zaterdag 17 februari 2024

3577 Dictee zaterdag 17-02-2024 (1) – dictee Oefendictee februari 2024 (2), tevens Dictee van de Dag 1146 √

 Dictee – dictees [3577]

Oefendictee februari 2024 (2)

Dictee van de Dag 1146

1. De graad MBA staat voor master of business administration. Vind je zo’n marctje [maartjealcoholische drank ] nou echt lekker? Martiaans slaat op Mars, martiaal of marziale (bnw.) is krijgshaftig. Een tokamak is een experimentele kernfusiereactor. Hij leeft onder een streng maximeregiem (-regime – stelregel). Waar kan ik mochaccino krijgen [cappuccino met choco]? Dat zijn SR-gerechten: moksaleisi (ook: moksialesi) en moksimeti. Een moksiwatra aldaar is iemand van gemengd ras. Brood met griesmeel, dat is msemmen. Het geluid was gemutet [dempen]. Dat is net niet: ei zo na. Dat
net-nietongeluk wordt grondig geanalyseerd. Een
NIPT
-test is een niet-invasieve [met instrument in orgaan] prenatale test. Hoe stil je die: de vervloekte honger naar goud, de auri sacra fames? Water naar de zee dragen is: in silvam ligna ferre. Een non sequitur is een ongerechtvaardigde gevolgtrekking. Een nonliner is niet online.

2. Het jus (non) scriptum is het (on)geschreven recht. Op 08-02-2024 nieuwe update oVD geconstateerd: 395.238 treffers (was: 395.142). Een pampus(jacht) kan voor Pampus liggen, de kapitein ervan voor pampus. Een pantje is een lendendoek (paan). Een pantoen is een zekere vierregelige dichtvorm. Een maaltijd zonder pezovaatje [peper en zout] is geen maaltijd. De pinots zijn de uiteindelijke grondstof voor pineau. Snap je dat: een religieuzeclubje en een religieuzenclubje? De brief begon met een L.S.’je [Lectori salutem, begin brief] en eindigde met een PS’je [postscriptum]. Die schimmellaag op sherry heet flor. We onderscheiden de hbo- [hoger beroepsonderwijs] en wo-bachelor [wetenschappelijk onderwijs]. Een jeu-de-boulesspeler speelt jeu de boules, hij doet aan jeu-de-boulen. Een aadler [adelaar] kan vliegen. Een a(a)nkeiler nodigt uit tot lezen. Hij twijfelt en weifelt tussen een studie Protogrieks en dito Proto-Iraans.

3. De militair was zijn puttees [beenwindsel militairen] kwijt. Zou een psilocybe [paddenstoelengeslacht] ook psilocine en psilocybine produceren? Schrijf je ‘gequad’ of ‘gequat’? Beide! Dat qu’en-dira-t-on vult geen gaatjes … Zou dat lekker zijn: een quissequichefantasie? Met spek en kaas noemen we het quiche lorraine. Die misstand moet met wortel (radix) en tak worden uitgeroeid. De
sjing-boem oftewel retteketet sjingboem [
klanknabootsing] blies er lustig op los (en vergeet het slagwerk niet!). De band was razendenthousiast en razend populair. Dat zal wel kloppen: refugieetjes zoeken een refuge (refugehuis, refugium). Hij torste een koffer vol Braziliaanse reals. Het Russische woord voor vrede is mir. De wielrenner reed en danseuse (staand op de pedalen) de berg op. De goudrenettenoogst mag je ook goudreinetteoogst noemen. Ridder sans peur et sans reproche: zonder vrees of blaam.

4. De reticulesluiting was kaduuk, kapot. Die kaduke klok sloeg kadul [was van slag]. Op de Rhôneoever produceren ze rhônewijn, côtes du Rhône. Dat is kleding met ribbels. Rocken is rock-‘n-rollen of [jongerentaal] succes hebben [reüsseren, réussite]. Bij de verkiezingen daar was het rootje schuiven. Ik ontwaarde degene die eerder mijn tegoedbon ontwaardde. Een recovery is een verkoeverkamer. Een r(a)out is een avondpartij. Een ebi [extra beveiligde inrichting] is veel strenger dan een p.i. [penitentiaire inrichting] Fijn, heerlijk is regionaal ors en de ORS is de oral rehydration salts of solution (mengsel van zout en suiker dat je oplost in water en drinkt om uitdroging bij diarree tegen te gaan). We hebben eerst gekubd (kubbspel: met houten blokken) en daarna ook nog gerummikupt (rummikub gespeeld: gezelschapsspel, 106 genummerde stenen). Dit is een van de safeste [veilig] safehouses.

