3552 Dictee woensdag 29-11-2023 (2) – dictee Dicteequiz Onze Taal november 2023 OPLOSSING √ x

Dictee – dictees [3552]

Dicteequiz Onze Taal november 2023

In deze 9 zinnen moest je 50 x kiezen bij een meerkeuzevraag. De alternatieven stonden tussen accolades {...}, de juiste keuze is vet gemaakt.

Je kunt eventueel de tekst met ‘alles selecteren’, vet maken en dat weer voor het hele geselecteerde bestand annuleren, om de oorspronkelijke opgave reconstrueren!

De opgave zó staat ook in 3553!

Veel wit hieronder, dan zie je de oplossing nog niet!

---------------------------------------------------------------

1. Een { F16-piloot / F 16-piloot / F-16-piloot } en een { Costa-Ricaanse / Costa Ricaanse / Costaricaanse } { Adonis / adonis }
met { O-benen / o-benen }, die al een tijdje { daten / datten / dateten }, werden met weinig { égards / egards } behandeld bij de { soapoli / soa-poli }.

2. In een { Curaçao's / Curaçaoos / Curaçaos } { grand hotel / grand hôtel } nuttigden Joyce en { Joyce’ / Joyce / Joyce's / Joyces }
{ coäuteur / coauteur / co-auteur } een { tosti'tje / tostitje / tostietje } met { filet americain / filet américain / filé americain / filé américain } en een glas { bordeaux / Bordeaux }.

3. Ze lachten om het { potjeslatijn / potjes-Latijn / Potjeslatijn } van een docent die { super-gemotiveerd / supergemotiveerd / super gemotiveerd } de werking van het { AED-apparaat / aed-apparaat } demonstreerde.

4. Een { oer-Hollandse / Oerhollandse / oerhollandse } { musicienne / musiciënne } zag er niet { tegen op / tegenop} om te schreeuwen: ‘Wat een { pokkeherrie / pokkenherrie } maken die
{ 78toerenplaten / 78-toerenplaten / 78 toerenplaten }! { Dóe / Dóé } er iets aan!’

5. Na de { tai-chi-les / taichi-les / tai-chiles / tai chi-les } wilde een
{ pietje-precies / pietje precies / Pietje-precies / Pietje precies } bij zijn { protegé / protégé } in het { gevlij / gevlei } komen door hem een
{ sherrietje / sherrytje / sherry’tje } aan te bieden.

6. De vader van het { middenklasse gezin / middenklassegezin / middenklassengezin } schreef { quasiboos / quasi-boos } op de
{ opgavenstrook / opgavestrook } dat de kans
{ fiftyfifty / fifty-fifty } was dat de { shetlander / Shetlander } van de kinderboerderij zijn kind zou bijten.

7. De kok { wijdde / wijde / weidde / weide } na het { praktikum / prakticum / practicum } een { A4-tje / A4’tje / A4tje } aan de { paëlla / paella } met { cranberries / cranberry’s } uit de { combi-oven / combioven }, een { opzichzelfstaand / op zichzelf staand / opzichzelf staand } experiment.

8. Als je anderen { bevoogt / bevoogdt / bevoogd } terwijl ze { gelijkop gaan / gelijk op gaan / gelijkopgaan }, { puntenloos / punteloos } eindigen of in de { winning mood / winningmood } zijn, wordt je bericht niet snel { geliket / geliked }.

9. Hoe { behoud / behoudt } je familie een zonnig humeur als { moeder Natuur / Moeder Natuur / moeder natuur } { zometeen / zo meteen } een { buiig / buiïg } weekend { hier naartoe / hier naar toe / hiernaartoe } stuurt?

 

 

 

 

3551 Dictee woensdag 29-11-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1137) √ x

Dictee – dictees [3551]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee oktober 2023 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1137)

Dit is voorlopig het laatste Dictee van de dag. Onregelmatig zullen er nog wel nieuwe Oefendictees, tevens Dictee van de dag verschijnen!

