vrijdag 6 oktober 2023

3482 Dictee woensdag 11-10-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1088) √

Dictee – dictees [3482]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee november 2020 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1088)

Oefendictee november 2020 (1)

1. De VDSL (very high speed digital subscriber line) is de opvolger van ADSL (asymmetric digital subscriber line). ATM is de Asynchronous Transfer Mode. Bij ‘iemand een aar laten’ gaat het om aâren [aders]. Een bisht [biesjt] is een veelal versierde traditionele Arabische overjas. Is dat blekhol [zeewezen: hel, duister hol – Engels black hole] in Nederland ontdekt? Verwar vooral de cajon [handtrommel] en bodhrán [bau-rah/aan] [Ierse dito] niet! Sanshou [vechtsport, sanda – Chinees] is een moderne vorm van wushu [verzamelnaam vechtsporten]. Op een tefffarm [teff = glutenvrije graansoort Ethiopië] praten ze vaak over het gluten [ook wel mv. – kleefstof]. Pâte brisée [kruimeldeeg] is nu eenmaal geen pâté de foie gras [ganzenleverpastei]. En pâte de verre = glaspoeder. Burp is synoniem met blurp en burps [nabootsing van een boer laten]. De burpee is een combinatieoefening bij fitness [niet in wdb.]. ‘Crinoline’ en ‘hoepelrok’ zijn synoniem(en), een tournure is een halve crinoline. Mogen we die lipdub [videoclip in één take lopend door de school o.d. -afkorting niet in VD – of dergelijke]. nog eens zien? Je kunt voor Kaap Snert bijliggen [alleen snert te eten krijgen] en een ruzie bijleggen. Je kunt ook voor Kaap Kont [samen in bed liggen, ook: neuken] liggen.

2. Gewhift: een whiff [airshot, misslag] geslagen bij golf! Als hij veel wiit, krijgt hij wiiitis [spelen met de Wii]. Hij keek onvervaard in de wijdgeopende muil. Yogonaise is yoghurtmayonaise. Niet te filmen: de zevengetijde [zonder mv.] is de zevengetijdenklaver (sic!). Nog zoiets: zonnewende [GB + n] en zonnewendefeest. Rara. VD: zonnewende [+ n] en zonnewendebloem. Rara. Lemma ‘maagsap’ geeft ons ‘spijsverterend’ [VD]. Ga je nu maar afspons/zen [GB alleen s, VD alleen z]: kwestie van spons/zen! De systole [samentrekking bij hart] staat t.o. [t.g.o.v.] de diastole [verslapping hartkamer en slagaderen]. Mind you: manaña [morgen, ooit] begin ik aan mijn manamaopleiding [master na master]. Eerst de warming-up, later de coolingdown(!). Mene, mene, tekel ufarsin [Dan. 5:25 – gij zijt gewogen en te licht bevonden]. Een mene tekel is een dreigende waarschuwing. Het MER is het milieueffectrapport en de MER is de milieueffectrapportage. Princenhage is het Haagje van Breda. Je moet haar niet zo hardvallen, haar niet zulke verwijten maken. Een raggel is een tengel en een rachel een tegenvaller.

3. Vernachelen of vernoggelen is beetnemen. Ruziezoekers doen aan ruzie zoeken (ruziemaken). Steggelen is ruziemaken, stechelen o.a. spieken, valsspelen of steken onder water geven. Het ww. golfen kun je met f of v uitspreken, daarom: hij golfd/te, zij heeft gegolfd/t. De lacs d’amour zijn het zogenaamde acht-op-zijn-kantteken (oneindigheidsteken – ∞ ). Een dameraan is een dame-jeanne of
demi-john [mandfles]. Hij kreeg de props, de credits [waardering, eer]. Hebben jullie beiden ook op rhbs’en [rijkshogereburgerschool – vgl. hbs] gezeten? Het stikt hier van de jan-weetals en lijsjes-weetal [wijsneus]. Bij het koffiedrinken bleek hij goed rooms [van veel room in de koffie houden] te zijn. Dat schrijf je anno Domini (A.D.) 2020 echt zó: chebakia (zoet koekje Noord-Afrika, was: sh). De fl kennen we – net als de ae – als koppelletter (ligatuur). Deze komt van gulden (florijn), die ook wel met een gestileerde ƒ wordt weergegeven. Overigens staat Fl voor het chemisch element flerovium (naar de Rus Flerov), atoomnummer 114, voorheen: ununquadium (Uuq).

