2753 Dictee woensdag 08-06-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (598) √

Dictee – dictees [2753]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 259, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (598)

1. Een bolhoed is een garibaldihoed. De boliviano is de munteenheid van Bolivia [BOB], de bolivar (naar: Simon Bolivar) die van Venezuela [vero: VEF, thans VES = soevereine bolivar]. De bollenpellerij is het bollen pellen (ww.; VD als znw. aaneen). Er is maar één échte Bollenstreek. Verleidt een bolletjestrui je tot bolletjes slikken (in je bollewangenhapsnoet)? Ik wil graag bolognesesaus uit een Bolognezer fles. In de Bollywoodfilm zat veel bollywoodromantiek. De boerentaal spreken ze in Zuid-Afrika. Hoe spreek je uit: boerentri [sorteerkast poststukken], o nee, boerentrien?

2. Zij speelden bokstavast [bok, kinderspel]. Een beetje bollandist kent het rijmpje 'Holland, bolland'. De boltzmannverdeling, de equipartitie van energie, wat heeft die te maken met de constante van Boltzmann? Een bolwerksoor, een oreillon (ook: orillon), is een ronde uitbouw aan een schouderhoek van een bolwerk. Is dat een bombayhennepen kledingstuk? Een bombe (glacée) is een ijsgerecht. Het bombesine is een darmhormoon dat een aantal exo- en endocriene functies bevordert. Op weg naar Bommel [mogelijk: volksnaam duivel] ga je sterven, op weg naar Bommelskonten [ook: Bommerskonten, ook bij spijbelen] is de bestemming onzeker.

3. De bonae fidei possessor is de bezitter te goeder trouw. Alle bonapartisten, bon appétit! De Bond is de Protestantenbond; er is ook nog een malthusiaanse bond [geboortebeperking]. Een bondgirl(!) is een tegenspeelster van James Bond. Het Duitse parlement heet de Bondsdag [Bundestag]. Serviesgoed van fijne kwaliteit porselein is bone china. Bone deus, goeie god! Hij was een goedsul van een bon enfant [goedhartig mens]. Hij moest wel, bon gré, mal gré, tegen wil en dank. De bonheur(-du-jour) is een salonkastje. Bonis avibus en bonis auspiciis betekenen: onder goede voortekenen. Een bonne à tout faire [meisje voor alle voorkomend werk] maakt vaak een kwinkslag, doet vaak een bon mot [geestige zet]. Op de bonnefooi [Frans: bonne foi] pakt ze een bonne bouche [lekker hapje]. Pour la bonne bouche = als een lekker hapje voor het laatst bewaard.

4. Laat de bon sens [gezond verstand] spreken, niet de nonsens. Het is geen bon ton [niet welgemanierd] om bont te dragen. De spellingregels zijn bonum commune [gemeengoed]. Ik geef je bonum et aequum [wat recht en billijk is]. Aan het bonus-malussysteem [GB: bonus-malus] kleven voor- en nadelen. Bon voyage, bon vivant! Een boodschappenkarretje is een caddie. Je kunt jagen met pijl-en-boog. De boogschutter kon de Boogschutter nooit raken. Geef mij maar een bo(o)nekampje (niet meer in VD – jenever, kruidenbittertje). Was me dat een bonne fortune [een bof] voor Bonnie en Clyde. Wat nu, bon pour le badinage non pour le mariage [goed om mee te dollen, niet om mee te trouwen]? Een boomer is een kruising van twee kleine rashonden, bijvoorbeeld een chihuahua en een maltezer. Onderschat het boomkankermeniezwammetje niet! Een drijvend bordeel is een erosboot.

5. Een synoniem van Bordeauxse pap is bouillie bordelaise. Boreh [oh ee] (normaal: b] is een welriekende gele zalf van kurkuma [oe]. De bore-out is een vervelingsziekte. Een bornagain christen is een wedergeboren christen. De borneogom lijkt op damar [voor vernis etc.]. Borneo's geschiedenis staat bol van de Borneose houtsoorten. Hij dronk een gereformeerde borrel [in de koffie]. De borreliabacterie is een spirocheet die borreliose [zoals de lymeziekte] kan veroorzaken. Een borsalino is een gleufhoed. Hij at borsjtsj, dikke soep van rode bieten met onder andere zure room.

6. Haar borstsluiting was double-breasted. De jujube [ook: drop] komt van de borstbezieboom. De thorax is een andere benaming voor de borstkas. Borstklierontsteking is mastitis. Als je zelfingenomen bent, ben je op-de-borst-klopperig [op de borst kloppen]. Gerst(e)suiker is sucre d'orge (niet meer in VD, voorheen bij lemma 'borstsuikertjes'). Borstvliesontsteking is pleuritis. Wat heb jij een mooie borsttattoo (borsttatoeage)! Heb jij haar het bos in gestuurd? Zoek dat maar op in de Bosatlas. De bosbelasting [minister Wouter Bos] is de AOW-heffing (Algemene Ouderdomswet – vgl. ook de villataks). De
bose-einsteincondensaat is een aggregatietoestand vlak bij het absolute nulpunt. De Bosjes van Poot vind je bij 's-Gravenhage. Een Bosjesman [San, zelfde mv.] is lid van een dwergstam in Zuid-Afrika, die bosjesmannenrijst eet. Een bekende kinderverhalenfiguur is Paulus de Boskabouter. Boven de baas staat de big boss. Volgens de Bosschenaar tref je bossages binnens- en bosschages buitenshuis aan. Waar dient de bosskey voor? Snel pc-spel verlaten als de baas binnenkomt. De bosvleermuis is Leislers vleermuis (niet meer in VD). Een bosseerhamer is een bouchardhamer [behakken van zachte steensoorten].

7. Je mag je lusten botvieren. Laat dat touw maar eens bot [tot het eind] vieren, laat het tot het einde schieten. Een b.o.t.'er is een beroeps voor onbepaalde tijd. De uitdrukking 'boter-en-brood gooien' (niet meer in VD, kiskassen etc. nog wel) behelst een steentje over het water (laten) keilen. Botercrème is crème au beurre. Zullen we
boter-kaas-en-eieren spelen? Boterstof is butyrine. Bij het boterwegen moet je rug-aan-rug staan. Een botje-bij-botje is een picknick waarbij ieder zijn aandeel aan spijs en drank in natura meebrengt. Botryoliet en botryt zijn druivensteen. Een bottenkraker is een chiropractor (in de chiropraxie). Waar zit de bottleneck [flessenhals]? Een
bottom-upbenadering (GB, VD ook – bnw. – bottom-up benadering) begint vaak bij de bottomline [kern van de zaak]. Een bekende leverbotziekte bij schapen is morbus Paget. Een bouchee is een pasteitje, een bouclétapijt is met lussen geweven. Een bouffant is een pofmouw.