5. Een santepetiek is een santenboetiek [de hele rommel, oorspronkelijk: winkel met heiligenbeelden]. Op de jaardag van Valentijn, met valentijn, op Valentijnsdag, stuurde haar valentijn haar een valentijn(skaart). CBD is cannabidiol en THC is tetrahydrocannabinol (de psychoactieve stof in marihuana). De whizzkid [briljant met de computer] schreef het goed: quizzen, quizde, gequizd (of: kwissen, kwiste, gekwist). Tegen het malocchio, de ograi of het boze oog zou een ograikraal helpen. De nazar, een amulet, staat als zodanig nog niet in de wdb. Schrijf je dat wel goed: NAVO-top
(
Noord-Atlantische Verdragsorganisatie), Ster-zendtijd (Stichting Etherreclame) en SER-voorzitter
(
Sociaal-Economische Raad)? En vergeet ook de
Cito-toets (Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling) niet! Een savonethorloge springt open als een zeepbal (savonet – ‘zeepbel’). Als je ergens savvie/sappie [verstand] van hebt, ben je savvy [sèh-vie – handig, slim op dat gebied].

6. In de buurt van die sawoe-manila (sapotilleboom, ergens rond Manilla) werd manilla(tabak) geteeld. Een singlespeed is een eenversnellingsfiets. Een scapin is geen meesterknecht, maar een knechtmeester. Zit er
scharlei/scherlei/muskaatsalie in die wijn/dat bier? Laten we het beestje, beter: het kind, bij de naam noemen: scapham scapham dicere (
appeler un chat un chat)! Het uur van de waarheid (het uur U) heeft geslagen, het is bijltjesdag (uitslag examen). Misschien is het dus wel de schicksalsstunde, het noodlotsuur. Met een schnabbel kun je iets bijeenschnabbelen (bijeengrabbelen, bijeengraaien). De real thing [originele versie], daar draait het om. Je kunt realtime chatten. De real time is de respons(ie)tijd van een computer naar de gebruiker. Een sergen broek (geen n uitspreken) is van serge gemaakt, een denimbroek (ook: denim broek) refereert aan Nîmes.

7. Het sigillum confessionis is (r.-k.) het biechtgeheim. Wat levert een kruising tussen een gaap en een scheit op: een geit of een schaap? De diplomatiek is de oorkondeleer. Die ken je toch wel: de scheuchzeriafamilie? Zijn optreden was ignobel, onwaardig. De sjia is strenger dan de soenna. Het kan mij niet bommen, geen lor schelen (vgl. het
je-m’en-foutisme
), een rotzorg zijn, worst wezen, Sjaak van Buren! Dat is nou typisch een tipi [wigwam]! Dat was niet zomaar een-twee-drie voor mekaar. Moslims dragen vaak taqiyahs [kapje]. Zijn er ook td’s (technische dienst) die t.d.’s houden (tdansant)? Sommigen schrijven ‘tezelfdertijd’, anderen ‘terzelfder tijd’. Een
4-havoër is een 4 havoleerling (
havo 4-leerling – en een
6-vwo’er een 6 vwo-leerling
). Wat heb je nou: thigmofilie of -fobie [kleine ruimten]? Wanneer is de tiende(n)heffing gestopt? Een toerkoe is een Turk.

8. Het scheiden van ‘uitlopen’ in ‘uit’ en ‘lopen’ heet tmesis. COPD staat voor chronic obstructive pulmonary disease, een longziekte. Wat hij tongue in cheek verkondigde, bleek een slip of the tongue te zijn. Op een Tornetwerk kun je anoniem surfen. Een tradwife is een brave huismoeder. Hij is een echte tricheur (valsspeler - in VD alleen tricheren). Kees van Kooten was een echt typetje (tiepje – een snowflake is een gevoelig tiepje). Een troubleshooter moet trubbels oplossen. Een trùk’i pan is in Suriname een mobiele snèkbar. Met trypofobie heb je angst voor kleine gaten. 