Oefendictee oktober 2023 (1)

1. Needlespiking is iemand ongevraagd illegaal drogeren [met spuit]. Hij ging weg, dat is o.v.t., onvoltooid verleden tijd. Een biljard is duizend biljoen [vgl. biljarten]. De ossobuco is een Italiaans gerecht. Onchocerciasis is rivierblindheid. Met pho wordt Vietnamese bouillon bedoeld. Lastige dicteewoorden: toetmem en (van) komsa. Een steven is een kerstbrood (ook: sint-nicolaasgebak). Vergelijk Sint-Steven, dat is tweede kerstdag. De Achtersteven is een sterrenbeeld en versteven is verstijfd (van de kou). Op 15-10-2023 nieuwe update oVD geconstateerd: 395.000 treffers (was: 394.866). Hij begreep er geen jota van dat een iota een sterk bindmiddel is, gemaakt uit algen. Het IOO is in NL het Instituut voor Onderzoek van Overheidsuitgaven. Een acrostichon gaat over beginletters, een telestichon over eindletters en een mesostichon over middelste lettergrepen. Een adjunct-chef is een souschef.

2. Je kunt het rustig aan doen met de lamp aandoen. Een preetje is een soldij, maar ook de verkleinvorm van een pre [pluspunt, voorkeur, voorrang]. De engelse groet(enis) is het Ave Maria (naam gebed). Dat kost je dan vijf barki’s [bankbiljet 100 euro]. Dit is geen bijdetijdse, maar uit-de-tijdse [niet in wdb.] opvatting. Het zijn de Cito’ers die de
Cito-toetsen maken. Met *coupe* alleen coupe (snit, haarsnit, coupenaad), coupe-file (voorrangskaart) en coupe soleil [kapsel met plukjes geblondeerd haar). Verder dus alles met *coup*! Hij leed niet aan CVS [GB/VD chronischevermoeidheidssyndroom – ook: ME = myalgische encefalomyelitis], maar kreeg een CVA, een cerebrovasculair accident (beroerte).

3. Ik strijk en zet thee. Dat doe ik strijk-en-zet. Een cherub is een cherubijn. Een van de engelenkoren zijn de Engelen. Een p.eo. is een professor extraordinarius, een buitengewoon hoogleraar. De meltemi(a) is een krachtige koude noordenwind in de Egeïsche Zee. Een egbtl is een extra gesloten beveiligde toezichthoudende locatie = een gesloten azc voor overlast veroorzakende of strafbare feiten plegende asielzoekers. Was die gin-fizz voor u, of waren dat die twee gin-fizz? Volgens mij spreekt die bekakte vent Plathagois. VD heeft gros de Naples en gros de Tours nu gelijkgetrokken met façon de Venise
[geen streepjes meer].

4. Het is ins en outs, maar naast ups-and-downs heb je ook ups en downs. A.D. is anno Domini (in het jaar des/onzes Heren) en B.C. is before Christ. Verder hebben we nog voor Christus (v.C. of v.Chr.) en na Christus (n.C. of n.Chr.). Ik vind zelf dat ik een jan-draag-an
[kan niet zelfstandig werken] ben. Een kartuize is een kartuizerklooster (met kartuizer( )monniken – VD = kartuizers, kartuizer( )nonnen – VD = kartuizerinnen en een kartuizer kat). Kartuizerpoeder is minerale kermes [rode kleurstof]. Een certosa of chartreuse is een kartuizerklooster. Certosina, inlegwerk in geometrische vormen, werd daar vervaardigd. Doctor Extaticus is Dionysius de Kartuizer, Jan van Ruusbroec. Een kartuizeranjelier is een veldanjelier. De orde is O.Carth., achter een naam staat o.carth. (lid van de orde). Kartonnage, schrijf dat goed.

5. Hij werkt in de karton(industrie). Een chewinggumkauwer is een kauwgek (en een kaugek een vogel, een grote stern). Een vliegende kiep is ook keeper. Een Chinees klokje, dat is een forsythia en een foks, dat is een fuchsia. Een kenau is genoemd naar Kenau Simonsdochter Hasselaar (Beleg van Haarlem, 1572/3). De Kerkelijke Staat was voorloper van de Vaticaanse Staat, Vaticaanstad. Dat is de kif(t) [ruzie, afgunst]. We gaan een kingsize bed kopen. Een TIA is een transient ischaemic attack [voorbijgaande aanval door een ontregelde bloedtoevoer naar de hersenen (vaak als voorbode van een beroerte)]. In het Nederlands is ischemie plaatselijke bloedeloosheid
(bnw. ischemisch). Deze kleerkast [klerenkast, grote, onbehouwen persoon] heet gewoonlijk een jerommeke.

