3289 Dictee zondag 28-05-2023 (1) – dictee BeNeDictee 2023-06 √

Dictee – dictees [3289]

BeNeDictee 2023-06

Tien kleine dicteeërtjes (auteur: Herman Killens)

De 80 vet en onderstreepte woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld.

Welwel, ¹ olala [uitroep, ook: oh la la, met uitspraak NL: oh en BE: oo], wat gaat het snel. Niet te geloven, het is alweer tijd voor een nieuw dictee. Welke ² short story [BE: kortverhaal, NL: kort verhaal, novelle] zal ik jullie nu eens voorschotelen? Nu ja, ³ scifi [sciencefiction] hebben we al gehad. Ook een egozomerdictee zou een ⁴ déjà vuutje zijn. Even denken: misschien iets over een ⁵ popi [populair] ⁶ pipo [clown] met ⁷ pippikousen [Pippi Langkous]? Neen, ik heb een veel beter idee. Ik ga ⁸ Annie M.G. Schmidt, ⁹ Drs. P en ¹⁰ P.C. Hooft achterna, ik word ¹¹ poëet.

Ziehier mijn bescheiden bijdrage tot de wereldliteratuur.

Opgelet: Het hiernavolgende gedicht bevat geen zinnen, enkel losse regels. De conventie is dat er geen hoofdletters geplaatst (mogen) worden aan het begin van een regel, een citaat, een uitroep, enz., anders geldt het in dit dictee als fout. Hoofdletters zijn uiteraard wel verplicht indien het op woord- of woordgroepniveau wordt voorgeschreven door oGB en/of oVD.

Voorbeeld:

wat een hondsmoeilijk dictee

echt niet voor Jan en alleman

‘het zal niet voor vandaag zijn’

zo roepen ze tezamen dan

 

tien kleine dicteeërtjes

 

tien kleine dicteeërtjes [10]

gingen spellen voor de lol

¹² tiny house [klein woonhuis] of ¹³ skaeve huse
[Deens, containerwoning]

de tent zat altijd barstensvol

¹⁴ breugeliaanse taferelen [vgl. breugelkermis, land van Bruegel, de helse Brueghel]

de ¹⁵ groene bijbel op de kast [Groene Boekje]

de spanning was te snijden

iedereen superenthousiast

slechts eentje kon er winnen

‘¹⁶ c’est moi!’ riep iemand koen […, dat ben ik]

de peer viel nog te pruimen

maar die appel was niet te doen

na de ¹⁷ fruits de mer was ’t over [zeevruchten, zeefruit]

het resultaat niet volgens plan

de poedelprijs als troost

met nog negen waren ze dan

n.v.d.r.: [noot van de redactie]

de peer was een ¹⁸ sapperdegroentje [herfstbergamot],

de appel een ¹⁹ karmijn de Sonnaville

negen kleine dicteeërtjes [9]

eentje dat er niet veel van wist

dringend een ²⁰ plan B nodig

²¹ Tom Poes [bij Heer Bommel] verzin een list!

welnu, ik schrijf alles fonetisch

²² toetmem [Fr.: tout de même, geheel hetzelfde], ²³ haaibaai en het ²⁴ skai [druktemaakster resp. zeker soort kunstleer]

²⁵ sjampie en ²⁶ sjampoepel [allebei: champagne]

en heel ²⁷ douteus [twijfelachtig]: ik ²⁸ shanghaai
[overhalen tot onaangenaam werk]

dat kon alleen maar ²⁹ goed gaan [altijd los]

maar de uitslag kwam onverwacht

³⁰ giaur bleek veel te moeilijk [gaa-voer – niet-moslim – gaur = rund]

toen waren ze nog met acht

acht kleine dicteeërtjes [8]

eentje had hard gestudeerd

het hele boek ³¹ gebingeread [ww. bingereaden, bingelezen,
lang in de boeken]

en uit het hoofd geleerd

de zege lag voor ’t grijpen

hij ging voor ³² olympisch goud [wel: op de Olympische spelen]

laat die ³³ lauwerkrans maar komen

en toch ging het grondig fout

wat een ³⁴ piramidale blunder

hij had in de plaats van groen

een wit product bekeken

met zeven waren ze nog toen

zeven kleine dicteeërtjes [7]

³⁵ chateauwijn bij ‘t buffet [NL, wel châteauneuf-du-pape]

eentje werd langzaam ³⁶ tipsy [aangeschoten]

ze vergat ³⁷ van a tot z

haar ³⁸ vocabulaire werd troebel

de geest was uit de fles

ze zag haar fouten … dubbel

toen waren ze nog met zes

zes kleine dicteeërtjes [6]

jawel, in de ³⁹ Champions League

eentje had een geheim wapen

dé Lijst, een ⁴⁰ Ding an sich [Kant, Hegel]

