vrijdag 7 juli 2023

3352 Dictee dinsdag 11-07-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (996) √

Dictee – dictees [3352]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee sep 2018 (2), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (996)

Oefendictee sep 2018 (2)

1. Trac is (BE) plankenkoorts. Rabauwen zijn rouwdouws (rouwdouwen), ook wel rouwdouwers (rauwdouwers). Wie bedenkt om 'rekwisitoor' (ook) zo te schrijven? Juist, GB. Een rib is een rigid inflatable boat. De aanduiding voor ribose is Rib: dat zit o.a. in DNA (deoxyribonucleic acid). Het ribosoom-RNA of rRNA [2019] is hetzelfde als ribosomaal RNA. Met ripszij wordt zijden rips bedoeld. Een avondpartij wordt rout [au] of raout [raa-oet] genoemd. Aansporing: sa, op internet sa: Saudi-Arabië [GB ook: oe], s.a. is sine anno (zonder jaartal) of secundum artem (volgens de regels/regelen der kunst), SA is sans (atout), [bridge] zonder troef, of de landcode van Saudi-Arabië [oe], de SA is ook (historisch) de Sturmabteilung [paramilitaire organisatie binnen de NSDAP (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei – Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij – tot 1945) die vooral tot 1934 invloedrijk was in Duitsland], S.A. = Son Altesse [Zijne of Hare Hoogheid], maar ook achter bedrijfsnamen: société anonyme = naamloze vennootschap (nv).

2. In de safesexcampagne wordt aangedrongen op veilige seks. Een gaffelsilene- of gadodedebegroeiing ware te vermijden [lastig te bestrijden onkruid]. Sjaak van Buren [tussenwerpsel: kan me niet schelen], dat ik de sjaak-afhaak [toezeggingen, maar nakomen: ho maar, ook: als eerste weg op feestje] ben! Zij speelt heel goed theremin [muziek, handen in elektronisch veld]. Is het meervoud van ulcus cruris echt ulcera crura (dat laatste niet in wdb.)? Zouden biná's [SR: herten] ook meerdere buní's [SR: tonijn] op kunnen? Geen gezicht, zo'n celeste [hemelsblauw, suh-lèhs-tuh] celesta [klavier, tsjee-lèhs-taa]. Handtrommen te over: bendir, cajon [kaa-chohn] en bodhrán
[bau-rahn]. De hoenderziekte coccidiosis [kohk-sie] wordt veroorzaakt door cocci [(enkelvoud coccus) – koh-kie, informeel ook: kokken – kogelbacterie]. Voor deze consensus was een consent van beide besturen nodig. Hij was de baas, de doño, van de onderwereld.

3. Hij wilde een putt maken met een hole-in-one, maar wat er in de hole kwam, was alleen een divot [dih-vuht, losgeslagen graszode]. Manifesteert syfilis zich aan de epididymis? Nee. Met 'forza' wens je iemand in SR forsa [kracht] toe. Het moet toch niet gekker worden: 'gauge' opschrijven en 'geetsj' [g van goal – gautsj mag ook wel] uitspreken. Ook giaurs [gaa-voer, niet-moslim] kunnen gaurs [gau-wuhr – rund] houden. Wie schrijft er nou ' giouvetsi' als-ie 'joe-vèht-sie' [uitspraak] hoort? Wat weet zo'n muezzin [oproeper gebed moskee] nou van een hoatzin [vogel Amazonegebied]? Bij een dictee is het de vraag of je jacana [k] moet schrijven of jaçana [s] (niet allebei goed dus). Kijk, een kangoeroe [uh] in de zoo [oo]! Een van de schrijfwijzen voor arafatsjaal is kufiyyah. Leuke combinatie: salwar [broek] met kameez [kaa-mie:s – ruim hemd]. Wat kalos k'agathos (schoon, goed en rechtschapen) is doet me denken aan de znw. kalokagathia (rechtschapenheid) en agathologie (de leer van het hoogste goed).

4. De uitspraak van 'kyat' is 'tsjaht', toch [Myanmar, MMK]? Zingen jullie nog wel uit Valerius' Gedenckclanck? Een sawpaw [soh-poh] is een bapao, een snack: deegrol met vlees. Een caddie [golfjongen of -meisje] kan wel met een (cd-)caddy lopen, omgekeerd niet. Op *boeddh*: zitten als een boeddha (= beeld van de (!) Boeddha), boeddhisterij, boeddholoog, chanboeddhisme = zenboeddhisme (meditatie ter verlichting – kortweg: zen of chan), Boeddhabeeld, boeddha-achtig, preboeddhistisch, boeddhaprent, nederboeddhisme, bardo (in het Tibetaans boeddhisme elk van de fasen tussen leven, dood en wedergeboorte), bodhiboom (daaronder bereikte Gautama de verlichting – Gotama is fout, zie: lemma 'Boeddha' – heilige boom, vijgenboom, Ficus religiosa), bodhisattva (heilige die zich voorbereidt om het boeddhaschap te verwerven, maar dit uitstelt om anderen te helpen om tot inzicht te komen), bonze (boeddhistische priester in Japan of China), BOS = Boeddhistische Omroepstichting (Nederlandse zendgemachtigde) en chorten (gedenkteken in de Himalaya).