4. Bij de verschillende uitspraken van sma [meisje] zien smatje en smaatje er vertrouwd uit; smas [nog niet in VD] naast meervoud sma’s ziet er wel vreemd uit. Geen ander voorbeeld gevonden dat met -a de uitspraak ‘ah’ heeft … Ook nog dit: sjwa [aa/ah] --- > sjwas en sjwa’s, sjwatje(s) en sjwaatje(s). Een gevechtssport is gewoon een vechtsport. Een tournée générale is gewoon een tournee, een rondje. Vandaar (bw., VD) is het nog een uur lopen. Een VOI is een Vlaamse openbare instelling. Niet één djilbab, maar twee djalabib versluierden ‘s vrouwen voorkomen. Dat moet je kennen: het droste-effect [verkleinde afbeelding op afbeelding, etc.]. Dys- is te weinig, apneu helemaal geen adem. Met zijn mal américain (dysthymie) ging hij naar de stock américain (BE, dump(store)) en wilde daar een martino, een toast kannibaal (toast of broodje met (filet) americain oftewel preparé) kopen, maar dát hadden ze helaas niet. Flamoes is een k-woord.

5. Hier valt weer wat te leren: oldboysnetwerk(en) [GB] en old boys network(s) [GB/VD]. Na het aanhouden bij het café, moesten we de jas aanhouden, omdat ze de kachel niet aangehouden hadden. Tot overmaat van ramp kwam de politie ook de cafébazin nog aanhouden. De promiscueste van de drie was het haasje (niet het konijn dus). Arie, Arie, waar zijn die ariary’s [MGA, Madagaskar] gebleven? Een hinkjambe is een choliambe [dichtkunst: drievoetig jambisch vers met als laatste voet een trochee] . Het heo is het hoger economisch onderwijs. Hij komt van goeden huize en is in goeden doen. De goeden moeten vaak met de kwaden lijden. Een urt is een onbeduidend persoon. De Unie mhp [voluit: Unie Middelbaar en Hoger Personeel] is ontstaan uit een fusie van de Unie en MHP. Die MHP scheidde zich later weer af en de Vakcentrale voor professionals (VCP) is daar nu een voortzetting van. Maar we houden het simpel: de afkorting van ‘middelbaar en hoger personeel’ is doodgewoon mhp

6. Hij is behept met sinistromanie (linkshandigheid). De term ‘fomo’ staat voor fear of missing out (de angst om iets op internet te missen) en ‘yolo’ voor you only live once. Alle ME’ers en -sters hebben een hectisch bestaan. Schrijf ik 'oud Mongools paardenras' aaneen [wel met -]? Niet, denk ik. Of bedoel je oud-Mongools paardenras? De/het phenibut (Russisch) is een angstremmend, kalmerend middel, tevens als drug gebruikt.

7. Met de openingsbel wordt de New York Stock Exchange [NYSE] (Wall Street) geopend. Terugtellen heeft wel iets van alla riverso, al rovescio, in kreeftengang. Ik zal er zijn, wel sub reservatione Jacobaea [onder het voorbehoud van Jakobus, t.w. van de woorden van Jak. [Jakobus, Jb.] 4:15: ‘si Dominus voluerit’ (als de Heer het wil) en ‘si vixerimus’ (als wij dan leven)]. Vergelijk D.V. (Deo volente) en V.D. (volente Deo). Het seculiere alternatief is ‘ijs en weder dienende’. Deze violist is hors catégorie [van de buitencategorie]. Een hottie [iemand die fysiek of seksueel aantrekkelijk is] kan behoorlijk sexy zijn.

8. Anton wist niet eens wat antonymie [tegengestelde van znw. – antoniem, vgl. synoniem] is. In HCN is CN een dyade: HCN is hydrocyanide, blauwzuur, cyaanwaterstof, waterstofcyanide. Ik ontmoette Dame (ant.: Sir) Maggie Smith. Broge en brooche zijn vormvarianten [mazzel, geluk]. Raggamuffin of bubblin’ is een hiphopvariant op reggae. De MTL duidt de Maltese lira aan, ook wel Maltees pond genoemd (vero, thans: euro). De kat miauwde [ook: mauwen, wieuwen] toen haar bazin aan de meowmeow [2 x miauw] ging – de designerdrug mephedrone [handelsnaam: benzedrine]. In 2005 schreef de pVD Ku Klux Klan (KKK) nog met streepjes [2023: zonder]. Ze gooiden de bayem (spinazie) in de/het majem (water). Een beppe of bebbe [+ n] is een grootmoeder of oude vrouw, een beb [+ ben] is een grootvader of oude man. De antarctis is gewoon Antarctica. Fond: basis of bouillon, fond de teint: foundation, onderlaag make-up, au fond (eigenlijk) heeft hij gelijk en iets à fond onderzoeken is tot op de bodem.