8. Een bouffante is een gebreide wollen das. Botox is botulinetoxine, een stof die wordt toegepast in de plastische chirurgie. Bouillie is pap (bijvoorbeeld: Bordeauxse = bouilli bordelaise), bouilli is soepvlees aan een (één) stuk. Boulewerk is inlegwerk van metaal in hout. Een boulingrin is een verzonken grasveld voor balspelen. De bouquinisten (enkelvoud: bouquiniste) verkochten bouquetreeksboeken [VD: B...]. Een bourdonné is een klok, een bourdalou een damespo. Een bourgeois satisfait is ronduit conservatief. Waren de Bourgondische hertogen bourgondiërs? Een bourree is een dans, een boussole een oriënterings- en hoekmeetinstrument met magneetnaald en het boustrofedon de schrijfwijze om en om. Schattebout, als ik geen schapenbout krijg, wil je me vernachelen [beetnemen – vernoggelen] en kun je me achterelkaar de bout hachelen [interesseert het me niet – naggelen, boemelen – bout =uitwerpselen]; dat was geen boutade [min of meer gechargeerde, geestige uiting van misnoegen, geestige uitval tegen iets]. Bouts rimés [mv.] zijn verzen op opgegeven rijmen. Wat is een bouton d'orient [besmettelijke zweer in oosterse landen]?

9. Het bouw- en woningtoezicht is een gemeentelijke dienst. De bouzouki is een snaarinstrument en bovs zijn bewust ongehuwde vaders. De Bovag is de Bond van Autohandelaren en Garagehouders. Bovarysme [naar Madame Bovary van Gustave Flaubert] is het vermogen van de mens om zichzelf anders te zien dan hij in werkelijkheid is. Schnabbelen levert leuke extraatjes, of zelfs extra's, op. In Nederland zijn alfa-informatica en atw [algemene taalwetenschap] bovenbouwstudies. Je bent een bovenste beste en voor mij de allerbeste en samen zijn we de bovenste besten.
Boven-Voltaanse producten komen uit Opper-Volta, thans Burkina Faso genoemd. Kun je alle Bovenwindse Eilanden opnoemen? We gaan naar een bountyeiland.

10. Met een bouquet garni krijg je zekere aroma's. Bovicatie is verrundering, het (ged)achteloos achter kreten aanlopen. Boviene tuberculose (tb of tbc) komt van runderen. Wist die bovvader [bewust ongehouwde vader] met zijn bowiemes [groot jachtmes] wel wat een bowdenkabel [holle kabel, waarin een staaldraad kan bewegen – bv. bij rem] is? Een bowlingalley is een modern soort kegelbaan. Het boxcalf is fijn met chroom gelooid kalfsleer van kistkalveren. Geschonken ten algemenen nutte, bono publico datum, heeft als afkorting b.p.d. Een indertijd veelgelezen boekje heette De brave Hendrik (auteur: N. Anslijn). Dat ging over een brave hendrik. Met de Aziatische braakloop heb je cholera. Strychnine komt van de braaknotenboom. Een braakplaatje is een plaatje ipecacuanha.

11. De Brabançonne is het Belgische volkslied sedert 1830. De brabo [Brabander] had een kniebrace. Van brachycatalectische verzen ontbreekt de laatste voet geheel. Braggiet is platinamateriaal. Met de bankbiljetten van de bramahpers (uit de brandkast met het bramahslot) gingen de brahmanen ervandoor. Een bram van een vent is een pocher, een jan van een bram is pas een echte opsnijder. Het bramzijgertje is alleen bij Jan de Hartog een jongen, elders duidt het bij vissers fosforische dampen aan, waarin je de duivel kon zien. Hij kijkt naar de Klundert of Willemstad in brand staat. De Brandaris vind je op Terschelling.

12. Brandebourgs worden door Brandenburgse soldaten op hun uniform gedragen. Hoe schrijf je halve finale, halvefinaleplaats, halvefinalist, kwartfinale en kwartfinalist? Waar is de becquerel (afkorting: Bq) de eenheid van [(kern)activiteit]? Hé, heeft me die even brains! Hou je het bramzeil in de gaten? Kijk nou, die brandewijnfoezel [slechte jenever]: wie heeft er met de brandewijn gefoezeld? Hoe komt een brandstichter tot zijn daad van brandstichten? Voorbeelden van braks zijn de braque d'Auvergne en de braque ariégeois [ook: braque de l’Ariège], naast de braque Saint-Germain.

 

2752 Dictee dinsdag 07-06-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (597) √

Dictee – dictees [2752]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 260, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (597)

1. De ministers spraken bras dessus, bras dessous (zeer vertrouwelijk) met elkaar. Brasilethout is onecht brazielhout. De brasserij [schranspartij] vond in de brasserie plaats, alwaar de brassband speelde. Bazielkruid is basilicum (VD ook: brasilicum). Over de term 'brave crillon', apostrof aan een strijdmakker, bestaan nogal wat misverstanden. Het braziliaantje [kleine sigaar] glinsterde in de braziliaan [topaas, edelsteen, uit Brazilië]. Brechcokes is gegoten gietcokes. De breeches zijn een rijbroek. Toen een breakdown [geestelijke instorting] dreigde, voegde zijn partner hem 'break a leg' (toitoi(toi): succes!) toe. Het breaking news was dat de multinational break-even [baten en kosten gelijk] draaide. Het is een wijdverbreid feit, dat een breedstraler het licht wijd verspreidt. Een breekal is een soort brekebeen. Meisjes die de breeveertien opgaan … [gaan pierewaaien].

2. De pers breidelen is die figuurlijk intomen. Een breischei is een breihout, daar kun je de brijpot mee omroeren. Het breitschwanz is de behaarde huid van te vroeg ter wereld gekomen, onvoldragen lammeren van het persianer of vetstaartschaap. Huisvredebreuk is de huisvrede breken. Een breloque is een hangsieraad. De Bremer haven is goed bevaarbaar. Ze schoten met bren(gun) en sten(gun). Dicteebrenger dezes treft geen blaam: het dictee heeft een antiroestbehandeling ondergaan. Op de breugelkermis gaat het er breugeliaans aan toe. Brevi manu (of: brevitatis causa = kortheidshalve): je bent ontslagen. De brezjnevdoctrine is door Brezjnev ingevoerd. Een briard is een Franse herdershond. De
BRICS-landen, dat zijn de BRIC-landen [Brazilië, Rusland, India en China] plus Zuid-Afrika (South-Africa).