5. Verder: chaitya = heiligdom of stoepa waarin de boeddhistische relikwieën of soetra's werden bewaard, dagoba (schrijn met relikwie), dalai lama (geestelijk en wereldlijk hoofd van de lamaïsten – speciaal boeddhisme in Tibet en Mongolië – afkomstig uit Tibet door wie de Boeddha zijn verlossingswerk voortzet), Fo (Chinese naam voor (de) Boeddha), in een jaïnatempel volgen jaïns of jaïnisten een strenge ascese (India), javanisme [SR: oorspronkelijk geloof van de Javanen in Suriname met invloeden van animisme, boeddhisme en hindoeïsme], karma (geheel van goede en slechte daden – soort geestelijk cv), kinhin (zenboeddhistische loopmeditatie), lotushouding = boeddhahouding, nirwana (bevrijding uit de kringloop van dood en wedergeboorte), non-theïsme (religie zonder godsbegrip), pagode (heiligdom met meer verdiepingen), Pali (heilige taal), samsara (kringloop dood en wedergeboorte), satori (plotselinge verlichting), shintoïsme (godsdienst Japan) en soetra (uitspraak Boeddha).

6. Ook nog: stoepa (heiligdom India), tantra (tekst die geheime riten verklaart), thangka (geschilderd of geborduurd banier), een vechtmonnik is getraind in de de shaolin kungfu, de wabi-sabi is een zekere kunstopvatting en zazen is de zenboeddhistische zitmeditatie. Een swami is een godsdienstonderwijzer bij de hindoes (ook als aanspreekvorm). De hare krisjna is de door swami Prabhupada gestichte sekte [hindoeïsme] en bestaat uit hare krisjna's. De Vlaming gaf een tip (tuyau) [twie-joo] over de aandelen teloh [tee-loo] (cassave). De Waadi gaat volgens mij gewoon over koppelbazen (Wet Allocatie Arbeid door Intermediairs). Chanoeka (ook: Gannek of Hanukka) is het Inwijdingsfeest, Lichtfeest of chanoekafeest. Cheviot is fijne Engelse wollen stof voor kledingstukken.

7. De ČSSR is (historisch) de Československá Socialistická Republika
[Tsjecho-Slowaakse Socialistische Republiek (tot 1989 zo geheten en daarna in 1993 opgedeeld in Tsjechië en Slowakije)]. De C.Ss.R is de Congregatio Sanctissimi Redemptoris, de congregatie van de orde der redemptoristen en c.ss.r achter iemands naam betekent: Congregationis Sanctissimi Redemptoris, lid van de congregatie van de orde der redemptoristen. Het Latijnse mea tenuitas wordt vertaald met 'mijn geringe persoontje', meine Wenigkeit. Hier wat woorden die met oud beginnen en geen koppelteken hebben (op enkele uitzonderingen na): oudadellijk, Oudbisschoppelijke Cleresie of Cleresij, oudblauw, oudbouw, Oudbulgaars, oudchristelijk, ouddier (vrouwelijk hert na de eerste paring), oudeboekhandel (antiquariaat, naast oude boekhandel!), oudeeuws = eeuwenoud, oudeigen (oude gewoonte), Oudenaardist = Oudenaardenaar, oud en nieuw, oud-en-nieuwschade, oudijzer- en -papierboer en Oud-Heverleeënaar (betreft Oud-Heverlee, ook: oud-, betreft: Heverlee).

8. Verder: oudbeige, etc., Oudantwerps, Oudfries, etc., ouderfs (overgeërfd), oudgast (Nederlands-Indië) en oudgasterij, oudgediende (oud-soldaat), oudgelovige (afsplitsing Russisch-orthodoxe kerk, maar ook: oud-gelovige), oudgereformeerd (maar ook: oud-gereformeerd!), oud-strijder, oudhoevig (land: is vanouds in bebouwing), oudhollands = oud-Hollands papier, oudvaderlands, Oudhollands (taal), oudkatholiek (en oud-katholiek), oudkomer, oudkraams = kraams = kortgeleden [GB] bevallen, oudmelkt, (h)oudoe, oudoom en -tante, oud-raad (Raad van Indië), oudrooms (en oud-rooms), oudkatholiek (en oud-katholiek), oudte, oudtijds, oudvader, oudwijfs, oudziek (ringziekte hyacinten) en oudzwart (ziekte van de hyacint).

 


3351 Dictee maandag 10-07-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (995) √

Dictee – dictees [3351]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee sep 2018 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (995)

Oefendictee sep 2018 (1)

1. De tijd vervlie(d)t. Je kunt een trap onder je ku [achterste, gat, kont] krijgen ... Een ksar is een versterkt woestijndorp van de Imazighen (in het Nederlands traditioneel bekend als Berbers), veelal bestaande uit een of meer gezamenlijke voorraadschuren met vierkante verdedigingstorens (tighremts of agadirs) en lemen woningen van twee of (soms) meer verdiepingen met een dakterras met slaapgelegenheid. K(N)T: in BE 'kinderen (niet) toegelaten' (bij de film). Kubben is het kubbspel spelen: dan heb je gekubd en misschien ook nog wel gerummikupt. Een kubi [oe] is een zekere ombervis. Een kudzu is in SR een bodembedekker en een kufar is bij de islamieten een [scheldnaam voor een] ongelovige. Dat had hij moeten schrijven: Kuifje op Tiengemeten. Een külliye is een bijgebouwencomplex van een moskee met o.a. een imaret [gaarkeuken], een hamam [oosters badhuis] en een medresse [islamitische juridisch-theologische hogeschool, ook: madrassa].