6. De KM is de Koninklijke Marine, het KMarns is het Korps Mariniers en KMar is de Koninklijke Marechaussee. Cocaïne heeft veel synoniemen: = basterdsuiker, coca, coke, marcheerpoeder, sneeuw, suiker, witte sloper, witte suiker, coco en in junkietaal ook: snow, sos en sosa. Een SOS uitzenden staat voor Save Our Souls (in morse: kort, kort, kort – lang, lang, lang – kort, kort, kort oftewel … - - - …). De sofrologie [ontspanningstechniek] lijkt op yoga. Cadaverine, lijkengif, heeft van alles met kadavers te maken. En perinde ac si cadaver = als een lijk, vergelijk kadaverdiscipline. Een jehova is een Jehova’s getuige, getuige van Jehova. Een kiur is een uitgestorven reuzenvogel van Madagaskar, een kiyu is een leerlingengraad bij budo. Een macron (–) staat boven een letter.

7. Een makron, makroon of makaron kun je eten. Een kauw [vogel] kan in een kouw (kooi) zitten, omgekeerd niet! Een mardijker is in Indië een oorspronkelijk van buiten de Indonesische archipel aldaar ingevoerde en later vrijgemaakte slaaf. Caffè latte is koffie, chai latte is thee en çay is Turkse thee. Wat is orthografisch het verschil tussen een lomschool [letterwoord] en een mok-school [initiaalwoord – ook letterwoord: mokschool]? Die limbo’s [Limburger] zijn van lotje getikt. De NASA is de National Aeronautics and Space Administration [VS]. Dat is een bastaardvloek: nondeknetter. De onmogelijkheid om iets te doen: non possumus. Wanneer schrijf je onjoods en wanneer on-Joods
(ook andersom)? Met *geant [VD, rest dus *gant]: sergeant, (à) pas de géant, arbitrageant, obligeant, changeant en exigeant. GB verder niet.

8. De woorden ‘onus’ [last] en mv. ‘onera’ hebben weinig van doen met ‘oneirisch’ [droom]. Onverrichter zake keerden we huiswaarts. Zou hij een snip(per) of borrel ophebben ofwel een snip aan hebben? De ossi’s en de wessi’s moet je niet verwarren met de aussies. Op nieuwjaarsdag vieren we Nieuwjaar. Met Gods Woord wordt het Woord Gods, de Bijbel bedoeld. Een godswoord is een woord van God, een goddelijke uitspraak, een Bijbeltekst. Dat is een typisch parisianisme. Er is kajapoetih- en patchoeliolie. Bij een PET-scan moet je denken aan positron emission tomography. Het peronisme verwijst naar Perón. Een teragram (Tg – groot - 10^+12) en een picogram (pg – klein - 10^-12), dat scheelt 24 nullen (een factor 10^+24)! Dat pietje-ongeduld en die janongeluk mochten elkaar wel.

 

 

 

 

3550 Dictee dinsdag 28-11-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1136) √ x

Dictee – dictees [3550]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee augustus 2023 (4), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1136)

1. De scilla [lelieachtig bolgewas] viel – zeg maar – van Scylla in Charybdis [van de regen in de drup]. Victis honos: eer aan de overwonnenen! Je schrijft wiegelied (van ww.) en wiegendood (van znw.). De carica [plant] is nauw verwant aan de papaja [in het melksap ervan zit papaïne], de meloenboom. Ik ben hem/de prijsuitreiking misgelopen. Hij heeft zich mislopen (verkeerde weg genomen). Ook in alt-A-hypotheek staat ‘alt’ voor ‘alternative’. Onze vakantie gaat naar Achtertuinië, Balkonië, Environs-la-Maison, Rundumhausen,
Tous-de-Lou, Tuinesië of Coté-de-Jardin [thuisvakantie]. Een zekere katoenen meubelstof heet coteline. Deze Jakoba [meisjesnaam] heeft haar ware jakob (ook: adam, jozef of rechte jozef) gevonden. Over die truis [hier: kledingstuk] wijdheid kun je twisten.

2. De wijd openstaande deuren stonden wijdopen. Een kasla is nu eenmaal geen kassla. Gezocht op ‘cote’ in VD (de Côte d’Azur staat er niet in): côte = 1) verhouding tussen inleg en uitkering bij winst,
2) heuvel als hindernis in een wielerwedstrijd, CI = Côte d’Ivoire (Ivoorkust, internet ci), côte à l’os = côte de boeuf = ribstuk met been, entrecote (+ je = lapje vlees, m.n. rundvlees, met een randje vet, gesneden uit het (tussen)ribstuk), gamay: wijnstok of wijn uit de Côte d’Or, goed gequoteerd = goed aangeschreven staan (uit het Frans …), keutel (van het Middelnederlandse cote), keuter(boer) [idem] en nevens = niet op het juiste punt (leenvertaling van: à côté de). Heeft zij het westnijlvirus (West-Nijldistrict Oeganda) opgelopen? Een haboob [hah-boe:p] is een hevige zandstorm (Arabisch). Een hacendero bezit een haciënda [landgoed, farm, veeteeltbedrijf].