3. In een bric-à-bracwinkel verkopen ze bric-à-brac [snuisterijen, oude rommel]. De paulinische [van Paulus, ook: paulijns] brieven, je moet ze gelezen hebben. Dat duurde brief as woman's love [zo kort als de liefde van een vrouw]. Het nieuwe kabinet: product van een vrouw, die haar briefje vergeten is [bevalling komt later dan gedacht]? In een epistolaire roman wordt heel wat afgeschreven. Een briefschrijver doet aan briefschrijven, brieven schrijven. De briet mila (meervoud: briet milot of brietot mila) is de besnijdenis van een joodse jongen. Een brigittines zit in de brigittenorde. Een brigantijn was vaak een zeeroversschip. Hoe maak je van een letterbrij woorden? Optimisten gaan de brijberg op [kunnen iets niet volbrengen]. De brijige pap was zo zout als brijn. Een brijomslag [natte omslag met een plasje] is een cataplasma. Het bord viel in brijzels, werd verbrijzeld. De spuiing in de sluis verliep goed. Een bremersteen vindt men bij Trier en de Weser. Een bratsch is een 3-snarige (driesnarige) viool.

4. Van de Surinaamse kreeg ik een innige brasa [omhelzing]. De briljante Spanjekenner – een onderzoeker met brille, hij brilleerde erin – droop van de brillantine. Zijn medeonderzoeker blonk uit in briller par son absence [schitteren door afwezigheid]. Een brilstand is een
nul-nulstand (0-0-stand). Het brinkmanship [balanceren op de rand van oorlog en vrede] is een bedreiging voor de vrede. Kun je met een brique [steenrode] briquet [aansteker] een briket doen ontvlammen? Briouat [brie-waht] [ovengerecht] kun je eten; er is waarschijnlijk briochedeeg [bladerdeeg] bij de bereiding – nee joh, geen paard! – gebruikt. Damien Hirst is de exponent van het britart [stijlrichting beeldende kunst]. Het broadsheet (A2) staat tegenover tabloid (A3). Het brittanniazilver [uit Britannia] is een legering. Het brocacentrum is het spraakcentrum in de hersenen. Onderschat die mannenbroeders niet, met name de franciscaanse broeders en de broeders des gemenen levens.

5. De broederschap als vereniging van beroepsgenoten is de confrérie. Broedermoord is fratricide. Wat is de brinellhardheid hiervan? Als Knap dood is, krijg jij zijn broek [ironisch compliment]. Op schepen kun je de broek van Bertha (windzeil, koelzeil) [vergelijk: dikke bertha] spannen. Was dat nou broekzak-vestzak? Een douchekop (ik douch) is een broes. Een brogue is een gaatjesschoen, niet voor de regen dus. Was hij een brok ongeluk of één brok enthousiasme? De broker was broke [bankroet, blut]. Ken jij de eigenschappen van het brønstedzuur [kan een proton afstaan]? De bronsterkte [radioactieve straling] wordt uitgedrukt in curie of rutherford. Brooche, wat is dat een mazzel! Er was mueslibrood, tarwe-rogge- en vijfgranenbrood. Mazzel en broge [synoniemen!]: tot ziens en veel geluk!

6. De banketbakker verzorgt het banketbakken. Hij vulde zijn trommeltje in de broodtiek. Broodjenuchter vertelde hij het broodje aap (broodjeaapverhaal). Het broomthymolblauw is indicator bij
zuur-basetitraties. Met Thespis' brozen wordt de toneelspeelkunst bedoeld.

7. Een brougham [broh/oo-wuhm] is een gesloten rijtuig voor twee personen. De brouilly is een bekende beaujolais uit de gelijknamige plaats. De brownbeweging (brownse beweging) is genoemd naar Robert Brown. Broyeren is zeep tot vlokken walsen. Brr, wat is het guur! De maltakoorts en abortus Bang vallen onder de brucellose (brucellosis). Brucine is een giftig alkaloïde uit de braaknoot, methoxyderivaat van strychnine. De brug van Varol vindt men in de geneeskunde [de kleine hersenen], die van Wheatstone [weerstandsbepaling] in de elektrotechniek. Het brugadasyndroom is een erfelijke hartritmestoornis. Een tuatera is de brughagedis. Je kan praten als Brugman, ik ga niet overstag. Brugvrees is gefyrofobie. Venetië is de bruid der zee. Rodium [75 jaar – Rh, 45] komt veel minder vaak voor dan blik [6,25-jarig – dun plaatstaal, bladmetaal] bij een bruiloft. Een trouwdicht (huwelijksdicht) is een epithalamium.

8. Die slee van een auto, dat (die) kan Bruin niet trekken. Bruinhemden droegen het SA-uniform [Sturmabteilung - NSDAP]. Bruingebrand is zonverbrand (basané). Bruinsteen is een soort van pyrolusiet. De godin Brunhilde, een van de Walkuren, was een van de hoofdfiguren uit het Nibelungenlied. Bruschetta [bruus-kèh-taa] is geroosterd brood. Brut is zeer droge champagne (antoniem: sec, demi-sec, doux). Bij een loterij moet je bruta Fortuna [dom geluk] hebben. Men beschimpte hem met bruta fulmina [ongerichte en onbewezen beschuldigingen]. Een bruyant optreden is lawaaiig. Bryologie is moskunde, en van bruyèrehout maak je pijpen.

9. De BSD is de Bahamaanse dollar, BSE is boviene spongiforme encefalopathie, het bsn is het burgerservicenummer in Nederland (vroeger: sofinummer, sociaal-fiscaal nummer, gebruikt door de Belastingdienst – vergelijk finummer, GB, fiscaal nummer), in internetadressen staat bt voor Bhutan en BTN is de genormeerde valuta-aanduiding voor de ngultrum. De bubblin' is het dansen op raggamuffin [vgl. raggae en hiphop]. Wil je een buddyholly- of een harrypotterbril? De buddleja [buht-lee-jaa] is de vlinderstruik. Zoek de büchnertrechter [porseleinen filtreertrechter met geperforeerde plaat] eens op, terwijl ik op tv [teevee] naar de buckels [(kunstmatige) bobbel op een skipiste] kijk. Pardon, de Budep, een wet? [Wet Bedreigde Uitheemse Dier- en Plantensoorten]? Die duffe hoenders zijn buff [bruingeel] en lijken nergens naar. Een buffobas is een bas-buffo.

10. Een bugel is een trompetachtig instrument. Bühne heeft twee meervouden, je schrijft: bühnenfieber (Duits) en dan heb je een goed bühnegevoel (Nederlands). Buidelen is kangoeroeën [uh]. Een gastriloog (ventriloquist) is een buikspreker. Een buikwind [geen rugwind!] is een veest. Welke buizen kennen we zoal: die van Torricelli (barometer), die van Eustachius (bij het oor: eustachiaanse buis, eustachiusbuis, oortrompet), de fallopische buis [buis van Fallopius] of baarmoedertrompet en verder om nog maar een paar zijstraten te noemen: een caoutchoucbuis [kaa-oe-tsjoek], een pvc-buis [polyvinylchloride] en een drainagebuis.

