld daarvan is het dictee dat u zojuist heeft [hebt] volbracht. Voor sommigen een abc’tje dat ze zonder al te veel slabakken uit de losse pols uitschreven, voor anderen een hartstikke moeilijke tekst vol abracadabra. Laat u vooral niet van de wijs brengen als de correctoren u straks uw opgavenblad [meervoud alleen op n, niet op s!] retourneren met een onnoemelijk aantal rode doorhalinkjes. Het is en blijft natuurlijk maar een gebbetje.

 

 

3687 Dictee zondag 27-10-2024 (1) – dictee Finale De Schrijfwijzen 2024 Antwerpen √

Dictee – dictees [3687]

Finale De Schrijfwijzen 2024 Antwerpen

De taalpartij (auteur: Christophe Vekeman)

Deel A moest geheel worden opgeschreven.

1. “Het Nederlands is iets verrukkelijks!”, riep mijn eegade uit, en bijgevolg besloten wij getweeën de betreffende taal een hele nacht lang bandeloos en fervent te fêteren.

2. Hoe dat in zijn werk ging?

3. Hulden wij ons in onze beste pyjama en deden wij ons aansluitend tegoed aan courgettesoep die drie kwartier had gesudderd, aan door opoe bereide broccolikoekjes, ronduit magnifieke mozzarellagerechten *, een portie ratatouille of exquise delicatessen van Oost-Aziatische makelij?

 * Enige fout Rein: mozarella. Ik had dat goed moeten hebben (kende dat), maar er werd zo nadrukkelijk “moo-zaa’’ voorgelezen (i.p.v. het correcte “moh-dzaa”) dat ik er ingestonken ben …(:–)).

4. Maakten wij menig flesje bordeauxwijn soldaat en dansten wij hierop als volleerde gedegenereerden boud om de hete brij heen terwijl wij zonder gêne keften als chagrijnige chihuahua’s?

5. Zongen wij een vijftal melodieën uit evenzovele provinciën, of vermeiden [v.t. vermeien] wij ons daarentegen door bijzonder uitgebreid en zelfs wijdlopig uit te weiden over atonale dan wel dissonante charivarimuziek [ketelmuziek]?

6. Vlijden [v.t. (neer)vlijen] wij ons op een schapenvel neer aan het dichtstbijzijnde openhaardvuur [wel: open haard] en fluisterden wij malkander het alfabet in het oor?

7. Natuurlijk niet, wij zijn niet kierewiet.

Deel B

Dit deel werd voorgelezen en af en toe kwam er dan een piep. Dan verscheen een tweekeuzevraag (met elk een letter erachter) op een groot scherm voor in de zaal. Zo moest je 20 (goede) letters verzamelen en daar een zo lang mogelijk woord mee maken (beschikbare tijd: 10 minuten). Groen is goed en rood is fout. Een woord met een of meer foute letters leverde 0 punten op.

8. Hoe wij het feest dan wel aanrichtten?

9. Nu, goede vrienden, ik ga ervan uit dat u mijn liefdeskompaan een klein beetje kent en dientengevolge op de hoogte bent van het soort van compagnie waarin zij volgaarne verkeert N/ verkeerd H.

10. Vooreerst trommelde zij een bijdehandte M/ bijdehante W, zeer geëerde koddebeier op, die in ruil voor een nieuwe portefeuille – of voor een met kleingeld gevuld portemonneetje G/ portemoneetje J, desnoods – een broodnodig oogje in het zeil wilde houden.

11. Daarna ging mijn schattebout zo halstarrig O/ halsstarrig I rondbellen en sms’en dat het een lust was om te zien: zij contacteerde seksueel L / sexueel F gepreoccupeerde softpornoverslaafden, galoperende K/ galopperende T centauren van adellijke S/ adelijke P komaf, kortaffe mohammedanen, onbehouwen rabauwen, fagottisten, flierenfluiters C/ flierefluiters E en een zevental majestueuze prostituees I/ prostitué’s H, normaal gesproken werkzaam in een maison de passe, die met onverbiddellijk M/ onverbiddelijk E dedain neerkeken op de kapelaans, de kardinalen en kanunniken die mijn bijou eveneens inviteerde.