 

 


 

3481 Dictee dinsdag 10-10-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1087) √

Dictee – dictees [3481]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee oktober 2020 (2), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1087)

Oefendictee oktober 2020 (2)

1. Honteus is schandelijk. Met *deca* (GB): decaf (= decafeïné, decafeïne, decafé, deca) decaan, decade [periode van tien dagen], sidecar, decadent [in verval verkerend], decagram, decalage [kloof, etc.], decaloog (decalogus = tien geboden), decanaal [betreft decaan of deken], decanaat [idem, als gebied ook dekenij], decatlon [tienkamp], prodecaan [zijn functie als decaan is net voorbij], decaliter, decameter, decaperen [schilderingen reinigen], dodecaëder [regelmatig twaalfvlak], sukadecake, vicedecaan, decadentie [morele inzinking], decantatie [vloeistof overschenken, bezinksel blijft over, = klaren], decanteren [idem] en dodecafonie [twaalftoon(s)muziek]. Verder: decaféplant, decapitatie [scheiden hoofd van de romp bij dode ongeboren vrucht als het niet anders kan], schooldecaan, chocoladecake en decadentisme.

2. Ook nog: decanteerfles. schooldecanaat, studentendecaan, waardecatalogus en tweedecarrièrebeleid. Aanvulling uit VD (selectie): aide de camp (adjudant), batterie de campagne (keukenuitzet picknicks), confit de canard (eendenbout … in eigen vet), crème de cacao (likeur), crème de cassis (idem), decaandizuur = sebacinezuur, decaanzuur = caprinezuur, decaëder (tienvlak), decalcomanie = versiering met calqueerplaatjes en de Decamerone = een boek van Boccaccio. Verder: (topper!) decaline is bicyclo[4.4.0]decaan, een kleurloze vloeistof, meestal bestaande uit een mengsel van het cis- en transisomeer, C10H18, decamperen (opbreken, wegtrekken), decarbonyleren [er CO uit afsplitsen], decarboxyleren [er CO2 uit afsplitsen], decabecquerel [eenheid van intensiteit radioactiviteit Bq], dodecacarbonyltriruthenium [dodeca = 12], fairtradecacao,
interim-decaan en frau
decarrousel.

3. Ook nog: entrée de campagne [toelage militairen], fin de carrière [bnw,. aan het eind van de loopbaan], grand écart [spagaat], le mot de Cambronne [vloek, krachtterm], lettre de cachet [koninklijk bevelschrift tot gevangenneming of verbanning], magret de canard [gebakken eendenborst], plan de campagne en roedecactussen. Verder zoeken op *deka* (GB – selectie): Tweede Kamerlid, etc., (dienst)bodekamer, geredekavel, gildekamer, hybridekameel, kaartspelen (speelde kaart!), kapotspelen, ladekast, letselschadekantoor, mede-Kamerlid, oude kaas, paraskevidekatriafobie (angst voor vrijdag de dertiende), rodekaartprocedure, sedekah (in Indië: islamitisch godsdienstig offermaal) en wildekastanjeboom. Aanvulling VD: blindekalle (blindekoe = blindemannetje = suikermannetje), dekabrist (tegen de tsaar – 14 december 1825), decembrist (deelnemer aan de staatsgreep van Louis Napoléon op 2 december 1851).

4. Verder: genadekapel, hedekam, hendekasyllabe/us, komijndekaas = komijnekaas, merdeka [èh] (bevrijding van Indonesië van de koloniale overheersing) [merde = shit = uitroep van afkeer], triskaidekafobie [angst voor getal 13], tweedekanser, tweedekansstudent, tko = tweedekansonderwijs, weidekalf, zijdekapok, wiskundekamp en dekabristenopstand. Ook gevonden: koudekarbonadebuurt en een tweedekalfs koe [voor de tweede maal gekalfd hebbend], plankenkast [antoniem: ladekast], periodekampioen, palissadekap en mansardekamer. Let erop dat 'cañon' [kahn-johnniet in GB] (= canyon – [kèhn-juhn]) niet na 'canon' komt in VD maar na canzonetta (eerst alle ‘can’, dan pas cañ!) [kleine canzone]! In VD staat 'C&A'tje' (& genegeerd) in VD tussen 'cathine' [alkaloïde in qat met een stimulerend effect] en 'CAT-scan' [computerized axial tomographic].