11. Dat is materiaal van buiten-Europese origine. De buitengrens is de grens tussen een EU-land en een niet-EU-land. Hij is buitengekomen, was hij buitengekeken, de clochard? Dit zogenaamde Bijbelverhaal is buiten-Schriftuurlijk. Disculpatie is buitenvervolgingstelling. Hebben ze de bloemetjes buitengezet? Hij rookt voornamelijk bukshag [van de grond geraapt]. Het terrein werd platgebulldozerd. Een bullebak is een bullenbijter. Ze zagen eruit als bulletje en bonenstaak. De bull's eye [vgl. bull’s eye worp] zit op een dartbord (dartboard). Was dat nou een bulterriër of een pitbullterriër?

12. De bully [hockey] verliep als bullshit [onzin]. Moet een buma [burgermannetje] ook Buma/Stemra-rechten [Buma = Bureau voor Muziekauteursrecht – en Stemra = Stichting tot Exploitatie van Mechanische Reproductierechten der Auteurs] betalen? Leefde de nazibeweging nu echt in nazi-Duitsland? Bulbair wil zeggen: betrekking hebbend op het verlengde merg. Een bulbifer gewas is knoldragend. De bunraku werd opgeluisterd door een bunny [serveerster in nachtclubs van Playboy], die haar hand eerder aan een bunsenbrander verwondde. Het wervings- en selectiebureau [maar:
werving-en-selectiebureau!] was dichtbij (dicht bij het station). Een bureau-ministre is een grote schrijftafel zonder opbouw. Wat in Nederland het college van B en W is, is in België het college van burgemeester en schepenen. De Burgerkoning [koning Louis-Philippe van Frankrijk] leefde van 1773-1850. De corona civica (burgerkroon) kreeg je niet zomaar – bij de oude Romeinen. Het burgerlijk recht staat beschreven in het Burgerlijk Wetboek (BW). Burgermoed is zivilcourage. Ik vond je optreden burlesk [kluchtig, koddig]. Hoezo, burowwater [gebruikt voor kompressen en als desinfectans]?

 

2751 Dictee maandag 06-06-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (596) - Japan(s), zeer aanbevolen √

Dictee – dictees [2751]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 261, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (596)

Japan(s)

1. Een burschikose (burschikos, burschikoser) benadering is studentikoos (studentikozer). Een Burundees komt uit Burundi. In de bush (bushbush) zagen we een bushbaby (galago). Bij de
business-to-business (b2b) was het business as usual. Een brassière is een bustehouder. Een butterfly (mv. butterfly's) is een vlinderdasje en butterscotch is een harde karamelsoort. Ik haat hem, but that's another story. Beter een naë buur dan een verre vriend. Buutreednen is tonpraten [carnaval]. Een buvard is een vloeiboek en een buxus een buksboom. Kende u deze internetcodes: bv (Bouvet), bw (Botswana) en by (Wit-Rusland). De code BY op motorrijtuigen staat trouwens voor Byelorussia (Wit-Rusland). De boviene virusdiarree wordt aangegeven met BVD. Het BVV is in Nederland het Bedrijfschap voor Vee en Vlees. Een bvo is een betaaldvoetbalorganisatie. BWP is de genormeerde valuta-aanduiding voor de pula [oe] uit Botswana, BYR die voor de
Wit-Russische roebel en BZD die voor de Belizedollar. De firma P. had een businessseat in het stadion.

2. Gezocht op '*Japan*'. Aino is een op de Koerilen en op Sachalin gesproken taal, maar ook een oud Japans volk. Het alcantara [merk] lijkt op suède en wordt in de textielindustrie gebruikt. Een ama is een alleenstaande minderjarige asielzoeker, maar ook een Japanse parelduikster [een amah is een au pair uit een lagelonenland]. Amasake [èh] is een zoete Japanse rijstwijn, door sommige Japanners traditioneel gedronken ter gelegenheid van (het Japanse) Nieuwjaar. Een anime (ook: manga) is een Japanse, sterk op strips gebaseerde animatiefilm. Een Japanse aralia is een vingerplant. De aucuba is een plantengeslacht uit de kornoeljefamilie, in het bijzonder de Japanse sierstruik. De Japanse azalea is een bladhoudende, fijnbladige azalea met veel roze, witte, paarse, lila of rode bloemen.

3. Banzai, hoera, is een Japanse heilroep. De biwa is een op een luit lijkend Japans snaarinstrument met vijf snaren die met een plectrum worden getokkeld. Bonze (mv.: -n) is de benaming door Europeanen gegeven aan boeddhistische priesters in Japan of China. Budo zijn de vecht- en zelfverdedigingssporten als judo, karate enzovoorts. In Japan is harakiri [zelfdoding] de buikopening (zelf zeggen ze: seppuku). De bunraku [oe oe] is een Japans poppenspel met zeer brede, uitgewerkte decors. Het butoh [oe oo] is een moderne, zeer gestileerde Japanse dans. Bijvoetwol is een licht brandbaar middel (tegen podagra en jicht) en wordt ook moksa genoemd.

4. De camelia is familie van de Chinese of Japanse roos. De chado [tsjaa-doo] is een Japanse theeceremonie. Duidelijk toch: chinalak is japanlak (Chinese, Japanse lak). De troon van de Japanse keizer is de chrysantentroon. Een creuse is een Japanse oester. Een daimio is een edelman en grootgrondbezitter in het oude Japan. Edamame is (zijn) de onrijp geoogste peulen van de sojaplant die kort gekookt worden waarna de boontjes worden gegeten. De G7 is de Groep van Zeven (rijkste industrielanden). Een geisha is een Japans dienstmeisje, ook zangeres, danseres en prostituee. Een ginkgo is een Japanse sierboom. Go is een Japans bordspel, een no-go is een antoniem van een fiat. Een godzilla is een afschrikwekkend groot monster.

5. Een hangasperge is een gekweekte Japanse asperge. Hashi zijn Japanse eetstokjes. De heiho is een door de Japanners tijdens de bezetting van Indonesië gebruikte inheemse militie. Opzoekvraag: wat zijn hentai [extreem tekengenre van seksuele handelingen] en het hikikomori [jongemannen sluiten zich op om niet deel te hoeven nemen aan de maatschappij]? Het hiragana is een Japans lettergrepenschrift in cursieve vorm. Een hofreis maakten officiële Nederlandse vertegenwoordigers in Japan in de zeventiende en achttiende eeuw van hun woonplaats, het eiland Decima, naar het hof van de shogun in Edo. Het iaido is de Japanse schermkunst. Sommigen zijn helemaal into de Bijbel, de Japanse cuisine of Bach. Jap (begin zin – in principe kleine j; een japneus is een klerikaal) is een scheldwoord voor een Japanner. Die japanner komt uit Japan en is een auto of een rekenmachine. Japonaiserie is japannerie [snuisterijen], nou en? Het kabuki is traditioneel Japans toneel. Een kakemono is een Japans schilderij. De kanji is een Japanse schriftsoort. Een karatetrap kun je niet beklimmen. Karoshi is het overlijden als gevolg van te hard werken.