12. Ze nodigde genderfluïde would-beacteurs D/ wouldbe-acteurs O uit, zwaar getatoeëerde G/ getatoëerde P wrijfdokters die graag coming-of-agefilms zagen, zijige kreaturen B/ creaturen V met een duckface, liefhebbers van de paulinische brieven, amateurs van het vermaledijde A/ vermaledeide J dubstepgenre, oenologen, nerveus kuchende eunuchen met een babietje U/ baby’tje E op hun arm, oer-Vlaamse luiwammesen N/ luiwammessen P die zeer ongraag BN’er zouden zijn, perfide filatelisten S /fylatelisten X, mataglappe [buiten zinnen zijnd] gluntuttels [regionaal, scheldwoord: lammeling], frêle freules met een froufrou, antiracistische militairen met gemilimeterde H/ gemillimeterde A haren en een mitrailleur in de hand, en vanzelfsprekend ook een handvol boeddhistische R/ Boeddhistische K monniken, zonder wie een feest, rechttoe-rechtaan O / rechttoe rechtaan E gezegd, nu eenmaal nooit een feest is

13. Elkeen die haar las of hoorde, beleefde een waarachtig wowmoment, dat kunt u zich wellicht probleemloos voorstellen.

De goede letters waren:

N W G I L T S E I E D G V A E N S A R E

Daarmee had je een woord van 20 letters kunnen maken:

G E D A A N T E V E R W I S S E L I NG

Rein:

G E V A N G E N I S W E R E L D (16/20)

* Met een S erachter (iets …) had dat zelfs 17 kunnen zijn.

Deel C

Dat diende alleen ter completering van het verhaal en had verder geen functie.

14. Het festijn zelf begon ermee dat wij met z’n allen het Onzevader scandeerden, maar alras kwamen natuurlijk ook een aantal hoogtepunten uit de oeuvres van letterkundige reuzen als Jo Boer, Godfried Bomans en anderen van dat kaliber aan bod: we trakteerden elkaar om beurten op volzinnen en passages die ons soms al van kindsbeen af wisten te epateren, en dat deden wij bijkans met een teveel aan toewijding en enthousiasme, zeg maar gerust con amore!

15. De taal die nacht, zij vloeide rijkelijk, en wij dronken haar in ongebreidelde hoeveelheden, tot wij ons ten slotte toch een weinig wee en iebel begonnen te voelen: tegen de ochtend aan werd het per se wat te veel van het goede, en nogal wat woordmaniakken begonnen zo langzaamaan te zigzaggen, zag ik.

16. Tezelfdertijd brak er ergens in een uithoek van ons zelfgecreëerde parallelle universum een nogal discutabele, hoog oplaaiende discussie uit tussen enerzijds aanhangers van lijfstraffen voor plegers van dt-fouten en aan de andere kant wat coulantere types met een veeleer smijdig karakter, zodat het toch enigszins
kantje boord begon te wezen op het vlak van ambiance en sfeer.

17. Ik breide er dan ook een eind aan, aan het partijtje.

18. ‘Genoeg!’ schalde ik met een stem als een bazuin. ‘Thans hebben wij ons, dunkt me, wel in voldoende mate geamuseerd. Laat ons nu doodgemoedereerd thuis in onze living een essay of een column gaan lezen, of anders in ons ledikant eenvoudigweg rustig dodo doen [kindertaal voor slapen]'.

19. Hier en daar klonk weliswaar wat morrig boegeroep, en even was ik bang dat ik de risee van het feest worden zou, maar ten langen leste ging iedereen heen, en mijn vrouw noemde me godlof te allen tijde dapper en consciëntieus.

Uitslag = 20 punten – aantal fouten + aantal letters langste woord.

Als ik het goed heb, waren er 2 kandidaten met 20 + 18 = 38 punten.

Daarnaast, als ik het wel heb: 5 kandidaten met 36 punten.

Rein: 20 – 1 + 16 = 35 punten.

Had dus 20 + 17 = 37 kunnen zijn (zie boven – tweemaal bij *).

Dan had ik toch mooi op het podium kunnen staan voor die gezamenlijke spellingbee van de (nu) 7 personen. Jammer …!