⁴¹ à peu près dertigduizend woorden [ongeveer]

in een ⁴² Excelbestand gepropt

hij kon niet meer verliezen

en toch werd hij geklopt

een geweldige ⁴³ anticlimax

denk niet dat ik overdrijf

zijn Lijst bleek onvolledig

toen waren ze nog met vijf

vijf kleine dicteeërtjes [5]

eentje was een twijfelkont

ze schrapte elk woord ⁴⁴ tig keer [veel]

en herschreef ze dan terstond

ze noteerde alle zinnen

ook nog eens op kladpapier

plots waren al haar ⁴⁵ bics leeg [balpen]

toen waren ze nog met vier

vier kleine dicteeërtjes [4]

eentje was niet heel ⁴⁶ tevree [tevreden, wel: te beê zitten = bedelen]

drie onterechte fouten

en een ⁴⁷ contentieus geval of twee [aanleiding gevend tot twist]

graag al mijn fouten ⁴⁸ cancelen [annuleren]

dat was zijn boude theorie

de jury ging niet overstag

toen waren ze nog met drie

drie kleine dicteeërtjes [3]

eentje was heel goed op dreef

hoe ⁴⁹ imprakticabeler hoe liever [onuitvoerbaar]

en dus zat hij helemaal safe

⁵⁰ sjiieten en ⁵¹ soennieten

⁵² preparé en ⁵³ velouté [filet americain resp. lichtgebonden soep]

een ⁵⁴ Ilias van plagen [Iliade, nooit kleine letter i]

en ⁵⁵ appeltjespaté [NL, wel: pâté de foie gras]

hij dacht: ⁵⁶ V is victorie

ik zet alvast de Bokma koud

maar toen kwam zijn blad terug

met meer dan elfendertig fout

een ⁵⁷ praktizijntjeshandschrift [= verouderd: arts, dokter]

hiëroglyfisch ⁵⁸ Lineair B [ontcijferd Myceens lettergreepschrift]

zelfs voor Champollion onleesbaar

toen waren ze nog met twee

twee kleine dicteeërtjes [2]

gingen voor de shoot-out

in ⁵⁹ Ku Klux Klan [geheime protestantse organisatie VS] en
⁶⁰ absint [likeur]

maakten ze geen enkele fout

de ⁶¹ baht [aa – munt – bath – ah = Bijb. 36 l] en ⁶² pad thai [gerecht] uit ⁶³ Thailand

ook lekkere ⁶⁴ pho [uitspraak: fuh of foo: zekere bouillon] uit ⁶⁵ Vietnam

⁶⁶ paella [Spaans rijstgerecht] en ⁶⁷ zarzuela [Spaanse stoofschotel]

ze kenden er echt alles van

een spannende ontknoping

nog ⁶⁸ ex aequo na twaalf keer

live te volgen op ⁶⁹ insta [informele benaming Instagram]

op ⁷⁰ TikTok en zo meer [korte filmpjes maken voor je sociaal netwerk]

maar dan kwam nummer dertien

de gedachten al ver heen

een ⁷¹ stupide [erg dom] ⁷² dt-fout [vgl. ck-fout]

toen was er nog maar ⁷³ een [1] [je kunt hier niet ‘uhn’ lezen]

⁷⁴ één klein dicteeërtje [1] [hier wel!]

vierde haar triomf – ⁷⁵ a je to! [Tsjechisch, Buurman en B.;
voor mekaar, in orde]

⁷⁶ cimbalen en ⁷⁷ schalmeien

en bubbels ⁷⁸ à gogo [naar believen, in overvloed]

maar de beslissing van de jury

sloeg in als ⁷⁹ nitroliet [dynamiet]

ontzetting in Dicteeland

een winnaar is er niet

⁸⁰ pythoneske taferelen [Monty Python]

het lijkt wel flauwekul

haar naam op ’t blad vergeten

toen waren ze nog met nul … [0]

 

3288 Dictee zaterdag 27-05-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (951) √

Dictee – dictees [3288]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee november 2017 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (951)

Oefendictee november 2017 (1)

