Dictee – dictees [3579]
Dictee van de Dag 1148
1. Betekenis van auch eine schöne Gegend: ook een mooie streek. Ook in bantoestans [thuisland] worden wel bantuknots [gevlochten kroeshaar] gedragen. Cannabidiol, CBD, zou tegen reuma helpen. De personificatie van de dood is Pietje de Dood (Magere Hein). In hotel Bellevue (ook: hotel de Houten Lepel, gevangenis) heb je geen schoonzicht, bellevue of belvedère. Wel, nou ja, bij villa Bellevue/Schoonzicht: meisje met heel korte rok of wijdbeens zittend. In het gerecht bottarga zit vaak tonijn. Die kan ook in dashi zitten. Ook in salade niçoise en sashimi. In het Italiaanse gerecht vitello tonnato zit ook tonijn. Iets binnenstebuiten keren houdt in, dat je het binnenste buiten keert. Wat doet een bloedzuiger? Juist: bloed zuigen! (GB/VD wel bloedzuigend en GB ook: bladzuigen). Bij het bollenpellen moet je bollen pellen. Een obex of impediment belemmert in de r.-k. kerk het ontvangen van m.n. het doopsel. Een obia is in SR een voorwerp met magische kracht.
2. Die Byzantijn met zijn
byzantijnse geest bezat best veel byzantijnen [munt]. Een boodschappenwagen
is een shopper of caddie. De Cajuns spreken Cajun en spelen cajun. Die muziek
is daar calando, wegsmeltend. Opbeamen geschiedt door teleportatie. Grisaille
is grijs en cirage is geel. Een zekere looistof is canaigre. Carillonist en
componist:
nooit: *onnist als znw., wel in GB/VD vonnist en gevonnist! Vergelijk: actioneren en bastonneren! Een carbonkopie is geen carbon copy (cc).
Trypanosomen veroorzaken trypanosomiasis, chagas, de ziekte van Chagas, een
soort van slaapziekte. Onze Eerste Kamer is een chambre de réflexion. Het ciceroniaans
Latijn is het zuiverste klassieke Latijn. Een citroenkanarie is een kleine
groen-gele vink uit Europese gebergten. Zoek naast cafés op acne’s [vetpuistjes, VD, GB alleen enkelvoud], acme’s [hoogtepunt ziekte, GB, VD alleen enkelvoud] en circe’s [verleidster]. Op acne lijkt mascne [(mond)masker].
3. In de robinsonade werd citronnade gedronken. In tuberculine [vaccin] zit geen citrulline [zekere chemische stof]. We kennen de plafonneur (stukadoor) en de flaconneur (flessentrekker), maar ook de collectioneur en de confectioneur. Een compact discje is een cd’tje. Bij een confabulatie raak je in je eigen verzinsels verstrikt. Er is enige ambiguïteit over hoe je ‘sanguine’ [roodkrijt] schrijft. Denk ook aan contiguïteit (samenhang) en consanguiniteit (bloedverwantschap). Als je veel ijver aan de dag legt, kun je goed voor de(n) dag komen [VD]. Velen dragen in navolging van Dalí’s snor een dalísnor. Degenen die een snor dragen zijn snordragend, besnord. Van het begin tot het einde is in de muziek da capo al fine (dat niet in VD, wel ad finem, bw.).
4. Zij bezitten prachtig (oud) delfts. Een semifinale is een
demi-finale. De mol is een subterrestrisch dier. Op een dies a quo maak je tabula rasa. Hier wat prikken: dktp-prik, dtp-prik, ezeltje-prik, Mexicaansegriepprik, ruggenprik, zeeprik (vis, lamprei), bmr-prik, hadjprik, Mekkaprik en speldenprik. Heel vroeger zat ze bij Dolle Mina, was ze een dolle mina. De Herdenkingsdag [NL – 4 mei] is niet zomaar een herdenkingsdag. Op Driekoningen herdenken we de Drie Koningen. Drillrap bevat vaak geweldsbedreigingen. Je hebt driestuiversopera’s en driestuiverromans. Je kunt iemand dwarszitten, hem de voet dwars zetten. Een LEV is een light electric vehicle. De EPR is de elektroparamagnetische resonantie en de ESR de elektronenspinresonantie. Je bent een malle jongen, een malle eppie/appie. Erysipelas is belroos. Ik ben citoyenne van Euroland. Het ewigweibliche is als een magneet voor de man. Het meervoud van pre is pre’s (vgl. preetje).