2. Een kümbet is een vrijstaand islamitisch grafmonument, rond of meerhoekig, met een bolvormig of kegelvormig dak. Een kumbu is een palmboom en de kumdo is de Koreaanse zwaardkunst. Dit is nog maar de épreuve d'artiste, (afkorting: e.a.), artist's print, kunstenaarsproef. Een kupari is een teek. Een kurta is een hemd en kuru is spongiforme encefalopathie bij kannibalen in Papoea-Nieuw-Guinea. Met de komst van de Mammoetwet is de Kweekschoolwet komen te vervallen. Een kwijllap is een kwijlslab. Hij bestudeert momenteel het
Proto-Indo-Europees. Een remontoir is een horloge met een opwindknop. Met onychomycose heb je een schimmelnagel. Niet elke 50-plusser (50+’er of vijftigplusser) is 50PLUS'er of 50PLUS-lid [RL – hier eigennaam organisatie NL – niet in wdb.]. Met een 3, 4 en 5-steek kun je een vijfsteek maken. We gaan nu over op plan B. Het zij zo, ainsi soit-il. Manorexia is anorexie bij (jonge) mannen.

3. Die gabbers gaan elk weekend hakkûh: heftig dansen op housemuziek en ze gaan ook regelmatig ongeremd feestvieren, uit hun dak: høken. De Amsterdam ArenA heet voortaan Johan Cruijff Arena [vanaf 2018]. Hoe je de letters z'je en w'tje schrijft, is een interessant weetje. Op mijn to-dolijstje stond: telaatbriefje thuis af laten tekenen. Uit zo'n bag-in-box is het gemakkelijk tappen. In een banlieue wonen banlieusards. Een bassdrum [ee] is gewoon een basdrum [ah]. Een blinde geleidehond schiet zijn doel verre voorbij [liever een blindengeleidehond dus]. De bohr is een atomaire eenheid van lengte (symbool: a0 – na jaren onzekerheid heb ik besloten – Wikipedia – dat dit een 'nul' is en geen 'oo'; uit VD is dat niet af te leiden). De man viel op door zijn goatee [kinbaardje] en bootees [laarzen] en reinigde zijn booty [achterwerk] met botol tjebok [èh] (fles water op toilet). Kun je een braque ariégeois (de l’Ariège) en dito d'Auvergne [hond] kruisen (denk ook aan de braque Saint-Germain)? Op een gitarron [soort gitaar] speel je geen luit, op een chitarrone [soort luit] geen gitaar.

4. Een rebel without a cause is een opstandige jongere, m.n. van welgestelden huize, zonder idealen, die niet precies weet waartegen hij in opstand moet komen. En jawel, Jan Modaal is weer de sjaak [de pineut]. Credo quia absurdum: ik geloof het omdat het absurd is. Colloqueren (BE) en alloceren hebben allebei iets van toewijzen. Foutje in mijn lijst (nu niet meer): het is echt 'déjà vu', 'déjà vuutje' en
'déjà-vugevoel'. Het is niet waarschijnlijk dat er débris [puin] tussen het debris [ruimteafval] zit. Een voorbeeld van dataprocessing is electronic data processing [EDP, Engels]. Dat is de dichtstbije winkel. Labradorsteen is de handelsnaam van het augietsyeniet (changeant). Halloumi is Griekse kaas van Cyprus (lijkt op feta). Een fenêtre à terre heeft meestal een Frans balkon. Toto coelo: hemelsbreed (helemaal) dwalen. Je kunt de dieperik in gaan en de bietenberg opgaan. Piksta(a)nderig weer is seksueel opwindend, broeierig.

5. Woorden op '*iose': abiose, abiosis (ook: vroegtijdige dood door een slechte lichamelijke toestand bij de geboorte), anabiose (schijndood), antibiose ('symbiose' waarbij het ene organisme te gronde gaat), borreliose (vb. de lymeziekte), cellobiose (disacharide, twee moleculen glucose), coccidiose, coccidiosis (infectie met kokken van hoenderen in maag-darmkanaal), ehrlichiose (door teken overgebracht), endometriose (groei van baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder), endosymbiose (ontstaan van complexe cellen door opname van andere eenvoudige cellen), gentiobiose (een disacharide), katabiose (veroudering van levend weefsel), listeriose (door listeria veroorzaakte infectieziekte), lymeborreliose (ziekte van Lyme), meiose (reductiedeling), necrobiose (afsterven van cellen in weefsels), parabiose (dubbelgroei van organismen), pluviôse (regenmaand Franse Republiek), pneumoconiose (stoflong), poetssymbiose (andere zeebewoners reinigen – poetsen – de vissen), rickettsiose (zoals door rickettsia veroorzaakte vlektyfus), scoliose (zijwaartse wervelkolomverkromming, vgl. kyfose = achterwaarts) en triose (chemie: suikersoort die drie koolstofatomen bevat).

6. De camino is een pelgrimsroute naar Santiago de Compostella [NL; SP en VD: Compostela]. We kennen de excuusguus en de excuustruus, de alibivrouw. Je moet vragen om extra vergine (vierge) olijfolie. Het is af: f.c.o., finis coronat opus: het einde kroont het werk! Met gratuïteit ben je gratuit. Een fdc [first day cover] is een envelop(pe) en een FDC [fleur de coin] een munt. Met het heitres Franzosenvolk worden de fransozen bedoeld. VD noemt de Storting de
Staten-Generaal van Noorwegen: dat moet natuurlijk 'parlement' zijn [2019: aangepast!]. Appeler un chat un chat: het kind, het beest(je), de dingen bij de naam noemen. Mij trof een hard gelag, want onder homerisch gelach moest ik het gelag betalen. IPod, dat zul je toch wel goed schrijven? De wouten [agenten] zullen er niet in trappen, dat je die deur niet ingetrapt hebt. Bij het inroeien van de haven, moesten ze tegen de stroom oproeien.