 

 

maandag 5 februari 2024

3576 Dictee maandag 05-02-2024 (1) – dictee Oefendictee februari 2024 (1), tevens Dictee van de Dag 1145 √

 Dictee – dictees [3576]

Oefendictee februari 2024 (1)

Dictee van de Dag 1145

1. Waar betaal je met manats? In Turkmenië (vroeger TMM, thans TMT) en Azerbeidzjan (AZN). Het AZN is het Algemeen Zuid-Nederlands (Vlaanderen en Zuid-Nederland). Dunglish is Nederengels [Dutch + English]. DVT is diepveneuze trombose, het economyclasssyndroom. Het ESCB is het Europees Stelsel van Centrale Banken (EU-orgaan dat de ECB en de centrale banken van de EU-lidstaten omvat). Het was even ver, het duurde even lang en er was evenveel belangstelling. Die excuus-Marokkaan fungeert als excuusguus en die excuus-Turkse als excuustruus. Met FAS wordt fosfaatammonsalpeter aangeduid. Het
fait-diversbetoog overtuigde niet. Met fake news wordt nep- of fakenieuws aangeduid. Een F-biljet is voor nabestaanden. Het Venda is een Bantoetaal, gesproken in Zuid-Afrika en Zimbabwe.

2. De pudenda zijn de uitwendige schaamdelen. Een haciënda is een alleenliggend [alleen liggen] landgoed, farm, veeteeltbedrijf in Midden- en Zuid-Amerika. In GB ook nog alleenwonend en alleenreizend. De fenobarbital wordt als kalmeringsmiddel gebruikt. Een pharmaceutical of farmahuis is onderdeel van de big pharma. Filii nullius (nullius filii) zijn bastaarden. Een korte affaire de coeur of affairette is een fling. Sommigen zijn zonder fumu [functionele muziek] een fomo [fear of missing out, vgl. jomo – joy]. De foule [massa] op de tribune zag veel overtredingen (fouls). Een cromazin ontbeert een voegwoord (Houd je van vlees, bak je in Croma. Laat je een voegwoord weg, krijg je een kromme zin.). Een crompouce (VD 2024) komt van croissant + tompouce. Je drinkt G&T’tjes [gin-tonic], omdat de uitspraak ‘tie’ is en niet ‘tee’. Die mededeling klopt niet, want je schrijft ook t’tje. Let wel op: f’je, l’etje, m’etje, n’etje, r’etje, s’je, x’je, y’je of y’tje (dat alleen in GB), ij’tje en z’je. De korma is een Indiase curry. Een kormoraan is een aalscholver.

3. Zwart geld wordt gebruikt in het zwartgeldcircuit. Een poffer is gebak, een muts of een pistool en poffertjes eet je bij een poffertjeskraam. Een poffer(d) is een dik persoon, een dikkerd en poffermuts is een vrouwenmuts. Waar betaal je mee in Gambia? Met de dalasi (GMD). En in Zambia? Met de kwacha (ZMK Malawi: MWK). Hij was geenszins arm. Het plan was veelszins aantrekkelijk. Heerlijk, zo’n giraffengazellesteak! Met het gevederte van de gevederde dieren werd gepronkt. Wie schrijft er nu goedheiligman? GB en VD! Beide ook: goedheilig man en alleen GB mv. goedheilig(e) mannen. Met graagte verwelkomde hij de graag geziene gast. Bij grasmaaien moet je het gras maaien. De lekkerste aardappels zijn de bildtstars. Een bestilla of pastilla is een Noord-Afrikaans ovengerecht. Een mantilla is een zwartkanten sluier. Een tortilla is een Spaans gerecht en een wraptortilla een dito Mexicaans.

4. De amontillado is een goedkope en droge Spaanse sherry. Een burrito is een gevouwen tortilla. Ook een enchilada is een zekere tortilla. Dit flottielje is een konvooi van zeilvaartuigen. Een heesterganzerik is een zekere struik. Een mantille is een hoofddoek of korte vrouwenmantel. Nachochips of nacho’s zijn zekere tortillachips. Een postille is een korte uitleg van wetenschappelijke of morele aard op de Bijbel. Een quesadilla is een met kaas bedekte en vervolgens gegrilde tortilla. Van een sapotille(boom *) dient het melksap als grondstof voor kauwgom [* ook: sawoe-manila]. Een schijtwortel is een soort van ganzerik (tegen diarree). De stillireactie (chemie) is een druppelreactie. Een taco is een dubbelgevouwen tortilla. Een tormentil is een meerwortel (plant). Een vilt- is een zilverganzerik.