3. Het oginoïsme is een zekere vorm van periodieke onthouding (volgens Ogino – als voorbehoedmiddel). Een ogivale stijl is een spitsbogenstijl. Boven de g van Erdogan (VD) hoort eigenlijk een boogje (naam: breve, staat zelfs in VD). Om die ğ te typen kun je dat teken (zoals ik hier) van internet kopiëren of in Word terecht bij ‘Invoegen, Symbolen, Meer symbolen’ (maar zelf heb ik Libre en geen Word … 2025 weer Word!). Een guimauve is een madonnasnoepje. De Guimardstraat is de straat in Brussel waaraan o.m. het gebouw van Katholiek Onderwijs Vlaanderen ligt (metonymisch ook voor het katholiek onderwijs in Vlaanderen). Dit is niet voor God en klein Pierke [Jan en alleman] bedoeld. Jazeker: muesli schrijf je echt zonder
trema/umlaut. Een abside is een apsis, vgl. een absidiool [nis of uitbouw kerk].

4. De apenpokken, dat zijn de mpox (mv.), de monkeypox. De mmk is de magnetomotorische kracht en de MMK de kyat [tsjaht], de munt van Myanmar. Ik kan niet wachten op de Heilige Salarius, sint-salarius, de salarisdag. Hij bracht een supremum vale, een laatste vaarwel. Met hrm wordt humanresourcesmanagement aangeduid, ook
hr-manager/ment, vgl. hr-ketel (hoogrendementsketel, hoog rendement). De HRK is de kuna, de vroegere munteenheid van Kroatië. De EPS is historisch de Europese Politieke Samenwerking. Zou Fo of Fohi, die Chinese Boeddha, ook pho (uitspraak: fuh of foo – Vietnamese bouillon) lusten? Ad finem is tot het einde, ad extremum virium is met uiterste krachtsinspanning.

5. Het Lagerhuis is het House of Commons, het Hogerhuis het House of Lords. Als dicteefanaat ben ik epris van het corrigeren van méprises [vergissingen] in het schrijven van woorden zoals ‘eblouissant’ [schitterend, betoverend]. De stof lysine [een aminozuur] geven we aan met Lys of K. Een nietsnut, dat is een non-valeur. Een ascus (mv. asci) is een cel waarin bij de zakjeszwammen de geslachtelijke sporen gevormd worden. Vitamine K is naftochinon. Een mochaccino is een veredelde cappuccino [met chocolade(siroop)]. Een lomschool [lohm – leer- en opvoedingsmoeilijkheden - letterwoord] is nu eenmaal geen mok-school [èh-moo-kaa – moeilijk opvoedbare kinderen - initiaalwoord, maar letterwoord mag ook: mokschool] – 2025 GB: mok = moeilijk opvoedbare kinderen]. Die müller-thurgau [Duitse wijn] smaakte heerlijk. Een meneertje koekepeertje is een onhandig persoon. Waar is dat pampier [papier] gebleven? De VA is de voltampère. Met 220 V (volt) kun je een 220V-aansluiting
(220 voltaansluiting) maken.

6. Sartre: l’enfer, c’est les Autres [alleen als citaat uit Sartres ‘Huis clos’. VD 2023: als gevleugeld woord zou ik ‘autres’ schrijven; de contactpersoon bij VD overigens ook!]. De wedstrijd ging gelijk op, het was een gelijkopgaande wedstrijd. In een BEST-tas stop je boeken, elektrische spullen, speelgoed en textiel. Weet je nog dat we toen bijeenwaren? De verzouten soep werd in de verzoute rivier gegooid. Je kunt de mist ingaan, de dieperik in gaan en de bietenberg opgaan. Je zult maar erop uit zijn om rijk te worden. GB: erop aan kunnen (VD: eropaan kunnen). Eraan toe zijn heeft veel weg van eraan toekomen [beide GB, VD]. Ik wil ervan af zijn, of hij toen ervandoor gegaan is. Is er verband tussen een fenocryst (voorkristal) en cristallitis [enige met c, ontsteking van de ooglens]. Nee, dus!