7. Wat begint met de gordijnen in( )jagen, kan eindigen met de dood injagen. Op sommige oude klokken vind je een jaquemart. De kantjes kun je aflopen [nauwkeurig nagaan], je kandjes kun je halen en je kunt er ook de kantjes van af lopen. Ik vind VD conservatiever dan GB (gezien de historie eigenlijk wel logisch): denk maar aan 'kaltgestellt' [VD] vs. 'kaltgesteld' [GB]. Bij de trùk'i pan [snackbar] stond een ka'i òrgel [soort draaiorgel]. Het K-1-gevecht [Japans] vond plaats met zicht op de K1 [berg]. Enkele vruchten zijn: de schone van Boskoop [goudrenet], de Groninger kroon [tafelappel], de Rode Boskoop [niet in wdb.] (goudrenet, reinette), de poire belle Hélène [nagerecht] en de Karmijn de Sonnaville [winterappel]. Met 'brazilian' wordt een tot een verticaal streepje geschoren schaamhaar aangeduid. De kawa (kava) is een bedwelmende drank, de cava een wijn. Hij was een kerel van komsa [die er mag zijn], en zijn broer was toetmem [helemaal hetzelfde – Frans: tout de même]. Dat moeten we maar eens onder de loep leggen.

8. De MRSA-bacterie is de methicillineresistente Staphylococcus aureus-bacterie [VD, waarom koppelteken?]. De stier nijtte [met de hoorns stoten] en daardoor neiden [hinniken] de paarden. Niets doen dan luieren, dat zalige nietsdoen, dat dolce far niente, vergelijk: baliekluiven, chillen, duimendraaien, flierefluiten, klimaatschieten, koekenbakken, luieren, lediggang, nietsnutten en zitgeld [met nietsdoen t.o. zweetgeld] krijgen. Uitgeput waren ze, op en tenden, op end' op, uitgeput. Ik woon tenden de straat, op nummer tachentig . Chroom-6-verf [ook: CR-6 vergelijk koolstof-14, C-14] is buitenmate gevaarlijk: binnenkort zal het wel een collector's item worden. In het étang (hafachtig zoutmeer) dreef iets ecru's (met een ecrue kleur dus). Wie bedenkt 'leerredenen' [naast leerredes] als mv. van 'leerrede' [preek]? Juist: VD! Scheelzien is scheel kijken!

 


zondag 2 juli 2023

3350 Dictee zondag 02-07-2023 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 266 RL √

Dictee – dictees [3350]

Wekelijkse dicteetest 266 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!


Bron: Oefendictee (oud) 766


1. Met een …………… kun je een …………. afsteken.

a. bolschup                                  bolschub

b. bolschup                                  bolschup

c. bolschub                                  bolschub

2. De …………… zat in een ……………...

a. dochter-bommoeder                         barouchet

b. dochter-bom-moeder                        barouchet

c. dochter-bommoeder                         barouchette

3. De afkorting van bono ………… Deo is ………...

a. cum                                  B.C.D.

b. Cum                                 B.C.D.

c. cum                                  b.c.d.

4. In de …………. keuken zijn …………. sperziebonen.

a. Oosterse                                    boontjis

b. oosterse                                     boontjis

c. Oosterse                                    boontjies

5. De ……………. is de …………....

a. AOW-heffing                           Bosbelasting

b. aow-heffing                              bosbelasting

c. AOW-heffing                            bosbelasting

6. Een …………….. is een ……………...

a. bosseerhamer                            bouchardhamer

b. boseerhamer                              bouchardhamer

c. bosseerhamer                            bouchaarhamer

7. Met …………. wordt …………. bedoeld.

a. bot steken                       bot vangen

b. botsteken                        bot vangen

c. botsteken                        botvangen

8. Het ………………… is buiten de ………… kaders.

a. out-of-the-boxdenken                        ge-ijkte

b. out of the box denken                        ge-ijkte

c. out of the box denken                         geijkte

9. Die ………… van een vent is een janneman van een ………..

a. Bram                                    Bram

b. Bram                                    bram

c. bram                                     bram

10. Met een ……… kun je vechten, een ……… kun je plukken.

a. houw                                           hauw

b. hauw                                           houw

c. houw                                           houw

 

Oplossingen [266]: zie hieronder.


--------------------------------------------------------------------


Oplossingen [266]

1a 2a 3a 4b 5c 6a 7b 8c 9c 10a


Contact: leentfaarrein@gmail.com

 


zaterdag 1 juli 2023

3349 Dictee zondag 09-07-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (994) √

Dictee – dictees [3349]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee aug 2018 (4), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (994)

Oefendictee aug 2018 (4)

1. Ik vond het maar hapsnap [niet weloverwogen], dat hapsnapbeleid. Ze behoren tot de top vier van Europa, ze bekleden een topvierpositie. Dit is een toptienplaat (top 10-plaat). In de termen [als eenheid van informatieoverdracht – bits per seconde] Kbps en Kbit/s staat de K voor 1024 [vgl. kB – 1000 – en KB – 1024], in kbps [kilobit per seconde] staat de k voor 1000. Farynx [keelholte], faryngaal en faryngitis (vgl. laryngoscoop – larynx = strottenhoofd). Ik ben erg blij met die keepsake [gedachtenis, aandenken] aan mijn grootvader. Keizerbroodje, kaiserbroodje, kaiserbrötchen. Tja, kemirinoot is nu eenmaal geen kajapoet(ih)olie. Dit apparaat heeft het Kema-keur [Instituut voor Keuring van Elektrotechnische Materialen]. Wie verzint zoiets: een kepanki is een leljacana [ook: ç]. Kerbschnitt [kerfsnijwerk] is geen kerbstone [stenen band langs racecircuit]. Hij is een kerel als Kas. Ook een keskedi heeft een keskedie (kaskedie, kiskedie). Bij het gewichtheffen gebruiken ze kettlebells [gewicht in de vorm van koebel, ook wel kanonskogel met handvat]. Een oud kookboek heette Aaltje, de volmaakte en zuinige Keukenmeid.