5. Het wildemanskruid is de keukenschel. De kleine zwartkop is een zangvogel uit Zuid-Europa. Ze blijven lastig, die slangen: de ouroboros en de owrukuku. En vergeet ook de crispr’s niet: clustered regularly interspaced short palindromic repeats [initiaalwoord, uitspreken met aparte letters!] (stukje DNA met korte, steeds dezelfde reeksen basen). Een geheelonthouder is ridder van de blauwe knoop. In de zoo zagen we een prachtige maraboe(t). Dat schotsbonte Schots bont was behoorlijk duur. Een grijsbeer is een ijsgrizzly. VD vermeldt ergens: AZT-kuur; wat inhoudt: die azidothymidine wordt gebruikt om hiv/aids [human immunodeficiency virus, acquired immune deficiency syndrome] te voorkomen en te behandelen. Een bezestein is een markthal, een einstein een zekere eenheid.

6. Een frankenstein is een malafide wetenschapper, fustein is een zekere stof (bombazijn), de heer van Kalenstein bezit absoluut niks, Liechtenstein is een zekere monarchie in Europa met als munteenheid de Zwitserse frank, een sacristein is een koster, een stolperstein is een struikelsteen (in het plaveisel) en van Wippenstein kun je gaan. Hij kwam met een juicy verhaal. De Hyaden zijn een sterrengroep bij de Plejaden. Hé jonkske, hé jonkie, wat krijgen we nu? De naam ‘bristol’ is een verkorting van bristolkarton (voor visitekaartjes, ook: ivoorkarton) en bristolpapier (zwaar tekenpapier). Benzofenon is difenylketon. En benzoëzuur is benzeencarbonzuur. Een kavietje is een café en een kevie of keef een kooi. Een kavete of kavietse is een oud, bouwvallig huis of een kroeg. Dat zou wel heel toevallig zijn: met kat-in-de-zak een kat in de zak kopen. Omdat hij in de knijp zat, heeft hij gekneippt.

7. Een katijf is een ellendige, stakker of feeks. Katijvig is (ook) rampspoedig. Die kerel is kneitergek. In BE kennen ze de kids-ID. Je kunt zo vroom of fijn zijn als gemalen poppenstront. Met ‘gemalen’ nog: annaline is gemalen gips, asem, asam, assem of tamarinde is gemalen vruchtvlees van de tamarinde(boom), baklava bevat gemalen stukjes noot, bark of bork is gemalen eikenschors, bister is de gemalen bast van okkernoten, met Brusselse kermis wordt biscuit bestrooid met suiker en gemalen kokos bedoeld, een calisson is een snoepje met een vulling van gemalen amandelen en gekonfijt fruit, djinten is gemalen komijn, gortemeel is meel van gemalen boekweit, gravel is het gruis van gemalen rode dakpannen, gruttenmeel is boekweitemeel, voor kentjoer heb je de gemberfamilie nodig en ketoembar is gemalen koriander.

8. Koenjit is gemalen kurkuma, laos of galanga is de gemalen galangawortel, masala bevat een aantal gemalen specerijen, metaaldeeg is gemalen brons, een papadum is een pannenkoek van gemalen linzen, peekoffie: gemalen wortels van de cichorei, pergamijn is imitatieperkament, pilipili is een specerij van chilipeper, poudre de riz of poudre d’iris is gemalen talkpoeder, quercitron is gemalen of geraspte schors van de Noord-Amerikaanse verfeik, hij was rein (helemaal) op, op roggesteen wordt rogge gemalen, een pencee (rondo) is van gemalen amandelen, seroendeng is zekere gemalen kokos, waterbeheersing doe je o.a. met gemalen, met Wener wit wordt gemalen krijt bedoeld [je kunt iemand pesten, kreiten] en kornel is meel van gemalen zemelen. Krijten is luid roepen of huilen; je kunt ook de keu krijten.

 

zaterdag 3 februari 2024

3575 Dictee zaterdag 02-02-2024 (1) – dictee Groot Brummens Dictee 2024 √

 Dictee – dictees [3575]

Groot Brummens Dictee 2024

De 36 onderstreepte items moesten worden ingevuld.

Toelichting in blauw.

Impromptu [iets dat voor de vuist gemaakt is] op een kleine gemeente (auteur: Annemarie Visser)

1. Brummen krijgt wellicht een groot multifueltankstation [meerdere brandstoffen]. Dat is een tankstation waar naast benzine, diesel en lpg een alternatieve brandstof zoals waterstof wordt verkocht. De hoeveelheid NOx, fijnstof en CO2 die het nieuwe tankstation gaat uitbraken, is door consciëntieuze Lokaal Belangfractieleden en VVD’ers minutieus onderzocht en aanvaardbaar bevonden.