5. Een elco is een elektrolytische condensator. De wijn van Jan Langarm is het water uit de pomp. Van de schok raakte hij in (een) shock. Het dieen(!) heeft twee dubbele bindingen. Een t.d. is een tdansant. Tussen de E- en de G’tjes heeft hij in de F’jes gespeeld. Er werden vijf getuige(n)-deskundigen gehoord. Is het ‘swa’tje’ of ‘swaatje’ [GB: beide geschrapt]. Ricinine is
1,2-dihydro-4-methoxy-1-methyl-2-oxonicotinonitril, een chemische stof die voorkomt in ricinuszaden. Een B en W-lid zal de prijzen uitreiken. Het vergif(
t), het venijn zat in de staart. Een quatre-quarts is een evenveeltje (zekere cake). Er heerste een zekere studentikoziteit, zeg maar: burschikositeit. Leuk: Pluto = (historisch) Pipelines under the Ocean (naam van olieleidingenstelsel tijdens WO II voor bevoorrading van de geallieerde troepen in Frankrijk uit Engeland). De taal van Languedoc is de langue d’oc.

6. Waar zijn mijn ok-klompen [BE: operatiekwartier]? Leg uit: ME = cvs [GB, VD: CVSchronischevermoeidheidssyndroom]. Phenibut (Russisch) is een kalmerend middel en drug. Iemand als ik wordt niet zo gauw opgewonden. Een quokka is een kleine soort van kangoeroe. Total loss is in BE (spreektaal) perte totale [pèhr-totaal].

7. De UAH staat voor grivna, grivnya [geschrapt] of hryvnja. Ik ben mijn kascheques kwijt en waar is trouwens mijn cache-sexeje? De tiktaalik is een uitgestorven dier [overgangsvorm vissen en landdieren]. We kennen de Praagse Lente [1968, Dubček] en enkele Arabische Lentes [Tunesië, Egypte]. In Letland (Latvia) betaal je met (LVL) lati (enk. lats), in Lesotho (LSL) met de loti (mv. loti of maloti). Hebben [geen n uitspreken] dingetjes(!) altijd nut? Rotterdammers zouden zich meer en meer moeten afvragen – bij de komende klimaatverandering – waarom de Oostzeedijk in Kralingen toch mogelijk niet Oostzeedijk zou moeten komen te heten.

8. Bij een dictee in Wijchen werd 'prognosticeren' s'loos voorgelezen. De Sunfed was (historisch) de Special United Nations Fund for Economic Development. Een cul-de-sac is een doodlopende weg of een vastlopend betoog. Die apenkooi, dat was zeker geen apekool of quatsch. Bij dezen: deze of gene zal toch het initiatief naar zich toe moeten trekken … Ropij is een verouderd woord voor roepie. Basta, ik vertik het!

 


 

donderdag 5 oktober 2023

3480 Dictee maandag 09-10-2023 (2) - dictee Online Dictee Onze Taal 2023 √

Dictee – dictees [3480]

Online Dictee Onze Taal 2023

Toelichting in blauw

(3) fouten Rein in rood

Het langverbeide selectie-evenement

1. Eind november is het weer zover: een cohort [horde] van twintig [20 is fout, 'letters' was gezegd] supergestreste BN’ers en een konvooi van evenzovele relaxte Taalstaatluisteraars geven acte de présence bij het jaarlijkse Groot Dicteefestijn.

2. Die wijd en zijd vermaarde orthografiegrand-prix, een soort
nek-aan-nekrace zonder pit
(s)stops [slordig in dictee – 2 mogelijkheden met dezelfde uitspraak] die iets manisch [ziekelijk opgewekt] heeft, vindt plaats op een tot op heden strikt geheimgehouden locatie.

3. Mogelijk wordt u linea recta geselecteerd voor deelname daaraan door middel van het onderhavige gelivestreamde video-evenement, en dan is het alle hens aan dek: bereid u uit-en-te(r)-na [idem slordig, maar hier verschillende uitspraak – dus moet je opschrijven wat er voorgelezen wordt] voor.

4. Breng pijlsnel uw officiëlespellingkennis [spellingkennis is een bestaand woord, maar ((officiële + spelling) + kennis) is logischer] op peil door stoïcijns vileine [gemene] dicteequizjes [ook: kwisjes – GB en VD hebben beide ook: kwis en kwissen] en welhaast onpeilbare spelling(s)spelletjes [slordig: 2 mogelijkheden, zelfde uitspraak] te maken, en hoed u voor een blaséë overdaad aan zelfverzekerdheid.

5. Bereidt u zich evenzogoed erop voor dat in het geestesproduct van de dicteecontentcreator strijk-en-zet taferelen tevoorschijn kunnen komen die bol staan van de mega-irritante takkewoorden.

6. Ga er desnoods in arren moede tegenaan met een
alles-of-nietsmentaliteit en hanteer zo nodig de bottebijlmethode; dan lijdt het geen twijfel dat uw kalligrafische
[schoonschrijven] manoeuvres tot een eclatante triomfscène leiden.