2. De KvW is de Keuringsdienst van Waren. Een chiton is een keverslak. Een keynotespreker [keynotespeaker] houdt een keynotespeech [RL, aaneen -VD]. Let op: voetbalschoenen zijn omgedoopt tot kicks(en). Een ca, een centiare, is een vierkante meter (m2), een are 100 m2, een ha 100 m bij 100 m en een vierkante kilometer [km] is dus 100 ha. Een file wordt in kilometerminuten (kmmin) uitgedrukt. Een kithara is een snaarinstrument uit de Griekse oudheid. Is de KKK (Ku-Klux-Klan) als clan nog steeds actief? Hij gaf me dat ten klaarsten [n niet uitspreken] te verstaan. Het werk moet wel met de klaarte [bij daglicht, voor de avond] af zijn. Jan is een olijke klaas en Klaas is een jan van een bram. De hele claque [geheel van claqueurs, ingehuurd om te applaudisseren] nam de klak [pet, hogehoed] af. Kleilei is argilliet. Hij zou ernaast [RL] kleunen en de midvoor heeft er vol in gekleund. Heeft Geert Wilders een
zwaan-kleef-aaneffect? Heb je voldoende kleingeld [VD ook: klein geld] bij je? In een coterie (clique) heerst een kliekgeest.

3. Weetje: 'kliko' komt van Klinkenberg en Koster. Hij is een erkend (en actievoerend) kliktivist [muisklikactivist: elk digitaal protest ondersteunen]. Met een klingslag maak je geen kwinkslag [geestig, vooral als afweer]. Wat zich voordoet als 'te mooi om waar te zijn', klingklang (klinkklank, klatergoud), is dat meestal ook. Schepen en mensen kunnen op de klippen lopen. Het is klip-en-klaar dat hij een non-valeur [nietsnut] is. Klisteren doe je met een klisteer, lavement, enema of klysma. Kleine kans, dat een clipper [vliegboot] op een klipper [boot] te pletter slaat. Hij reed op Brabantse klompjes [houten schaats] en had Eisdener klompkes [soort van appelen] bij zich. Met Kloosterlatijn wordt middeleeuws Latijn bedoeld. Een klos is een kleuterleidstersopleidingsschool. Let op: het KLPD is nu 'kleiner' dan voorheen in VD: Korps landelijke politiediensten [vroeger: L, P, D, hoofdletters]. Een cenobiet [kloosterling] is nu eenmaal geen kluizenaar (heremiet, anachoreet, troglodiet – die leeft in een thebaïde). Het KMarns is het Korps Mariniers. De KMA [Koninklijke Militaire Academie] is opgegaan in de NLDA [Nederlandse Defensieacademie]. De KLu is de Koninklijke Luchtmacht en de KL de Koninklijke Landmacht. KN is de ISO-landcode van Saint Kitts en Nevis.

4. De KNAC is de Koninklijke Nederlandsche Automobielclub. Hij voerde die tackle knaphandig [vero voor: behendig] uit. In SR hebben ze grote behoefte aan knapkoppen [knappe kop, genie]. De KNAW is de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Bij ijshockey is kneeing [met de knie porren tegen tegenstander] verboden. Knetterzout komt uit de zoutmijn van Wieliczka [Polen]. Beschrijf de zombieziekte (knikkebolziekte) eens. Spreek correct uit: 'knievers' [vers, kniedicht – voor de vuist weg, op de knie]. Een kniller is een gewezen soldaat bij het KNIL (het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger). De knoflookcrisis slaat op de PIGS-landen: Portugal, Italië, Griekenland en Spanje, gezamenlijk beschouwd als landen met een groot begrotingstekort. Dat is mooi sudanknoopwerk [VD]: is dat soedanrood [GB]? Die knorrepot is nog even morose [ook moroos: somber, droefgeestig] als altijd (of nog moroser zelfs). Mijn favoriet bij gymnastiek is: knotszwaaien, zwaaiing.

5. Bij een BE-film met 'knt' mogen kinderen niet naar binnen [kinderen niet toegelaten]. Het knuffelhormoon is oxytocine. Een knuppelpremie is een herodespremie [bij slachten jonge kalveren]. De KZNMRS is [historisch] de Koninklijke Zuid-Hollandsche Maatschappij tot Redding van Schipbreukelingen. Spreek uit: 'kobei' [ei] en 'koebel' [bel]. Een kodkod is een nachtkat. Een koeswe [ih/ie] is een anatto(boom). Kokendheet is gloeiend heet. SR: een kokolampu is een olielamp. Als zwarte vlek aan de zuidelijke sterrenhemel kennen we de Kolenzak. Dat Kompas heet ook Pyxis. De symbolen voor koolstof 14 zijn C-14 [VD] en 14C. Hij gooide het kooltje vuur [stukje kool] op een kooltje-vuur [plant]. De polak [scheldwoord: Poolse Jood] at een pollak [vis]. De koopal [al] kocht kopal [pal] [gomkopal, harssoort] om te vernissen. Tweeërlei uitspraak: 'koordeken' [koor, koord]? Voor de koortslip [geen slip] of herpes labialis is het herpes-simplexvirus [herpes simplex] verantwoordelijk. Hij woont in de kop van Noord-Holland. Kopernikkel is niccoliet. Loopt elke Fries kophieps [met het hoofd omhoog]?