1. Thomas a Kempis heeft een beroemd boek geschreven: De Imitatione Christi oftewel Over de navolging van Christus. Als je [cijfers] een 8 plus hebt behaald, is dat een [cijfers] 8 plusresultaat. Je hebt dan dus een [cijfers] 8-plusje of [letters] een achtplusje. We stopten even bij de zawiya, het islamitische klooster. Hij is niet remonstrants gereformeerd, maar christelijk-gereformeerd, en dus streng gereformeerd, strenggelovig. Je weet toch dat de echinacea [plant] een zonnehoed is? Ik werd op het matje geroepen, toen ik niet al deze woorden goed schreef: maté (boom, drank, matéplant), mate (uitroep bij judo: bij onderbreking partij, geen mv.), mata (SR: stampblok), mati (SR: lesbienne) en mattie (NL, straattaal: goede vriend). Overigens is matico een Peruaanse struik, uit de bladeren waarvan een samentrekkend [adstringerend] middel bereid wordt. Met metanilgeel wordt tropaeoline G bedoeld.

2. Op *ictie in GB: dictie [zegging, wijze van spreken], fictie, mictie [urinelozing], frictie, addictie [verslaving], indictie [bijeenroepen kerkvergadering], convictie [overtuiging], geofictie [het bedenken en ontwikkelen van een fictieve geografische eenheid], benedictie [zegen(ing)], docufictie [in scène gezette documentaire], maledictie [verwensing, vloek], non-fictie [niet op fantasie maar op feiten berustende geschriften – non-fiction], restrictie [beperking], interdictie [verbod], jurisdictie [rechtspraak], biografictie [verzonnen biografie], contradictie [tegenspraak], deconflictie [vuur op eigen troepen voorkomen], theaterfictie, handelsfrictie, televisiefictie, importrestrictie, handelsrestrictie, deviezenrestrictie en kapitaalrestrictie. In VD verder niets bijzonders. In GB op *ixie: alleen fixie (doortrapper, fiets met vast verzet), in VD nog dixiecraten en dixielandmuziek (VS), dixi (mobiel toilet – Latijn: dixi - formule waarmee men een rede beëindigt: mij treft geen blaam als naar mijn waarschuwing niet wordt geluisterd) en apomixie (plantkunde: apomixis = voortplanting zonder bevruchting). Kijk, daar vliegen vijf MiG's-23. We eten murgh, Indiase kip. Voor haar is die wannahave een must-have (en die film een must-see). Hij werkt bij een not-for-profitinstelling. Die man van latino-Spaanse afkomst spreekt vloeiend Latinospaans.

3. Zijn dat lollo-rossobladeren [rode sla] of komen die van lollo bianco [wittig lichtgroen] of lollo biondo [geelgroen]? Ik heb dat al
ik-weet-niet-hoe-vaak gezegd. Typisch een geval van jüdische Selbsthass. Wat doen Papoea's met een bisjpaal [boomstam, beeltenissen van gestorvenen; ritueel]? Ik ben oud-CDA-wethouder en ook ex-CDA'er. Het galafeest ging à gogo [ononderbroken] tot in de late uurtjes door. Tête-à-tête oftewel face to face hadden ze een
vis-à-visgesprek. Met dat kat-in-de-zak [soort van zacht linnen, voeringstof] had zij zeker geen kat in de zak [ongezien, miskoop] gekocht [bedrogen uitkomen]. Niet alle eerste violisten spelen de eerste viool [hoogste woord, boventoon voeren]! Een celesta [klavier met stalen staven] geeft mooie metaalachtige effecten. Gezocht op *viol* (GB): viola [strijkinstrument], ravioli, violet, viool, violent [onstuimig, fel], violier [lakooi, violierboom, violierplant], violist, altviool, basviool, bosviool, violatie [schending, verkrachting], violeren [ontheiligen, ontwijden, schenden, verbreken], violiste, altviolist, knieviool, violoncel = cello, violonist = violist, altvioliste, barokviool, klootviool [eufemisme voor klootzak], kwartviool [kleine viool], ultraviolet [uv], violistisch [m.b.t. praktijk vioolspel], paardenviool [GB: strijkinstrument Mongolië], viola d'amore [met extra meeklinkende snaren], violetkleurig, violoncellist, viola da gamba [knieviool, barok], ultravioletlicht [uv-licht], dansmeestersviool en ultravioletstraling
[uv-straling]. Uit VD nog: vermontevioleparken [NL – Bargoens, van armoedzaaiers onder elkaar: sjacheren] en viola da braccio (= altviool).