6. Het katakana is een Japans lettergrepenschrift in hoekige vorm. Een keiretsu is een conglomeraat van exclusief met elkaar samenwerkende producenten en toeleveranciers. De Kempetai was de Japanse geheime politie tussen 1880 en 1945. De kenjutsu is een Japanse vechtsport. Een koikarper (koi) wordt makkelijk handtam. Kombu is zeewier om bouillon van te trekken. De kraagbeer (koema) is een kleine beer met V-vormige witte tekening op de borst. Het Kyotodoel is de doelstelling met betrekking tot de (vermindering van de) uitstoot van broeikasgassen. De mandarijnwesp is een Japanse carnivore wesp. Mikado (tenno) is een titel van de keizer van Japan. Een mikimotoparel heet ook cultivéparel. De miso is een pasta van gefermenteerde sojabonen. De mizuna [oe] is een uit Japan afkomstige bladgroente. Het mongolide ras bestaat niet uit mongooltjes. In de filosofie is mu [oe] neutraal.

7. De moribana is de Japanse kunst van bloemschikken in een schaal of mandje, de nageire [aa ee uh] de Japanse manier van bloemschikken in een vaas. Is dat namaak-Japans spul? Natto zijn gefermenteerde sojabonen. De netsuke [nèht-skuh] is een synoniem van gordelknoop. Ninjutsu is de Japanse vechtsport, zoals die oorspronkelijk door de ninja's beoefend werd. Het no is een Japans toneelspel met maskers (nospel, notheater). De nori is garnering of omhulsel van sushi. Een obi is een Japanse gordel. Oginoïsme is periodieke onthouding volgens de door Ogino uitgewerkte beginselen. Japan behoort tot het Verre Oosten. Origami is Japanse papiervouwkunst. Een pagode is een boeddhistische tempel of boeddhistisch heiligdom.

8. Een parasolden is een Japanse bonsai. Raku [oe] (aardewerk) wordt gebruikt in de Japanse theeceremonie. Rangaku is in Japan de studie van Nederland en het Nederlands. De ri is een oude Japanse afstandsmaat. Japan is het land van de rijzende zon. Sake (saki) is een Japanse alcoholische drank. Samoerai [normaal: s] dient als benaming voor de Japanse krijgsadel. De sashimi is een Japans gerecht. Satsuma is geglazuurd Japans aardewerk. De sen is een Japanse munt, het honderdste deel van een yen. Sensei (meester) is in verschillende Japanse vechtsporten de aanspreekvorm voor de leraar. De serow is de Japanse gems. De shakuhachi is de traditionele lange Japanse bamboefluit. Shiatsu is Japanse drukpuntmassage. Shigella (shigellen) vormen een geslacht van bacteriën. Shiitakes (GB en VD ook: 's) zijn eetbare Japanse paddenstoelen. Het shintoïsme is een traditionele, inheemse godsdienst. Het shinto ryu is de Japanse vechtkunst met stokken en wapens. Het shogi is een Japans schaakspel. Shoyu is dunne sojasaus. De shubunkin is de Japanse goudvis. Soba is Japanse spaghetti van boekweit(e)meel.

9. Sukiyaki is een Japans gerecht van groenten, mi en plakjes vlees of vis. Sumo(worstelen) is traditioneel verbonden met het shintoïsme. Met de surimitechniek wordt vis geconserveerd. Een surimono is een Japanse nieuwjaarsprent. Taikiken is een Japanse vechtkunst gebaseerd op het tai chi (tai-chiën). Een taiko is een grote Japanse trom. Taikoen en tycoon zijn synoniemen. De taotjo [tau-tsjoh] is een pasta van gefermenteerde sojabonen. De tempura is een Japans gerecht. Een teppanyakigerecht is gegrild. Wat is verder: van hier naar Tokio of van hier naar Timboektoe? Het toyotisme [maximale productie, minimale voorraden] is een werkwijze afkomstig van Toyota. De tripang is een stekelhuidig dier. Ve-tsin bestaat voornamelijk uit natriumglutaminaat. De school of de stijl van het vlietende leven is een vertaling van 'oekiyo-e' [VD O – zie lemma 'vlieten']. De wagyu is een Japans rundveeras. De wakame is een soort gekweekt zeewier. De wasabi is Japanse hete groene mierikswortelpasta. Het washi is zuurvrij papier. Een yagiantenne is een televisieantenne (tv-antenne, teeveeantenne) met passieve stralers en/of reflectors. De yakitori is een spiesje met op houtskool geroosterde stukjes kip. De yakuza is de Japanse georganiseerde misdaad. De yamashita is bij turnen een sprong aan het paard, met overslag uit de handstand. De
zee-eenhoorn is een grote, platte vis. Het zenboeddhisme legt de nadruk op meditatie. Een opgeladen zakjapanner kan goed rekenen. Een zentuin wordt ook wel karesansui genoemd.

 

2750 Dictee zondag 05-06-2022 (2) - dictee Wekelijkse Dicteetest 209 RL √

Dictee – dictees [2750]

Wekelijkse dicteetest 209 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

 

Bron: Oefendictee (oud) 708

1. Kunnen ………….. en ……………. elkaar ooit ontmoet hebben?

a. Vadertje Tsaar                          Vadertje Cats

b. vadertje tsaar                           Vadertje Cats

c. vadertje tsaar                            vadertje Cats

2. En ………….. en ……………..?

a. vadertje Staat                         vadertje Tijd

b. Vadertje Staat                        Vadertje Tijd

c. vadertje staat                          vadertje tijd

3. Op ………... had ze in Vlaanderen ………... (verzorging).

a. V-dag                            v-dienst

b. V-dag                            V-dienst

c. v-dag                             v-dienst

4. Is ………… hetzelfde als ………………….?

a. Soap-                                  Verkavelingsvlaams

b. Soap                                   verkavelingsvlaams

c. soap-                                   verkavelingsvlaams

5. Hoe schrijf je ‘………….’ en ‘……………..’?

a. verlangenloos                                belangenloos

b. verlangeloos                                  belangenloos

c. verlangeloos                                  belangeloos

6. Een ………. is hetzelfde als een ………… (zeker chemisch deeltje).

a. vesicel                               vesikel

b. vesicle                               vesikel

c. vesicle                               vesikle

7. Vi coactus is ………….., vice versa …………..

a. vc                                    v.v.

b. v.c.                                  v.v.

c. v.c.                                  vv

8. De …………… waren soms ……………..

a. desslachtoffertjes                           voeteloos

b. des-slachtoffertjes                          voetenloos

c. DES-slachtoffertjes                        voeteloos

9. Je kunt ‘smörrebröd” (I) schrijven of ‘smørrebrød’ (II).

a. GB heeft alleen I, VD alleen II.

b. GB en VD hebben allebei I en II.

c. GB heeft I en II, VD heeft alleen II.