6. De betekenis van KOPP is kind(eren) van ouders met psychische problemen. Een madison is een koppelkoers. Een koplaag heet ook patijtse laag [bij metselaars]. Een rib is een rigid inflatable boat en een rhib (niet in VD) een rigid hull inflatable boat. De Koranexegese is de tafsir en de Koranwetgeving de sharia. Meer dan één korè zijn korai [v] (gestileerde vrouwen- of meisjesfiguur) en meer dan één kouros zijn kouroi [m] (gestileerde naakte mannenfiguur). Een keur- wordt ook wel een kornnagel(!) genoemd. De eigenlijke titel van Rembrandts Nachtwacht luidt: De compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren. Een korsak is een steppevos. Een beetje korsetterie heeft een corsetière in dienst. Ars longa, vita brevis: de kunst is lang, het leven kort. Is zo'n wielerronde nou kort- of langdurend? Hooi en stro zijn langvoer, haver en erwten zijn kortvoer. Het Feest van het Kostbaar Bloed wordt op 1 juli gevierd [Christus, ook wijn na consecratie]. Kostuumspel is cosplay. Van koud vuur [vuurwerk, sterretjes] krijg je geen koudvuur [gangreen]. Hoe bereken je het hellmanngetal [H, maat voor de koude van winters] eigenlijk? Geen idee ...

7. Een sms'je is eigenlijk een telefoon-e-mailtje. Zijn gebrek aan kennis wreekte zich en heeft zich later nog vaker gewroken. De gewraakte
tv-film werd door de rechter verboden. Zijn rukje of pot [gevangenisstraf] van vijf jantjes [jaar] zat hij in hotel de Houten Lepel (hotel Bellevue, beide: gevangenis) uit. Een kraagsteen [bouwkunde] is een corbeau, een kraagschroef [spoorwegen: bevestiging van railstoelen op dwarsliggers] een tire-fond en een kraagbeer [dier] een koema. Dat is nou die kraanbediende die de stedelijke kraan bediende. Een krabbeneter [bruine roerdomp] is beslist geen krabbekat (kat, kattig meisje; een krabeter is een zeehond). Een van de negen engelenkoren is de Krachten. De Kraanvogel is een sterrenbeeld op het zuidelijk halfrond. Leven in die kraj [regio in Tsjechië en Slowakije] veel kraaien? Courantier [tjee] is een vrij nieuw beroep [journalist, uitgever, eigenaar]. Een krapa [ah, aa] is een krapboom. In BE heet een mantouxtest een cutiproef [uu]. Ze gaf me een lelijke krauw. Hij draagt vaak een kravat [stropdas]. Die visser is Kreeft. Een laxeermiddel is: cremor tartari, cremortart of kremetart.

8. De groep van dertig sterren in de Kreeft heet Krib. Wie was in die krimi zijn partner in crime? Bij floers of krip mag je gewoon aan velours denken. Wanneer krijg je in NL de Kristallen Film [Nederlandse documentaire met 10.000 bioscoopbezoekers]? Hoeveel kuna [oe] [Kroatië, HRK] kostte dat? Hij heeft een negotie (nering, handeltje) in oliën en vetten. Heb jij al een krugerrand [Paul Kruger, gouden munt als belegging]? Zij zweert bij het Kruidboek van Dodoens [over planten]. Is dat bouquet garni [kruidentuiltje] te gebruiken bij fytotherapie [kruidentherapie]? Kruimeldeeg is pâte brisée. In haar kruippakje kroop ze door de kruipplanten. Deze Belg draagt het ijzeren kruis [(ook Duitse) militaire ridderorde]. Er zijn 2 kruisfeesten: Kruisvinding [3 mei, kruis van Christus, Jeruzalem] en Kruisverheffing [Verhoging van het Kruis – 14 september – kruis terug van de Perzen]. Een kruisgezinde is een lid van de Kerk (Gemeente) onder het Kruis (een afscheiding van de Nederlandse Gereformeerde Kerk). Zoek eens op wat het Gezelschap De Kruisvaarders van Sint-Jan is [werk in ontwikkelingslanden]. Wat vroeger bijvoorbeeld het Groene Kruis was, is nu de Nationale Kruisvereniging [overkoepelend orgaan]. In SR duurde de krutu [oe] [vergadering, beraadslaging – vgl. moesjawara] eindeloos. Wakame [aa, ee] is krulwier. Een upskirt is een gluurfilm of -foto. Pia desideria zijn vrome wensen.