7. Hij was ontegenzeggelijk ongezeglijk. Een half-Jood zal wel zoiets zijn als een vader-Jood. Die schrijfster is hors catégorie, zij is van de buitencategorie. Je weet het: huipen [enk.: huib = ruwe volksman] zijn huibens. Deze macha meid (machameid) drinkt graag matcha (zekere thee). Onheil over iets afroepen is jinxen. Allemaal erg lastig: BE kortverhaal en kortgeding, NL kort verhaal en kort geding. Was hij in goeden of in slechten doen? Krijg nou het leblam, het lebbes, het leplazarus [uitdrukking van verbazing]. De service à la française gebeurt ineens, de service à la russe per gang [bij de bediening aan tafel]. De charlotte russe is roomijspudding (met biscuits), de lait russe (BE) koffie verkeerd en de montagne-russe is vanillevla (met biscuits). Een hebbeding is een wannahave of een must-have. Bnw. nice to have [leuk om te hebben, niet noodzakelijk] en need to have [onontbeerlijk, absoluut noodzakelijk] zijn antoniem(en).

8. De ossaart (kwelgeest) werd gepaaid met een kassaart (spekpannenkoek). De postbus, de post office box wordt afgekort tot PO Box. De presens is de tegenwoordige tijd = de historisch presens = de praesens historicum. De status praesens (praes.) is de medische toestand. Met praesens absens (bijw.) ben je verstrooid. Tasmannen, taslieden of taslui zijn de oudste kaasdragers op de kaasmarkt. Bedoel je rondwaren, dat hij rondwaarde? VD/GB heeft Saoedi-Arabië en ook nog Saudi-Arabië. Let op: wozoco = woon-zorgcomplex in NL en wzc = woonzorgcomplex in BE! Het melkproduct umer zit tussen yoghurt en kwark in. Naast wiiitis had hij ook nog een wiiknie. Laten we de man X noemen. Over X’ verwanten weten we niet veel. Het mv. van wouwou (zilvergibbon) is wouwouen/s.

 

 

3549 Dictee maandag 27-11-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1135) √ x

Dictee – dictees [3549]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee augustus 2023 (3), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1135)

1. De dii minores = dii minorum gentium = mensen van de lagere klasse [lett. goden van de mindere families]. A minore ad majus = van het kleine naar het grote redeneren. Antoniem: a minore ad majus. Een poeta minor is een minor poet [minder belangrijke dichter]. De camino is het pelgrimspad naar Santiago de Compostela [wdb., Spaans, NL eigenlijk: ll]. Een sequoia is een reuzenpijnboom. De predikant hield zijn predicatie. De soldaat had een pre [pluspunt]: hij had een goede pree [soldij]. Die meester Pennewip [2023] is een specifieke figuur, dat geldt ook voor meester Prikkebeen. Op *lor: bachelor, counselor, flor (schimmellaag op sherry), ni(si) fallor: als ik mij niet vergis, Selor (BE: Selectie en Oriëntatie) en se/imilor [(s)pinsbek, legering van Cu en Zn].

2. Verder nog: tailor (kleermaker), technicolor (procedé bij vervaardiging kleurenfilms), tricolor (bnw.: driekleurig, znw.: driekleurige amarant – zeker onkruid) en Vlor (Vlaamse Onderwijsraad). Een swab is (medisch) een wattenstaafje. Het woord ‘remarquabel’ is een buitenbeentje [met qu - verder c]. Een reliquiarium bevat relikwieën. De uitdrukking ‘Van den vos Reynaerde’ spreekt me aan. Denk ook aan Reinaert [verkleinvorm Reintje] de Vos. Ook nog: Reinaertlegende en een reinardie is een listige streek of spotlust (zoals van Reintje de Vos). De IDR is de Indonesische roepia, de INR is de Indiase roepie. De lelie en de sterhyacint behoren tot de scilla’s. De afkorting van scilicet is sc. [met punt – te weten, t.w. en sc. = scilicet, te weten, namelijk - nl.]. Wat is de rubberentegelgeneratie [rubberen tegel, rubbertegel] [overbezorgdheid op kinderspeelplaatsen]? Het sens-commun- is het commonsensegevoel.

3. Sinn Féin is een Ierse vereniging met een radicale en een gematigde vleugel. Voor de Sinksenfoor [Pinksteren] moet je in Antwerpen zijn, voor de sinksenbloem (pinksterbloem) niet (meer) in VD. Softbal is een soort baseball. Hij is een doorgewinterde softmusicliefhebber [soft music]. Is een d/t-fout ook een soloecisme [taalfout - VD ook nog: solecisme]? Ja. Hij ging met zijn sousmain [onderlegger, vloeimap] naar het souterrain [onderstuk, kelderverdieping]. Een freatofyt is een putplant. Ook Sydneyers rijden op sydniërs [paarden]. Een tabby is een kat met cyperse tekening. Kunnen we het erover hebben of jullie iets overhebben voor haar? Ga er maar aan staan: een tyfoon
(ook: taifoen) is een hevige wervelstorm, een tycoon een magnaat, een industriële topfiguur (VS) en taikoen de titel van de shogun [Japan, einde Tokoegawadynastie].