5. De betekenis van felo
de se is zelfmoord(enaar). Hij valt altijd weer op femme(s) fatales. Een bonae fidei possessor (mv. -es) is juridisch een
bezitter te goeder trouw. In een F1-wedstrijd rijden formule 1-coureurs. De
jubilaris verblije of verblijde zich! Een palmmei is een gewijd buxustakje. Een
reeltje zit aan een hengel. Een roerganger roept soms: “rechtzo die gaat!” Dit
Halsdoek is van die beroemde schilder. Een oeloe is een vis-, een oehoe een
ooruil(!). Dat meneertje koekepeertje is een HWN’er [hardwerkende Nederlander]. Een SCEN-arts [steun en consultatie bij euthanasie in Nederland] maakt geen C(A)T-scans [CT: computed tomography en CAT: computerized axial tomography]. Een aura is een
fijn-stoffelijk [VD, maar GB: fijnstoffelijk] omhulsel.
Het scheelde een secondje [GB, ook: secondetje, andere uitspraak], zeg maar: één tiende seconde. Een iezegrim is een
ijzebijter, een doorzetter een ijzerbijter. Een bureau Halt is een
Halt-bureau (Het Alternatief). Een p.i. is een penitentiaire inrichting.
Ringxiety: inbeelding gebeld te worden.
6. Een vijfsteek is een rechthoekige driehoek met zijdeverhoudingen [lees voor : ‘staat tot’] 3:4:5. In de bouw wordt een 3, 4 en 5-steek gebruikt als rechtehoekcreator: het is bijvoorbeeld een bulle- of geitouw met drie ringen – daardoor kun je stokken slaan om het geheel in het veld vast te zetten. De drie stukken hebben de eerdergenoemde verhouding. Het principe berust op de stelling van Pythagoras. In wiskundige notatie: 32 + 42 = 52 [lees: drie kwadraat, etc.]. Er zijn veel meer van die pythagorische drietallen, zoals 5, 12 en 13: 52 + 122 = 132 (25 + 144 = 169). Het PICS is het postintensivecaresyndroom. Aanbevolen dicteewoorden: blakaipesi [SR: eetbare zaden], fayalobi [sierheester], herheri (naast heriheri), krawkraw [chips van cassave], kukaleisi (snelkookrijst) kutai [SR: hoogkijker], markusa [SR: passievrucht], oloysiketi [SR: halsketting], sabaku [SR: kleine reiger], Serenan (naast Sranang etc.) en siksiyuru [zingende cicade [+ n/s]. Een Jehova’s getuige = getuige van Jehova = jehova. Ook bij j/Joden is godsdienst opium van (VD, Marx, internet ook: voor, Lenin) het volk.
7. Een santepetiek is een
santenkraam (heiligenbeelden, ook: de hele rommel). Waar GB heeft getuige
à decharge,
heeft VD getuige à décharge. Het bnw. bij zefier is zefirisch. Jazeker: fresco’s
zijn freschi. De harpij hield van haar sharpei [Chinese
rashond]. Laten we hem X noemen:
X’s vrouw was zwanger. De Griekse ij, dat is [voluit] de
i-grec. De mug is het mobiele urgentieteam. Kunnen
die Daya’s, Dajaks of Dajakkers wel kajakken? Wat is het verschil tussen golauyoek [goe, g van goal – loo] en foeyonghai? Wil je mayonaise of dijonnaise? Debris
is ruimteafval en débris is puin. Hebben azulejo’s [tegels] een girihpatroon? Een haveloze zwerver in een havenloos stadje.
8. De meisjes zouden de
breeveertien later opgaan. De herkomst van dat woord is trouwens een zandbank
voor de Nederlandse kust die een veertienvaamdiepte kent. In 'de fietsster had
gefietst' heb je trouwens de voltooidverledentijdsvorm of plusquamperfectum gebruikt. De braque ariégeois [de l’Ariège] en de braque d'Auvergne dartelden om de blonde-d'Aquitainekudde heen in
onwetendheid van het feit dat deszelfs melkproductie zou leiden tot bleu
d'Auvergne en bleu de Bresse. Orthografische hoogstandjes. Je bent echt in
Italië geweest? Dan kun je me vast wel vertellen of 'zabaione', 'zabaglione' of
'sabayon' daar het meest gebruikelijk is! Is het digitalekluizenaar(s)begrip er ook al doorgedrongen? En jouw opa heeft toch als zoeaaf [dat woord komt uit het Frans] nog de Kerkelijke Staat tegen annexering door Italië
verdedigd? Schrijf je zapotecompote nou met 1 of 2 dakjes? En zeggen ze in
Vlaanderen nou embêteren of ambeteren? Alleen het
eerste: Frans is embêter! Achter de rawahs (moerassen) lagen de sawa's [rijstvelden].