 


3348 Dictee zaterdag 08-07-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (993) √

Dictee – dictees [3348]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee aug 2018 (3), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (993)

Oefendictee aug 2018 (3)

1. In procinctu [s] is gereed, in procinctu mortis is bereid om te sterven en in promptu = in gereedheid, bij de hand. In real life [in werkelijkheid] wordt afgekort tot irl. Een inrigger is een inrigged boot [dollen op de boorden aangebracht]. Insalutato hospite vertrekken is in allerijl, met grote haast. De schrijfwijze van de afkortingen ki [kunstmatige inseminatie, overigens ook: intelligentie], k.i.d. [kunstmatige inseminatie met sperma van een donor] en kie [kunstmatige inseminatie met sperma van de eigen partner] viel me op. In sexualibus is, wat de seksualiteit betreft. Een inside joke begrijp je alleen met
inside-information. Niet doen, het heeft geen zin: in silvam ligna ferre, water naar de zee dragen. In solidum is hoofdelijk en in solutum is in contanten, contant. Het nieuwe product was een instant hit [onmiddellijk succes]. Instar montis equus is een paard zo groot als een berg en instar omnium is net als iedereen. Hij is er ingestonken. De Instituten zijn een deel van het Corpus Juris Civilis [verzameling van Romeinse wetten van keizer Justinianus, waarin de eerste beginselen van het Romeinse recht zijn vastgelegd]. De KNAW is de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Ik vind instore reclame heel hinderlijk. Noem hem maar internaut [veelgebruiker van internet – heavy user].

2. In suc(c)um et sanguinem is tot een deel van iemand geworden of gemaakt. In sudore vultus tui is in het zweet uws aanschijns. Australisch Insulinde is de Papoease eilandengroep. Een
tonisch-klonisch insult [zwaar epileptisch insult, met bewustzijnsverlies, verkrampte spieren en stuiptrekkingen] is niet zo best. Het isnz is in BE het identificatienummer sociale zekerheid. De immateriële waarde van een merknaam heeft als synoniem 'intangible'. Op het vmbo [voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs] kennen ze de cie (centrale integratieve eindtoets). Wat je moet integreren, is de integrand (en – bnw. – integrant is noodzakelijk tot een zeker geheel behorend). Integros haurire fontes is uit zuivere bronnen putten. Intelligenti pauca: een goed verstaander heeft maar een half woord nodig. Een computer kan AI (ki) [artificial intelligence, kunstmatige intelligentie] bezitten, maar geen IQ (intelligentiequotiënt) hebben. Intelsat is de International Telecommunications Satellite Organization. Je moet dat te gelegener tijd zeker doen: in tempore opportuno. Intentioneel slaat op intentie (bedoeling), intensioneel op intensie (taalkunde: intensie, begripsinhoud van een term). Het IoT is het internet of things [internet der dingen].

3. In tenui labor is veel moeite besteed aan een kleine zaak. Inter gladium et jugulum: op het nippertje [ook: inter pontem et fontem]. Inter (ook: intra) parietes privatos is vertrouwelijk, onder vier ogen, in het geheim. Inter pocula is onder het drinken van een glaasje. Er mogen geen interrogatoria captiosa (strikvragen) gesteld worden. In terrorem is om schrik aan te jagen, als afschrikwekkend voorbeeld. In totidem verbis: met zoveel woorden. De kerkdienst begon met intradenmuziek (niet met intredemuziek, een introïtus – intrade = orgelspel bij aanvang kerkdienst). Intrige is kuiperij, konkelfoes. Hij is intus et in cute, door en door, verwijfd. Inverso ordine is in omgekeerde volgorde. In vicem is wederkerig. In via juris is door middel van het recht. R.-k.: de eerste zondag in de veertigdagentijd heet invocabit. De thee-invoer stagneert. Met het Inwijdingsfeest [van de tempel] wordt Chanoeka [Gannek, Lichtfeest, Hanukka] bedoeld.

4. De Iraanse munteenheid is de rial [Saudi-Arabië: riyal – GB ook: Saoedi]. Ire ad pluris is sterven (eufemistisch). Zo arm als de mieren is Iro pauperior [naar: de bedelaar Iris]. Irri is een verkorting van irritant. Itaconzuur is methyleenbarnsteenzuur. Met zijn ithaca wordt zijn vaderland bedoeld. De ith is de integrale tijdelijke huisvesting (van scholen). Het Ctsv is (historisch) het College Toezicht Sociale Verzekeringen. De Vulgaat heeft een vulgate [als standaard aanvaarde] tekst. De Itala is de oudste Latijnse Bijbelvertaling (later vervangen door de Vulgata [Vulgaat]; men spreekt thans van pre-Vulgaatteksten of vetus latina). Dat zal Jaapje heten: Joost mag het weten! In Delft eten ze graag jaapmaatjes [zekere koekjes]. S.a. (sine anno) is jaarloos. Door de jab [directe stoot met voorste vuist] raakte hij ko [knock-out]. Een jachtekster is een groene kitta [Cissa chinensis -Linnaeus]. Zie je daar in de hoogte die Jachthonden [sterrenbeeld, Canes venatici – L.]? Een jachthyena is een Afrikaanse steppehond (Canis pictus – L.). Hij ging naar [sterven] of lag in Jaffa [in slaap].

5. Een jachtkont of -gat en een hitsige of horny man, dat wordt een geile boel. Bij jat en jatten moet ik altijd aan een jad [aanwijzer bij het voorlezen van de Thora] denken. Hij wenste me naar de jahannam [vgl. Gehenna, Ben-Hinnomsdal], de islamitische hel. In de jahilia, het voorislamitische tijdperk, kenden ze die term nog niet. Blijft raar: de Jakobsdag is de feestdag van de H. Jacobus, 25 juli. Jalapeño is chilipeper. In Indonesië is de jam karet de 'rubbertijd' [flexibel omgaan met afspraken]. De jezuïeten zijn lid van de Sociëteit van Jezus, de Societas Jesu (S.J.). We kennen de Heilige Naam van Jezus en de zoete naam Jezus (I.H.S.Iesus Hominum Salvator [in dit geval ook J.H.S.!] of Iesus Hortator Sanctorum – NL: ihs is individuele huursubsidie en i.h.s. = in hoc salus [hierin (ligt) de zaligheid] of in hoc signo vinces [in dit teken (zult gij overwinnen)]). In BE kun je JIMtv kijken. Hij jinxte [onheil over iets uitroepen] de zondares.