2. Mocht de Raad van State niet alsnog een stokje steken voor de plannen, dan bevatten de biologische groentepakketten van de aanpalende tuinderij De Meander straks een minuscule neerslag van ultrafijnstofdeeltjes die de bewuste koper liever niet op zijn of haar bord had gezien.

3. Misschien kunnen de vrijwilligers van de BZZV [zie onderaan] een stoomcursus fijnstof [ook: fijn stof – BE] opruimen krijgen. Deze vrijwilligers houden continu Brummen schoon, chapeau [petje af]! Gooi het fijnstof maar in het jiskefet [Fries voor vuilnisemmer]. Dit laatste is overigens geen frisisme (Fries woord).

4. Dat onze gemeente veel moois te bieden heeft, daar is absoluut consensus over. De Brummense Tuinenronde [eigennaam] bijvoorbeeld is gerenommeerd en een eclatant succes. Bewonderaars van heinde en verre bezoeken ook meteen en bloc Sas’ Mini-Kwekerij [eigennaam], een unicum midden in het dorp Brummen.

5. Vanaf Tuin aan ’t Leusveld [eigennaam] kunnen de tuinliefhebbers via het Hallse Pad [eigennaam, joggingpad] direct door naar De Vroolijke Frans [eigennaam, restaurant] voor een diversiteit aan hors-d'oeuvres. Om op het terras te genieten van de lelietjes-van-dalen en
vergeet-mij-nietjes, die aan menig toerist geëxalteerde uitroepen ontlokken.

6. In ons groene buitengebied passen volgens de gemeenteraad dus prima ‘groene’ tankstations, en ook grootschalige zonnevelden. Tegen het geplande veld bij de Empese en Tondense Heide [eigennaam], Het Blaar [idem], is veel verzet. Dit zal namelijk komen pal naast een kostbaar Natura 2000-gebied [eigennaam, VD]. Natuurlijk zijn we voor ‘groene’ energie, maar pas op dat je als gemeente niet in een vicieuze cirkel van ambitie belandt.

7. In onze groene gemeente gebeuren ook niet zo groene zaken. Er was veel reuring [ophef] over de staalslakken op de oude vuilstort aan de Doonweg [eigennaam]. Hopelijk is het recidiverisico [herhaling] nul. Omwonenden roerden zich, en dat was lekkere content [inhoud] voor de
huis-aan-huisbladen, hoewel dit soms verzandt in niet ter zake doende verhalen. Wilt u deze per se tot u nemen, doe dit dan via uw dagelijkse tête-à-tête [
onderonsje van twee personen] met de socials.

8. Er worden goede dingen gerealiseerd, zoals de zestien flexwoningen voor Oekraïners. Deze eengezinswoningen worden waarschijnlijk nog verdubbeld in aantal. Nagedacht wordt over manoeuvreerbare wanden om extra ruimte te creëren.

9. Mooi is ook het onderzoek naar een warmtenet voor Eerbeek met restwarmte van vier papierfabrieken. Jammer wel dat inmiddels de grootste papierfabriek, De Hoop [eigennaam], ter ziele is. Zorg dus dat u zich de komende winters goed voorbereidt op de kou.

10. Voor Eerbeek is het faillissement een aderlating, voor de natuur in onze gemeente een zegen. Het is nu immers niet meer lonend om de Markervoortse bossen [eigennaam] te kappen voor een LCE [zie onderaan]. Gelukkig maar, want het kappen van een oud bos is geen sinecure [(niet) gemakkelijk].

11. Kortom, er gebeurt in de gemeente Brummen genoeg om een schrandere scherts te schrijven. Laten we nu vooral uw opgelopen stress vanwege dit complexe maar coherente [samenhangend] dictee de-escaleren door zo meteen onder het genot van een drankje te gebben [niet in wdb.: geintjes maken] over al die ingewikkelde woorden. Nu rest nog de vraag, heeft ChatGPT [zie onderaan] dit dictee geschreven?

---------------------------------------------------------------------

Voor bonuspunten, weet iedereen waar de afkortingen voor staan?

BZZVBrummen Zonder ZwerfVuil

LCE Logistiek Centrum Eerbeek

(Chat)GPTGenerative Pre-trained Transformer