10. Het meervoud van ‘tendens’ is tendensen (I) of ‘tendenzen’(II).

a. GB heeft I en II, VD alleen I

b. VD heeft I en II, GB alleen II

c. GB en VD hebben allebei I en II

Oplossingen [209]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [209]

1c 2b 3a 4a 5c 6b 7b 8a 9c 10c

5. ‘verlangeloos’ zó (en alleen) in VD met vermelding: verouderde literaire taal ...

 

Contact: leentfaarrein@gmail.com

2749 Dictee zondag 05-06-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (595) - China, zeer aanbrvolen √

Dictee – dictees [2749]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 262, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (595)

China 

 1. Gezocht op '*china*'. Je krijgt dan ook machinatie en de echinacea, de zonnehoed (purperrudbeckia), alsmede de deus ex machina, iemand die op een beslissend ogenblik als het ware uit de lucht komt vallen en aan een verwarde toestand een einde maakt [op toneel], maar alla (nee, niet: …..[Allah] is groot!). De acupunctuur is een oude geneeswijze (nee, geen dokter!). China hoort bij de Big Five, de Grote Vijf. Ten opzichte van de Big Four, de Grote Vier, is Frankrijk de nieuwkomer. Het blanc de Chine is wit geglazuurd porselein. De Boksers vormden een geheim genootschap dat in 1900 de Bokseropstand veroorzaakte. Bone china is serviesgoed.

2. Het carolinapine is een zachte, maar sterke houtsoort. Het chinasyndroom is de angst voor een meltdown in een kerncentrale. Ook een rare Chinees kan naar de chinees gaan, of is dat Chinees voor je? Het Chinese klokje is de forsythia. Chino is katoenen stof, gebruikt voor uniformen. Chinoiseries (chinoiserieën) zijn kunstvoorwerpen en bibelots uit China. Chinoline is een van kinine afgeleid antiseptisch middel. Chinon staat beter bekend als
1,4-naftochinon. De chowchow is een keeshond (je weet: niet alle honden heten Fikkie). De demaoïsatie is de afschaffing van de stalinistische planeconomie in 1976. De (het) feng shui [fèhng-sjwee; ook wel: fèhng-sjoewie] is de uit China afkomstige kunst van de juiste plaatsing der voorwerpen. De gojibes is de in China geteelde bes van de boksdoorn. Verreweg de meeste inwoners van China zijn
Han-Chinees.

3. China is het Hemelse Rijk, een Chinees is zoon van het Hemelse Rijk (ook: hemeling), de keizer van China is Zoon des hemels. De hukou [oe au] is een sociaal systeem in China. Een Indochinees is een inwoner van Indochina of een sinds lang in Indonesië gevestigde, ingeburgerde Chinees. Wie is de iron lady van China? Een jaden schaal is van een zeer hard gesteente. Kinazuur en chinazuur zijn synoniemen. Lychees [lie-tsjee; ook wel: lie-tsjie] zijn zoete subtropische vruchten van een altijdgroene boom. Het mahjong is een uit China afkomstig spel. Een mandarijn is een hoge staatsambtenaar. Bijen zijn dol op moerbeibomen.

4. Nanking slobkousen zijn vervaardigd van een Chinese katoenen stof van vale of rossig gele kleur. Twee Engels-Chinese oorlogen worden samen de Opiumoorlog genoemd. Paksoi is een bladgroente en familie van de Chinese kool. Een pekinees behoort tot een uit China afkomstig hondenras. De pekingeend wordt voor de consumptie gefokt. De renminbi (yuan, renminbi yuan) is de munteenheid van China [CNY]. De Culturele Revolutie in China duurde tien jaar. In China is wit de rouwkleur. China wordt niet het Verborgen Rijk genoemd, dat is Ethiopië. De Seltsjoeken zijn een Turkse volksstam. Een singkè is een in Indië pas aangekomen, uit China geëmigreerde Chinees.

5. De tatsoi staat bekend als Chinese sla. De Grote Sprong Voorwaarts vond plaats in het China van Mao Zedong (1958-1960). De taël is een vroegere Chinese munt, maar ook een gewicht van 37,8 gram. Het taoïsme is de traditionele godsdienst van China, ontstaan tussen de vijfde en derde eeuw voor Christus, gebaseerd op de ideeën van Lao Tse, waarbij het begrip 'tao' [levensprincipe waaruit de kosmos is ontstaan en dat de kosmos bestuurt] en het evenwicht tussen yin en yang centraal staan. Het Toengoezisch is een Altaïsche taal, mogelijk verwant met de Turkse talen en het Mongools. De winterbloeier (het meloenboompje) is een uit China afkomstige heester van de specerijstruikfamilie met geelwitte, vanbinnen purperrode bloemen. De zanddollar is de overbekende stekelloze zee-egel.

6. Gezocht op '*chinees*'. Wat je bij de afhaalchinees haalt, kun je op chinees (Chinees porselein) thuis serveren. De Nederlanders zijn de Chinezen van Europa. De Chinese kerk is in Indië de plaats waar de praatjes in de wereld komen. De Chinese Muur heeft min of meer zijn bestaansrecht verloren. Overigens is een Chinese muur een onoverkomelijk beletsel of een ondoordringbare afscheiding. Het chineesje is de hoeveelheid heroïne die in één keer kan worden opgesnoven. Het chineesrestaurantsyndroom is het geheel van klachten die bij sommige mensen optreden nadat ze een Chinese maaltijd hebben gegeten waarin ve-tsin [natriumglutamaat] is verwerkt: onder meer hartkloppingen, pijn op de borst, pijn in het gezicht, duizeligheid, buikpijn, misselijkheid, overgeven en migraine. Algemeen beschaafd Chinees is het Mandarijnenchinees.

7. Je kunt dat vergelijken met Algemeen Beschaafd (Nederlands) [AB, ABN, Algemeen Beschaafd Nederlands, Standaardnederlands, een standaardtaal). Opklimmend in rang had je in Indië de
luitenant-Chinees, de majoor-Chinees en de kapitein-Chinees. De Heer houdt heel wat rare pindachinezen als kostganger. Een baba is een in Indonesië geboren Chinees van gegoede stand. Een chopstick is een eetstokje. Diamantspaat is Chinees korund. De famille rose is Chinees porselein met emaildecor, gekenmerkt door een karmijnroze, van goud afgeleid email, bijvoorbeeld de famille-rosevaas. De famille verte is Chinees porselein met emaildecor in vijf kleuren, waarvan gewoonlijk groen domineert, bijvoorbeeld de famille-verteschotel. Foeyonghai is een Chinees gerecht met een zoetzure tomatensaus, golauyoek een Chinees gerecht van gefrituurde beignets.