4. Gezocht (GB) op *viool*: weinig nieuws waaronder kwartviool (kleine viool). Uit VD nog: vioolriff en driekwartviool. Ik vind CDA-bashing een vorm van disrespect. Parijs' burgemeester woont in een Parijs appartement. De saharaschorpioen zag het Saharazand en de Saharastof overwaaien. Tot de bèta 2-agonisten behoort clenbuterol [antihoestmiddel]. Met *fluor* in VD (o.a.): aminfluoride, boortrifluoride, calciumfluoride, chloorfluorkoolwaterstof (cfk, ook CFC = chlorofluorocarbon), fluor albus (witte vloed), fluoreren, fluoresceïne, fluorescent, fluorescentie [van lichamen: bij opvallend licht zelf licht gaan uitstralen], fluorescentiebuis, fluorescentielamp, fluorescentiescherm, fluoresceren, fluorescoop, fluorescopie, fluorietlens [vloeispaatlens], fluorimeter [intensiteit fluorescentie], fluorosis (tandaandoening = fluorose; fluoroze is iets anders! – kleurnaam, fluoriserend effect), polytetrafluorethyleen, trichloorfluormethaan, hexafluoraceton, octafluorpropaan, polytetrafluoretheen, 2-fluorzwavelzuur en fluorrage (fluor in de mode!). Uit GB noteren we nog de fluorstick [lichtgevend, voor feesten].

 

3287 Dictee vrijdag 26-05-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (950) √

Dictee – dictees [3287]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee oktober 2017 (3), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (950)

Oefendictee oktober 2017 (3)

1. Het berenjong had het berekoud. Wat doen de GOK-leerkrachten [gelijke onderwijskansen] in BE zoal? De aiq. is de arbeidsinkomenquote. De wiewouter [vlinder] zat te wiewauwen [wiebelen, zich gestaag bewegen]. Wanneer houdt die indianenstam weer een powwow [pau-wau – periodieke ceremoniële bijeenkomst indianenstam met dansen, etc.]? Wat houdt mcdonaldisering in? De uitdrukking 'tria juncta in uno' betekent zoiets als 'drie in één' en verwijst mogelijk naar geloof, hoop en liefde. Met *yi* (GB): yin [vr. – en yang], pinyin [transcriptiesysteem van Chinese karakters in het Latijnse schrift], cobuying [samen inkopen op internet], essayist, hobbyist, lobbying, lobbyist, dandyisme, hobbyisme, lobbyisme, lobbyiste, essayistiek, essayistisch, hobbyistisch, mccarthyisme, yang [m.], roleplayinggame [computerspel], polyinterpretabel en privacyinstellingen. De modulus van een complex getal x+yi is de vierkantswortel uit x²+y². In VD nog: a thing of beauty is a joy forever (iets dat mooi is, is een vreugde voor altijd), beauty is but skin-deep (schoonheid (m.n. van een vrouw) gaat niet dieper dan de huid), beauty is in the eye of the beholder (schoonheid ligt besloten in het oog van de aanschouwer), brevity is the soul of wit (kortheid – kortte – is de essentie van geestigheid), every inch a gentleman (van top tot teen een gentleman), eddyisme (gebedsgenezing volgens de christian science), Flying Dutchman (Vliegende Hollander, spookschip), fyi (in
e-mails, for your information), level playing field (situatie waarin voor alle aanbieders van een product e.d. dezelfde regels gelden, zodat ze allemaal gelijke kansen hebben), more happy, if less wise (gelukkiger, zij het minder wijs), myiasis (parasitisme van vliegenlarven in het menselijk en dierlijk organisme), myiologie (muggen-en-vliegenkunde en mycologie is zwammenkunde en myologie is leer van de spieren), gaat nimbyisme – not in my backyard – verder dan het niveasyndroom [niet in voor- en achtertuin]?, past praying for (niet meer te redden), paying guest (kostganger, geen logé of logee), playing hard to get (moeilijk te veroveren, zich ongenaakbaar opstellend), polyidie (genetica: het samenwerken van verschillende pangenen om een enkele eigenschap tevoorschijn te brengen), puseyisme (= ritualisme = richting onder de anglicanen, die tot de kerkgebruiken van de eerste christentijden wil terugkeren, in gang gezet door de Oxfordbeweging), stegomyia (gelekoortsverwekker), Tanganyikaan (uit Tanzania), the sky is the limit (er zijn geen grenzen aan de mogelijkheden, de mogelijkheden zijn onbegrensd, eindeloos), toyisme (figuratieve kunststroming, gekenmerkt door eenvoudige, gestileerde motieven en met een accent op het spelelement – toy –, ontstaan aan het einde van de twintigste eeuw), YiB (yobibyte), yield (rendement op een kapitaal(s)investering), yippie (benaming voor een politieke hippie – Youth International Party [Internationale Jongerenpartij]), yips (vorm van sterke nervositeit die er de oorzaak van is dat een golfer een gemakkelijk te scoren punt mist), hockeyidool en hillbillyinstrument [countrymuziek]. Met *iy* [GB]: kiyu [een van de leerlingengraden bij budo], riyal [munt Saudi-Arabië – ook: Saoedi-Arabië –, verder: 3 x rial!] , kaffiya [arafatsjaal], krobiya [SR: elk van enige tot de cichliden behorende baarsachtige zoetwatervissen], bigiyari [SR: lustrum], keffiyeh [arafatsjaal], kufiyyah [idem – ook: kaffiya – arafatsjaal, palestijnensjaal, Palestijnse sjaal, palestinasjaal], teriyaki [zeker gerecht met soja – vergelijk: teppanyaki = Japanse wijze van voedsel bereiden door het te grillen op een zeer hete ijzeren plaat en sukiyaki = Japans gerecht van groenten, mie en plakjes vlees of vis die aan tafel in bouillon gaar gemaakt worden], siksiyuru [SR: soort van zingende cicade die aan het eind van de middag zeer hard begint te sjirpen], bhaktiyoga [mystieke vorm van yoga, waarbij devotie centraal staat], kiwiyoghurt en kundaliniyoga [in het hindoeïsme: scheppende energie die door yogatechnieken kan worden opgewekt, voorgesteld als een opgerolde slang aan de basis van de ruggengraat]. In VD nog: külliye [bijgebouwencomplex van een moskee met o.a. een imaret, een hamam en een medresse], ouguiya [munt Mauritanië], (renminbi) yuan [munt China – CNY], rufiyaa [munt Malediven], taqiyah (klein rond kapje dat sommige moslims op het hoofd dragen uit respect voor God, m.n. tijdens het gebed) en zawiya [islamitisch klooster waar soefi's zich, teruggetrokken van de maatschappij, aan hun religie wijden].