6. De loya jirga is de landelijke raad van stamhoofden in Afghanistan. De jarige job werkt als jobist. Een barmhartige samaritaan kun je ook wel een johannes noemen (bnw.: johanneïsch). Sjonnies en anita's, of bedoelde je: johnny's en marina's? De Engelse staatskerk is John Bull's Mother. Een dubbel jol is een takel met twee eenschijfsblokken, een hondenfok. De naam 'jonagold' komt van 'jonathan' en 'golden delicious'. Hij zit terecht te kijken als Jonas in de walvis, want hij is een echte jonas [altijd ongelukkig, rampspoedig]. Een joppie is een lichte job en een Joppie is een kleine Job. Met die domme joris en zijn
jolie-laide [van aantrekkelijke lelijkheid] is het altijd Joris en Trijn [afwisselend liefde en ruzie]. Anquetil had een jour sans [dag met inzinking]. Hij verlangde naar het journey's end [einde van de reis]. Strijdlustig, Jovi ipsi iniquus, trok hij ten strijde.

7. Door het judasoog [luikje in cel] keek hij de cel in. De judo-off [extra, beslissende wedstrijd] was heel spannend. Zo'n junonische [trots, majestueus, naar: Juno] juno [mooie, forse vrouw, ook voor 'juni' om verwarring met 'juli' te voorkomen) heeft een mooie, forse junogestalte à la Juno. Hij wordt wel de jupiter [heeft opperste gezag] van deze wijk genoemd. In BE slaat de doorkijk- of kaaimantaks op vermogen zoals op de Kaaimaneilanden [ANS: Cayman Islands, Caymaneilanden]. Van een kale kip kun je geen veren plukken en van Karel de Kale ook al helemaal niet(s). We kennen kaalaards, wreedaards en bloodaards. Door zijn ziekte zal hij de Kaap niet halen [moeilijkheden niet te boven komen]. Heb je ook Kaaps goed [kaapgoed – porselein] meegebracht? Zij is typisch een Hollands kaatje [bazige vrouw]. Dat is kaassie [gesneden koek, makkie, eitje] voor hem. De Kabouterpartij opereerde in de jaren 70 en kwam voort uit de provobeweging. Wat Kabylisch is, verwijst naar de Kabylen, een Berbervolk in Noord-Afrika. Een kachu is op de Antillen een koehoorn. Perinde ac si cadaver = gehoorzaamheid als een lijk, kadaverdiscipline. Kadodders [spottend] vind je bij CD&V [V = Vlaams]. Wist je dat kale [keel] boerenkool is?

8. De waarom-vraag hoeft hier niet gesteld te worden. De koudekalkoenmethode [coldturkeymethode] is wel heftig [afkicken met abrupt stoppen]. De afkorting kas [2023: KAS!] is die voor kalkammonsalpeter [echter: lemma is KAS!]. Een kamado is een barbecue-ei. Wie draagt er nou een kameez [ie] [lange, ruime bloes van rijkversierd katoen, gedragen over een broek of rok, m.n. als traditionele kleding van Indiase en Hindoestaanse vrouwen]? MERS is de kamelenhoest (het Middle East respiratory syndrome, besmettelijke, ernstige longziekte). Hij hoopte minister te worden, maar werd naar de Kamer verwezen; resultaat: Kamerbrede teleurstelling. Kamerijks doek of kamerdoek (chambray, batist, cambric) komt uit Cambrai. Een kamerpalm [palmboom] komt van Lord Howe-eiland. Een kammersänger is gewoon een kamerzanger. Kampuchea is Cambodja (munt: riel(s), KHR). De kamrat knaagde aan het houten kamrad. Een kanaalrat [lagedrukgebied] bijt nooit. Die Kanaalster praatjes komen uit Stadskanaal. Een kandidaat(-predikant) tot de heilige dienst (H.D.) is een proponent. Het kapap is een zelfverdedigings- en gevechtstechniek ontstaan in het Israëlische leger. Karitéboter is galamboter (sheaboter, van de boterboom). Als ik correct tammekastanje- en wildekastanjeboom schrijf, gaat VD protesteren. Terecht: tamme en wilde kastanjeboom! De kawaii is een Japanse levensstijl, kawai [gmv.] zijn grote zaden, gedragen als hangertje. Een kazike is een cacique, stamhoofd van de indianen. In Kazachstan betaal je met de tenge(s) (KZT).

 


3347 Dictee vrijdag 07-07-2023 (2) – dictee De Taalstaat 2023 – spellingbee 01-07-2023 √

Dictee – dictees [3347]

De Taalstaat 2023 – woorden van de spellingbee van zaterdag 01 juli 2023

Dit waren de woorden die de beide kandidaten bij de spellingbee hardop moesten spellen.


1. toernooi

2. obstipatie

3. sinaasappel

4. orthopeed

5. ceintuur

6. karamel

7. empathisch

8. foerageren (bevoorraden)

9. oubollige

10. slimmeriken

11. accolades

12. gesmasht

13. weids (uitzicht)

14. traktatie

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

15. patholoog

16. censuur

17. mandarijntje

18. konvooi

19. opiniepeiler

20. gemanaged

21. berenklauw

22. bewierookt

23. obstinaat

24. (die kok) bereidt (voedsel)

25. fabricaat

26. (het) lijdt (geen twijfel)