8. Het hanzi is het Chinese karakterschrift. De schrifttekens van het Chinees zijn ideogrammen. Ideografie is geen klank- maar een begriptekenschrift. De jezuïetenbordjes zijn Chinese porseleinen bordjes met christelijke voorstellingen. De jonk en de draak zijn Chinese schepen. Zou Joost weten dat zijn naam van Joosje komt? Trouwens: drinken we joosjesthee of peccothee? Allerlei gebakjes in Indië heten kweekwee. De loempia is een Chinees-Indisch gerecht. Het overgangsporselein is van na de Mingdynastie (vergelijk: mingvaas, mingporselein). Een peranakan is een afstammeling van een Chinees, Arabier of andere oosterling en een inheemse vrouw. Een Franse punt is een lambrequinornament (lambrekijn) op Chinees porselein en Delfts aardewerk. Met sang-de-boeuf werd oud-Chinees porselein vaak gekleurd. Hij was sinofiel, zij was sinofoob. Tjaptjoi is een Chinees groente-en-vleesgerecht.

9. Het Tochaars is een Indo-Europese taal die tot in de achtste eeuw n.Chr. in Chinees Turkestan werd gesproken. De triade is een geheim Chinees genootschap. Een trigram is een Chinees mystiek teken in de I Tjing (orakelboek met hexagrammen uit de Chinese filosofie). De wonton (wantan) is een Chinees gerecht. De wu wei is een basisbegrip uit het taoïsme. Het xiang qi is een Chinees schaakspel, meer verwant met het Perzische dan met het westerse.

10. Gezocht op '*chinese*'. Een angalampoe is een Chinese roos. De bimi is een op broccoli lijkende groente met kleine roosjes. Butea en camelia zijn plantengeslachten. Het chiné is een gevlamd weefsel. De erhu is een tweesnarige Chinese viool. De Chinese naam voor Boeddha is Fo. In hanja wordt het Koreaans geschreven. Een kongsi is een club of kliek die gemeenschappelijk voordeel wil behalen. Kungfu is de benaming voor de traditionele Chinese vechtsporten. Een maopak is een eenvoudig uniseks pak (VD ook: unisekspak). De Lange Mars was een tocht van honderdduizend mannen en vrouwen. Mihoen is dunner dan mi.

11. Bij moxibustie [geneeswijze] wordt moksa [dons van de bladeren van de Chinese alsem] gebruikt. Het nankinet(te) is een fijne, op nanking gelijkende katoenen stof. Een njonja is in Indië een Europese of Chinese gehuwde vrouw. Een Oeigoer is een bewoner van de Chinese regio Xinjiang. Pailows zijn monumentale stenen toegangspoorten. Pandadiplomatie heeft wel iets van dito pingpongdiplomatie. Pinyin [normaal: kleine p] is een transcriptiesysteem van Chinese karakters in het Latijnse schrift. Een pipa is een Chinese peervormige luit met vier snaren. Het qi gong is een Chinese meditatietechniek.

12. Het (de) shantoeng is stof uit tussorzijde. Het shaolin kungfu [verdedigings- en vechtkunst] werd beoefend door monniken. De szechuanpeper is synoniem met anijspeper. Het taolu is een Chinese sport. Tjauwmin is een soort van dunne bami. Een taifoen (ook: tyfoon) is een hevige wervelstorm. Een wadjan (VD ook: wadjang) is een wok. Ook de Deltawerken zijn een wereldwonder. Wushu is een verzamelnaam voor verschillende Chinese vechtsporten.

2748 Dictee zaterdag 04-06-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (594) √

Dictee – dictees [2748]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 263, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (594)

Het grote bomendictee

1. Allereerst zoeken we met '*boom*' op woordvormen. Dan kom je tegen: de Wilhelminaboom en de wereldboom, zoals de Yggdrasil. Ook de vanilleboom en de teakboom vallen daarbij op. De taguaboom is een ivoorpalm. De sporkeboom is een zwarte els. De sorbenboom is de lijsterbes. De sint-jansbroodboom wordt ook johannesbroodboom genoemd. De sassafrasboom is een laurierachtige. De sapotilleboom levert melksap voor kauwgom. Een ricinusboom is een wonderboom. Aan een rabauwenboom groeien rabauwen. Kent u de pomeransboom en de palmyraboom? Een piramideboom is in piramidevorm gesnoeid. Wat een perubalsemboom produceert, kun je raden. Met de Oranjeboom wordt het huis van Oranje bedoeld. De oepasboom is een Oost-Indische boom van de moerbeifamilie. Japanse notenboom is een onjuist synoniem van de ginkgo [g niet uitspreken]. Een mozesboom is een vuurdoorn.

2. De mirtenboom heet ook mirte en uit de mirreboom vloeit mirre. Daaronder bij die mielies en die groene doringboom, daar woont mijn Sarie Marijs. De merantiboom is de benaming voor enige shoreasoorten. De manzenilleboom is een boom van de familie der wolfsmelkachtigen, die op de West-Indische eilanden voorkomt en om zijn giftig melksap berucht is. De macadamiaboom is de altijdgroene tropische boom waaraan de macadamianoot groeit. De lorkenboom is de lariks(boom). Linzenboom is de benaming voor de blazenstruik, niet te verwarren met de linde(boom). De leiboom wordt ook espalier of spalier genoemd. Vergeet vooral ook de kolaboom [= colaplant], de kornoeljeboom en de koninginnenboom niet! Pluimes is synoniem met manna-es. Ook de kinaboom is een altijdgroene boom. De kasjoeboom (ook: cachouboom) is de acajouboom, waaraan de cashewnoten (cachounoten, bombaynoten, olifantsluizen) groeien. Aan een kassieboom groeien kassies [vrucht, ook: kassia's – een kassie is ook een kastje].

3. De judasboom is een sierboom uit Zuid-Europa. De iepenboom was de taxus (in die betekenis terecht niet meer in VD); belasting daarop zou de taxustaks zijn … De hulzeboom is de gewone hulst, een gewone huisje-boompje-beestjeboom [al streepjes!]. Sommige speculanten doen aan hefboombeleggingen. De guajakboom is de pokhoutboom, maar vergeet ook de guaveboom, de groenhartboom, de groeneamandelboom en de grenenboom niet! De Canadese geweiboom wordt ook doodsbeenderboom genoemd. De geleiboom vind je langs de slee bij een zaagmachine. De essenboom is een es, de espenboom de ratelpopulier. Wat is het antoniem van een hoogstamboomgaard? De dividivi(boom) heeft spiraalvormig opgerolde peulen. De djatiboom is de Indische teakboom. De cocaboom is de struik waaraan de cocabladeren groeien.