4. De rijstijd(!) van het pannenkoekenmeel viel tegen! Hier nog wat aardige dicteewoorden: seksexces, snackseks, seksextensie, uniseks, sextortion, jazzsextet, seksshow, sekssite en geloofsextremisme. Ik wil ervan af zijn: ik weet het niet precies. Ik heb een slechte reputatie, daar zou ik wel van af willen. Gezocht in VD op *eine: acroleïne (propenal), asjeweine (gasjewijne, kasjewijle, kasjewijne, kassiewijle, kassiewijne, sjewijne), cafeïne (coffeïne = koffiebitter, theïne), caseïne (kaasstof), chromatoproteïne (zeker eiwit), codeïne (tegen hoest), cysteïne (een aminozuur: Cys of C), decafeïne (decafé, decafeïné, deca), deveine (tegenspoed, veine = geluk), eau de la reine (lodderein) en fenolftaleïne (laxeermiddel).

5. Verder nog: fluoresceïne (kleurstof), fosfo- en glycoproteïne, homocysteïne (smaakstof, Hcy), hordeïne (in gerst), lipoproteïne, luteïne (gele kleurstof), madeleine (evenveeltje = gebakje,
quatre-quarts, in ovale vorm), mauveïne = alininepurper, metaalproteïne (metalloproteïne), mycoproteïne (schimmeleiwit), nolijeheine (uitroep van verbazing – ook: ottelenojeheine), nucleoproteïne (= nucleïne), oleïne (= oleïen), osseïne, paracaseïne (wei), pleitheine (weggaan, pleite, pleiter), poppedeine (pop, klein meisje), scleroproteïne = globulair eiwit, spartine (tegen hartziekten), verveine (aftreksel van ijzerkruid of een daarmee bereide odeur) en zeïne (proleïne in mais/maïs). Die Duitser werd uitgescholden voor teutoon [ook: hunnen!]. Een T/B-lymfocyt is een T/B-cel.

6. Hij zou zich hier wel thuis voelen, maar kreeg zijn streken wel thuisbezorgd. De bij het gannef/ven [stelen] verkregen ti/ennef [slechte (koop)waar) werd voor een habbekra(t)s [weinig geld, een schijntje] verpatst. Een arme tobias is zo arm als Tobias. De ganzerik [mannetjesgans] at ganzerik [plant, rozenfamilie]. Hij vroeg: “Kom jij ook morgen?” Er heerste daar een verbrodde [verziekt, verknoeid, bedorven] sfeer. Het meervoud van aloë [plant] is echt aloë’s. Hij is goed thuis in de evangeliën. De meervouden ceremoniën en cereomonieën zijn beide goed (klemtoon!), net als ceremonies. Uit het meervoud ‘de Allende’s’ kun je de uitspraak afleiden [ee]. Het verkleinwoord van facsimile [= fax] is facsimileetje [mv. facsimile’s], van pre preetje [pre’s]. Zij staat vaak op de bühne. Een gîte is een vakantiehuisje. Je schrijft alinea-indeling, astmaonderzoek,
groei-economie en café-uitbater.

7. Er valt geen peil op de verkiezingsuitslag te trekken. Een samoerai is een lid van de Japanse krijgsadel. Een samoeraihelm is een kabuto en een smoeraizwaard is een katana. De rituele zelfmoord heet harakiri, bij de samoerai is dat de seppuku. Een sepschijter is regionaal een opschepper (niet uit de pan …). Een turbe is een grote menigte, een türbe een graftombe bij de Seltsjoeken. Een Tyrolienne komt uit Tirol. Sommige Tirolers dragen tirolerpakjes. Met t*be [VD] nog: teorben (basluit), thobes (lang Arabisch mannengewaad), tibben (doopsgezinde), tjabés (lange Spaanse peper, lomboks), tobbe (kuip, n/s), to be or not to be, tombe (praalgraf, n/s), een tube [uu] met tandpasta en een tube [oe], een smalle luchtband voor racefietsen.