2. In welke Nederlands aandoende uitdrukkingen komt 'in the' voor? Bij GB: 'in the picture' (VD heeft daarvoor 'in de picture'; dat lijkt me echt fout!). Bij VD (naast veel nog volledig Engels aandoende uitdrukkingen – zoals ships that pass in the night – toevallige passanten – en the right man in the right place – de juiste man op de juiste plaats): in de pocket [achterzak] hebben, one for the road [laatste snelle borrel, afzakkertje], run on the bank [bankrun bij crisis], all quiet along the Potomac [im Westen nichts Neues – geen info verstrekken], in the (ook: de!) winningmood, it's the economy, stupid! [dat is de clou, sufferd], to keep up with the Joneses [meedoen in welstand tentoonspreiden], The Beatles, in the mood (VD ook de!), off the road (offroad), off the record [vertrouwelijk], old man of the mountains [onbekende, vage figuur], slip of the pen [verschrijving], training on the job [opleiding door iemand met ervaring] en otc (over the counter), etc. etc.

3. Het lijkt me dat met het bovenstaande materiaal wel een leuk dicteetje op te stellen is …

 

3286 Dictee donderdag 25-05-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (949) √

Dictee – dictees [3286]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee oktober 2017 (2), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (949)

Oefendictee oktober 2017 (2)

1. Hij wil weer tegen de stroom in roeien(!) [maar wel: de haven inroeien of ingeroeid worden]. Hij was duidelijk in stonede toestand [hij had iets stoneds]. Bij seks is safe sex [veilige seks] het beste. Voilà [ziedaar, alsjeblieft], een broodje met saks [Saksische leverworst]. Er waren Santomese toeristen, uit Sao Tomé en Principe dus. In het holst van de nacht werd op het scherp van de snede geduelleerd. Je zult naast dys- [chronische depressieve stemming = mal américain] ook nog eens schizothymie [psychologie: gespletenheid van gemoed] hebben ... Settlement is een kwestie van settelen [zoals een settler, een kolonist, doet]. Severiteit in de kunst is sévère [streng]. Met (re)shuffelen maak je een nieuwe shuffle [herschikking, kaarten], met een shuttle(bus) kun je shuttelen [pendelen]. Wist je dat gallisch sikkeneurig is, en dat dit van chicaneren komt [vgl. erg slechtgehumeurd = korzelig, godgallisch]? De sylvester (stijlentrekker – mijnbouw) moest op silvesteravond [oudejaar] werken. Singelen is een single [golf, tennis] spelen. De sixième sens is de sixth sense [zesde zintuig: bovennatuurlijke waarneming, bijzonder talent]. Oneerbiedige toeschouwers sjouwelen [kletsen, babbelen, wauwelen] tijdens het sjaukelen [zich heen en weer bewegen bij gebed] gewoon door. Toen ze groot slem (grand slam) gehaald hadden [in de grootslem- of grandslamwedstrijd], volgde een enorme slemppartij [bras- en schranspartij]. In de soefibeweging kennen ze soefi's en soefietjes [aanhanger: wollen kleding en ascetisme].