 

 

3686 Dictee woensdag 23-10-2024 (1) – dictee Oefendictee september 2024 (5), tevens Dictee van de Dag 1175 √

 Dictee – dictees [3686]

Oefendictee september 2024 (5)

Dictee van de Dag 1175

1. Het capoeira is een Braziliaanse zelfverdedigingstechniek die elementen van gevecht, dans en acrobatiek in zich verenigt. Ringxiety is het verschijnsel dat mensen zich inbeelden te worden gebeld terwijl dat in werkelijkheid niet zo is, met als gevolg een gevoel van teleurstelling [ringtone + anxiety]. Ik zou voor de plaatselijke Voedselbank [zoals in Leusden] een hoofdletter gebruiken, al hebben GB en VD alleen een kleine v. Hire-and-fire: arbeidsstelsel waarbij mensen even gemakkelijk aangenomen als weer ontslagen kunnen worden, kenmerkend voor een flexibele arbeidsmarkt. Geluk(s)zoekers gezocht! Bouillabaisse is sterk gekruide Provençaalse vissoep met tomaten; figuurlijk ook ratjetoe. Verkleinwoord: bouillabaisse(t)je [uitspraak!]. En bisque de homard is bisque van kreeft; vormvariant bisque d’homard = kreeftensoep. Daar staan een eiken- en een lindeboom. *syk* geeft naast aaisykjen ook psykter (vaas).

2. Bij iemand een aar laten, dan gaat het over de aâren. Een adblocker is een reclamekiller. Ad calendas graecas = met sint-juttemis, nooit. Ad captandum vulgus: (formeel) om het gewone volk voor zich te winnen. Alhamdulillah [begin zin]: alle lof en dank zij Allah (door moslims gezegd, zowel in voor- als tegenspoed, om Allah te danken voor het lot dat de mens treft). Met amahs worden
lagelonenlandau-pairs bedoeld. Hij drijft een aramithhandeltje. Een collaps [ah] is een flauwte of ineenstorting. Wildedierenvlees, dat is bushmeat. Rest met kleine a, maar: Arbowet, Arboraad, Arbobesluit. In de Venozolaanse hoofdstad is altijd wat te doen. Kun je die Enschedeërs wel vertrouwen? En Goereeërs dan? En dat probleem, wat zullen we ermee aan moeten? Zouden zij al die ellende wel aankunnen?

3. Schiet hij wel meer met een (big) bazooka? Mag mijn auto wel in die lage-emissiezone [BE, LEZ] rijden? Zullen we gaan lunchen, een lunchje gebruiken? Het meervoud van ‘lunch’ is trouwens lunches/n. Een opening of een vat met opening is een danaïde (mv. n/s in GB, VD alleen n). Het MKB-Nederland waakt over het mkb (midden- en kleinbedrijf) in Nederland. Een mka-arts is een mond-, kaak- en aangezichtsarts. Een MKBA is in NL een maatschappelijke kosten-batenanalyse. Een kmo is een kleine of middelgrote onderneming. Je hebt twee ureters (van nier naar blaas) en één urethra (van blaas naar buiten). ‘t Is een werk van de andere wereld (met zinspeling op de straf der Danaïden, van Ixion, van Sisyphus, enz.), een duivels werk. Zijn er veel dulsetoepassingen [zeewier]? Zitten er ook sikhs op die fikhschool?

4. Afgebeeld in die caccia aten ze focaccia’s en cacciucco. Een tuxedo is een smoking. Nog maar eens: FSME is Frühsommer-Meningoenzephalitis. Een male gaze [VD 2023] is de manier waarop in beeldende kunst, film, lit(t)eratuur, wetenschap enz. vaak met een mannelijke blik naar de wereld wordt gekeken, waardoor het vrouwelijke perspectief onderbelicht blijft. In een bubbelbad kauw je soms bubbelgumroze bubbelgum. Zekere popmuziek is bubblegumpop. Hij heeft het financieel lastig, hij heeft geen ezeltje schijtgeld. Ezeltje piepen is ladelichten. Aan ginkgo’s groeien geen nangka’s. Tja, de zilverkarper is de Hypophthalmichthys molitrix. Verder vrij veel met *phth*, meest planten en dieren. Zij heeft last van phpd (pijntje hier, pijntje daar). Een isja (mannin Bijbel – man: isj) zou nooit het isha (nachtgebed islam) bidden. Boven de jacquard(machine) hing een klok met een jaquemart. Een koeswe is een anattoboom.