8. Verder nog tennisbabe, tv-babe en tandpastatube. De jachtterm ‘tiro’ verwijst naar vliegend wild, ‘kiro kok’ naar een fazantenhaan en ‘kiro hen’ naar een fazantenhen. Een tirette [BE] is een ritssluiting. Een tireur probeert bij jeu de boules de bal van een tegenstander weg te schieten. Voorbeelden van umc’s zijn het LUMC [Leiden] en het UMC Groningen. Bij het uit spelen wordt het uitspelen van een tegenstander uitgefloten, bij het thuis spelen toegejuicht. Een ongelikte beer, dat is un ours mal léché. Unplugged is stekkerloos. Een va-banquespeler houdt zich bezig met va-banque spelen. Valenciennes [begin zin!]: een stof. Valet de chambre spreek je uit met vaa-lèh, maar valetparking met vèh-lee. De notaris zou de akte verlijden en die aantrekkelijke vrouw verleiden.

 

 

 

3548 Dictee zondag 26-11-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1134) √ x

Dictee – dictees [3548]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee augustus 2023 (2), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1134)

1. We dronken een paar malbecs [wijn]. Een malaxeur is een kneed- en mengmachine. Het is confisqueren en confisqueerbaar, maar confiscatie en confiscabel [enige met qu: remarquabel]. Opera’s kunnen samen meerdere grand finales [apotheose - GB ook mv. s s +] hebben. Met ricotta (kaas) kun je gnudi (mv. – njoe-die) maken [met griesmeel]. Hou(d) vol: kop hieps! Een âme de boue [Frans: ziel van modder] is een verachtelijk wezen. Een amelanchier(!) is een krentenboompje. Een amelang is een amerijtje, een ogenblik(je). Hij pleasede me. Ik was ooit competitieleider van een korfbalregio. Ik heb zojuist enkele collector’s items, waaronder meerdere poetiniana [Poetin], verworven. De euthanasie voorkomt een dysthanasie [onwaardig levenseinde]. Een driezit is een driezitsbank.

2. Een meisje van 1000 weken is (ongeveer) een meisjes van drie zesjes (18 jaar). De vier plantensoorten (vruchten) die op Soekot, het Loofhuttenfeest van de joden, gebruikt worden zijn: etrog (mv. etrogim), aravot (= mv.), hadassim (= mv.) en loelav (mv. loelavs of loelavim). Als je gaat autopetten, heb je daarna geautopet [vgl. autopedaal]. Een troubleshooter moet trubbels [problemen] oplossen. Na het upgraden werkte het geüpgradede programma vaak veel beter. Ik vind haar nogal bitchy [kattig]. Boven droeg ze een gimpje (guimpe – tulen halsbedekking met baleintjes), onder gympjes (gympies, gympen – gymschoenen). Bij het haasje-over springen gaat het soms
haastje-repje. De regionale uitdrukkingen ‘t en doet en ten doet = toch niet. Hup Holland hup, laat de leeuw niet in z’n hempie staan, vgl.
hempje-licht-op [drank].

3. Gezocht op *gout* (VD): agouta (solenodon = lijkt op grote spitsmuis, giftige beet, ook almiqui, op Cuba), arrière-gout (nasmaak, onaangename bijsmaak), à son goût (naar zijn/haar smaak),
coming-out (uit de kast komen), degout (afkeer, walging), degoutant (onsmakelijk, walgelijk), degouteren (doen walgen), de haut goût (sterk gekruid), dug-out (voor reservespelers, bv. bij voetbal), egoutteur (wals papierindustrie), gedegouteerd zijn van … (walgen – BE), goût de contradiction (neiging tot tegenspraak, dwarsdrijverij), goûter (lichte maaltijd in de namiddag, vieruurtje), gouteren (proeven, goedkeuren, goûter gebruiken), goutte militaire (druiper = gonorroe, gonorroea, tikker), gouttière (dubbele, parallel lopende haarlijntjes).

4. Verder: hang-out (ontmoetingsplek voor gelijkgestemden of dito website), hang-outen (ww.), lamsragout(, etc. = navarin), le goût de la perfection qui stérilise (het onvruchtbaar makende verlangen naar volmaaktheid), opting-out (terugtrekken uit collectieve regelingen sociale zekerheid), spoorwegoutillage, en kledingoutlet. In GB verder niets interessants bij *gout* en *goût*. Een inchoatief ww. zoals bevriezen heeft best iets actiefs [overgaan in andere toestand]. De winter heeft goed ingezet. Ken je trouwens die hasjscenehashtag? Bij ‘par exemple’ (p.e. of p.ex.) moet je aan exemplarisch denken. Een paret(te)maker is een druktemaker. Par excellence is bij uitnemendheid. Jeux de mots zijn woordspelingen. Een Madonnabeeld = een madonna.