4. Bijzonder in 's lezers aandacht worden aanbevolen: de cacaoboom, de cachouboom, de cactusboom, de campêcheboom, de canadaboom, de carobeboom, de ceder(boom), de cipres (cipressenboom), de citroenboom en de citrusboom. De borstbezieboom lijkt van geen kanten op de buksboom. Het boomveil is de klimop. Een boomtomaat is een tamarillo. Een boomsavanne is een savanne met overheersende, verspreide boomgroei. Een boomprieel is een door een of meer bomen gevormd prieel. De boomplantdag is de dag waarop min of meer ceremonieel bomen geplant worden. Boomkorvisserij is het vissen met de boomkor. Boomkopal is Afrikaanse kopal. Het boomkankermeniezwammetje is het zwammetje dat boomkanker en vruchtrot veroorzaakt. Boomchirurgie houdt zich niet met de boomfuchsia bezig.

5. Een boomcar is een auto waarin een zeer krachtige geluidsinstallatie is ingebouwd. Een boombastboek is een op boombast geschreven boek, met name de 'poestaha's' der Bataks. Boôm is een verouderde samentrekking van bodem. De boletriboom levert balata [rubbersoort]. Aan de bergamotboom groeien peren. De benzoëboom levert het naar hem genoemde product op. De babyboomgeneratie maakt deel uit van een geboortegolf. De Beatrixboom, meestal een linde, is een herinneringsboom. Met een a beginnen: de azijnboom, de awaraboom, de assegaaiboom, de artsenijboom, de apenbroodboom, de anijsboom, de antenneboom, de annapaulownaboom, de anattoboom, de amberboom (storaxboom), de altheaboom, de ahornboom (esdoorn), de afzeliaboom, de advocaatboom, de acajouboom en de acacia.

6. Zoeken met '*bomen*' op woordvormen leverde nog op: notenbomenhout en dodebomenmedia. Zoeken ermee binnen artikelen leverde een rijkere oogst op. De zijderups leeft op moerbeibomen. IJzel is een dunne ijskorst op bomen, ook wel: rijp. Een wildzwijnenwrijfspoor is een jachtterm. Zie je die witbevroren bomen? De vuilboom en de wegedoorn behoren tot de wegedoornfamilie. Een ventileerpaal is een (geperforeerd) amsterdammertje [niet meer in VD]. Tungolie is Chinese houtolie. Venetiaanse terpentijn wordt gewonnen uit de lork, Duitse terpentijn uit de grove den en Cyprische terpentijn uit de terpentijnboom. De (rubber)tapper werkte in de TAP (Regeling Tijdelijke Arbeidsplaatsen). De tamarisk zat vol wespen; zet daar maar een asterisk voor! De spoelvoetcollybia komt voor op loofbomen, de spintmijt op fruitbomen. De spinnenwebziekte komt voor in koffiebonen.

7. De sequoia (reuzenpijnboom) behoort tot een geslacht van naaldbomen. Schorsmycena komt voor op levende bomen. Vijf bomen kunnen een quincunx vormen. Quebrachine is een alkaloïde voorkomend in quebrachobomen. Het porseleinkapelletje komt op iepenbomen voor. De boom heeft een platgeschoren kruin. We kuierden onder de perenberceau (meervoud: berceaus – prieel, loofgang). Schroefbomen heten ook pandanaceeën. In een oranjerie worden 's winters oranjebomen bewaard. Het merbau is geelbruin tot donkerroodbruin (ook bij keroewing spelt Van Dale 'donkerroodbruine', nog niet bij 'vlokleurig' en 'roodvos'; daar los! – 2022 nog los!) hout van enkele Aziatische bomen. De magnolia is de tulpenboom. Het lauan is bleekgeel tot roodbruin hout van enkele Aziatische bomen. Je hebt lijzijde en loefzijde, niet te verwarren met loevertzijde [soort van zijde]. De aucuba behoort tot de kornoeljefamilie. Kersengom is cerasine. Uit kastanje-eek wordt looistof bereid. Een boom kun je kandelaberen [snoeien tot op de hoofdtakken]. Die opsnijder, de Jan Kalebas, verkocht pompoenen, kalebassen. Het iroko (kambala) is een houtsoort. Een kalvijn is een rammelappel (niet meer in VD). De OIC [Oost-Indische Compagnie] ondernam soms hongitochten [zwaargewapende = zwaarbewapende vloot van prauwen]. De hoatzin [hoo-waht-zihn] (heeft prehistorisch uiterlijk) leeft in bomen bij de Amazone. De hemlockspar is houtleverancier.

8. Heksenbezem heeft als synoniem cladomanie. Halfstambomen zijn tot anderhalve meter hoog. De geweizwam is een paddenstoeltje. De galago (bushbaby) is 's nachts actief. Is een hoogstamboom een familiestamboom van adel? De eucalyptus heet ook wel gomboom. Gestreept ebbenhout heet ook coromandel. De copaïva is de witte balsemboom. De butea heeft grote rode of oranje bloemtrossen. Kijk: een bonsaiboompje! Een boom die niet-altijdgroen is, is bladverliezend. Bij het kappen van bomen blijft beitelrijs [spaanders] over. Aan de balanites groeien zoete vruchten. Het (de) aspidosperma-alkaloïde komt in bepaalde bomen en struiken voor. Een arboretum is een bomentuin; vergelijk ook een pinetum [verzameling, aanplant van naaldbomen]. Een allee is een weg tussen twee of meer rijen bomen. Een ahob is een overweg met automatische halve overwegbomen. Een aceretum is een bomentuin met uitsluitend esdoorns

9. Ten slotte zoeken we nog met '*boom*' binnen artikelen: een selectie. Aan de nangka groeit de zuurzak [vgl. gingko]. De zijde-eik komt uit Australië. Zedrakken zijn paternosterbomen. De yohimbine [giftig alkaloïde] is afkomstig uit de bast van een West-Afrikaanse boom. Het wengé is een West-Afrikaanse houtsoort. Weichselhout wordt ook luciehout genoemd, de weichselboom de sint-luciakers. Washi is Japans papier van de moerbeiboom. Het uterusmyoom is de vleesboom [goedaardig gezwel in de baarmoederwand]; dat snijdt geen hout … Een thuja is een levensboom. Voor stuivertje-wisselen heb je bomen nodig. Een sclerofyt is een sclerofiele plant met een groot vermogen om water aan te zuigen. De sawoe-manila is de sapotilleboom. De rizofoor is de luchtwortelboom. Een quillaja is een Zuid-Amerikaanse zeepboom. De blaadjes van de qat werken verdovend. De pitchpine is de Noord-Amerikaanse pijnboom. Een pépinière is een boomkwekerij. Een mopé is een Amerikaanse boom uit de sumakfamilie. Een kankantri is een wilde kapokboom. Ook een mooie boom is de Julianalinde.