5. Een kouros is wél, een korè niet naakt. Het mv. van ksar is ksour. Drinken sommigen lavas (likeur) bij of na hun lavash (brood)? Een madhhab is een soennitische wetschool. Ook in de Maghreb wordt de maghrib gebeden. 4-MMC is 4-methylmethcathinon [GB], 3-MMC is poes [VD]. Bij mycorriza heeft GB van VD een h afgesnoept. Bij myorrhexis [spierscheur(ing)] is die slag nog niet gemaakt. Voor het woord ‘citaatuitluider’ moet je bij Onze Taal zijn … De triskaidekafobie is de ziekelijke vrees voor het getal 13, het ongeluksgetal. Er hing daar een parfum de crise. Een Vietnamese bouillon heet pho. De prevot is de rang onder maître bij het schermen [GB, VD heeft: prévôt]. Het orakel van Delphi is een delfisch orakel. Praatjes: qu’en-dira-t-on. De afkorting voor quantum libet, zoveel men belieft, is q.l. Wat hebben de woorden ‘naskhi’ en ‘rakhi’ gemeen? De ‘kh’. Een glas syrah is gewoon een glas shiraz.

6. Na de takfir [ontmaskering van een gelovige als ongelovige] volgde een takbir [uitspreken van ‘Allahoe akbar’]. Takfiri’s vinden zichzelf gerechtigd om andersdenkende ongelovigen te doden. De poku (het liedje) ging over een tapu (amulet). Tori’s zijn verhalen of praatjes (vgl. Anansitori – met de spin Anansi). Nee, majorettes twerken niet, ze twirlen (marcheren, etc.). In zawiya’s [islamitisch klooster] worden taqiyahs [gebedskapje moslims] gedragen met daaronder vaak een zebibah (bidvlek). Butenal is in de chemie crotonaldehyde. Een gülenist is/was een aanhanger van Gülen (in Turkije vs. Erdoğan --- > Amerika, overleden 2024). Een absidiool is een kleine apsis. Adscriptus glaebae is (van lijfeigenen) gebonden aan de bodem. Ik zou daar wel van af willen zijn. Dat van je af bijten, dat moet je maar van je afzetten.

7. We moeten de bessen nog afristen. Een afrodite is een beeldschone vrouw. Hij schopte met zijn galoche tegen het agallochehout. Ad bene placitum is (formeel) naar welgevallen. Bij Koot en Bie met je zijn voor professor Akkermans’ introductie en Koos Koets’ verschijning. Een nietigverklaring houdt nietig verklaren in. Toen hij apezat was, kreeg hij van zijn echtgenote op zijn lazerij en kon hij ook nog het apelazarus krijgen! Hij was ape-, om niet te zeggen pauwen- [geen n uitspreken] of beretrots. Met een athomegevoel voel je je at home. De Duitsers zeggen begeistert, de Nederlanders begeesterd. Beril is een mineraal (beryllium-aluminiumsilicaat), waarvan de heldere soorten als edelgesteenten gelden (aquamarijn, goudberil en smaragd). Een berlinerbol is een boule de Berlin. (Gekke) bekken trekken is gewoon (t)rekkebekken. Hij heeft haar bewiest, betoverd. Wat vind je lekkerder: blanc de blancs of blanc de noirs?

8. Een bobby met bobbies, kan dat? Ja. Wil je een Bossche bol of een engelsebol [GB – VD E. bol]? Doe maar beide! Wat is het verschil tussen bombazijn [sterk weefsel van katoen, barchent] en fustein [hetzelfde]? Geen dus. Hij schopte met zijn bootee tegen beauty’s booty. Niet te verwarren: BiZa en BZ. De meeste cockneys spreken het Cockneydialect. Een vennootschap en commandite is een commanditaire vennootschap (cv). Met demarqueren of markeren krijg je een demarcatielijn. In NL schrijven we voor digitale identiteit DigiD. Eén diss, twee dissen/s. Met DVT heb je diepveneuze trombose, het economyclasssyndroom. Waar moet je op letten bij electro(clash) en elektropop? Dat je geen ck-fout maakt!. Zullen ze eraan toe zijn? Wat ergerniswekkend is, zal ergernis opwekken. ET’s zijn buitenaardse wezens, extraterrestrials. Die valkuil, kan hij eroverheen stappen? De eurogroep (financiën – ministers van F.) bedisselt wat de Eurogroep (defensie – ministers van D.) mag uitgeven. Evoceren is hetzelfde als evoqueren (voor de geest roepen).