2. Hij was alive-and-kicking, maar leed wel aan tinnitus [oorsuizen], en dacht dat een fruittella [snoepje van taaie substantie met fruitsmaak – VD 2019] daarvoor wel zou helpen. We kennen de biatlon [langlauf en schieten], de decatlon [tienkamp atletiek: 100 m hardlopen, 110 m horden, 400 m hardlopen, 1500 m hardlopen, hoogspringen, verspringen, polsstokhoogspringen, kogelstoten, discuswerpen en speerwerpen], de duatlon [hardlopen, fietsen en weer hardlopen =
run-bike-run], de heptatlon [zevenkamp atletiek, dames: 100 m horden, 200 m hardlopen, 800 m hardlopen, verspringen, kogelstoten, hoogspringen en speerwerpen], de pentatlon [vijfkamp atletiek: hardlopen, verspringen, worstelen, discuswerpen en vuistvechten –ook: moderne vijfkamp: schieten, schermen, zwemmen, paardrijden en hardlopen], de racketlon [badminton, squash, tafeltennis en tennis: racketvierkamp], de skiatlon [wintersport: tak van de langlaufsport waarbij de eerste helft van het parcours in klassieke stijl en de tweede helft in vrije stijl wordt afgelegd], de spartatlon [jaarlijkse loopwedstrijd van Athene naar Sparta (246 km), ter herinnering aan de tocht van Athene naar Sparta die de ijlbode Pheidippides in 490 v.Chr. ondernam] en de triatlon [driekamp, bestaande uit 3,8 km zwemmen, 180 km fietsen en de marathon, ook biljartspel: wedstrijd met de onderdelen bandstoten, driebanden en ankerkader 71/2]. Zo'n record is heel speci(aal). S.P.Q.R. = Senatus Populusque Romanus: senaat en volk van Rome. Het gaat zo langzamerhand de spuigaten uitlopen en de pan uit rijzen. Interessante ijzers: aspirant-onderwijzer,
chanoeka-ijzer [lamp], mulo-onderwijzer, draai-ijzer [koevoet voor huiden], façonijzer [gewalst met afwijkend profiel], gamma-ijzer [stabiel tussen 906 en 1040 °C], H-ijzer [vorm, doorsnede], ho-ijzer [motorrijders: rem], hooi-ijzer [hooiboor, hooiroede, peilijzer],
hostie-ijzer [soort wafelijzer om hosties te bakken], I-ijzer [vorm, profiel], ijkijzer [om de ijk = merk in te branden], klamaai-ijzer [drijfijzer, etc.], laatijzer [laatmes, vlijm, lancet], nijp- [op neus paarden bij beslaan] en nopijzer [noptang voor ruwe, geweven stof], oblie-ijzer [wafelijzer voor oblies], pijlijzer [pijlpunt, ook met weerhaken], plooi-ijzer [friseerijzer], prakijzer (vork), rijijzer [bij overgang brugdek], roei-ijzer [meetlat inhoud fust], schroei-ijzer [brandijzer], schrooi-ijzer [schrooibeitel, schroodijzer], spijkijzer (spijkerijzer – spijkers omklinken), sprei-ijzer [dat het want van een schip uitgespreid en vrij van draaiing houdt], T-ijzer (vorm), tosti-ijzer, U-ijzer [vorm], vloei-ijzer [= staal], wrijfijzer [wrijfhout], Z-ijzer [vorm] en zeilijzer [goudsmederij: magneet].

3. Met SQL wordt de Structured Query Language (computertaal voor het opvragen van gegevens in een relationele databank, vraagtaal) bedoeld. 'Staak het vuren', zo luidde het commando [voor een
staakt-het-vuren]. SRBM staat voor short range ballistic missile (ballistisch wapen voor afstanden tot 800 km). In BE staat de Staatsveiligheid kapitaal op de agenda. Met stad en lande worden Groningen en Ommelanden bedoeld. De stegomyia is de gelekoortsverwekker. Een stereotype kan een stereotiep beeld zijn. Een stretched limo is een stretchlimo: daar zat ze in met haar stretch broek (stretchbroek). Ik lust geen pecannoten, maar ik wil wel pecco(thee) (pekoe). Hoe burschikoser een studax [studiekop: kan goed studeren] is, hoe meer studentikoziteit hij vertoont. De Sudanees [VD, GB ook: oe] verkocht soedanrood [GB] sudanknoopwerk. DMMP is dimethylmethylfosfonaat. Die tausisaus [zwarte bonen met knoflook] komt uit China. Is dat tekko [soort afwasbaar behang] al aangekomen? Schrijf je nou 'terrientje' of 'terrinetje' [hangt van de uitspraak af!]? De tgg is de transformationeel-generatieve grammatica van [Noël] Chomsky.