5. De Vliegende Vis is een sterrenbeeld. Dat is een kick krijgen van, kicken op … Hij hoefde maar te kikken en zij stond voor hem klaar. In de liefde is zij een rupsje-nooit-genoeg. De gose is een uit Duitsland afkomstig zurig bier. Een go see betreft een fotomodel en een potentiële opdrachtgever. Je schrijft ‘leidinggeven’ en dus ook leidinggegeven en leidinggevend(e) aan elkaar. Bij agile leidinggeven is er sprake van wendbaar, lenig van geest, flexibel samenwerkend. Wij geven leiding, jij gaf leiding en het is duidelijk dat wij leidinggaven. Wat houdt het lamarckisme [evolutie door doelgerichte aanpassingen --- > erfelijkheid] in? Een leplam is een potlam [in huis grootgebracht], ben je leblam, dan ben je leplazarus. De leb is de lebmaag. Kan het nog gekker: een dame-jeanne [mandfles] helemaal gevuld met
madame-jeanettes [pepers]? Mallepraat is gekkenpraat.

6. Zijn optreden was low key [zonder veel ophef, onopvallend], een lowkeyoptreden dus. Het is filet americain [BE: preparé], maar stock américain [dump, legermateriaal] en mal américain [dysthymie]. Zotteklap is onzin. Een maréchale is een maarschalkse. Bij een pizza margherita 2025 kun je best een margarita [cocktail] drinken. Mexico: mx en MX. Moeder Gods, Moeder van de Goede Raad en Moeder van Smarten of der Zeven Smarten zijn benamingen voor Maria, de Heilige Maagd. Zouden ze in dat mottekasteel [middeleeuwse versterking: toren op aarden wal] ooit mattentaart [Vlaams gebak] gegeten hebben? Met muzak wordt niets-aan-de-handmuziek bedoeld. Na niesen heb je geniest, na niezen geniesd. Als een sporter chookt (ww. choken), dan blokkeert die [bij begin wedstrijd]. Een driehoek heeft 0 diagonalen, een vierhoek 2 en een vijfhoek 5. Maar een 100-hoek; en een n-hoek?

7. Oplossing in alinea 8 onderaan! Een opa-en-omadag is een oppasdag, een Opa-en-omadag een onofficiële feestdag. Een crimen is een misdaad. Een orleanist was een aanhanger van de Orléans in Frankrijk (tijdens de restauratie). En het peronisme, dat verheerlijkt Perón. Oud Europa, dat is West-Europa. Droeg Madame de Pompadour ook pompadoeren kleding? Weet ik niet. Paratroepers zijn parachutisten. Sjachelen is sjacheren; dat doet een sjacheraar
[vgl. sjacherjood]. En wat is een hasjiesjsjacheraarsfiguur voor iemand? Pauillac [P wegens begin zin] is een medocwijn en fladderak is brandewijn met citroen en suiker. Een PET-scan [positron emission tomography] gebruikt licht radioactief materiaal in de bloedbaan. Een pietje-ongeduld wordt gemakkelijk een janongeluk. Welke clubs zitten er in de play-off [promotie] en playdown [degradatie]?

8. Tja, … een honderdhoek ABCDEFG… Neem een hoekpunt, bv. D. Van daaruit kun je 99 lijnstukken trekken, maar twee daarvan [CD en DE] zijn geen diagonalen, maar zijden. Zo kun je dus vanuit D 99 – 2 = 97 diagonalen trekken. En dat kan vanuit de 100 hoekpunten dus
100 * 97 = 9700 keer. Maar let op: dan heb je dus een keer BF gehad, maar ook FB. Zo zijn er steeds dubbele of dubbeltallen. Het juiste antwoord is dus 9700 : 2 = 4850. Als je dat voor een n-hoek doet, krijg je: n-3, dat n keer en daar de helft van, resultaat ½ n (n – 3). Controles: neem n = 3 (driehoek), dan komt er 0 uit (klopt), voor n = 4 (vierhoek) krijg je ½ * 4 * (4 – 3) = 2 (klopt) en voor n = 5 (vijfhoek) krijg je
½ * 5 * (5 – 3) = 5 (klopt). Zo ook voor n = 1.000.000 * – natellen in figuur is geen alternatief!

* 1/2 * 1.000.000 * 999.997 = 499.998.500.000!