4. Wat zijn de eigenschappen van thermopane [peen]? Pas op voor die uv-straling [ultraviolet]! Ik zeg dit voor de tigste keer: ik heb je al een tig aantal, een tigtal, zeg maar: tig duizend, keer gewaarschuwd. De tm [transcendente meditatie] werd rond 1960 door de Indiaër Maharishi Mahesh Yogi buiten Azië geïntroduceerd. Zij zijn eropuit gegaan en waren erop uit om te genieten. Zou ze die taak wel aankunnen; en zou ze die copieuze maaltijd wel aankunnen? De muziek klonk un poco [een beetje] schel. Is er eigenlijk wel verschil tussen umfeld [kring, milieu] en umwelt [alles wat een mens omgeeft]? Ja, dus. Door Vadertje Tijd hebben we geleerd dat vadertje Stalin niet vadertje tsaar was. Van zo'n valflouw [vogelnet dat toevalt] zou een vogel toch flauwvallen. Dat is een veelgemaakte fout. Dat valt onder het Ministerie [instelling] van IenM [Infrastructuur en Milieu = IenW = Infrastructuur en Waterstaat]. Er werd uit het boek Psalmen gelezen en psalm 150 werd gezongen. Hij liep op zijn wenkbrauwen [zeer vermoeid] vanwege al dat bierbrouwen.

 

3285 Dictee woensdag 24-05-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (948) √

Dictee – dictees [3285]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee oktober 2017 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (948)

Oefendictee oktober 2017 (1)

1. Je weet toch dat brt. de afkorting is van bruto, en brt die van bruto registerton [schepen: 2,83 m³] (vergelijk: nrt = netto registerton)? Een notoire [twaa] veelpleger doet veel onoorbaars. Als nimfen draalden de nymfomane [manziek] nymphes du pavé [straathoer] rond het nymfaeum [fontein, voeding: waterleiding], juist toen een nymfale [dagvlinder] opvloog. Bij het oarsen [boordroeien] ga je toch geen
o-antifonen [rooms-katholiek: de zeven antifonen die met de uitroep 'o' beginnen en die van 17 tot 23 december in de vespers van het kerkelijk officie gebeden worden] zingen? Hij speelde luid luit op zijn oedje, zijn luit dus. Je kunt toch moeilijk tot de of-of- [ook: of/of-] én de
en-engeneratie [ook: en/en-] behoren. Wanneer valt
Onnozele-Kinderen (of: onnozele-kinderendag)? Hij speelt altijd
oordje-zeker [uitdrukking: alleen geld uitlenen tegen goede waarborg, anders ook wel: oortje]. Het is illusoir [zwaar] dat alles oorbaar geschiedt. Met een open mind ben je open-minded [ruimdenkend, toegankelijk voor nieuwe ideeën]. Speelt hij nou eufonium [tenortuba] of ophicleïde [voorloper tuba]? De N-VA'er [N-VA is Nieuw-Vlaamse Alliantie, BE] en de Open Vld'er [Open Vlaamse Liberalen en Democraten- vgl. VLD] gingen in de clinch met de vroegere nieuwflinkser. Op zich is iets opzichzelfstaands zo gek nog niet. Sodemieter op, jij met je sodomie [mens en dier, ook: homofilie]! Het Oranje-elftal bestaat uit Oranjespelers, oranjehemden dus. Dat laatste is nu op-en-top, op een duit, op-en-duit, op end' op een metonymie (metonymia: een zaak wordt gebruikt voor iets anders).

2. In een odium [sfeer] van otium [leegte en rust] genoot hij van zijn ouderdom (senectus). Lekker, zo'n oublieoblie [chocoladewafeltje]. O tempora, o mores: uitroep van verbazing of ergernis over het zedelijk peil van de tijdgenoten. Deze kledingjoekel had wel iets oversizeds en was zeker niet slimfit [strak]. Heiligverklaringen zijn altijd outre-tombe, postuum. Hoeveel ouguiya [Mauritanië, MRO] kost zo'n ouijabord
[wie-jaa – communiceren met geesten] nu? Hij gebruikt graag oxymorons als 'zwarte sneeuw' en 'levend dood'. Houdt een papyroloog zich met papier bezig? Nee, met teksten op papyrus [papyruskunde]. Hoe snel legde hij dat parcourstje [uitspraak: koer, bij uitspraak koers is het parcoursje] af? Een paraenese is een opwekking, een vermaning. P+R's zijn park-and-rides, K+R's zijn kiss-and-rides, zeg maar: zoenstroken, zoem-en-zoefstroken. Nu kan ik die pas geleerde truc toepassen! Zouteloos, zo'n glamrockpastiche [glitter en glamour, slechte nabootsing]! De naam 'pirlamp' komt van passief infrarode sensor. Er werd veel poerim [drukte] gemaakt.

3. Hoe ziet de polllijst [poll: opiniepeiling] van die enquête eruit? Een polak is een Poolse Jood, een pollak een vis. Op het
Portiuncula-aflaatfeest (2 augustus) kun je een portiuncula-aflaat verdienen. Dat rekenen we allebei goed: postcoïtumdepressie [NL] en post-coitumdepressie [Latijn]. Bij de aankoop van de pot-au-feu (stoofpot) en de pot à feu (decoratieve vaas) gaven we een pot-de-vin (fooi). Een pro-Deoadvocaat werkt pro Deo, P.D., voor een pro-Deaan. Zonder souche [controledeel] is dit document niet geldig. Er werd geput, een putt geslagen [golf]. Hij had een aantal dreumesen als pyladessen [trouwe metgezellen]. Hij vervult daar een qualitate-quafunctie (qualitate qua, afgekort: q.q.-functie). Bij xiang qi [Chinees schaakspel] zal toch ook wel qi gong [Chinese meditatietechniek, waarbij adem en beweging centraal staan] voorkomen? Vroeger heette mijn instrument anders, maar nu speel ik cuatrogitaar in een
typico-orkest. In zijn quoteje [citaat] werd de omvang van het quotetje [quotum] genoemd. Een quodlibet is een allegaartje, quod licet is wat geoorloofd is en quod non betekent: niet waar. Met de zaklamp zochten ze de rakklamp [bij de zeilvaart].

4. Medisch is er soms sprake van het recidievenverschijnsel (ook: recidiveverschijnsel). Een reclamen- of custodeaanduiding [lettergreep onderaan blz. – GB] verwijst naar de volgende bladzijde. Met zijn reflexcamera legde hij de reflexieve [wederkerend] reflectie [terugkaatsing] op de deflector (spoiler) vast [onzinzin]. Deflectie [verloren gaan buigingsuitgang] in de taalkunde heeft niets met reflexieve werkwoorden [reflexief met 'zich'] te maken. Leg uit: een Rijnsburger is een reformateur [17e eeuw, godsdienstige bijeenkomsten, revolutionaire denkbeelden] en eet rijnsburgers [groentesoort, gele ui]. Trouwens: Zwingli was een van de mannen van de Reformatie (een reformator dus). Pas na een burn-out(syndroom) [uitputting door overbelasting op het werk] uit voor het reisstresssyndroom [niet in wdb.]. Bij schaven zeg je: hij reit [reischaaf, reeschaaf, polijsten]. Een relict [overblijfsel vroegere tijd] heeft wel iets van een reliek [relikwie]. Relikwieën horen thuis in een reliquiarium. Dat boek roept heel wat reminiscensen [herinneringen verleden] op. We gaan een lekkere reinette [ook: renet] eten. De vicevoorzitter remplaceerde als remplaçant de voorzitter. Residentie [verblijf] is een kwestie van résidence en resistentie [weerstand] een kwestie van résistance. Onder welk ressort [rechtsgebied] valt dat resort
[rie-zoh:rt]? Wat is het verschil tussen revivificatie [in oorspronkelijke toestand terugbrengen] en revivescentie [weer tot leven wekken of gewekt worden]? Waar komt de term 'reinardie' – listige streek, Reinaert de Vos – vandaan, Rein? Een RFID-chip dient voor radiofrequentie-identificatie. We kennen A- tot en met E-klimaten, het pool- en het rivièraklimaat [het warme zeeklimaat is het Cfa-klimaat, het gematigde zeeklimaat het Cfb-klimaat en het koele zeeklimaat het Cfc-klimaat, allemaal volgens het klimaatsysteem van Köppen]. Hij at een roggenstaartfantasie op zijn roggebrood. Hoe ziet een Romeinse acht eruit [VIII – en een Arabische acht als 8]? De Rozenoorlog ging tussen de Witte [huis van Lancaster] en de Rode Roos [huis van York]. Rouille [knoflooksaus] en dan ook nog een rouxtje [van boter en bloem bereide basis of bindmiddel voor een saus] erover?